PACHTPRIJ S.
zetten. Naar men verneemt moet hij uit Groningen
afkomstig zgn, en voorgeven Bon we Salomons te
heeten.
Te Bergen op Zoom heeft Vrijdagnacht een
diefstal plaats gehad met inbraak bij den kruide
nier Somers in de Boschstraat. De dief of dieven
zjjn door een raam binnengekomen en hebben uit
een gesloten bureau en secretaire ontvreemd
Belgisch geld, zakken met centen enz. Bovendien
deden zij zich te goed aan eet- en drinkwaren. Door
de buitendeur, welke hedenmorgen openstond,
hebben ze de woning verlaten.
ZleriLzee. Alhier heeft zich een dames
comité gevormd, met het dool eene loterjj van boek
en plaatwerken enz. aan te leggen, om met de
opbrengst daarvan de kosten te dekken van eene
restauratie van het bouwvallige kerkgebouw der
Ned. Herv. gemeente te Kerkwerve. Aan het hoofd
van het comité staat als presidente Mevr. G. D. de
Jonge van Ellemeet alhier.
Tot rijksveldwachter ter standplaats Brouwers
haven, in de plaats van H. Hamelink, ontslagen,
is benoemd L. Borst, gepasporteerd matroos van de
Kon. Ned. marine, thans agent van politie en on
bezoldigd rijksveldwachter te Maassluis.
Het Hellegat:
In zake dit belangrjjke vaarwater deelt men mede,
dat zich daar een tweede vaargeul gevormd heeft,
die reeds van tonnen is voorzien en waarvan door
de stoom- en zeilvaart van Rotterdam en Dordt op
de Zuid-Hollandsche eilanden, Zeeland, Noord-
Brabant en België (speciaal Antwerpen) een zeer
druk gebruik gemaakt wordt, daar dit, bjj het
gebruik der oude vaargeul vergeleken, voor de
stoomvaart een tijdsbesparing geeft van 10 minuten.
De diepte bedraagt ruim 7 voet; echter heeft
deze tweede vaargeul op één plaats een dwarsrug,
die, bp laag water tot voorzichtigheid noopt.
Reeds meermalen werd door in dezen bevoegde
lichamen als de Kamers van Koophandel te Rotter
dam en te Dordrecht, de afdeelingen der schippers-
vereeniging >Schuttevaér" in Holland en Zeeland,
de »Yereeniging tot Behartiging der Stoomvaart-
belangen" enz. op afdoende verbetering van het
Hellegat aangedrongen en werd zelfs een paar malen
de zaak in de Tweede Kamer aanhangig gemaakt,
echter tot heden zonder eenig resultaat.
Op aansporing der afgevaardigden van Rotterdam
en Dordrecht ontwierp Minister Geertscma en
na hem ook Minister Thorbecke in '71 een plan
tot verbetering van het Hellegat, waarbg de adviezen
gevolgd waren van de hoofdingenieurs Augier,
Rose en Conrad, daarbg krachtig gesteund door den
heer Caland, den ontwerper van den Nieuwen
Rotterdamschen Waterweg. Dit plan kwam in
hoofdzaak neer op het in noordoostelijke richting
aanleggen van een stroomleidenden dam, even be
noorden de haven van Ooltgensplaat, over een lengte
van ruim 3000 Meter. Tevens was in dit project
begrepen het uitbaggeren van circa 40,000 M3.
specie, waardoor de vorming van een vaarwater in
de gewenschte richting zou worden bevorderd. Do
kosten van dit werk werden begroot op f 500,000.
Dit plan word door de Tweede Kamer met geringe
meerderheid 37 tegen 27 stemmen verworpen.
Deskundigen, die dagelijks het Hellegat passeeren,
zjjn nog steeds van meening, dat door het leggen
van gemelden stroomleidenden dam de gewenschte
verbetering te verkrijgen is.
Men meldt uit Koog a/d. Zaan
Vroolgk zat men Vrijdagavond bjj den heer O.
aan den feestdisch: Vijf en dertig jaar was hot
geleden, dat de thans zoo uitgebreide en bloeiende
zaak werd begonnen en dat de heer en mevr. O.
door don band des huwelijks werden vereenigd.
Plotseling begint het gas te dansen en wordt do
kamer in Egyptische duisternis gehuld. Men be
grijpt dat do oorzaak moet worden gezocht bij den
gasmeter: er is te weinig water in. Gewapend
met eene brandende kaars begeeft de beer O.
zich naar de boekenkastwaar de gasmotor
wordt gevonden; een schroefje wordt afgedraaid,
een breede gasstroom komt in aanraking met de
vlam der kaars en in het volgende oogenblik hebben
ook reeds de boeken vlam gevat, en brand,
brand 1" klinkt het angstig door de straten. In de
eerste ontsteltenis wordt vergeten de kraan af te
sluitenspoedig daarop is dit niet meer mogelijk.
De brandspuit komt aanrukken; do straat wordt
opgebroken, om de gaspjjp door te snjjden, men
komt met graszoden, zand, oude kleedingstukkon
aandragen, om de vlammen te smoren. Het laatste
middel is gelukkig afdoend; spoedig is men den
brand meester en keert de vroegere rust terug. De
feestvreugde was evenwel verdwenen.
In de jongste vergadering van den raad van
Roermond was o. a. ingekomen
a. een exploit van den deurwaarder Drykoningen,
waarbij aan den burgemeester is beteekend een
exploit, waarbij de heer A. Bonhomme te Maastricht
den Minister van Binnenlandscho Zaken dagvaardt,
tot betaling eener som van f 2638,90 voor wagen
huur, ontstaan in de bekende Roermondsche archief-
quaestie, en waarvoor de Minister de gemeente
aansprakelijk stelt.
b. Kennisgeving, dat Burgem. en Weth.op
advies van den rechtsgeleerden raadsman der
gemeente, besloten hebben, het arrest van het Hof
te 's-Bosch aan de tegenpartg te doen boteekenen.
c. Kennisgeving, dat de burgemeester bjj exploit
van 24 Juli is gedagvaard, om voor den Hoogen
Raad te verschijnen op 13 September, daar het
rjjk in cassatie komt van het arrest van het hof
te 's-Bosch.
Zonder hoofdelijke stemming wordt aan Burgem.
en Weth. machtiging verleend, om zich in rechten
te doen vertegenwoordigen in de bekende archiefzaak.
Het voorstel van don heer Mr. Michiels, om zich
tot de Regeering te wenden, ten einde van haar
de reden te vernemen, waarom Haro Majesteit de
Koningin tijdens haar bezoek aan Limburg niet te
Roermond kwam, zal in een volgende vergadering
worden behandeld.
De heer H. van Goudoever, benoemd tot
directeur der Staatsloterij, zal met den aanvang
der 350e loterij die betrekking aanvaarden.
Vier kinderen speelden Vrjjdagavond op de
Egelantiersgracht te Amsterdam met een handkar;
3 zaten er in en één duwde. Eenige tijd was dit
spelletje goed gegaan, totdat op eens de kar met
een zwaai in do gracht reed en de vier kinderen
in het modderige water terechtkwamen.
Oogenblikkelijk werden zo door een man na
gesprongen, die er twee greep, ze onder zgn arm
nam en naar den wal bracht. Daar hij ze echter
alleon niet op het droge kon brengen, sprong een
diamantslijper ook te water, die de twee kinderen
overnam en ze op den kant zette.
I Intusschen waren de twee andere stumpertjes
gezonken. De kringen in het water duidden echter
duidelijk aan, waar men zgn moe6t en het kostte
niet veel tjjds ook deze twee te redden.
Gelukkig zgn ze dus alle vier er met den schrik
en een nat pak afgekomen.
Te Zweeloo (Dr.) waren dezer dagen twee
grasmaaiers aan hun werk; onderwijl vonden zg
een nest met jonge patrgzeu, die loopende trachtten
te ontvluchten. Vliegen konden zg nog niet.
Negen echter vielen den beiden personen in handen.
Zij groeven een vierkant gat en lieten daarin de
jonge patrijzen rondloopen. Na eenigen tijd streek
een ooievaar neer nabij den kuil. Geen kwaad
vermoedende, lieten de arbeiders den ooievaar zjjn
gang gaan. Maar toen zij nageruimen tgd derwaarts
gingen, bleek hun spoedig, dat langbeen alle negen
patrijsjes had verorberd. Onder het wegvliegen
werkte hg nummer negen nog door de keel.
Het blijkt dus, dat de vos in den ooievaar een
bondgenoot heeft om de wildbaan dun te maken.
De geschiedenis van oen gevangene. Eenige
jaren geleden stonden voor de rechtbank te Breda
een paar inbrekers, een dikke Hollander en een
bleeke, magere Duitscher terecht, die beschuldigd
werden van diefstal met braak in het café van den
heer Jonkers op het Stationsplein aldaar.
De Duitscher bekende en hield een lofrede op do
Nederlandsche gevangenissende Hollander gaf ter
terechtzitting den Duitscher een schop en ontkende.
De Duitscher werd veroordeeld voor den diefstal
en de Hollander voor de mishandeling.
Dezer dagen was do straftgd van den Duitscher
om en werd hg te Kaldenkirchen uitgeleverd aan
de Duitsche Regeering, die ook nog een appeltje
met hem te schillen heeft.
In de gevangenis had de Duitscher ruim f 140
verdiend met het maken van rozenkransen en bjjna
dat geheele bedrag heeft hg besteed om schulden
af te doen, welke hjj vroeger hier en daar gemaakt
had.
Verder had hg in gereedheid gebracht een bundel
van p. ra. 150 gedichten, allo betrekking hebbende
op 's menschen betrekking tot het Opperwezen. Ook
had hg zodekundige opstellen in zjjn kist, waarmede
een of ander Duitsch dagblad zeker vereerd zal
worden, want zjj waren persklaar gemaakt.
Aan do justitiebeambten, die bem naar Duitschland
overbrachten, verklaarde hjj, dat de Nederlanders
hem in de gevangenis gemaakt hadden tot een man
van karakter; vroeger was hjj iemand zonder God
en zonder beginselen.
Hjj prees het eten in de gevangenis, maar ook
het hart heeft voedsel noodig, betoogde hij, en juist
die bartespjjs was hem in de Bredascbe gevangenis
verstrekt.
Zferikzee, 5 Aug. In de heden namiddag
ten 2 ure gehouden vergadering van den gemeente
raad waren afwezig de heeren van Schelven, de Vos
van Steenwjjk, Franse en Boejje.
Vóór het lezen der notulen roept de Voorzitter,
de heer Vermeys, den heer van der Lek de Clercq
een bartelgk welkom toe in deze vergadering, die
hg sedert Sept. door ongesteldheid niet heeft kunnen
bjjwonen. Hij hoopt, dat de heer de Clercq zich in
een voortdurend herstel zal mogen verheugen en
alzoo nog vele jaren nuttig zal mogen werkzaam
zgn in het belang dezer gemeente, ook in dit college.
De heer van der Lek de Clorcq dankt den Voor
zitter voor de hem toegesproken woorden en hoopt
nog vele jaren tot nut der gemeente werkzaam te
kunnen zjjn.
De notulen der vorige vergadering worden gelezen
en goodgekeurd.
Voor kennisgeving worden aangenomen:
Drie brieven van Gedep. Staten, waaronder twee
houdende goedkeuring betreffende raadsbesluiten en
één bevattende de aanstelling van dhr. H. v. Dgko Jz.
tot zetter van 's Rijks Dir. Bel. in deze gemeente
voorts een brief van den heer H. M. den Bouw
meester, dat hg zijne benoeming tot Regent van
het Burgerljjk Armbestuur aanneemt en een brief
van den heer C. do Brnjjn, woarbjj hjj aanneemt
zjjne benoeming tot lid der Districts-Commissie van
het Fonds voor den Gewapenden Dienst.
Voorts is ingekomen een bericht d.d. 6 Juli van
den heer P. W. van Gelderen, dat hg zjjne be-
nooming tot hoofd van school C aanneemt. De
Voorzitter zegt hieromtrent later mededeeling te
zullen doen.
De heer A. Geluk te Dreischor heeft kennis ge
geven, dat hij zjjne benoeming tot onderwjjzer aan
school C aanneemt.
Do Voorzitter deelt mede den uitslag der gehouden
Tiendeveiling (reeds vroeger medegedeeld).
Afschrijving van Hoofdelgken Omslag over 1895
wordt verleend aan de elders wonende erfgenamen
van mej. T. v. d. Bout, wed. S. Krepel, tot een
bedrag van f 26,64 en aan mcj. de wed. M. v. d.
Have ad f 2,83
Namens de Commissie brengt Mr. Fokker rapport
uit over de rekening van het Harmoniegezelschap
•Kunst en Eer", sluitend met een nadeelig slot
van f 227,35ya.
De Commissie stolt voor, deze rekening goed te
keuren, doch zou wonschen, dat voortaan buiten
gewone ontvangsten in de rekening nader werden
toegelicht.
Na eenig debat, waarbg de heer Legemaat in
lichtingen geeft omtrent de bedoelde posten, wordt
de rekening goedgekeurd, met weglating der laatste
clausule.
De rekening der Bewaarschool voor minver
mogenden over 1894 wordt goedgekeurd met. eon
nadeelig slot van 35,12%.
De rekening van den straatweg Zierikzee
Brouwershaven over 1894 wordt gesteld in handen
eener Commissie, bestaande uit heeren Mulock
Houwer, de Vos en de Crane, die van het
Burgerlijk Armbestuur in eene Commissie, samen
gesteld uit de heeren van den Bout, Legemaat en
van Schelven.
Op voorstel van Burgem. en Weth. wordt
besloton tot, onderbandschen verkoop van Tiend
vruchten (1ste blok in den polder Bettewaerde)
aan Mej. de Wed. Geluk voor f25,15.
Aangenomen wordt een voorstel van Burgem. en
Weth. tot verpachting van standplaatsen op de
aanstaande Kermis voor: een Hypodröme, een
Stoom- en een gewone Caroussel.
De geloofsbrieven der gekozen raadsleden, de
H.H. H. C. Moolenburgh, J. A. Legemaat, W. ton
Haaf en Mr. S. J. M. van Geuns, worden onder
zocht en in orde bevonden.
Alsnu kwam ter tafel een adres van de heeren
dr. H. Goemaus en dr. A. van der Hoeven,
houdende verzoek, te willen terugkomen op het
raadsbesluit van 12 Juli 1.1., voor zooveel de rege
ling hunner jaarwedden betreft. Adressanten meenen
meerdere vergoeding te mogen genieten voor de
meerdere geneeskundige hulp, die hen door ver
schillende Colleges wordt opgedragen. Door het
ontbreken van een behoorlijk ingericht ziekenhuis
in deze gemeente, wordt hunne taak veel moeieljjker.
Het aantal zieken, dat zjj moeten behandelen, is
steeds zeer groot en daarom geven zg een overzicht
van hetgeen door hen in de laatste 5 jaren ten
behoeve der gemeente- en armenpraktijk is verricht.
Zg meenen dus, dat op hunne tractementen niet
kan worden bezuinigd en meenen, dat het billijk
zou zjjn, indien het tractement van dr. de Bruyne
onder hen werd verdeeld.
De Voorzitter deelt mede, dat naar aanleiding
van dit adres is ingekomen een schrgveu van den
voorzitter van het Burgerlijk Armbestuur; hierin
wordt bestreden het beweren van heeren doctoren,
als zouden Regenten al te spoedig de zieken naar
een geneesheer zendenintegendeel, Regenten be
ijveren zich om het de doctoren niet te moeielgk
te maken, 't Is vreemd, dat adressanten zich daar
over niet vroeger beklaagd hebben.
Burgem. en Wetb. stellen voor, op het adres
van adressanten afwijzend te beschikken, vooral ten
opzichte van Dr. v. d. Hoeven, die wist op welke
voorwaarden hg zgne betrekking aannam.
Mr. Fokker meent, dat deze zaak eene uit
gebreide strekking heeft. Hij wil dus daarover
meer licht hebben, ofschoon hg het voorstel van
Bargem. en Weth. correct acht. Toch acht bij het
weoscheljjk dat deze zaak nauwkeurig worde
onderzocht, daar dit dan ook licBt kan werpen
op de Armenzorg te dezer stede. Hjj stelt dus
voor een Commissie uit den Raad te benoemen,
ter onderzoek van de taak van de geneesheeren,
in verband met de inrichting der Armenzorg te
dezer stede. lig acht dit zeer nuttig, daar velen
(en ook hg) niet volkomen op de hoogte der zaak zgn.
De Voorzitter kan zich geheel vereenigen met
het voorstel van den heer Fokker, dat daarop met
algemeene stemmen wordt aangenomen. Tot Voor
zitter dier Commissie wordt benoemd de heer Fokker
en tot leden de heeren van den Bont en Franse.
Op voorstel van Burgem. en Weth., in overlqg
mot de Commissie van Toezicht voor het Middelbaar
Onderwgs, wordt de heer dr. M. de Haas, tot dusver
tijdeljjk leeraar aan de II. B. S., met ingang van
1 Augustus 1.1. definitief benoemd en de tijdelijke
benoeming van den heer M. H. E. Huber Noodt
met één jaar verlengd.
Na het bedanken van den heer van Gelderen,
wordt overgegaan tot het benoemen van een hoofd
aan school C in deze gemeente. Uit de vroegere
voordracht wordt benoemd met 6 st. de beer 8.
de Graaf te Sluiskil; do heer J. Th. Schumacher
te Zandvoort verkreeg 2 en F. G. v. d. Berg te
Bruinisse 1 stem.
Bjj de gewone omvraag vestigde de heer de Clercq
do aandacht op het gedempte Havenplein, dat hjj
wat meer beplant zou willen zien, b.v. met roode
kastanjes, en do hoer ten Haaf op eene plaats
bjj de Zuidhavenpoort, die vroeger met een hek
was afgesloten en waar onlangs eene koe is te
water geraakt.
Nadat do Voorzitter verklaard bad, beide zaken
te zullen overwegen, sloot hg de vergadering.
k O lt 1' U S.
Te Londen is zekere Clara Twyford tot een jaar
dwangarbeid veroordeeld, omdat zg een huis in
brand gestoken had. Zjj verontschuldigde zich met
te zeggen, dat zjj bedoeld had alleen haar man te
verbranden, anders niet. De gomeente Heemstede
heeft nog wel geen electrischo straatverlichting,
maar toch weinig minder dan een >electrischen
lantaarnopsteker", een man n.l. die zjjn tjjd begrijpt
en daarom per viets van de eene lantaarn naar de
andere snelt en zoo de Heemsteedsche duisternis
in weinige minuten overal door het licht verdrgft.
Te Njjmegen waren het de predikanten, te En
schedé zjjn het thans de burgemeester eu den
gemeenteraad, die met elkander overhoop liggen en
vechten om do eer", wie de Koninginnen verwel
komen zal. Als 't ook te Enschedé maar niet evenals
te Njjmegen gaat, waar ten slotte aan geen der
twee de eer werd vergund.
Aanbestedingen, Verkoopingen en*.
Ten overstaan van den Notaris Mr. J. A. Bolle
te Renesse, werd 2 Augustus j.l. in de herberg
van P. Evertse te Kerkwerve, publiek verkocht:
le. Een hoefje met erf, tuin, bouw- en weiland,
groot 4 Heet. 96 Aren 92 Cent., bewoond door
C. Hanse Mz., aan den Verseputscheweg onder
Kerkwerve, voor f 420 por 41 Aren 68 Cent.;
2e. Een dito aan den Osseweg aldaar, groot
1 Heet. 85 Aren, bewoond door wed. I. Hoogen-
boom, voor f 625 per gezegde grootte.
OnkoBten 8
L A il P II O U W.
Het volgend artikel nemen wg over uit de M. Cl.;
door wrgving van gedachten van twee personen,
die in deze zaak het goede voor hebben, kan misschien
iets voortkomen, wat ten nutte van den Land
bouw strekt.
De heer G. A. Vorsterman van Oyen rekent uit
dat een pacht van tien gulden per hectare in
Zeeuwsch-Vlaanderen »nog veel te hoog is". Hg zal
gaarno »op afdoende wgze" de fout zjjner rede
neering, welke hoofdzakelgk schjjnt te berusten op
het uitblijven van kapitaalvorraeordering bjj de
eigengeërfde boeren in do laatste (40) jaren, aan
getoond zien. Ik zal daartegenover eenige cijfers
stellen.
In 1894 heeft, ingevolge de bepalingen van hot
reglement op de calamiteuze polders of water
schappen, eene schatting plaats gehad van do
onzuivere opbrengst der gronden ter bepaling van
het djjkgeschot. Die schatting, nu, had tot uitslag
dat geschat is het bedrag der onzuivere opbrengst
van de gronden in de polders:
Tien-Honderd en Zwarte op
gemiddeld36.58r- per hectare.
Adornis op gemiddeld 29.01
O. en J.Breskens op gemiddeld 36.07
Hoofdplaat op gemiddeld 43.82s
Wat nu verstaat het reglement onder tonzuivere
opbrengst?" Art. 92 geeft als antwoord: ide ge
middelde pachtwaarde, die aan do gronden kan
worden toegekend, in den toestand alsof zjj in vollen,
onbezwaarden en in tiendvrijen oigendom worden
bezeten, volgens een door deskundigen te doene
schatting". Zoo worden wjj naar npachtwaarde"
verwezen. Ook daarvan geeft hetzelfdo artikel eene
omschrijving»de prjjs, die, zonder bezwarende
•voorwaarden van betaling van lasten, onderhoud,
•leveringen en dergelijke, door den pachter aan
»deu eigenaar kan worden betaald!" Kan worden
I betaald: dat zal wel beduiden: zoo, dut de pachter
I niet geruïneerd wordt.
En volgens den heer Vorsterman van Oyen is
f 10 »nog veel te hoog'\ Maai' die heer is immers
secretaris van de Zeeuwsche Landbouwmaatschappjj
en ook op dit gebied een deskundige Welmogeljjk;
doch ook een deskundige kan wel eens doorslaan
of een onjuiste redeneering volgen. En boven een
redeneering stel ik de feiten. De redeneering luidt:
»een pachter van een hofstede van 50 heet., die
»bgv. f 30 per heet. heeft moeten opbrengen, is
•ieder jaar meer dan f 1000 achteruit gegaan en
•dus in anderhalve pacht (dus 12 jaren) zgn
«bedrijfskapitaal (door den heer Van Oyen op
tf 12.000 gesteld) kwjjt". Ik stel daar tegenover,
dat de onzuivere opbrengst is geschat voor de polders
Tien-Honderd en Zwarte op f 40.94s in 1874 en
op f 36.85 in 1884;
Adornis op f 38.88 in 1874 en f 32.23 in 1884;
O. en J. Breskens op f 44.046 in 1874 en 38.67s
in 1884;
Hoofdplaat op f 52.43 in 1874 en f44.33 in 1884.
Voor al die polders in al die jaren dus meer dan
f 30 per heet, de som, welke de heer Van Oyen
reeds voldoende oordeelt om iemand in 12 jaren te
ruïneeren. Daarbjj kan nog gevoegd worden de
Thomaespolder, welks onzuivere opbrengst in 1889
is geschat op f 36.53 per heet. Doch die
schatters waren wellicht onkundigen, onbekend met
de plaatseljjke toestanden, vreemden in Jeruzalem?
Ik zal u de namen noemen van hen die de schatting
van 1894 verricht hebben. De Tien-Honderd en
Zwarte is geschat door de heeren Iz. Cappon (Cad-
zand), J. L. I. de Bats (Biervliet), I*. van Houte
(Schoondijke)de Adornis door Joh. Risseeüw CZuid-
zande), Jannis Erasmus (Cadzand) en P. van Hcvte;
de Oud en Jong Breskens door P. B. Calon (Aarden-
burg), P. F. Fruytier (Hontenisse) en Jac. de Rgcke
(Vrouwepolder); de Hoofdplaat door J. L. I. de Bats,
J. Polderdijk (N.- en St.-Joosland) en P. van Houte
de Thomaes (1889) door J. L. L de Bats, Jannis
Erasmus en P. van Houte.
Van onkunde zal men die mannen niet licht
beschuldigendurft men hun goede trouw in twjjfel
trekken Men wete bovendien, dat het bedrag voor
ellcen polder is vastgestold met eenparigheid van
stemmen.
Voor de hand zou liggen de bedenking, dat de
heer Vorsterman van Oyen den toestand van dit
oogenblik op 't oog heeft, terwjjl ik met cjjfers van
1874, 1884, 1889 en 1894 voor den dag komdoch
zou die bedenking wel rusten op redelijk juisten
grondslag? 't Is mjj niet volkomen duideljjk ge
worden of de heer Vorsterman van Oyen uitsluitend
den toestand van dit oogenblik op 't oog heeft, dan
wel redeneert uit den toestand zooals die in de
laatste 40 jaren zich heeft voorgedaan, of eindeljjk
uit den toestand zooals die in de eerste 40 jaren
zal worden. In 't laatste geval hebben wjj te doen
met een profetiedoch de heer Vorsterman van Oyen
vergunne mjj hem, evenals ieder ander, absoluut
onbevoegd te verklaren om met kennis en oordeel
den algemeenen gang van zaken in de wereld in
de volgende 40 jaren te voorspellen dat is raden
en gissen, zonder eenigen vasten grond. Strekt zgn
redeneering voor de laatst verloopen 40 jaren, dan
bewjjzen de door mg gegeven cjjfers dat sedert 1874
de pacht, die naar het oordeel van deskundigen
door den pachter aan den eigenaar kon worden
betaald, vrij wat hooger is geweest dan f 10 per
heet.; en heeft hg alleen het oog op den toestand
van dit oogenblik, met de nog versche herinnering
aan een slechten oogst met ongekend lage prgzen,
dan worde hem gereedeljjk toegegeven dat vele
pachters in en buiten Zeeuwsch-Vlaanderen wel
f 10 per heet. toe hadden mogen ontvangen in
plaats van f 10 te betalen. Doch kan men deze
omstandigheid alleen als grondslag nemen voor een
zoo ingrijpenden, bedenkelgken en onrechtvaardigcn
maatregel als de thans door hem voorgestane
protectie
De conclusie van den schrgver is niet minder
foutief dan de aanloop. Wie moet verarmen, zoo
vraagt hg, de pachter of de eigenaar? sGeen van
beiden", antwoordt de heer Vorsterman van Oyen,
»de een moet niet leven ten koste van den ander".
Uitstekend. Doch moet de eigenaar dan wèl leven
op kosten van hot groote publiek, dat de beschermende
rechten zal hebben te betalen in den vorm van
duurder brood Er is haast geen slechter, hatelgker,
onrechtvaardiger belasting bekend dan die op het
dagelgksch brood. Geen sterker wapen ten dienste
van de revolutionnaire socialisten dan een brood
belasting, ingevoerd teneinde den grondeigenaar
meer inkomsten uit den grond te verzekeren dan
hg zelf daaraan ontwoekeren of bjj overeenkomst
van zgn pachter bedingen kan.
Lage prijzen der eerste levensbehoeften zullen de
Europeesche njjverheid vermoedelgk eerlang moeten
en wellicht kunnen in staat stellen in verband
met een lagen rentestandaard om der concurrentie
het hoofd te bieden, welke zoowel Amerika als
China en Japan dreigen spoedig aan Europa in
Europa zelf aan te doen; die prgzen kunstmatig
verhoogen tot behoud van rjjkdom of welvaart voor
den grondeigenaar is onrecht, dat bovendien ten
nadeele zou uitloopen van de geheele maatschappg.
Doch zoodoende zou ik tot het vraagstuk der pro
tectie komen, en ik acht dit voorloopig in ons land
van de dagorde afgevoerd, nu nog zoo kort geleden
de motie-Dobbelman in de Tweede Kamer en het
voorstel Doornbosch in de Staten van Groningen
verworpen zjjn. Mjju doel was uitsluitend door een
beroep op do schattingen sedert 1874 sop afdoende
wgze" aan te toonen dat de redeneering van den
heer Vorsterman van Oyen fout moet zjjn.
Over wederinvoering (waar?) van het bimetallisme
vermoedelgk een onjuiste uitdrukking, zelve
even duister als het onderwerp is in zgn gehoel
voor de meesten, ook voor vele economen geen
woordslechts zg mg geoorloofd den wensch uit
te spreken dat dwingend recht ten aanzien van de
pachtovereenkomst (en, immers ook, van de arbeids
overeenkomst?) niet zóó lang zich zal laten wachten
als een internationale regeling der (vaste) verhouding
tusschen goud en zilver als muntmateriaal.
Mr. E. F.
RECHTSZAKEÜ,
In de openbare terechtzitting van het kanton
gerecht te Sommelsdjjk is door den kantonrechter
den 26 Juli j.l. gewezen o. a. bet volgende vonnis:
J. v. d. B. te Bruinisse, wegens het, als schipper
bevisschende de Schelde en Zeeuwsche stroomen,
het grootzeil van het vaartuig aan weerszijden
niet voorzien hebben van een nommer van het
vaartuig, tot eene geldboete van f 5 of 3 dagen
hechtenis.
