Haagsche Brieven.
nieuwo kiezers voor de grootste meerderheid behoorea
tot dezelfde klassen die het thans bezitten, en is
een bepaald vooruitstrevende Kamer niet te wachten.
Op enkele uitzonderingen na zal de algemeens aan
blik van de Kamer dezelfde bljjven en zoo er
verandering komt, zal het kerkeljjk element er
hoogstwaarschijnlijk wel bjj varen. Doch welke de
gevolgen van de beslissing ook zijn mogen, men
moet er in berusten en men mag nu hopen, dat
de liberalen onder een vlag vereend zullen blijven
om de sociale hervormingen te helpen tot stand
brengen, ter wille waarvan velen zijn heengestapt
over beginselen èn vroeger bjj de school wet-wijziging
èn thans bjj de kieswetherziening. Wanneer dat
gebeuren mocht, dan zou de triomf van Minister
Van Houten thans niet te duur gekocht zjjn, want,
ten 6lotte, is het kiesrecht slechts een middel, maar
maatschappelijke hervormingen en verbeteringen zjjn
het doel. En als de liberalen eensgezind willen zijn
dan is het ook als ze geen meerderheid zjjn
wel mogelijk met voornitstrevenden van andere
richtingen, iets goeds tot stand te brengen. En een
zaak mag ook niet vergeten worden, dat, indien de
Minister Tak in 1894 met zjjne vrienden open kaart
had gespeeld, zjjn wet er misschien wel ware door
gegaan, zoodat hjj niet geheel is vrij te pleiten
zelf de schuld te zijn geworden van den loop van
zaken. Of de heer Tak zelf in de toekomst nog
grooten invloed in het Parlement zal uitoefenen,
is zeer te betwijfelen. Zijne afwezigheid bij het
debat en de eindstemming bewijst, dat de ongesteld
heid waaraan bij sedert gernimen tijd lijdende is,
nog niet zooveel is verbeterd, dat terugkeer ver
oorloofd was en, indien de berichten omtrent zjjn
toestand juist zijn, dan zou groote rust voor hem
big vend noodig wezen. Daarmede is natuurljjk niet
in overeenstemming het woelige leven in 't Parle
ment, vooral voor iemand die gerekend wordt tot
de leiders te behooren.
Na de afdoening der Kieswet is de Tweede
Kamer met zooiervacantie uiteengegaan. In zoover
was het meer dan tijd, want het was niet uit te
honden van de benauwdheid in de zittingzaal en
tegen den middag suften schier alle aanwozigen.
Maar overigens was er nog genoeg werk aan den
winkel; om nu niet te spreken van zaken die nog
niet rijp voor beslissing waren, had men wel kunnen
afdoen de Suikerwet, de Kamers van Arbeid, de
Schoolwetwijziging, maar de Kamer was vermoeid
en verlangde naar huis, zoodat de flauwe poging
van don Voorzitter om de Suikerwet nog te doen
behandelen werd afgeslagen, door de overweging
dat het fiaanciëel verband van den suikeraccijns,
indien deze verminderd werd en de aangekondigde
regeling der gemeente-linanciën, niet toeliet nn
reeds de zaak aan de orde te stellen.
De Kamers van Arbeid zullen wel voor de
nieuwe Kamer blijven rusten en overigens heeft
men in October nog wel eenige weken tijd om
dringend noodige zaken af te doen. Of daartoe nu
juist znlleu behooren de mijnontginningen in Ned.-
Indië of het pas ingekomen ontwerp tot vast
stelling van algemeene regels van waterstaatsbestuur
betwijfel ik, want nu de Kieswet er door is, zal
schier elke wet van beteekenis worden opgehangen
aan het haakje der onbevoegdheid van deze Kamer
om ingrijpende zaken tot stand te brengen. Daarbij
zal nu de sympathie voor het Ministerie veel ver
koeld zijn, nu het dool is bereikt. Reeds heeft de
Minister van Justitie dezer dagen ondervonden dat
men zijne voordrachten niet op de rechte waarde
weet te schatten. Een ging er door met eene stem
meerderheid on de ander werd verworpen met een
aardige meerderheid. Nu gold dit wel enkel de
quaestio of 's Gravenhage een nieuw gebonw voor
haar rechtbank zou bekomen, dan wel of zjj haar
bestaand gebouw zou moeten uitbreiden en oplappen,
maar het is toch opmerkeljjk, dat de Minister Van
der Raay nu al eenige malen zijn voorstellen heeft
zien schipbreuk lijden. Het is niet onmogelijk dat
de wijze waarop hij ze verdedigt, in plaats van de
Kamer te overtuigen, haar zoo tot verveling stemt,
dat zij louter uit onwil afstemt wat op zich zelf
al veel tegenkanting ondervindt.
Tot dusver was Minister Van Houten in dit op
zicht gelukkiger, daar hg behalve onlangs de grens
regeling van Amsterdam, nu ook die van Leiden
wist aangenomen te krjjgen. De groote kunst van
verdediging is niet te lang te zjjn en die kunst
bezitten weinigen.
Overigens moeten wij in het najaar behandelen
de invoeringswet van het personeel, plus de rjjwiel-
belasting, terwijl indien de Regeering haar belofte
houdt om de regeling der gemeente-financiën voor
te stellen, er zeker heel veel animo zal bestaan om
die zaak het spoedigst af te doen, althans indien er
niet te groote bezwaren tegen mochten rjjzen.
En thans is het politiek geharrewar ten minste
voor eenige maanden weer tot ruBt gekomen en
kan ieder genieten van de zomerontspanniDgen.
Scheveningen heeft reeds in de jongste warme
dagen de gnnst der bezoekers mogen ondervinden
en nu langzamerhand komen de vreemdelingen op
dagen en naderen wij het volle seizoen.
vrouw van den werkman Sobut, die zich aan een
viBcbgraatje heeft gewond.
De handen van beide patiënten zijn geopereerd.
De magere en de dikke. Iemand, die zich
dezer dagen te Rotterdam aan het station Beurs
bevond, deelt het volgende vermakeljjke voorval
aan 't Dagblad mede:
Een corpulente en een magere heer maakten
gebruik van de privaten. Of nu het slot te sterk
aangedraaid of verlamd was, in elk geval de
reizigers zaten gevangen, daar, toen zjj er uit
wilden, de deur met geen geweld was open te
krjjgen. De chef en het personeel kwamen er bjj,
maar niets hielp. Inmiddels is de laatste sneltrein,
waarmede de opgesloten heeren moesten vertrekken,
in aantocht. De oppasseres krjjgt het idee de heeren
door het loket van haar wachtkamertje te trekken
dit gelakt met den mageren; maar de dikke bljjft
steken. Gelukkig, want de trein stond op vertrek,
komt nu echter de treinsmid opdagen, die met
eenige forsche hamerslagen de deur openslaat, zoo
dat ook de dikke nog juist bjjtjjds uit zijne ge
vangenschap in cel no. 100 verlost kan worden en
onder laid gelach te voorschjjn komt en naar den
trein snelt.
Van den minister van marine is, in antwoord
op desbetreffende gedane verzoeken, bij het hoofd
bestuur van de schippersvereeniging «Schuttevaer",
het volgende bericht ingekomen:
le. dat in de Vlei van Strjjensas naar den
Moordjjk in dit voorjaar een geheel nieuwe geul
is betond;
2e. dat do Vlei van af het Zjjpa tot aan het
uitloopen in het Krammer tnsscben de spitse tonnen
no. 4 en 5 aan veel verschuring onderhevig is,
waardoor tegen het plaatsen van tonnen aldaar
voorshands bezwaren bestaanzullende evenwel
nader worden overwogen, in hoever aan het gedane
verzoek zal tegemoet gekomen kunnen worden;
3e. dat de witte tonnenvlei bewesten Stavenisse
zal worden betond voor zoover zulks zal bljjken
noodig te zijn.
Omtrent het te Alkmaar gevoerde proces tegen
don gemeente-secretaris en den gemeente-ontvanger,
zegt de Zeeuw het volgende:
Roovers, om geen erger woord te gebruiken,
schijnen de secretaris en de ontvanger van Alkmaar
de heeren Nuhout v. d. Veen en Poll geweest te
zjjn in hunne vroegere betrekking.
De rechtzaak tegen hen behandeld, heeft uit
gemaakt dat zij sinds jaren met hun tweeën op
allerlei wijzen groot geleefd hebben ten koste van
de gemeentekas, die zjj letterlijk plunderden, zonder
dat iemand, zelfs burgemeester en wethouders niet,
er iets van bemerkten.
De eerste beklaagde was 20 jaar lang secretaris
en gold voor een der beBte uit Nederlandterwijl
hg voor dien tijd klerk was bij zgn voorganger en
toen reeds de gemeentekas hestal.
Ook de tweede beklaagde heeft reeds dertien
jaar langgelden genoten uit de gemeentekas
op onregelmatige wijze".
Dit ia de meer nette vorm voor gestolen".
Hjj heeft verschillende kassen «geadministreerd
op ontrouwe wijze".
Een bedekte uitdrukking voor «bestolen".
Hjj heeft gelden uit de gemeentekas «opnieuw
genoten".
«Geroofd" wil dit zeggen.
En die twee hielpen elkander. Wanneer er kas-
opneming was bij den een, leende de ander hem
tjjdeljjk zijn kasgeld, en omgekeerd.
Zoo heeft de eerste beklaagde hij erkende het
zelf f 53000 aan de gemeentekas ontrokken.
In de laatste vjjf jaren gemiddeld f 20001
En dat bjj een salaris van f 18001
De verschillende malversatiën dezer twee, nauw
keurig beschreven, zouden een boekdeel vormen.
Het is gelnkkig dat er nog recht is in Nederland.
Zjj zullen, al is de eerste beklaagde een bloed
verwant van den minister van justitie mr. v. d.
Kaay hun gerechte straf niet ontgaan.
Maar als 't nu maar eeu gestrenge straf mag zgn.
Wie zich herinnert dat een «stroopev twee dagen
of meer «zitten" moet voor het schieten van een
mageren haas die zijn veld vernielt en dan nog f 1
betalen moet voor den niet-in-beslag-genomen knager,
die zal begrijpen dat geen straf zwaar genoeg kan
zgn voor een die minstens meer dan een halve ton
van een ander heeft zoek gemaakt. Mooi weer
gespeeld heeft met de zuur verdiende en noode
afgestane belastingpenningen van minvermogenden,
van menschen die den strijd om het bestaan niet
dan met groote moeite kunnen voeren.
En dan is de misdaad van zulk een groot heert
in znlk een betrekking, bjj zulk eeu salaris itemers
zooveel te grooter?
Maar de contröle is ook slecht over het algemeen.
Zjj geschiedt of niet, öf slordig, öf onverstandig,
óf met te groote bescheidenheid.
Knoeierijen worden door slecht controleerende
gemeentebesturen in de hand gewerkt.
En de wethouders zjjn niet zelden bang voor
den secretaris. Zij gevoelen zich niet genoeg de
overheid tegenover deze ambtenaar; zij «onkundige
boeren maar" laten zich te vaak door deze
«knappe menschen" intimideeren.
Immers nog bjj de laatste kasopneming te Alkmaar
zoo blijkt nu hadden de heeren «er om
geloot wie den gevreesden Nuhout nu eens inderdaad
krachtig zou aanspreken".
Mocbt de teleurstelling en het verlies dat de
gemeente Alkmaar door deze diefstallen en nalatig
heden Ijjdt, tot gevolg hebben dat daar en elders
de controleering met meerdere juistheid en gestreng
heid geschiedt en het belang der gemeenten beter
werd behartigd, er zou eene zeer groote winste
behaald zgn.
En opnieuw, zij bet ook in een ietwat anderen
zin, zou de juichkreet weerklinken:
«Van Alkmaar begint de victorie". 11
In R. v. A. komt een verhaal voor van een
mishandeling, die heeft plaats gehad in het depót
van discipline te Viissingen, zoo onmenschelijk, dat
wij weigeren het te gelooven. Intusschen achten
wjj het wenscheljjk ook onzerzijds de aandacht der
autoriteiten daarop te vestigen. Waar de namen
genoemd zjjn van hen, die zich aan het gruweljjke
feit zouden hebben schuldig gemaakt, is een onder
zoek noodzakelijk, ook om, als het verhaal onwaar
blijkt, den lasteraar aan de kaak te stellen en des
noodig te vervolgen.
Het verhaal dan, ontdaan van eenige onuoodige
toevoegBelen, luidt als volgt:
Een soldaat, pas teruggekeerd van den Krjjgsraad,
werd onmiddellijk in arrest gezet, daar hjj nog eenige
dagen provoost tegoed had. Reeds langen tjjd had
hjj lost van zg. «toevallen", doch was, niettegen
staande hjj er zich reeds meermalen ziek voor gemeld
had, niet in het hospitaal opgenomen. Na een
viertal uren in de arrestkamer doorgebracht te
hebben, overviel hem weer een toeval, en jjlende
van koorts, zonk hij bewusteloos op de vochtige
brits neer. De kommandant van de wacht, de sergeant
Lukas, beval hem een paar emmers water over het
hoofd te gooien. Zijn order werd opgevolgd en
klappertandend van kou eu rillend van koorts sprong
zgn slachtoffer op. Ja, hg was tot bewustzijn terug
gekomen, maar wie weet welke kwaal zich door
die behandeling van hem meester maakte? De
adjudant voegde bem toe: «Als je nou nog eens
van je stokje valt, zal ik je in de boeien zetten".
De eerste foltering was volbracht, de tweede zou
weldra volgen. Na een nur met natte kleeren in
de vochtige cel te hebben doorgebracht, klopte bij
om den kommandant der wacht,, en vroeg dezen
heel beleefd om droge kleeren. «Dan moet je maar
zorgen dat je niet in de kast komt", was het bitse
en onbeschofte antwoord, en de cel was weer dicht.
Zoo beeft de ongelukkige een geheelen dag en
nacht met natte kleederen in de kille cel door
gebracht, terwijl de kou bem allen slaap benam.
Den volgenden dag meldde hg zich ziek, daar
hij niet meer in staat was zijn cel te bonden. Hierbjj
moeten wij opmerken, dat de kommandant der
wacht den dokter vooraf opgehitst bad om den
zieke niet op te nemen, daar hij alle reden had om
te gelooven, dat het slechts komediespel van hem
was. De dokter liet zich medeslepen en maakte
rapport, dat hij zich ziek had gemeld, terwijl hij
niets mankeerde. Toen bij op bet rapport kwam,
beklaagde hij zich over de onmenscheljjke behan
deling en werd gestraft, omdat bij den kapitein
een harde waarheid zeide, die deze als brutaliteit
aanmerkte. Hjj werd naar zgn cel teruggeleid en
kreeg na een uur weer eeu toeval, waarbij hjj
opnieuw koortsachtig beefde en luid ijlde. Na nog
maals de barbaarscbe knur met de emmers water
te hebben ondergaan, werd hij op last van don
depotkommandant naar de beruchte torencel geleid,
waar hij een marteling onderging, die ons geheel
onmogelijk was aan te zien.
Nadat de sergeant Lukas hem handun en voeten
met een paar snijdende ijzeren manchetten aan
elkaar geklonken had, scheen hem die houding nog
te vrij toe en trok hjj de ellebogen, handen en
voeten met een touw tegen elkander, zoodat zijn
lichaam geheel gekromd werd. Dit was nog niet
voldoende. Daarna bond hij het hoofd van den
armen jongen aan de brits vast. Het einde der
marteling was een schop, dien de sergeant hem in
de lendenen gaf. Kreunend van pjjn, terwijl polsen,
voeten en hals door het schuren der boeien en
touwen geheel ontveld waren, zoodat het rauwe
vleesch zichtbaar werd en het bloed tappelings over
de brits stroomde, lag daar de gemartelde militair
negen volle uren, niet in staat een lid te verroeren.
Is het te verwonderen lezers, dat de ongelukkige
door gekrenkte waardigheid en woedend over zulk
eeu vernedering, in waanzinnige drift verviel en
geheel onwillekeurig zijn beul uitschold en ver
vloekte
Toen 's avonds de officier van politie kwam,
huiverde deze op het zien der stuiptrekkingen van
den gemartelde, hij kon dat verwilderde en ver
trokken gelaat niet langer aanzien en vroeg aan
den adjudant: «Hoe lang zit deze man al in die
houding >0", was het onverschillige antwoord,
«pas van vanmorgen 11 nur". De luitenant schudde
het hoofd en mompelde: «onmenscheljjkl" Hij werd
uit zjjn boeien verlost en poogde op te staan, maar
te vergeefs. Zgn beenen waren door de onnatuurlijke
houding geheel verdraaid, zjjn ledematen ontveld,
en machteloos zonk bij weer ineen.
KORT NIEUWS.
Een 13jarige knaap te Amsterdam kreeg van een
winkelier f 30 mee, om belasting te betalen,
't Duurde wat lang, voor hg terug kwam, of liever
hg kwam in 'tgeheel niet terug, maar wel een
briefje, meldende: «Mijnheer, neem me niet kwalijk,
maar ik ben er van door gegaan". Doch dan
moest er geen politie zgn. Juist toen de kleine
wereld-onderzoeker aan het Centraalstation in den
trein wilde stappen, rekende een agent hem in.
Een 22-jarig jongeling te Arnhem heeft een 15-jarig
meisje geschaakt en met baar de wjjk naar Duitscb-
land genomen, 't Heeft kans, dat zoo'n jeugdig
paartje in den vreemde nog eerder met elkaar dan
om elkaar verlegen zal worden. Een wielerblad,
dat den dood van een bekend wielrijder vermeldt,
zegt er met groote chronometrische juistheid bij:
hjj gaf den geest om 9 uur, 12 minuten, 263/s
econden". Een Amsterdammer, die zijne vrouw
in een «bus" had, kwam den begrafenis-ondernemer,
dien hjj toevallig op straat ontmoette, raededeelen,
dat zgne lieve Mina overleden was en dat bij nu
gaarne de vevzekeringssom van f 100 zou ontvangen.
«Ik kom morgen bij je aaD huis", zei de ander,
maar de weduwnaar zou toch graag vijf gulden
op de hand willen hebben, want met zoo'n sterf
geval zgn er altijd zoovele uitgaven. Nu, daartegen
bestond geen bezwaar, 's Andereu morgens kwam
de begrafenis-ondernemer aan het sterfhuis en
de «overleden" vrouw deed hem zelve open.
Zeer verrast hoorde bij op, toen zij hem mededeelde,
dat baar brave man al een paar dagen aan den
zwier was, zoodat het zich zeer wel verstaan liet,
dat de «treurende weduwnaar" een paar rijksdaalders
heel goed gebruiken kon.
Aanbestedingen, Verkoopingen enx.
To Wemeldinge werden ten verzoeke der erf
genamen A. J. de Schipper publiek geveildtwee
hofsteden. De eerste werd verkocht f 750 de
H.A., de tweede voor f 620 per H.A.
Te Heiukenszand twee woonhuizen met schuren
en erf aan L. Valkier te Wolfaartsdijk voor f 852.
Onkosten 81/, procent
Vrjjdag 19 Juni werden te Goes aanbesteed do
onderhoudswerken in den Jakobpoldor. Aannemer
werd van de aarde-, jjjs- en kramwerken L.
Goedegebour te Nieuwdorp, voor f 1973; van do
Lessinesche steenglooiing J. de Jonge te Biezelinge,
voor f 5677.
Haamstede. Ten overstaan van Notaris
Mr. J. A. Bolle is, ten verzoeke van de erven
Wed. H. W. Ferleman, verkocht: Een heerenhuiB
en gevolgen voor f 2150 en ƒ25 toebeding, 96 Aren
bouwland, aan den Schelphoek voor f 488, 56 Aren
50 Cent. bouwland daarnaast voor f 511, 3 Heet.
63 Aren 90 Cent. bouwland voor f 401, 2 Heet.
54 Aren 20 Cent. bouwland voor f 400, 2 Heet.
70 Aren 80 Cent. idem voor /"400, 3 Heet. 41 Aren
70 Cent. weiland voor f 420, 83 Aren 40 Cent.
weiland, genaamd «Sluitershoek" voor f 92.
Alles per 41 Aren 68 Cent. plus 8% onkosten.
Door bet bestuur der waterkoeriog van hot
calamiteuse waterschap Scherponisse" is Vrjjdag
aanbesteed: het herstel, de vernieuwiDg en bet
onderhoud tot 30 April 1897 vau de aarde-, kram-
rijs- en steengloonugwerken. Hiervoor schreven in
de heeren: L. Moerland, Stayenisse, voor f 7750;
J. Gelnk J Lz., Tholen, voor f 7844A. van
Popering, BruiDisse, voor f 7900; G. Bolier Gz.,
Scherpenisse, voor 7942J. de Jonge, Biezelinge,
voor 7955P. v. d. Linde, Scharendijke, voor
f 7980; C. de Jonge Jz ^Hardinxveld, voor f7992
P. Beznjjen, Burgb, voor f 8120W. Ringelberg,
Duivendjjke, voor f 8200.
Begrooting f 8381,185.
Door bovengenoemd bestuur werd ook aan
besteed grondboringen. Hiervoor werd ingeschreven
door de heeren: A. Lestrade, Arnhem, voor f 574;
N. Hoogendoorn, GioBsendam, voor f 590.
LAUD B O 1 IV.
Voor zoover bekend, was de handel in oude aard
appelen nooit zoo vroeg afgeloopen als thans.
Duizenden mudden zijn op het land nog in voor
raad maar onverkoopbaar. Wel werden overal schepen
vol heen gezonden, maar er gaat niets af. De boeren
willen ze gaarne voor 50 ets. per H.L. opruimen.
■1 L V U 1 M. A k EIV
Bevestigd is door het gerechtshof te's Gravenhage
het vonnis der rechtbank te Rotterdam, waai bjj
een voerman nit Schiedam tot 2 maanden is ver
oordeeld, die een kind had overreden. Het Hof
vernietigde echter de uitgesproken tijdelijke ontzetting
van den voerman uit zjju beroep.
KERKNIEUWS.
Beroepen bij de Herv. Gem. te Kolgnsplaat
ds. J. F. F. v. d. Plassche te Gouderak.
Haamstede. De heer D. A. van Krevelen,
candidaat, beroepen predikant naar deze gemeente,
werd Zondag voorm. (21 Juni) bevestigd door
ds. Zeeman van Zonnemaire, naar aanleiding van
1 Korinthe hoofst. 16 vers 10. Des namiddags
verbond de nieuwe 1 eeraar zich aan de gemeente
naar aanleiding van Johannes 3 vers 30.
O N P E R W IJ
Benoemd tot onderwijzeres te Wilhelminadorp
mej. J. J. Baardolf te Cats.
Aan het examen tot het verkrijgen der hoofd
akte zal te Breda worden deelgenomen door 238
manneljjke en 19 vrouwelijke adspiranten.
J.l. Vrijdag was het 25 jaar geleden dat do
heer L. C. Breebaart, hoofd der bijzondere school
(Bogardstraat) te Middelburg, als zoodanig zijne
loopbaan aanving te Zegwaard.
Toebereidselen om dit jubileum, ook met de
schoolkinderen, te vieren, waren reeds gemaakt,
toen den heer B. opeens de tijding gewerd van
het treurig ongeval zgn zoon op het Y overkomen.
De heer K. Wiersma, thans onderwijzer te
Poortvliet, is benoemd tot landbonw-leeraar op
het landgoed «de Start", nabij Tiel.
Oostlllirg, 20 Juni. De gemeentebesturen
in dit arrondissement hebben van de onderwjjzers-
vereeniging het verzoek ontvangen, om een regeling
van de ODderwjjzersjaarwedden te willen invoeren,
n.1. een begin-salaris van f 500 met een t weejaarlijksebe
verhooging van f 25 tot een maximum van 700,
en een vermeerdering van f 100 voor do hoofdacte
en f 100 voor iedere verplichte bjjacte.
Zie hier een lijstje van uitgaven voor een ongetrouwd,
jong onderwijzer:
Kost en inwoning, vuur, licht en bewasBcbing f 275
Kleeren- 65
Lesgeld, reisgeld nog bovendien- 50
Studieboeken, schoolbladen enz- 50
Zakgeld, tabak, postzegels enz- 50
Korting voor pensioen- 10
Samen f 500
Zoodat de onder wjjzer nooit op reis kan gaan,
nooit ziek kan worden, zich niet kan verzekeren
en nooit iets buitengewoons bijwonen kan. Voor
een gezin van een onderwijzer met 3 k 4 kinderen
mag men veilig het dubbele bedrag, dus f 1000
uitgaven rekenen. Altijd volgens de bovengenoemde
aanschrijving aan de gemeentebesturen, die natuurlijk
onmiddellijk tot die regeling zullen overgaan?!!
's-Gravenhage, 20 Juni 1896.
De dag van den 19en Juni zal ongetwijfeld van
beteekenis bljjven voor de toekomst van ons vader
land, wegens de belangrijke beslissing door de
Tweede Kamer genomen. De uitbreiding van bet
kiesrecht, met 56 tegen 43 stemmen aangenomen,
is ontegenzeggelijk van waarde, al voldoet zij niet
aau de wenschen van velen, en allerminst na de
voorspiegelingen die het vorige ontwerp, van den
heer Tak van Poortvliet, had gegeven. Eene ver
meerdering van het kiezers-personeel met 6 a 700.000
is ten slotte geen kleinigheid, al moet er terstond
worden bijgevoegd, dat de Minister Van Houten dat
cijfer slechts zeer globaal heeft berekend en het tot
zekere hoogte een groote gis is. Het «fatum",
waarvan de Minister bij het algemeen debat sprak,
dat hem gebracht had achter de regeering6tafel,
heeft hem ten slotte uitstekend gediend. Want dat-
zolfde fatum, de verdeeldheid der partgen, bezorgde
hom zgne overwinning en bot is to begrjjpon, dat
de Minister, toen de Voorzitter de beslissing bekend
maakte, een oogenblik zenuwachtig trilde van aan
doening en fierheid dat hjj had verkregen wat
anderen voor hem hadden zien mislukken. Juist hjj,
die als afgevaardigde stelselmatig schier oppositie
voerde tegen liberate Kabinetten omdat zjj niet
vooruitstrevend genoeg warenjnist hjj, wien meer
malen verweten is dat hij wel kon afbreken, niet
opbouwen. Zoo ondoorgrondelijk zgn de wegen van
de politiek, dat de afgevaardigde uit Groningen,
die eenmaal als scheurmaker te boek stond, als
theoretisch democraat, de man, die de kroon enkel
als een ornement beschouwde, de man is geworden,
aan wien als Minister zich geschaard hebben Kamer
leden van alle richtingen, om hem te steunen in
de totstandkoming van een wet, die het radica
lisme bedoelde te remmen. Van Houten de redder
uit den nood, de man die vóór het optreden der
jonge Koningin de kieswet-qnaestie uit de wereld
zou brengen, wie had dat ooit kunnen vermoeden?
Ik zeg: uit de wereld brengeo, want het is niet
te verwachten, dat de kiesrecht-quaestie spoedig
weer in 't Parlement zal komen. Aannemende de
juiBtheid van het cjjfer des Ministers, zulten de
u. m.
u. m.
23.
12
voorm.
0,2 G
6,4
nam.
1,2
6,37
24.
13
voorm.
1,29
7,0
nam.
2,4
7,30
25.
voorm.
2,27
7,53
7,14 v.
nam.
2,58
8,21
26.
15
voorm.
3,21
8,41
nam.
3,49
9,14
27.
16
voorm.
4,1
9,26
nam.
4,31
10,1
28 z.o.
17
voorm.
4,51
10,6
10,43
nam.
5,8
29.
18
voorm.
5,30
10,51
nam.
5,45
11,27
30.
19
voorm.
6,9
11,38
nam.
6,22
Tjjd van H.W. te Dordrecht 3,15 u. later.
L.W. 5,30
T G L E R
's Gravenhage, 22 Jani.
Officiéél bericht uit Atjeh van gistere!
„De aan luit.-genevaal J. A. Vetter a
Regeerings-Cowmissaris in Atjeh gegevt
opdracht is beëindigd en is de genera*'
