ZIEKIKZEESCHE NIEUWSBODE.
Zaterdag 10 Augustus 1895.
Eerste Blad.
RECLA.MEST
Algemeen Overzicht.
NIEUWSTIJDINGEN.
Kijkje in de Hoofdstad.
Verschijnt DINSDAG, DONDERDAG en
ZATERDAG.
De prijs per 3 maanden is 4,30, franco per poe*
f 1,60.
Noord- AmerikaTranataal, In die enz. verzending
'eens per week, f 10,per jaar.
51ste JAARGANG. No. 6650.
Directeur-Uitgever J. WAALE,
Advertentiëutan 13 regel» 30 Ct».
meerdere regel» 10 Ote., kunnen uiterlijk tot des
Maandags, "Woensdags en Vrijdags middags
12 ure bezorgd worden.
Groote letter wordt naar plaatsruimte berekend.
Betalingen van Abonnements- of Advertentie-gelden gelieve men te zenden aan de „Administratie Zierikzeescke Nieuwsbode"
Dit nummer bestaat uit
twee bladen.
1—5 regels T'Ö Cts. Elke regel meer 10 Cts.
J. DE GrRAAF Oz.,
Sir. ELEEBHAKEB,
POSTSTRAAT C 1Q3, Zierikzee.
Aangiften tot plaatsing van Kinderen
op de School 0 in de Nieuwe Boogerd-
straat, gelieve men den jiugU§(ll8 1895,
des voormiddags tusschen JLO en 1® uur te
doen, ten huize van het waarnemend Hoofd dier
School, den Heer J. RENSEN.
Be School vangt aan den 19 Augustus 1895.
De Voorzitter der Plaatselijke Schoolcommissie,
R E L L.
We zitten midden in den komkommertijdalle
Parlementen, met uitzondering van de Belgische
Kamer, hebben rusttijd genomen, en de pers doet
moeite om hare kolommen te vullen met allerlei
mededeelingen en beschouwingen, die soms den
volgenden dag wederom moeten worden ingetrokken.
Alleen de Bulgaarsche quaesiie zou reeds een vol
doende bron zijn, om allerlei geruchten uit te putten,
maar er komt afleiding in de beschouwingen hierover
door de conferenties, welke te Ischl gehouden worden
en die natuurlijk ook weer aanleiding geven tot
tal van onderstellingen. In deze badplaats toch,
bevinden zich behalve Keizer Frans Jozeph en
Koning Karl van Rumenië, de meeste der Oosten-
rQksche Ministers. Behalve den Minister van Boiten-
Iandsche Zaken, die den Duitschen Rijkskanselier,
Prins Hohenlohe te Aussee een bezoek brengt,
worden daar dezer dagen verwacht de Oostenrgksche
en Hongaarscbe Minister-Presidenten, benevens den
Oostenrijkschen Minister van Financiën en den
Hongaarschen Minister baron Josica. Geen wonder
dus, dat, nu zoovele Ministers daar met den Oosten
rijkschen Keizer en den Rumeenschen Koning bijeen
zgn, weer de meest uiteenloopende geruchten over
den toestand op het Balkan-Schiereiland de rondte
doen. Een der belangrijkste daarvan is, dat de
liumeensche Regeering zou besloten zgn zich bij
het midden-Buropeesch drievoudig verbond aan te
sluiten, op grond dat Rusland nu weer de overhand
zou verkrijgen in Bulgarije. Het drievoudig verbond
zou daardoor eobter niet van karakter veranderen,
en Duitschland, Italië en Oostenrijk de hoofd
elementen daarin blijven vormen, terwijl de ver
houding van Rumenië tot dat verbond bij afzonderlijk
tractaat zou worden geregeld. Trouwens, dit zou
niet de eenige wijziging zijn, die het drievoudig
verbond zou ondergaan. Wederom volgens een
ander gerucht zou de nienwe Minister-President in
Engeland, Lord Salisbury, voornemens zijn, zich
eveneens aan te sluiten bij dit verbond, ten einde
aan OostenrijkHongarjje volmacht te verleenen,
tot het bezetten van Macedoniëop denzelfden
grondslag, als bij het Berlijnscbe tractaat den Oosten
rijkers de bezetting van Bosnië werd toegestaan.
Wat er van al die geruchten waar blijkt, zal de
tijd moeten leeren, maar zij bewijzen toch duidelijk,
dat Engeland en Oostenrijk beide met leede oogen
aanzien, dat Rusland's invloed zich weder verder
op het Balkan-Schiereiland uitbreidt. Of nu inder
daad de verzoening van Rusland met Bulgarije zoo
dicht op handen is, zou men echter mogen betwijfelen.
Bisschop Clement, bet hoofd der deputatie naar den
Czaar, is te Sofia teruggekeerd en heeft daar in eene
toespraak tot het volk gezegd, dat de Czaar al het
gebeurde wilde vergeten en de liefde van het
Bulgaarsche volk weer in genade zou aannemen,
maar op welke voorwaarden, dat vertelde bisschop
Clement er niet bij. En wanneer nu eens een dier
voorwaarden luidde, dat de Prins van Coburg als
Vorst van Bulgarije moest aftreden, zou dan het
volk daarin bewilligd en zou do liefde van Ferdinand
jegens zgn volk zich zoover uitbreiden, dat hg dit
offer grooter dan eeno verandering van kerkgenoot
schap, aan zijn volk zou willen bewijzen?
De Vorst heeft besloten zich met vrouw en kind
weder naar Sofia te begeven en daar aangekomen
zal bisschop Olement hem ook wel den wensch van
den Czaar ten zijnen opzichte kenbaar maken. Te
hopen is het, dat de Vorst, wanneer hij in zijn
hoofdstad is teruggekeerd, ook strenge maatregelen
doet nemen, ten einde èn de moordenaars van
Stamboeloff op te sporen èn die van den moord,
thans weer gepleegd op Stamboeloff's vriend, Mata-
hieff gepleegd, te Tatar-Bazardsseh. Wanneer op
klaarlichten dag, in de nabijheid van een politie
wacht, in de tweede stad des rijks, zulk een moord
kan worden begaan, zonder dat ook nu weer de
daders worden gevat, dan hebben de Duitsche
bladen wel een weinig gelijk, wanneer zij beweren,
dat de Bulgaarsche Regeering niet in staat is, de
orde in haar land te handhaven.
In Knffelifcud zijn de Ministers aan den arbeid,
tea einde op 12 dezer gereed te zijn in bet Parlement
te verschijnen. In den eersten Ministerraad, door hen
gehouden, kwam de vraag ter sprake, wie Voorzitter
van het nieuwe Parlement zal worden. Toen de
liberalen de meerderheid hadden, hebben zjj als
opvolger van den heer Peel, de liberale candidaat
Gully als zoodanig gekozenmaar nu de conser
vatieve partij weer aau het bewind is, zou het niet
vreemd zgn geweest, wauneer zij één harer eigen
partijgenooten tot President bad benoemd. De
Ministers konden bet niet eens worden over de
vraag of men al dan niet den hoer Gully zou
behouden en besloten de keuze aan het Parlement
over te latenen daar er verscheidene conservatieven
zgn, die er niet van houden telkenmale van Voor
zitter te veranderen en die erkennen, dat de heer
Gully steeds met strikte onpartijdigheid den voor
zittershamer hanteerde, zal de candidaat der liberalen
wel worden herkozen. De eerste bijeenkomst van
het Parlement is bepaald op 12 Augustus. Deze
buitengewone zitting zal echter niet lang duren,
want alleen zal Lord Salisbury de afdoening ver
langen van eenige wetsontwerpen, wier aanneming
door het plotseling aftreden van Lord Rosebery's
Kabinet is verhinderd. Het programma van het
Kabinet zal echter ook zeker door den Premier
worden medegedeeld.
De Kamer in lt»lië is ook op reces gegaan.
In de laatste zittingen heeft het niet aan rumoer
ontbroken. In de laatste plaats was toch aan de
orde de behandeling van de begrooting van binnen-
landsche zaken. De oppositie besloot aan de
behandeling geen deel te nemen, omdat er volgens
haar nog een proces aanhangig was tegen don
Minister-Presidentnaar aanleiding van de bt>-
schuldigingen door den radicalen afgevaardigde
Cavalotte tegen hem ingebracht. Toen dit besluit
in de Kamer was medegedeeld, liet Crispi zich
natuurlijk niet onbetuigd. Hij ontkende, dat er een
proces aanhangig was, gaf de verzekering, dat
het uitsluitend zijn streven geweest was, de orde
in Italië te handhaven en sprak zgn vertrouwen
uit in het volk, dat hem bij de stembus had gesteund
en ook zou blijven steunen. Na deze verklaring
verlieten alle leden der oppositie de zaal. De be
grooting werd in haast afgedaan en de Kamer ging
den volgenden dag uiteen. In den loop van hot
debat, hierboven aangestipt, antwoordde Crispi nog,
dat hij zwaarder werk moest verrichtten dan een
galeislaaf en alleen het besef der ernstige pliohten,
die op hem rnsten, hem bewegen kon, nog aan de
Regeering te bljjven.
In België is de Kamer nog bezig met de wet
op het lager onderwijs van Minister Schollaert te
behandelen. De oppositie der liberalen, radicalen en
socialisten richt zich hoofdzakelijk tegen debepalingen,
die het godsdienstonderwijs op de lagere schoei in
voeren, en bovendien aan de geestelijkheid een
belangrijken invloed op het ondorwgs geven, door
van haar geregeld rapporten te vragen niet slechts
over het godsdienstonderwijs in bet bizonder, maar
over het onderwijs in bet algemeen. Doch hoe sterk
de oppositie zich ook moge uiten, de Belgische
Regeering beschikt over eene gedweeë meerderheid
en reeds zgn de belangrijkste artikelen aangonomen.
Engeland.
Te Brighton is een vreeeelijk ongeluk gebeurd,
bg het afstoken van een vuurwerk. Eenige vuur
pijlen waren afgestoken en daarop zon een zware
bom volgen, die ongeveer honderd Engelscbe ponden
woog. De fabrikant van het vuurwerk stak zelf de
lont aan. Terstond daarop volgde een heftige ont
ploffing en in plaats van de lucht in te vliegen,
barstte de bom, terwgl do stukken naar alle zgden
vlogen. In de duisternis ontstond een hevige ver
warring. De fabrikant bleef ongedeerd, maar twee
politie-agcnten worden zwaar gewond en zeetien
toeschouwers moesten naar het gasthuis worden
gebracht, om verpleegd te worden.
Londen, Aug. De Engelsche Regeering
heeft den Eogelschen vlootvoogd in de Chineesche
wateren gelast, aan bare eiscben met betrekking
tot den moord op de zendelingen des noods met
geweld kracht bg te zetten.
België.
Men schrijft ons uit Antwerpen:
De feesten dezes jaars zullen zeer schitterend zijn:
Zondag 11 Aug. heeft de opening plaats der
Tentoonstelling van VaandelsBanieren, Cartels
enz., in de zalen van het Oad-Maseum (Mutsaard-
straat). Ton 2 ure Roei wedstrijden op do Schelde.
Maandag 12 wordt een vlotbrug op de Schelde
geworpen door de Artillerie-Pontonniershet publiek
zal langs die brug mogen overgaan en terugkeeren.
Dinsdag 13 vinden de pqja vaarten wet zeilbooten
en de prijskampen voor wielrijders plaats.
Donderdag 15 's middags aankomst van den ont
zaglijken waterstoet in de roede van Antwerpon.
Om 3 ure paardenkoers te Wilryck. Om 8 ure
Groot VenetiaanBch feest op de Schelde en Vuur
werk op stroom en op den linkeroever.
Dit deel der feesten is het aantrekkelijkst, het
wgdt het eeuwgotijdo der Scheldevrgheid in. De
openbare Overheid, de Handelskamer, de Bond
Antwerpen-Vooruit en de inwoners hebben allen
medegewerkt aan de pracht van dezen heuge-
Ijjk'en dag.
Zondag 18 Aug. zal om 3 ure de stoet der Maat
schappijen met do Vaandels, welke tentoongesteld
geweest zgn, de bijzondere straten der stad door
kruisen.
's Avonds doen talrijke wielrijders en wielrjjders-
maatschappijen een wandeling met lantaarns. Deze
is eene uiterst oorspronkelijke nieuwigheid, die be
looft veel bijval te genieten.
Vervolg der Nieuwstijdingen in het Tweede Blad.
L A IV II II O D W.
Het volgend artikel nemen wij over uit de
Midd. Ct. Wij zullen hiermede eindigen over de
PnclitprJj zori.
Het artikel over pachtprijzen, door mjj vóór
eenige dagen in dit blad geplaatstheeft een
bestrijder gevonden in den heer Mr. E, F.
Dat ik het schrijven van dien heer met zeer veel
belangstelling heb gelezenbehoeft nauwelijks
gezegd te worden; dat het mij geheel onbevredigd
heeft gelaten, zal niemand, na het volgende gelezen
te hebben, bevreemden.
Laten wij het stuk van den heer F. op den
voet volgen.
Reeds in den aanvang van zijn opstel begaat de
sehrgver de fout aan te nemen, dat mijne redeneering
hoofdzakelijk berust op 't uitblijven van kapitaal-
vermeerdering, terwijl zij juist hare grootste kracht
ontleent aan het kapitaalverlies, dat bg eigenerfde
boeren en pachters waarneembaar is.
Als bewijzen voor dat kapitaalverlies werden door
mij aangehaald:
a. de vermeerdering der hypothecaire schulden
met aanzienlijke bedragen, niet uitsluitend in 1894,
maar reeds verscheidene jaren te voren;
bde groote plakbrieven van verkoopingen, die
de wanden der herbergen versieren; de aankondi
gingen varf Meikoopdagen, die de kolommen van
dag- en weekbladen vullen.
Daaraan had ik nog kunnen toevoegen:
c. de omstandigheid, dat de eigendommen van
eigen erfde boeren meer en meer in de banden
komen van grootere en kleinere eigenaars, die hun
bedrijf niet zelf exploiteeren, maar hunne landerijen
verpachten, en
d. het streven der tegenwoordige landbouwers,
die 't nog maar eenigszius kunnen bekostigen om
hunnen kinderen, indien hunne intellectueel e Ver
mogens zulks veroorloven, eene opleiding te doen
geven, die hen verre houdt van 't landbouwbedrijf.
Na deze kleine opmerking wil ik mg nader bezig
houden met de cijfers, die aangehaald worden, om
aan te toonen, dat mijne redeneering fout moet zgn.
Die cijfers maken ons bekend met de geschatte
onzuivere opbrengst, d. i. mr* ^den pachtprijs, die,
zonder bezwarende voorwaarden van onderhoud
van betaling, van lasten, leveringen en dergelijke,
door den pachter aan den eigenaar kunnen betaald
worden.
Zonder een oogenblik te twjjfelen aan de kennis
en de goede trouw van de schatters, wier namen
ons door den beer F. worden medegedeeld, maar
die ik ongerept kan laten, omdat zg op rngne
redeneering hoegenaamd van geen invloed kunnen
zgn, ga ik dadelijk over tot de mededeeling van
het resultaat dier schatting.
Deze bedroeg in. 1874 1884
voor de Tienhonderd en
Zwartepolders f 40,94s f 36,85
Adornis 38,88 32,23
Oad- en Jong-
Breskens 44,04s 38,67s
Hoofdplaat 52,43 44,33
Van waar, deze vraag ligt nn voor de hand, van
waar moest het geld komen om die pachtprjjzen
te betalen? En het antwoord daarop luidt: voor
een klein deel van den veestapel; voor 't grootste
gedeelte uit den oogBt.
Nu liepen de prijzen van do tarwe in 1874 van
f 9,50 tot f 11 per mud; de rogge kostte f7,50
en meer; de wintergerst werd betaald met f 7,25
on hooger.
In 1884 waren de prgzen van do opgenoemde
granen merkelijk minder: de tarwe liep tot even
over de f 8; de rogge tot f 6,50; do wintergerst
een enkele maal tot f 6.
Wegens de minder loonende graanprijzen kwam
het verbouwen van bieten in gebruik. In den
beginne gaf men f 12 per 1000 kilogram. Vlas
werd verkocht tegen f 800 tot f 400 per hectare.
In October 1892 bedroegen de prjjzon van tarwe
6,60, van rogge f 5,15, van wintergerst f 4,75.
In October 1893 gold de tarwe van f 5 tot f5,90;
de rogge van f 4,50 tot f 4,90; de wintergerst van
f 4,25 tot f 4,70.
In 1894 gingen de prjjzen nog iets achteruit,
behalve die van de goede wintergerst, die naar
boven gingen, maar in devgêbeelo polderetreek
niet besteed werden, wjjl er geene goede gerst was.
Nemon we voor 't oogenblik als gemiddelde
prjjzen voor de tarwe f 6, voor do rogge f 4,75,
voor do gerst f 5,50, cn stellen we, om ons niet
schuldig te maken aan overdrijving, dat men van
een hectare land kan verkoopen 25 mud tarwe,
30 mud rogge, 50 mud gerat, 30000 kilogram
bieten, dan brengen de landerijen bg geljjke oogsten
per hectare, thans tengevolge der lagere prijzen,
aanzienlijk minder op dan vroeger, waarvan het
volgende tafeltje een overzicht geeft.
Gemiddelde prijs Mindere opbrengst
per mud in thans per H.A. dan in
1874 1884 1874 1884
Tarwe f 10,f 8,— f 100,— f 50,—
Rogge 7,50 6,50 82,50 52,50
Gerst 7,25 6,— 87,50 25,—
Bieten 12,p. %0 75,
Trekt men nu de sommen van mindere opbrengst
tengevolge van voortdurend afnemend e prgzen van
de opgegeven onzuivere opbrengst, geschat door
mannen, >die geen onkundigen waren, niet onbekend
met plaatselijke toestaodeu, geene vreemdelingen in
Jeruzalem", dan komt men met de cijfers, mede
gedeeld door den beer F., tot de conclusie, door mg
in mgn eerste schrijven uit andere gegevens afgeleid
een pacht van f 10 per H.A. van 10 frank per
gemetis veel te hoog.
Geschikt, zooals de heer F. beweert, om aan te
toonen, dat mjjne redeneering fout moet zgn, bljjken
ze dus niet.
Den heer F. is het niet duidelijk, of ik mij
verdiept heb in den toestand gedurende de 40 ver-
loopen jaren, dan of ik mjj bezig hield met den
toestand gedurende de 40 volgende, om, naar aan
leiding daarvan, de quasi-aardigheid ten beste te
geven, dat bij mij, evenals ieder ander, absoluut
onbevoegd verklaart om met kennis en oordeel
den algemeenen gang van zaken in de wereld de
volgende 40 jaren te voorspellen.
Niemand meer bereid dda ik, om den beer F.
op dit punt gelijk te geven, maar al profeteert
men niet over 40 jaren, wat nooit mgn plan is
geweest voor 't vaststellen van den pachtprijs
heb ik slechts een termijn van vijf jaren gevraagd
toch mag men wel een beetje verder zien, dan zgn
neus lang is; en, aangezien de heer F. daaraan
ook schijnt te doen, wanneer hjj zegt: »Lage
•prijzen der eerste levensbehoeften zullen de
Europeesche nijverheid vermoedeljjk eerlang
moeten en wellicht kunnen in staat stellen,
•in verband met een lagen rentestandaard,
•om der concurrentie het hoofd te bieden,
welke zoowel Amerika als China en Japau
dreigen spoedig aan Europa in Europa zelf
•aan te doen",
neem ik, in aanmerking nemende, dat, door de
versnelling van de middelen Tau vervoer, het trans
port hoe langer hoe vlugger en goedkooper wordt,
terwgl door het voortbrengen van buitengewoon
groote hoeveelheden graan in landen, waar do prijs
van voortbrenging aanzienljjk lager is dan in Neder
land met gepaste vrijmoedigheid de vrijheid
(zonder daaraan eenige profetische waarde te hech
ten!) het vermoeden uit te spreken, dat de prijzen
der granen in Nederland niet zullen verhoogen; eene
conclusie, waartoe ook de heer F. komt.
Bedrieg ik mij niet, dan moet deze schatting zich
bewegen tusschen vooraf vartgestelde cijfers cn Is dv»9 niet
volkomen vry.
Die goedkoope prijzen moeten volgens hem dienen
om de nijverheid in Europa de concurrentie mogeljjk
te maken met andere werelddealen.
Die lage prgzen zgn de oorzaak van den onder
gang van den eigengeërfden boer en van den pachter
in Nederland.
De landbouwer zal dus dienen tot voedsel voor
den Moloch der Nijverheid. Daarheen voert de leer
van den heer F.
Een pleizierig vooruitzicht.
Ik hen volkomen overtuigd van de goede trouw
van mgn tegenstander, al spreekt hij in deze zaak
als belanghebbende. Daarom schrijf ik zjjne uit
weiding over »de slechte en hatelijke belasting op
hét dagelgksch brood, die den eigenaar van den
grond meer inkomsten uit den grond verzekert den
hem toekomt", daar, waar ze gebruikt wordt om
mgne conclusie tot beschermende rechten te be
strijden, toe aan een te vluchtig lezen van het slot
van mgn artikel, waar ik aandring op eene billijker
regeling van de pachten dan de tegenwoordige,
met welke regeling ik bljjkens het voorafgaande
toch zeker nooit eene vermeerdering van 't inkomen
van den verpashter heb kunnen bedoelen!
't Laatste gedeelte van het tegenschrift van den
heer F. is het gewone woord van troost, bemoe
diging en berusting, dat de voorstanders van vrijen
handel in de een of anderen vorm over hebben
voor degenen, die onder den druk der tijdsomstan
digheden bunno klagende stem verheffen om be
scherming: »help of wij bezwijken!"
Dwingend recht ten aanzien van de pachtover
eenkomst, ook ik verwacht daarvan heil voor de
onafhankelijkheid van den pachter, volgens recht
en billijkheid den tweeden vennoot; ik verwacht
heil van verbeterd landbouw-onderwjjs, van coöpe
ratie, van een betere wet op de afschaffing van
tienden, van o, van nog zoo veel dingen
Maar, wat helpen die verbeteringen, zoo lang de
arbeid niet loonend is?
Beschouwt men de pachtprijzen ten opzichte van
bet kapitaal, waarvan zij de rente vertegenwoor
digen, dan mogen zg hier en daar nog iets kunnen
dalen, doch vermindering zal den landbouw weinig
of geen voordeel verschaffen.
't Zgn de geringe prgzen, die den landbouwer
te gronde richten.
Deze verhoogd door bescherming!
Dan is de ziekte gekeerd.
Daarna de beloften vervuld, die nu bg wgze van
troostmiddel worden toegediend.
Zjj zullen den reconvalescent terugbrengen tot
vorige krachten.
Daarmede zal m. i. de geheele maatschappij
gobaat zjjn.
Axrdknkubg, 31 Juli 1895.
G. A. VOR8TERMAN VAN OYEN.
4 Augustus 1895.
Wel is waar bestaat hier de »Vereeniging voor
den Effectenhandel", waarvan men, mits behoorlijk
voorgedragen en gesteund, als lid wordt toegelaten
en die onder de leiding van een Bestuur, gekozen
uit de chefe en hoofden onzer prominente bankiers
firma's en geld-instellingen, de prijsnoteering der
vorechillende fondsen vaststelt, beslist over de toe
lating der fondsen tot de zoogenaamde officieel o
noteering", contrólo oefent op do plaats hebbende
transacties, de censure uitspreekt over hen, die in
gebreke zjjn gebleven hunne Benre-verpliebtingen
na te komen, vergaderingen belegt, comité's benoemt,
beurs-vacantiedagon bepaalt, kortom in het algemeen
optreedt en waakt voor de belangen van den •Effecten
handel". Het niet-lid zgn dezer »Vereeniging" sluit
evenwel den toegang tot de Beurs niet uit en daarom
heb ik mg wel eens afgevraagd, of hier het systeem
der effectenbeurs te Londen niet kan worden toe
gepast? Daar moet de candidaat wel >introduced
and supported" zijn, om als Ad te worden toegelaten,
zoodat er althans eenige waarborg bestaat voor de
moraliteit en het »standing" van de »Members of
the House"; doch de inrichting der »Stock Exchange"
te Londen verschilt van het hier gevolgde systeem
daarin, dat aan de andere zijde van hot kanaal, alleen
de •Brokers" de Beurs bezoeken en hunne commi-
tenten, d.w.z. de bankiers en particulieren op de
kantoren, resp. tehuis blijven, terwijl hier zoowel
de bankiers, kassiers, commissionnairs en particu
lieren als de makelaars de Beurs met hunne tegen
woordigheid vereereü, resp. onveilig maken.
Niet lang geleden had ik over dit onderwerp een
gesprek met een vakman, die vermeende, dat mgn
betoog in de theorie prachtig, doch in de practijk
onuitvoerbaar was, en zeide hij
Buitendien is het illusoir, dat door de verwy-
deriog van de professioneele dobbelaars, het
bekende beurs-uitvaagsel, een einde zou worden
gemaakt aan onercuse speculaties en Schwindel-
manoeuvres: ach neen, wat die »kleine mannetjes"
en détail" doen, dat halen de groote heeren »en
gros" uit. Voor de bekende zwendelaars kan
men zich wachten, maar pas op de onbekende"
ditos, die zoo dikwijls onder het klatergouden masker
der »haute finance" knoeien, vervalschen en frau
deeren. La haute finance (en daarbij begon mgn
benrsman, firmant van een oud bekend en respec
table administratie-kantoor, te lachen) »dte heeft
meer op het geweten dan al het Beurs-crapule te
zamendenk eeus aau al die vuilnis van gene zijde
der Oceanen uit de Oude en Nieuwe Wereld,
aan dat plaatsen van nandeelen in mijnen, die nooit
in den schoot der aarde bestonden, in spoorwegen,
waarvoor nimmer een rail werd gelegd, in onge-
graven kanalen en in maatschappijenwaarvan
slechts de promoters" plus enkele vrienden, wien
de rollen van bestuursleden werden toebedeeld,
profiteerden cn zich als mot een' tooverslag verrijkten
met hot geld hunner dupes-aandeelhouders. >Kgk
verder dan uw neus lang is", vervolgde hg, »dan
ziet ge van zelf het Panama-kanaal, droevig souvenir,
waarbjj zoovele aanzienlijke Franschen, ja, zelfs le
grand Francais hun' goeden naam verspeelden
de Romeinsche bank-sohandalen, waarbij do hoogst
geplaatste Staatsdienaren en do élite van den adel
zich compromitteerden; de eveneens nog recente
Liberator Building-Socioty-oplichterg te Londen
herinner u den Wiener-Krach van eenige jaren ge
ledon, de evolutiën van Baron de Soubeyran en
last not least" de ontelbare S e q u a h-emissies van
verschillende waarden, waarmede burgers, boeren
en buitenlui werden volgepropt, waaraan zij zich
hebben overeten en waardoor zg een niet te stoppen
lek in hun portemonnaie hebben gekregen. Het
Effectenvak is ontaard, zoo eindigde hij en
waar vroeger door den solieden, eerljjken en
•hard working" commissionnair, kassier en make
laar een' aardige duit werd verdiend, waardoor
menigeen aan den avond van zgn leven kon rusten
en zjjne kinderen een fortuintje nalaten, daar
vecht thans een zwerm uitgehongerde joden en
christen-menschen om '/ie °f Va# commissie;
de sluwsten en unfairsten, de brutaalsten en ge
lukkigsten onder hen weten op een gegeven oogenblik
een' flinken slag te slaan en in een minimum van
tijd hoort men vaat eta bsnkiersimis, waarvan de
naam eenige jaren te voren nog in het nauwste
verband stond met Vlooienburg" te Amsterdam
of met het een of andere Hakkepofferenest in
Dnitschland.
Tot zoover mijn zegsman, wien ik helaas moet
toegeven, dat:
a. Tal van eerlooze Grander" en financiers met
erg elastieke eerlijkheidsbegrippen, dikwijls gedekt
door in den Lande goed klinkende namen gedurende
eene reeks van jaren massa's scheurpapier hebben
geïmporteerd, om willens en wetens de goedgeloovige
en oningewjjde geldbeleggers tot hunne slachtoffers
te maken;
b. Eenige specialeiten het hunne hebben bijge
dragen om het vertrouwen te schokken en de
reputatie onzer inderdaad soliede en respectabele
bankiers in discrediet te brengen; en
c. Waar voorheen in het Effecten vak in de
meeste gevallen een lifetime" noodig was om zich
tot een vermogend man op te werken, zonder daarbg
het aureool van eerlijkheid te verspelen, men
thans minder schroomvallig is in de keuze der
middelen om spoedig tot de bezittende upper
ten" te behooren.
Wy leven nu eenmaal op het >eind' van de
eeuw", waarin alles verbazend snel moet gaan; wg
reizen in bliksem-treinen en »rapides", wij 6toomen
in 5 h 6 dagen van Queenstown naar het be
loofde land der Yankeeste Londen spreekt men
met Parijs; wij schrijven met machines; wg ver
lichten geheele hotels en stoomboofcen door dednzk
op een knopje; in 'tkort, alles gaat vliegend
en instantané" en die versnelling, die koortsachtige
haast schjjnt terug te werken op »la maniére de
s' enrichir".
•Make money; honestly if you can, bnt make
it"bezield door zoo'n leuze in deze dagen van
electromanie, verwondert het mij in 't allerminst,
dat men aan een quick turn" de voorkeur geeft
boven de trekschuiten-methode uit dien »goeien
ouwen t jj d".
Voorts protesteer ik ten sterkste tegen de be-
wrrisg, dat vroeger ieder ea allee -correct was, dat
onze vaders en grootvaders nooit eene schrede op
den verkeerden weg hebben gezet en dat de ouder-
weteche commissionnair in effecten per sé eerlijker
was dan de hedendaagsche bankier. Als onver
mijdelijk gevolg der steeds toenemende en scherper
wordende concurrentie, moge de klad in het vak
gekomen zjjn, toch geloof ik, dat juist bij emissies
van koloniale en Amerikaansche waarden in de
laatste jaren de Holiandsche bankiers méér te goeder
tronw hebben gehandeld dan ongeveer een kwart
eeuw geleden.
In het begin der zeventiger jaren bijv. wist hot
publiek heel wat minder van de Ver. Staten van
Noord-Amerika dan thans het geval is en konden
onze pioniers op de Geldmarkt te New-York de
luidjeB in Europa met meer gemak knollen voor
citroenen verkoopen dan thaos.
Het verkeer met- en de trek naar het Yankee
land is, vooral sedert 1875, met reuzenschreden
toegenomen en het aantal onzor landgenooten dat
zich óf daar heeft gevestigd, óf zich persoonlgk is
gaan overtuigen van de intren6ieke waarde en
levensvatbaarheid der talrijke maatschappijen en
ondernemingen, waarin deelname werd aangeboden,
is zóódanig vermeerderd, dat de geldbelegger reeds
minder spoedig in de kaars vliegt dan vroeger
het geval was.
Dat nu in eenen tgd van algemeene depressie in
zaken, de Fondseu markt daaronder in do eersto
plaats te lijden heeft, behoeft nauwelijks te worden
gezegd en dat bjj een zoo langdurige crisis als wij
thans beleven, het publiek ten langen leste geen
financieel weerstandsvermogen meer heeft, om die
bange tijden door te maken, is begrijpelijk en mag
niet gelijk dikwerf maar al te lichtvaardig
wordt gedaan als algemeenen regel op het zonden-
register onzer financiers worden gebracht.
Eene ernstige waarschuwing aan H.H. bankiers
moet mij evenwel van het hart en acht ik speciaal
van toepassing op het land van Columbus. Daar
liggen voetangels en klemmen, mgne heeren, niet
alleen voor het »geehrte Publicum", doch ook voor
u, de zoogenaamde ingewijden.
Laat u niet verschalken door den kolossalen
rjjkdom, de groote veerkracht der United States",
die ontegenzeggelijk overweldigend zgn, maar onder
zoekt alle dingen fond" eu tracht den Yankee
met zijn verdacht devies: »make money" etc. te
doorgronden, alvorens aan deze zijde der Atlantic"
zijne spoorwegen, irrigatie-werken, bouwmaatschap
pijen en landelijke ondernemingen met grensloos
optimisme te verheerlijken.
Dit betrachtende, zult ge u zeiven en vele anderen
dikwijls voor bittere teleurstelling bewaren en aan
gezien teleurstelling de moeder is van ontevredenheid,
misnoegen,, veelal ongemotiveerden wrok en vuigen
laster, tevens voorkomen de aanvallen op uw' naam,
uwe principes en uwo moraliteit in zaken.
Ik heb wel eons hooien beweren dat één Chinees
in slimheid en trucs tien Christenen en twintig
Joden evenaart en dat tien Chineezen op dat punt
equivaleeren met éÓD Arabier. Zou nu één
Yankee het misschien winnen van tion Arabieren?
Als dat zoo is, zou volgens bovenstaande progressie
van geslepenheid één Yankee gelijk staan aau 100
ChriBtenen en 200 Joden; en waarlijk, met een'
terugblik op de lijdensgeschiedenis der 2 3 laatste
jaren, zou men aan de zuiverheid dezer gevolg
trekking beginnen te gelooven, want terwijl ik aau
de eene zijde wel degelijk overtuigd ben van Noord-
Amerika's onuitputtelijke rijkdommen en buiten
gewone ontwikkeling8kracbt, alsook van de eerljjke
