Li¥»«olü IV.
BECHTSZAKEH.
k i: it it I E u u 57
I
Gisteren na vuur uit zwaar geschut, Aroeng
met borstweringen zonder tegenstand genomen. Vele
geweren en andere wapens buitgemaakt. Vier schoten
van Mataram uit onze (achtergelaten) veldkanonnen
kwamen in zee. Dewa-huis (Hindoetempel) te Aroeng
door (overste) Swart bezet met twee compagnieën
en twee veldkanonnen.
Terug kapitein Lindgreen, luitenant Van dei-
Plank, officier van gezondheid Ujlaki, sergeant
majoor Van der Wijst, sergeants Van Lith en
Wentzlev, fourier Sablerolle, korporaals Michels en
Frentsel, ziekenoppasser Loverink (allen als vermist
opgegeven in de Nederlandsche Staatscourant van 4
dezer) en 49 mindere militairen. Namen minderen
gevraagd. Lindgreen capituleerde wegens gewonden
en gebrek, onder beding vrijen aftocht, mits overgave
wapens aan Anak Agoeng K'toet; doch daarna
gevangen en eerst thans vrijgelaten en naar Kalé
gebracht. Liet daar achter sergeant (A) Schar (in
de Nederlandsche Staatscourant van 4 dezer als ge
sneuveld opgegeven) en 15 inlandsche minderen,
allen gewond. Bracht brief vorst, waarin vrijlating
voorgesteld als bewijs van vriondschap. Brief niet
beantwoord. Flottielje-vaartuigen Bali" en Borneo"
versterken scheepsmacht.
Vanwege het Departement van Koloniën wordt
het volgende gemeld:
Ten vervolge op het bericht van 7 September
moet nog worden medegedeeld, dat de op 30 Augustus
als vermist vermelde le luitenant der infanterio
E. de Graaf gesneuveld is, en dat aan de gevolgen
van bekomen wonden is overleden de sergeant
der infanterie Theodoor Banmanu.
Verder kan nog worden vermeld, dat door den
Gouverneur-Generaal is bericht, dat de Vorst van
Lombok (blijkbaar reeds vóór de bekende over
rompeling onzer troepen) eene som van f 450,000
ter vergoeding van oorlogskosten betaald beeft.
Het Nieuws van den Dag heeft een bericht
uit Batavia ontvangen van den volgenden inhoud
Lindgreen, Ujlaki eu Vau der Flank zjja met
60 soldaten uitgeleverd. Zjj waren goed behandold.
De lijken zijn ongeschonden begraven. De Radja is
voornemens aan te vallen. Door bet nieuwe bom
bardement is de kroonprins gewond. De Balineezen
trekken zich naar bet gebergte terug. Hot 2de
bataljon heeft een verlaten versterking ten Westen
van Mataram bezet. Het 9de, dat bjj Kola stelling
bad genomen, heeft den vijand beschoten eu terug
geslagen, met verlies van dooden en achterlating
van repeteergeweren. Onzerzijds werden geene ver
liezen geleden. De marine verhindert de vlucht van
I>jclüntik naar Bali.
Van een ingezetene van 's Gravenbage is bjj
het Departement van Koloniën ontvangen eene som
f 1000 ten behoeve van do militairen of gewonden
van de Lombok-expeditie.
Dit bedrag zal, overeenkomstig de bedoeling van
den gever, ter beschikking worden gesteld van het
centraal-comitó van bet Roode Kruis te Batavia.
Door tusscbenkomst van dit departement worden,
met betzelfde doel, naar Indië verzonden:
50 kisten, elk inhoudende 24 halve flesscben
portwijn, aangeboden door den beer E. Emmen,
wijnhandelaar te Rotterdam
20,000 sigaren, ontvangen van don beer L. Lange,
sigarenfabrikant te 's Gravenbage.
Volgens een bij de familie ontvangen telegram,
is de toestand van den zwaar gekwetsten len lnit.
der infanterie J. T. ter Bruggen Hugenholtz zoo
danig, dat men hem als gered kan beschouwen.
De 2de luitenant der artillerie J. E. Timmer
moet, oveneens volgens een telegrnpbisch bericht
aan de familie, een been missen.
Aanbestedingen, Verkoopingenenz.
Door Bnrgem. en Weth. van Middelburg is Vrjjdag
1.1. aanbesteed: hot horstellen en bek ram men van
een gedeelte wederzjjdscke dijken van bet afgesneden
gedeelte der voormalige Middelborgscbe havens.
Minsto inschrjjver was de heer L. Moerland te
Stavenisse, voor f 1289.
Voor de landbouwers-vereeniging »Help u
zeiven" te Ovezande is voor 29000 kilo verschillende
kunstmeststoffen ingeschreven door P. G. Adriaanse
te Bergen op Zoom: superphospbaat 3,06, ammo-
niac-superphosphaat f 8,48, thomaspbosphaat f 2,77
en kainit f 2,67. In dezelfde volgorde der mest
stoffen schreef in P. J. Scheelo te Terneuzen, voor
f 3,13, f 8,72, f 3,25 en f 3,25Coenen Schoen
makers te Uden, voor 3,10, f 8,74, f 2,75 en
f 2,80 de maatsch. te Dordrecht, voor f 3,09,
8,75, ƒ2,75 en f 2,39; P. de Koster te 's Graven
polder, voor f 2,98, f 8,99 en f 2,50. Alios per
100 kilo.
De levering is gegund aan den heer P. G. Adriaanse
te Bergen op Zoom.
De beetwortelsuikerfabriek der firma Laano,
Rogier, Daverveldt Co. te Bergen-op-Zoom is
publiek verkocht voor f 161,000 aan den keer
C. A. Daverveldt, burgemeester te Wouw.
Uittreksel uit bet programma voor de Tentoon
stelling van Zaaigranen enz., te honden op Donder
dag 20 September 1894 te Zierikzee, door de Centrale
Tentoonstellings-Vereeniging Landbouwbelang".
De tentoonstelling wordt gehouden te Zierikzee
in de zaal der sociëteit »Landbouw en Handel",
op Donderdag 20 September 1894, van des voor
middags 11 uur tot des namiddags 3uur.
Op deze tentoonstelling worden gevraagd monsters
van winterzaaigranen of zaden en verzamelingen
gedroogde grassen of planten, waarvan de kennis
nuttig kan geacht worden voor den landbouwer.
Monsters van zomergranen worden toegelaten,
maar niet beoordeeld.
Om op deze tentoonstelling te kunnen mededingen,
moeten de inzenders vóór of op 16 September 1894
bij den Secretaris, den heer M. C. Mulock Houwer
te Zierikzee, eene schriftelijke opgaaf doen van:
a. Het product dat zij wenscbeu in te zenden;
b. do boeveelheid die zij van het in te zenden
graan of zaad ten verkoop beschikbaar hebben;
c. den prjjs, franco Zierikzee en met inbegrip
van emballage;
d. het netto gewicht por hectoliter, de streek
waar, en de soort grond waarop het gegroeid is;
e. de namen van drie personen door hen geschikt
geacht en gewenscht, als leden der jury.
De inzendingen moeten vrachtvrjj bij den Secretaris
2ijn aangekomen vóór 18 September 1894. De
monsters moeten verpakt zijn in linnen of katoenen
zakken of in flesscben, waarop naam en woonplaats
van den inzender.
De beoordeeling geschiedt door eene jury
bestaande uit minstens drie personen, hiertoe door
het Bestuur ui tgenoodigd op voordracht der inzenders.
De prijzen zullen bestaan in diploma's en getuig
schriften.
Bovendien wordt uitgeloofd voor de grootste
inzending door landbouwers Yan monsters van goede
winterzaaigranen, een prjjs van f 10.
De inzenders staan er voor in, dat de partij gelijk
is aan het ingezonden monster.
Zjj, die op een der tentoongestelde monsters
koopen, kunnen zich bij voorkomend verschil op
het oordeel van het bestuur beroepen.
De levering van direct aan inzenders opgegeven
bestellingen, waarvan contróle verlangd wordt, en
van bestellingen door tusscbenkomst van het Bestuur
moet den 27 September e.k., vrachtvrij te Zierikzee
geschieden.
Eene daartoe uit bet Bestuur aaugewezen Com
missie zal dan de partij met bet standmonster
vergelijken en de zakken plombeeren. Hiervoor is
de kooper 10 cent per zak verschuldigd.
CH. GR. DE KATER te Noordgouwe,
Voorzitter.
M. O. MULOCK HOUWER, Secretaris.
VERSLAG van de derde jaarrekening
der stoomzuiveli'abriek „Luctor et
Emergo" te Zonnemaire.
Van af 1 Aug. 1893 tot 1 Aug. 1894 is aan de
fabriek geleverd 1158952 liters melk, waarvan
geproduceerd is 75766 hè boter en 13343 hè kaas.
De boter is gemiddeld verkocht voor 62 en 77 cent
en de kaas voor ruim löV, cent.
Gemiddeld is aau de leden betaald 3,297 cent
per liter, met nog circa 80 procent gratis ontvangen-
afgeroomde melk.
De balans sluit met een batig saldo van f 2970,16'
tegen die van het vorige jaar van f 275,77.
Bovendien is wederom 1000 van bet kapitaal
afgelost, evonals vorige jaren on is in lietafgeloopou
tjjdvak van 3 jaar nog aangeschaft eu betaald:
Een 2e stoomketelaf 1038,94
separator860,
welput130,—
De graanmalerij met toebekooren 700,
Makende alzoo met inbegrip van
't goed slot2970,16'/,
En de aflossing3000,
Totaal opgewonuen som in do af-
geloopon 3 jaren tijds a f 8699,10'/,
Bjj den aanvang, 27 Juli 1891, is begonnen met
57 leden, waarvan mot wettige reden 9 zjjn af
gevallen; op 'toogenblik telt de vereeniging 77 leden.
Aangezien uit hot wostelijk gedeelte van Schouwen
al verschillendo aanvragen zjjn ingekomen, om
mode deelgenoot te worden, doch de transportkosten
to hoog zouden zjjn, en derhalve niet winstgevend,
is aan het bestuur machtiging verleend aldaar
moordere deelgenooten te zien verkrijgen, om alsdan
na bekomen bevinding tot het stichten van een
filiaal in dio omstreken bjj genoegzame deelneming
over te gaan.
Ieder die derhalve in de omgeving van Serooskorke,
Noordwelle, Haamstede, Bnrgh en Renesso lid
wil worden, geve zjjn verlangen aan het Bestuur
te kennen.
Het O. M. bjj de rechtbank te Middelburg hoeft
tegon den 3G-jarigcn timmerman uit Kruiningen,
wegens hot afleggen van eene valsclie verklaring
onder cede als getuige in eene strafzaak, 18 maanden
gevangenisstraf geëischt.
De uitspraak is bopaald op 21 dezer.
Bij bevolscbrift dor arrondissements-reebtbauk
te Middolburg van den 6en dezer zijn ter zake van
meineed naar do openbare terechtzitting dier recht
bank verwezen: J. E. W., landbouwer, ou diens
echtgenoote P. L., beiden wonende te Vlake.
Op daartoe strekkende vordering zjjn beiden
Donderdag gevangen genomen en overgebracht naar
het huis van bewaring te Middelburg.
Aan beide beklaagden is de hoor Mr. C. do Witt
Hamer J.Qz., advocaat te Middelburg, ambtshalve
als verdediger toegovoegd.
Door het provinciaal kerkbestuur van Zeeland
is aan den beer J. P. Schilt, predikant te Burgb,
na meer dau 43-jarige evangeliebediening, eervol
emeritaat verleend met ingang van 1 October.
OUDER W IJ S.
ifiicrik/iT, 10 Sept. Op de aanbeveling van
Burgem. en Weth., ter benoeming van een leeraar
in do Nederl. taal en letterkunde aan de H. B. S.
alhier, komen voor: de H.H. A. Oprei te Oud-
Beierland, E. Hazelhof te Gvoningeu en A. G. van
Djjk te 's Gravenbage.
Bjj besebikking van den minister van binnen-
landsche zaken is, met wjjzigiug in zoover van de
beschikking van 3 Aug., bepaald, dat bet schriftelijk
gedeelte van het in liet najaar van 1894 to houden
examen ter verkrijging van de akte van bekwaam
heid, bedoeld in art. 56, onder a, van do wet op
het lager onderwijs, zal plaats hebben op 3 October,
en zijn benoemd in de commissie belast met bet
afnemen van dat examen in Zeeland:
a. tot lid en voorzitter de schoolopziener in bet
district Middelburg
b. tot leden de schoolopzieners in bet district
Goes en de arrondissementen Middelburg, Oostburg
en Tholen;
c. tot leden-plaatsvervangers, de schoolopzieners
in de arrondissementen Axel, Goes en Zierikzee.
De Hoogere Burgerschool te Goes opende
Woensdag bare lessen met 85 leerlingen, een cijfer
dat in vele jaren niet is bereikt. Onder deze zijn
6 vrouwelijke. Do meisjesschool telt thans 51
leerlingen.
8 Sept. De beer L. J. de
Wilde, leeraar in de geschiedenis aau het gymnasium
alhier heeft eervol ontslag als zoodanig aangevraagd.
Bij Kon. besluit is, met ingang van 1 Januari
1895, aan P. D. Koning, op zijn verzoek, eervol
ontslag verleend als leeraar aan de Rijks hoogere
burgerschool te Middelburg.
Te Vlissingen is opgericht eene Vereeniging
van Slöjd-onderwjjs. Het schoolgeld tot het bij
wonen van een cursus in dit ouder wijs bedraagt f 12.
De Vereeniging wordt gesteund door bet. departe
ment der Maatschappij tot Nut van 'f Algemeen,
die voor hare rekening 6 leerlingen van openbare
scholen den cursus laat volgen. Hei onderwijs wordt
volgens Zweedscbe methode gegeven door don beer
A. Koppojan.
In overleg met Burgem. en Wetb. beeft de
districta-scUoolopzicucr dc volgende» voordrecht, op
gemaakt voor hoofd der school te Heinkeuszand
A. W. Wisse, hoofd der achool te Ellewoutsdijk,
J. Verhage, id. te Kruiningen en W. Carols,
id. te Cortgene.
Zooals men weet waren er 22 sollicitanten.
De gemeenteraad van Oud-Beierland beeft bet
salaris voor hoofd der le openbare school verlaagd
van f 1200 tot f 1000.
Burgem. en Weth. hebben den raad voorgesteld
daarvoor te benoemen den heer J. Karreman, thans
hoofd der 2e openbare school (wedde f 700).
Voor onderwijzer en onderwijzeres te Rilland-
Bath bestaat de voordracht uit J. F. v. d. Ende te
Wollaartsdjjk, wej. Emma Korsten te Domburg en
C. F. Dieleman te Nieuwdorp.
Bij het op 7 en 8 Sept. te Breda gehouden
examen voor de hool'd-acte zijn o.a. geslaagd de
H.H. L. C. Adriaanse van 's Heerenhoek, J. van
Bezooijen van St. Maartensdijk en L. B. v. d. Slikken
yan Stavenisse.
Haagsche Brieven.
's Gravenhage, 8 September.
Grooter tegenstelling dan dezer dagen in den
Haag heb ik zelden gezien. Een vredesparlement,
zittende in ons Hoogerhuis, saamgesteld uitsluitend
uit kamerleden van alle natiën, eene vergadering
van uitgelezen mannen, waarin elke ontboezeming
getuigt van diepe overtuiging, dat hot heil van
de menschheid gebaat wordt door den vrede, en
ziet hier do tegenstelling daarbuiten bulletin
op bulletin omtrent de oorlogsgebeurtenissen op
Lombok. Nederland bad in de interparlementaire
conferentie den dank te aanvaarden van tal van
sprekers over zijne geschiedenis, zijn roemrijk ver
leden en eindelijk over zijn vredelievende gezindheid
en zijne humanitaire gevoelens, op hetzelfde oogen-
blik dat het zich ten strijde rust tegen de Lom
bokkers, lerwjjl liet nog steeds gewikkeld is in den
Atjehoorlog en terwijl zijn geheelo koloniale ge
schiedenis een voortdurend verhaal is van oorlog
eu strijd. Eerlijk gezegd, men had dit huldebetoon
over onze vredelievendheid wel kunnen nalaten.
Ik weet wel dat wij in onze koloniën vechten om
beschaving te brengen, dat wij strijden om onze
oppermacht te doen erkennen, dat wij niets liever
zoudeu wonschen dan langs vredolievenden weg ons
doel te bereiken, maar met dat al dooden onze
kanonnen en geweren evengoed do Lombokkers,
als bun kogels onze laudgenooten treffen en worden
wij evengoed beschouwd als overheersehers door
bet onbeschaafde volk, als onze voorouders indertijd
de Spanjaarden beschouwden. Vredelievendheid sluit
elke veroveringszucht uit, want veroveren en oorlog
voereu is synoniem. Nu kan uien beweren dat eeu
goede staatkunde, die verovering van Indië door
ons eischt, dat als wjj do Javanen en Maleiors niet
tot bet peil onzer beschaving brengen, andere landen
dat werk zullen ondernemen, tot ons groot nadeel,
maar dat alles rechtvaardigt van do zijde der vrede-
parlcmenten niet lof en hulde. Veel stelselmatiger,
veel consequenter w.as oen dor afgevaardigden, een
Fransckmaij, die zich ten sterkste verzette tegen
pogingen om den eigendom ter zee in oorlogstijd
te beschermen, omdat z.i. geen enkele reden bestond
particulier goed in een schip tegen diefstal en roof
te verzekeren, terwijl, als een oorlog uitbreekt,
geen bescherming te verkrijgen is voor den oogst
van den landbouw en de vruchten van den njjvercn
werkman. Moet de handel dan ook hieromtrent een
privilege verkrijgen
Daargelaten nu de scherpte van de tegenstolliug
waarop ik doolde, moet ik eerlijk bekennen, dat
de debatten in die interparlementaire conferentie
weinig zaaks waren. Er zjjn zeer weinig onder
werpen behandeld en slechts een hoogst enkele
maal verhief zich hot peil der beraadslagingen. De
oorzaak van dit vorechjjnsel is niet ver te zoeken.
Eon vergadering, saamgesteld uit vertegenwoordigers
vau alle natiën, moet, wil zjj baar bestaansrecht
handhaven, meer ontzien dan doen. Bijna in elke
quaestieook op het gebied vau den vrede,
schuilt een adder onder het gras. Zoo onschuldig
als de vragen op de agenda er uitzien, bevatten zij
toch meestal punten, die meer in 't bijzonder een
of twee bepaalde landen ten nauwste raken.
Zoo stelde Frankrijk veel belang in de beschou
wingen over landengten, met het oog op bet Suez-
kanaal, maar de zaak kwam niet ter sprake. Zoo
zagen de Humeniërs in een vraagpunt over de
bejegening van do verschillende volkeren in landen
waar meer dan één taal wordt gesproken, een quaestie
van 't hoogste gewicht, maar het punt werd ter
zijde geschoven. En eigenlijk zijn er niets andere
aangenomen, dan een paar allereenvoudigste voor
stellen en een besluit om eene commissie te benoemen,
ten einde le bestudeereu boe langs internationalen
weg de arbitrage in toepassing is te brengen en
of daarvoor de oprichting van eeu Hof van arbitrage
mogelijk is. De groote betoekenis vau deze Confe
rentie is echter meer gelegen in baar bestaan dan
in haar naam. Het is een feit van belang, waaraan
men 20 a 25 jaar geleden ter nauwernood dorst
denken, dat de voorstanders van den vrede gerecru-
teerd worden niet uit de raarox vau het. volk
alleen, niet uit droomers en dweepers, maar
uit practische staatslieden, die hun dageljjksch
werk maken van de bestudeering van de politiek.
Het is van groot belang, dat in elk beschaafd
land, waar parlementen bestaan, de rijen der voor
standers van den vrede gevuld worden met volks
vertegenwoordigers, die de wetgevingen van de
landen beheerscben. Ook al hebben zij in hunne
parlementen nog niet de meerderheid, Let is voor
hen toch ook van de hoogste waarde te weten, dat
zij in alle landen yienden tellen, die ben steunen.
Deze Bond van parlementsleden, die elk jaar dan
bier dan daar te zamen komt, geeft gelegenheid
om onder vrienden van gedachten te wisselen,
elkaar te sterken in de eenmaal opgevatte over
tuiging, elkaar te loeren waardeeren. En daarom reeds
verdient deze Bond belangstelling. Daarbij is hij
nog pas jong. Hij bestaat nog slechte vijfjaren.
Nu de grondslageu zijn gelegd, zal het echter veel
gemakkelijker vallen, daarop voort te bouwen en
wie weet welke toekomst dozen Bond wacht als
bij maar vooraf zorgt zich niet door tweedracht
to laten verdeelen.
Bij gelegenheid van de samenkomst dezer confe
rentie bleek al wederom boevele Nederlanders uit
munten door degelijkheid. De voorzitter, het Eerste
Kamerlid, de heer Rahusen, had de tnoeieljjke taak
te vervullen deze vergadering te leiden en deed dit
mot ongewone netheid en geschiktheid. En de heereu
Levy en Tydeman hielden de eer der Nederlandsche
Kamers op door verschillende redevoeringen te
houden. De ontvangst werd zeer geprezen, maar
mij dunkt daar was wei wat op aau te merken.
Men ontvangt geen dames op een houten vloer,
zooals in den Zoölogischen Tuin, zoodat de slepen
zwierden langs den lang niet fraaien houten grond,
terwijl men rond laat gaan met champagne en
gebak. Het oog wil ook wat hebben, en als daar
door de ontvangst wat duurder zou geweest zijn,
dan zouden de dames ten minste niet haar neus
hebben behoeven op te balen. Ook was de inrich
ting der vergaderzaal zeer vreemd. In elk ander
land zijn leden en pers één in zulke vergaderingen.
Hier waren ze volkomen gescheiden; de pers zat
op de booge tribune vau de Eerste Kamer, een
meter of zes boven den beganen grond, zoodat niet
alleen bet woord moeielyk hoorbaar was, maar de
afgevaardigden telkens naar boven moesten wandelen.
Nergens vindt men zulk een afscheiding tusscben
pers en Kamerleden als in Nederland. Engelsche,
Amerikaansche, Fransche, Duitsebe, Belgische ver
tegenwoordigers kwamen hun persvertegenwoor
digers opzoeken, ze inlichten; in Nederland is dit
een zeldzaamheid en tracht men zooveel mogelijk
de pers buiten te sluiten, ofschoon men steeds
gereed is om een beroep op baar te doen als men
baar noodig beeft. Ten minste is de Interparle
mentaire conferentie nog zoo beleefd geweest om
ten slotte de pers aan bet banket te noodigen,
maar bet geschiede op bet laatste oogenblik.
Met deze conferentie zijn de internationale samen
komsten dit jaar in den Haag afgeloopen. Wij
hebben er drie gehad, de meest afdoende was die
voor 't internationale privaatrecht, de meest zake
lijke bet internationale scbeepvaartcongros, de meest
ideële dezer interparlementaire. Het ministerie
hoeft dus wel internationale plichten te vervullen
gehad eu bet deed dat volkomen naar den oiscli.
Maar thans komt do vervulling aan de nationale
plichten en het is de vraag boe dit zal geschieden.
Naar ik stellig verneem valt er niet te denken aan
Uehaudeling van kieswetplannen dit jaar en zal
deze Regeering in de Troonrede daarvan moeieljjk
anders kunnen gewagen, dan dat zij zich niet de
voorbereiding bezighoudt. Daarbij komt dat nu
de Lombokgeschiedenis alle gemoederen occupeert.
Indien wij nu politiek debat krijgen bij het adres
van antwoord, dan zal dit al heel weinig meer
belangstelling wekken. Meer belang wordt er dan
nog in gesteld hoeveel de bedrijfsbelasting opbrengt.
Zijn mijn inlichtingen juist, dan moet dit aanvanke
lijk zeer meevallen,aau den fiscus natuurlijk.
A propos vau geld, dat er in eene groote stad
vreemde toestanden kunnen voorkomen is te be
grijpen, maar dat er dienstboden zijn die er een
brandkast op na houden, dat zou men toch zelfs
in den Haag niet gedacht hebben. En niettemin
is 't waar, door toevallige omstandigheden werd
de politie onlangs gemengd in een zaak, waarbij
zij bij een voornaam vreemdeling in den Haag
opsporingen moest doen en toen bleek dat elk der
dienstboden hare waarden, en niet weinig ook,
tegen brand en diefstal beveiligden, in oen kleine
brandkast! En nu spreekt men nog van sociale
achteruitstellingf
i vvt,o i» i; s 11 k k
Mijnheer de Redacteur!
Vergun mij eene kleine plaatsruimte tot bet ver
strekken van gevraagde inlichting door den heer
J. Kok te Zierikzee, voorkomende in uwen Nieuws
bode van 6 Sept. '94.
M.
Met bevreemdiug nam ik kennis van uw schrijven
in den Bode van 6 Sept. 1.1., en wel omdat U
hierdoor in mijn oog uwe handelingen wilt ver
goelijken.
Ik betwijfel het geenszins dat U vóór de op
richting der boterfabrieken meer persoonlijke
aanbiedingen kreeg. Mag ik U echter doen opmer
ken, dat eene coöperatieve boterfabriek, ofschoon
vele leden tellende, slechts één lichaam is en de
leden zich niet bekommeren wie do afnemers der
botor zijn, doch gaarne vernemen dat ieder daaruit
betrekt. schrijft van de boterfabrieken alhier nooit
aanbiedingen te hebben gehad. Ben ik wel ingelicht
dan heeft men U, heer Kok, vroeger uit de fabriek
te Zonnemaire als depothouder willen aanstellen,
doch dit is door U niet aangenomen. Wel wenschte
U boter uit die fabriek te betrekken, als men U
tegen den prijs der depothouders rekende.
Tegenover de depóthouders mocht bet Bestuur
dier fabriek daaraan niet toegeven.
Wij mogen toch ook veronderstellen dat aanbie
dingen door advertentiën van uit de roomboter
fabrieken ook U mogen gelden eu dat deze
aanbiedingen getuigen dat er boter te over in
voorraad is, en ook hier uwe denkwijze misplaatst
is dat er voor U geen boter in de fabrieken meer
verkrijgbaar was.
Het is volkomen waar, dat men in oas Nederland
totaal in zijn handelingen vrij is, waar of wat men
koopt, doch U zult toch met mij beamen dat goede
klanten voor U waarde hebben en dat er ook leden
van die coöperaties onder uwe klanten bebooren.
En ten slotte schijnt U het onmenschkundige dat
hierin gelegen ligt, niet te vatten. Welnu, beoefen
de gulden spreuk: Gelijk gij wilt dat U de men-
schen doen, doet ook gij hen alzoo". Dan zal de
lust vau het klein-steedsche om uit den vreemde
zijn waren te betrekken bij zeer velen vergaan. In
de hoop U hiermede genoegzaam te hebben toe
gelicht on U daardoor de verzekering ontvangt
roomboter ook voor U voorradig is, sluit ik deze
zaak, met den wenscb dat dit mijn schrijven tot
wederzijdsche toenadering moge leiden.
U, mijnbeer de Redacteur! mijnen dank voor de
plaatsing dezes.
EEN SCHOUWENAAR.
Geachte Redactie.
Onlangs las ik in Uw blad een klacht over de
slechte afwatering van de hovenieringen in deze
stad, aangeduid met den naam van binnengronden.
Het is zeker geen overtolligheid dat op dat punt
de aandacht gevestigd wordt. Ook bij mij is dik
wijls de gedachte gerezen hoe is het mogelijk, dat
tegen het nadeel en den last van het water binnen
de stadswallen zoo bijna niets wordt gedaan. De
groenboeren dragen toch ook bij aan de stadslasten
en de meeste hovenieringen betalen meé aan de
polderlasten vau Schouwen.
Is het dan billijk, dat op de binnengronden de
vruchten in den zomer moeten liggen bederven?
Het is nu uog zoowat zomertyd en de boven
liggen op verscheidene plaatsen dras; wat is het
gewoonlijk in het najaar, den winter en bet voor
jaar? meestal ellendig. In den polder daaren
tegen wordt het overtollige water dadelijk weg-
gemalen en bet is dikwijls ergerlijk, hoe bij de
afdammingen aan den binnenkant het stadswater
hoog eu aan den buitenkant het polderwater laag
staat. Dit is nu ook weör bot geval.
