/I!!tllv/MM!I! NIEUWSBODE.
laandag 1 Januari 1900.
J. DE GRAAF Cz.
Magazijn Poststraat
56ste JAARGANG. No. 7328.
Direct.-Uitg. 1. WAALE. Redact. A. FRANKEL.
Dit nummer bestaat uit
twee bladen.
Eerste Blad.
RECLAMES.
Winter-Jassenvan af f 5
lekkers- 3
Broeken1,-
Vesten- -.75
Hoeden en Petten gratis.
TERUGBLIK.
Heil, Zegen en Voorspoed!
NIEUWSTIJDINGEN.
Verschijnt DINSDAG, DONDERDAG en
ZATERDAG.
De prijs per 3 maanden is f 4,30, franco per post
f 1,60.
Noord-AmerikaTransvaal, Indië enz. verzending
eens per week, f 10,per jaar.
Advertentiënvan 13 regels 30 Cts.
meerdere regels 10 Cts., kunnen uiterlijk tot des
Maandags, Woensdags en Vrijdags middags
12 ure bezorgd worden.
Groote letter wordt naar plaatsruimte berekend.
Betalingen van Abonnements- of Advertentie-gelden gelieve men te zenden aan de Administratie Zierikzeesche Nieuwsbode"
15 regels cts. Elke regel meer IS cts.
contant 10 korting.
Zie Trekking Blij Bt.
Wanneer de lezers en lezeressen van de
Nieuwsbode dit blad in bun handen krijgen,
behoort het jaar 1899 reeds tot het verleden,
een jaar, dat om de merkwaardige, spannende
en schokkende gebeurtenissen, die er in voor
vielen, in de geschiedenis der menschheid mede
tot één der belangrijkste van de scheidende
eeuw mag gerekend worden. En het zal onge
twijfeld niemand kunnen bevreemden, dat wij
ons gedrongen gevoelen die gebeurtenissen nog
eens in aller herinnering terug te roepen,
alvorens wij den drempel van het nieuwe
jaarhonderd betreden.
Richten wij den blik op het ons allen dierbaar
vaderland, dan ontwaren wij tot onze innige
voldoening, dat Hollands grond de uitverkorene
plek is geweest, waar in het nu verstreken
jaar op initiatief van den machtigen Czar van
Rusland de afgezanten der Souvereine Staten
bijeenkwamen, om met elkaar van gedachten
te wisselen over de middelen, die tot een
verzachting en voorkoming van den oorlog konden
leiden. Aanvankelijk was door den Russischen
potentaat het denkbeeld van ontwapening op den
voorgrond geplaatst, maar men liet deze schoone
gedachte, waarvan de uitvoerbaarheid bij de
nog heerschende inzichten en woelende hart
stochten der volkeren niet mogelijk scheen, al
heel gauw varen. In de residentie, in het
geliefkoosd boschpaleis van Neerlands onver
getelijke Vorstin, wijlen Koningin Sophiekwam
de Conferentie, waarop geheel Europa het oog
gevestigd had, bijeen, en onder het Voorzitter
schap van den Russischen gedelegeerde, Baron
de Staal, werden de verschillende ter tafel
gebrachte voorstellen rijpelijk overwogen. Als
vrucht van een nauwgezet onderzoek werd in
hoofdzaak besloten:
I. tot de toepasselijkverklaring der Conventie
van Genève, betrekkelijk het Roode Kruis op
den zee-oorlog;
ÏR tot het instellen van een Permanent Hof
van Arbitrage, waarvan Den Haag de zetel
zou wordën, zoodat, wanneer tusschen de
onderteekenaren van de geslotene overeenkomst
internationale geschillen mochten rijzen, en zij
een scheidsrechterlijke uitspraak wenschelijk
achttende beslechting er van aan arbiters
kan opgedragen worden;
III. tot aanvulling van de Brusselsche Con
ventie ten aanzien van de regelen en gebruiken
in den oorlog.
Hebben in het algemeen de door de Vredes
conferentie genomene besluiten niet beantwoord
aan de gekoesterde verwachtingentoch mag het
gewicht van het Arbitragehof niet onderschat
worden, daar toch deze instelling zich allengs
in den loop der tijden zoodanig kan ontwikkelen
dat zij tot heil der menschheid den oorlog zal
weten te voorkomen.
"Was het voor de Nederlandsche Natie een
ook op prijs gesteld voorrecht, dat op haar
bodem de Vredesconferentie bijeenkwam, beraad
slaagde en contracteerde, ons nationaal gevoel
werd door de kwetsende uitsluiting van de
Zuid-Afrikaansche Republiek en den Oranje-
Vrijstaat pijnlijk aangedaan. En voor velen woog
de smart hierover niet op tegen de eer, die aan
ons land bewezen was.
Maar nog smartvoller zou het Nederlandsche
gemoed getroffen worden, toen kort na de Vredes
conferentie het machtig Engeland door het
rusteloos zenden van troepen en kanonnen naai
de grenzen van de Zuid-Afrikaansche Republiek
de Regeering van dezen Staat dwong tot den
ge wilden en opzettelijk uitgelokten oorlog. Belust
op het koloniaal bezit van de aan goud en
diamanten rijke Zuid-Afrikaansche Republiek,
had de leidende Minister van Engelands Staat
kunde het Transvaalsche volk, dat door de
inwilligiüg van de gestelde eischen ten aanzien
van het kiesrecht aan uitlanders getoond had
tot elk offer den vrede te willenmits de vrijheid
en onafhankelijkheid van den Staat behouden
bleven, zoolang gesard en getergd, dat zijn
regeering, den toeleg er van begrijpend, en
niet willend wachten, totdat Engeland gereed
was met een geduchte legermacht in Transvaal
te vallen, in een waardig ultimatum de onver
wijlde terugroeping eischte van de aan de
grenzen samengetrokkene Britsche troepen. Toen
Chamberlain binnen den in het ultimatum gestelden
termijn hierop afwijzend beschikte, trokken de
Boeren, die verwonderlijk snel gemobiliseerd
waren, onmiddellijk de grenzen over, en Enge
lands regeering had, wat zij wilde, ofschoon
naar haar zin eenige maanden te vroeg, den
oorlog. Maar het Transvaalsche volk zou in
dezen vrijheidskamp niet alleen staan. Vertrouwend
op God, zijn goed recht en voortreffelijke ge
weren vond het tevens verknochte bondgenooten
en getrouwe, wakkere strijdmakkers in de
Oranje-Vrijstaters, die zich terstond met de
Transvalers solidair hebben verklaard.
Wij zullen hier geen relaas geven van de
vele geleverde veldslagen, noch een beschrijving
van de sterke positiëndie thans door de Boeren
in Natal en in het noorden van de Kaapkolonie
worden ingenomen. Algemeen bekend is, dat,
Gode zij dank! tot heden toe onze dappere J
stamverwanten de zege glorierijk bevochten
hebben, en dat zij slechts in het gevecht bij
Elandslaagte, waar zij, een handjevol, tegen
over een overweldige overmacht van den vijand
stonden, moesten wijken. Maar dit gevecht,
waarin de Engelsche lanciers de gewonden en
gevangenen schandelijk beroofden en wreed
aardig vermoordden, is bloedig gewroken. Al
de lanciers toch, die aan dit gevecht hebben
deelgenomen, ten getale van omstreeks 600,
zijn op een vijftal na door de Boeren later
zonder genade doodgeschoten.
Vurig hopen wij, dat de Boeren in het
nieuwe jaar evenzoo voorspoedig zullen zijn in
den strijd voor vrijheid, vaderland en recht,
als zij dit tot nu toe zijn geweest, want wij i
zijn overtuigd, dat door geen adressen, hoe
goed ook bedoeld, maar alleen door nederlaag
op nederlaag de Brit tot het opgeven van zijn
rooftocht naar Transvaal kan bewogen worden.
De derde belangrijke gebeurtenis, die in het
verstreken jaar de gemoederen in de geheele
wereld fel bewogen, en langen tijd in spanning
heeft gehouden, is geweest het voor den krijgs
raad te Rennes gevoerde Dreyfus-proces. Wij
hebben in een afzonderlijke rubriek van dit
blad dagelijks uitvoerig verslag gegeven van de
verhooren en den verderen loop van dit proces,
zoodat wij veronderstellen mogen, dat de her
innering daaraan nog te levendig is om er thans
op terug te komen. Alleen wenschen wij er op
te wijzen, dat, alhoewel over den onschuldig
veroordeelde door den krijgsraad onder aan
neming van verzachtende omstandigheden een
daarmede strijdig «schuldig" opnieuw werd uit
gesproken, voor het forum der menschheid de
wreed gemartelde van het Duivelseiland in zijn
naam en eer volkomen hersteld werd. En hoe
verschrikkelijk en bedroevend de Dreyfuszaak
op zichzelve ook moge geweest zijn, zij biedt
toch twee voorname lichtpunten aan, en wel
deze
I. schonk zij ons de gelegenheid de gespierde
mannelijke taal van een Zola, de moedige,
edele houding van een Picquart, en de vurige,
wegslepende verdediging van een Labori te
bewonderen
II. liet zij ons aanschouwen het schoone
verschijnsel, dat allerwege, op schier den ge-
heelen aardbodem, het rechtsgevoel in die mate
ontwaakt wasdat men behoefte gevoelde daar
aan in het openbaar uiting te geven.
De nieuwe President der Fransche Republiek,
Loubetdie Felix Faure was opgevolgdmaakte
van het constitutioneele recht van gratie, dat
met het oog op de gevallenwaarin een onrecht
vaardig of een te hard vonnis gewezen is, aan
elk staatshoofd is toegekend, gebruik, om aan
Dreyfus zijn vrijheid te hergeven.
De drie belangrijkste gebeurtenissen van dit
jaar, de Vredesconferentie, het Dreyfus-proces,
en de Zuid-Afrikaansche oorlog, hebben wij in
dit artikel besproken, omdat wij het oude jaar
niet wilden eindigen zonder daaraan een kort
woord gewijd te hebben. In het volgend nummer
zullen wij eenige oogenblikken stilstaan bij die
politieke lotgevallendiealhoewel van niet zóó
ingrijpenden aard, toch een herdenking waar
dig zijn.
Maar alvorens dit hoofdstuk te besluiten
achten wij het noodig ons te kwijten van een
ernstigen plicht, waarvan de vervulling ons des
te aangenamer is, omdat hij volkomen in over
eenstemming is met onze diepste gevoelens.
Waardeerend toch het vele goede en schoone,
dat wij hier gevonden hebben, en erkentelijk
voor den steun, die ons ten deel viel, is het
ons een behoefte om bij den aanvang van het
jaar 1900 een jaar met het oog op de aanstaande
opening van den nieuwen verkeersweg voor
SchouwenDuiveland van veel gewicht aan
al de gemeenten van deze eilanden vooruitgang
en bloei toe te wenschen, en aan alle lezers en
lezeressen van de Nieuwsbode, zonder uitzonde
ring, een van ganscher harte
Nederland.
Zierikzee» 29 Dec. Verslag van de ver
gadering der Schippers-Vereeniging »Schuttevaer")
afdeeling Schouwen-Duiveland, gehouden te Brou
wershaven in het Hötel Kloet.
De voorzitter opende de vergadering, en heette
de aanwezigen harteljjk welkom. Twee leden der
Vereeniging, die door sterfgeval haar waren ont
vallen, en steeds tot bloei der Vereeniging hadden
medegeleefd, werden in warme bewoordingen
herdacht.
Daarna las de secretaris de notulen der vorige
vergadering voor, die onveranderd werden goed
gekeurd. De rekoning der kas sloot met een batig
saldo van f 17.19s.
De volgende voorstellen werden behandeld
1°. een verzoek aan de regeering om verbetering
van het vaarwater Hellegat, omreden dit vaarwater
bjj windstilte niet te bereiken is, hetzjj bjj tb of
vloed
2°. een verzoek tot het verkrggen van een
mistklok, zoowel op het eindo van het kanaal
Wemeldinge, als op het einde van het kanaal
Hansweert
3°. een verzoek tot het daarstellon van een
herkenningsteeken in de haven te Brouwershaven
bg de OoBtpunt;
4°. aan te vragen een roode ton op den Blinden-
dam aan de Oostzjjde der haven te Brouwershaven
5°. bg de regeering aan te dringen op een
wjjziging van de wet, die op het stoom- en zeil-
vermogen betrekking heeft;
6°. aan te vragen een gasboei in de plaats van
een roode kogelton op het eind van de Zandkreek
bg de Slurf;
7°. aan te vragen uitdieping der haven Ossesluis
bg Brouwershaven.
De twee aftredende bestuursleden, de heeren
Jacob de Waal en W. Ribben s, werden met alge-
meene stemmen herkozen.
Tot afgevaardigden voor de aanstaande algemeene
vergadering, die gehouden zal worden te Sliedrecht,
werden gekozen de heeren A. W. van Buuren en
H. de Rjjke, die zich hun benoeming lieten wel
gevallen.
Niets meer aan de orde zjjnde, bedankt de
voorzitter den secretaris voor bet goed bpheer der
kas en de richtigo waarneming van zjjn overige
werkzaamheden en de aanwezige leden voor hun
tegenwoordigheid.
Daarna werd de vergadering gesloten.
In Ooitelgk Zuid-Beveland was het vroeger
een algemeene gewoonte, dat in de dagen vóór
Kerstmis armen en behoeftigen de polders doorgingen,
om bg den boer Kerstkoren te bedelen. ThanB ziet
men nog wel enkelen zulk een bedelreisje maken,
maar het is toch slechts weinig, in vergeljjking van
voorheen.
Eensdeels ligt dit aan de mindere goedgeefschheid
der pachters, maar anderdeels vindt het ook zgn
grond in de mindere armoede, welke thans onder
den werkenden stand aldaar heerscht. Het was voor
velen anders wel de moeite waard, dewjjl de aldus
bijeengegaarde tarwe en erwten voedsel versohaften
voor een groot deel van den winter. Deze min of
meer gedwongen belasting van den landbouwer zal
allengs tot het verleden gaan behooren.
In het westelijk deel van Zuid-Beveland, waar
deze bedelarjj zeker nog meer in stand wordt ge
houden, bemoeit de politie zich er mede. Eenige
burgemeesters uit die streek waarschuwen per
advertentie de vele bedelaars om Kerstkoren, dat in
hunne gemeenten geen verlof daartoe gegeven wordt.
gingen een man en vrouw van
Schoondjjke een bezoek brengen aan hunne ouders.
Tjjdens het bezoek werd de vrouw een weinig
ongesteld. De man zette de vrouw op een kruiwagen
(wegens de gladheid) en na 10 minuten was hun
gezin met een lid vermeerderd.
Tot leden der Jury voor den op 9 Januari
ter gelegenheid van het 50-jarig bestaan der
Vereeniging »de IJsclub" te Leeuwarden te houden
wedstrjjd in 't sehoonrjjden zgn benoemd de heeren
Jbr. A. E. Barnaart te Vogelenzang; H. van Gorkum
te Zwolle; C. van Epenhuysen te Zwjjndrecbt; O. A.
A. Dudok de Wit to Amsterdam G. D. Ribbius
te Deventer; F. 0. H. van Haeften te Amsterdam.
Eersten Kerstdag werd een gezin te Dubbel
dam verrast met de geboorte van het32e kind.
Ongeveer 150.000 passagiers heeft de tram
te Amsterdam op de Kerstdagen vervoerd.
Thans zgn te Amsterdam reeds 3000 diamant
werkers geheel en 1000 gedeelte! jjk werkloos.
'g-Gravenhage, 30 Dec. De uitnodi
gingskaarten voor het Nieuwjaar-galabal ten Hove
zgn rondgezonden.
De Koningin-Moeder heeft f 250 geschonken
voor het Nationaal Fonds tot ondersteuning van
de nagelaten betrekkingen van in Ned.-Indië ge
vallen militairen.
Roermond, 27 Dec. Een agent der volks
telling, met eene portefeuille, waarin blauwe, witte
en roode kaarten, onder den arm, potlood en pel
in de hand, opent de deur eener woiing, en om
zgn aanwezigheid te doen opmerken, roept hg:
Hallo volk", waarop uit een binnenkamer het
leuke antwoord volgt: >Gaot mdr veurbie meister,
geen postpapier neudig".
Goes, 30 Dec. Op eersten Kerstdag hield de
afd. Z.- en N.-Beveland van den Bond >De Post"
op het slot Oostende hare vierde jaarbjjeenkomst.
Niettegenstaande het minder aangename weör en
den slechten toestand der wegen, kon de opkomst
der leden bevredigend genoemd worden. Een paar
commiezen der post vereerden de bijeenkomst met
hunne tegenwoordigheid. De afd. telt 19 leden en
7 donateurs; 4 leden en 3 donateurs traden toe,
terwgl 8 leden en 2 donateurs bedankten.
De aftredende bestuursleden Beenhakker en Aurooy
werden herkozen. De ontvangsten hebben bedragen
f 69,05 en de uitgaven f 50,35. De vereeniging
beschikt thans over eene kas van f 56,20.
De avond werd op de genoegeljjkste wjjze door
gebracht, temeer omdat de leden hunne vrouwen
hadden meegebracht.
De keuken van den heer Koens had voor een
uitstekenden maaltjjd gezorgd, waaraan door 25
personen werd deelgenomen.
Op voorstel van Burgem. en Weth. heeft de
gemeenteraad de betrekking van waagmeester op
geheven. De titularis J. Visser is overleden en
het gebruik, dat van de waag gemaakt wordt, is
onbeduidend. Tegenover eene uitgaaf van f 20 als
jaarwedde van den waagmeester, staat eene gemiddelde
ontvangst van f 4,96 per jaar. Mocht de een of
ander van de waag gebruik wenschen te maken,
dan zal daartoe toch gelegenheid zgn.
De begrooting der gasfabriek wordt vastgesteld
op f 24636,74, met een gasprjjs van 7J/S ct. per M*.
(eeu halven cent per Ms. hooger dan in 1899).
Tegen dit laatste verzette zich de heer v. d. Pjjl;
wel waB die verhooging noodig geworden door
stjjging in prjjs der gaskolen (van 71 tot 88 cent),
maar hg wilde de gemeente 1 ct. per M3. meer laten
betalen voor de straatverlichting. Op dit voorstel
gingen de leden van den Raad niet in, temeer wjjl
bg daling der prjjzen van de Bteenkolen, de gas
prjjs ook wel zal minderen. Een voorstel om de
loonen der lagere beambten van de gasfabriek te
verhoogen, vond evenmin genade in de oogen der
raadsleden.
De gewone herbenoemingen in vaste commission
hadden vervolgens plaats. Slechts één verandering
kwam hierbjj voor. De heer W. F. K. Lenshoek,
naar elderB vertrokkenwerd als lid van het
Burgerljjk Armbestuur vervangen door den heer
P. A. de Liguy, waarbjj de Raad eene uitstekende
keuze deed.
Aan het slot werd door enkele leden geklaagd
over jj8- en sneeuwopruiminghet strooien van
zand bjj gladheid.
De Burgemeester antwoordde daarop afdoende,
dat men niet alles overal en tegeljjkertjjd doen kan.
Een nieuw soort brood. Een nieuwe dienstbode,
paB van het land in de stad, komt bg den bakker
en vraagt heel beleefd: >Kompelemont van mevrouw,
een kwartje Luthersche broodjes". Mevrouw had
foze-broodjes gezegd.
Aanbestedingen, Verkoopingen enz.
Donderdag werden ten overstaan van den notaris
de Ronde Bresser publiek verpacht de gronden,
toebehoorende aan het Burgerlgk Armbestuur van
's Heer-Arendskerke en Heinkenszand. De geheele
opbrengst wsb f 5781 of f 2010 meer dan bg de
vroegere onderhandsche verpaohtingen.
Gemiddeld f 80 per H.A.
BECHTSZAKEH.
De justitie te Amsterdam heeft een onderzoek
ingesteld in een der grootste zaken in manufac
turen aldaar. Het geval betreft ontduiking van
invoerrechten op groote schaal, waarbjj gebruik is
gemaakt van valsche facturen. Naar 't schjjnt, loopt
deze fraude reeds over een geheel tjjdvak en over
zeer belangrjjke bedragen. De justitie heeft ver
schillende boeken, rekeningen en andere bescheiden
in beslag genomen en enkele leden van het per
soneel der firma gehoord, omdat deze, hetzg dan
als medeplichtigen bewust, of op last der patroons
tot vervalsching in geschrifte hadden meegewerkt.
Het onderzoek in deze belangrjjke zaak is op
gedragen aan den rechtercommissaris Mr. Fentener
van Vlissingen en den substituut-officier Mr. Regout.
I
