zich te verantwoorden over zijn weigering om zjjn
wapens ia ontvangst te nemen, heeft J. K. van der
Veer geen gevolg gegeven. Hg heeft den auditeur
bjj dien raad doen weten, dat hg, wat er ook van
korae, by zjjne weigering blijft volharden, en meent
»naar plicht en geweten" niet anders te kunnen
handelen.
Zierikzee, 9 Sept. De Heer Commissaris
der Koningin in Zeeland, reeds sedert Maandag j.l.
op deze eilanden aanwezig tot het volbrengen
zijner vierjaarljjksche ambtsreis, bezocht beden
namiddag officiëel onze gemeente.
In eene samenkomst van de leden van den
Gemeenteraad te half drie uur ten Stadhuize, werd
Z.H.E.Gestr. in harteljjke bewoordingen welkom
geheeten door den Voorzitter van dat College, den
Burgemeester Ch. W. Vermeys, die daarop de aan
wezige Raadsleden aan den heer Commissaris
voorstelde.
Daarop bood de heer Vermeys, als Voorzitter
der Vereeniging tot Bevordering van het Vreemde
lingenverkeer in deze Eilanden, namens het Bestuur,
de door die Vereeniging uitgegeven »Gids voor
Zierikzee, Schouwen en Duivoland" den Heer Commis
saris aan, daarbij mot voldoening vormeldende, dat
dit werkje in deze gomeente geschreven, gedrukt
en ingebonden was, ten blijk, dat op dit gebied
Zierikzee niet by andere gemeenten behoeft achter
te staan.
Do band, waarin de »Gids" gebonden is, getuigt
opnieuw van den smaak en de kunstvaardigheid
der wakkere boekbinders-firma S. Ochtman Zoon
te dezer stede, die, we durven het gerust verklaren,
iu Zeeland bare wedergade zoekt.
Het boekje, sierlyk gebonden in zwart leder met
rood satijnen band (de klouren der stad), dat op
de voorzjjde in gulden letters de opdracht behelst
en aan de achterzjjde en relief het in kleuren uit
gevoerde wapen van Zierikzee draagt, werd door
Z.H.E.Gestr. blijkbaar met groote ingenomenheid en
onder dankbetuiging aanvaard.
Nadat deze bijeenkomst was afgeloopen, verleende
de Hoer Commissaris tusschen 2% en 3'/4 uur
audiëntie, waarvan door verschillende autoriteiten
en enkele belanghebbenden werd gebruik gemaakt.
Tusschen S'/4 en 4l/1 uur bezocht Z.H.E.Gestr.
de Ambachtsschool, bet Burgerweesbuis, het Huis
van Bewaring, bet Hervormd Diaconie-Vorplegings-
buis en het St. Cornelia-Liefdehuis. In bot passoeron
werd een kort bezoek gebracht aan de Wielerbaan,
waarbjj zjjn Z.H.E.Gestr. zjjne ingenomenheid mot
deze inrichting betuigde.
Hedenavond te 61/, uur wordt den Heer Commis
saris door den Burgemeester een diner ten Stadhuize
aangeboden, by welke gelegenheid het muziekkorps
der dienstdoende Schuttery, te 81/, uur, Z.H.E.Gestr.
eene serenade zal brengen.
Men schrijft ons:
Het was Zaterdag j 1. do tweede maal, dat bot
beerscbende bewind, tot de minderheid ondor de
stemgerechtigden van don >Mngdalonapoldor" te
Biervliet behoorende, zich in het gezag wist te
bandhaven.
Bij een benoeming tot afgevaardigde by bet
waterschap in Augustus j.l. hadden de beeren
A. B. Tbomaes 3 en C. J. Sturm, dykgraaf, 2 st.
Deze laatstgenoemde, als voorzitter, verklaarde
zich gekozen en de stemmen op Tbomaes uitgebracht
van onwaarde. Natuurlijk ten onrechte, want eerst
by het aanvaarden zijner betrekking kon blijken of
Thomaes toegelaten mocht worden, al was bij
wettigljjk met 3 van de 5 stemmen gekozen.
Wanneer een geesteljjke bij meerderheid van
stemmen b.v. tot lid der Tweede Kamer of van
den gemeenteraad gekozen wordt, moet immers
evenmin een nieuwe stemming volgen, als de
gekozene voor zjjn toelating zorgt.
Niet alzoo in den »Magdalenapolder", want een
nieuwe stemming had Zaterdag j.l. plaats.
Do grootste helft der ingelanden mocht nu geeu
stem uitbrengen, daar de gevolmachtigde wegens
een gebrek in den vorm niet als zoodanig
erkend werd.
't Is spy kers zoeken op laag water, want nu zal
een derde stemming vermoedelijk volgen, daar by
de vorige vergaderingen de volmachten precies als
nn waren en men toen goen bezwaren opwierp.
Door den bliksem is de timmerman C. Geers
uit Nieuw-Vosmeer, terwjjl hij aan de scbnur der
weduwe J. de Wit te Oud-Vosmeer werkzaam was,
doodelyk getroffen. De landbouwschuur mot den
daarin geborgen oogst, ging tevens in vlammen op.
De Konstan tinopelsche corres. der N. li. Cl.
schreef d.d. 1 September o.a.:
Donderdag had de Porte aan de gezantschappen,
welke geen stationsschepen hier hebben, een wacht
van Turkscbe soldaten ter bewaking hunner gebouwen,
alsmede van die der consulaten, aangeboden. Allen
hebben deze zeer twijfelachtige bescherming afgeslagen,
behalve ons Nederlandsch gezantschap, waar men
nu achter het hek, versierd met de trotsche Neder-
landsche leeuwen, tien vuile Turksche soldaten met
een luitenant ziet rondwandelen. Deze maatregel
van onzen zaakgelastigde, den drogman G. Keun,
wordt in de Europeesche kringen zonder uitzondering
weinig gunstig beoordeeld".
De redactie plaatste onder deze opmerking de
volgende noot;
»Toen onze correspondent dit den len September
schreef, kon hij natuurlijk nog niet weten dat den
4en September bij onze regeering het zenden van
een oorlogsvaartuig der Koninklijke Nederlandsche
marine een punt van overweging zou uitmaken".
De invoerrechten hebben te Amsterdam
gedurende Augustus van dit jaar f 52,000 meer
opgebracht dan in Augustus van het vorige jaar.
Doze belangrjjke vermoerdering laat zich grooten-
deels daardoor verklaren, dat veel goederen voor
Amsterdam bestemd, thans ook daar worden ge
visiteerd en vrijgemaakt. In vorige jaren bad dit
te Arnhem en Oldenzaal plaats.
De drukte oau de douaneloods van het Staats
spoor is dan ook zeer toegenomen en dnurt voort,
ondanks de vele aanhoudingen die aldaar dagelijks
voorvallen en, met uitzondering van weinige, worden
gevolgd met een dadelijke verhooging der aan
gegeven waarde.
Onlangs word een politie-agent te Amsterdam
wegens ziekte, in den dienst opgedaan, met f 7
per week pensioen ontslagen. De man vervoegde
zich bjj don wethouder mr. Sehülvinck, en vroeg
met het oog op zyn groot gezin een toelage op
zijn pensioen. De wethouder bracht don man onder
't oog, dat Bnrgem. en Weth. omnogeljjk van het
pensioen-reglement konden afwjjken en gaf hem
ten slotte den raad: »Ga naar Brabant!"
Daar is 't leven goedkooper, wilde de wethouder
zeggen.
Enkele weken laterRaadsvergadering van
1 September 1
Er kwatn een voordracht Ier tafel, om den eervol
ontslagen directeur van het Armbestuur boven zyn
pensioen van f 1900 een persoonlijke toelage van
f 600 toe te kennen, welke voordracht door mr.
Scholvinck met warmte werd bepleit.
Maar dat is nu meten met twee maten, meende
het raadslid Nolting, aan het andere geval herinnerend.
Neen, de gevallen staan lang niet goljjk, betoogde
mr. Scbülvinck. Wel stond bedoelde politio-agent
bekend als een verdienstelijk ambtenaar, maar
toch niet als buitengewoon verdienste!yk, gelyk de
directeur in quaestie.
De voorzitter, mr. Moinesz, sprong ook nog voor
dezen in de bres, maar bet mocht niet baten. De
beer Nolting vond te veel steun. De voordracht
viel met 25 tegen 8 stemmen.
*Ga naar Brabant!" laat de correspondent dor
N. li. Cl. bier niet onaardig op volgen.
De Echo verbaalt hoe een Amsterdnmsch
dokter er door zijn goedhartigheid is ingeloopon.
In een der volkswijken geadsisteerd hebbende bjj
de geboorte van een drieling, op dringend verzoete
van den man, naar hjj meende en dit wel geheel
belangloos, zelfs gaf hg geld voor vorsterkendo
middelen werd de dokter lator door het kanton
gerecht veroordeeld tot drie booten van f 25,
wegens bet niet aangeven van drie geboorten,
waartoe hij wegens het niet gehuwd zijn der ouders
verplicht was volgens de wet.
Do appel valt zelden ver van den stam. Aan
dit spreekwoord denkt men onwillekeurig, als men
het volgende verneemt.
Eenigun lijd geleden werd in de bladen mede-
gedoeld, dat zekere K. (alias do Bofferbakker) te
Volendam, was gearresteerd wegens afdreiging.
Aan eenvoudige zielen maakte bjj wijs dat by gelden
moest hebben voor >kerkeljjke diensten", want dat
er anders allorlei onheilen zouden plaats hebben.
Hij zond zyn zwager (alias de Bollepikker) zelfs
naar eon juffrouw te Ilponöam om contanten, daar
anders haar huis in asch zonde worden gelegd enz.
De Bofferbakker heeft oen dochter, die te
Amsterdam diende. Dezer dagen verzocht zij baar
meesteres naar Volendam te wogen gaan, omdat
haar broeder ernstig ziek was. Het verlof werd
verleend; toruggekeord deelde zij mede dat baar
broer oen beroerte had gehad, en don laatsten adem
had uitgeblazen, jnist toen zij kwam om hem te
bezoeken. De pastoor, de kapelaan en een pator
waren nog in het sterfhuis toon zy arriveerdo.
Geen wonder dat de goode menschen bij wie
Aaltje (zoo heet do hierbedoelde dochter des Boffer
bakkers) woonde, erg begaan waren met bet lot
van de weduwe en baar kindoren. Zij zonden zeker
hulp verleenen.
Een paar dagen later verzocht eu verkreeg de meid
verlof om de uitvaart baars broeders bjj te wonen.
En toen zy andermaal terugkeerde, vertolde zy
dat or een wonder gebeurd was. Haar broeder,
die reeds in bet doodshemd op stroo lag, had zich
weer opgericht, was allengs beter geworden, en
nu hersteld.
De man barer meesteres (die natuurlijk begreep
dat Aaltje hom bedrogen had) ging naar Volendam,
bezocht do Bcboonzuster van bet meisje, en vernam
dat Aaltje alles verzonnen bad. Do broeder was
met den botter op zee aan het visscbon, en was
zelfs niet ongesteld geweest!
Evenals de Bofforbakkor vroeger gedreigd bad
met allerlei wonderen", om zóó aan geld te kooien,
had nu de dochter verhalen opgedischt. Was het
te doen geweest om aan geld te komen, dat voor
de >arme weöuw en weezen" in ontvangst te ueiuen,
of was bet om een paar dagen vrij af? Wio zat
het zeggen?
Zeker echter is het, dat de dochter do voetstappen
des vaders drukt; dat is het droovigo van de
historie.
Te Nieuwer-Amstel stellen Bnrgem. en Weth.
den gemeenteraad voor, de opcenten op bet personeel
van 50 op 40 te brengen, dus niet 10 te ver
minderen, en daarenboven do verteringsbelasting
heelemaal op te heffen.
Gelukkige Nieuwer-Amstelaars, wat zult gjj
benijd worden!
Zoo'n commissaris van politie lijkt ons!
De commissaris van politie te Schiedam noodigt
de ingezetenen dier gomeente, aan wie natuurboter
door zoogenaamde botorboeren geleverd wordt, uit,
hem schriftelijk dag en uur mode te deelen, waarop
die boter te hunnent bezorgd wordt, ten einde
daarvan een monster to kunnen doen nemen, om
te doen onderzoekon of de boter al dan niet ver-
valscbt is.
Te Arnhem haddon meldt do Arnh. Ct.
eenige personen bet kwade voornemen opgevat om
achter het landgoed »Presikhaaf" een trein te doen
ontsporen. Hun pogen werd echter veiydeld dooi
de waakzaamheid van twee baanwachters, die, met
behulp van een stratenmaker, hen achtervolgden
en hen meenamen. De namen van twee zyn bekend.
To Zuidwoldc hoeft eon vechtpartjj tusschen
hnzaren en boeren plaats gehad. Een huzaar werd
gedood, een andere zwaar gewond. De eerste huzaar
werd door een der meisjes gevraagd met haar te
drinken, waarover de jongen, mot wien hot meisje
uit was, weinig was gesticht. Er ontstond ruzie,
deze werd echter bijgelegd. Toon do huzaar latei-
met anderen uit do herborg naar buiten ging, kwam
hjj even daarna terug, terwijl hot bloed hem uit
een wonde in de borst gutste. Tien minuten later
overleed hjj. Hjj was in 't hart getroffen.
Twee Veeniger jongens zyn in verzekerde hewaring
gehouden als vermoedelijko daders.
Te 't Meer bij Heerenveon, liet men Zaterdag
middag eon hersteld schip van de werf te water.
Pas was hot van de worf of het zonk in do diepte weg.
Een kind van tien maanden, dat in de kooi lag le
slapen, kon slechts met groote mooi te nog gered
worden.
By het aflaton is hot schip vermoedelijk op oen
paal gestooten; althans men vond in bot, vlak een
groot gat.
To Woudrichem (N.B.) doet zich oen geval
van slaapziekte voor by een pasgeboren kind, dat
na zjjn geboorte verleden week Maandag
slechts eenige oogenblikken bjj bewustzijn geweest
is en is daarna bljjvon doorslapen. Het kind loefde
Zondagmiddag nog en is onder geneeskundige
behandeling.
Te Winschoten is gevankoljjk binnongebracht
Froderik F., oud 21 jaar, van Oude-Pekela, vordacht
van poging tot moord op hot 3-jarig zoontje van
de Wed. G'. Thaden, mot wie genoemde F. sedert
eenigen tjjd samenleefde. Een karwats, waarmede
de misdaad zou gepleegd zijn, is iu beslaggenomen.
Maandag werden te Gorinchem voor de export-
slachterjj te Rotterdam 120 varkens geleverd. Er
wordt 14 4 15 cent* per pond besteed.
Een tegenvaller.
Ze kwamen uit Gouda, en ze hadden pleizier
van de reisde beeren waren in B. wezen visschen,
en ze hadden een prachtig zootje; eon bad liefst
30 baarzen gevangen, meest allemaal groote, een
kanis vol! Terwijl do visschers nu bij een boer in
B., waar ze hun paard hadden uitgespannen, ondor
bot gebruik van een kop koffie de herinnering aan
bet gesmaakte genoegen levendig hielden, gebeurde
er met de kanis wonderlyke dingen. Ze werd
geïnspecteerd, goledigd, op 't volle gewicht gebracht
met eon band vol steenon, terwijl verder de ge
pleegde ongerechtigheid werd bedekt mot gras,
waarop slechts een paar van de kleinste vischjes
lagen. Vóór do beeren gingen vertrekken, werd
eerst nog eens 't deksel van de vischmand opgelicht
en een blik van zelfvoldoening geworpen op den
met zooveel visscberstalent verworven schat, maar
niets werd gemerkt van de gepleegde fraude.
Prettig waren de beeren uit geweest; in do meest
prettige stemming aanvaardden ze den terugtocht.
Do verrassing, de groote verrassing bleef echter
bewaard tot hnn thuiskomst.
k O II 1 illED II
Vjjf Amerikaansckn studenten uit Philadelphia
hebben Delft bezocht, om »historiseho kennis" op
te doen. Zo kochten studenten zijn' overal
studenten ieder een paar klompen, wandoldon
daarin de stad door eu wat meer zegt be
klommen daarin don toren der Nieuwe Kerk tot
het uiterste puntje, zeer tot vermaak der menigte,
die bon toejuichte. Eon stukje 9verkeerdo wereld"
is te 's Gravonbago vertoond. Daar word eon be
schonken politie-agont door nuchtere burgors naar
het bureau gebracht. Of't juist andersom behoorde,
zouden we niet graag willon zeggen dronken
behoort niemand te zyn maar 't, is moor ge
bruikelijk", dat de politie stoeds do nuchtere" en
een burger wel eons oen andere vol speelt. Aan
de Looxmagracht te Sneok word een stel kloeren
gevonden, blijkbaar uitgetrokken door een loveus-
moode, die zich daarna te water zon hebben
geworpen. De politie ging aan het dreggen, zocht
en vischte alles af, totdat de levensmoede
teruggevonden werd, thuis in zijn bed, rustig
slapende en van niets minder droomende dan van
oen tragisch levonseinde. De geruchten omtrent dit
geval loopon uiteen, zegt een berichtgever veel-
boteukenend. Eeno Amorikaansche juffer begon
in Juni 1894 een tocht, om do wereld per rijwiel,
zonder oen cent op zak. Nu wordt bericht, dat zjj
in Chicago is teruggokeord, na 28,000 mjjlen te
hebbon afgelegd, met f 1200 als baar eigendom.
De eene mensch weet al wat beter door dc werold
te komen dan de andere. Een boer in de go
meente R. was de vorige wook niets gerust, toen
hij aan eer. boom bij de boerderjj oen briefje ge
spijkerd vond «net het dreigend opschrift: »jo geeft
ons altijd maar een halfcentjo, maar we zullen je
wol vinden". Dat was het werk van landloopors
natuurlijk, on do boer snoldo onmiddellijk naar
don burgomeester en vroeg bescherming van do
politie. Deze ging eerst eens speuren en bracht als
daders aan bet licht een paar knaapjes uit de
buurt, die eens een grap hadden willen uithalen
De boor weer gerust, do burgemeester zoekende
naar ernstige woorden om de kleine deugnieten er
goed van te doordringen hoe ongepast dergelijke
grappen zijn.
ATJE0.
Officieel wordt gemeld van Dinsdag j.l.:
Eergisteren trok oene colonne zonder tegenstand
naar Djerir en Sihon.
Gisteren doorgerukt naar Solimoën, alwaar Pang
lima Polim en zes andore vijandige hoofden.
Gisteren twee bondehoofden iu de 26 Mookims
opgelicht.
LI ill II O lilV.
Het Pachtstelsel.
II.
In deze cijfers kunnen tengevolge van andore
onderstellingen eenige wijzigingen gebracht worden,
maar zij zijn, zoonls den lezer blijken zal, van
weinig overwegend belang.
Den grond kan men oen grootero waarde toe-
konnon, dan oorspronkelijk vastgesteld is. Laat die
waarde in plaats van f 8Q0 per hoctare genomen
worden op f 1000, dan beeft de eigenaar recht op
eene opbrengst van f 1500, dat is f 300 meer.
Maar van waar mooten die f 300 komen, indien
do hofstede geou f 300 meer opbrengt?
Natuuriyk uit de belooning van den pachter.
Van zyn kapitaal komt dezen onbetwistbaar even
zeer 3 pCt. toe als don eigenaar. Hy zon zich dus
voor hot beheer van een bedrijf van f 62000 met
een loon van f 400 per jaar moeten tevreden
stellen boven betgeen door zjjn huisgezin gebruikt
wordt aan zuivel, graau, spek on vloescb, m. a. w.
bjj beeft f 400 om zyn gezin te bleeden, oene
bohoorljjke opvoeding to geven aan zjjno kinderon,
en bonderden onmisbare uitgaven te dekkenGewis
is het niet noodig om bij de onmogelijkheid
van zoo'n toestand opzetteljjk at.il te staan.
We kunnen aannemen, dat bet bedrijf eene
waarde heeft van f 50000 on do pachter slechts een
kapitaal gebruikt van f 10000. Bij gelijke belooning,
als wjj op den voorgrond geplaatst hebben, zon de
pachter een inkomen hebbon van f 1000, maar ook
dan zou de hofstede f 240 meer moeton opbrengen,
dan wij oorspronkelijk aannamen, wildo aan den
eigenaar 3 pCt. van zjjn geld kunnen uitgokeerd
worden. Men ziet, vermeerdering of vermindering
van do waarde van den grond is niet van over
wegendon invloed op onze beschouwing; wjj behoeven
daarbij dus niet langer opzettelijk stil te Btaan.
Uit een oogpunt van billijkheid, geloof ik niet,
dat er veel tegen de voorafgaande redeneoring
valt in te brengen.
Eigenaar en pachter hebben recht, op 3 pCt.
van bun gold. Drie percent kan men trokken,
zonder zich aan eonig risico bloot te stellen, zonder
daarvoor eenig ander werk te verrichten, dan por
half jaar de coupons zijner effecten bij een bankier
te verzilveren. Geen pachter kan dus beweren, dat
ik de pacht voor den eigenaar te boog bevokeud
bob. Omgekoord zal goen enkel eigenaar kunnen
zeggen, dat, een pachter te veel verdient, als men
hem voor al zjjn moeiten, al zjjn naloop en al zijn
hoofdbreken eene belooniug toekent van nog geen
twee gulden per dag. Een timmermansknecht ver
dient meer!
Vindt men de aan eigenaar en pachter toekomende
winsten niet te boog, laat ons dan daarbjj een
oogenblik stilstaan. We nemen aan, dat onder
soortgelijke voorwaarden, als wjj voorop stelden
onverschillig of de hofstede eene waarde ver
tegenwoordigt van 40 of van 50 duizend guldon
de twee personen van zoo even pachter en
eigenaar in één persoon vereonigd worden.
Bij deze veronderstellingen, dat de opbrengst
3 pCt. bedraagt, nadat alle lasten zjjn gekeerd,
alle herstellingen betaald on er zelfs oen reserve
fonds is aangelegd voor slijtage, moet de eigenaar,
indien zijne huishouding hem evenveel kost als wjj
voor den pachter uittrokken, alle jaar f 1200
overleggen; de som uitzettende tegen 3 pCt. en
daarbij jaarljjks 1200 voogendo van de opbrengst
der hofstede, moot hij, na 30 jaar geboord te hebben,
in 't bezit zjjn van een kapitaal van f 56000 boven
de 50 H.A. grond, boven do f 12000, die bij voort
durend als bodrjjfskapitaal beeft gebruikt!
't Is moeiljjk in een andorsmans kas te kjjken,
als deze baar gesloten beeft en zelf don sleutel op
zak houdt; maar als wjj in aanmerking nemen,
dut bij het overljjden van eigongeërfdo landbouwers,
de kinderen, als zjj voor den landbouw bestemd
zyn, zoo vaak afdalen tot pachters; dat de
hypothecaire schulden op vaste goederen jaar op
jaar aanzienlijk stijgon, dan schijnt er wel eenig
recht te bestaan om aan kapitaalforiuatie bjj eigen-
geërfden te twjjfelcnbeeft die kapitaal formatie
bij eigengeërfden niet plaats, dan loven zjj, zonder
hot aangaan van hypothecaire schulden, van een
deel van de pacht van den grond; zjjn zij daartoe
verplicht, dan volgt daaruit, dat de pachter, van
wien wij in den beginne spraken, niet in staat ban
zjjn do pacht, die wij oorspronkelijk aaugenomen
hebbon, op te brengen, tenzij hij het ontbrekende
aativulle uit zjjn bedrijfskapitaal, en dus als
loon voor allo moeite cn allen arbeid feiteljjb
verarmt.
Wil men daavontogen aauvooren, dat de levens
standaard zoodanig verhoogd is, dat men daaraan
voor een aanzienlijk deel het tekort mag toeschrijven,
dan doe ik opmerken, dat zulks het geval moge
zjju met de zoogenaamde henreboeren, wier kinderen
doorgaans don boerenstand voor goed verlaten, maar
dat do levenstaodaard vau den boer van ouder tot
ouder, 't zjj eigenaar of pacbCor, nog dezelfde is van
vroeger; ik zou zelfs baast zoggen dat de domme
weelde die conigen tijd geheerscht heeft, plaats heeft
gemaakt voor grooteren eenvoudis de landbouwer
verplicht geld op te nomen, zijn weelderige levens
wijze is daarvan waarlijk de schuld niet.
Maar hoo dat dan ook zij, de dag, waarop de
pacht verandert in oene vennootschap, is nog niet
aangebroken die verandering zal eenige zeer
groote bedrijven, die voor gemeenschoppeljjke rekening
geëxploiteerd worden, daargolaten wellicht nog
jaren op zich laten wachtenik twjjfel er zelfs
aan of in de tegenwoordige tijdsomstandigheden
verbetering door haar zou worden aangebracht.
Daarom wil ik in het verdere gedeelte dezer
verhandeling, met don tegen woord igen toestand tot
grondslag, «enigen tijd verwijlen bjj bestaande
grievonvervolgens ray bezighouden met eenige
wenschen, om te eindigen mot stellingen, die uit
het voorafgaande kunnen worden afgeleid.
Alvorens daartoe over te gaan, nog eeno opmerking.
De eigenaar vindt do tegenwoordige pachten te
laag, de pachter vindt ze doorgaans te boog en
vroeger, bij veel hoogere pachten, voeren eigenaar
en pachter boidon welde hypothecaire scbuldeu
waren veel minder; do algemeone wol vaart te platten
lande was grooter.
Do oorzaak van den gedrnkton toestand moet
dus niet alleon gezocht worden bij bet pachtstelsel,
hoeveel fouten dat ook aankleven; verbetering van
dat stelsel kan verlichting brengen, maar geene
algebeele genezing.
Dat in hoogo pachten de oorzaak niet gezocht
moet worden van alle kwaad, kan blijken uit de
pachlprjjzen eoner hofstede in Zuid-Beveland, loo-
pende van 1790 tot 1892, en sedert 1819 achter
eenvolgend behoord door vader, zoon en kleinzoon.
Tnsscbon 1790 en 1819 had de pacht bedragen
f 18, f 24, f 25 eu f 20 per gemet; deze pacht
bleef van 1837 1843, maar ging toen over op den
zoon tegen f 38 per hectare, welke pacht in 1851
verhoogd werd mot f 700 voor do tionden. Van
1857- 1864 bedroeg de pacht f 52 per H.A. en
f 800 voor de tienden in 1864 steeg zjj tot f 55
per H.A. met f 850 voor do tiondeu; in 1871 gaf
dezelfde pachter en wy mogen vau hem ver
onderstellen dat bij wist wat bjj deed f 90 per
H.A. Daarbjj werd hem toegestaan de weiden te
scheuren, mits hjj telkenmaal als er weiden gescheurd
werden, evenveel nieuwe weiden aanlegde. Die
buitengewoon hooge pacht werd betaald tot 1885
eigenaar eu pachter voeren er wel bij.
Hun hinderde het bestaaude pachtstelsel niet.
Nog zjj opgemerkt dat de pachten in alle deelen
van Zeoland, bjj overigens geljjksoortige gronden,
niet gelijk zjjn.
Terwijl in 1804 in Zuid-Bevoland f 18 betaald
werd voor het Blooisch gemot, betaalde men voor
eene uitstekende partij van 76 Brugscbe gemeten
in den Prins Willompolder slechts f 11 per gemet,
welke pacht nog mot f 2 verminderd werd, als de
pachter de tienden moest uitkeeven.
Tot heden toe is de pacht in het Westelijk deel
van Zeeuwsch-Vlaanderen lager dan in andere deelen
van Zeeland; een gevolg daarvan is, dat lal vaa
pachters uit Axel, Tholen on andere deelen van
de Zoeuweche en Znid-Hollandsche eilanden zich
bier vestigen. Intnsscben is bet mijne meeuing, dat
de hoogere pacht elders ruiui vergoed wordt door
de betere middelen van vervoor, die, hoeveel de
wogen tnsscbon Zwin en Braakman in de laatste
jaren ook verbeterd zyn, nog veel te wenschen
overlaten.
J) Blooisch geroet is 39,248 aren, Briigsch gemet is
44,236 aren. (De Z
St.-llanriengullik* 8 .SePfc- °P verschei
dene plaatsen vertoont zich hier in niet geringe
mate de aardappelziekte aan den knol; er zjju
gevallen waargenomen, waarbij drievierde deel van
de gerooide hoeveelheid 2iek bevonden word. Mocht
dit algemeen zich stork uitbreiden, dan zou de
anders zooveel belovende opbrengst van dit gewas
nog zeer mager kunnen wezen.
Tengevolge van de vele rogens der laatste
dagen, schijnt liet ernst met de ziekte onder de
aardappelen op Zuid-Beveland. Maar de hoeveelheid
is zoo groot, dat er genoeg aardappelen znllen over-
bljjven, ook al gaat er een deel door de ziekte
verloren.
Pavticnlieren hebben overeenkomsten aangegaan
voor winterprovisie tegen f 1,50 per mud.
