Haagsche Brieven.
en bij de vraag van de kostendie de Staat zou
hebben te dragen. Was dit laatste puat oorzaak,
dat de Staatscommissie hoewel het beginsel van
de verplichte verzekering aannemende toch zich
ten slotte onthield van het aanbevelen van eenig
systeem, spreker legde vooral nadruk op de poging
van een viertal leden der Oommissie, om door
wjjziging van het systeem, dat de Staatscommissie
voor oogen had, de kosten voor den Staat belang
rijk te doen dalen en dus de kans op de practische
uitvoerbaarheid der zaak te verhoogen. Aan de
gedachtenwisseling namen deel de heeren Olivier,
Can en de Brujjne.
Men Bchrijft ons uit Antwerpen,
d.d. 26 dezer:
Dezer dagen werd het verslag openbaar gemaakt
der Nederlandsche Vereeniging tot Hulpbetoon alhior.
Daaruit bljjkt, dat deze liefdadige instelling voel
goed sticht, ijverig werkt en dus aller aanmoediging
verdient.
Gedurende het zesde jaar van haar beBtaan, werden
giften ontvangen van Koningin Wilhelmina en van
de Koningin-Moederj het feest van Willem van
Zujjlen, ingericht door de Hollandsche Club en bet
Zuid-Nederlandsch Tooneelverbond, bracht 555.55 fr.
op; het aandeel in de opbrengst van het groot
Antwerpsch militair feest 900 fr.de Nederlandsche
Kegelclub schonk 45.05 fr.; de bijdragen der leden
klommen tot 2040.35 fr. Aan onderstand in geld,
brood, steenkolen, beddegoed enz., werd uitgegeven
8665.22 fr. De rekening sluit met een batig saldo
van 2488.87 fr.
Doorbladeren wjj verder het verslag, dan zien
wij, dat in 158 gevallen hulp aan noodljjdende
landgenooten werd verleend.
Het getal gewone leden bedraagt thans 94, dat
der buitengewone 58, dat der begunstigers 12.
Het Bestuur der Vereeniging acht dit getal
onbevredigend en doet daarom een nieuwen oproep
tot alle welstellende Nederlanders hier gevestigd,
om zich bjj hen aan te sluiten.
Moge aan dien oproep worden gehoor gegeven,
opdat de buitengewone ontvangsten, waarop niet
elk jaar te rekenen valt, weldra mogen vervangen
worden door bestendige bjjdragen van een grooter
getal leden. En dit toch is eene levensvraag voor
de Vereeniging. Immers, gaat men den staat van
ontvangsten en uitgaven na, dan vindt men tegen
over ietB meer dan 2000 fr. aan contribution, meer
dan 8600 fr. aan bedeeling en onkosten.
Met genoegen begroeten wjj het ontstaan eener
nieuwe Nederlandsche Vereeniging >De Wilhelmina-
Vereeniging".
Deze Btelt zich voornameljjk ten doel, telken jare
den geboortedag van Hare Majesteit feestelijk te
gedenken en tevens een band te vormen tusschen
al de leden der Nederlandsche kolonie. Daarom is
de bjjdrage zoo laag mogeljjk geBteld, nl. 1 fr.
minimum. Tot hiertoe hebben zich reedB meer dan
300 Nederlanders aangeboden om van de nieuwe
Vereeniging deel uit te maken.
Aan de Universiteit te Utrecht is het Candi-
daats-examen Theologie I o. a. mWb goed gevolg
afgelegd door den heer J. Elenbaas.
Z. H. de Paus heeft den heer van der Kun,
lid der Tweede Kamer, benoemd tot ridder der
Pins-orde.
Bjj de verloting der Vereeniging voor Handel
en Njjverheid is (althans volgens de Tel.) de hoofd
prijs, bestaande uit een zilveren tafelgarnituur of
900 gouden tientjes, gevallen te Groningen bjj het
depöt van de fabriek >Gruno".
De derde prjjs, het slaapkamerameublement, is
gevallen bjj het depöt van den heer van Eik te
Woerden.
De mailboot >Koningin Regentes", die Zater
dagnacht van Vlissingen naar Queensborough
vertrok, heeft door het zware weer eenige schade
bekomen, vooral aan de brug en de hut van den
eersten officier. Ook drong het water in de kajuit
der 2e klasse, waar de passagiers, een zeventigtal,
onder wie een paar vrouwen, zich reeds door het
aandoen van zwemgordels op het ergste voorbereidden.
Dank zjj het goede beleid en de bekwaamheid
der bemanning, werd de reis goed volbracht. Maar
men kwam een paar uur later ter bestemming.
Te Moerdjjk heeft G. de R., die reeds
eenigen tjjd ljjdende was aan een ziekte, waarbjj
het gebruik van carbol was voorgeschreven, bij
vergissing een hoeveelheid daarvan opgedronken.
Onder hevige pgnen is hg na een paar uren
bezweken.
Te Brunnepe bjj Kampen overleed een 88-jarige
Schokker. Bjj hem in huis werden gevonden
ongeveer 400 jassen, waaronder nieuwe, een groot
aantal broeken, een paar baliemanden vol kousen,
40 paar schoenklompen, 80 hoeden, enz. enz,
Zlerikzee, 28 Maart. Heden had alhier
op de algemeene begraafplaats een indrukwekkende
plechtigheid plaats.
Het stoffeljjk overschot van den heer H. J.
Bastmejjer, rustend hoofd der openbare burger
school alhierwerd aan den schoot der aarde
toevertrouwd.
Een lid van 't Dagelgksch Bestuur dezer gemeente,
enkele leden van den gemeenteraad, een aantal
leden der schoolcommissie, bijna alle openbare
onderwjjzeri en die der christeljjke school alhier,
sloten zich op de begraafplaats bjj den stoet aan.
Toen de kist in de groeve was neergelaten,
nam de heer OoBterman het woord en schetste den
overledene als onderwijzer én vriend der onderwjjzers,
als man van karakter, als echtgenoot en vader.
De schoonzoon van den overledene dankte den
spreker en de aanwezigen voor de laatste eer aan
den overledene bewezen.
Door assuradeuren is aan den heer K. van
der Linde te Brouwershaven opgedragen de lading,
bestaande uit 400 ton koolteerpek, te bergen uit
het in het Mastgat gezonken aakschip Elizabeth",
schipper De Boer, van Rotterdam.
Ged. Staten van Zeeland hebben de benoeming
vernietigd van den heer van de Graaff tot djjkgraaf
van het waterschap de Groote Boom en Gouds vliet,
wegens deelneming aan de stemming door bloed
verwanten van de gekozene.
Te Dordrecht vierde Vrjjdag de oud-gezag
voerder, de heer Atze Joostes de Boer onder
talrjjke bljjken van belangstelling, zoowel van
vrienden en kennissen als familieleden zjjn lOlen
verjaardag. Gezicht, gehoor en geestvermogens van
den nog gezonden en opgewekten man, die niet
meer uitgaat, begeven hem echter zeer.
Op eene der scheepswerven te Capelle a/d.
IJsel heeft een werkman de punt van een jjzeren
plaat tegen het aangezicht gekregen, waardoor
geheel zjjn kinnebak werd verbrjjzeld.
Een groot huishouden. Een huismoeder te
Zuiddorpe verraste dezer dagen haren echtgenoot
met de geboorte van hun 19de kind. Zeventien
kinderen zijn er in leven.
Niet minder dan 20.000 muntbiljetten van
50 zullen worden ingetrokken en in de plaats
hiervan 100.000 muntbiljetten van f 10 uitgegeven.
Daardoor wordt het aantal uitgegeven munt
biljetten gebracht op 1.200.000 van f 10 en 60.000
van f 50.
In de kazerne te Hoorn stoeiden boven aan
de trap eenige soldaten. Een hunner had het
ongeluk naar beneden te vallen met het noodlottig
gevolg, dat hjj eenige ribben brak en Zondagmorgen
aan de bekomen wonden overleed.
Zaterdag 11. werd bij den burgerlijken stand
te Oosterbeek geljjktijdig aangifte van voorgenomen
huweljjk gedaan door vier broeders uit één gezin.
Dezer dagen kwam bjj een arts een man
binnen met alle kenmerken van hevige kiespjjn.
De arts adviseerde den pjjnveroorzaker te doen
trekken, waartoe de patiënt zich aanstonds bereid
verklaarde, te meer, omdat hjj reeds gedurende 2
etmalen de ondragelijkste pgnen had doorgestaan.
De arts verzocht den patiënt in den daarvoor
bestemden stoel plaats te nemen, wat hjj gereede
deed, voortdurend een tascbje in de hand houdend,
hetgeen die hand sedert zjjn binnenkomst nog niet
verlaten had.
Door den ruk aan de kieB en den daardoor
veroorzaakten schrik, viel bedoeld taschje uit
patiënt's hand en verspreidden etteljjke kleine
flaconnetjes zich over den grond. Bjj navraag eu4
onderzoek bleek de inhoud te zjjneen
kiespjjntinctuur, die patiënt 's morgens met veel
succes had aan den man gebracht.
De geneesheer kon niet nalaten te vragen of hjj
nu zelf niet eens eerst de proef met zjjn universeel
middel genomen had, waarop patiënt verontwaardigd
antwoordde: Den kt u, dat ik een boer ben".
(Historisch.)
De Transvaalsche bladen wjjden waardeerende
woorden aan de nagedachtenis van onzen oud-
gewestgenoot, den heer mr. E. P. Lenshoek, die de
vorige maand te Pretoria overleed.
The Press van 20 Februari schrjjftZondag
morgen vroeg ontstelde een van de kellners van
het Oentral-hotel zeer bjj het binnenkomen der
kamer van dr. Lenshoek te bemerken dat de
bewoner dood te bed lag, waarschjjnljjk in de vroege
ochtenduren overleden. De bediende gaf direot mr.
Lutz kennis van de gebeurtenis en deze heer nam
dadeljjk de noodige stappen om den rechter in
kennis te stellen van het gebeurde, zoodat alle
noodige schikkingen gemaakt werden om de
begrafenis gisteren om vjjf uur te doen plaats
hebben. Het Bchjjnt dat de overledene Zaterdag
avond ongeveer tien uur in het hotel kwam, klaar-
bljjkeljjk geheel gezond en eene kamer voor den
nacht verlangde, zooals hjj meermalen deed. Hjj
ging op gewonen tjjd te bed en niets bjjzonders
gebeurde tot kwart voor twee gisterenmorgen, toen
de heer Wentz, manager van het hotel, die zjjne
laatste ronde deed om te zien of alles in orde was,
hoorde steunen in kamer no. 8, bewoond door den dr.
Bij ging binnen en bevond dat dr. Lenshoek
leed aan hevige pjjn in de hartstreek.
De overledene had reeds bjj vorige gelegenheden
hierover geklaagd, maar het was steeds weer
spoedig overgegaan.
Gisterenmorgen echter was de pjjn van meer
langdurigen aard, maar daar hjj, zooals gezegd is,
meer aan de pgnen leed, nam mr. Wentz de zaak
niet zoo ernstig op en verliet hem toen de pjjn
bedaarde; tot de bediende hem vond werd niets
meer van den dr. gehoord. Zooals boven vermeld,
vond de begrafenis in alle eenvoud om vjjf uur des
avonds plaats, waarbij dr. Engelenburg een woord
van waardeering voor den overledene aan het
graf sprak.
Dr. Egbert Petrus Lenshoek kwam in 1890 uit
Holland te Pretoria en werd later als advocaat
toegelaten, in welke hoedanigheid hjj zich van eene
uitstekende bekwaamheid toonde. Sommige tjjden
was de fortuin hem minder gunstig.
Zooals een Duitscher verklaart, was hjj zeer
gezien bjj de Duitschers in de hoofdstad, om zjjne
ongelooflijke mate van geestigheid (gevatheid) en
omdat hg altijd direct bereid gevonden werd, om
iedereen, ook kosteloos, met zjjn raad terzjjde te
te staan.
Door zjjn dood zal een bekende flguur op het
Gerechtshof gemist worden, daar de dr. daar bjjna
geregeld verscheen ten behoeve van den eenen of
anderen ongelukkige en waarvan velen door zijne
wetskennis uit hunne moeieljjkheden gered werden.
Men zegt dat de dr. tot eene eerste Hollandsche
familie behoort. Als oorzaak van zjjnen plotselingen
dood kan hartsverlamming worden aangenomen.
Maatschappij van Weldadigheid
te Frederiksoord.
Landgenooten
Ruim tachtig jaren bestaat de Maatschappij van
Weldadigheid. In dat tijdvak is zjj voor tal van
gezinnen een zegen geweest. Zij genoot daarbjj den
steun van vele belangstellenden in den lande,
waaronder het koninkljjk huis Bteeds de eerste
plaats innam.
Thans komt zij een beroep doen op uw aller
steun, door eene collecte, die dezer dagen aan uwe
huizen zal gehouden worden.
Het is bekend, dat de werkkring der Maatschappij
vooral bestaat in het opnemen van verarmde
gezinnen of personen, die zjj in de gelegenheid
stelt als arbeiders, en later dikwerf als vrijboeren,
in eigen onderhoud te voorzien. AUen hebben tegen
eene matige vergoeding een huis met tuintje en
de vrjjboeren daarenboven 27s hectaren grond in
gebruik en ontvangen de noodige voorschotten
voor hun bedrjjf.
De bevolking bestaat thans uit pl. m. 350
gezinnen met ruim 2000 zielen.
Twee hervormde en ééne roomsche kerk met
pastorieën zjjn in onderhoud bjj de Maatschappij.
De kinderen zjjn verplicht het onderwgs in de
scholen tot hun 14e jaar te volgen en bovendien
het godsdienstonderwijs hunner gezindte bjj te wonen.
Bij het verlaten der school staat hun de gelegenheid
open om zich voor verschillende betrekkingen te
bekwamen; voor de meisjes o.a. in een viertal
handwerkscholen en voor de jongens door dy
uitmuntende gelegenheid, die de Maatschappg van
Weldadigheid in hare fabrieken en werkplaatsen
aanbiedt tot het aanleeren van allerlei ambachten
en in hare zes groote boerderjjen tot het zich
bekwamen in den landbouw. Aldus toegerust, verlaten
ons jaarlgks een zestigtal beltedelingen of kinderen
van opgenomen gezinnen en hun latere loopbaan geeft
in den regel aanleiding om met groote voldoening
op de verkregen resultaten terug te zier.
Het is echter duideljjk, dat voor dit alles groote
geldeljjke offers vereischt worden.
Zeker, de Maatschappij is in menig opzicht
vooruitgegaan en zjj, die Frederiksoord bezochten,
zullen een gunstigen indruk hebben medegenomen
van den staat barer bezittingen, die eene oppervlakte
van ruim 2000 hectaren beslaan, maar de behoefte
aan bedrjjfskapitaal neemt steeds toe, terwjjl de
inkomsten niet vermeerderenook het ledental, dat
indertjjd tot 23,000 was gestegen, is thans tot
beneden 7000 gedaald.
Daarom is uw steun onmisbaar, zal de Maatschappg
hare taak kunnen blgven vervullen.
Wilt gjj ons helpen 1
Door een bijdrage, hoe klein ook, zult gjj hebben
medegewerkt om menig gezin, dat in de groote
maatschappg zou verloren gaan, van den ondergang
te redden en de kinderen van dat gezin tot njjvere
burgers dier maatschappg op te kweeken.
Steunt ons dus naar uw vermogen, om, onder Gods
zegen, het zedeljjk en stoffeljjk welzijn van zoovele
uwer hulpbehoevende medeburgers te bevorderen.
Commissarissen der Maatschappg van Weldadigheid
C. W. Graaf v. LIMBURG STIRUM, Voorzitter.
Mr. A. v. NAAMEN VAN EEMNES.
Mr. W. J. VAN WELDEREN Baron RENGERS.
Mr. W. H. DE BEAUFORT.
Mr. F. J. M. A. REEKERS, Secretaris.
Meelvervalschliig In Engeland.
De rechtbank te Londen deed uitspraak in eene
zaak van een handelaar in meel, die was aangeklaagd
en veroordeeld voor handelingen in strjjd met de
wet op vervalsching van levensmiddelen en die
tegen dat vonnis in hooger beroep was gekomen.
Bedoelde handelaar had nameljjk meel geleverd,
dat 35 procent maïsmeel bevatte. Het gerechtshof
te Londen sprak hem vrij, omdat kooper gewoon weg
»meel" had gevraagd. Had deze geen »mengmeel"
willen hebben, dan had hg bjj de bestelling
uitdrukkelijk moeten opgeven: >tarwemeel".
't Is toch nog al iets, dat tarwemeel met 35%
maïsmeel kan worden vermengd en dan nog onder
de vlag van tarwemeel in zee gaat!
(Zou dat Engelsche meel dat ook to
Zierikzee wordt ingevoerd, de oorzaak zjjn
dat het brood zoo spoedig verandert in
beschuit Red.)
Met gebruik van tabak.
Indien het waar was, dat het gebruik van tabak
in 't algemeen zoo schadelijk was als sommigen
ons willen doen gelooven, hoe komt het dan, dat
over 't algemeen de maDnen, die negen van de
tien rooken, niet ongezonder zijn dan de vrouwen,
die daarbjj nog 99 van de 100 teatotalers zjjn?
Rooken bevordert, mits matig, de spgsverteering,
zooals iedere dineur weet. Boerhave beval tabak
aan als een middel tegen den honger. Als een
middel om groote vermoeienis en inspanning beter
te verdragen is ze in alle legerB in gebruik.
Napoleon drong er altjjd op aan, dat zjjn troepen
tabak moesten hebben, en bjj den terugtocht van
Moseou was ze van groot nut (Fiske). Een soldaat
kan heelwat ontbering verdragen, als hg een pruim
mag hebben, en menige schildwacht riskeerde zjjn
leven door een lucifer aaD te steken, om zjjn pgp
brandende te krjjgen. Niets verbant het gevoel van
alleen-zjjn en het gevoel van verveling en de
knagende zorgen meer dan een paar trekjes. De
meeste auteurB gebruiken tabak en werken dan
gemakkeljjker. Tabak bevordert de gezelligneid en
de goedhartigheid.
En toch heeft het tabaksgebruik groote schaduw
zijden, vooral voor jongens. Voor hen is het rooken
en pruimen absoluut nadeelig voor de ontwikkeling
van het lichaam, meer Bpeciaal van het zenuw
gestel. Het is tjjd, dat de wetgever hieraan een
einde maakt.
Ook voor volwassenen, die niet vuurproef zjjn
wat het zenuwgestel betreft, die ljjden aan hart
klopping en congeBtieB, kan de tabak zeer nadeelig
zjjn. Hygiënische Bladen)
Verkoopingen, Aanbestedingen enz.
It.ra.bheilclUk.ei 28 Maart. Als een bewjjs
dat de lust om land te koopen in onze gemeente
groot is, kan dienen, dat Maandag 11. pl.m. 78 Aren
48 c.A. bouwland werd verkocht voor de som van
f 2075, benevens f 60 voor den daarop groeienden
oogst op de helft ervan, welke nagenoeg niets
waard is en onverminderd de gebruikeljjke 8*/a
onkosten. Kooper werd de heer J. Adam.
Stavenlsse, 29 Maart. Bjj de heden plaats
gehad hebbende aanbesteding der uitbreiding van
het Havenplein was minste inschrjjver de heer
P. Moerland alhier voor f 2557.
Eandboww en Weeteelt.
Het is thans zeker, dat de Belgische minister
De Bruyn binnenkort aan de Kamer een wets
voorstel zal aanbieden, waarbjj bepaald wordt, dat
alle vreemd vet vee voortaan aan de grenzen zal
geslacht worden.
Dat daardoor een groote verandering zal ontstaan
in den veehandel, behoeft niet te worden gezegd.
Dinsdag jl. vergaderde op voorstel van deD
heer J. J. van Weel, de afdeeling Heinkenszand
der Zeeuwtche Maatschappg van Landbouw tot
bespreking der reorganisatie-plannen van den heer
J. Welleman.
De voorzitter vond het voorstel mooi, maar
moeiljjk in de uitvoering. Volgens een der leden
zouden de dorps-vereenigingen zich niet zoo
gemakkeljjk bjj hot plan neerleggen. Voorgesteld
werd de dorps-vereenigingen bjj de algemeene
Maatschappij aan te sluiten, omdat die groote
Maatschappg meer kracht kan uitoefenen dan de
kleinere.
Ook de handelaars in kunstmeststoffen zullen
oen bond sluiten.
De kwestie zal in de eerste vooijaars-bjjeenkomBt
van het Hoofdbestuur worden behandeld.
14 jongens hebben zich aangegeven voor de
cursus in hoefbeslag.
BECHTSZAKEH.
Maandag iB besloten tot verwgzing naar de open
bare terechtzitting der zaak tegen de heeren Haas
en mr. F. A. van Hall te Amsterdam. Beide
beklaagden worden vervolgd ter zake van oplichting
van graaf Zu Spaur te Bennebroek, en der firma
Heldring en Pierson te 's-Gravenhage, door het in
pand geven van waardelooze effecten, en de beklaagde
Haas buitendien wegens soortgelijke oplichting van
den commissionnair in effecten F. J. Beyer.
Bovendien wordt beklaagde Van Hall nog
beschuldigd in Dec. 1898 opzetteljjk 5 buitenlandsche
wissels tot een gezamenljjk bedrag van ruim 10.000
mark, door den koopman Ph. Spanjer te Zutphen
in blanco geëndosseerd te hebben gekocht van
D. Botterheim, of een ander, niettegenstaande hjj
wist of moest begrjjpen, dat die door Spanjer
geëndosseerde en afgegeven wissels, door oplichting
of eenig ander misdrjjf uit diens handen in eigendom
waren verkregen.
Beklaagde Van Hall moet gebruik gemaakt
hebben van zjjne bevoegdheid om binnen acht dagen
bjj de rechtbank een memorie van verzet in te dienen.
Bekl. Haas, die het hem ten laste gelegde bekent,
heeft van dat recht afstand gedaan.
Als verdediger van mr. Van Hall zal optreden
mr. J. H. Worst, als verdediger van Haas mr.
I. W. van Gigch.
Uit de uitvoerige mededeelingen over de verwgzing
en de tenlastelegging bljjkt niet over de vraag,
hoe de beklaagden in het bezit der waardelooze
effecten kwamen.
De rechtbank te Rotterdam veroordeelde
Dinsdag jl. J. K., drogist te Ooltgensplaat, tot
6 maanden gevangenisstraf, wegens het aan zjjn
faillieten boedel onttrekken van een baaltje
notemuscaat.
Mr. Troelstra is tegen Zaterdag a s. gedagvaard
voor den rechter-commissaris, wegens beleediging
van den officier van justitie te Leeuwarden.
Govert Fasen, slachter, wonende te Leur,
thans gedetineerd, heeft cassatie aangeteekend tegen
het arrest van het gerechtshof te 's-Hertogenbosch,
waarbjj hjj wegens moord veroordeeld werd tot
twintig jaren gevangenisstraf.
KBBR11IEIIWI.
Aangenomen hot beroep naar de Herv. Gem. te
St.-Laurens, door ds. J. H. van 'tHoff te Den
Bommel.
Beroepen bjj de Herv. Gem. te Nieuw-
Amsterdam, ds H. G. Rozeboom te Njjehaske
(vroeger te Eikerzee); te Stellendam, ds. F.
Lekkerkerker te Hagestein.
Beroepen naar de Geref. Gem. te Meliskerke,
ds. G. Elshoven te Schipluiden en bedankt voor
het beroep naar diezelfde Gem. te Oud-Vosmeer,
door ds. J. H. Donner te Nieuwdorp.
Beroepen naar de Herv. Gem. te Grjjpskerke,
de cand. A. J. de Sopper te Sluis.
Bedankt voor het beroep naar Mantgum c. a.,
door ds. J. C. Benit te Terborg.
OHPEB WIJS,
Tot leeraar in de scheikunde aan de inrichtingen
van onderwjjs te Kampen is benoemd de heer dr.
H. J. van de Stadt, leeraar te Middelburg.
's-Gravenhage, Maart 1899.
ySaevis tranquillis in undis".
Rustig te midden der golven", in dien toestand
zullen ongetwjjfeld zich de socialisten bevinden,
die bjj de jongste verkiezing te Veendam een der
hunnen er door hebben weten te krjjgen, zoodat
nu in de Tweede Kamer het sociaal-democratisch
Klaverblad is veranderd in een brieschend vierspan.
Zjj lachen wat om de verwjjten, die liberalen en
anti-revolutionairen elkaar naar het hoofd werpen
en de beschuldigingen van de eene partjj aan de
andere, dat door haar toedoen Veendam door een
socialistisch afgevaardigde zal vertegenwoordigd
worden. Zjj laten de hooggaande golven van ergernis
en woede rustig om zioh heen spattenzjj zjjn
rustig omdat zjj gewonnen hebben, na als politieke
partjj hun plicht te hebben gedaan. En dat nu
kunnen èn liberalen èn anti-revolutionairen niet
zeggen. Zjj hebben hun plicht verzuimd, althans
zeer slecht betracht. Éénmaal dat het zoo is dat
een land verdeeld is in politieke partgen, één
maal dat van de kracht van elk dier partgen
afhangt de richting van het staatkundig beleid,
éénmaal dat handhaving of val van een Ministerie
het gevolg kan worden van een kamerkeuze, is
het eeu fout niet alleen, maar een misslag van
ernstigen aard om bjj politieke verkiezingen stil te
zitten, of half werk te doen in het denkbeeld:
»onze candidaat komt er stellig", ofwel: »er.is
toch niets aan te doen". Zoodra men zekerheid had
dat de socialisten te Veendam een candidaat zouden
stellen en duB niet berusten in de herkiezing van
mr. Smidt, die wegens bevordering in den Staats
dienst moest aftreden, maar herkiesbaar was,
wist men dat er strjjd zou ontstaan en moest elke
partjj in rjj en gelid zioh hebben geschaard. De
anti-revolutionairen getuigden van zwakheid door
zich te onthoudenook al ware het hun onver
schillig wie gekozen werd: socialist of liberaal,
dan zouden zjj door zelf een candidaat gesteld te
hebben, bjj de eerste stemming de zuiverheid van
den strjjd hebben bevorderd, en bjj de herstemming
öf gewicht in de schaal hebben kunnen leggen, of,
bjj onthouding, duideljjk hebben getoond öf zjj al
dan niet op den socialist stemden, wat hun nu,
zonder eenig bewjjs, wordt ten laste gelegd. Ik
voor mg wil wel aannemen, dat vele personen, die
tot do anti-revolutionairen worden gerekend, op
den heer Schaper stemden, maar zou volstrekt
niet durven beweren dat dit niet ook geschied is
door personen, die de liberalen gewoonljjk tot de
hunnen rekenen. Het bljjkt toch uit alles dat het
persoonljjk optreden van mannen als Troelstra en
van Kol, dat hun opwekkende taal, hunne beloften
voor de toekomst, hun meeleven met het leven der
arbeiders, de kiezers van geringer ontwikkeling
hebben overbluft, terwjjl de perioonlgke bekendheid
van Schaper in het district, zjjne handelingen als
Raadslid en Statenlid van Groningen, de algemeene
aandacht op hem gevestigd hebben en hem een
natuurljjk voorrecht verzekerden boven mr. Smidt,
die te Utrecht woonde, slechts nu en dan in het
district kwam, en ofschoon een eerljjk en achtens
waardig kamerlid, een uitstekend jurist en
afgevaardigde, te hoog staat voor het mindere volk,
dat graag zjjn afgevaardigde kent, hem hoort en
met hem omgaat. En nu neem ik het der liberale
partjj erg kwaljjk, dat zjj zich zoo weinig heeft
ingespannen voor haar candidaat, denkende>hjj
komt er toch wel". Zjj heeft een zjjner vrienden,
mr. Smeenge, nitgenoodigd om een paar spreek
beurten te vervullen, wat advertentiën en strooi
biljetten doen drukken, maar van een organisatie
