ZIERIKZEESCM NIEUWSBODE.
Donderdag 10 December 1896.
Directeur-Uitgever J. WAALE.
DE UNIE-PROGRAMS.
NIEUWSTIJDINGEN.
Verschijnt DINSDAG, DONDERDAG en
ZATERDAG.
De prijs per 3 maanden ra f 1,30, franco per post
f 1,60.
Noord-AmerikaTransvaal, Indië enz. verzending
eens per week, f 10,per jaar.
53ste JAARGANG. No. 6856.
Advertentiënvan 13 regels 30 Cts.
meerdere regels 10 Cts., kunnen uiterlijk tot des
Maandags, Woensdags en Vrijdags middags
12 ure bezorgd worden.
Groote letter wordt naar plaatsruimte berekend.
Betalingen van Abonnement»- of Advertentie-gelden gelieve men te zenden aan de Administratie Zierikzeesche Nieuwsbode"
De vergadering, op 14 November j.l. door de
•Liberale Unie" gehouden, waar de programma's
vastgesteld werden, die het Bestuur in opdracht
van en in overleg met de aangesloten vereenigingen
heeft ontworpen, is van groote beteekenis voor de
staatkundige verhoudingen in ons Vaderland.
Dat wij het met die programma's eens zijn en
de vaststelling ervan met ingenomenheid begroeten
is niet noodig te zeggen: wij hebben over de ver
schillende punten, die op het programma van
hervorming voorkomen, onze meening gezegd en
met de definitieve ontwerpen ons ingenomen ver
klaard.
Intusschen rijst nu de vraag, welke de beteekenis
is der vaststelling van die programma's. Eigenljjk
is daarover ook het volle licht ontstoken door de
inleidende rede van den voorzitter, den heer Van
Hamel, die zich daarover uitliet in denzelfden zin
als waarin wg steeds die programma's hebben
opgevat. Difc schijnt echter nog niet voldoende te
zjjn. Men beweert eenerzjjds dat die programma's
te exclusivistisch zijn en te eng bindend om door
vele liberale mannen aanvaard te kunnen worden;
van den anderen kant vraagt men naar het recht
dat de »Unie" heeft om menschen te binden aan
haar programma's, beweert men, dat die programma's
niemand binden kunnen en rekent men zelfs uit,
hoevelen of hoe weinigen tot de samenstelling ervan
hebben medegewerkt om daarop de bewering te
gronden, dat zij, die de programma's vaststelden,
niet bevoegd zgn om alle anderen te binden aan
die programma's.
Eenig nadenken doet terstond inzien, dat hier
een ernstig misverstand in het spel is. Hier is
geen sprake van een wet, waaraan menschen huns
ondanks onderworpen wordenhier is geen sprake
van een wederzijds bindende overeenkomst, waarbij
de een zich tegenover den ander verbindt. Hier
is sprake van de verklaring eener politieke ver
eeniging, die duidelijk en klaar zegt wat ze wil
bereiken, en nu de gelegenheid tot toetreding
Bchenkt aan allen, die met haar hetzelfde doel
beoogen.
Al ware dit programma ontworpen door één man,
het zou niet minder geschikt zijn om een vereeni-
gingspunt te worden voor allen, die eens willend
zgn; maar ook, hoevelen tot de vaststelling hebben
samengewerkt, het bindt niemand. Het kan niemand
binden, die niet vrijwillig verklaart het met het
ontwerp eens te zgn. Voor wien het er wel mede
eens is, kan het niet te eng zijn; voor hem, die
het er niet mede eens is, kan het niet exclusivistisch
zgn, want hij wil van een vereeniging, die een
dool beoogt dat niet het zijne is, geen deel uitmaken.
Maar als het niemand bindt en als het niemand
nitsluit, wat beteekent het dan Het bindt niemand
tegen zijn zin, omdat het geen wet, het sluit
niemand uit omdat het een program is.
Een program, dat bedoelt een vereenigingspunt
te zgn van alle vooruitstrevende vrijzinnigen. En
omdat het dit bedoelt, is het niet onverschillig hoe
het tot stand gekomen is. Zeker, het zou óók
zooals gezegd is een vereeniginspunt kunnen
zgn, al ware het maar door één man ontworpen.
Doch dan zou de kans niet groot geweest zgn, dat
velen er zich mede vereenigen zouden. Misschien
zou dat programma dien éénen man beter voldoen
dan nu, maar licht ware het dan anderen al te
eenzjjdig. Daarom is de nu gevolgde weg voor de
samenstelling van die programma's beter en zoowel
voor het doel, dat ermede beoogd wordt, als voor
de gevolgen, die ervan te wachten zjjn, van veel
belang. Die programma's zgn de vracht eener
geregelde samenwerking van het Bestuur der »Unie"
met de aangesloten vereenigingen. Het Bestuur heeft
vragen gesteld, waarop de vereenigingen hebben
geantwoorddie antwoorden bebben aanleiding
gegeven tot het ontwerpen van een programma,
dat weder door de vereenigingen is onderzocht; en
de daarop ingekomen verslagen hebben aanleiding
gegeven tot de definitieve ontwerpen die, na vooraf
weder in de vereenigingen besproken te zgn, in de
vergadering zgn behandeld en aangenomen en nu
voor alle vereenigingen, die deel uitmaken van de
•Unie", richtsnoeren zijn, omdat het het gemeen
schappelijk programma is van alle »Unie"-leden, bjj
het ontwerpen waarvan het Bestuur de voor
zitter verklaarde het in zgn openingsrede »noch
naar rechts heeft gezien, noch naar links". »Wij
hebben", zeide h|j »ons eenvoudig afgevraagd als
eerlijke mannen, welke hervormingen zouden zgn
in 's lands belang en in den geest van een vooruit
strevende vrijzinnige politiek". Gaf de wijze van
voorbereiding te verwachten, dat zjj niet zoo heel
ver zouden mistasten de besluiten der vergadering
hebben op het werk van het Bestuur het zegel gezet.
Doch, zoo vraagt men, wat zal men nu met dat
programma aanvangen? En men hangt sombere
tafereelen op van al de moeieljjkheden en bezwaren,
die men daarbjj ontmoeten zal.
't Zal zoo'n vaart niet loopen, denken wg. Altijd
als men maar in 't oog houdt dat wij niet met een
wet, niet mot een contract te doen hebben, maar
met het programma eener vrije vereeniging. De
voorzitter der »Unie" heeft er in zijne openingsrede
reeds opgewezen, dat men niet aan elke letter van
het programma gebonden zou zgneu dat men in
deze gemakkelgk tot overeenstemming zou kunnen
komen als men elkander loyaal verstaat; dat men
hier te doen heeft met eene vraag, die slechts in
een loyale praktijk haar oplossing kan vinden.
Met andere woorden: de goede trouw, de zucht
om elkander te verstaan, moet den doorslag geven.
Is dat nu zoo moeilgk te verstaan?
Zeker is dit, dat er in een aantal districten
kringen zullen zgn van kiezers, die in de nu aan
genomen programma's hun vereenigingspunt vinden,
die daarin het dool hunner wenschen uitgedrukt
zien. Wat zal zoodanige kring b|j het naderen der
verkiezingen doen? Wel, precies hetzelfde wat tot
dusver is geschied: men zal zoeken naar een can-
didaat onder degenen met wie men het eens is, of
van wie men althans verwacht dat hij tot de geest
verwanten behoort. En in zoover men daaromtrent
niet geheel zeker is, zal men daarnaar een onder
zoek instellen evengoed als men dat nu ook moet
doen eu naar gelang dat onderzoek uitvalt, zal
men hem al dan niet candidaat stellen. Datzelfde
moet nu ook gebeuren. Ook nu ieder die met
verkiezingswerk bekend is, weet het bjj ervaring
krijgt men dikwijls te beslissen over een candidaat
van wien men wel zeer in het algemeen aanneemt,
dat hg tot de partjj behoort, maar van wien men
dit daarom nog niet zeker weet. In dit opzicht
wordt de moeiljjkheid dus zeker niet grooter. Een
ander bezwaar daarentegen wordt weggenomen. Nu
komt het telkens voor dat er in den boezem der
vereeniging zelve, die iemand candidaat wil stellen,
verschil van meening bestaat: de een staat links,
de andere rechts, de derde staat in het midden 1 En
de man die voor eene candidatuur in aanmerking
komt, kan aan een deel der leden zeer wel bevallen
en een ander deel zeer tegenstaan. En het kan ook
zeer wel gebeuren en het is ook dikwjjls ge
beurd dat eene vereeniging, die meende een
afgevaardigde te kiezen, die volmaakt haar be
ginselen vertegenwoordigde, later bleek een kat in
de zak gekocht te hebben.
Zulke gevallen zullen zich voortaan in de bij de
•Unie" aangesloten vereenigingen niet meer voor
doen: hem, die aangezocht wordt zich een candi
datuur te laten welgevallen, zal men het programma
kunnen voorleggen en hij zal weten wat men van
hem verwacht. En zoo er eenige onzekerheid
bestaat omtrent z|jn gezindheid tegenover dat
programma, zal hg zich daarover kunnen verklaren
in eene vergadering van mannen, die allen dat
programma aanvaard hebben en dus alleen de ver
wezenlijking ervan willen. Als hen de verklaringen
van den aspirant-candidaat bevredigen dan
heeft men reden om aan te nemen, dat hij ia den
zin waarin men dat in de »Unie" wil, tot verwezen
lijking van dat programma zal medewerken.
Men kan nu, 'tis waar, allerlei moeilijke en
ingewikkelde gevallen stellen, maar als men de door
den voorzitter ingeroepen loyauteit, de goede trouw
en de rechtschapenheid in acht neemt, dan zal men
van dat alles geen last hebben en, voor zoover er
vrees voor bestaat, is die vrees grooter bij het gemis
dan bij het bestaan van een programma, dat duidelijke
en onomwonden verklaringen bevat.
Ziedaar het te dezer zake 't meest voor de hand
liggende. Later komen wij op andere punten terug.
De zaak toch is van verschillende zijden te be
schouwen en verdient ten zeerste de aandacht van
allen, die het wel meenen met hun Vaderland.
Amerika.
George W. Wilson, een welbekend advocaat
van New-York, is thans opgenomen in een krank
zinnigengesticht het verlies van een belooning van
5.000.000 dollar voor het winnen van een proces
beroofde hem van het verstand. In 1892 werd er
een testament geopend, doch onmiddelljjk betwist
door eenige personen, die zeiden, dat het fortuin,
twintig millioen, hun toekwam. Advocaat Wilson
kreeg de zaak in handen, met de belofte, dat,
indien hij het proces won, hg vijf van de twintig
millioen zou ontvangen.
Van dien tjjd af liet hy al zjjn andere zaken
loopen en wijdde zich alleen aan het testament
proces, onderwjjl steeds berekenende, wat hij wel met
al dat geld zou doen, als hg het bad. Zelfs dreig
brieven en persoonlijke gewelddadigheden konden
Wilson niet afbrengen van zgn vast voornemen,
om het proces te winnen en het fortuin te verdienen.
Toen eindelgk het geval voorkwam, het getuigen
verhoor afgeloopen en de uitspraak op den volgenden
dag vastgesteld was, verliet de advocaat glimlachend
de gerechtszaal; hjj had de vijf millioen eerljjk
verdiend, zóo dacht hg ten minste. Toen hjj evenwel
den volgenden dag terugkwam, vernam hjj, dat de
andere zijde gewonnen had.
De schok was zóó groot, dat hjj bewusteloos neer
stortte en daarna weken lang in jjlende koortsen
lag. Toen hg herstelde, was hjj somber en deed niets
dan tobben over het verloren fortuin. Zgn geest
vermogens begonnen hem langzamerhand te verlaten.
Aan den man, die de lift in werking brengt in het
gebouw, waar Wilson zjjn kantoor had, beloofde
hij 100.000 dollar, den politieagent op den hoek
een half millioen en den mayor een millioen.
Eindeljjk werd hg zoo erg, dat men hem naar een
gesticht moest brengen, waar hg zjjn leven zal
eindigen, daar de dokters verklaard hebben, dat hij
ongeneeslijk is.
Een diaken van de protestantsche kerk te
Donegal (Pennsylvania), de heer Jonathan Fechter,
heeft het goheele stadje van verontwaardiging doen
beven. Zonder zich aan iets te storen kwam hjj
Zondag op bloote voeten ter kerke. Met de hem
eigen waardigheid nam hjj zjjn plaats in de bank
in. De ondengenden beweren, dat hoe blauwer zgn
teenen van de kou zagen, des te sterker zjjn
imposante stem klonk.
Nauwljjks was de dienst geëindigd of mjjnheer
Fechter werd verzocht in de consistoriekamer te
komen om zich tegenover zijne broederen te ver
antwoorden. Hier bekende Fechter dat hg met een
vriend in een onzalig oogenblik een weddenschap
had aangegaan en na niets anders gedaan had
dan zgn overeenkomst volbrengen. Hij had met
Arnold Hester gewed dat hjj blootsvoets ter kerke
zou gaan in 't geval dat Bryan viel.
De zaak werd echter zeer ernstig opgenomen en
in een onmiddellijk belegde vergadering, waar het
heftig toeging, werd den diaken een disciplinaire
straf opgelegd, niet voor het feit der bloote voeten,
maar omdat Fechter een weddenschap had aangegaan.
I
Engeland.
Het was Donderdagavond omstreeks 9 uur toen
dr. Jameson van de Hollowaygevangenis werd
afgehaald in een ambulance-wagen en naar een
ziekenverpleging werd gebracht, waar hg zal blijven
totdat hij sterk genoeg is om naar bniten te kunnen
gaan. De doctor moet zeer afgevallen zgneen
slechte spijsvertering en slapeloosheid, waartegen
een diëet van melk en brood werd aangewend,
hebben hem zeer verzwakt en een ongemak, ver
oorzaakt door het rijden op een nat zadel, heeft
de algemeene uitputting opgevoerd tot een grens
die, volgens het oordeel der geneeskundigen, een
ernstig gevaar voor het leven van den man opleverde.
Gedurende zjjn verbljjf in de gevangenis is Jameson
met groote toewjjding verpleegd door majoor
Willougbby. Dag en nacht waakte deze aan zgn
zijd© zonder acht te geven op zich zelf. Deze moet
nu ook uiterst zwak zgu en zal vermoedeljjk langen
tijd onder dokters handen moeten bljjven.
Voorzeker heeft het uiterlijk van dr. Jameson's
cel er niet toe bjjgedragen om hem het bewonen
onmogeljjk te maken. Naar de beschrijving, welke
de Standard er van geeft, was het er best uit te
houden.
Naast het veldbed waren er een rustbed en een
luierstoel. De grond was belegd met een tapjjt en
de kaalheid der witte wanden was gemaskeerd door
een boekenkast. Ook stond er een gaskacheltje,
waardoor het reeds met heet water verwarmde
vertrek recht lekker" gemaakt kon worden. Met
zulk een verblijf kan ook een veeleischend mensch
het best eenigen tijd doen.
Geweldige stormen in het Kanaal en den
Atlantisehen Oceaan.
Een ontzettende storm, vallende binnen het gebied
van de depressie der laatste dagen, woedde in den
nacht van Vrijdag op Zaterdag aan de Fransche
kusten, en den geheelen Zaterdag op de kuBten aan
de overzijde van het Kanaal. Op de kasten van
Bretagne en Normandië stond een verschrikkelijke
zee, die alles verwoestte, wat binnen haar bereik
viel. Te St.-Nazaire overstroomde het water de op
het strand uitkomende straten, terwjjl overal de
dakpannen door de lucht vlogen. Te Brest daalde
de barometer tot 720, den laagsten stand, die sedert
1726 werd waargenomen. Alle straten, uitkomende
op de reede, liepen onder, terwgl de tegenover de
stad liggende oorlogsschepen van hun ankers werden
Te Le Palais, een visschersplaatsje op Belle He,
kwamen verscheidene schepen met zware averij
binnen. De zee stond daar zoo boog, dat de golven
ieder oogenblik over de kaden sloegen en de be
lendende straten schoonspoelden.
Verscheidene benedenverdiepingen liepen onder,
zoodat de bewoners de w|jk moesten nemen. Te Les
Sables-d'Olonne staken ondanks de waarschuwingen
van de kustwacht vóór het losbarsten van den storm
een twintigtal visschersbooten in zee.
Terwgl de storm op zgn hevigst woedde, zag men
de vaartuigen achtereenvolgens op de kust ver
schijnen met de noodvlag in top. Honderden menschen
verzamelden zich op het strand en niet in staat om
hulp te verleenen, moesten zij aanzien, dat het vaar
tuig Antonia" met de zes opvarenden, allen hoofden
van groote huisgezinnen, door de woeste zee werd
verzwolgen.
De brik »Prudent", kapitein La Planche, werd
totaal vernield in het gezicht van Granville, tegen
over het eiland Jersey, terwgl de driemaster »Léo-
pold", kapitein Guernicon, zoo zwaar beschadigd
werd, dat het schip waarschijnlijk gesloopt zal moeten
worden. De bemanning van beide vaartuigen werd
gered.
Aan de kuststrook van Quimper tot St.-Nazaire
vergingen 45 visschersvaartuigende bemanning
kon echter behouden aan land gebracht worden.
Het plaatsje Penmarch, ten zuiden van Brest ge
legen, liep geheel onder. Ook op de Engelsche
kusten woedde de storm hevig. De postboot van
Ostende, de >Rapide", ontkwam ternauwernood aan
het gevaar, op de Mole-rotseu nabij de Admiralty-
pier te worden verbrijzeld. Na met den havendam
in botsing te zijn geweest, liep zjj echter behouden
binnen. Te Brighton stortte Zaterdagnacht de
Kettingpier, een 320 M. in zee uitgebouwd gevaarte,
dat sedert 73 jaar als landingsbrug diende en eenige
maanden geleden wegens bouwvalligheid moest
worden afgesloten voor het verkeer, met donderend
geweld onder den aandrang der golven in elkander.
Te Folkestone werd veel schade veroorzaakt aan de
ljjnen van den Shouth Eastern Railway, zoodat het
spoorwegverkeer is gestaakt. Te Eastbourne stond
de zee zoo woest, dat wolken van schuim over de
daken der huizen joegen. De schade aan diverse
zeeweringen over de geheele Engelsche kust toe
gebracht, is enorm en men verwacht dat de lijst
van persoonlijke ongelukken van onrustbarende
beteekenis zal zjjn.
Wat de Engeliehe Koninklijke
familie kost.
De Koninklijke familie kost aan Engeland schatten
gelds. De Koningin ontvangt jaarlijks 619 379 pond
sterling of f 7.432.548. Overal heeft zij paleizen, een
te Windsor, een te Balmoral en een te Osborne, op
het eiland Wight. Van haar jaarlijksche toelage
houdt de Koningin zeer veel over; in het begin
van 1886 had zjj niet minder dan f 12.500.000 in
bouwondernemingen der City belegd.
De prins van WaleB ontvangt jaarljjfes f 550.000,
terwgl hjj bovendien van 't Hertogdom Cornwallis
f 825.000 trekt; totaal dus f 875.000. De prinses
van Wales heeft een toelage van f 125.000. De
ex-Keizerin van Duitschland, de weduwe van
Friedrich III en een dochter van Koningin Victoria,
ontvangt jaarljjkB f 100 000; de hertog van Edin-
burg, een zoon der Koningin, 312.500; de Hertog
van Conn aught, een andere zoon der Koningin, even
eens f 312.500de Prinses Christiaan van Sleeswjjk-
Holstein, een dochter der Koningin, f 75.000; de
Markiezin van Lome, een dochter der koningin,
f 75.000; de Hertogin van Battenberg, een dochter
der Koningin, f 75.000; de Hertogin van Albany,
de weduwe van een der zonen der Koningin,
f 75.000; de Hertogin-douairière van Cambridge,
f 75.000; de Hertog van Cambridge, f150.000; de
Hertogin van Cambridge, zgn gemalin, f 37.500;
de Vorstin van Teek, een nicht der Koningin, f 62.500.
Alle leden der Koninklijke familie bezitten verder
kasteelen en sinecuren. De residenties van den Prins
van Wales, den Hertog van Edinbnrg en de Hertogin
van Albany zjjn prachtige paleizen. Vorst Christiaan
van SleeBwgk-Holstein is rekenplichtig beheerder
der bosschen van Windsor, waarvoor hg jaarlijks
f 12.500 ontvangt. Prins Eduard van Saksen-Weimar,
een verre bloedverwant van de Koningin, heeft een
gemakkelgk postje in het leger, hetgeen hem jaarljjks
f 15.000 oplevert.
Bjj al de opgesomde kosten, welke totaal/"9.810.048
bedragen, komen nu nog de reiskosten. Wanneer
een lid van de Koninklijke familie op reis gaat,
komen de kosten voor rekening van de Engelsche
natie. En telkenmale, wanneer een lid van de
Koninklijke familie in den vreemde, Engeland
bezoekt, wordt een yacht ter dispositie gesteld. De
reparatiekosten van een dezer yachton bedroegen
onlangs f 625.000.
Italië.
Uit Rome seint men aan de N. Rott. Gt.;
»Het prjjsgerecht heeft heden (8 Dec.) het op
brengen van »de Doelwijk" wettig verklaard.
Er bestaat echter geen reden meer om de ver
beurd verklaring van schip en lading uit te spreken.
Zjj blijven ter beschikking van de eigenaars, zonder
dat deze recht hebben op vergoeding wegens geleden
schade.
Frankrijk.
De weduwe Druaux, die etteljjke jaren gevangen
heeft gezeten wegens vergiftiging van haar man
en haar zwager, die later bleken het slachtoffer te
zgn van de dampen, welke nit een scheur in een
kalkoven in hun woning drongen, heeft 40,000 fr.
schadevergoeding gekregen.
De advocaat der beklaagde heeft, uit vreugde
over het slagen van zjjn pogingen om de onschuld
van de veroordeelde aan het licht te brengen, zgn
honorarium (frs. 3000) bestemd tot bruidschat voor
de dochter van de zwaarbeproefde vrouw.
In de Fransche havenstad Brest heeft (ter
gelegenheid van het St. Barbara-feest, de patrones
der artilleristen, welk feest daar altijd bjjzonder
druk en lang wordt gevierd) een bedenkelijke
militaire opstoot plaats gevonden. Een honderdtal
artilleristen hebben, met de blanke sabel in de
vuist, de stad iu rep en roer gebracht, zgn de
voorbijgangers lastig gevallen en hebben ten slotte
een aanval gedaan op de kazerne. De officier, die,
aan het hoofd van een gewapend peloton, het
gebouw verdedigde, werd door de muiters uit
gejouwd, de te hulp geschoten politie met den
dood bedreigd, en in het gevecht, dat nu ontstond,
werden verscheidene personen gedood. Een sergeant
der mariniers ontving een sabelhouw op het hoofd
en een adjudant ontsnapte ternauwernood aan een
dergeljjke gevaarljjke hoofdwond, hem door een
artillerie-sergeant toegedacht. De muiters drongen
tot slot het café-concert der »Folies Bergères"
binnen en sloegen daar alles kort en klein.
Duitschland.
Gedurende een viertal jaren zijn duizenden bij
duizenden reizigers van den Berlijnsehen stads- en
ringspoorweg overgeleverd geweest aan een krank
zinnigen machinist. Men ontdekte dit eerst toen de
man terechtstond wegens een ernstig vergrijp. Toen
het nieuwe station Savignyplatz gebouwd werd,
bevonden zich voortdurend een groot aantal werk
lieden langs de spoorbaan. De gevaarljjke plek werd
overdag door optische signalen aangeduid en 's nachts
door een lantaarn met wit licht. Vele malen werd
deze laatste echter vernield en alle kenteekenen
wezen er op, dat hier aan kwaadwilligheid moest
worden gedacht. Eenige baanwachters legden zich
op de loer en ontdekten dat de machinist van een
trein bjj het voorbij rijden met de vuurtang de
lantaarn stuk sloeg. De machinist werd voor den
rechter gedaagd. Ter terechtzitting bleek, dat hjj
in 1892 bjj een botsing van twee treinen van zgn
machine was geslingerd en met zgn hoofd op den
hardbevroren grond was terecht gekomen. Van dien
dag af moest hij jaarlijks eenige^ maanden verlof
hebben wegens ondragelijke hoofdpijnen. Het onder
zoek der doctoren bracht aan het licht, dat hjj leed
aan tijdelijke verstandsverbijsteringen. De rechtbank
ontsloeg derhalve den man van rechtsvervolging.
Het gerucht gaat, dat Prins Bismarck in het
bezit is van de gansche vertrouwelijke correspondentie
tusschen Koningin Victoria en Keizer Wilhelm I.
Tjjdens het leven van Keizer Wilhelm I had Bis
marck het recht om elk document tot zich te nemen,
wat hg van waarde achtte en ook na den dood des
Keizers moet hg van deze vrgheid een ruim gebruik
hebben gemaakt.
Het Engelsche Hof doet groote moeite om de
verschillende brieven terug te krijgen en de Duifc-
sche Regeering zou Bismarck kunnen vervolgen
wegens verduistering; doch zjj wil dit niet, ten
einde een schandaal te vermijden.
De werkstaking te Damburg.'
Te Hamburg wordt het aan de havens drukker.
De toevoer van vreemde werklieden duurt voort en
ook vele oude arbeiders beginnen weder te werken.
De houding der werkstakers is over 't algemeen
kalm. Er zgn Blechts twee gevallen bekend, dat een
arbeider door stakers is mishandeld. In een ver
gadering van bootwerkers deelde de afgevaardigde
van den Rjjksdag Molkenbuhr mede, dat de giften
zoo rjjkeljjk vloeiden, dat de ondersteuningen met
een mark verhoogd konden worden. Ongehuwden
ontvangen dus wekeljjks 9 mark, gehuwden 10 mark,
benevens toelage voor de kinderen. Te Berlijn en
elders wordt alles in het werk gesteld om de werk
lieden ervan terug te houden naar Hamburg te
vertrekken.
Te Bremerhaven hebben op Wenckesdok 32
scheepstimmerlieden het work neergelegd.