ZIERIKZEESCHE J
VIEIIWSBODE.
11
linsdag 14 Maart 189!
RECLAMES.
Geen korting als anderszins,
doch streng vaste prijzen.
Verschijnt DINSDAG, DONDERDAG en
ZATERDAG.
De prijs per 3 maanden ia f 1,30, franco per post
f 1,60.
Noord-AmerikaTransvaal, Indië enz. verzending
eens per week, f 10,per jaar.
55ste JAARGANG. No. 7204.
Directeur-Uitgever J. WAALE.
Advertontiënvan 13 rogels 30 Cts.
meerdere regels 10 Cts., kunnen uiterlijk tot des
Maandags, Woensdags en Vrijdags middag»
12 ure bezorgd worden.
Groet* letter wordt naar plaatsruimte berekend
y
Betalingen van Abonnements- of Advertentie-gelden gelieve men te zenden aan de Administratie Zierikzeesche Nieuwsbode"
16 regels Cts. Elke regel meer IS Cts.
Ontvangen
De nieuwste soorten en modellen
Heeren-
Jongeheeren-
Kinder-
in 't Kamgaren, Cheviot, Bukskin enz. enz.
ZIB ETALAGE.
Naaml. Venn. Conf.-IWaatsch.,
voorh. M. Oostmeijeb,
Oude Haven, Zierikzee.
DRANK W ET.
De BURGEMEESTER en WETHOUDERS van Zierikzee
herinneren de belanghebbenden, die wenschen dat de hun
verleende vergunning tot het verkoopen van sterken drank
in het klein zal worden geacht wederom voor één jaar te
zijn verlengd, <1 at zy TÓór den 1 April a.s.
daarvan aan heu behooren kennis
te geven.
Zierikzee, den 4 Maart 1899.
De Burgemeester en Wethouders voornoemd,
CH. W. VERMEIJS, Burgemeester.
JAN SNELLEN, Secretaris.
BEKENDMAKING.
DRAUK W E T.
De BURGEMEESTER eu WETHOUDERS van Zierikzee
maken bedend, dat bij hen een verzoekschrift is ingekomen
om vergunning tot verkoop van sterken drank in het klein,
van Marina Maatje van «lor Maas, in
den winkel van het huis staande op de Schuithaven,
Wijk A, No. 3.
Zierikzee, den 13 Maart 1899.
De Burgemeester en Wethouders voornoemd,
CH. W. VERMEIJS, Burgemeester.
JAN SNELLEN, Secretaris.
NIEUWSTIJDINGEN.
Argentinië.
In Argentinië heeft een hevige orkaan, van
stortregen vergezeld, groote schade toegebracht aan
den graan-oogst. Men Bpreekt van 300,000 ton
tarwe, die verloren zouden zjjn.
Engeland.
Volgens Daily News is Esterhazy nog steeds te
Londen. Een directeur van een théatre deed hem
een aanbod om in een groot militair drama op te
treden.
Frankrijk.
De zaak-Dreyfus.
Wel een weinig laat, maar toch immers nog
vroeg genoeg om verzekerd te zjjn van de openbare
belangstelling, is het Engelsche blad de Daily
Telegraph voor den dag gekomen met eenige
wetenswaardigheden omtrent het verhoor van den
gevangene van het Duivelseiland door den president
van het Hof van Appèl te Cayenne, den heer
Darius, op last vau de Strafkamer te Parjji.
In den morgen van den 4den Januari 11. traden
Darius en de heer Deniel, gouverneur van het
Duivelseiland, de hut van den veroordeelde binnen.
>Ik bevond mg", zegt Darins, »in een vertrek van
16 bjj 12 Engelsche voet, helder, licht en good
geventileerd en zooal niet comfortabel gemeubeld,
dan toch van eenige gemakken voorzien, want over
het bed was een muskietennet geBpreid, er was een
stoel, een tafel, een petroleum-stel.
Dreyfns stond, toen wg binnentraden, met d6n
rug raar de deur. Denkende dat een dor gewone
wachters binnen was gekomen, keerde Dreyfns
zich niet om. De gouverneur Deniel riep daarop:
Dreyfns! waarop de gevangene zich omkeerde, ons
aanzag, doch geen woord sprak. Hg scheen, hoewel
niet bepaald ziek. toch ook niet in de beste gezondheid
te verkeeren. Een groote strooien hoed, dien hg
droeg, wierp over zijn gelaat een schaduw, doch
wg konden zien, dat in zgn zwarten baard, die
puntsgewijze geknipt was, grijze haren waron. Ik
lichtte hem omtrent het doel van onze komst in.
Het is goed", zeide hg, »maar ik zal slechts
spreken met u alleen en niet vóór die andere heer
zich verwgderd heeft. Ik gevoel geen last om mjjn
daden en handelingen voor een tweede maal verkeerd
weergegeven te zien".
Deniel trok zich bescheiden terug en ik bleef
alleen met den beschuldigde. Het beroepsgeheim
verbiedt mg, de verklaringen, die Dreyfns mg deed,
weer te geven. Doch ik kan zeggen dat zgn eerste
woorden als volgt luidden: >Ten laatste dus zal
ik in staat zgn, om mg zelf te verklaren".
Dreyfns weigerde echter, schriftelijk de vragen
van het Hof van Cassatie te beantwoorden. Ik zal
alles zeggen, alles uitleggen", zeide hg, >maar ik
zal niets schrgven, en niets onderteekenen".
Darius was gezeten en Dreyfns stond. De gevangene
had veel te zeggen en sprak twee uren. Hg gaf
uitlegging van zgn zaak van het oogenblik van zgn
aanhouding tot den dag van zgn veroordeeling, gaf
de meeat uitvoerige verklaringen, welker nauw
keurigheid kan worden bewezen, en noemde de
namen van eenige officieren, die in de zaak nog
niet besproken zgn.
Toen Dreyfus gedaan had met spreken, vroeg
Darius of de gevangene eenige klacht had over de
wjjze van behandeling. »Ik heb niets te vragen,
behalve gerechtigheid", antwoordde hg. Darins,
wgzende op de palissade om zgn hut, vroeg Dreyfus
of hem dit ook hinderde. >In het minst niet",
antwoordde de gevangene, integendeel, want het
beschermt mgn oogen tegen het geschitter van
't zonlicht op de zee".
Met deze woorden nam Darius sficheid. Hg
voegt bg zgn bericht nog de mededeeling, dat
Dreyfus tot zgn komst, van de vele gebeurtenissen
waartoe zgn proces aanleiding heeft gegeven,
onkundig was.
De soldaten, die bezig zgn met het wegruimen
der puinhoopen, welke ontstaan zgn tengevolge van
de ontploffing van het kruitmagazijn te Lagoubran
nabg Toulon, hebben eene verschrikkelijke vondBt
gedaan. Toen zjj, na van eon ingestort huis de balken
en groote steenklompen te hebben verwijderd, een
gedeelte van het plafond oplichtten, vonden zjj
daaronder tien lijken, die als het ware tot brjj
waren verpletterd.
In het huis was een herberg gevestigd. Do
herbergier verhaalde, dat op het oogenblik van de
ramp 15 vreemde werklieden bg hem logeerden.
81echts twee hunner zgn gered, drie ljjken ontbreken
dns nog. Het aantal dooden is door deze vondst
geBtegen tot 68. De materieele schade wordt geschat
op 12 millioen van particuliere zjjde en 1.5 millioen
van de zjjde der marine.
Het gerucht loopt dat mile. Lucie Paure, de
dochter van den overleden President, in een klooster
wil gaan.
Par||s, 10 Maart. De strafkamer van het hof
van cassatie, onder voorzitterschap van Loew, heeft
zonder meer het verzoek van majoor Esterhazy
tot wraking van den rechter Bertulus wegens
•wettige verdenking" en vijandschap, afgewezen.
Duitachland.
Te Hamburg worden reusachtige toebereidselen
gemaakt om de Bulgaria" met de reeds dood
gewaande manschappen zeer feestelijk te ontvangen.
Men verwacht het schip den 25en dezer maand in
de haven.
In den kon. schouwburg te Berlijn worden
voorstellingen gegeven van lichtbeelden, die
betrekking hebben op de Palestina-reis van het
keizerljjk paar. Er worden 150 verschillende
tafereelen vertoond.
Een molenaar in Elbing is tot een boete van
ruim 500,000 Mark veroordeeld. Hg had 63,000
Mark invoerrocht voor rogge gesmokkeld en moet
het viervoud daarvan betalen, benevens de waarde
van de rogge zelve. Bovendien moet hg terecht
staan omdat hg onder Russische rogge 12 pCt. aan-
veegsel had gemengd.
België.
Te Brussel heerscht de influenza in hevige mate.
Vrjjdag werden 35 slachtoffers van die ziekte
begraven. Van de 48 inspecteurs van politie moesten
er 12 wegens influenza te huis bljjven.
To Gent is op een zolder, te midden van rommel,
een van Djjck ontdekt, voorstellende een Madonna
Tiet het kindje. De schilderjj werd voor 14 frs.
wigendom van een voddenkoopvrouw, die er 75 fr.
van maakte bg een antiquaar; deze deed er weer
zaken mee voor 900 fr. aan een vreemden koopmaD,
tot het stuk eindelgk te Weenen een kooper vond
voor 30,000 fr. De schilderg is een herhaling van
hetzelfde onderwerp dat van v. Dgck in 't museum
van Milnchen bewaard wordt.
De beterschap van de Koningin houdt aan;
haar krachten beginnen terug te komen.
Nederland.
Amsterdam, 11 Maart. Bg een door de
politie ingesteld onderzoek, betreffende het schieten
op het Museumterrein, is gebleken, dat de betrokken
personen valsche namen hebben opgegeven. Zg
bljjken reeds 3 weken hier te wonen aan de Rnys-
öaelkade, terwjjj door de justitie te Antwerpen
hunne opsporing is verzocht in verband met den
diefstal van 40.000 frs., dd. 22 Januari jl. aldaar
gepleegd ten nadeele van eene weduwe aldaar. Voor
alle zekerheid heeft de politie ze in bewaring
gehouden. De man zegt te België uit de gevangenis
te zgn ontvlucht.
Door twee rechercheurs is vanaf Rapenburg
aan het bureau Jonas Daniël Mejjerplein gebracht
een persoon, verdacht van diefstal met braak te
Baarn gepleegd in den nacht van 8 op 9 Maart 11.
Zg hebben op zgn kamer in beslag genomen 1
beitel, 2 stalen vjjlen, een ring met 5 sleutels, 19
wit metalen eetlepels, 11 dito vorken, 2 kleinere
dito, 3 dito fruit- of vischvorken, 24 messen en
4 kleine lepeltjes van wit metaal en zei bank van
leeningbriefjes, waarop beleend kleederen en gouden
lieraden.
Hg erkende bedoelden nacht te Baarn en Hilver
sum te zgn geweest en beweerde de goederen in
commissie te hebben van een onbekende. Hg is door
de rechercheurs naar den burgemeester van Baarn
overgebracht, onder overlegging der voorwerpen.
Daar zgn de voorwerpen door den bestolene herkend
en is de verdachte in arreBt gesteld.
Lotelingen, die achter bljjven!
Niet minder dan een 23-tal lotelingen zgn te
Amsterdam niet opgekomen.
De oorzaak is te vinden in het ontbreken eener
overgangsbepaling bjj de wjjziging der militie-
wet. Bedoelde jongelui zgn in het buitenland
werkzaam en moeten hunne betrekking prgsgeven
wanneer zjj hun dienstplicht komen vervullen.
Wel wordt hun gelegenheid geboden een jaar
uitstel te vragen, en is dit door Bommigen hunner
gedaan, doch daaraan was de voorwaarde verbonden
dat zg opkwamen om ingedeeld, gekeurd enz. te
worden, waarbij zjj de kans liepen eenigen tjjd in het
hospitaal te worden opgenomen; zg scbjjnen uit
vrees voor de nadeelige gevolgen die voor hen
daaruit konden voortvloeien, de voorkeur gegeven
te hebben aan wegblijven, wat natuurljjk voor hen
weder moeieljjkheden oplevert, indien zg mettertjjd
in het vaderland willen terugkeeren.
'S G raveil lia^e, 11 Maart. Het Depart,
van Buitenl. Zaken heeft bericht ontvangen, dat
de Czaar tot gedelegeerden op de vredes-conferentie
alhier benoemd heeft de heeren: De Staal, ambas
sadeur van Rusland te Londen, en den hoogleeraar
De Martens, aan wie eenige hoofdambtenaren
van het Ministerie van Buitenlandsche Zaken te
Petersburg zullen worden toegevoegd.
De RnBBische gezant bg het Ned. Hof, ridder De
Struve, zal aan de vertegenwoordiging worden
geasBumeerd.
De heer De Struve, die thans met verlof is,
wordt weldra hier terugverwacht.
De conferentie zal vermoedeljjk 7 A 8 weken
duren.
Onze Minister van Buitenl. Zaken zal de ge
delegeerden in de openingsbjjeenkomst verwelkomen.
Daarna zal waarichjjnljjk de Russische gedelegeerde,
baron De Staal, tot voorzitter worden gekozen en
aan den heer De Beaufort het eere-presidium worden
opgedragen.
Dezer dagen zal onze Regeering van de Russische
de ljjst der uit te noodigen Staten ontvangen.
De Commissie vau Rapporteurs over het
leerplicht-ontwerp heeft voorgesteld het belangrjjk
gewjjzigd en aangevuld ontwerp der Regeering aan
een tweede afdeelingsonderzoek te onderwerpen.
Dat voorstel zal vermoedeljjk worden aangenomen
en daarmede wordt de behandeling dezer gewichtige
voordracht voor onbepaalden tjjd verdaagd.
Op de tentoonstelling van »Avioultnra"
alhier bood een Engelschman voor een duif (Raads
heer) f 900, welk bod echter door den eigenaar
werd geweigerd.
Rotterdam, 11 Maart. Op het Beursplein
alhier werd eergisteren een besteller aangesproken
door een vreemdeling, met het verzoek een telegram
aan het Rjjks-telegraafkantoor aan te bieden,
waaraan de besteller voldeed, terwjjl de vreemdeling
buiten wachtte.
Het telegram, dat in de Engelsche taal gesteld
waB, was gericht aan H. M. de Koningin te
's-Gravenhage, en hield in »I love you".
Daar het niet onderteekend was, werd het door
den telegraaf-beambte geweigerd, doch nadat de
besteller er zgn naam onder geplaatst had, werd
het afgezonden.
Korten tjjd later begaven de vreemdeling en de
besteller zich andermaal naar het telegraafkantoor
en werd een in het Engelsch gesteld telegram aan
H. M. de Koningin verzonden, onderteekend door
den vreemdeling zelf, waarin hg vroeg: Loved
you my also". (Bemint gjj mjj ook?)
De vreemdeling deed vervolgens aan den besteller
het voorstel mede naar Den Haag te gaan, om te
vragen of de telegrammen ontvangen waren. Aldus
geschiedde en beiden vertrokken met den eerat-
volgenden trein. Aan het paleis in het Noordeinde
gekomen, trok de besteller de stoute schoenen aan
en betrad het paleis, waar hg evenwel door de
bedienden werd ondervraagd en vervolgens aan de
politie overgeleverd, die hem in verzekerde
bewaring bracht.
De vreemdeling was inmiddels verdwenen. Het
is gebleken een krankzinnige te zgn, die dan ook
reedB naar een gesticht is overgebracht.
Bjj de inschrjjving op de 21/» millioen 4%
obligatiën van de >Nederlandsch-Amerikaansche
Stoomvaart-Maatschappjj" (Holland-Amerika ljjn) is
het bedrag ongeveer driemaal volteekend.
Naar men verneemt, is bjj de inichrjjving
naar de uitgifte van 500, 4% rente hypothecaire
obligatiën, elk van f 1000, der Maatschappjj »Het
Witte Huis", slechts voor ruim 3000 ingeschreven.
Het consortium heeft de geheele leening overge
nomen.
Alle binnenschippers alhier voerden gisteren
de vlag in top en allen bevonden zioh gisterenmiddag
weder op de beurs, teu teeken dat de werkstaking
geëindigd was.
De bigde tjjding kon den schippers in de eer
gisterenavond gehouden vergadering gedaan worden,
dank zg de welwillende tusschenkomst van den
President der Kamer van Koophandel, den heer
A. Plate, wiens bemiddeling door den advocaat der
binnenschippers, mr. van Blommenstein, was
ingeroepen. Door dient tusschenkomst waren alle
factors en vele graanhandelaren en cargadoors
bereid bevonden de zoogenaamde beurtconditiën te
onderteekenen, welke de schippers ook reeds
behoudens enkele bjjbepalingen bereid waren aan
te nemen. 1
Juist die bjjbepalingen waren echter het groote
struikelblok tusschen hen en de bevrachters. De
RAPPORT van de Commissie van Land
bouw van het departement Zierikzee
der Nederlandsche Maatschappij
ter bevordering van Nijverheid
over het onderwerpLandbouw
coöperatie op Schouwen en Duiveland.
III.
Een derde vorm van coöperatie is het gemeen'
schappelijk aankoopen of het onderling gebruik van bij
den landbouw benoodigde werktuigen en machines.
Hiervan is op ccöperatie-gebied veel vooruitgang
te bespeuren. Zich alle voor het bedrjjf benoodigde
werktuigen aan te schaffen, was voor den kleinen
landbouwer niet altjjd mogeljjk en daarom werden
al spoedig de duurste, bjjv. zaaimachines, door
enkelen aangekocht (dikwjjli door niet-landbouwers)
en dan aan de anderen tegen betaling in gebruik
afgestaan. Coöperatie had eerst plaats, toen de
boeren gemeenschappeljjk machines gingen koopen,
zooals in de laatste jaren veel voorkomt. Niet
alleen dat deze haudelwjjze op den duur geldelgk
voordeel tengevolge heeft, maar en hierop dient
vooral de aandscht te worden gevestigd daar
ieder slechts een deel der koopsom betaalt, behoeft
men op wat meer guldens niet te zien en kan men
zich werktuigen aanschaffen, vervaardigd volgens
het nieuwste systeem. Dat dit noodzakeljjk de ver
heffing van het bedrjjf moet tengevolge hebben, is
duideljjk. Zoo is ook de coöperatie oorzaak, dat
men zich werktuigen gaat aanschaffen, die anders
over 't algemeen te duur zouden worden gevonden.
Deuken we bjjv. aan den kunstmeststrooier. Nog
voor korten tjjd werd algemeen de kunstmest op
de traditioneele wjjze, d. i. uit de band gezaaid,
terwjjl heden op vele plaatsen de kunstmeststrooier,
coöperatief aangekocht, hetzelfde werk spoediger en
beter verricht, daar hjj zorgt voor een meer
geljjkmatige verdeeling van den mest.
Het onderhouden van wegen en uitdelven van slooten
in coöperatieWat het eerste betreft, heeft men
daarmee in deze omgeving al vóór omstreeks 30
jaren een begin gemaakt. Voor gemeenschappelijke
rekening worden vele tot Zierikzee behoorende wegen
in orde gehouden en verbeterd met grint. Het uit
delven van slooten acht de commissie op Schouwen
en Duiveland coöperatief niet noodig, omdat de
waterleidingen, dienende tot afvoer van het polder
water, ten koste van den betrokken polder worden
onderhouden en de peilelooten, ofschoon wel in
onderhoud bg de gebruikers, door het voortdurend
goed toezicht, dat er op uitgeoefend wordt, geen
werk opleveren van zeer grooten omvang, zoodat
dit werk beperkt bljjft tot een op tijd schoonmaken
en een geregeld herbedelven.
'f Houden van fokhengsten en stierenm. a. w. ver
edeling van het paardenraB en den veestapel. De
behoefte daaraan moet wel worden gevoeld in een
streek, waarin paard en rund zulke voorname
factoren van het bedrjjf der bevolking zgn. Toch
is het er nog verre van, dat men overal al genoeg
doordrongen zou zjjn van het belang dier veredeling,
hoewel er veel vooruitgang valt te constateeren.
Aan de vereeniging tot veredeling van het paarden
ras in Schouwen en Duiveland, alsmede aan de
Engelsche Associatie komt de eer toe, reeds veel
goeds in deze richting tot stand to hebben gebracht.
Eerstgenoemde vereeniging voert hier het Duiticbe,
laatstgenoemde bet Engelsehe ras in.
Wat de veredeling van het rundvee betreft,
bestaat^ hier geene coöperatieve vereeniging. Ver
moedelgk ligt de oprichting daarvan niet zoo heel
ver af, daar men de behoefte aan samenwerking
hoe langer hoe meer gaat gevoelen. Als bewjjs
hiervoor diene bjjv. het volgende hier uit de om
geving. Is de stier tot nog toe het bjjzonder eigen
dom geweeBt van den een of anderen boer, die er
al of niet goede zaken mee maakte, op dit oogenblik
■taan eenige boeren op het punt de volgende
overeenkomst aan te gaan: Één hunner voert een
stier in en de andere boeren garandeeren hem bg
contract jaarljjks de toezending van een bepaald
aantal koeien.
Gaan we vervolgens na, wat er in onze streek
met betrekking tot veeverzekering is gedaan. In onze
provincie bestaan een groot aantal coöperatieve
vereenigingen tot gelöeljjke uitkeering bjj het ver
liezen van paarden, rundvee, varkens, enz. Op ons
eiland heeft men o. a. te Oosterland een coöperatieve
spaarkas, zooals men het daar noemt, tot geldeljjke
uitkeering bg het verlies van varkens, met 79 leden
en 20 donateurs. Ze keerde het verloopen jaar
ongeveer f 470 uit, eene nederige vereeniging dus,
maar die daar juist in nederigeu kring waarschgnlgk
zeer nuttig werkt. Van meer algemeen belang zgn
natuurljjk de verzekeringen van paarden en rund
vee, die in wjjder kring diensten bewjjzen. Tot vóór
enkele jaren bad men hier geen enkele dergeljjke
vereeniging, hoogstens een paar agentschappen voor
veeverzekeringen, elders, o. a. te Zwolle gevestigd.
Hoewel in verscheidene andere streken vau Zeeland
vee-assuranties niet zonder succes werkten, scheen
men hier de behoefte aan dergeljjke vereenigingen
nog niet te gevoelen, tot in 1897 de landbouw-
vereeniging >Vooruitgang zg ons 8treven" ook hier
weer toonde, dat het haar met haar devies ernst
was door het oprichten eener coöperatieve veever
zekering onder den naam Draagt elkanders Lasten".
Op 80 April 1898 bedroeg de verzekerde som
f 220.619; er waren 120 deelnemers; verzekerd
waren 439 paarden en 891 runderen; door de ver
eeniging werd in het verloopen boekjaar uitgekeerd
voor 9 paarden f 1756 en voor 12 runderen f 1168.
O. i. bewjjzen deze gegevens, dat de landbouwers
veehouders ook op dit gebied het belang van
samenwerking inzien. Zg znllen dat nog meer doen,
indien niet sommigen door zorgeloosheid ten opzichte
van huu verzekerd vee of door winstbejag de ver
eeniging iu discrediet dreigen te brengen, aau welk
gevaar dergeljjke vereenigingen uit den aard der
zaak wel eens bloot staan. Maar daarover straks nog
een woord.
Zoo is de commissie genaderd tot het laatste,
maar niet het minst belangrjjke deel van haar
rapport. Welke coöperatieve fabrieken bestaan alhier
tot verwerking van landbouwproducten en zouden
er nog niet andere kunnen worden opgericht?
Zooals bekend is, zgn er op onze eilanden 2
zuivelfabrieken»Luctor et Emergo" te Zonnemaire
met een filiaal te Haamstede en >De Duif" te
Nieuwerkerk. De eerste telt 76, de tweede 89 leden.
»De Duif" verwerkte in 1897 ruim 1.600.000 K.G.
melk, waarvan pl.m. 56.500 K.G. boter kwam.
Over het algemeen geven deze fabrieken den deel
nemers reden van tevredenheid. Dit is ook het
geval met de beide cichorei-fabrieken, die evenwel
nog te kort bestaan, om er reeds met juistheid een
oordeel over te kunnen vellen. Wel scbgnen ze
levensvatbaarheid te bezitten, maar of ze werkeljjk
een zekere mate van bloei znllen bereiken, zal de
toekomst moeten leer en. Enkelen betwgfelen het,
niet zoozeer ten opzichte van de fabriek die déAr
gevestigd is, waar lichtere grond den verbouw der
cichorei vergemakkeljjkt, maar voor die, welke haar
cichorei moet teelen op zwaarderen grond. Het
is n.l. een vrucht, die zeer diep wortelt, zoodat
het delven vooral in kleigrond veel arbeidsloon
vraagt. Zoolang de suikerbieten den tegenwoordigen
prjjs houden, gaan sommige landbouwers dan
ook sleohts noode over tot den verbouw van
cichorei.
(Wordt vervolgd).