ZII'ltlkZIESCIII NIEUWSBODE.
Zaterdag 3 December 1898.
Directeur-Uitgever J. WA ALK.
Dit nummer bestaat uit
twee bladen.
Eerste Blad.
Openbare Verpachting
GEMEENTE-EIGENDOMMEN, I
Openbare Verpachting.
Een ramp voor Zierikzeo.
NIEUWSTIJDINGEN.
Verechgnt DINSDAG, DONDERDAG ea
ZATERDAG.
De prjjs per 3 maanden is f 1,30, (ranoo per post
f 1,60.
Noord-AmerikaTransvaal, Indië enz. verzending
eens per weekf 10,— per jaar.
55ste JAARGANG. No. 7162.
Advertentiënvan 13 regels 30 Cts.
meerdere regels 10 Cts., knnnen niterlgk tot de»
Maandags, Woensdags en Vrijdags middags
12 ore bezorgd worden.
Groot* Istttr wordt naar plaatsruimte berekend.
Betalingen van Abannentents- of Advertentie-gelden gelieve men te zenden aan de Administratie Zierikzeesche Nieuwsbode"
(Bouw-, Wei- en Moesland, Gras-etting
en Maaiing, en Visscherijen),
op Nlaanilag 5 December 1898,
voormiddag» 10 ure, ten Raadhnize.
De Voorwaarden der Verpachtingen zijn verkrijgbaar ter
Qemeente-Seeretarie, tegen betaling van 10 cent.
De BURGEMEESTER en WETHOUDERS van Ziemkz.ee
zullen, op Mnandagf «Ion 5 December
18Ö8, ten Raadhuize, op de door hen vastgestelde Voor
waarden, voor den tjjd van zeven jaren, in het openbaar,
tegelijk met de overige aangekondigde te verpachten per-
ceelen, als laatste perceel
VERPACHTEN:
«De Visscherij in de watering langs
«den Oosthavendyk tot bij de sluis en
«verder in al de putten en inlagen in
«den Zuidhoek", in pacht bij A. Anker Cz.
De pacht dier Visscherij gaat, evenals die der andere
Visscherijen, in, den 30 April 1899 en eindigt den 30
April 1906.
De Voorwaarden der Vepachtingen zijn in afdruk ver
krijgbaar ter Gemeente-Secretarie, tegen betaling van
10 Cent.
den 1 December 1898.
De Burgemeester en Wethouders voornoemd,
CH. W. VERMEIJS, Burgemeester.
JAN SNELLEN, Secretaris.
III. (Slot).
Hoe moeten wij onze bedreigde stad ver
dedigen
Door, wanneer men 't met deze beschouwingen
eens is, aan de door ons ontworpen oplossing
de meest mogelijke bekendheid to geven.
In de eerste plaats, door er den nadruk op
te leggen, dat verandering van het rechtsgebied
van Zierikzee of opheffing der rechtbank aldaar,
vóórdat de tram er is, hoogst voorbarig is en
in ieder geval eerst de tram moet worden
afgewachteerst dan kan men beoordeelen welke
veranderingen de communicatie heeft ondergaan.
Daardoor wint men tijd.
Krijgt men een tramom daarvoor de recht
bank te moeten missen, dan had de regeering
de tram ook wel kunnen terughouden. Het is
een vlag hijschen aan een schip dat gaat zinken.
Een kort en bondig adres dient te worden
opgesteld en gedrukt, rondgezonden aan alle
Kamerledeneen adres dat geteekend moet
worden door allen, boeren en burgers, winkeliers
en ambachtslieden uit Zierikzee en zooveel
mogelijk uit 't eiland ook. Het is gewenscht
dat ieder niet alleen teekent met zijn naam,
maar ook met zijn beroep, want namen zegt
niet veelde meesten zijn aan de Kamerleden
volmaakt onbekenduit de vermelding der
beroepen moet blijken dat ieder, van burge
meester tot daglooner, van welke richting ook,
opheffing der rechtbank en hare gevolgen een
ramp voor de stad en 't eiland acht.
Men werpe mij weer niet tegen met dat
ongelukkige Hollandsche phlegma of Zierik-
zeesche jicht of hoe men 't noemen wilzou
zoo iets iets geven want het kan iets geven
en als men 't niet probeert, geeft 't zeker niets.
Er is een tijd geweest, dat in de Tweede
Kamer de groote steden, wier afgevaardigden
gewoonlijk tot de invloedrijksten en bekwaamsten
behoorden, met alles gingen strijkenhonderd
duizenden en millioenen werden uitgegeven voor
werken ten bate dier steden, terwijl voor de kleine
plaatsen en 't platteland niets overschoot.
Die tijd is voorbijer is in de Kamer
meermalen door eene combinatie van allerlei
afgevaardigden van verschillende kleurde
zoogenaamde plattelandsclub, gezorgd dat ook
aan de verlangens van kleinere plaatsen recht
gedaan werd.
En voor een beroep op die afgevaardigden
zijn hier alle termen aanwezig.
"Want het is een rijksbelang, te zorgen dat
niet wordt in de hand gewerkt door de regeering
zelve, de steeds toenemende trek der gegoeden
naar de groote steden en de daarmede gepaard
gaande verarming van het platteland. Worden
de kleine steden beroofd van de weinige regee-
ringscolleges .die zij hebben, dan worden zij
zonder redres schromeljjk benadeeld en zijn de
gevolgen vérstrekkend.
Het is geen rijksbelang, dat de treurige toe
stand, die in Friesland is, ook naar andere
provinciën worde overgebrachten dat men
Zierikzee en SchouwenDuiveland doemt een
tweede Friesland te worden.
Integendeel, het is een rijksbelang te bevor
deren, dat niet de eene streek alles en de
andere niets krijgt, en dat, waar allen in de
rijksbelastingen betalenallen ook zooveel moge
lijk van rijksinstellingen kunnen profiteeren, en
deze niet meer en meer worden gecentrali
seerd in eenige groote steden, waar zij juist
veel minder nut uitoefenen op de algemeene
welvaart dan in kleine.
Wanneer op dit alles de aandacht wordt
gevestigd, dan twijfelen wij niet, of er zullen
onder de Kamerleden genoeg zijn, die, al
kennen zij Zierikzee in 't geheel niet, open oor
en hart hebben voor sociale toestanden, om,
als er een andere oplossing te geven ismede
te werken tot voorkoming dat door de opheffing
der rechtbank alhier, Schouwen—Duiveland den
weg van 't Friesche platteland opgaat.
Doch daarenbovenbehalve dat adreswende
men zich tot den Minister van Justitie zei ven en
trachte zijne Excellentie mondeling te overtuigen,
dat het voorgestelde een ramp zou zijn en langs
anderen weg hetzelfde te verkrijgen is.
Men doe dat door eene commissie van mannen,
die wel bekend zijn met ons arrondissement,
en die goed in staat zijn hunne gedachten in
woorden weer te geven.
En als men dan soms vraagt: wie moeten
dat wezen, dan zouden wij de aandacht durven
vestigen
1°. uit de rechtbank, op den president Mr.
J. P. Cau, niet alleen als president, maar
ook als oud ingezetene, van wien wij weten,
dat 't hem zeer ter harte zou gaan, als hij
door opheffing der rechtbank de stad, waar
zijn geslacht sinds de 15Je eeuw gewoond
heeft, moest verlaten;
2°. uit den gemeenteraad, op den heer Legemaat,
tevens als secretaris van de gemeenten
Ouwerkerk en Nieuwerkerk, Duiveland ver
tegenwoordigend
3°. uit Schouwen, op den Burgemeester van
Brouwershaven, den heer Van Buuren die
weet wat 't beteekent een hopeloos ver
armende gemeente te zijn, en op den heer
Mr. J. A. Bolle, die als tramman, zeker
bereid zal zijn, mede te werken het onheil
af te wendendat de tram ons brengen zal.
Wanneer die vier heeren daartoe bereid zijn,
en de verdere beweging in deze zaak op zich
willen nemen, wij gelooven, dat die zaak dan
geene hetere handen kan worden toe
vertrouwd.
Maar aller medewerking is noodig, want
t is een gemeenschappelijk belang der gemeente,
van 't gansche eiland.
Inwoners van Zierikzee!
Gedenkt Yeere en Brouwershaven
Inwoners van SchouwenDuiveland!
Gedenkt 't Friesche platteland!
Mogen deze regelen er toe bijgedragen hebben,
de ramp te weeren. Nog is het tijd, mits met
beleid en kracht en aller medewerking worde
opgetreden.
Moge eenmaal de nazaat, sprekende over
't gevaar dat Zierikzee eens door de voorgenomen
opheffing harer rechtbank geloopen heeft, ook
daarop kunnen toepassen onze Zeeuwsche wapen
spreuk: Luctor et Emergo.
26 Nov. '98. Mr. A. J. F. FOKKER.
waarde. Vermoedelijk is deze hem in het gebouw
ontrold, door een paar personen, die hem in het
portaal, schjjnbaar bjj ongeluk, nog al hard tegen
het lijf geloopen hadden.
De portier van de Bank telephoneerde dadeljjk
naar de politie, die het gebouw en de uitgangen
surveilleerde, echter zonder succes.
Amersfoort, 1 Dec. Een verschrikkelijk
voorval bracht Dindagavond deze gemeente in rep
en roer.
In de Muurhuizen, een tameljjk stille buurt,
woont de 68-jarige Thomas Kalf, wel eenigszins
zonderling, die zjjn huisje geheel alleen bewoont
en voor bemiddeld doorging.
Dinsdagavond werd de politie door de buren
gewaarschuwd, dat men Kalf Binds eeoige dagen
niut gezien had. Het huis bleef gesloten en bakker,
melkboer enz. schelden tevergeefs aan.
De politie liet de deur door een smid opensteken
en, vergezeld van een zwager van Kalf, ging zjj de
woning binnen.
Daar vond men spoedig de treurige oplossing
van het raadsel:
Op den vloer lag de bejaarde bewoner dood; de
armen waren aan de beenen vastgebonden, het
hoofd was in een deken gewikkeld en een zwarte
das was hem als prop in den mond gedrnkt.
Eenige buren herinnerden zich, dat zjj in den
nacht van Woensdag op Donderdag der vorige
week omstreeks half drie in Kalfs woning een
ongewoon gerucht hadden gehoord. Zjj hadden er
echter jammer genoeg geen notitie van
genomen. Nu was het wel bekend, dat Kalf dikwjjl»
tnsschen Woensdag en Donderdag naar zjjn familie
te Amsterdam ging, maar ditmaal was hg thuis
gebleven. Eenigen tjjd geleden was hg bjj een
dergelgke afwezigheid voor een niet onaanzienlijk
bedrag aan effeoten bestolen, zonder dat de dief
ooit ontdekt werd.
Waarschgnljjk moet hier ook weder aan diefstal
gedacht worden, en hebben de dieven (men acht
het zeker dat er minstens 2 geweest zjjn), Kalf
thuis vindende, hem gebonden en gekneveld.
Bjj hun vertrek hebben zjj den ongelukkige in
dien toestand laten liggen, zoodat bjj vermoedelijk
Nederland.
Amsterdam, 30 Nov. Hier ter Btede is
hedenmorgen een trouwplechtigheid voltrokken,
welke in hooge mate de aandacht trok.
De bruigom nameljjk was tot voor een paar
maanden eene vrouw geweest!
Uit den volksmond kon men verschillende
lezingen omtrent de historie hooren; de ware toe
dracht is echter als volgt:
Den 16n Juli 1873 werd hier ter Btede, als op
dien datnm geboren, aangegeven Regina Margareta
B. van welk «meisje" in den loop van haro ont
wikkeling bleek, dat 't een jongen was.
Zjj droeg eenmaal meisjes-goed en was geheel
als meisje opgevoed, zoodat de onders het geval
maar lieten zooals 't was. Regina leerde naaien,
kostnummaken enz.
In het begin van dit jaar kwam zjj met een
jonge weduwe in kennis, aan wie zjj het geheim
van hare geboorte openbaarde en die haar aan
spoorde het openljjk aan den dag te brengen. Dit
is geschied. De rechtbank heeft op advies van een
medicus twee maanden geleden machtiging ver
leend tot wjjziging van het geboorteregister, en
sedert wierp Regina haar meisjeskleeren af en heet
«zij" Reinond Marius.
Hedenmorgen werd het huweljjk tnsschen »hem"
en de jonge weduwe voltrokken.
Alhier hebben 1323 ingezetenen verzooht om
bjj sneenwrniming door den Stadsreinigingsdienst
te werk te worden gesteld. Evenwel kunnen niet
meor dan ten hoogste 1200 personen worden aan
genomen, en daarom hebben Bnrgem. en Weth.
besloten, dat de sneenwkaarten zullen worden uit-
gereikt aan diegenen der aanvragers, die een of
meer kinderen beneden den 16-jarigen leeftjjd te
hnnnen laste hebben.
1 Dec. Aan het gebouw van de Twentsche
Bankvereeniging kwam gisteren een heer om enkele
zaken af te doen. Plotseling bemerkto hg, dat zjjn
portefeuille, die hg bjj het binnenkomen nog in
zjjn bezit had, verdwenen was. Het was een zwart
verlakte lederen portefeuille, waarin twee bank
biljetten, elk van duizend francs, een paar losse
quitanties, een witte en een groene enveloppe, met
het adres van J. P. Gupin, waarin quitanties van
de Waalsohe gemeente en eenige papieren zonder
Van de daders is tot heden geen spoor ontdekt.
ravenhage, 1 Deo. Tweede Kamer).
Bjj de voortgezette algemeene beraadslagingen
over de Staatsbegrooting achtte de heer Van Raalte
den financit'elen toestand niet zorgwekkend, maar
wel dringend voorziening vereischende voor het
tegenwoordige en de toekomst, lettende op de vele
eischen en de tekorten. Hjj is niet overtuigd, dat
een niet-slnitende begrooting onvermjjdeljjk was, en
betoogt dat op den dienst 1899 de accjjnsverhooging
op wjjn en gedistilleerd, wanneer zjj wordt aan
genomen, weinig voordeel zal afwerpen. Ernstig
moet voor 't tegenwoordige naar bezuiniging gestreeft
worden, en hierbjj rekent hg op de medewerking
der Regeering. Voor de toekomst zjj men vooral
bedachtzaam hierop dat uitzetting van de middelen
vermeerdering van uitgaven tengevolge zal hebben.
Leerplicht, verbetering van woning-toestanden, en
werkliedenpensionneering, over do noodzakeljjkheid
waarvan men 't eens is, zullen niet gedekt knnnen
worden door tariefsherziening en verhooging van
successie-belasting. Hg protesteert er tegen dat,
volgens de Regeering, aan verhooging van directe
belastingen niet te denken valt. Hoewel niemand
zal beweren dat ze niet reeds hoog zjjn, mag niet
als vaststaande worden aangenomen dat de grens
niet is nit te breiden. De inkomsten knnnen zjjns
inziens vermeerderen door ongesplitste inkomsten
belasting en een niet te drnkkenden accjjns op
tabak. Afwjjzing door de regeering van elke poging
om verbetering der middelen te brengen betreurt
gpr. omdat zjj, die sociale hervormingen wensohen,
daardoor gedreven worden in de riohting van
protectionisme.
De heer Ketelaar, zich aansluitende bjj de motie-
Troelstra, wjjst op den plicht om het volk te
versterken, al bracht dit ook het verlies aan een
paar millionairs met zich. Men moet niet enkel
kjjken naar de 423 millionairs in ons land, maar
bovenal rekening honden met de millioenen, die
weinig of niets bezitten. Uit vrees voor socialisme
moet men niet tegenhouden de zaken, die men zelf
nuttig en noodig acht.
De heer Heldt bestrjjdt uitstel van invaliditeits-
en ouderdomg-verzekering door vooropstelling van
ziekteverzekering en herziening der armenwet.
Staatspensionneering keurt hg echter af.
Hjj verdedigt het door de staatscommissie aan
bevolen stekel van pensioensbgdragen door belang
hebbenden en den Staat. Het daarvoor bestaande
schema zon in een wetsontwerp kunnen worden
omgewerkt. Hg somt verschillende voordeelen op,
o. a. sterke vermindering van de armenzorg-kosten.
Hjj vraagt of nog dit jaar een wetsontwerp als hg
bedoeld, kan worden tegemoet gezien. {Zie Telegr.)
Rotterdam, 1 Dec. Te tram, die gisteren
avond half zeven van hier naar Zuid-Beierland
vertrok, is op den Blaakschenweg onder Mjjnsheeren-
land gederailleerd. De locomotief en twee wagens
liepen nit de rails, waarvan de goederenwagen op
de machine liepde personenwagen werd ook
beschadigd, doch de passagiers kwamen allen met
den schrik vrjj. De materiëele schade is aanmerkeljjk,
doch bepaalt zich tot het materiëel. Den geheelen
nacht werd, onder toezicht van den heer v. d. Vegt,
ingenieur der Maatschappg, krachtig doorgewerkt,
zoodat men er in slaagde om hedenmorgen kwart
voor zes uren alles te mimen en den weg geheel
voor het verkeer in orde te hebben. Er bestaan
ernstige gronden voor het vermoeden dat hier
moedwil in het spel is en de heer officier van
justitie, die reeds een ander geval van boos toeleg
in onderzoek heeft genomen, is in kennis gesteld
met alle omstandigheden, zoodat te verwachten is
dat gestraft zal worden met zware gevangenisstraf
de enveldader, die het leven van zoovelen in de
waagschaal steldo.
Zaamslag, 29 Nov. In de heden gehouden
raadsvergadering kwam voor de zooveekte maal
weer in behandeling een verzoek van den burge
meester om ontheffing van de verplichting tot het
wonen in de gemeente.
De raad was van meening dat hg niet kon mede
werken tot het verkrjjgen van een woning, daar de
burgemeester ongeschikt noemt de woningen die de
raad meent dat wèl geschikt zjjn, en de gemeente,
als zjj een hnis bonwt naar den zin van den burge
meester en deze wordt ergens anders benoemd, met
een hnis zonder huurder bljjft zitten.
De raad besloot met algemeene stemmen aan
Gedep. Staten te antwoorden, dat hg sedert het
vorige verzoek tot nitwoning nog meer versterkt
is in de overtuiging dat het dringend noodzakeljjk
is dat de burgemeester binnen de gemeente woont,
daar door het uitwonen verschillende ingezetenen
een rechterlik vonnis hebben gekregen wegens
overtreding van een verordening die te laat was
afgekondigd en de ingezetenen dus niet wisten dat
de verordening beBtond. De raad verklaart verder
dat het onwil van den burgemeester is, en meent
dat de gemeentebelangen boven het vermaak van
den burgemeester gaan, dat de raad geen enkele
wet kent die de gemeente verplicht voor den
burgemeester een woning te bonwen, en dat integen
deel de geest der wet meebrengt dat de burgemeester
zelf voor een woning zorgt.
Camperland, 29 Nov. De poging om
hier een Muziekgezelschap op te richten is volkoman
geslaagd. Het benoodigde voor aan te schaffen
instrumenten is bjjeen gebracht. Tot voorzitter
werd benoemd de heer K. J. Schippers; tot vice-
voorzitter de heer C. Oele; tot penningmeester de
heer J. J. Denrloo en tot directeur de heer A. Heule.
Tot op heden bestaat het gezelschap nit 17 leden.
StaveniSBe, 1 Dec. Volgens den alhier
van wege het K. N. M. Instituut te de Bilt bjj
Utrecht geplaatsten regenmeter, viel er in Nov. 11.
alhier 70.2 m.M. regen (in 8 aftappingen)tegen
47 in 189737 in 189660 in 1895 en 43 in
1894. De hoogste barometerstand in de laatste
maand was 770, de laagste 738 m.M.
Rruinisse, 1 Dec. Gisteren avond hield de
Jongedochters-Vereeniging «Lydia" haar zesde jaar
feest. Behalve vele begunstigsters en begunstigers
woonden de leden der Jongelings-Vereeniging alhier
en drie afgevaardigden van de Jongedochters-Ver
eeniging te Zierikzee, het feest bjj. Evenals vorige
jaren was de leiding toevertrouwd aan den heer
M. Krjjger,- die zich op uitstekende wjjze van zjjne
taak kweet. Uit het verslag der Vereeniging bleek
hoe nuttig zjj werkt; tal van behoeftigen toch
konden met het een of ander kleedingstnk verbljjd
worden. Den avond werd onder het aanhooren van ver
schillende voordrachten en samenspraken, die zeer in
den smaak der aanwezigen vielen, op aangename wjjze
doorgebracht. Een en ander werd afgewisseld met
het zingen van een stichteljjk lied, waarbjj de heer
M. Okkerse zjjne zeer gewaarde medewerking ver
leende. De vergadering werd door den heer Krjjger
na een toepasselijk woord met dankgebed besloten.
Woensdag 30 November hield de Vereeniging
«Onderlinge Hulp", opgericht ter onderlinge ver
zekering tegen de schade, veroorzaakt door de
varkensziekte, eene vergadering. Uit de rekening
bleek, dat de ontvangsten bedroegen f 214.90, terwjjl
de uitgaven een bedrag van f 173.20 beliepen,
zoodat er een goed «lot was van f 41.70.
De aftredende bestuursleden, de heeren W. Jumelet
en J. v. d. Berge Jz., werden met groote meerder
heid herkozen en namen hunne benoeming aan.
Voor dit jaar is de inleg bepaald op f 1 per lid
en werd de contributie evenals vroeger gesteld op
25 ct. per maand en per varken.
De Vereeniging, die Blechts enkele jaren bestaat,
heeft reeds veel nut gesticht. Voor menig huis
honden toch is het een ramp, als het varken, waar
aan reeds zooveel ten koste gelegd is, door de
gevreesde ziekte aangetast, sterft. Voor een geringe
contributie kan men zich thans voor eene groote
schade vrjjwaren. 't Is daarom zeer te wensohen,
dat het ledental aanmerkeljjk uitgebreid wordt.
Hoe grooter het aantal leden is, hoe gemakkeljjker
de schade kan gedragen worden en hoe geringer de
contributie gesteld kan worden.
Zierikzee. 2 Dec. Weder heeft ons depar
tement van Njjverheid zjjn leden een belangrjjken
en aangenamen avond geschonken. Ditmaal ook aan
de dames der leden die tot deze vergadering toe
gang hadden en in vrjj grooten getale waren
opgekomen. De bovenzaal bjj mej. Kanaar leverde
een gezelligen aanblik op en bevatte een talrjjk
gehoor, om de voordracht van Dr. van der Hoeven
over de Bacteriën te volgen. Deze voordracht ge
tuigde van groote studie en voorbereiding, terwgl
de aangename inkleeding en enkele aardige zetten
daaraan een goede ontvangst verzekerden.
Reeds in 1683 door onzen landgenoot Leeuwen
hoek ontdekt, mochten de bacteriën zich sedert
het midden dezer eeuw in de groote belangstelling
der wetenschap verhengen. Wat de wetenschap
omtrent deze kleine eencellige plantjes leert en
over hunne verbjjsterende vermenigvuldiging
vormde het nitgangspnnt van Spreker's beschouwin
gen. Daaraan sloot zich aan de uiteenzetting van
den rol, welken de bacteriën op het gebied der genees
kunde spelen en de middelen om den geduchten vjjand
met goed gevolg te bestrjjden. Dat intuBSchen de
functie der bacteriën eene grootere is, zjj ook den
mensoh tot vriend en bondgenoot zjjn, werd ver
volgens ontwikkeld. Wat Spreker hieromtrent,
naar aanleiding van den invloed der bacteriën op
het gebied van den landbouw mededeelde, was in
zekeren zin het hoogtepunt van de voordracht,
omdat Spreker er in slaagde treffend te schetsen
den belangrjjken rol, welken de bacteriën spelen in
het groote wisselspel der organische wereld, te doen
uitkomen hoe zjj als oorzaak van ontbinding en
verrotting de voorwaarden zjjn voor het in wezen
bljjven der levende schepping. Op dit begrip der
stofwisseling, de waarheid die Italië's groote geest
Giordano Brunoeen drietal eenwen geleden niet
ongestraft mocht uitspreken, liet Spreker het volle
licht vallen.
Na geneeskunde en landbonw hielden ten slotte
