ZIEBIKZEESCIIË NIEUWSBODE.
Dinsdag 4 September 1894.
De Koninginnedag.
Directeur-Uitgever J. WAALE.
VEEMARKT
K. ENNISGEVIN G.
NIEUWSTIJDINGEN.
Verschijnt DINSDAG, DONDERDAG en
ZATERDAG.
De prijs per 3 maanden is f 1,30, franco per post
f 1,60.
Noord-AmerikaTransvaal, Indie enz. verzending
eens per week, f 10,per jaar.
51ste JAARGANG. No. 6507.
Advertentiënvan 13 regels 30 Cts.
meerdere regels 40 Cts., kunnen uiterlijk tot des
Maandags, Woensdags en Vrijdags middags
42 ure bezorgd worden.
Croote letter wordt naar plaatsruimte berekend.
Betalingen van Abonnements- of Advertentie-gelden gelieve men te zenden aan de Administratie Zierihzeesche Nieuwsbode"
TE
ZIERIKZEE
op eiken DONDERDAG tot de eerste
helft van December a.s., op de Schuithaven.
lte^rooUng der Inkomsten en
lilgaven derf* emeente voor 1895
De BURGEMEESTER en WETHOUDERS van Zieiukzee
maken bekend, dat de begrooting der inkomsten en uit
gaven dezer gemeente voor het diensljaar 1895, zooais die
op heden aan den Gemeenteraad is aangeboden, van nu af,
gedurende veertien dagen op de Secretarie der gemeente ter
lezing ligt, en tegen betaling der kosten verkrijgbaar wordt
gesteld, ingevolge de wet.
ZtEBUUEE, den 31 Augustus 1894.
De Burgemeester en Wethouders voornoemd,
OH. W. VERMEIJS, Burgemeester.
JAN SNELLEN, Secretaris.
Het is feest geweest ia Nederland. In geheel
Nederland.
Wel is het niet overal gevierd met openbare
vreugdebedrijven, wel is slechts hier en daar eenige
luister ten toon gespreid, maar ieder rechtgeaard
Nederlander was met zijne gedachten hij hot lieve
Koningskind, dat op den 31 Augustus 14 jaren
oud werd.
Een kind van 14 jarenwaarvoor heel een volk
feest viert! Wat mag daarvan de reden zijn? Is
het geen overdreven vereering van het koningschap,
dat een kind, omdat hot Koningin heet, door gansch
een volk vereerd wordt?
Waar op die vragen oen bevestigend antwoord
gegeven zou mogen worden in Nederland niet.
In dat kind. de laatste telg uit het koninklijk
stamhuis van Oranje, trekt zich de geschiedenis van
eeuwen te zamen. Eene geschiedeniszeldzaam
grootscheenig in bare boteekenis voor de vrijheid,
van ons volk niet alleen, maar van heel de beschaafde
wereld. Een geschiedenis van een volk en van een
vorstenhuis, die met elkander een verbond gesloten
en trouw gehouden hebben, om voor elkander alles
te zijneen geschiedenis van te zaam gevoerden
zwaren strijd, van te zaam behaalde schitterende
zegepralenvan voorspoed waarin men zich met
elkander verheugdevan onspoeddien men mot
elkander manmoedig verdroegdo geschiedenis van
een vorstenhuis, dat in den strijd voor vrijheid en
recht steeds de zijde des volks koos van een
volk dat, voor zijn rechten en vrijheden opkomend,
steeds in Oranje zijn vereonigingspunt zocht en
vond.
Is, het wonder, dat zulk een volk en zulk een
vorstenhuis door onverbreekbare banden met elk
ander verbonden zijn en dat, nu van dat roemrijke
vorstenhuis slechts dit kind ons meer over is, al
de liefde, al de gehechtheidal do trouw van het
Nederlandscbe volk zich op dat kind veveenigt?
De geschiedenis verklaart veel, maar niet alles.
Er zijn meer volkerendie hun vorsten vereeren,
op grond van wat zij in vroeger of later dagen
voor hun volk gedaan hebben. Er zijn meer landen,
waar vorst en volk met elkander groot geworden
zijn, en daarom nauw met elkander verbonden zijn.
Maar eene verbonding als in Nederland bestaat
v ter wereld in geen ander land.
Wij hebben hier, evenals elders, eerbied voor do
Kroon, on voor hem of voor haar, die ze draagt.
Maar die eerbied is van eoDe gemoedelijke soort,
en heeft niets van opzien tegen of yreezon voor de
machtigen der aarde. Ook elders stelt het volk
vertrouwen in zijn koningen of keizers, maar hier
Heeft dat vertrouwen een karakter van vertrouwe
lijkheid, dat het elders mist. Ook elders is men
gehecht aan zijn vorstenhuis, maar hier is de ge
hechtheid genegenheid, liefde.
Dat alles vloeit voort uit de geaardheid van ons
volkuit de geaardheid der Oranjevorstenuit de
wijze waarop zij steeds met elkander hebben om
gegaan. Wetendo, dat zij op elkander rekenen
konden, dat zij voor en met elkander steeds het
beste beoogden, was er steeds een geest van toe
nadering, die belette, dat hier scheidsmuren werden
opgericht, dat hier vorst on volk ieder in eene
afzonderlijke wereld leefden; zij leden en streden,
zij arbeidden en zorgden, zij groeiden en bloeiden,
niet alleen voor, maar ook met elkander. Daarom
voelen zij zich tot elkander getrokken. Daarom
zijn zij één en niet te scheiden.
Is die verhouding ten allen tijde zoo geweest,
zij is nu zoo mogelijk nog inniger, nog vertrou
welijker geworden. Wij hebben bet pas nog weer
kunnen zien in Zeeland. Dat het goede, trouwe
Zeeuwsche volk de Koninginnen met luister ont
vangen zou, dat wist men vooruit. Maar niet het
luisterrijke der ontvangst heeft den grootsten indruk
gemaakt. Leest allo verslagen, en gij zult ze een
stemmig vinden hierin, dat do luister to Middel
burg en te Vlissingen overschaduwd werd door de
hartelijkheid en do vertrouwelijkheid, en dat die
hartelijkheid en vertrouwelijkheid over do eenvoudige
versieringen in do plattelandsgemeenten een licht
deden stralen, dat er meer waarde aan gaf, dan
pracht en praal hadden kunnen doen.
Eu hebben daar niet de Koninginnen zich be
wogen onder het volk, hebben zij niet aller harten
gewonnen door eene ongeveinsde en oprechte belang
stelling aan den d3g te leggen voor wat het volk
van Nederland in bet algemeen en dat van Zeeland
in het bijzonder ter harte gaat? Is niet iedereen
getroffen geweest door de eenvoudige waardigheid
der Regentes het aanminnige en vriendelijke
der Koningin, het kinderlijke in het kind!
De Koningin en de Regentes 1 Hot kind en de
moeder 1 Men kan de eene niet noemen zonder aan
de andere te denken. Hoe groot gevaar kon er niet
bestaan, dat de ideale verhouding verstoord zou
worden, als niet Koningin Wilhelmina eene moeder
bad als Koningin Emma! Als niet de Regentes zich
eene plaats veroverd had in de harten des volks,
zooals Koningin Emma gedaan heeft, als zij hare
dochter niet zoo bij uitnemendheid wist te vormen
voor de schoone, doch zware taak, die haar wacht!
Het is een kostbaar kleinood, dat Nederlaud in
Koningin Wilhelmina bezit, maar dat dit kleinood
zijne onschatbare waarde blijft behouden, dankt het
aan baar, aan wier hoede dat pand werd toe
vertrouwd. Men lette bijv. op dit eene, dat bij het
bezoek aan Zeeland weer aan den dag is gekomen.
Wilhelmina is do Koningin, Haar komt de eerste
plaats toe. En is nu «iet in woorden en daden
baar die eerste plaats onvoorwaardelijk gelaten? En
toch, hoe groot is niet de verzoeking voor eene
vrouw van zooveel geestkracht on zoo kloeken geest
als Koningin Emma bezielt eene vrouw van de
daad, die als zoodanig vele mannen beschaamd
maakt om zichzelve op den voorgrond te
dringen Neen, dat is niet noodig. Zij zou vanzelve
op den voorgrond staan als niet de Regentes er
voor waakte, dat der Koningin de haar tookomendo
plaats gelaten werd.
Maar daartegenover: hoe licht kon het niet
gebeurd zijn, dat in een kind, aldus geüerd en
govierd, aldus door baro waardigheid gedwongen
den voorrang in te nemen, eene boovaardij zich
ontwikkeld had, eene zucht om zich de meerdere
van hare omgeving to toonenHet zou diep treurig,
maar zeer verklaarbaar geweest zijn. En het is het
sprekendst bewijs van de onvolprezen toewijding
eu den zeldzamen tact, waarmede de Koningin-
Regentes de opvoeding barer dochter leidt dat
zij, zichzelve niet verheffende boven baar kind, heeft
weton to voorkomen, dat dit kind zicli verhoffo
boven zijn leeftijd.
Wanneer wij dit alles overwegen, wat zich als
onwillekeurig aan ons opdringt, dan hebben wij
immers alle reden om feest te vieren, telkens
wanneer Koningin Wilhelmina verjaart en weder
nader komt tot de aanvaarding der taak, die karo
moeder nu zoo waardig voor haar vervalt, ou
waarvoor hare moedor haar zoo voortreffelijk voor
bereidt. Reden om feest te vieren, zooals wij dat
doen, niet mot uitbundig feestgedruiseh, niet
raet officiUele praal, maar met innige dankbaarheid
in bet hart, omdat, bij veel wat ons ontnomen is,
deze schat voor ons gespaard bleef en in zoo veilige
hoede 2ich bevindt.
Engeland.
Het stoomjacht »Saxon", dat in het voorjaar uit
Peterhead vertrok om een tocht te doe» naar de
IJszee, hoeft twee Engelsche heoren, I'onys en Battye,
die den tocht medomaakton voor een wetenschap
pelijk dool, in de IJszee moeten achterlaten.
Die twee passagiers waren aan land gegaan op
het eiland Kolyniew bij dc Noordknst van Eur.-
Rusland, waar slechts ccn klein aantal visscbors en
jagers wonen. liet schip zou daar wachten tot zij
terugkwamen; maar door het naar de kust drijvende
ijs word het gedwongen weg te varen, wilde bet
niet vorplottcrd worden. Men voer toen naar
Archangel en van daar naar Nova Zernbla. Zoowol
op de reis daarheen als op den terugweg beproefde
men nog op Kolyniew te lauden, om de twee achter
blijvers aau boord te nomen, maar dit was onmogcljjk,
wegens de onstuimige zee en het ijs.
Zoo kwam do »Saxon" terug, zonder die twee
reizigers. Men hoeft nu den bevelhebber van do
Russische kanonnoorboot, welke af en toe hot eiland
Kolyniew bezoekt, verzocht, do heeren bij gelegen
heid uit hun ballingschap te verlossen.
Nederland.
ll.l.l.i-, 31 Aug. Heden is liier ofliciëel
bericht ontvangen, dat H.H. M.M. de Koninginnen
op 12 Sept. niet alleen het maritieme etablissement
en de reede, maar ook de gemeente zullon bezoeken.
Het bezoek aan do gemeen to zal slechts van korten
duur kunnen zijn, daar H.H. M.M. voornemens zijn
's avonds reeds weder te vertrekken.
MiriflcllHii'S, 1 Sopt. Do commissie, die
gelden wenscht in te zamelen ten behoevo vau do
wed. Honsevcldt en liaro kinderen beeft zich uit
gebreid en don arbeid verdeeld. De wijken zijn
ingedeeld als volgt:
Wijk A do heer H. J. O. Hartman; wijk B de
hoeren J. Hackonberg en K. J. de Koster; wijk C
de heer D. J. Mes; wijk D dc beer J. F. van Dunne;
wijk E do beer W. Heijboer; Wijk F de heer
W. Polman Kvusemanwijk G de heeren A. Rade
maker en A. Littooijwijk II de heeren Dr. Bolle,
P. G. do Jager en J. A. Fredcriks; wijk I de hoeren
II. M. van Boem en E. Holder; wijk K/L de heeren
L. IC. v. d. Harst J.Jz., W. A. do Rijcke, C. Ver-
hage en 1'. J. do ICim ij terwijk M de heeren
I. Pouwer en F. .T. v. Ditmars; wijk N do heeren
J. Snoep J.Jz., J. Mcijors (Arts)wijk O dc heeren
J. A. Vertregt cn L. C. Villeéwijk P de heer
J. A. Goethalswijk Q do heer C. J. Huvevs de
bnitenwjjkcn do heeren O. Allaart, D. Gideonso,
A. Sterk on A. Anthounisse.
Wlssenkci'kc, 2 Sept. De jaardag onzer
geliefde Koningin werd hier 2 maal gevierd; Vrijdag
door hot uitsteken van vele vlaggen met cenigc
voetzoekortjes 's avonds en beden met eene uit
voering van Apollo", die 't beste beentje weer
voorzette en een heelcn hoop volk op de been bracht.
Jammer dat 't feestje in tweeün werd gesplitst;
door Vrijdag een uitvoering te geven had Apollo"
kunnen zorgen voor een prettigen avond.
Wolfaartoilllk, I Sopt. Tot viering van
den 14en verjaardag van H. M. onze Koningin
heeft het muziekgezelschap »Wolfevfcs Fanfare",
onder directie van den heer P. J. Kievit, gisteren
avond eene muziekuitvoering gegeven op het school
plein alhier, hetwelk smaakvol versierd en verlicht
was. Bohalvo de volksliederen werden, vóór en na
de pauze, telkens 5 muziekstukken uitgevoerd, welke
alleszins de blijken leverden van degelijke studie,
en aan de talrijk opgekomenen een bizonder genot
verschaften, waartoe de weersgesteldheid, bg eenon
praehtigen avond, ook-allergunstigst medewerkte.
De gemeenteraad heeft in zijne vergadering
van gisteren de rekening van het Burgerlijk- of
Algemeen Armbestuur over 1893 met eene ontvangst
van f 2476,39s en eene uitgaaf van f 1537,63s,
alzoo met een batig slot van f 938,76 goedgekeurd,
zoomede do begrooting van dit Armbestuur voor
1895 met eene ontvangst en gelijke uitgaaf van
f 2599,19. Het aftredend bestuurslid, de heer M.
Houtekamêr, werd tevens, voor drie jaar, met
algemeene stemmen herbenoemd,
Si4'lftei*|ienin»e, 2 Sept. Met ingang van
16 September a.s. is het tractemont van den brieven
besteller W. van der Graaff alhier met f 50 verhoogd.
Slav^lliSiSC. Volgens den alhier van wege
het K. N. Meteorologisch Instituut te Utrecht
geplaatsten regenmeter, viel erin Aug. 11.140,5 m.M.
regen (in 15 aftappingen) tegen 87 in 1898; 42 in
1892; 79,5 in 1891 en 97,5 in 1890. Sinds 1889
zijn er slechts 2 maanden geweest die Augustus 1894
in regenval overtroffen, n.l. Oct. 1890 met 147 en
Sept. 1892 met 146 m.M. De hoogste barometer
stand in do laatste maand was 769, de laagste
751 m.M.
Ilrtliflisse, 31 Aug. Do toestand van don
jongen, die in de kermtsweek verwond werd is zeer
bevredigend. De patient is zoo goed als hersteld,
zoodat het ongeval gelukkig niet al te ernstige ge
volgen gehad heeft.
Heden avond werden voor hot eerst de middelen
toegepast tot het bestrijden der alhier boerechende
varkensziekte. Een der dieren werd verbrand en hot
hok enz. ontsmet.
In de Vrijdag gehouden vergadering van den
gemeenteraad word de begrooting voor 1895 door
Buvgom. on Woth. aangebodon. Doze werd, ton fino
van onderzoek in handen gestold van eene commissie,
bestaande uit de heeren Jac. Goudzwaard, J. van
Vessem on D. van den Berg.
Aangobodou werd de armeubegrooting 1895 door
den secretaris-ontvanger van het Burgerlijk Arm
bestuur. Als commissie van onderzoek werdeu
benoemd de heeren Elenbaas, Jumelet en Goud
zwaard.
Do gcmeenterokcüing over 1893 werd voorloopig
vastgesteld op: in ontvangst f 26087,60, iu uitgaaf
f 22135,27s, batig slot f 3952,32s.
Op verzook van don Goncraal-Majoor-Bovelhebber
in do 3de Mil. afdeeling wordt besloten, evenals
ton vorige» jare, de conferentiekamer cn naar gelang
van behoefte een of twee lokalen dor nieuwe school
nor do vrijwillige oefeniugon in den wapouhandol
en op dezelfde voorwaarden als destjjds beschikbaar
to stellen.
Wegens het hoerschen van do besmetteljjke var-
kon9ziokto in dezo gemeente wordt op voorstel van
den voorzitter f 50 beschikbaar gestold tot aan
schaffing van onlsraettings- on vorbvandingBmiddelen
en tot het betalen der hulp bij de ontsmetting en
verbranding, te verleeucn tot tijd en wijle het rijk
op declaratie der gemeente de gemaakte kosten zal
hebben vergoed.
Eindelijk wordt nog besloten tot het maken van
oen zinkput met gesmeed ijzeren rooster in do
Molenstraat bij do woning van den heer Van der Tol.
Sir-Jniisland. 't Spreekwoord zegt:
't Geluk dat vliegt, en wie 't vangt heeft het
Soms komt het heel ver vliegen; dat ondervond
oen gelukskind to dezer plaatse in de laatste dagen.
Eenige loton van de Groninger paardenloterij vonden
hun wog naar Ziorikzeo en sommige daarvan vor-
dwaaldon onder de landbouwers in Schouwen
Duivoland. Zoo kwam or ook oen van die loten in
bet bozit van G. Ilanse Jz. alhier on gisteren
morgen kreeg hij bericht, dat daarop ocne prijs
go vallen was. Eeno 5jarige morrie was do prijs,
waarlijk wel dc moeite waard ora, al is het dan
naar Groningen van Sir-Janslandafgehaald te
worden. Zoo'n buitenkansje komt den landbouwer
in dozen tijd van malaise goed te pas.
]\ooi*fl£OUWe, 2 Sept. De maand Angnstns
dc maand, waarin volgens de statistiek ge
middeld dc meeste regen valt heeft baar ouden
room gehandhaafd. Zij overtrof baar voorgangster,
zoowel in hot aantal regendagen als in de hoeveel
heid regen. Juli tolde 19, Augustus 20 regendagen
in de eerste maand viol volgens den regenmeter
128,8 m.M., voor Augustus heeft bij 135,6 m.M.
aangowezen.
Xiei'ikxce, 3 Sept. Zaterdagavond hield de
afd. Schouwen cn Duivoland van don Bond van
Nederlandsclio Onderwijzers bij mej. Kanaar alhier
eene buitengewone vergadering, waarin do heer
J. II. v. d. Bosch, leeraar aan do H. B. School,
eene lezing hield over: »De opleiding van don
onderwijzer". Do vergadering word bijgewoond
door een 40-tal personen, waaronder een 12-tal
dames-onderwijzeressen. De heer v. d. Bosch vatte
bij 't eind zijnor lezing zijn ontwikkelde denkbeelden
samen in een tiental stellingen:
1. Dg bestaande examens voor onderwijzer en
hoofd-onder wijzer houden geen voeling met 't bestaande
ondorwijs der lagere school.
2. Zij geven geen waarborg voor voldoende
konnis cn ontwikkeling van den geëxamineerde.
3. Zij oefenen slechten invloed uit op 't karakter
der onderwijzerszij werken dcmoraliscerend en
maken het onderwijzend personeel over 't algemeen
ongeschikt voor hun taak.
4. De examens behooren in zeer nauw verband
te staan met de school.
5. Er moet gebroken worden met de idde, dat
de onderwijzer een wetenschappelijk man is. Hij
kan dat niet zijn. De examens zorgen er wel voor,
dat bij zich zelf niet is of worden kan. Zij brengen
hem juist in den waan, dat zijn keunis 't raiddel-
punt van 't essentiëele weten is.
6. De onderwijzer behoort een wetenschappelijk
ontwikkeld man te zijn. 't Moet bij hem niet zijn
>halb-bildung",
7. 't Voorgestelde van den Bond van Neder-
landsche Onderwijzers in zake opleiding verdient
de voorkeur boven dat van 't Ned. Onderwijzers-
Genootschap.
8. Voor docenten, met de opleiding van onder
wijzers belast, behoort een afzonderlijke bevoegdheid
vereischte te zijn.
9. Die opleiding dient zooveel mogelijk in handen
to komen van academisch gevormde personen.
10. De vooretellen van 't Ned. Onderwijzers-
Genootschap geven ons niet de school der toekomst.
De lezing van den heer van den Bosch werd met
belangstelling gevolgd. Hij sprak niet alleen over
de opleiding van den onderwijzer, maar hg man
buiten 't Lager Ondcrwys gaf ons oen kijkje op
de lagere school en haar gebreken (des pudels lrèrn).
't Scheen, dat er onder zijn hoorders waren, die de
gebreken der lagere school niet konden accopteeren.
Het waarom laat ik in 't midden, maar wel weet
ik, dat, wie goed wil zion, op een hoogte moet
staan. Nadat spreker eenige op- en aanmerkingen
had weerlegd, zette hij, op verzoek, in 't kort uit
een, welke eischen htj aan den candidaat-hoofd
onderwijzer zou stellen, indien hjj hem in de Ned. taal
en letterkunde moest examineeren.
De Voorzitter, de heer Hogerland, daukte den
spreker voor zijn gehouden voordracht en de toe
hoorders voor hun betoonde belangstelling. Daarna
sloot hij de vergadering.
Als leerlinge van de opleidingschool voor
vroedvrouwen te Rotterdam is toegelaten mej. M.
Lanooij te St. Annaland.
De ttuyter'0 geboorteplaats.
De heer G. J. F. Mes, archivaris te Beigen-op-
Zoom (van geboorte een Zeeuw), beweert in de
Midd. Ctdat niet Vlissingen, maar Bergen-op-Zoom
do geboorteplaats van Michiel Adriaanszoon de Buy ter
is. Hij beroept zich op een Fransch werk van Jean
Fnure, Bailif do Zanddaarbuyten, enz., verschenen
te 's Gravenhage bij Pierre van Os, in 1761, waarin
gezegd wordt, dat Do Ruyter in 1607 geboren
word op een kleine boerdorij, toen genaamddc
Groot, tbans Leeuwork, aau don oever van den
Zoom, op een kwartier afstands van Bergen.
In het doopboek der Hervormde gemeente dezer
stad staat te lezen:
8 Julius 1607.
V. Adrix Michielss. M. Susanna Vcrbruggben K. Michael
p. llcnr. Gouarts, Claes Pieterss, Middel Bekemans, Nceltken
Anlhoms Susanna Jans.
Hierbij dient men in aanmerking te nemen, wat
wel eens beweerd wordt en wat dc heer Mes ook
in zjjne jeugd leerde: dat de bijnaam De Ruyter
ontstaan was doordat de vader vau Michiel, Adriaan
gehcotcn, ruiter in Staatschen dienst was geweest.
Tbans is het woord aan de VJissingsohe doop
boeken.
Het No. van 1 dezer dor Wereldkroniek bevat,
o. a.de portretten van HH. MM. de Koninginnen,
hot bezoek der Koninginnen in Zeeland, van af de
heenreis tot den dag vóór hot vertrok, dc portretten
van H. M. de Koningin op verschillenden leeftijd
en als platen de Abdjjpoort te Middelburg, het
Stadhuis te Middelburg, Itovue op dc Schelde te
Vlissingen en het Standbeeld van Michiel Adriaans
zoon de Ruyter.
Zlcrikzcc, 3 Sopt. Hot 25-jarig bestaan
onzer Hoogere Burgerschool werd boden recht fees
telijk herdacht. Van zeer vele particuliere- en dc
openbare gebouwen wapperde do vlag.
De receptie, heden namiddag ten 1 ure in de
Teekenzaal der H. B. S. gehouden, was zeer druk
bezocht. De zaal was eenvoudig, doch smaakvol
versierd. Aan den Directeur- der School, den heer
Kok, den heer Lcupen, leeraar in do Wiskunde en
óeu congierge, J. v. d. Jagt, die gedurende al dien
tjjd aan de school werkzaam zjjn geweest, werden
prachtige cadeaux overhandigd.
Het eerst werd het woord gevoerd door den
Voorzitter der feest-commissie Jhr. A. C. Rüell,
die de aanwezigen ccn hartelijk wolkom toeriep.
Waar allen wien het belang der H. B. School
alhier ter harte gaat, met vreugde den dag
zullen begroeten, waarop zjj 25 jaren heeft bestaan,
is er alleszins grond om te verwachten, dat ook
zij ceu blik in het verledcno dier inrichting zullen
wenschcn te slaan en dat hun daarom ceu beknopt
overzicht van do geschicdoms dor school niet on
welkom zijn zal. De behandeling dier geschiedenis
wonscht spreker echter aan meer bevoegden over te
laten cn hij zal eenige beschouwingen wijden aan
het middelbaar onderwijs zelf en zijne beteekonis
voor de bewoners van provincie-steden en van het
platteland.
Nagaande boe hot ondorwijs was vóór de invoering
der wet op het M. O., hoe Thorbccke de gebreken
daarvan erkennende, o.a. de behoefte van ons volk
aan algemeen ontwikkeld onderwijs, trachtte te
gomoet te komen, door het scheppen van inrichtingen
van onderwijs, waar allen, die zonder naar geleerde
vorming te verlangen, de gelegenheid zouden ver
krijgen om zich voor te bereiden om in de beschaafde
cn steeds voortgaande maatschappij te verkeeren,
besprak spreker kortelings do redenen, waarom hot
M. O. nog niet overal aan zijne bestemming be
antwoordt.
Toch is de heilzamo invloed, die een welvolbvachte
cursus op de H. B. S. op hot verdere leven van
den kweekoling uitoefent, meer en moer aan het
licht getreden en heeft zich langzamerhand aan do
bewoners van het plattoland bewaarheid, dat het
niet juist het gemakkelijkst verkrijgbare is, wat
het meest wordt gewaardeerd on zijn de Hoogere
Burgerscholen meer en meer geworden de middel
punten, waaruiteen weldoende stroom van beschaving
en ontwikkeling over een zich steeds verwijdend
gebied wordt uitgestort.
Met den weusch dat het ideaal van den grooten
grondlegger van het Middelbaar Onderwijs: »Op-
wekking tot zelfstandigheid van ontwikkeling, die
»van iederen man van het volk meer kan maken,
»dan by tot dusver was", spoedig moge worden
bereikt, eindigde doze spreker.
