Goed? Beter? Best!!!
de belangen dor gemeente waren behartigd, daar
men beter laag verpachten kan dan in 't geheel
niet. Men mist in 't laatste geval niet alleen de
pachtpeimingen, maar ook de kaairechten en ver
vreemd de pachters van de haveupereeelen.
In geheime zitting werd bet kohier van den
hoofdelijken omslag opgemaakt.
Col{|ii*|tlaat, 7 April. De werkman aan
den nieuw te leggen inlaagdijk aan Nieuw Noord-
Bevelandpolder, die eene kar grond over zich kreeg
(zie vorig nummer) is gisteren avond aan de gevolgen
overleden. Volgens de voorwaarden van het bestek
wordt aan de weduwe ingevolge van dien f 1000
uitgekeerd.
Staveuisse. Benoemd tot gemeente-vroed
vrouw te Reeuwijk bij Gouda mej. E. Letzer, thans
alhier in functie.
Bruiitissc, 9 April. In de Vrijdag gehondene
vergadering van den gemeenteraad werden tot leden
van bet stembureau voor de verkiezing van een
lid der Tweede Kamer benoemd de beeren W.
Jumelet en J. Goudzwaard.
Aangeboden werd de rekening van het Burgerlijk
Armbestuur over 1893. Deze werd in handen ge
steld van eene commissie, bestaande uit de heeren
Jumelet, Goudzwaard en Van Vessem.
*tir-JttitHlu ml. 7 April. Heden voormiddag
ontstond er brand in ae landbouwschuur van den
heer A. Capelle, staande aan den binnenweg van
Sir-Jansland naar Nieuwerkerk. De schuur stond
biunen korten tjjd in volle vlam en met groote
moeite werden 13 stuks vee en een jong paard uit
de vlammen gered; 2 roestos6en werden onder de
rookende puinhoopen begraven. Toen de brandspuit
van Nieuwerkerk aankwam, was ook het aan
grenzende woonhuis, bewoond door 2 paardeknechts,
reeds door de vlammen aangetast. Op den zolder
van het huis waren ruim 200 H.L. tarwe geborgen,
die door brand- en waterschade groot nadeel leed,
ook de inboedeltjes der arbeiders, waarvan niets
verzekerd was, leden groote schade. De burgemeester
van Nieuwerkerk was op het terrein aanwezig om
de noodige hevelen te geven, terwijl de politie
voor de orde zorg droeg. Naar men gist zou de
oorzaak te zoeken zijn iu het spelea niet lucifers
door kleine jongens.
Xlerikzce, 9 ApriL Voor zooveel noodig
vestigen wij de aandacht op de advertentitfn ter
aankondiging der Bieder-avond op Vrjjdag a.s. van
den Heer en Mevrouw Haase.
De programma's zijn verspreid en beloven een
kunstgenot, zooals hier teer zelden te smaken valt.
Donderdag zal worden bepaald of bet Concert door
gaat. Men voorzie zich ruim van entrée-kaarten.
Men neme dezen welgemeenden raad aan!!
Benoemd tot onderwijzeres te Nieuwerkerk,
mej. J. A. Coomans te Breskens.
Tot hoofd der school te Zoutelande is benoemd
de heer A. Minderhoud te YVestkapelle.
De commissie voor het eindexamen van leer
lingen der H. B. Scholen in Zeeland, dat dit jaar
alhier wordt gehouden, bestaat uit de heeren G.
Kok Jr., directeur der H. B. S. te Zierikzee, voor
zitter, dr. H. Japikse, J. Broekema, J. P. M. Iteijere,
J. J. van Laar, leeraren aan de H. B. S. te Mid
delburg, dr. Z. Th. Diehl, directeur, M. G. J. de
Visser, J. A. C. de Schmidt, F. Allan, leeraren
aan de H. B. S. te Goes, F. F. Lcupen, dr. H. J.
van de Stadt, J. A. de Bruyne en E. M. J. C.
Belmonte, leeraren aan de H. B. S. te Zierikzee.
.Aangesteld tot rijksveldwachter M. Isheitn,
vroeger knecht lste kl. bjj de visscherij-politie op de
Schelde en Zeeuwsche stroomen te Ternenzeu
(standplaats Veere) en J. Ponlisse, rijksveldw.-
jachtopziener te Oud-Vosmeer, die met 21 dezer
verplaatst wordt naar Kapelle (Nieuwerkork);
voorts is verplaatst van Burgh naar Ond-Vosroeor
de rijksveldwachter A. Vink Az.
Te Bergen-op-Zoom is door een schipper een
monstervisch gevangen, volgens kenners een bed-
haai. Het dier heeft een lengte van 3,2 M., bij een
omvang van 2,1 M. Bovendien werd in de haven
een slang gevangen lang 4 voet. Beide monsters
werden door de ingezetenen druk bewonderd.
Ook de anti-revolutionaire kiesvereeniging
»Voor Tholen en St. Philipsland" en die te
Colynsplaat, stelden den heer Lobman candidaat,
zoodat hij thans als zoodanig optreedt voor de
gezamenlijke kiesvereenigingen.
De heer Bahlman heeft bedankt voor de
candidatuur, hem door de roomsche kiesvereeniging
te Goes aangeboden.
In eene brochure verklaart professor Spruyt
wat op 10 April de quaestie zal zijn, en doet
daarbij een beroep op de anti-clericale gevoelens
der liberale partij. Volgens prof. Spruyt ziet de
heer Tak >in zijn onbegrijpelijke verblinding niet
in hoe hij vooral werkt ter vermeerdering der toch
reeds veel te groote macht van dr. A. Kuyper",
en hebben de kiezers dus te beslissen of de leiding
der liberale partij moet toevertrouwd blijven aan
Tak, >die daartoe ten ecnenmale onbekwaam bleek
en de speelbal moet worden van dr. Kuyper", of
wel aan bekwamere handen".
Kiesrechthervorming, .zegt de heer S., komt in
elk geval tot stand. Volgens hem is 't alleen de
vraag of de liberale partij ter wille der hervorming
al of niet zal te gronde gaan.
Het Handelsblad, na de briefwisseling tusschen
Dr. Kuyper en Mr. Lohman met bare woorden te
bobben vortolkt, zegt:
«Welk een Nemesis rijst op tusschen die beide
mannen 1
Was bet niet de heer Lohman die weleer aan
den heer Beelaerts schreef:
Ik ben nu eenmaal geplaatst onder dien Kuyper en
bij het minne volk van Kuyper.
En nu stapt hjj juist naast den heer Beelaerts
in het schuitje, dat hem van dat minne volk"
verwijderd moet houden.
En or is nog iets anders. Welk een allerzotst
figuur slaan de vrije en onafhankelijke kiezers van
Goes, terwijl over hunne hoofden heen de heeren
K. en de S. L. dus loven en bieden wie van de
twee hen zal vertegenwoordigen.
Dr. K., als gij belooft in de Tweede Kamer op
uw post te blijven, laat ik Goes aan u over.
Beste vriend en collega. Leen mij Goes even.
Na gemaakt gebruik, krijgt ge het weer eerlijk
terug.
Niet de kiezers beslissen wie zitten zal. De
eandidaten beslissen het onderling. Goes is als
een van die geribde, palmhouten cilinderdoosjes
uit een kindergoocheldoos. Naarmate men drukt
of schuift, komt er oeu zwart of rood schijfje voor
d en dag. Niet het doosje maar de goochelaar beslist".
Bij kon. besluit is bepaald, dat de stembriefjes
ter verkiezing vau leden van de Tweede kamer in
de hoofdkiesdistricten Goes, Honteüisse, Oostburg,
Zierikzee, Helder, Enkhuizen en Dokkum, op 10
e.k. en, ingeval van herstemming, op 24 e.k. in te
leveren, zullen worden geopend, respectievelijk op
12 en 26 daaraanvolgende.
Mr. C. Bake schryft iu De Navor&cher .-
De heer C. L. Vinck, openbaar onderwijzer te
Schoonhoven, schrijft mij het volgende:
«Door mijn geboorte en 27-jarig verblyf in Sint-
Jansteen (Z.-V.) ben ik bekend met eenige uit
drukkingen, die daar nog in de volkstaal voortleven
en betrekking hebben op het »flesschentrekken"
In Vlaanderen en Zeeuwsch-Vlaanderen, waar bier
de volksdrank is, bestaat bij de herbergiers de
gewoonte, om bet laatste gedeelte vau het vat, dat
minder geschikt is om den bezoeker voor te zetten,
door de kraan in flesschen te laten loopen en door
bijvoeging van suiker en gerst weer drinkbaar te
maken. Dit werk noemt hij op flesschen trekken.
Wordt het vat op flesschen getrokken, dan is dit
een bewijs, dat er niet veel meer te halen is. Het
volk heeft overeenkomst gezien tusschen zoo'n vat
en een man, die steeds meer en meer iu zijn zaken
achteruitgaat. Van zoo iemand zegt men dan ook:
hij gaat op de flesch. Is de kogel door de kerk,
m. a. w. heeft hij alles verloren, dan zegt de volks
taal: hij is op de flesch. De flesschentrekker
(eigenl. bet.), die van het vat op die wijze nog
haalt wat hij kan, heeft in het oog van het volk
veel overeenkomst met uitzuigers, woekeraars,
bedriegers. Een flesschentrekker (lig. bet.) is dui
iemand, die op listige, slimme wijze van anderen
wat weet te balen".
Ik zeg den heer Vinck dank voor zijne mede-
deeling eu geloof, dat wij nu met de verklaring
van het woord een heel eind verder gekomen zijn.
De inspecteur der recherche Batclt en de
brigadier-majoor der rijksveldwacht to Amsterdam
hebben Woensdag in de buurt van Hilversum een
nader onderzoek ingesteld in zake het verdwijnen
van juffrouw Marie Schmitz en wel naar aanleiding
eener mededeeling van een heer en dame, die
meenen omstreeks den tijd der verdwijning daar in
de buurt gillen geboord to hebben. Ook dit
onderzoek heeft echter weder tot niets geleid.
Eenige dagen geleden kwam iemand uit IJmuiden
mededeeien, dat daar in de duinen vrouwen
kleederen waren gevonden. Bij onderzoek bleek
echtor, dat men to doen bad met oude kleoding-
stakken, welke voor vogelverschrikkers waren
gebruikt.
Eene dienstbode uit Zuiddorpc is onder be
waking der rijkspolitie gestold, om zoo noodig naar
de gevangenis te Middelburg te worden overgebracht,
als z{jnde de vermoedelijke moeder van een op
den openbaren weg gevonden lijkje van een pas
geboren kind.
AanbestedingenVerkoopingen enz.
Ten overstaan van den Notaris Mr. J. C. van
der Lek de Clercq zijn d.d. 31 Maart 1894 te
Zierikzee verkocht:
3 Heet. 59 Aren 60 Cent. weiland, genaamd «do
Bergweide", onder Zierikzee, voor 700.
2 Heet. 62 Aren 90 Cent. bouwland, aan den
Slikweg, in den Zuidhoek onder Zierikzee, voor ƒ655.
Beiden per 41 Aren 68 Cent.
*1. .llaar(eiiM<l(ik, 8 April. Door het
bestuur der Ned. Herv. kerk alhier werden Vrijdag
aanbesteed do vernieuwings- en onderhoudswerken
aan de kerk on pastorie.
Ingeschreven werd voor het timmerwerk door
de heeren: Abr. v. d. Hoek voor f 356, C. v.
Iwaarden voor f 355, Joh. Kauffraau voor 331,
A. Rjjnberg voor f 318, A. v. Bozooijen voor ƒ311.
Voor bet metselwerk door de heeren: J. Beaufort
voor 352, S. C. Muller voor f 348, P. Geluk
voor 344,60, D. Hartog voor 336.
Voor het schilderwerk door de heerenL. van
Splnntor voor 285, Gebr. van Spluntor voor
f 275, A. van Splunter voor 270.
Aan de minste inschrijvers is het werk gegund.
Al de inschrijvers wonen alhier.
Vrijdag werd alhier publiek aanbesteed: bet
bouwen van een arbeiderswoning.
Ingeschreven werd voor bet metsel- cn smee-
werk door de heerenP. Geluk voor 595, S. C.
Muller voor 584, D. Hartog voor 487.
Voor het timmer- en schilderwerk door de heeren:
A. v. Bezoojjon voor f 579, C. v. Iwaarden voor
f 520, Abr. v. d. Hoek voor 480, A. Rijnberg
voor 450, J. Kauffman voor -148.
Aan de minste inschrijvers is het werk gegund.
Alle inschrijvers wonen alhier.
8 April. Het bestuur van
het. calamiteuse waterschap „Scherpenisse" heeft
aanbesteed, de vernieuwing en het onderhoud vau
het kram-, rijs- en aardewerk, benevens van de
steenglooing en de verbouwing van de woning van
den waterbouwkundigen ambtenaar, loopende over
het dienstjaar 1894/95. In het geheel zijn 7 bil
jetten ingeleverd:
L. Moerland te Stavenisse, voor f 9800; A. van
Popering te Bruinisse, voor 9800; J. de Rijke
te Middelburg, voor f 9770; C. Bolier te Bruinisse,
voor f 9749; Van den Brink te Krabbcndijke, voor
9720; J. de Jonge te Biezelinge, voor 9700
M. G. Laroojj to Sckerpenisse, voor 9687.
Den laatste is, behoudens goedkeuring van Gedep.
Staten, het werk gegund.
lAiDBOIiy,
St. IiiiiuIhikI. 8 April. Bij den land
bouwer Akkermans alhier staan reeds 6 gemeten
suikerbieten boven den grond, die 24 Maart 1.1.
gezaaid zijn.
11 - T S jg A E M.
lli<l<lcll»iir£. 7 April. Ten vervolge op
ons bericht betreffende den drievoudigen moord te
Marolleput, deelen wij mede, dat door bet O. M.
togen den beklaagde is geüischt eene levenslange
gevangenisstraf. Als motief is aangenomen dat bjj
de drie moorden heeft gedaau om met Lconie naar
Amerika te kunnen gaan en alzoo met voorbedachten
rade. Gedurende de behandeling der zaak legde de
beschuldigde de grootste onverschilligheid aan den
dag; alleen bij het hooren van zijn vonnis scheen
bjj eenigzins ontroerd.
De verdediger Mr. F. N. [v. d. Bilt ging den
levensloop van den beklaagde na, zijne ongelukkige
opvoeding en zijn eenig streven om met Leonio
to kunnen trouwen; bij zou wenschen nog een
deskundig onderzoek of in elk geval een veel
mindere straf.
Do uitspraak werd bepaald op Vrjjdag 20 dezer.
Beroepen te Nieuw-Lekkerland ds. L. A. F.
Creutzberg te Pernis.
Aangenomen het beroep naar de Herv. Gem.
te Heenvliet door ds. H. L. Krom te Ouwerkerk.
Ingooiden stukken.
Naar aanleiding ran de aanbeveling van een candidaat
voor lid van de Tweede Kamer der Staten-Oeneraal door
eenige heeren, waaronder ook voorkomen^ de namen in
hunne kwaliteiten van den Burgemeester en den Secretaris
van Zterikiee, en van den Burgemeester van Kerkwerve,
herinneren wij, dat te dezer zake eene iniuisterieele circulaire
bestaat, die aldus luidt:
Ministeriëele circulaire.
's Ggavenhaob, 20 Juli 1875.
Herhaaldelijk is my gebleken, dat Burgemeesters, School
opzieners en andere in dienst van deu Slaat geplaatste
personen zich aan bemoeiing ten aanzien van de verkiezingen
van leden van de Tweede Kamer der Staten-Generaal schul
dig rnaken, door zich in aanbevelingen van dezen of genen
kandidaat voor liet lidmaatschap te mengen. Dit heeft mij
na de herhaalde aanschryvingen, die daartegen door ver
schillende Ministers van Binnenl&ndsclie Zaken gericht zjjn,
ten uiterste bevreemd en het misbruik heeft vooral mijne
aandacht getrokken, nu voor de verkiezing, die heden in het
kiesdistrict Zutphen moet plaats hebben, die bemoeiing
geheel in strijd met den geest der wet, op ruime schaal heeft
plaats gehad bij eene advertentie, voorkomende in het lste
bijvoegsel tot de Zutphensche courant van 17 Mei 1.1. Door
dergelijke aanbevelingen wordt invloed op de verkiezingen
uitgeoefend en geen ambtenaar behoort van zijne betrekking
tot dat einde misbruik te maken in voor- of nadeel van
een bepaalden kandidaat Dat misbruik springt bij bedoelde
advertentie te meer in het oog, daar onderscheidene ambte
naren zoover zijn gegaan van bepaald in hunne betrekking
op te treden. De regeering mag niet toelaten, dat op de
vrijheid der verkiezingen inbreuk worde gemaakt en ik ver
zoek u alzoo, zoover dit van u afhangt, tegen aanbevelingen
bij verkiezingen door ambtenaren te waken.
De Minister van Binnlandsche Zaken,
(w. g.) HEEMSKERK.
X. V. Z.
Als 't Dinsdag is ik weet het wel,
Is 't mosterd na den maaltijd.
Doch daarom kan het soms geen kwaad
Te zeggen eens de waarheid.
Een tweespalt kwam in ons district,
En wel bij d' anti-mannen,
Bij wie (hoewel de kleinste helft)
fleer LOHMAN werd verbannen.
Die kleinste helft roept overluid
Kiest HU VERS nu mjjn vrinden.
Slechts die alleen zij onze man,
Men kon geen beter vinden.
En zie de arme liberaal,
Hij hoort te elfder ure,
Dat men nu ook van z ij n e zij
Een candidaat wil sturen.
Bravo zeg ik, doch hoe zoo laat,
Waarom werd men eerst ketter?
Waarom toch eerst met d' anti me?
Zet hier maar puntjes, zetter.
Toch ben 'k door dat besluit zeer blij,
'k Voel me nu werk'lyk lichter,
Oindat voor ons als candidaat
Gesteld werd de heer HtljfUn-.
Wiss enk Kit April "94. WITTE HAGE.
Aan den lieer Witte Hage te Wissenkerke.
Nooit leeren wij onze eigen waarde
beter kennen dan wanneer een
ander ons probeert te trappen.
Atnice
Heb je nimmer eens gelezen Witte van een beer
of aap, die zijn jongen zoo lief had, dat bij ze uit
pure genegenheid aan zijn hart dooddrukte? Ik heb
het wel eens gelezen en ik denk daar zoo aan toen
ik boorde zoggen, dat domiué bij jon met Goeden
Vrijdag heel den dag kerk houdt. Nu twijfel ik
ov niet aan of de werkinenschen zullen op zulk een
avond wel opgepropt zjjn met geestelijk voedsel
doch men schjjut nog geen middel te hebben uitge
vonden, om daarmee liet lichaam te voeden. Arme
armen
Nauwelijks is een zucht van verlichting u ont
snapt toeu gjj aan 't werk ging, nauwelijks is het
kongerspook vervangen door do hoop een stuk brood
te eten, dat men Zaterdags zou kunnen betalen.
Nauwelijks steeg een dankgebed naar hoven, dat
de Eeuwige zoo prachtig wéér gaf, of Zijn dienaar
zegt halt en als 't avond is, is door uwe armen,
die nu mouten ruston, weer zooveel minder verdiend.
En dominé Dominé" hoeft immers toch zyn
salaris Foei niet waarwant dat is zekerde
nijvere werkman had veel liever Goeden Vrijdag ge
vierd op 't land, dat kan immers even goed Zoo
als ik zei had ik dat alles, hoewel uit goede bron,
vernomen, en was ik niet gerust voor dat ik zelf
eens gezien had, van daar dat. ik op dien Goeden
Vrijdag mij op Wissenkerke bevond en jawel, men
had mij niet bedrogen, doch 'k zag goddank ook
dat niet ieder zich gebogen had voor den wil van
jou predikant, want ouder het gebombam der klok,
die de geloovigen opriep naar 't bedebuis, ratelde
eeu vischwagenterwijl met meel bepoeierde bak
kersgezellen gevaar liepen queue te maken met
prachtig gekleede meisjes. Sommige winkels waren
hermetisch gesloten, andere echter zoo mogelijk nog
meer open dan anders. Sommige arbeiders werkten
welgemoed, anderen gingen somber naar de kerk,
omdat hun boer niet wilde hebben dat ze werkten,
deze waren dus gedwongen om meer dan anders
godsdienstig te zijn op Goeden Vrijdag. En dat
halve, die scherpe contrasten werden veroorzaakt
door een man, die door de gemeente onderhouden
wordt, die door de gemeente leeft
Waarom h.v. met Paascb-Mnandag niet heel den
dag kerk gehouden? waarom dan niet zooveel moge
lijk geweerd dat men God Bachus zoo ijverig dient
want de rawc ongebonden leden, die den opmerker
dan kon zien, zonden Christenen zeker de liaren wel
ten berge doen rijzen en hoewel men bij of omtrent
weet wat er op zulke dagen omgaat, wordt het
toch oogluikend toegelaten door dominé en consorten.
Waarom daar niet meer tegen geijverd? Maar
neen, dat doet men niet; wel wil men het volk
de kermissen ontbonden; wel trekt men te vuur
en te zwaard daartegen te velde, doch wanneer
twintig maal grover dingen gebeuren op een
christeljjken feestdag, dan hoort men er niets
van. Schande, zeg ik. Laat 3 of 4 maal in 'tjaar
volksfeesten plaats hebben op ieder dorp, maar
laat geloovigen hun christelijke feestdagen christelijk
vieren en laat ongeloovigen, die ze niet willen
vieren dan werken, zooals bij jou iedereen
zou hebben gewerkt op Goeden Vrjjdag, wanneer
Dominé 'tniet verboden had.
Apropos 'k heb hooren zeggen, dat ieder burger
bij jou weer z'n papier voor dörpsouderhoud thuis
gekregen heeft en nu hoorde ik ook voor de vaste
waarheid beweren, de burgemeester, die naar ik
hoorde wel op drie millioen wordt geschat, zichzelf
heeftpardon, ik bedoel dat die aangeslagen
is voor de kapitale som van 400 gulden. Is dat
zoo Witte? Zoo ja, dan kan ik je nog meêdeelen,
dat ik hoorde beweren dat iemand, die b.v. zoo
veel kapitaal bezit, dan die man aan rente
en inkomen bezit, is aangeslagen voor '/4.
Is dat in orde, die verhouding Witte? Bij mij is
het een schreeuwend onrecht te meer, omdat bij
jou niemand durft of zal zeggen »ho eens even,
we zullen je zelf eens taxeeren meneer". En wat
volgt nu uit dat zwijgen? Dat meneer waar
schijnlijk zelf maar zegt wat hij schuldig wil zijn,
waarop natuurlijk met de noodige knikjes de zaak-
beklonken wordt, 'tis net zoo goed Witte alsof
ik er bij ben, daarom zeg ik knikt en buigt maar
slaven; kruipt en knielt maar en betaalt maar te
veel. Vermeet u niet, een enkele maal te aarzelen
ofevenals een schooljongen, die een kameraad
dwingt om genade te zeggen, wordt men dan ook
gedwougen en zegt men dat woordje niet, dan
zijt ge zedelijk dood, evenals jij zedelijk dood bent,
omdat je nu en dan een stukje over de raads
zittingen in den Bode plaatst. Nog een heel klein
beetje en waarachtig 'k hoor je ook al genade
roepen man; als je dat doet amice, dan hijseh ik
de vlag halfstoks en doe een roosje aan mijn pet.
Witte, 'k vraag je in gemoede: Waarom is
Wissenkerke altijd in alles zoo verre ten achter?
Waarom kan daar nooit eenige Vereeniging, die
tot nut of voordeel der burgerij kan zijn, bloeien?
Waarom sterft daar alles van dien aard den dood,
behalve collecten en nog eens collecten, die den
burger uitzuigen?
Waarom ziet men daar nimmer eenige belang
stelling, dan bij de eenige keer waarop dit vergund
schijnt, n.l. als er een nieuwe domiué preeken moet?
Waarom Witte, heeft meu b.v. ieder jaar op Cort-
gene een drukke veemarkt in April, waar boer en
burger, waarvan in één woord ieder genoegen of
voordeel beleeft? Waarom is er geen «Landbouw
belang" op Wissenkerke?
Zeg nu niet dat bet is omdat Cortgene meer in
't centrum van bet eiland ligt of zoo iets, doeh
zeg eenvoudig zoo als 't werkelijk is. Zoo iets
wordt n.l. daar gesteund en niet geweerd
en wanneer men bij jou zoo iets zon willen be
proeven, och man, men werd verpletterd met groote
verpletteringen.
Arme Wiskerkers, wat staan je nog laag met
je zei ven en wat loopen je nog als kindereu aan
den leiband van je vader.
Wanneer zal de dag toch eens aanbreken dat je
zeggen durft: betalen willen we, doch geef ons
dan ook gelegenheid om iets te verdienen.
Witte, zeg dat alles eens aan jou dorpsgenooten
en als je 't tot eeu goed einde brengt, dan ver
zeker ik je, dat ze na je dood een standbeeld
zullen oprichten, een voor jou en een voor je vriend
CARAMBOL.
Nookd-Bevelan», April 1894.
Een gesprek tusschen
twee Arbeiders.
G ij s. Hoe maken 't toch jou kinders op school
Kees. Wel, goed. Ik heb een meisje, dat gaat
een jaar school, en die leest, dat het een lust is, en
m'n Daantje, pas 10 jaar, sit in de vierde klasse eu
sal gauw in de vjjfde ritten, en die sit voor de grootste
deelsommen niet verlegen. En leien en schrijven,
daar sta je van te kijken.
Gy s. Zoo. Nou sal ik je zeggen waarom ik dat
too vroeg. Die jongen van rue, Koos, is van den winter
13 jaar geworden, en met s'n geleerdheid is 't narig
heid. Lest sou hjj voor mjjn vrouw wat leien uit den
bijbel, maar 't was hakkelen en 't bleef hakkelen, soodat
ik al gauw sei: «scboi maar uit, want daar wordt je
nou akelig van". Verleden week moest hjj een briefje
schrjjven aan lijn Grootmoeder, die verjaarde, maar
daar kwam niks van; hij kon niet verder komen als
sik fielsteteer je" en met letters als een koe, soodat
met die drie woordjes het halve velletje al vol was.
Toen heb il; met mijn stijve kneukels het briefje
maar afgemaakt.
En rekenen dat is ook niks gedaan. Gisteren
vroeg ik hem: Daanlje, hoeveel is 5 maal 7? Eerst
seid-i niks, maar toen ik het nog eens vroeg, seid-i
•dertien".
Zoodat ik maar teggen wil, dat-i op school niemen
dal leert.
Kees. Maar gaat die jongen van je wel geregeld
naar school?
Gjj8. Dat zou ik meenen. Alle winters, van
December tot Maart, soms tot April. Je begrijpt, ik
kan hem toch niet het heele jaar sturen.
Kees. Neen, dat begrjjp ik, ofschoon, als die wet
op de leerplicht
Gjjs. Wat begin je nou te leuteren?
Kees. Nou, maak je maar niet ongerust, waat
dat sal soo'n vaart niet loopen, ten minste als onse
Meester 't aan 't rechte eind heeft, en dat geloof ik wel.
Gjjs. En wat maakte die ervan?
Kees. Ja, nou moet ik me eerst eens beiinnen,
want 't is al soo lang geleden, temet een jaar.
't Was in Juli geloof ik, neen in Augustus, neen
toch in Juli, dat ik naar Spanbroek geweest ben op
de begrafenis van Nicht Antje, waar we nog een
kleinigheidje van getrokken hebben, 't Was smoorbeet,
en beneden was 't niet uit te houden, soodat ik al
door boven op de boot was.
Ik had voor de derde keer mijn pjjp gestopt, toen
hoor ik seggen: «Zoo Kees, ook op reis?"
Ik kjjk op, 't was oose Meester.
Nou, ik was bljj, dat ik eens kon praten en 't duurde
niet lang, of we hadden 't braaf druk.
't Nieuws van 't Dorp was gauw afgehandeld. Daar
schoot me wat te binnen. Meester, sei ik, 't ia tegen
woordig in de kranten een gescbrjjf over die leerplicht,
dat het vervelend begint te worden. Ik wou maar dat
se er mee ophielden, want als dat doorgaat, dan lijn
wij, arbeiders, er ongelukkig aan toe. Waar moet het
been, als onse jongens tot hun veertiende of vijftiende
jaar op school moeten blijven? dan lijn se stjjf van
't ritten. En behalve dat, 't moeten toch allemaal geen
professers worden.
De Meester begon te glimlachen en met sijn hoofd
schuddende seide hijvKees, laat je niets wijs maken,
maar de kranten moeten vol, dat is buiten kijf, en
als so die allemaal wilden vullen met waarheden als
koeien, dan ion één courant per maand voldoende sjjn.
Maar van leerplicht gesproken, daar komt niets van,
Kees. Zie eens aan, nu is er al gebrek aan onder-
wijters en boe sou het dan gaan? Bovendien, als leer
plicht werd ingevoerd tot 14-, 15-jarigen leeftijd, dan
souden alle plattelandsscholen op eens te klein sjjn.
En wat wordt er nu al niet geklaagd over de kosten
van het onderwijs!
Toch moet ik seggen, jelni hebt het er wel wat
naar gemaakt, dat de regeering sich de sank begint
aan te trekken.
