/lllllk/IISdll NIEUWSBODE.
Zaterdag 24 Maart 1894.
Directeur-Uitgever J. WA ALE.
Tweede Blad.
~reclXmes.
MAATKNIPPEN.
BEKENDMAKING.
NIEUWSTIJDINGEN.
Haagse he Brieven.
Yerflciujnt DINSDAGDONDERDAG en
ZATERDAG.
De prijs per 3 maanden is f 1,30, franoo per post
t 1,60.
Noord-Amerika, Transraal, Indiê ens. renending
eens per week, f 10,per jaar.
50*H JAARGANG. - No. 6439.
Advertentifiii, Tan 1—3 regel* 30 Ct».
meerdere regel* 40 Ct*., kunnen uiterlijk tot de*
Maandag*, "Woensdags en Vrijdag* middag»
12 ore bezorgd worden.
Groote letter wordt naar plaatsruimte berekend
Betalingen van Abonnements- of Advertentie-géiden gelieve men te zenden aan de ttAdministratie Zierihzeesche Nieuwsbode
Lyat van brieves, geadresseerd aan onbekenden, over
de 'e beltt der maand Maart 1894.
Van Haamstede:
1. K. Bos, Nieuwediep.
1—5 regels T'Ö Cts. Elke regel meer 15 Cts.
Bij de ondergeteekende bestaat gelegenheid tot het
leeren vaa maatRalppen, volgens de veel ver
beterde Weener coupe. 5 C*ld. de eursu*.
C. POLAK, Meelstraat, Zierikzee.
DRANKWET.
De BURGEMEESTER en WETHOUDERS van Zierikzee
herinneren de belanghebbenden, die wenschen, dat de hun
verleende vergunning tot het verkoopen van sterken drank
in het klein zal worden geacht wederom voor één jaar te
zijn verlengd, «lat xtf vóór den 1 April a.s.
daarvan aan hen behooren liennis
geven.
Zierikzee, den 7 Maart 1894.
De BargemeeBter en Wethouder» voornoemd,
Ch. W. VERMEIJS, Burgemeester.
JAN SNELLEN, Secretaris.
De BURGEMEESTER van Zierikzee brengt ter kennis van
de ingezetenen, dat de Secretarie der gemeente op JMLaan-
dag d«-ii ÖO Maart e.k. (Tweede
Paaschdag), zal zijn gesloten, met uitzondering van
des middags 12 - tot 's namiddags 121/. uur, voor het doen
van aangiften, den Burgerlijken Stand betreffende.
Zierikzee, den 24 Maart 1894.
De Bargemeester voornoemd,
Ch. W. VERMEIJS.
Nederland.
l)or<3i*eelit, 23 Maart. Daartoe uitgenoodigd door
een drietal heeren, trad heden avond alhier de heer G. van
IV.th op, om te spreken over de weesinrichting Neerbosch.
De zaal was geheel gevuld, waarbij ook eenige dames. Het
door den Spr. medegedeelde kwam overeen met hetgeen
eiders door hem is gesproken. Van de gelegenheid tot debat
werd door 4 personen gebruik gemaakt. Op eene tot den
heer Van Deth gedane vraag, betrellende de hem aangeboden
f iOO,000, indien hij naar Amerika wilde vertrekken, ant
woordde Spr. dat hy die heeren heeft gezegd hen de deur
te zullen uitgooyen, en wat de f 2000 betreft die hem zijn
toegezegd om den heer Van 't Lindenhout te tervolgen, dat,
zoodra hij die som bezit, hij zal zorgen dat Van 't Lindenhout
binnen 5 weken in de gevangenis zit. Door een drietal aan
wezigen werden de beweringen van Van Deth omtrent de
verpleging en de zedelijkheid op Neerbosch tegengesproken.
De heer Van Deth hie'd zijne beweringen vol en ver
klaarde omtrent de zedelijkheid op Neerbosch meerdere
staaltjes in een derde brochure te zullen mededeelen, die in
gesloten enveloppe zal worden verkocht.
Eindelijk werd eene motie aangenomen, waarin de Regeering
wordt uitgenoodigd van Staatswege eene Commissie te
benoemen, om, zoo noodig met medewerking van den heer
Van Deth, een degelijk onderzoek in te stellen naar den
toestand op Neerbosch.
M.i«l<leH>urjy, 22 Maart. Heden middag werd
door de Vereeniging van annimale koepokinenting in
haar eigen gebouw, onder presidium van den heer
J. H. Snyders, bare gewone jaarlyksche algemeene
vergadering gehouden. Ia deze vergadering wetd het
verslag over 1893 uitgebracht, waaruit blykt dat de
vaccinateur*, de heeren dr. J. P. Berdenis van Berlekom,
dr. J. C. Bolle en J. J. Berdenis van Berlekom, arts,
benevens C- Mazure, veearts, voor de Yereeniging
werkzaam bleven De Vereeniging telt tbans 11 donateurs
en 137 leden, w. o.: 1 lid te Zierikzee, 1 te Haamstede,
1 te Oisterland, 2 te Tholen, 1 te St. Maartensdijk en
1 te Poortvliet. In 1893 ontving de Vereeniging aan
subsidie ƒ1400, n.l. van het Rjjk ƒ1000, van de
provincie 200 en van de gemeente 200. Het aantal
vaccinatiëu aan het bureau verricht, bedroeg 391,
dat der revacoinatiën 102 Da stof voor de inenting,
zoo van de kalveren als van de kinderen, wordt steeds
verkregen door af wry ving van de door middel van
scanificatie en nitkrabbing verkregen kalverstof, met
bepaalde hoeveelheden glycerine en niet gedistilleerd
water. De rekening over het afgeloopen jaar sluit in
ontvang en uitgaaf tot een bedrag van 2799.33'/ii
met een voordeelig saldo van 77,54'/,Als penning
meester werd herkozen de heer M. Fokker.
23 Maart. Door een tot nog toe onbekende oorzaak
is heden nacht ten 2 ure brand uitgebroken op eene
hofstede een nar buiten de gemeente, vlak by het
zoogenaamde Stadswegje. De woning, zoowel als de
schuur, werden een prooi der vlammen. Da bewoners,
die door den rook werden waker gemaakt, konden
slechts met moeite vlochten, vandaar dan ook dat er
hoegenaamd niets ia gered kannen worden.
Sliit-A.nnjila.ii<l. Naar aanleiding eener circu
laire van H.H. Gedeputeerde Staten dezer provincie,
heeft de gemeenteraad alhier besloten, aan genoemd
college voor te stellen de jaarwedde van den burge
meester en den secretaris, beide A 475, te verhoogen
met ƒ50 en alzoo te brengen op ƒ525.
Gedurende den afgeloopen teelt is in de meestoof «de
Eensgezindheid" alhier, gereed gemaakt: 62,895 K.G. hard-
goed, 1890 K.G. racine en 5220 K.G. mul, terwijl bovendien
nog 10,538 K.G. racine tot hardgoed is verwerkt. Voorwaar
een drukke meestoof en voordeelig voor stoofvolk en aandeel
houders, maar door de lage prijzen der meekrap, minder
voordeelig voor de landbouwers.
Noaril-Boveliind, Naar men teer stellig ver
neemt, zal de heer Van Deth binnen enkele dagen
wederom op dit eiland eene bespreking over Neerboech
houden. De heeren gemeente-veldwachter Bakker en
predikant Dykstra hebben ieder naar hunne in
zichten en misschien ook volgens een weinigje over-
taiging zoo sterk voor Van Deth propaganda gemaakt,
dat deze heer zich geroepen acht om toch vooral
die menschen, die by de bekende vergadering dezer
dagen afwezig waren, in de gelegenheid te stellen, de
waarheid omtrent de weesinrichting Neerbosch te ver
nemen. Het is bepaald aan genoemde autoriteiten te
danken, dat dan de entree gratis zal zyn.
Publieke hulde voor zulke edele maaneaf{{!
St-Maartensdjjk, 22 Maart. Propaganda
voor bet socialisme of reclame voor het rep arceren en
verkoopen van naaimachines?
Esn van deze twee zaken was de aanleiding tot eene
vergadering, gisteren avond in een herberglokaal alhier
gehouden. Spreker was de heer A. J. Harinck uit
Middelburg.
Ruim een 50-tal nieuwsgierigen, by bekkenslag daar
toe opgeroepen, woonden de vergadering by. Het publiek
bestond nagenoeg geheel uit vertegenwoordigers van
den werkmansstand.
Volgens den spreker bedoelde hy reclame te maken
voor zyne zaken, doch by eeo overzicht op zjju publiek,
kwam by al spoedig tot de conclusie, dat voor hem
niet* te verdienen zou vallen, aangezien zyne hoorders
voor het meerendeel tnanciëel onmachtig waren, zich
eene naaimachine oauteschaffen.
Toen besprak hg de oorzaken van die onmacht en
gaf tevens eenigszins de middelen aao, waardooi bet
mogelyk zou kunnen worden zich (de arbeidersklasse)
hit dien toestand op te heffen. Veel kon de inleider
er niet van zeggen en diep kon hg er niet intreden,
(gesteld dat zulks in zyne bedoeling gelegen had), want
de waard en waardin uit de herberg vonden de manier,
waarop de naaimachines aangeprezen moesten worden,
wel een beetje vreemd en trachtten den spreker te
beduiden, dat hy niet buiten cya boekje (hier de
Daaiauchinee) moest gaan, daar iy hun lokaal niet
beschikbaar wilden stellen voor eene aanprijzing van
de sociaal-democratie. En daar zy het lijntje strak
hielden, viel er niet zooveel te hooren, als misschien
aoders wel het geval ware geweest.
StaveuisHe, 22 Maart. Volgens de vastgestelde
lysten bedraagt alhier bet aantal kiezers voor den
Gemeenteraad, de Prov. Staten en de Tweede Kamer 101.
Bruinisse, 23 Maart. In de gisterenavond gehouden
vergadering van den kolenboud «De Voorzorg", werd rekening
en verantwoording gedaan van het gehouden beheer over
4893. Daaruit bleek, dat de inkomsten hadden bedragen
13207.09, terwyl de uitgaven hetzelfde bedrag uitmaakten.
Het aantal H.L. steenkolen dat aangeschaft werd bedroeg
4634 H.L.
Ooaterland, 22 Maart. Heden avond hield de
Gemengde Zang vereeniging «Excelsior" van Zierikzee
(uitgaande van de Ned. Hérv. Jongelings-Vereeniging
»Samaël") een openbare uitvoering in de zaal van den
heer J. J. Beye.
Een talrijk publiek was tegenwoordig en het
programma, bevattende 13 flinke en degelijke nummers,
werd op uitstekende wjjse ten gehoore gebracht. Een
woord van dank mag niet onthouden worden aan
onze Jongelings-Vereeniging »Eben Haëzer", vóórhaar
medewerking aan het doel, dat genoemde Zangver-
eeniging zich met baar uitvoering voor oogen stelde,
nl. om ons een genotvollen avond te schenken en zich
zelf een gepaste en aangename uitspanning te gunnen
maar vooral danken wy «Excelsior' zelf, dat ze in ons
midden is opgetreden. De uitvoering getuigde van
ernstige studie van de zjjde der leden en van degelijke
leiding door den Directeur, terwyl de zang op uit
stekende wyze begeleid werd. Jammer, dikt de
uitvoering geen paar uren langer duurde. Ia de psase
werden wy door den President van «Samuël" nog
vergast op een drietal koddige voordrachten, die zeer
in den smaak van het publiek vielen. Moge «Excelsior"
baar bezoek hier ter plaatse nog eens herhalen 1 Ze
kan verzekerd eya van een tal rjjk pabliek.
Sir-Janwluml, 23 Maart. De jonge juffrouw
A. C. M. Brt&j, geboren alhier, thans kweokelinge
by de Rijksnormaallessen te Dordrecht, werd aan die
inrichting van de 2e tot de 3e klasse bevorderd.
De heer Struyk ontving heden bericht, dat zyne
vierjarige merrie «Corona", ingeschreven in het N. P.-S.
onder No. 1099, op de keariog, don 14 Februari jl.
te Zierikzee gehouden, een prys had verworven van
50 galden. Genoemde merrie wierp verleden jaar een
veulen «Tilly", dat by de keuring van verleden jaar
aangewezen werd nis eerste plaatsvervanger. Wanneor
men sa nog in aanmerking neemt, dat de heer Struyk
in 1892 een prys behaalde van 60 met een veulen,
dan mag men hem gelukwenschen met den goeden
uitslag op zyn pogen om een flink ras van paarden
te fokken.
Zierikseee, 21 Maart. Heden werd nog examen
afgenomen voor de Rjjtsnormaallessen alhier van twee
kandidaten, die verleden week door aiekte verhinderd
waren.
Eéo werd toegelaten tot de tweede klasse, één werd
afgewezen voor de de le kl. zoowel als voor de voorber. kl.
Het aantal leerlingen, waarmede den San April de
cursus aanvangt, ia: 2e kl. vier; le kL acht; voorber.
kl. twaalf.
Op verzoek is met ingang van 1 April a.s. eervol
ontslagen de Rijksveldwachter (brig, tit.) F. Sohaltz,
te Kapel le (Nieu werker k).
Da Stoomtram-Maatschappij Breskens-Maldeghem
(zuivere winst 39,529) keert over het afgeloopen
jaar 4 pet. uit.
Zierilrxee, 24 Maart. Heden middag had alhier
de plechtige teraardebestelling plaats van het stoffelijk
overschot van den heer W. A. Ochtman.
Op de begraafplaats waren velen tegenwoordig, waar
onder de leden van verschillende corporation, waarvan de
overledene lid was, n.l. van den Gemeenteraad, l et Depar
tement van Nijverheid, de Ambachtsschool en de Zeeuwsche
Spoorbootmaatschappij.
Toen het lijk in de groeve was neèrgedaald, werd het
woord gevoerd door den heer Ch. W. Vermeys, burg
meester dezer gemeente, die den overledene herdac'it als
burger, als raadslid en als wethouder, in welke laatste
betrekking hij gedurende 20 jaar had werkzaam geweest
Als Zierikzeeënaar had hij daarin veel goeds gedaan en ook
zijne mede-leden van het Dagel. Bestuur krachtig bijgestaan.
Met een woord van dank aan den overledene en vau deel
neming aan de familie, besloot de heer Vermeys zijne
toespraak.
De heer F. C. v. d. Vliet herdacht den overledene als
gewaardeerd vriend, als waardig lid der maatschappij en
stelde hem aan zijne familie ten voorbeeld.
De oudste zoon van den overledene dankte in gevoelvolle
woorden voor de laatste eer zijnen vader bewezen en de
deelneming aan de familie betoond.
Voor de vacante betrekking van hoofd der school te
Dreischor hebben zich drie en dertig sollicitanten aangemeld^
Te Kloetinge heeft zich een geval van pokziekte
voorgedaan.
Te Oud-Vosmeer is op 85-jarigen leeftijd overleden
Hendrik Stormezand, drager van het «Metalen Kruis" en de
citadel-medalje. Negen maanden bracht de overledene inder
tijd te St. Omer in krijgsgevangenschap door.
De akte A. voor de zuivere toepassing van het Corres
pondentieschrift en vertrouwdheid met het systeem «Stolze-
Wéry" kon worden verstrekt aan de Heeren: J. II. Albrecht,
2e Juit. inf, ArnhemJ. Bennink, hoofd eener school, Arnhem
A. Blewanus, employé, Osch; J. Mekking, volontair, Arnhem;
H. Posthumus, caudidaat-notaris, GiekerkJ. Raemaekers,
commies telegraphie, Nijmegen.
Akte B. tot het geren van onderwijs in da Stenographic
volgens het stelsel »Stolze-Wéry" aan de Heeren: A. Franken,
onderwijzer, Kralingen; J.Th. Hulshof, handelaar, Groenloo;
F. Volle wens, procureursklerk, 's Hertogenbosch en A. J.
Wentzel, ambtenaar ter secretarie, Dal/se».
Over de proefschriften van 4 candid aten voor diploma A.
en 1 voor diploma B. moest afwijzend worden beschikt.
Zierikzee, 24 Maart. Naar wy vernemen zal
op initiatief en onder leiding van den heer A. Boot op
Paa«ch-M«andag ten 2 are in de Chr. School alhier
een vergadering van Ger. Joogelings-Vereenigingen
op deze eilanden gehouden worden, om te komen tot
een Ring: «Zierikzee en omstreken". Voor belangstel
lenden ia de toegang vry.
Tot deskundigen voor het afnemen van de
examens, bedoeld in art. 56a der lager onderwijswet,
zyn in Zeeland benoemd de heerenP. G. de Jager te
Middelburg voor Ned. taal en lezen, A. Lysen te
Middelburg voor zang, L. Heyboer te Soherpenitse vo0r
rekenen, H. J. Vooren te Tementen voor aardrijkskunde,
J. Bwart te 's Gravenpolder voor teekenen, W. J.
Fryling te Vliseingen voor paedogogiek, J. H. v. d. Bel
te Middelburg voor vrjje en ordeoeföDingen, dr. H.
Japikse te Middelburg voor kennis der natuur, A. Rade
maker te Middelburg voor geschiedenis, benevens de
dames mevr. Gravelotte-Pontier te 't Gravenhoge en
mej. J. de Graaf te Goes voor nuttige handwerken
voor meisjes.
De handel in levenbare oester*, hoewel niet
bepaald onbeduidend, is toch verre van levendig, bet-
welk aan ontstentenis van puik product is toe te
schryven. Aan zware en liohte le soort wordt zelfs
niet meer gedacht en ook de zware 2e soort begint op
te raken, zoodat weldra niets meer dan twijfelaars,
eigenlyk zwaar zaaigoed, sal overblyven.
De handel in zaaigoed en aisteeksel wordt iets
levendiger en de in vergelyl ing, met andere jaren zeer
lage prezen toonen eenige neiging tot styging. Ryke-
daaldersgoed gaat van de hand voor ongeveer 7,
fnldensgoed voor ƒ2.50 tot 3, cent-eg oed voor om
e ƒ1,50, le soort aisteeksel voor ruim ƒ1.
Aangeslagen pannen worden haast niet gevraagd,
zoodat ze zeer weinig waarde hebben. Ze brengen
niet de helft van den xostenden prys op.
Het aliteken geeft velen werk. (Th. Ct)
By Kon. Baal. van 19 Maart is, met ingang van 1
April, aan het kantoor der invoerrechten en accynten
en haven- en schatgelden op het kanaal Walcheren te
Vlissingen, verbonden een traktement van 1600 'e joars,
benevens eene jaarlyksche vergoeding voor bureaukosten
ten bedrage van ƒ900, onder verplichting van den
titularis om ten minste 800 daarvan te besteden aan
bezoldiging van klerken.
De persoon in Den Haag, wiens huisvrouw ia de
vorige week dood bleef by eenen twist tazscben ben
beiden, is in vrjjbeid gesteld.
Uit den lijkschouw moet zjjn gebleken, dat de dood
veroorzaakt is door slagaderbreuk in de hersenen ten
gevolge van hevige gemoedsaandoening, doch niet
van geweld.
De heeren Tan Velzen, lid der ontbonden kamer
voor Bodegrave, e* W. J. Geerturns, idem voor Enschedé,
stellen zich by de aanstaaode verkiezingen niet weder
beschikbaar.
De «Hanze IX", varende vaoGroniogen op Ham
burg, lag in den nacht van Zsterdag op Zondag aldaar
gereed om den volgenden ochtend naar Groningen te
vertrekken. Tegen 3 uur zouden eohter nog eenige
weinige goederen geladen worden. Kapitein D. Reiteema
deelde het volk, dat zich op het dek bevond, mede,
dat hy nog een half uurtje naar de kooi ging, waarna
men de goederen begon te loden. Te dien einde werd
de stoomlier in beweging gesteld. Ten gevolge van de
groote hitte sprongen eenige buizen, die door de kajuit
van den kapitein en onder diens kooi liepen, waardoor
io eeo betrekkelyk kort oogenblik de kleine ruimte
vol stoom kwam. De ongelakkige kapitein, byaa blind
door den stoom, kon de deur niet open krygen, zoodat bet
geraimen tjjd duurde voor hg naar buiten was gebracht.
Onder een vreeoelyk lydea is de heer Reiteema Zondag
avond overleden.
Raadszitting van 15 Maart te Cortgene.
't Was wel wat laat 's avonds (om half zeven), doch
't was al eenigen tyd geleden dat ik de raadsvergadering
te Cortgene (die ik altjjd veel liever by woon dan die
te Wissenkerke) weer eens ging beluisteren.
Waarom ik daar liever ben zal wel niemand
bevreemden, want ik tind in de wachtkamer een
warme kachel, een tafel, stoel en raadsleden die
•preken. Alle leden waren present; Voorzitter was de
hoer Wagtho. Om nu van het geduld dor lezers on
van de Redactie van den Bede niet te veel te vergen,
zal ik my er niet too bepalen om te gewagen van alle
ingekomen stukken, die zells voor Cortgeners van
geen belang zouden zyn, en melden, dat ik noteerde
een scbryven, d.d. 12 Februari l.L, van den heer
Districts-Schoolopzienerdie constateerdedat bet
schoolgeboaw verbetering eischte, het licht valt onvol
doende en de privaton laten te wenschen over, er is geen
licht genoeg in elk vertrek. In de eerste klos tal
ruimte genoeg syn, doch de andere klassen schieten
aan ruimte te kort, een spoedige verandering is
wenscbelyk, het {daglicht zou dan van do linkerzijde
moeten invalleo, ook de schoolbanken zouden moeten
worden veranderd en, geschikt voor 2 kinderen, moeten
worden aangebracht.
De Voorzitter stelt voor, de verandering to brengen in
den vorm zooals die door den heer Cooaaos was aan
gegeven. _De verandering van schoolbanken zou niet
noodig zyn, docht spreker. De hoar Danckaerts had
het schryven reeds lang verwacht. Als men om één
ure, zegt ZEd., naar buiten gaat, dan moet men wol
zeggen, boe kunnen de kinderen er in. Ook bjj consta
teert dat verandering eene behoefte is, 't is een
nooddruft. Met algemeene stemmen besluit men
daarna vóór verandering. Wat betreft de fondsen, wordt
besloten eene oaderhandsche leening te sluiten ad 1600,
met jaarlyksche aflossing van ƒ200, terwyl 1400 soa
kunnen worden genomen van eigendom op t grootboek.
Alsnu komt de Voorzitter met eene voordracht van
zetters die moeten worden benoemd en noemt daarvoor
de heeren Jac. de Korte on M. Noordhoek, die zich
daartoe hadden bereid verklaard. De beer Gelner zegt,
dat z. L geen der beide heeren hiervoor geschikt zyn,
waarop de- Voorzitter zegt, dat het een voordracht is.
De heor Gelner zegt, dat hy buiten stemming blylt
als dit kan of mag; wat kunnen de heeren de Korte
en Noordhoek weten van de inkomsten van een burger 1
De heer Roelof zegt nog, dat de zetters met niets
anders dan personeele belasting te maken hebbeo en
b.v. niet met bedrijfsbelasting. By de stemming, die
nu volgt, worden de heeren de Korte en Noordhoek
gekozen, met resp. 4 en 5 stemmen, de beereo Gelnor
en Moerland fungeerden als atemopnemers. Nadat nog
af- en overschrijving verzocht is, omdat de aesaranlie-
post 10 hooger was dan de raming en dit was
goedgekeurd, volgt de bespreking over het aanbesteden
van de lossing der grint. Bargem. en Weth. vragen
machtiging dit weer zooals vroeger, ondershands te
doen. Hierop had de heer Gelner tegen. Z.Ei. dacht
dat het mooier zou zyn een vast tarief daarvoor te
zetten en dan laten loten wie ze heeft. Op de manier
zooals nu wordt voorgesteld wordt er te eigendunkelijk
gehandeld; dit wordt bestreden door den beer Roelof.
De heer Gelner stelt voor, om de losse arbeiders
dan te laten loten, waarop de Voorzitter zegt, dat dit
te ingewikkeld zou worden. Nog zegt de heer Roelof,
dat het gebeurd was dat zoogenaamde aannemers
bedankten en toen hebben Bargem. en Weth. moeten
zoeken, men moet z. i. een bekend clubje hebben.
De heer Danckaerts zegt, dat de een dit, de ander
dat heeft; sommige menschen hebben geen verstand er
van, ze krygen pijn in den rug en 't ouwe stelsel
is s. i. goed, bjj geeft zyn stem tot onderhandsche
besteding. De heer Gelner stelt voor om by onder
handsche besteding, de lossing dan aan den laagsten
insctarjjver te gunnen. Da heer Danckaerts brengt er
tussohenin dat er verschil is van gevoelens en wanneer
er nu op een fystje gezet wordt die of die is geschikt
de heer Gelner heeft geen aanzien des persoon*.
De Voorzitter zegt, dat het op de voorgestelde manier
dan publiek zou zyn.
Het voorstel van Burgem. en Weth. wordt daarop in
rondvraag gebracht en aangenomen met 4 stemmen;
tegen waren de heeren Gelnor, Moerland en J. Verhuist.
En sidder na niet Wissenkerkers, want iets dat
nog nooit misschien in onze gemeente gebeurde, had
hier plaats; behalve my, waren er als toehoorders nog
5 werklieden Schande niet waar? en ze konden
zitten hoor en warmen en ze konden allee goed ver
staan, wat op andere plaateen nog al eens iets te
wenschen overlaat.
Wusxsxekxe, Maart '94. WITTE HAGE.
Miniaterie-LetterapeL
Minister Van Tien hoven beeft zyn ontslag aangevraagd.
Nu blyft er dus over:
Seyffardt»
Tak,
LEly,
SMidt,
Van Dedem,
PilQnon,
JanaEu. (Stemvee.)
Door de namen op andere wyze onder elkaar te
plaatsen, kan men het woord «cordaat" samenstellen.
C. Lely,
PiersOa,
SeyffsRdt,
Van DeDem,
TAk,
JAnaen,
SmidT.
BK CHTSZAKEN.
Zlerlk/.ee, 22 Masrt. Door het kantongerecht
alhier zyn de navolgende vonnissen gewezen, wegens:
I'. Het bevisschen der Schelde en Zeeuwsche
Stroomen zonder consent:
A. B. Jz^ D. v. d. W. en A. M., allen te Bruinisse,
ieder tot 3, subs. 1 dag.
2°. Het rapen van kreukels aan den voet van
een waterkeerenden dyk in Zeeland:
M. v. d. P. te Eikerzee, D. D. Wx., J. D. Wz.,
D. D. Wz^ J. K. JJ., C. v. B. Jd., allen te Brouwers
haven, C. d. R. en J. d. R. te Zonnemaire, C. S.,
C. v. D., C, v. D. huisvrouw van D. F., J. v. d. B.
wed. D. v. d. C. J. S. wed. C. v. d. M., L. d. V.,
C. d. V. Lx., J. v. d. B. huisvrouw van L. d. V., allen
te Zonnemaire, ieder tot 3, subs. 1 dag.
L. S. Le. t« Brouwershaven, tot ƒ3, subs. 1 dag.
3®. Overtreding van het Reglement op de wegen
en voetpaden in Zeeland:
M. L. V. Ps. te Benesse, tot 1, sobs. 1 dag,
4*. Stroopery
J. H. te Oosterland, tot ƒ3, sobs. 2 dagen.
M. S. en P. M. S. te Zierikzee, ieder tot 3 dagen
gevangenisstraf.
5*. Verwekken van burengerucht:
C. G. en P. v. d. B. te Zierikzee, ieder tot ƒ3»
subs. 1 oog.
6°. Dronkenschap by herhaling:
A. J. S. te Zierikzee, tot 8 dagen hechtenis.
J. P. EL te Zierikzee, C. F. te Goes, ieder tot 10,
tubs. 3 dogen.
7°. Dronkenschap:
A. K. te Zierikzee, S. M. L*. te Bruinisse, K. N. en
M B. te Brouwershaven, ieder tot fS, subs. 1 dag.
MI«l<lelt>ur£', 21 Maart. De rechtbank beeft
tegen een 24 jarig persoon uit 8toppeldyk, die terecht
stond, beklaagd van het afleggen van >-cn valtchen eed,
ééa jaar gevangenisstraf geëischt. Böklaogde ontkende
pertinent zioh hieraan te hebben schuldig gemaakt.
Dinsdag deed de rechtbank te Middelbarg uitspraak
in de taak van J. K. v. d. V.. oud 25 jaar, boekdrukker
aldaar, beschuldigd van hdtediging van den burgemeester
van Ierseke en smaad»chrijt in zake den beer Harmsen
te Goes. De rechtbank veroordeelde hem tot 14 dagen
gevangenisstraf.
Den 6 April tal voor de rechtbank te Middelburg
worden behandeld de zoo geruchtmakende zaak van
don drievoudigen moord aan de Afirollepat onder
Oostburg, waarvan verdacht wordt Machiel Lampier.
Vanwege het Openbaar Ministerie zullen 31 getuigen,
waaronder 5 tevens als deskundigen, worden gedag
vaard.
Mr. F. N. van der Bilt, advocaat te Middelbarg, is
door den beklaagde als verdediger gekozen.
KERKNIEUWS.
Ds. H. L. Krom, sedert 9 Deo 1883 pred. bjj de
Herv. gem. te Oawerkerk, boopt Woensdag 11 April
a.s. zyn 25-jarige ambtsbediening te gedenken.
Ds. Krom werd cand. by het Kerkbestuur van Noord-
Holland in 1868, pred. te Simonsh&ven April 1869, te
Dreischor in 1872, te Oudelande io 1878 en te Oawerkerk
in 1883.
Door het prov. Kerkbestuur van Friesland is de
provisioneel geschorste pred. J. Barger ontzet uit zyne
bediening als predikant der Ned. Herv. Kerk.
Da openbare godsdienstoefening in de Luthersche
Kerk zal op den Eersten Paoschd&g des voormiddags
ten 10 ure, door Ds. G. H. Blanken worden waar
genomen.
Bsroepen te Westkapelle ds. P. Snoep te
Aagtekerko, die tcdankt heeft voor het beroep naar
's Heer-Hendrikskinderen.
's Gravbnhage, 21 Maart 1894.
Welk een ongewone verschijning heden, die
plechtstatige sluiting der Kamerzitting! Minister
Tak reed in zijn hofkoets met een piket huzaren,
dat haast te laat kwam, van 't Paleis alsof hij een
blijde boodschap ging verkondigen aan onze af
gevaardigden op het Binnenhof, in plaats van hun
hun doodvonnis te komen voorlezen. De menschen,
die anders in September om die formeele sluiting
niets geven en gewoonlijk ter nauwernood opkijken
als de galakoets voorbijkomt, stonden nu ifi
grooten getale bij het Paleis en vóór het Kamer
gebouw en toonden veel meer belangstelling in de
zaak dan anders. Was 't om het buitengewone van
een sluiting in Maart, dan wel om de oorzaak
van het geval? Wie kan het zeggen. Maar zeker
is het, dat deze Maartsche bui aan vele Kamer
leden alles behalve gezond zal bekomen. Sterk
zou ik me moeten vergissen als er niet door de
kiezers een kleine opruiming zal worden gehouden
onder de vertegenwoordigers van gister want
op 't oogenblik zijn ze er niet meer die voor
velen minder aangenaam zal zijn.
Doodsche stilte heerschte er in de Kamer, toen
de Minister binnentrad en het doodvonnis voorlas.
Een kleine trilling in zijn stem verried alleen
's Ministers emotie, toen hij daar stond op dezelfde
plaats waar hij op 9 Maart de intrekking der
kieswet aankondigde. Van zijne tegenstanders waren
er weinigen aanwezig, maar die er waren keken
gansch niet vroolijk en niet zonder zekeren nadruk
klonken 's Ministers woorden, hoe droog zijn toon
ook bleef: „De Koningin-Weduwe, Regentes, over
tuigd dat in de tegenwoordige omstandigheden
een beroep op de Natie raadzaam is om tot eene
bevredigende regeling van het kiesrecht te komen,
heeft besloten de ontbinding van de Tweede Kamer
der Staten-Generaal uit te spreken". Zietdaar alles.
In die weinige woorden is den gewonen kanselarij
stijl vervat, ligt een wereld van gewaarwordingen,
ligt een stuk volkshistorie, 't grootste gewicht
voor het tegenwoordige, maar ook voor de toe
komst. De Regentes overtuigd! Overtuigd uit
zich zelve, of wel overtuigd geworden door Tak's
logica. De rede laat dit in het midden, maar de
feiten, voor zoover ze bekend zijn geworden,
geven alle reden om te mogen veronderstellen,
dat bet laatstgenoemde het geval is. Mag men de
geruchten gelooven dan moet de Regentes volstrekt
niet zoo bijzonder ingenomen zijn geweest met
Tak's kieswet, en zou zij liever een beperkter
kiesrecht hebben zien aangenomen. Waarom heeft
zij dan haar zin niet gevolgd? Waarom heeft zij
van de gelegenheid niet gebruik gemaakt om met
de kieswet ook den Minister Tak te laten vallen
en een ander Ministerie te doen optreden met Van
Tienhoven of andere staatslieden aan 't hoofd Die
reden kan niet alleen gelegen zijn in de over
tuigende kracht van Tak's woorden, want Minister
Vau Tienhoven had ook overtuigingskracht. Ze
kan ook niet voortspruiteu uit de zucht om Tak
de volle maat toe te meten, want elke ontbinding
is tot zekere hoogte een loterij, en als, gelijk velen
hopen en verwachten, de nieuwe verkiezingen ons
een meerderheid voor Tak bezorgen, dan zou de
kroon indien ze tegen haar overtuiging en
enkel uit min-edele politieke beweegredenen handelde
er van haar standpunt veel erger aan toe zijn.
Neen, er moet een andere reden zijn en zij die
het weten kunnen, zeggen ook dat die bestaat.
Ze zou hierin gelegen zijn, dat de formateur van
het Kabinet bij de vorming daarvan Hare Majesteit
niet in alle bijzonderheden op de hoogte zou
hebben gesield van hetgeen Minister Tak nood
zakelijk achtte in het belang des lands en waarvau
deze zijn optreden afbaukelijk had gesteld. De
tegenstanders van Tak's kiesrecht in de Kamer en
daarbuiten hebben het vrij duidelijk uitgesproken,
dat Minister Tak hen om den tuin had geleid.
Volgens eerstgenoemd beweren zou, indien er
valsch spel gesjpeeld mocht zijn, dit niet zijn
geschied door Tak, die open en rond zijn over
tuiging heeft uitgesproken en verdedigd. Het is
zeker opmerkelijk, uat zes zijner ambtgenooten,
onder wie er toch ook zijn, die nu niet juist
bewonderaars kunnen heeten van 's mans persoon
lijke hoedauigheden, vastberaden zijne partij hebben
gekozen en hun formateur alleen hebben laten
staan. Het is nog opmerkelijker, dat de Regente»
het „hoor en wederhoor" in practijk heeft gebracht,
Tienhoven en Tak voor zich heeft doen komen,
rapport en tegenrapport heeft gevraagd, en na zelfs
van de Voorzitters van de beide Kamers advies
hebben ingewonnen, beiden mannen wier sympathie
voor Tak s kieswet waarschijnlijk niet zeer groot
kan zijn, den weg heeft ingeslagen haar door Tak
aangeraden 1 Zelden misschien is een Vorst in
moeiehjker omstandigheden geweest dan in deze
Maartsche dagen onze Regentes; zij had niet alleen
te beslissen over zaken, zij moest uitspraak doen
over karakters; zij moest de waarheid en de recht
vaardigheid doen zegevieren, ook al kostte het
haar veel, ook al moest zij veie illusies prijs
geven! Welnu, indien dit alles zoo is, dan hebben
wij allen, voor- of tegenstanders van finale kiesrecht-
uitbreiding, slechts reden tot dankbaarheid voor
de manlijke houding van deze eerste Vrouwe in
't land. Dat de voorstanders juichen is natuurlijk
verklaarbaar, maar ook de tegenstanders moeten
zich verheugen, dat de Regentes ook in de politiek
de waarheid en de rechtvaardigheid wil doen zege
vieren. Moeten wij strijden voor en tegen algemeen
stemrecht binnen de perken der Grondwet, laten
wij dan dien strijd uitstrijden met mannenmoed,
met warmte, maar bovenal met eerlijkheid. Laten
wij dien strijd niet besmetten door staatkundig
geknoei, door handelingen, die in 't dagelijksch
leven ais valschheden zouden worden gekarakteri
seerd. Het geldt niet de vraagvóór of tegen Tak,
maar alleen vóór of tegen waarheid in de politiek,
vóór of tegen bevrediging van een volksbegeerte,
die men niet kan wegredeneeren door sophismen,
omdat zij gegroeid is uit den boom der ontwikkeling,
dien men zelf heeft geplant. Men kan, uit eerlijke
overtuiging, meenen dat algemeen stemrecht, zelfs
binnen de perken der Grondwet, is een onding,
een onzalig en gevaarlijk beginsel. Welnu als de
meerderheid van het volk dat bij de verkiezingen
uitspreekt, dan zal het, vooreerst althans, zeker
niet komen. Maar als de meerderheid aan de
stembus duidelijk beslist dat zoodanig stemrecht
is een eisch van den tijd, dat het geschikt is
om- alle goede elementen ook in de laagste volks
klassen en die zijn er gelukkig in ons land
nog vele om de kroon te doen scharen en
met deze ons land en ons volk te verdedigen
tegen de verniotigingspogingen van oproerkraaiers;
dat het misschien geen wonderen zal verrichten,
maar ook volstrekt niet gevaarlijker is dan het
stemrecht van heden ten dage, dan zal de groote
kiearechtuitbreiding moeten komen, ten spijt van
tegenzin, verdachtmaking en onedele voorspiege
lingen.
De tijden zijn voorbij, waarin men een loflied
op het kuipen kon dichten in den geest van het
versje op een antiquiteit, onlangs door Jhr. de Jonge
te 'Zierikzee aan het Rijksmuseum geschonken:
«De grooste van ons Lant
Die kuippen met verst at t
Daerom ist niet 't vereinnen
Wat met kuippen is 't wynnen".
Zoo iels, dan heeft deze ontbinding geleerd dat
al is 't kuipen door „de grooste van ons Lant"
nog niet verleerd, de hoogste macht in den staat
geeu voet geeft aan het denkbeeld dat met kuipen
