ZIESIKZEESGHE NIEUWSBODE.
Zaterdag 3 Maart 1894.
Eerste Blad.
MIDDELBURG—ZIERIKZEE.
ADVERT ENTIEN.
Verachgnt DINSDAG, DONDERDAG en
ZATERDAG.
De pry8 per 3 maanden is f 1,30, franco per post
t 1,60.
Noord-Amerika, Transvaal, Indië enz. verzending
eens per week, 10,per jaar.
50ste JAARGANG. - No. 6430.
Directeur-Uitgever J. WA ALE.
Advertentiën, van 13 regels 30 Cts.
meerdere regels 10 Cts., kannen uiterlijk tot des
Maandags, Woensdags en Vrpdags middags
12 ure besorgd worden.
Groote letter wordt naar plaatsruimte berekend.
Betalingen van Abonnements- of Advertentie-gelden gelieve men te zenden aan de Administratie Zierikzeesche Nieuwsbode?'
Dit nummer bestaat uit
twee bladen.
BR ANDSCHOUWING.
De BURGEMEESTER en WETHOUDERS van Zierikzee
brengen ter kennis van de Ingezetenen, dat de Directie
der Brandweer op Maandag- don 5 Maart
e.lf. en volgende dagen eene
Algemeene Brandschouwing
in de woningen der Ingezetenen zal houden, overeenkomstig
de bepalingen der Verordening tot voorkoming en blussching
van braad in deze gemeente.
Zierikzee, den 2 Maart 1894.
Da Bargemeester en Wethouder» voornoemd,
Ch. W. VERMEIJS, Burgemeester.
JAN SNELLEN, Secretaris.
Algemeen Overzicht
der vorige week.
De parlementen zijn overal druk aan bet werk. In
Oostenrijk zijn door den Minister van Financiën
bij het Huis van Afgevaardigden, thans een drietal
wetsontwerpen ingediend tot hervorming van den mnnt-
standaard. Het eerste bepaalt, dat de Regeeringen der
beide Rjjfcshelfteo voor 200 millioen florijnen aan
Staats-biljetten intrekken en in omloop zullen brengen
voor 40 millioen florynen aan stukken van een kroon,
benevens zilveren florijnen en biljetten uit te geven
door de Oostearijk?che Bank, tegen depót van 160
millioen aan stukken van 20 kronen. Bij het tweede
ontwerp wordt bepaald, dat ter beschikking van den
Minister van Financiën gesteld wordt een bedrag van
412 millioen aan stukken van 20 kronen, vertegen
woordigende bet aandeel van de Westelijke Rijkshelft
in die som, bestemd voor de intrekking der Staats-
biljetten; terwijl het derde ontwerp den Minister van
Financiën machtigt, de vlottende schuld met 30 miJJioen
te verminderen, om te zetten in gedeeltelijke hypothecaire
obligatiën, als hij het oogenblik daartoe gekomen acht.
Met groote hartstochtelijkheid wordt in bet Hongaar-
scbe Volksbuis de beraadslaging voortgezet, over het
invoeren van het Burgerlijk huwelijk. Vooral indruk
heeft gemaakt eene redevoering van den nationalist
Horvath ten gunste der voordracht, wijl deze de groote
beginselen van het moderne liberalisme huldigt, terwijl
wat de tegenstanders der voordracht. Graaf Apponyé
en den oud Minister Saapary willen, niet is in den
liberalen geest of in dien van den tegen woord igen tijd.
Dat is dus geheel in den geest van de instructie, door
Lodewijk Kossuth aan zijne partijgenooten, leden der
Kamer, gezonden. In een brief aan een hunner aanvoerders,
keurt de gewezen dictator ten zeerste het gebrek aan
tactiek der onafhankelijke af, die zich tegen het invoeren
van liberale hervormingen aankanten, alleen, omdat ze
van een gehate regeering komen. Tegen hervormingen
in liberalen geest dus eindigt karakterstiek het
scbryven des Generaals moet men zich nooit ver
zetten, al was het de Satan zelf, die ze voorgesteld had.
In den JDuitschen Rijksdag is Maandag de
behandeling aangevangen over het handelsverdrag met
Rusland. De opkomst der afgevaardigden was buiten
gewoon groot; op de regeeringsbanken zaten alle
Ministers, alle leden van den Bondsraad en de tribunes
waren buitengewoon vol met belangstellenden. By deze
eerste leziDg, die nu aangevangen is, hebben voor- en
tegenstanders de gelegenheid zich in algemeene be
schouwingen uit te spreken en die eerste lezing is soms
voldoende, om op te maken of de voordracht al of
niet zal worden aangenomen. Twintig sprekers zijn er
reeds ingeschreven en men verwacht, dat die eerste
lezing wel 4 dagen duren zal. Maar wie er ook sprak,
de Rijkskanselier niet; bij vergenoegde zich met de
rol van luisteraar. Op de aanvallen, waaraan de voor
dracht bloot stond, werd geantwoord door den Staats
secretaris Von Mauchal. Het belangrijkste uit diens
rede was wel dit, dat hij mededeelde, dat in de
laatste twintig jaren Rusland zijne tarieven vijfmaal
had verhoogd, en dat Bismarck zelf de vaste verhoogiog
van het Duitsche recht op granen in 1887 met 5 Mark
heeft verhoogd, niet om den Duitschen landbouw te
beschermen, maar als een stille repressaille-maatregel,
wijl Rusland toentertijd de ijzer- en kolenrechten bad
verhoogd. Denkelyk zal het verdrag wel naar eene
commissie worden verzonden, als de algemeene be
schouwingen zijn afgeloopen. Met zekerheid durft
niemand nog eene profetie wagen, ten aanzien van den
uitslag. Het belangrijkste bij de stemming zal wezen,
of geQoeg tegenstanders uit centrum, nationaal liberalen
enz., naar de regeering overloopen, om desnoods de
gansche macht der agrariërs te kunnen weerstaan. De
regeering verwacht met zekerheid de overwinning; zal
ze die behalen, dan is de kroon gezet op de handels
politiek van Caprivi. Deze vierde Zaterdag zijn 63en
jaardag. Bij die gelegenheid ging de Keizer bem
persoonlijk gelukwenscben en bood hem een bokaal met
twee glazen aan; al de leden van het Keizerlijk Huis
kwamen óf persoonlijk hem gelnkwenschen óf gaven
hem door bet zenden van een kaartje bewijzen hunner
persoonlijke sympathie. Bij het jaarlijksche diner van
den Brandenburgschen Landdag, is de Keizer, die bij
herhaliDg van zijne voorliefde voor Brandenburg, de
bakermat der Pruissiscbe KoningeD, blijk heeft gegeven,
weder tegenwoordig geweest en heeft er weder gesproken.
Voor de zooveelste maal wees hij op den band, die de
Hohenzollern met Brandenburg verbindt. De groote
daden van zyn grootvader, Keizer Wilhelm I, in 4864,
4866 en 4870, toen hij respectievelijk Denemarken,
Oostenrijk en Frankrijk versloeg, bracht hij insgelijks
in herinnering. Ook werd nog gewaagd van het ver
ongelukte oorlogsschip zBrandenburg", waarna hij aan
de provincie van dien naam eene afbeelding schonk.
Zooals bekend is gaat de Duitsche Keizerin in het
begin der volgende maand naar Abbazea. Naar men
verzekert, zal de Keizer haar daar komen bezoeken,
terwijl de Keizer van Oostenrijk, na zyne gemalin, die
in de Riviera vertoeft, te hebben bezocht, den Duitschen
Keizer dan te Abbazea zou bezoeken.
Tot Voorzitter der Kamer in Italië is gekozen de
heer Zanardelli; omtrent de plannen van den Italiaan-
schen Minister van Financiën, worden de volgende
bizonderbeden nog medegedeeld. De belasting op het
roerend vermogen en de korting op de rente, welke
de Staat heeft te betalen voor den dienst der openbare
schuld, worden verhoogd met 43.20 ii 20 pCt. Er cal
geen 5 pCt. rente meer uitgegeven worden; de be
staande 5 pCt. worden geconverteerd in een 4 pCt.
netto. De uitbetalingen aan buitenlandsche fondsen
houders zullen geschieden in goud a pari. Er zal een
nieuw type van 4pCt. bionenlandeche rente, betaal
baar in wettige munt, worden ingevoerd. Een reeks
interpellaties waren in de Kamer aan de orde: over
de inhechtenisneming van dsn afgevaardigde De Felece,
over bet afkondigen van den staat van beleg op Sicilië,
enz. De Minister-President, de beer Crispi, antwoordde,
dat er buiten de tegenwoordige staatsinstelling, slechts
anarchie en despotisme isdaarom was bet noodig, de
staatsinstellingen tegen deje twee vijanden te ver
dedigen. *8 Ministers verklaring werd inide toegejuicht.
NIEUWSTIJDINGEN.
Amerika.
Kort geleden werd in een gasthuis te Chicago een
dubbele operatie verricht, die van den man, terwille
van de genezing zjjoer vrouw, niet weinig zelfopoffering
vereischte. De operatie bestond uit de overplaatsing
van vel van den man op de vrouw. De ljjderes had
het ongeluk gehad, dat cecigen tjjd geleden haar
kleederen in brand geraakten.
De brandwonden genazen spoediger dan men bad
durven denken, alleen de wonden aan de armen wilden
niet heelen. Aan den raad om menschenvel op haar
armes over te laten planten, gaf zg eindelyk gehoor.
Niettegenstaande de hoeveelheid vel, die men voor de
operatie noodig had, groot was, stelde haar echtgenoot
zich beschikbaar; 14 December 1893 kwam by met sjja
vrouw in 't gasthuis. Twee dagen later werd de operatie
met het beste gevolg verricht. Niet minder dan zeventig
vierkante duimen vel werden van 's mans djjen ver
wijderd. Het vel, genomen op de linker- en rechterzijde
van de djjen van de heup tot de knieëo, werd teer zorg-
vnldig toebereid, waarna beiden op de snjjtofel gelegd
en onder den invloed van chloroform gebraoht weiden.
Met een scherp mesje werd eerst het vel in strepen
van 6 tot 9 duimen lang en van 1 tot l1/, duim breed,
van de linkerdjj van den man verwijderd, waarna bet
op den rechterarm van de vrouw werd overgeplant.
Vervolgens werd de dg van haar echtgenoot verbonden.
Daar de linkerarm der vrouw erger gebrand was dan
de reohter, had men voor dezen meer vel noodig,
zoodat van de rechterdjj dei mans meer vel verwjjderd
werd dan van de linker. AUe wonden werden daarna
zorgvuldig verbonden en de patiënten naar bun bed
in eene belendende kamer overgebracht. Alhoewel
beiden ruim anderhalf uur onder den invloed van
chloroform waren geweest, gevoelden sjjj zich echter
bjj bnn ontwaken in den besten toestand.
De operatie, hoewel niet do eerste in haar soort, wordt
toch als hoogst zeldzaam beschouwd, wegens de groots
hoeveelheid vel, van één persoon genomen.
Onder tol van voorwerpen die uit Whitewood, in
Noord-Amerika, per spoortrein verzouden worden, be
hoorde ook een opgezette bison. Het dier, dat voor
een opgezetten bison nog al zwaar scheen, werd ia
een goederenwagen geplaatst, waarin zich ook e«n
jjzeren koffer met eene waards van anderhalve ton
aan goud bevond. Toen de trein ziek e»nigen tijd later
tusscben de stations Chadron en Hay Springs bevond,
keek de bewaker van den wagen mal op, toon bjj ia
het inwendige van den bison iets hoorde bewegen.
Hjj bekeek het beest eens naderbjjop hetzelfde oogen
blik rolde een der glazen oogen er uit en de ontstelde
bewaker zag door de ontstane opening een revolrerloop
op zich gericht. Terzelfdertyd noodigdo een kerel, die
in den bison verscholen zat, den bewakor uit de armen
in de hoogte te steken, daar hg anders een kind des
doods was.
Onze vriend verloor echter zjja tegenwoordigheid
van geest niet en in plaats van te gehoorzamen aan
den eisch, die hem gedaan werd om den trein te doen
stoppen, sprong bjj ter zjjde, om buiten het bereik
van de revolver te komeo; daarbjj sprong bjj op den
rng van het opgezette beest, dat neêrplotte en kwam
op den kerel te zitten die in het dier verscholen zat
en thans ontwapend en wrêrloos gemaakt was.
Toen de trein te Hsy Spring» aankwam begon de
bewaker, zonder op te staan, luide om hulp te roepen
en de gesnapte boef werd gearresteerd en naar de
gevangenis overgebracht. Men herkende in hem zekeren
Joe Dolten, een der meest beruchte od gevaarlijkste
■poorweg-roovers, die reeds geruimen tjjd door de politie
van verschillende steden was gezocht en dien men maar
nooit in handen had kunnen krjjgen.
Het doel van Dolten, die natuurljjk medeplichtingen
op een of ander punt van den weg had, was natuurljjk
geweest om den trein te doen stoppen en dan de kist
met geld met de kerels zyner bende 1 tèg te plunderen.
Edison, de vermaarde Amerikaansohe uitvinder,
betaalt jaarlgks ongeveer j 500.000 voor de instond
houding van zjjn laboratorium, Hg heeft reeds patenten
voor 400 uitvindingen bekomen en dit getol ver
meerdert nog voortdurend.
Zjjn vermogen wordt op 8 millioen galden geschat;
ieder jaar neemt het nog toe. Hg is bewonderens
waardig matig in zijne levenswijze en bepaalt zich
enkel tot plantaardig voedsel.
Dat veel rooken den geest verstompt, tracht bjj
onwaar te maken, door wel 20 sigaren per dag te
rooken en toch een groot uitvinder te bljjven.
Aan beide ooren is bjj doof, maar zyn gezicht is
bjjzonder scherp en zjjn werkkracht is schier zonder
grens.
NowYork, 27 Febr. Heden waait de hevigste
storm die dezen winter heeft gewoed in dit gedeelte van
Amerika. Reeds zyn berichten van verscheidene
rampen te land en ter zee ingekomen. Groote schade
is reeds veroorzaakt en vreest men dat vele menschen
zyn verongelukt. Het schip Roanoke" geraakte bjj
Staten-eiland van de ankers op drift en ontsnapte ter
nauwernood aan het gevaar van te stranden. Te Perth
Amboy is het barkschip »Samartha" gestrand en vreest
men dat het schip met man en muis verloren is. Te
Sandy Hook zyn eene menigte sohepen die beschutting
zoeken.
Engeland.
Uit Cardiff wordt bericht, dat de sjouwerlieden, die
het stoomschip Durham", uit Londen aangekomen,
losten, in de ballast van het schip, uit zand en steenen
bestaande, een groot aantal beenderen, stuk ken menschen-
vleeach en rottend hout vonden, 't geen een afichuwelyken
geur verbreidde. De politie werd dadelyk van het geval
verwittigd en constateerde, dat die overblylselenaflromstig
waren van een gevangenis te Londen, die op het
oogenblik afgebroken wordt en waarin een groot aantal
schuldigen zjjn ter dood gebracht. De zaak heeft te
Cardiff groote opschudding verwekt, vooral onder de
dokwerker», die zeer terecht meenen, dat het loBsen
van een dergeljjke lading zeer nadeelig voor de gezondheid
van de werklieden moet zyn.
London, 1 Maart. De geruchten omtrent hot
aftreden van Gladstone verkrygen meer zekerheid. Een
gebrek aan de oogen moet daartoe het voornaamste
motief zyn. Zeer waarechjjnljjk is het dat Gladstone
Zaterdag a s. bjj de Koningin op audiëntie zal komen
om zjjn ontslag te krjjgen, terwjjl H.M voornemens is
Lord Rosebnry te ontbieden. Het is niet het voornemen
dadeljjk tot de ontbinding van het Parlement over te
gaan en Gladstone ton zyn zetel in bet Lagerhuis
behouden.
Vervolg der Nieuwstijdingen in hél Tweede Blad.
Xngezouden stukken.
Saimenspraike tusschen Jilles Krukel
en Stoffel Bieze.
xu.
Stoffel. Ik komme weer is praite buurt, je eit zeker
weer wel wat nieuws?
Jilles. Nieuws en nog meer. Ik kreeg van je neef
Stoffel nut Derenter 'n krai te, et Friesch Volksblad. Ik
zegge tegen m'n Saore- v zou Stoffel dairinee vóór
Dié naiaere inzaige zag ik geéuoo teikenj, in dairbie de
vraige: wat bin de oirzaiken ran den achteruutgank der
boeren f
Stoffel. Dat weet ik bie ondervindinge. Mar wat
maikt die schriever d'r van, zou dat nog aors weze as bie ons?
Jilles. Et komt zooal op 't zelde neer, in m'n worre
d'r niks beter deur. Dair wordt 'n berekenieuge emaikt van
'n pachtboer in 'n boer die z'n steé in koap eit. De
pachtboer kan mit de laige priezen nooit zo&veel verspele
as de koapboer, omdat de pachten eregelt worre nair de
omsiandigeden. Verder geeft ie, om kort te gain, d» ge
middelde priezen die de Groninger beuze noteerde van de
jairen, in de onderstainde tabellen uutedrukt. Kiek.
Ter re Rogge Geesta llairer
Jairtai. pe,76K.G. per7UK.G. per60 K.G. per50K.G.
4884 f 7.— f 5.35 f 4.33 f 3,61
4885 6,61 5,41 4.33 4,08
1886 6,11 4,46s 368 3,35s
1887 s 6,07 4,27 .3,84 187
1888 5,99 4,17» 3,72s 2,71s
1889 s 5,76s 4,23s 3,69 s 3,18
1890 s 6,60 4,63 4.42 s 3.66
1891 7,31 6,58 4,82 3,79
1892 s 6,04s s 5,55s s 4.04 s 3,63
1893 4,87 s 4,26 3,57s 3,71
StoffeL Porjabel, wmt bin de priezen van de terre
dan toch veel edailt.
Jilles. Jao, in noe schricft ie dat van de zuuvcl-
priezen in van 't vee geen statistieken waire, mar dat ie
meende deze zooal geileken tred leuwe mit de grainpricxen
De leste 2 jair was et ree beter as van et broadkoren,
zoodat de weilanden meer konue opbrienge as bouwland.
Stoffel, 't Leste eugt beste, mar mien weien in
'93 bienai niks opêbrocht, dat verschil mit den Friesch.
J i I l.e s- Volgeus vroegere wsirnemingen komt cr, schrieft
ie, nai weinig tied dading, 'n riezende mart te voorschien.
Dat word noe anders. De tieden van opgang bin zoadainig
inëkrorape, dat m'n in 't maitschappelyso leven d'r niks
meer van merkt, terwiel de lieden ran neergank xoa lank
worre dat m'n zo gerust deurloapend kan noexne.
De maitsehappio is ziek deur overvloed, schrieft ie, vooral
van broadkoren. In toch is het antal mensen in Nederland
cn in de meeste Europeesche landen rcgeJinaitig toeënomo,
terwiel de verbouw van terve belangriek verminderde in de
invoer voor et verbruuk weinig toenam, de verbouw en de
invoer van roggo bleef zooal geliek. Noe zon je zegge oe
is et mogclik, dat bm 'n vermeerderde bevolking in dos
vermeerderde vraige in geen vermeerderde verbouw, de
priezen ran et broadkoren in de leste jairen tos nair bened
egui bin. 't Zou «fust node* orome rnottr weze. De reden,
schrieft ie, bin deze: de orergroale meerdereid der bevolking,
de verbruukers bin gaindeweg énoer cwoire, d'r koopkracht
is verminderd in dairtJcur nair evenrcdigcid et verbruuk.
De boeren verbouwe overvloed van de eerlikste terve in
rogge, in wnir ze tekort schielc, dair stait Amerika, Rusland,
Indie in andere landen klair mit duuzend stoamschepen, om
ons d'r nog bondenluuil groater overvloed toe te zenden.
Aole pakuuzen in zolders ritte tot an de nokke toe vol. De
grainbandeUirs ktrme gaitcn in de grond, of er is geen mens
komt om mit 'n klein winsje wat van d'r te kon pen. Mit
angende pootjes zitte zo te wachten op »'n riezende mart",
mar wekelijks zie ze et tegendeel gebeure. Vroeger kon je
de pakuuzen vol koapc, omdat je zeker was dat binnen
enkele mamden de mart nair bove gieng. Mar noe kiekt
ieder de wereld rond of er geen rergete plekje is wair m'n
z'n voorraid of kan xetto; men neemt z'n toevlucht tot
aolerleie bedriegeliko middels, om slechte wairen voor goeije
te doen deurgain. Men vcrralscht ct goedkoape meel mit
kriet of andere diengen, om toch nog wat winste te kriegen.
Dat noe den eenen doet, ocfl den aoren nie nai te latten,
de coukerentio maikt ct niet beter. Lest schreef 'n
Groninger grainandelair, die 'n maindeliks overzicht van de
grainrnarten geeft, dairin openlik in beslist, dat er in ons
land geen enkele baile ecstc kwaliteit Amerikaans tervcmeel
wordt inëvoerd, mar aoles 2de, 3de, tot misschien 20ste
kwaliteit is. Dit is bie den andel natuurlik volkomen inden
aik, want grain in meel is er niet om verbruukt, mar om
verandeld te worren. Andelswinstc te maiken is et eestc
gebod. Of dairdeur et broad ongenietbair, in de gezondeid
der verbruukers in gevair komt, dair vraige ze in ons
vrieëidlievend Nederland niet nair. De toestand van de
boeren wordt dairdeur erger om erger, dat leit voor de
and, want te niet alleen mit de goedkoape Amerikaonsche,
Russische en Indische terve in rogge te konkereeren, mer
oak mit de groate Engelsche krietbergen. Lest adverteerde
'n wienkelier best inlandsch tervcmeel voor 6 cent et pond,
in Amcrikaonsch voor 4 cent, dat is 'n miraikel.
In toch kan 'n groat deel van et Nederlatidsche volk dit
bespottelijk goedkoape voedsel niet koape. As m'n wat
koapt, dan liever et nog goedkoapcr maismeel, of nog liever
et slechte fabrieks-anrdappeimee), of in 't geêel niks. In
dat is niet alleen in Nederland, mar overal dair de kapi
talistische beschaiving d'r tenten eit opëslogc.
Dat is niet alleen mit et broadkoren, mar oak ten op
zichte van aole levensbeoeften. De schriever maikt ten
slotte nog 'n berekeninge. De beoeftc an broadkoren, terve
in rogge saime mag gemiddeld per kop en per week op 2 K.G
angenome worre. In èrrno uusgezinnen wair nooit vleis,
eijers, melk of ander krachtig voedsel gebruukt wordt, is
deze beoefte vanzeis groater, lait ons annemen den elft.
Dat wordt dus 4 K G. per week- Neem an dat een vuufde
deel der Nederlandscho bevolking deze beoefte nie ten volle
kan bevredigen, mar dat deze mit 3 K G. rond motsprienge.
Dit zal wel 'n maitige schaltiiige weze. Dair wordt dus
deur dit deel der hevolkinge één kilo per kop in per week
te weinig gebruukt. De Nederlandsche bevolking, die on
geveer uut vuuf miljoen mensen bestait, telt dus één
miljoen menschen die één K.G. broadkoren te weinig ver
bruukt
Dit maikt voor Nederland 52 miljoen kilo's per jair. De
bevolkinge van de Europeesche landen bestait uut 330 miljoen
mensen, neem an dat de toestand ovetal dezelde is, in dus
éénvuufde deel of 65 miljoen mensen ieder ééa K.G. per
week of 52 K.G per jair te weinig verbrui-kt, dan komme
m'n tot 'n totaolciefer van 52 maal 65 miljoen kilo of
3380 miljoen kilo of 44'/» miljoen mudden broadkoren. die
er in één jair deur de Europesche bevolking te weinig
gebruukt wordt. Wat zou je dienke buurt, as aole mensen
d'r buukje konne vuile mit et zuuvere broadkoren, of dan
de pakuuzen niet gouw leeg zouwe weze?
Stoffel. Ik stai verbluft van 't geen ik dair oirt
m'n groatemoeder zei aoltied'n goedkoap land is 'n órm
land, in 't komt uut, want de boeren in d'r gevolg worre
7.0a èrm as 'n kraoie bie winterdag. Mar dit de mensen
kriet ete, in meer dergeliebe vuuligeid, begriep ik niet, noe
de terve zoa goedkoap is.
Jilles. 'tis zoa as de schriever zegt: goedkoap wil
aoltied nog goedkoaper.
Stoffel. Mar buurt, wat motte m'n an gai vange om
de mond ope te ouwen?
Jilles. As de nood et oagste is, is de redding naibie.
Ik sprak neef Kees 'n Donderdag, in die adde op de gouwe
feeste wistvan de ofdeelinge Znrkzee van landbouw in
veeteelt. Die vertelde m'n dat er wairschienlik nog 'n biete-
suukerfabriek zal komme, in dan bin m'n 'n ende op stap.
Stof lel. Bestait dat al vuuftig jair?
Jilles. Jao buurt, ik d'r oak al is lid van ewist,
mar m'n naigels weetje anders want 't is 'n
instellinge die veel nut doet. Neef Kees zeide, dat de Voor
zitter dat feestje zoa mooi klaar emaikt eit. Ie vertelde
van den ouwen tied, ik rneene dat ie zeide dat Adam in
Eva buiter kairnde, in dat d'r zeuus boerde in zooal meer.
Mar "t voornaimste was dat de Voorzitter, niet meneer
-Oageuboain, 'ia Mongenie et uut motte malke of er 'n pee-
fabriek komt, den lesten zou liever 'n tram mar den
eenen mot dan mar 'n rapport uutbrienge, dat den tram
oumisbair is, dan kan de rest de bietsuukei fabriek opbouwe.
Stoffel. Wair zou die fabriek dan komme, dierik je?
Jilles. Joos van Jan die meende dat 'n in Oostei iand
zou komme, op et zosgenaimde boonakker, wair of dat is
weet m'n Saore oak niet. Ze motte goed zoet waiter
weetje, om geen zoute suuker te kriegen.
Stoffel. Ik zou die vergaiderienge wel is bie wille
wonen mar ik geloave niet dat et er eene uut et
Westende weest eit, ik d'r niks van oirt.
Jilles. Wat zal ik doirvon zegge, hier op Aimstie
waire de bed&igde mensen zwair verkouwerd in de jonge
te lusteloos in oud voor d'r tied.
Stoffel. Jie zou oak wille dat ze aolemaile zoa van-dig
waire as jie.
Jilles. Dat is te zeggenVan dat angainde gai ik mit
etgeen neef Kees van de landbouwfeeste zei, mee. Ie reit
dat ze dair vooral audronge op saimenwerkinge, in zoadoende
'n kracht uut te oefenen, die oak groaten invloed kan geve
op aoles, in 'n verstandig volk zeer veel deur saimen
werkinge kan tot stand brienge.
Stoffel. Eije niet oirt Jilles, of zoo'u fabriek groate
winsten geeft?
Jilles. Dat is 'n raidsel, de een reit dat er in Duutsland
van 'tjair eel veel fabrieken ebouwd worre, in neef Kees
zeit dat meneer Okke vertelde dat er in Rosendaal andeelen
te koap waire voor 60 percent van de wairde.
'N andere ei m'n al is vertelt dat sommige bietsuuker-
fabrieken van de overponden aoles kunne beuiile in de rest
winste is.
Stoffel, 'tls zooas de biebel zeit, dat er nog veel
raidsels bin, in ik voor mien zal m'n d'r niet in vergriene.
Jilles. Jao buurt, jie bint 'n echte biebelkuouwer.
Maoie wair je niet gezaoid eit, je talenten begraive om ze
öiet te verspelen.
S t o i f e 1. Och buurt, laite m'n dair nie over erregeweere.
Ik oope dat jie meer nut zult werke as ik, in boven aoles,
dat m'n in 't einde van dit jair aol onze schulden an kunne
xuurere.
Noe buurt, gegroet oir.
Iets over Armenzorg.
Daar een goede armenzorg nauw samenhangt met de
sociale kwestie, ig het niet te verwonderen dat by na
overal stemmen opgaan, om, waar in deze verbeteringen
zyn a»Dtebrengen, die niet op de lange baan te schuiven,
maar bet bereikbare te doen.
Hier ter stede is het vraagstuk der armenzorg op
den voorgrond getreden door het bekende raadsrapport
van November 11., betreffende het beheer van het
Bargeriyk Armbestuur, met daarop gevolgd ontslag-
vragen van dit bestuur.
Al» we nagaan wat te Zierikzee aan armenzorg gedaan
wordt^ dan blykt, dat naast de kerkelyke instelliugen
•taan do Socpkokerjj, Dorcas, Wering van Armoede,
Kindervoeding, 8t. Viocentias en de particuliere lief
dadigheid, en voor dit alles als sluitstuk het Burgert.
Armbestuur.
Dit laatite mag slechts in de hoogste noodzakelijkheid
bulp rerleeocn.
Volgens dit laatste, was dus bovengenoemd raads
rapport juist, waar het de zorg voor de armen aan de
liefdadigheid overlaat, het Bargerl. Armbestuur slechts
al» politie beschouwt, m. a. w. zóólang de behoeftige
niet verhongert (wat voor het gevoel stuitend zou tyo)
óf niet door honger in een toestond wordt gebracht
waarin hg voor zgn mudeburger» gevaar zou opleveren,
laat mon hem aan zjjn lot over.
Dit beginsel in de armenwet wordt vry wel door
elk denkend en humaan mensch veroordeeld, mildere
ideën heerschen er over armenzorg, men gevoelt het
dat deze niet san liefdadigheid mag overgelaten worden,
neen, zjj is een plicht vaa het geheel H»t Elberfelder
stolsel van armenzorg by onze Oostelijke buren berust,
op dit laatste, en de daarmee behaalde resultaten kunnen
den toets dar critiek zegevierend doorstaan.
Maar welke verbeteringen zgn er dan onder do thans
bestaande wet in de armenzorg te brengen f
Zooals we boven zagen, wordt de armenzorg door
verscheidene corporatiïo uitgeoefend, maar ieder
op zgn eigen handje, en dit is juist de groote fout, er
is gcea samenwerking.
Een gezin woidt dikwyls door drie of meer instel
lingen bedeeld, zonder dat die instellingen iets van
elkander weten, bóï of wit ieder geeft, daardoor krggt
dikwjjls do brutaalste en die het meest kermt, teveel,
wat de bescheidene en zich schamende te weinig krggt,
en hiermede komen wjj op een tweede fout, n.L, er
wordt gegeven zonder groadig onderzoek.
Laten cy die liefhebberen in armenzorg er van door
drongen *jjn, dat zoo goed het is hulp te verleenen
bjj werkelijke behoefte, zoo slecht dit werkt, waar geen
behoefte bestaat, wil het niet luiheid en zorgeloosheid
aankweeken,
Samenwerking en onderzoek zyn dos twee voorname
{..ctoren voor een goede armverzorging.
Maar hoe die te verkrygen f
Ik stel my voor (het iz maar een idéé) dat ieder
regent van het Bargerl. Armbestuur voorzitter van esn
wjjkcomitó Dit comité bestaat uit de wjjkbedeelende
diakenen der kerkelijke en armenbezoekers der parti
culiere instellingen ieder voor hun wjjk, zoodat bjjv.
de bedeeleode diaken in wjjk A van het Hervormd-,
Roomsoh-, Luthrrsoh enz. armbestuur met de verschil
lende armen b«zoekers in wjjk A der particuliere instel
lingen, ééa wjjkcomité vormt.
Dit comité wordt met andere wjjkbezoekers aangevuld,
daartoe door Burgemeester en Wethouders aangezocht
en benoemd, «oodat ieder wykbezoeker hoogstens 3 of
4 gezinnen te observeeren heeft.
Kan dit zóó geschieden, dan znllen misbruiben vóór
komen, en met dezelfde middelen meor tot stond gebracht
worden.
Nu vooral, nu het Bargerl. Armbestuur in zyn geheel
ontslag beeft gevraagd, zou bet tjjd zjjn, ingrjjpende
verbeteringen in te voeren, naar het voorbeeld door
verscheidene steden in Nederland gegeven, zooals
Groninueo, Leeuwarden, Hoorn, enz.
U Mjjnheer de Redacteur, mjjn dank voor de ver
leende plaatsruimte. O.
Coöperatieve Zuivelfabriek
Eiland Tholen.
Sedert eenigen tjd verkeerende in een «treek waar
eene Coöperatieve Zuivelfabriek met encoes werkzaam
is, ben ik ook zeer genegen om in ons eiland eene
zoodanige tybriek te heipen oprichten. Daar de moge
lijkheid zich than? voordoet, dat we twee fabrieken
zullon krjjgen, wil ik langs dezen weg eenige regelen
over zoo'n C öperatieve Zuivelfabriek ten beste geven;
mocht ik mjj aomia mjjne berekeningen vergissen,
gaarne wil ik ze voor betere geven.
Volgons mjjn berekening zyn in 't eiland Tbolen
aanwezig 1200 melkkoeien; gesteld dat. daarvan mede
doen 600 koeien, dan krjjgen we juist een getal,
waarnaar door zoo menige fabriek gehaakt wordt.
Daarbjj komt, dat door de bjjna ronde ligging van
't. eiland Tholen, ééa fabriek in 't midden van dat
eiland geplaatst, bjjna overal even ver van daan is,
zoodat bet te lang onderweg zgn der melk geen be
zwaar kan zyn. Laten we nu ook de vermoedelijke
uitgaven en ontvangsten eener zoodanige fabriek eens
nagaan.
Uitgaven.
600 koeien geven aan melk, de koe op 3000 L. 's jaars
gerekend, 1800000 L. melk; het vervoer opl/, cent per L.
gesteld, geeft 1800000 X f 6000, zegge 6000
interest fabriek h 4%, 20000 X */iss 800
jaarwedde directeur800
2 mannen en 1 jongen jaarlijks1000
efljssing fabriek in 20 jaar rs jaarlgks 1000
uitbetaling melk i 3'/» cent per Liter is
1800000 X 8'/JS 63000
totaal der uitgaven 72600
Ontvangsten.
Voor 1 KQ. boter heeft men noodig ongeveer 28 L.
melk, dus 1800000 28 64000 K G. boter.
De boter gerekend op 1.20 per K G. 76800.
De ontvangsten bodragen 76800.
De uitgaven 72600.
Goed slot f 4200.
U, Mynheer de Redaoteur, mjjnen dank voor de
plaatsing ^in Uw blad, met de hoop, dat deze regelen
mogen bjjdragen tot een algemeene deelrame in de
bovengenoemde zaak.
Hoogachtend,
St Ahnalamd, UEd. Dw. Ds.,
28 Februari 1894. H. J. DORST.
Weekmarkt te Zierikzee, 4 Maart 1894.
BoterprijzenDe Boter is verkocht voor 60,
65, 67 y, en 70 Ct. de 5 Hectogram.
Kip-eieren: De Kip-eieren zij n verkocht voor f 0,60,
f 0,75, f 0,80 en f 0,82 y, per 25 stuks.
8TOOMBOOTDIEN8T
Maart U-94.
Amsterdamsche tjjd.
Van Middelburg:
Van
Zierikzee
'smorg.
'smidd
'smorg.
'smidd.
Zaterd.
3 7,40
3,—
Zaterd.
3 7,50
Zaterd.
3 11,30
Zondag
4
3,—
Zondag
4 7,50
Maandag
5 7,40
3,—
Maandag
5 6.—
3-30
Dinsdag
6 7,40
3,—
Dinsdag
6 7.50
3.30
Woensd.
7 7,40
3,—
Woensd.
7 7,50
3,30
Donderd.
8 7,40
3,—
OoDderd.
8 6,-
3.30
Vrijdag
9 7,40
3-
Vrjjdag
9 7,5 O
3,30
Indien reizigers van Zierikzee naar Goes, bij den
Agent te Zierikzee, vóór het vertrek der Boot, (tjjdig
voor de ochtendreizen op den voorafgaanden avond,
vóór 8 uur) plaats nemen voor den wagen van Cat-
scbe veer, zal om een bijwagen zoo noodig naar Goes
worden getelegrafeerd.
Schipper A. v. d. HUCHT,
vertrekt Woensdag van ZIERIKZEE naar MID
DELBURG en des V r(|«lim--nami<lda|fB van
MIDDELBURG naar ZIERIKZEE.
Op den 7den Maart annst. hopen
onze geliefde OudersCORNELÏS TUIJN en
MAATJE ELENBAAS hunne 45-|arlge
EchtvereenlgtnK te herdenken.
Liidbn, 1 Maart 1894.
Hunne dankbare Kinderen, Behuwd-
en Kleinkinderen.
Voorspoedig bevallen van sen Zoon,
A. J. BIJ DE VAATE—BOOT.
Kerkwerve, 28 Februari 1894.
Heden overleed tot onze diepe droefheid, na
een kortstondig Ijjden van deebts negen dagen, onzs
geliefde Vader, Behuwd- en Grootvader CORNELIS
HAECK, in den ouderdom van 76 jaar en 2 maanden.
Bruini8SE, 25 Febraari 1894.
Uit aller naam,
Wed. C. HAECKIJzelenberg.
Voor de vele blijken van belangstelling, zoo
van hier als van elders ontvangen bij het overlijden
onzer geliefde Moeder en Behuwd moeder Mevrouw d«
Wed. D.* H. STEENBERG, geb. van Klinke, betuig
ik, ook namens mjjne Familie, mijnen itarteKUkem
dank.
Stavbnisse, 1 Maart 1894.
Uit aller naam,
A. STEENBERG.
De ondergeteekende betuigt haren bsrte-
lijken donk voor de vele bewijzen van belang
stelling op 23 dezer haar betoond.
's Gravenhage, 1 Maart 1894.
Wed. B. LOCKER DE BRU1JNE.
STRANDVONDERIJ.
De BURGEMEESTER der gemeente Serooskerke
roept voor de 4lde maal ter reclame op. rechtheb
benden op de navolgende Strandgoederen, be
staande inZM-en-vUftig greenen Platen,
een eiken Boomstam en een oude Plank.
Serooskerke, November 4893.
C. BERREVOET, Burgemeester.
Ten voordeele van Werkverschaffing.
TOQNEELUIT V OERIN 5
DER
Rederijkerskamer „Jacob Cats"
TK BROUWEH9HAVEN,
op Dinsdag/ 6 iTIaart a.s.,
in het Hotel Klok* aldaar.
Aanvang 7uur precies. Entrée f 0,00.