ZIERIKZEESCHE NIEUWSBODE.
1
Zaterdag 1 December 1894.
Tweede Blad.
NIEUWSTIJDINGEN.
Verschijnt DINSDAG, DONDERDAG en
ZATERDAG.
De prijs per 3 maanden is f 1,30, franco per post
f 1,60.
Noord-AmerikaTransvaal, Indiê enz. verzending
eens per week, f 10,per jaar.
51ste JAARGANG. No. 6545.
Directeur-Uitgever J. WA ALE.
Advertentiënvan 13 regels 30 Cte.
meerdere regelB 10 Cts.kunnen uiterlijk tot des
Maandags, "Woensdags en Vrijdags middags
12 ure bezorgd worden.
Groote letter wordt naar plaatsruimte berekend.
Betalingen can Abonnements- of Advertentie-gelden gelieve men te zenden aan de Administratie Zierikzeesche Nieuwsbode"
Nederland.
Utrecht, 29 Nov. Dinsdagnacht is aan den
Singel bij de Wienerbrug het lijk opgehaald van
den kapt.-magazjjnineester der artillerie C. J. H.
Volgens geruchten moet zijn gezien, dat de kapitein
door twee personen werd achtervolgd en aangegrepen.
Toen men bij de brug was, zouden zij den kapt.
te water hebben geworpen.
Er is tot nu toe echter in deze duistere zaak
nog geen licht gekomen.
Rotterdam, 28 Nov. Pieter Jongebloed,
een 62-jarig schippersknecht, te Nieuwediep woon
achtig, werd heden ochtend, door kolendamp gestikt,
op den vloer liggende gevonden in de kajuit van
het liehterschip «Vracht zoeker", ligplaats hebbende
in de Wijnhaven voor de Bezemmakerssteeg. De
man heeft blijkbaar nog pogingen aangewend om
het gesloten luik van de kajuit te bereiken, althans
hij werd gevonden aan den voet van het trapje dat
daarheen voert. Zijn lijk zal naar Nienwediep worden
overgebracht.
Rotterdam, 29 Nov. Heden namiddag,
op nlaarlichten dag, spoedde zich een gelddrager
der gasfabriek over de Bierhaven, een welvoorziene
buidel, waarin ruim duizend gulden aan bankpapier
en specie, in de hand dragende. De man stapte
flink door en bemerkte niet dat drie, niet veel
goeds in het zin hebbende, lieden hem volgden.
Halverwege de haven gekomen, sprong één van
het drietal plotseling vooruit, wierp den gelddrager
een zakje met peper in de oogen, en fluks grepen
de beide anderen naar den begeerden geldzak, dien
zij met alle krachtsinspanning uit 's mans handen
trachtten te rukken. De aanranders rekenden echter
niet op de kordaatheid van den gelddrager, die,
van zijne verantwoordelijkheid volkomen bewust,
ondanks zijne 61 jaren, zich met kracht verdedigde
en den buidel niet losliet. Luidkeels riep hij, den
schat vasthoudende, om hulp. En toen daarop
eenige burgers toesnelden en hij zich met een
enkelen veeg van de hand de peper een weinig uit
de oogen gewischt had, namen de aanranders de
vlucht. Twee hunner ontkwamen, doch de peper-
gooier werd door den gelddrager, die hem herkende,
achtervolgd en met behulp van burgers in de
Bierstraat gegrepen. Later, toen de politie er bij
kwam, werd hij aan deze overgegeven. Zij nam
hem mede naar het bureau in de Pauwensteeg en
kerkende in hem een in den Vogelenzang woon
achtigen bootwerker, die reeds meermalen in hare
handen kwam. Naar het ontvluchte tweetal wordt
gezocht.
Te Rotterdam (Fejjenoord), bemerkte dezer
dagen de telegraaf-opzichter "V., terwijl hij 's avonds
in zjjne keet was, aan de buitenzijde eenig leven
en gestommel, blijkbaar om te stelen. Op een nader
onderzoek uitgaande werd de beer V. onverhoeds
aangevallen en aan de achterzijde van den hals door
een messteek verwond. De aanvaller een man
klein van gestalte ging op de vlucht, terwjjl V.
nog bet bewustzijn had zich naar zijn bijzijnde
woning te begeven, alwaar bij dadelijk geneeskundig
Werd verbonden. Zijn toestand is niet zorgwekkend.
De zaak is in handen van de politie.
Zierikzec, 28 Nov. Mr. van Geuns opende
heden avond de reeks Volksvoorlezingen van het
Nut, met een vluchtig kijkje in de huishouding
van den Staat, de Provincie en de Gemeente.
Helder en duidelijk teekende hij ieders macht en
ieders recht, ieders doel en ieders plicht, en zeker
is zijn warm woord bij de stil luisterende schare
in goede aarde gevallen, heeft het veler blik ver
ruimd, veler hart met ingenomenheid doen kloppen
voor die bolwerken van het maatschappelijk leven,
zjjn allen heengegaan met het heilige voornemen
om de pijlers van den Staat een gewrocht van
eeuwen door hun orde en door hun kracht te
schragen, en ieder hand weg te rukken, die zou
willen trachten ze wankel te zetten.
Na hem gunde jhr. Röell, aan de hand van den
heer Buning, ons een blik op het leven van
Jan Maat aan boord van een oorlogsschip, een
tafereel vol humor en leven, en hij, zoowel als de
eerste spreker, verdienden de toejuiching die het
publiek hen zoo onverdeeld gaf.
De leden vau Onderling Hulpbetoon" hadden
tot deze bijeenkomst vrijen toegang en zeker zullen
zij, die er nu geweest zjjn, het goede, dat ze
hoorden, aan anderen overbrengen, en daardoor
meewerken om hun getal een volgende maal nog
grooter te maken.
Bij den gemeenteraad van Middelburg is inge
komen een verzoek van de heeren Ribbink, Van
Bork Co., concessionarissen voor exploitatie te
Middelburg en Vlissingen van Telephoon-netten,
berichtende dat zij vermoedelijk er in zullen slagen
van de regeering vergunning te bekomen tot aanleg
en exploitatie van eene intercommunale lijn, ver
bindende hunne centraal-bureaux in genoemde ge
meenten. Zij verzoeken, voor zoover Middelburg
betreft, toestemming te geven tot aanleg dier ge
leiding.
Door de ambtenaren der belastingen te Middel
burg is de vorige week, wegens onvoldoende aan
gifte, benaderd eene per spoor aangevoerde partij
glas van ongeveer 3000 Kilo.
Zfcrik%ec, 29 Nov. Gisteren avond werd
ten huize van mej. de wed. KaDaar gehouden de
algemeene vergadering der Zierikzeesche IJsver-
eeniging".
Uit het jaarverslag bleek, dat het aantal leden
stationair blijft en 220 bedraagt. De rekening van
het vorig jaar sloot met een batig saldo van 84,56'/,.
De aftredende Bestuursleden de H.H.: J. van Schelven
en D. Q. Mulock Houwer Jr. werden als zoodanig
herkozen, terwijl in plaats van den heer W. Ribbens,
die verzocht bad niet meer in aanmerking te komen,
werd gekozen de heer J. J. Koning.
De Voorzitter deelde mededat beden bad plaats
gehad de aanbesteding van het maken en stellen
eener verplaatsbare ijstent. De vorige tent had men
in huur, doch daar deze te klein bleek te zijn en
het steeds huren nadeelig voor de Vereeniging
kan geacht worden, was besloten eene ijstent te doen
maken, die eene lengte van 9 l/j en eene breedte
van 6y2 M. zal hebben, en volgens de aanwezige
teekening doelmatig zal zijn ingericht. Het resultaat
der besteding was, dat drie i n s c li rij vin ge- biljet ten
waren ingekomen, waaruit bleek dat do hoer W.
Koole de minste inschrijver was, ad f 693,75. Daar
de raming f 684 bedroeg, werd besloten het werk
aan genoemden heer te gunnen. Het daarvoor be-
noodigde kapitaal is geplaatst in aandeelen ad 10,
rentende 3 pCt. 's jaars.
Met het oog op deze tent werd aanvrage gedaan
de termijn van de pacht der Gracht met zeven jaar
te verleugen.
Na bespreking van enkele huishoudelijke zaken,
werd de vergadering, die vrij goed bezocht was,
gesloten.
De gemeenteraad van Wolfaartsdijk verleende
Woensdagnamiddag aan den beer K. van der Slikke
over 1894 eene gratificatie van 50 voor het be
zitten der acte van hoofdonderwijzer. De heeren
C. Castol, onbez. rijksveldwachter aldaar, en Draver
rijksveldwachter to 's Heer Arendskerke, ontvingen
voor bewezen politiediensten respectievelijk ƒ20 en
f 5. Verder werd besloten de levering van een stel
nieuwe schoolbanken voor een der lokalen van de
school te Oostkerke aan te besteden en de boomen
rondom de school te Ond-Sabbinge onder den hamer
te brengen.
De drinkgewoonte bost jaarlijks aan ons volk
96 millioen gulden, terwijl gansoh Nederland nog
geen 85 millioen aan brood uitgeeft; tachtig procent
der vonnissen door de rechtbank geveld, zjjn een
gevolg van sterken drank.
Door H.H.M.M. de Koninginnen is aan dr. de
Ranitz f 500 gezonden. In het begeleidend schrijven
wordt gezegd, dat «deze som namens H.H.M.M. de
Koningin en de Koningin-Regentes beschikbaar
wordt gesteld als bijdrage voor en als bewijs van
belangstelling in het doel, dat U WelEdel-Geleerde
tracht te bevorderen om hot heilserum tegen diph-
teritis in het algemeen, maar vooral ook voor
minvermogenden, verkrijgbaar te stellen.
Zierikzee, 29 Nov. In de heden namiddag
als spoedeischend (art. 42 der Gemeentewet) belegde
vergadering van den raad dezer gemeente, op ver
zoek van leden van dien raad (art. 40 der Gemeente
wet) waren afwezig de heeren Moolenburgh, v. d.
Lek de Clercq en Legemaat, allen met kennisgeving,
en de heer de Looze.
De Voorzitter deelt mede, dat een schrijven was
ingekomen van de heeren raadsleden Fokker,
Mulock Houwer, Franse en v. d. Vliet, waarbjj
deze verzoeken de opheffing van de geheimhouding
van eene dor beslotene raadsvergaderingen.
De Voorzitter geeft het woord aan den heer
Fokker om het voorstel nader toe te lichten.
De heer Fokker vorzoekt, om dit in beslotene
vergadering te doen.
De Voorzitter doet daarop de vergadering in
eene beslotene overgaan.
De vergadering heropend zjjnde, deelt de Voor
zitter mede, dat besloten is om de geheimhouding
op te heffen van de besloten raadsvergadering van
9 Mei 3.1., voor zooveel betreft de bespreking in
die vergadering over het openbaar maken van
geheimen uit besloten vergaderingen en geeft daarop
het woord aan den heer- Fokker.
De beer Fokker zegt, dat, nu de raad besloten
heeft de geheimhouding betrekkelijk het genoemde
punt op te beffen, hjj, ook namens de heeren Houwer,
v. d. Vliet un Franse, het volgende wcnscht te
zeggen, dat hjj, omdat meerdere toespraken op
papier worden gebracht, ook op schrift beeft gesteld.
Spreker zegt alsnu het volgende:
Bij de behandeling van den hoofdelijken omslag
voor 1894 werd door een dor leden in eene besloten
vergadering medegedeeld, dat het hem bekend was
dat de heer A. Buijze Mz., bijna onmiddellijk na
afloop der vergadering, wist, en naar zijne woorden,
van een raadslid, dat hij verhoogd was.
Het verklappen van dit geheim werd toen in
den besloten raad ampel en breed besproken, en.
door een der sprekers werd gezegd, dat toch de'
kraaien van het dak 't niet konden vertellen en een
der raadsleden moest geklapt hebben.
In diezelfde vergadering, waarin de heer de Looze
tegenwoordig was, werd door al de leden één voor
één uitdrukkelijk verklaard, dat zij niet de zegs-
mannen waren geweest. Ook de heer de Looze
verklaarde dit, er bijvoegende, dat bij niet voor den
volgenden dag den heer Buijze gesproken had en
deze hem toen in zijne apotheek kwam vertellea
dat hij verhoogd was. Van 't in deze vergadering
behandelde werd den leden geheimhouding opgelegd.
Denzelfden avond verscheen in de Nieuwsbode
't bekende bericht over de kraaien, dat zoo woordelijk
overeenkwam met 't geen door een der leden in de
besloten vergadering was gezegd, dat het onmogelijk
scheen of een der leden, die aldus den draak stak
met zijne medeleden en met de opgelegde geheim
houding, moest dit hebben verteld.
Naar aanleiding van' dat bericht werd de bekende
brief verzonden die in de vergadering van 9 Mei 1894
is voorgelezen, en die bepaaldelijk, al was het niet
bij name, aanwees den heer de Looze, omdat deze
door alle raadsleden voor den schuldige gehouden
werd, zoowel omdat juist hij uit de bewuste raads
vergadering, die tot half zes duurde, vroeger was
weggegaan, en dus tijd gehad had 't te vertellen,
als om andere redenen.
Het verzenden van dien brief was in 't algemeen
belang volkomen geoorloofd, de vermoedens tegen
den heer de Looze waren zeer sterk, bijna zekerheid.
Uit de goboudene instructie is evenwel niet
gebleken dat de heer de Looze schuld bad aan
't vorklappen van 't geheim omtrent de kraaien,
en moet hij dus volgens alle rechtsregelen gehouden
worden yoor onschuldig en moet erkend worden
dat wij ons hierin hebben vergist.
Men mag dus niet den heer de Looze beschouwen
als den schuldige, niet alleeu van 't verklappen
van dit-geheim, maar van allerlei andere geheimen
van vroeger en later tijd.
Maar wel is uit de instructie gebleken:
1°. dat de heer A. Buijze in den avond van
den 4 Mei van een raadslid vernomen heeft dat
hij in de besloten raadsvergadering van dienzelfden
dag verhoogd was in don boofdeljjken omslag, en
dat hij dit vernomen heeft van den heer de Looze.
Of nu dit feit niet strafbaar was omdat geen
geheimhouding was opgelegd, doet niets ter zake;
in elk geval heeft de heer de Looze iets wat hij
niet zeggen mocht, oververteld, terwijl juist op
't geheimhouden van 't gebeurde bij de behandeling
van den hoofdelijken omslag sedert jaren in den
raad door ieder is aangedrongen;
en 2°. is gebleken daardoor, dat het dus ook
onwaar was wat de heer de Looze in de besloten
vergadering later mededeelde, dat hij niet de zegs
man is geweest, en hjj eoret den morgen van 5 Mei
den heer Buijze, die 't toen al wist, gesproken beeft.
Daar verschillende verklaringen van weerszijden
later zijn afgelegd, stellen wjj er prijs op, vóór de
a.s. verkiezing, dit hier openljjk te getuigen, opdat
niet aan den eenen kaut meer worde ten laste
gelegd dan wat gebleken en bewjjsbaar is, en aan
den anderen kant de kiezers volkomen onpartijdig
worden ingelicht vau heigEen werkelijk is vonr-
fevallen, zoodat zij in volledige kennis van zaken
nnnen oordeelen.
Daar niemand meer hot woord verlangt, sluit de
Voorzitter na omvraag do vergadering.
Bjj Kon. besluit zijn benoemd: tot heemraad
van den polder Borrenbrood, de heer C. van Schelven,
tot lid van het bestuur der waterkeering van de
calamiteuse Hoofdplaat- en Thomaespolders, de
heer C. B. Temmerman.
Onder de stellingen, te vinden achter do
dissertatie, waarop dezer dagen te Utrecht een arts
in de geneeskunde is gepromoveerd, komen deze
twee stellingen voor:
De watergeneeskunde van Kneipp moet geacht
worden eene charlatannerie te zijn van het zuiverste
water". Zij heeft echter deze verdienste, dat zjj
lichaamsreiniging populair maakt.
Tegen het gebruik van tabak moet, als tegen
eene ernstige volkskwaal, van geneeskundige zjjde
met meer aandrang gewaarschuwd worden.
De hagelslngcommissio, die na de romp van
6 Aug. te Aalsmeer door het bestuur der afd.
Aalsmeer van de »Ned. Maatschappij voor Tuinbouw
en Plantkunde" werd bijeengeroepen, hoeft thans
haar taak volbracht. Zij ontving een bedrag van
f 9875 en heeft dit verdeeld over 250 bloemisten
en tuinders, die zóó konden worden geholpen, dat
de moed, die er uit was gehageld, weder herleefde.
Zooals men weet is de afgevaardigdo voor
Den Helder, de heer Staalman, wat men noemt
een «cbrisfceljjk democraat". Uit do warme aan
beveling van De Standaard mocht men opmaken,
dat hij is een man naar bet hart van dr. Kuyper.
Toch is bet niet waarschijnlijk, dat hot nieuwe
kamerlid zich zal aansluiten bg' de anti-revolutionaire
club, van welke dr. K. voorzitter is indien ten
minste Tijs, die in hot laatste nummer van Extra
Tijding redekavelt over politiek met Jaap, de alter
ego is van den heer Staalman.
Die meneer Tijs dan antwoordt op een opmerking
van zjjn. vriend Jaapdie den hoor S. den raad
geeft, zich bjj de fractie-Kuyper aan te sluiten,
het volgende:
»Ik "geloof toch niet, dat hij het doen zal. Als
hij zich aan een club verbindt, dau is hjj niet vrij
meer en dat dunkt mij is erg schadelijk. Hjj moet
als volksman vrij staan en mag verwachten, dat
ieder, die het wel meent met do belangen van
het volk, hom zal steunen.
Doet men dat niet, wanneer een goede zaak door
hem wordt aanbevolen, dan graaft men zijn eigen graf.
De natie zal dan kunnen zien, wie do ware
volksvrienden zijn in de Kamer en ben daarnaar
beoordeelen. Maar, ik heb goedo hoop; er zjjn in
de Kamer nog wel flinke mannen, die niet m de
éérste plaats vragen, vau welken kant een voorstel
komt als het maar goed is, cn daarom zou ik
zeggen: Staalman moet zich bij geen enkele club
aansluiten, want hjj staat toch als domocraat, nou
ik verwed er om wat je wilt, alléén".
In Extra Tijding, het blad van deii heer
Staalman, wordt medegedeeld, dat do beide officieren,
die in de jongste verkiezingsdagen iu zjjn winkel
zijn geweestzich op hoogst beleedigende wijze
hebben geuit tegen de ochtgonoote van
Het Vaderland, dat wist te vertellen dat bet twee
officieren van de landmacht waren, wordt uitge-
noodigd de namen van deze mannen vau eer" te
noemen.
En dau gaat de beer S. voort:
>Nog nooit gedurende ons langdurig verblijf te
Helder, werd ons althans door den minst opgovoeden
soldaat of matroos zulk een diep schandelijke be
jegening aangedaan.
>Wat nu betreft >het gevorderde onderzoek" wij
stellen daarin weinig vertrouwen.
«Het is nog niet zoolang geleden, dat bij gele
genheid van het bezoek van Hare Majesteiten aan
onze gemeente de aan ons bureau aangebrachte
versiering in den nacht werd vernield en een glas
ruit ingeslagen.
«Wie waren daarvan de bedrijvers?'...
»De schildwacht der mariniers, zoowel als de
commandant, der jnfanterie-waebtconstateerden
direct na het rinkelen der glasscherven niemand
anders dan een of twee officieren te hebben zien
vluchten.
Enofschoon nu op hetzelfde uur door den
schildwacht voor de mariniers-kazerne de thuis
komst werd gerapporteerd van een der officieren,
bleek ons, na gedane aanklacht, nog bitter weinig
van eenig resultaat.
«En, wie zal nu, gesteld er werd een onderzoek
noodig geoordeeld, in de thans aanhangige zaak
geloofd worden
«De beide half dronken officieren óf de alléén
staande vrouw
«Ons dunkt, het feit reeds, dat 2 Nederlandsche
officieren zich schuldig maken aan minder gepaste
aardigheden", tegenover een onbeschermde vrouw
in zulk eene positie, moest voldoende reden geven
voor een geduchte bestraffing.
«Doch wij vreezen. 't Zijn officieren en daar
mee wordt veel goedgemaakt".
Van den Tesselschen schipper jakker en zijne
drie zoons, wier schuit na den jongeren storm werd
gevonden, op zjjde liggende, met gebroken mast en
zonder plecht, heeft men tot heden nog niets ver
nomen. Vader en zoons hebben dus naar alle waar-
schjjDlijkheid den dood in de golven gevonden.
Voor de nagelaten weduwe wordt een beroep gedaan
op de algemeene liefdadigheid.
De identiteit van den persoon, die den 9en
dezer te Lierop de mindeijarige Mina G. ontvoerde,
is nog altijd niet vastgesteld. Wel heeft hij reeds
verschillende namen als de zijne opgegeven, maar
deze zjjn bij onderzoek gebleken valsch te zijn.
Zoolang intusseheu zijn ware naam niet bekend
is, kan hjj niet uitgeleverd worden.
Men meldt uit Ridderkerk:
De aanranding der getrouwde vrouw in bare
woning te Bolnes heeft voor een der betrokken
personen een ireurigen loop genomen; Zondag
ochtend ontving men bericht, dat een dezer jonge
lieden zich, vermoedelijkuit wanhoop, in de gevangenis
te Dordrecht door ophanging van het leven heeft
beroofd.
De jonge man, B. B. genaamd, was ongeveer 30
jaren oud, en woonde bij zjjee ouders te Slikkerveer in.
Maandagmiddag is de machinist K. ter Veen,
39 jaar oud, sedert 8 jaren als zoodanig werkzaam
bij het stoomgemaal van het waterschap de Ver
betering, zuidzijde aan het Hoendiop in Groningen,
tusschen de machine geraakt, met de as in het
rond gedraaid en vreeseljjk verminkt gedood.
Zijn kinderen, die hem tegen half vier koffie kwamen
brengen, bemerkten den treurigen toestand, waarna
zij, doodeljjk verschrikt, hunno moeder daarmee in
kennis stelden. Deze ging direct naar de plaats
des onheils. Met bijna bovenmenschelijke kracht
kreeg zij de machine tot staan, die nog altijd bet
lijk meevoerde, 't welk toen naar de nabijzjjnde
woning werd vervoerd.
In een koffiehuis, nabij het grensstation Esschen,
is een poging tot moord gepleegd op zekeren S.
nit Rozendaal.
De aanvaller bracht S. door middel van een
snijdend werktuig (men denkt een scheermes) een
lange en diepe snede toe in den hals, waaruit het
slachtoffer veel bloed verloor. De geneesheer Wouters,
uit Esschen, dien men in alle haast had laten roepen,
verzorgde den gekwetste en naaide de wond dicht.
De politie onderzoekt de zaak.
van die producten te voorzien. Te Londen en Ant
werpen is reeds een stapelplaats voor Australische
boter en vleesch. Het handelsbericht over 1893 van
Nienw-Zuid-Wales geeft aan, dat overal agenten
gezonden worden, verlaging van transportkosten
door de maatschappijen worden ingevoerd, dat alle
krachten worden ingespannen, om den uitvoer van
boter en vleesch te doen vermeerderen. Australië
wordt een zware concurrent voor onzen landbouw.
De invoer van boter in Engeland heeft zeer be
vredigende resultaten gegeven en drukt reeds nu
de botermarkt.
In 1892 heeft Australië reeds bijna 21 millioen
K.G. vleesch uitgevoerd. In dat jaar werd 4,278,000
K.G. boter uitgevoerd, die een waarde vertegen
woordigde van 5,292.000 gulden. In 1898 bedroeg
de boteruitvoer 5,557,000 K.G., terwijl men denkt
dit jaar de uitvoer van boter tot meer dan acht
millioen K.G. te doen stijgen.
Het zwaartepunt van den Australiscben landbouw
ligt in de veeteelt; daarvoor leent zich de bodem
beter. De schapenteelt staat bovenaan. Australië
telt 100 mill, schapen, 10,5 mill, runderen, 1,2 mill,
varkens en 1,6 mill, paarden. Schapen vleesch
wordt meest uitgevoerd. Schapen worden onver
deeld verzonden, de runderen in vieren gedeeld,
alles in bevroren toestand. De stoombooten, die
ienen voor 't vervoer van boter, hebben daarvoor
dpeciaal ingerichte ruimten, die zeer koel gehouden
sworden.
Gedurig vermeerdert het aantal maatschappijen,
die zich er op toeleggen, vleesch uit te voeren. De
boter- en vleescbprijaen worden nu reeds gedrukt
door den aanvoer uit Australië. Door den vermeer
derden uitvoer zullen meer markten dan tot nog
toe gezocht moeten worden, zooals reeds bljjkt uit
de pogingen als die te Hamburg, en zullen de
prijzen van boter en vleesch waarschijnlijk nog meer
dalen. Voorwaar geen schoon vooruitzicht voor onzen
landbouwtoestand, die reeds genoeg aan den grond
ligt.
LomUo^L.
Het Bat. Nieuwsblad meldt o. a.:
Mataram is zoo goed als geraseerd. Alleen in het
Noordoosten is nog een klein onaangetast gedeelte,
waarin zich nog Baliörs ophouden. De schade, die
wij den Baliöre reeds hebben toegebracht, loopt
zeker in de millioenen. Men moet ben niet gelijk
stellen met den armen Javaanschen dessaman, maar
begrjjpen dat allo Baliörs welgestelde lieden waren,
die in bun woningen een soort van woelde, tentoon
spreidden, waarvan die eenvoudige dessolieden geen
begrip hel>t>en. Alles wat zij bezaten is vernield,
verbrand of geroofd; duizenden vruebtboomon zjjn
omgekapt en hun vruchtbare, gedeeltelijk reeds
beplante savrahvelden zjjn ia onze handen gevallen
zij bezitten niets anders meer dan Tjakranegara,
Narmada, Lingsar en eenigo kleinere kampongs ter
Noordkust. Uitgenomen de hoofdstad Tjakranegara
zijn al hun omvangrijkste en schoonste vestingen
hun ontnomen.
Volgens do kaart is Tjakra wel viermaal zoo
groot als Mataram en eigenlijk is het één kolossale
vesting, samengesteld uit talrijke kleine vestingen.
Wel zijn die vestingen niet volgens de Europeescbe
regelen der kunst aangelegd en kenmerken zij zich
dus niet door de aanwezigheid van zwaar geschat,
pantserkoepels en betonmuren, maar zjj bezitten
niettemin een groot weerstandsvermogen en onzer
zijds beschikken wij niet over legerkorpsen en
artillerie- en genieparken, zooals men die in de
Europeescbe vestingoorlogcn aanwendt.
Met een naar verhouding kleine macht en be
trekkelijk gebrekkige hulpmiddelen zullen we den
strijd moeten strijden.
Wie zich herinnert boe we hebben moeten vechten
om een deel van Mataram te veroveren en hoe we,
dank zij de kaltne en ferme leiding van overste
Frackers en het onversaagd optreden van het 6e en
7e bataljon, in die onderneming slaagden, die zal
begrgpen, dat er aan Tjakranegara nog heel wat j
meer te kluiven zal vallen. Mag men de geruchten
gelooven, dan heeft de oude vorst zijn toch reeds
zeer sterk paleis door middel van zware palisa-
deeringen bomvrij gemaakt en zijn er op verschil
lende plaatsen bomvrije ruimten gemaakt, waarin
de bevolking zal schuilen tegen onze granaten. Ook
is het niet onmogeljjk, dat er binnen Tjakra op
bepaalde punten zware versterkingen zijn opgericht.
Heeft de vjjand zich tot een hardnekkige
verdediging voorbereid, dan zal onze macht on
voldoende blijken om, evenals zulks te Mataram is
geschied, in eens tot het centrum der plaats door
te dringen.
Men meldt aan het Bat. Nbl.:
Twee officieren, die bij de vermeestering van
Mataram aanwezig waren, zagen, toen het gevecht
zoo goed als geëindigd was, een Balinees bezig zijne
vrouw te krissen en bij heiu een kind van ongeveer
zes jaar, dat weldra hetzelfde lot zou moeten onder
gaan. Gedreven door een edelmoedige gedachte
schoten de officieren toe, legden den Balinees neer
en redden het kind, een meisje, dat zij naar het
bivak medevoerden. Met de redding van de kleine
achtte echter geen der redders zjjn taak afgedaan
integendeel, er bestond verschil vau gevoelen wie
Van beiden het kind bij zich zou houden om het
verder op te voeden. Zoo kwam het eiudeljjk tot
een vergelijk, dat kapitein S. het meisje behield.
De kleine toonde reeds spoedig hare aanhanke
lijkheid, door zich met alle macht er tegen te ver
zetten, wanneer de officieren uitrukten, terwjjl zij in
den grootsten angst verkeert wanneer er schoten vallen.
Het papier van telegrammen vergaat in be
trekkelijk korten tijd, het perkament trotseert eeuwen,
daarom is van het Amstcrdamsche telegram met
de 214 ondorteekeningen aan generaal Vetter een
afschrift op perkament gemaakt, dat Woensdag in
een metalen koker aan den opperbevelhebber der
Lombokschc troepen
L i 1\ 1> II O D IV.
Uittreksel van het verhandelde in de laatste
algemeene vergadering der leden van de coöperatieve
stoomzuivelfabriek «Luctor et Emergo" te Zonne-
maire. Van af 5 Aug. tot 27 Oct. j.l. werden
ingeleverd en verwerkt 389,648 Liter melk, tegen
228,529 Liter in hetzelfde kwartaal van het vorige
jaar, dus 111,119 Liter meer.
Van deze 339,648 Liter is bereid 23,699 pond
boter en circa 1300 pond kaas. De balans sloot
met een voordeelig saldo van 3877,89. Het saldo
op 5 Aug. j.l. bedroeg f 2970,16'/,. De Commissie
van Toezicht constateerde alzoo een goed slot van
907,72'/,, welk bedrag na aftrek van alle onkosten
in 3 maanden is opgewonnen.
Het aantal deelnemers is in bovengenoemd
trimester vermeerderd met 2.
Op 27 Oct. j.l. telde de Vereeuiging 78 leden.
kEBILilIEIi WS.
Bedankt voor het beroep naar de Herv. Gem. te
Ritthem door ds. P. K. Dommisse te Lage Zwaluwe.
Bedankt voor het beroep naar de Geref. Gem.
te Heerenveen door ds. J. A. Goedbloed te Nieuwendgk.
Den 6 Dec. zal de heer L. van Giffen D.Fz.
de oudste der predikanten by de Ned. Herv. kerk,
zgn 65-jarige evangeliebediening herdenken. In 1807
geboren, werd hij 6 Dec. 1829 te Wijckel bevestigd,
waarvan hg in October 1884 vertrok naar zjjne
tegenwoordige standplaats Fcerwerd. De heer van
Giffen is ridder in de orde van de Eikenkroon.
Ds. P. Bokma te Bruinisse heeft toezegging
ran beroep ontvangen naar Gameren.
IJ
Australië als concurrent van onze
veeteelt.
Voor korten tijd werden door een Australische
maatschappij pogingen aangewend om te Hamburg
een magazijn te vestjgen voor Australische boter
en vleesch, om vandaar uit de Duitsche markten
Tot hoofd der openbare school te Kapellebrug is
benoemd de heer G. Stroeoken van Boschkapelle.
De benoeming geschiedde met 4 van de 7 stemmen
bjj tweede vrije stemming.
Voor deze betrekking, waaraan eene jaarwedde
van f 800 verbonden is, hadden zich 22 sollicitanten
aangemeld.
I ii g e x o n «I e ii stukke u.
„FL O Rfl L I A".
De Zomer met zijn bloemen is voorbijgegaando
Winter staat voor de deur. Toch zijn niet alle
bloemen verdwenen: voor vele ramen vindt men
juist in deze dagen een bloemenhof: de Chrysan
themum in haar groote verscheidenheid staat in
vollen bloei. Wel wordt ze »do modebloem" van
onzen tijd gekeeteu, welke aanduiding iets minach
tends insluit; wel is er zeker overdrijving te be
speuren in de wijze waarop ze gekweekt wordt:
't streven naar onmogelijk groote bloemen en naar
kleuren, waaraan men geen naam kan geven,
toch is ze in 't algemeen bevallig, levendig, schoon
toch geeft ze onze kamers in November en December
een vroolijk, een Zomersch aanzien.
Onze Vereeniging nu wil trachten aan de leden
't genot te verschaffen bloeiende Chrysanthemums
te bezitten't idee is geopperd in 't komende voor
jaar stekkenvan Chrysanthemums beschikbaar te
stellen, ten einde in November of December'95 een
tentoonstelling te organiseeren.
Met tevredenheid mag onze Vereeniging wijzen
op hetgeen ze dit jaar 't allereerste reeds
deed. Onze tentoonstelling van September jl. is
uitmuntend voor een eersteling geslaagd en
niet 't minst de minvermogende kweekers en in
zenders dragen onze Vereeniging reeds een goed
hart toe en zullen in 't komende voorjaar in
grooten getale onze stekken willen ontvangen.
Groot is de steun, die onze Vereeniging ontving
van leden en begunstigers. Verscheidenen zijn op
en door onze tentoonstelling als leden toegetreden.
Ons eerste jaar spoedt thans ten einde. Een woord
van dank daarom voor de ruim ondervonden
medewerking. Doch niet minder een woord van
aansporing aan diegenen, welke nog buiten onze
Vereeuiging staan en die we zoo gaarne telden onder
de leden en begunstigers. Zal onze jeugdige Ver
eeniging iets worden, dan is daartoe de steun van
zeer velen noodig. Welaan dan, iedor die met ons
meent dat 't aatikweeken van liefde voor bloemen
en planten en 't verspreiden van do kennis van
