Zlllllk/IISIIII NIEUWSBODE.
Zaterdag 24 Februari 1894.
Directeur-Uitgever J. WAALE.
Tweede Blad.
Algemeen Overzicht
NIEUWSTIJDINGEN.
f
Verschijnt DINSDAGDONDERDAG en
ZATERDAG.
De prija per 3 maanden ia f 1,30, franco per po«t
f 1,60.
Noord-Amerika, Tranavaal, Indië en*, rerxending
een* per week, 10,per jaar.
50ste JAARGANG.
No. 6427.
Advertentiën, ran 13 regel* 30 Cta.
meerdere regel* 10 Cta., kannen uiterlijk tot de*
Maandag»Woensdag» en Vrijdags middags
12 ure beaorgd worden.
Grootè Utter wordt naar plaatsruimte berekend
Betalingen van Abonnement»- of Advertentie-gelden gelieve men te zenden aan de Administratie Zierikzeesche Nieuwsbode"
der vorig© Aveelr.
De jongste ontploffing van een bom in een groot
koffiehuis te Parijs, waardoor weder eenige personen zijn
gewond en andere gedood door den moedwil van een
anarchist, heeft niet alleen in F*ra.nl£rijl£9
maar ook daarbuiten vrjj wat ontsteltenis teweeg
gebracht. En inderdaad daartoe bestaat reden. In
betrekkelijk korten tjjd is dit de derde aanslag, die
de anarchisten plegen, met geen enkel ander doel,
volgens hun eigen verklaring, dan om te dooden.
Waar moet dat heen, wat zal het eiuda zjjrj, too
hoort men her- en derwaarts vragen, en er is oorzaak
voor die vraag. Men heeft getracht door streng tegen
de misdadigers op te treden, het kwaad uit te roeien.
Maar de voltrokken doodvonnissen hebben niet gebaat,
en bijna zou men zeggen, dat ook hier van toepassing
is, schoon in een andere beteekeois, dat het bloed der
martelaren, het zaad der kerk werd. Toch zal er iets
moeten worden gedaan, en men spreekt weer van een
internationalen maatregel tegen de anarchisten. Men
zegt, dat de Belgische Regeering van eenige mogend-
beden de uitnoodiging heeft ontvangen, om een congres
te Brussel samen te roepen, waarop van gedachten
sou worden gewisseld over die maatregelen. Soortgelijke
geruchten hebben reeds vaak de rondte gedaan, en
steeds bleken ze zonder grond te zjju. Met zekerheid
mag men bet er voor houden, dat van zoo'n inter
nationale samenwerking niets komen zalwel bewjjzen
de rechercheurs der politie in de hoofdsteden elkander
belangrijke diensten, maar daarbij zal het wel blijven.
De Engelsche Regeering toont in geen geval veel
neiging om tegeuover de anarchisten een anderen
weg in te gaan slaan dan se tot heden volgde. In
het Lagerhuis kwam deze zaak dezer dagen aan de
orde, en de Minister van Binnenlandsche Zaken
herinnerde er toen aan, dat Engeland niet het recht
heeft, dat andere Regeeringen hebben, n.l. om gevaar
lijke personen het land uit te zetten. Er is nu eenmaal
niets aan te doen, maar het feit beslaat, dat,
tengevolge van de besluiten der Regeeringen van
sommige Staten, om aan eenige personen het verblijf
binDen hunne grenzen te verbieden, zich van tijd tot
tjjd gevaarlijke personen, op wier komst men alles
behalve gesteld is, naar Engeland begeven. En no zou
de wet wel kunnen worden veranderd, maar dat
achtte de Minister niet Doodig. Van samenwerking
met andere mogendheden bleek het Engelsche gouver
nement overigens niet afkeerig, ten minste wanneer
die samenwerking bestond inhet wederkeerig ver
schaffen van inlichtingen en het gemeenschappelijk
optreden, waardoor de misdaden ontdekt en de daders
gestraft kunnen worden. Dit doel kan alleen worden
berecht door eendrachtige samenwerking van de politie
autoriteiten in de verschillende landen. Voor wat haar
betreft, doet de Engelsche Regeering reeds haar best,
om in die richting te sturen. Zij laat nu een streng
toezicht houden op de vreemdelingen, die van het
vasteland komen en daarheen vertrekken; en de
Engelsche politiemannen worden daarbij door bonne
Fransche collega's geholpen, die na den aanslag te
Parys naar Londen zijn vertrokken.
De Fransche Kamer houdt zich ondertusschen nog
steeds bezig met het ontwerp tot verhooging der
graanrechten. Allerlei mooie theorieën krijgt men
daarbij te hooren. Zoo beeft de socialist Jauris het
voorstel gedaan, om den Staat het monopolie te geven
voor den invoer van tarwe en meel, terwijl de Staat
tevens beide producten zal verkoopen tot prijzen, door
de wetgevende macht telken jare te bepalen. Bij zijne
toelichtingen zeide Jauris, dat hjj den Staat wilde
stellen in de plaats der speculanten, die de rijzing der
graanprijzen doen ontstaan. Het stelsel, dat hij voor
staat, is het eenige dat een einde makeo zal aan de
cbristelijk-joodsche speculatiöo, waarvoor hjj den handel
der natie in baar geheel in de plaats wil stellen.
Het systeem is gemakkelijk uit te voeren maar men
cal het verwerpen onder voorwendsel, dat men den
Staat niet tot handelaar wil maken en dat men het
persoonlijk initiatief eerbiedigt. Geen van beide
argumenten werd echter bij de bestrijding gebezigd,
maar de oud Minister van Handel, Roche, had zich tot
taak gesteld in de geschiedenis van Frankrijk zelf,
het onzinnige van het voorstelJauris aan te toonen.
Van Philips den Schoone tot de Conventie toe, volgde
liy de pogingen van den Staat, om te doen, wat
Jauris hem thans opnieuw wil opdragen en hy toonde
aan, dat de Koningen zoowel als de Conventie hadden
moeten terugkomen op de tot dat doel genomen
maatregelen.
Zoodra de discussie over de graanrechten gesloten is,
komt de interpellatie over de grondwetsherziening aan
de orde; zooals men weet, willen de radicalen en de
socialisten de afschaffing van den Senaat, maar ook
dezen aanval zal door de meerderheid wel worden
afgeslagen. Daarna zjjö belangrijke koloniale onder
werpen aan de beurt, vooral om middelen te beramen
ter verzekering van Frankrijks positie in Timbocktoe.
De spanning tugschen het Hooger- en Lagerhuis in
fZngfel&ncl neemt toe. Nu weer heeft het
Hoogerhuis het amendement van bet Lagerhuis op de
wet op de verantwoordelijkheid van patroons tegenover
werklieden verworpen met 407 tegen 23 stemmen.
De strijd wordt dus op 't scherpst voortgezet. Zondag
werd te Londen een meeting gehouden om te protesteeren
tegen de houding der Lords, inzake de wet op de
kerspelraden. Een drie duizend personen waren tegen
woordig. Twee besluiten werden aangenomen. In het
eene wordt de afschaffing van bet Hoogerhuis verlangd,
dat een schadelijk en nutteloos lichaam beet te zijn.
En in het andere wordt aan de Regeering gevraagd,
de wet weer maar in te trekken en de verantwoordelijk
heid voor de Lords te laten.
De Ullitsohë Keizer heeft Maandag zijn
tegenbezoek bij Bismarck gebracht. Groote toebereidselen
waren gemaakt; maar daar de Keizer uitsluitend het
bezoek den oud-Kanselier wilde doen gelden, had bij
verzocht dat alle ovatiën en betoogingen achterwege
blijven zouden; wat ook gebeurde, 's Avonds vertrok
do Keizer weerBismarck geleidde hem naar het
station; en zoo is de verzoening, die thans drie weken
geleden tot stand kwam, bezegeld. Bismarck greep de
hem toegestoken hand aan, en thans heeft de Keizer
de kroon op het werk gezet door het bezoek op
Friedrichsruh. Politieke beteekeniz heeft ook deze
samenkomst niet.
Nederland.
'éi Graveuhago, 22 Febr. Tweede Kamer. Ia
de heden gehouden zitting is art. 3 van het regerings
ontwerp op het kiesrecht, luidende: »Deze wet houdt
voor kenteeken van geschiktheid en voor kenteeken
van maatachappelyken welstand het voorzien in eigen
onderhoud en in dat van het huisgezin", aangenomen
met 80 tegen 17 stemmen. Tegen stemden 13 katho
lieken, 3 liberalen en I anti-revolutionair.
Vooral had eene uitvoerige gedachtenwisaeling plaats
over de vraag of in genoemd artikel S een hoofd
beginsel ligt dan wel een theorie, eeo formule.
De heer Haffmana wilde dit doen uitmaken door de
beslissing over artikel 3 te doen aanhonden tot na die
crer art. 4 Hjj deed daartoe een voorstel.
De minister van binnenlandsche zaken bleef nadruk
kelijk volhouden dat in art. 3 een beginsel ligt en dat
dit moet vastgelegd wordea alroreaz men tot uitwer»
king daarvan kan komen.
Het voorstel Huffman* werd verworpen met 63
tegen 31 stemmen en daarna volgde de beslissing over
het artikel zelf.
Art. 4, bevattende eene nadere aanwyriog omtrent
het aanwesig zyn van die keateekenea, kwam daarop
in behandeling met de thans nog aanhangige amende
menten, die achtervolgent werden toegelicht.
De beer Ratgers bestreed dat artikel krachtig ea
vroeg als verbetering herstel van de amendementen
Van der Kaay ea. of van Kolkman es. Hjj verlangde
betaling van belasting als grondslag voor het kies
recht.
De voorsitter deelde meds dat nieuwe amendementen
in aantocht syn.
De sergeant baron Taets van Amerongen van het
regiment grenadiers en jagers, door den krygstaad
veroordeeld wegens onsedelykheid, doch door het Hoog
gerechtshof vrijgesproken wegens gebrek aan bewjjs,
is met paspoort uit den militairen dienst ontslagen.
Wat geschiedt er nu, vraagt de Haagtehe Courant
zeer terecht, met den tamboer, die voor see maanden
naar het depót van discipline werd gezonden, wegens
medeplichtigheid aan het feit, waarvan T. A. werd
vrijgesproken f
Middelburg, 17 Febr. Woensdag en Donderdag
werden in den schouwburg alhier nog twee opvoeringen
gegeven van de «Geheimen in de Weesinrichting Ifeer-
bosch enz." Beide voorstellingen waren vrij druk
bezocht, vooral de minste rangen. De heer Dq La Mar
sal van zyn optreden hier ter stede geen reden tot
klagen hebben.
21 Febr. De gemeenteraad hield heden middag
ten 2 ore zyn eerste sitting in dit jaar, die werd by-
gewoond door 13 leden, afwecig waren de beeren Van
Danné, Koole, Mr. W. A. van Hoek en Mr. G. N. da
8toppelaar. De Voorzitter, de heer Jhr. Mr. L Schorer,
heette den leden welkom by de eerste sitting ia dit
jaar, en sprak daarby de gewone speech uit, waaruit
wy vermelden, dat in dit jaar belangrijke besluiten
zullen worden aangeboden, alz het stiohten van een
volksbadhnis, de herinneringen der verordeningen op
het lager onderwys, de verbetering der duinwarerleidiog
enz. In syn toespraak braoht by ook nog een woord
van dank aan den heer Dr. J. J. Couvéi, voor al het
geen by gedaan had in het belang der verbetering
der gemeente-duinwaterleiding. Hjj hoopte dat de ver
houding van den Raad en bet Dageljjksch Bsstnar steeds
moge blyken uit een wedersydsch vertrouwen, in de
overtaiging, dat allen den bloei der gemeente op het
oog hebben. Deze rede werd met applanz begroet.
Hierna werd mededeeliofj gedaan van tal van ingekomen
stokken, w. o. een schryven van Gedep. Staten, dat bjj
den Minister van Binnenlandsche Zaken beswaren
bestaat de regeling der schoolgeldbefflog voor het open
baar lager onderwys goed te keuren, omdat die regaling,
wat de vrjjitelling van on-en minvermogenden betreft,
niet geheel in overeenstemming is met de wet op het
lager onderwjjs. Aan mej. M. Slottje werd, wegens bare
benoeming tot hoofd der gemeente-bewaarschool no. 4
te Leeawarden, met ingang van 15 April a.s, eervol
ontslag verleend als hoofd der gemeente-bewaarschool.
Door Bargem. en Weth. werd overgelegd een rapport
over de plaats gehad bebbjnde gas-ontplofflog i* de
Korte Delft. Uit dit rapport blykt, dat zjj de mogelijk
heid veronderstellen, dat er gas in aanraking is geweest
met vour, waardoor de ontplollog ia ontstaan. Er ajjn
zooveel mogeljjk maatregelen genomen om in den ver
volge dergtljjke voorvallen te voorkomen. Besloten
werd om op de missive van het centraal-comiié tot
bevordering van den Midden-Earopeescben tyd in
Nederland adhaesie te schenken door het indienen van
een adres aan d# Tweede Kamer. Op een adree van
Pieterse en nog 36 andere broodbakkers, om
wysiging in het tarief der duinwaterleiding, werd
besloten om, soolang het duinwater nog niet aan de
verwachting voldoet, maandelyks een kub. meter water
gratis toe te staan om hunne leiding door te spoelen,
voorloopig voor den tjjd van 6 maanden. Aan Bargem.
en Weth. werd machtiging verleend, om met het
gemeentebestuur van Veere opnieuw concessie te vragen
voor het heffen van tolgeld op den Middelburg—
Teerscben straatweg en na verkrijging daarvan over te
gaan tot verpachting der tollen.
Met 11 tegen 2 stemmen werd aangenomen een
voorstel van Bargem. en Weth. om aan de politie
agenten met hunne gesinnen, behalve kinderen boven
de 18 jaren, vrjje geneeskundige behandeling en apo
theken te verleeneD, nadat eerst eveneens met 11 tegen
2 stemmen was verworpen een voorstel van den heer
Mr. K. W. Brevet, om alleen de agenten dit te geven.
De rekening en verantwoording der Kamer van Koop
handel en Fabrieken over 1893 werd goedgekeurd,
eveneens werd goedgekeurd de begrooiing van den
Middelburg—Vlissingschen straatweg voor 1894 en het
bestuur tevens gemachtigd tot rooiing en openbaren
verkoop van eenige op dien weg staande boomen.
Van den inspecteur van het lager onderwys was een
sob ryven ingekomen, waarin bjj verklaart, bezwaren
te hebben tegen het vroeger genomen raadsbesluit, om
aan de eerlang nieuw te openen soholen H en 1, slechts
ééa hoofd te plaatsen. De reden de hooge kosten
kan hy wel billyken, doch hy meent dat hierin
wel is te voorzien, door aan de hoofden der scholen
A, B, C, H en I ieder eene eigen klasse op te dragen,
waardoor het getal onderwijzers met 5 verminderd is
en dus bespaard wordt 5 X 600 3000. De jaar
wedde van bet hoofd der school bedraagt f 1200 en
300 voor vrjje woning, dus geniet de gemeente nog
1500 's jaars. Waar een deskundige zulk een voorstel
doet, werd in dien geest door Bargem. en Woth. aan
den Raad voorgesteld. Dit punt werd evenwel
niet in behandeling genomen. Aan G Kelk, sedert
een en vjjftig jaren timmerman by de gemeente-
fabricage, werd een pensioen verleend van 100
's jaars. Aan de heeren 0. van der Bent en H G.
de Bruyn werd, op hun verzoek, in publiekrechtelijke
conoessie afgestaan ongeveer 25 centiaren grond tot bet
plaatsen van een waranda voor het door hen gebouwd
woonhuis met wachtkamer, voor den stoom-barge-
dienst MiddelburgVlissingen, tegen betaling van/5
's jaars. Aan den majoor-garnisoensoommandant werden
voor den tjjd van I Maart—30 September de boven
lokalen van bet waaggebouw verhuurd, voor de huis
vesting van militairen, tegen betaling van 70. De
wytiging in de begrooiing voor 1894 voor de Gods
huizen werd goedgekeurd.
Hierna werd de vergadering ten ongeveer half vjjf
ure gesloten.
Da pogingen in bet werk gesteld om hier ter
stede eene vereeniging «Ons Huis" op te richten, zallen
waarsohynlyk wel verwezanlykt kunnen worden. Behalve
de aan de voorloopige commissie toegezegde gelden,
hebben ook reeds vele dames en beeren zich bereid
verklaard, hunne gaven en kennis te geven aan het
schoone doel dat «One Hui»" beoogt: de ontwikkeling
van den werkman. Ea wat het belangrykste is, is zeker
wel de meiedeeliog van de commissie, dat in den kring
van hen, die men hoopt te zien in de leezcaal, de clubs
en andere afdeeliigen van »Ons Huis", de belang
stelling zeer groot is. Voorwaar een verblydeud ver-
sohynsel voor de voorstanders van deze vereniging.
Gisteren avond wy voor de tweede maal
in dit jaar opgeschrikt door den signaalhoorn der
politie-agenten, die alleen gebrnikt wordt bjj brand,
en weldra klonk ook het geroep van brand", »braod"
door de stad. Weldra bleek, dat er brand was uit
gebroken op de Heerengracht, in een gedeelte van een
hnis bewoond door den beer Van Genas, inspecteur
der ryks-veldwaoht. Ue brand was niet van veel
beteekenis en wsrd door de baren met behulp van de
■pnit der militairen seer spoedig gebluscht De schade
aan de meubelen als anderszins veroorzaakt, is nog vrjj
belangrjjk, doch alles was verzekerd. De oorzaak van
den brand is onbekend.
Nauweljjks heeft het gevroren of reeds loopen een
tal waaghallen hier op de stadsvesten. Te verwonderen
is het dat er nog geen doorgezakt is, want het jjs
kan nog aiet sterk wezen, de dooi en de zon over dag
ia reeds van veel beteekenis. Mocht bet evenwel tot
Zoodag bljjven doormeten, dan is het heel goed
mogeljjk dat d* liefhebbers van «jjseport" hun hart dien
dag weer kannen ophalen, te meer daar na niet meer
uit de toesluiten getrokken wordt.
öohorpouliwo, 22 Febr. Dezer dagen stierf
alhier een kip, terwgl het dier nog den vorigen dag
een ei had gelegd; men begreep dat er iets byzonders
aan de hand was; men onderzocht de maag van het
deode dier en na vond men niet minder dan 23 koperen
■pjjkertjen en verscheidene stokjes glas. Om dit te kannen
verklaren moet men weten dst de kip bjj een schoen
maker thnii behoorde.
Zlerlkzeo, 21 Febr. De eerste algemeene ver-
gadering der vereeniging «Floralis" werd heden in
't lokaal van den heer Verwer gebonden, onder Voor
zitterschap van Dr. H J. vso de Siadt.
Uit de mededeelingen san de vergadering bleek, dat
d6 jeagdige vereeniging zich reeds no in bloeienden
staat bevindt, 't Aantal leden (met donateurs en doaa
trices) is thans 116. Zonder twjjfel sal dit aantal nog
aanmerkelijk stjjgeo.
Voor den aanstaanden somer zyn de volgende plannen
gemaakt Aan minvermogenden sollen stekjes ia pot
worden uitgereikt per persoon drie twee centt per pot
dese planten moeten dan ia den nasomer op de ten
toonstelling ter beoordeeling ea ter bekroning worden
ingesooden.
Reods na wordt elk, die de vereeoiging een goed
hart toedraagt aangespoord om alle maoneo en vrouwen,
jongens en meisjes (boveo de schooljaren) aan te
moedigen sioh aan te melden, waoneer een oproeping
door 't Bdetnnr aal worden geplaatst.
Ook voor de leden sal eon onderlinge cedtiryd in
't kweeken van planten worden gebonden, die nader
zal worden aangekondigd.
Deze planten zallen oveneens op de tentoonstelling
worden ingesonden.
Na een opwekking van den Voorzitter om krachtigen
steun aan de vereeniging te bljjven schenken, werd de
vergadering gesloten.
Da inschrijving der name» van hen, die voor den
eerstbedoelden wedstrjjd in aanmerking willen komen,
sal in de volgende week (nader aan te kondigen)
geschieden in een der lokalen van school B (Kerkhof)
Verplaatst met ingang van 1 Mei a.s. van Goee
naar Gouda de commies der poeteryen 3e kl. J. Waale Jr.
en van Leeawarden naar Goes de commies der poste
ryen 2e kl. W. F. van Oldenborgh.
Bjj Kon. beelait is met ingang van 16 Maart a.t.
benoemd tot directeur van het telegraafkantoor ea
brievengaarder aan den Hoek van Holland, J. M. van
der Poel, thans directear van het poet- en telegraaf
kantoor te KlanderL
Bjj de examens voor nattige handwerken zyn
o. a. geslaagd de dames O. 8. M. van der 'Bent en
E. van der Bent
Tot onderwyter aan de school met den Bjibel te
Andel (N.-Br.), is benoemd de heer B. Beneker te
Wissenkerke.
Te Eilewoutsdjjk heeft eene vereeniging van
werklieden het gelok getroffen dat op haar nommer
ia de staatsloterij een prjji van 2500 is gevallen. Het
aandeel van elk lid bedraagt f 150.
Donderdagmiddag overhandigden de leerlingen
der Ned. School voor Njjverheid en Handel te Enschedé
hun directeur, den heer W. Middel veld Viersen, die
eerstdaags als districts-schoolopsiener naar Middelburg
vertrekt, een keurig geseheok, bestaande uit twee
prachtwerken «Oude Kunst" en «Der Trompeter von
SAckingen". Harteljjk dankte de hoer Viersen voor
dit fraaie geschenk.
Te Almeloo zakte het 6-jarig toontje van den
fabrieksarbeider Krommendijk door het jjs. De moeder,
die dit eerst bemerkte, begaf zich op het wrakke ijs
om baar kind te redden, doeh zakte er mede door. Op
haar hulpgeschrei kwamen veel nieuwsgierigen opdagen,
doch niemand durfde het wagen help te verleenen,
totdat de smid Kuipers kwam toesnellen, die met behnlp
van een ladder over het broze y.i kroop en moeder en
kind op het droge braoht. Het kind verkeert in zorg-
wekkenden toestand.
Ia den gemeenteraad te Delft werd Woensdag II.
benoemd tot tjjdelyk leeraar in het Hoogduitsoh de
heer Levitions.
Eén stem was uit gebracht op «Deuternomium 1"
De Directeur-Ganeraal der Exploitatie-Maatschappij
maakt er het betrokken personeel ter voorkoming
van schade op opmerksaam, dat do dezer dagen in
omloop gebrachte valsche Nederlondsehe bankbiljetten
van 300, ƒ200 en 100 door ondervermelde ken-
teekenen van echte bankbiljetten te onderkennen sjjn
Het papier der valsche biljetten is niterat sacht en
soepel in het gevoel.
Het watermerk ontbreekt er in. Wel heeft men dit
nagebootst in sommige exemplaren door latere instem-
peling, doch de afwjjkende vorm der letters is zeer
dnidelyk.
De valsche bankbiljetten sjjn tenminste aan twee
kanten glad afgesneden( de echte slechts aan ééoe sjjde.
De valsche biljetten syn gedrukt op ongelymd papier.
Bjj vochtig maken vertoont sich in doorachyn een
heldere vlek; niet bjj de echte biljetten.
Da gravnre van den rand mist de zaohtheid en ge
lijkmatigheid der echte biljetten. Het meest kenmerkend
vertoont, sich dit onderscheid in de zachte partjjen
van een vrouwen kop, vooral in den Achtergrond, die
naar boven vlakkerig en gebroken uitloopt.
In Jannari kwam in sommige Nederlandacbe
bladen een advertentie voor, waarin aan een Neder-
landsch gediplomeerd arts een betrekking in Peunfjl-
vanié werd aangeboden op een jaarwedde van 5000
dollars 12 500). Men moest zich adresseeren aan
mr. Zuidema, Alexanderstraat te Chicago (Illinois).
Uit een ingesteld onderzoek moet gebleken zjjn. dat
de advertentie volstrekt geen vertrouwen verdiende eu
dat sich achter den naam van »mr. Zuidema" niemand
anders verschuilt dan de overbekende D. A Zwigtman
van Noppen, vroeger lid van den Kralingschen ge
meenteraad, houtkooper, officier by de schntterjj, eoz.,
die na ajjn faillissement moeiljjk weer op eerljjke
manier aan den kost scheen te kannen komen en stoh
toen voor »dr. Aaema" uitgaf en als zoodanig den
Arabisohen «oog-arts" Goolam Kader te Amsterdam
bijstond. Toen ook dit aaakje misliep ging Zwigtman
van Noppen er van door en werd te Utrecht gearres
teerd Hjj trachtte bjj sjjn arrestatie ia het water te
spriagec, doch de politie had hem te secnnr vast. Na
het ondergaan van zjjn gevangenisstraf sobjjat bjj als
klerk in een manufactuurwinkel te Chicago geplaatst
te zyn.
Zaak De Jong.
Naar wjj vernemen aal het onderzoek in zake de
vermiste vrouwen weder heropend worden, naar aan
leiding van gewichtige mededeeltngen, die der politie
uit Engeland geworden xjjo.
Het onderzoek naar De Jong's geestvermogens echjjnt
das vrjj bevredigend te syn aigeloopen.
N E ERBOS O U.
liet verslag Tan de Commissie van onderzoek in zake de
Weesinrichting te Neerbosch, is verschenen.
Daaraan ontJeenen wij het volgende:
Was reeds uit de mededeelingen van den Officier van
Justitie bjj de Arnhemsche rechtbank, mr. Nahuys, ge
bleken hoe schromeljjk door den brochureschrijver Van
Deth werd
overdreven of gefantaseerd,
ook het onderzoek dezer Commissie heeft daarvan staaltjes
te over aan het licht gebracht.
De beschuldiging b.v., dat do heer Van 't Lindcnhout
weesmeisjes leveren zou als dienstboden aan café's met
vrouwelijke bediening en aan eigenaars van verdachte huizen,
werd reeds door ds. Tan Gheei Gildemeester tegengesproken,
terwijl der Commissie van Onderzoek ook niets gebleken
is, dat ook maar een schijn van waarheid aan die beschul
diging rou kunnen geven.
Een andere beschuldiging van den hoer Van Deth, ten
opzichte van hetgeen den heer Van 't Lindenhout in mili
tairen dienst zou welervaren zyn, kan tevens beslist worden
weersproken, daar, blykens inlichtingen van het Ministerie
van Oorlog, de heer Van 't Lindenhout nimmer in mili
tairen dienst is geweest 1
Wat de beschuldiging betreft omtrent de hoedanigheid
tan het
brood der weezen
heeft een der leveranciers, de Nijmeegsche broodfabriek,
verklaard, dat zjj niet anders dan brood van le quahteit
aan de inrichting te Neerbosch had verschaft. Een hoogst
enkele maal komt op warme zomerdagen beschimmeld
brood voor, wat hierdoor verklaard wordt, dat groote hoe
veelheden brood bijtnds moeten gesneden worden en dan
door de hitte ljjden. Bepaald verzekerd wordt, dat de kin
deren in zulke gevallen ander brood kunnen krjjgcn.
Eenige leden der Commissie van Onderzoek meenden, dat
de heer Van 't Lindenhout in het belang zjjuer instellingen
onmogelyk kon nalaten om bjj den rechter een
klacht tegen Van Deth
wegens laster in te dienen. De Voorzitter der Commissie
schreef daarover aan den hoer Van 't Lindenhout, die ant
woordde, dat zijn rechtsgeleerde raadsman, mr. Korthals
Altes, hem zulks ontraden had op gronden in een breed
voerig advies gegeven, en in het rapport in zjjn geheel
opgenomen. De wijze waarop het laster-proces in onze wet
geving is geregeld en de wijze waarop dcrgeljjke procedures
bjj de rechterlijke colleges hier te lande in den regel worden
behandeld, garen hem grond om den heer v. 't Lindenhout
te ontraden langs dien weg Ie trachten persoonlijke satis
factie te erlangen. Bet heet altjjd in het schotschrift van
Van Deth: snaar ik vernam", agelijk men mjj medegedeeld
heeft" enz. en het bewijs dat Van Deth tegen beter
weten in, leugens neder geschreven heeft, is bjjna on
mogelijk te tevoren
Do beschuldiging, als zouden alle
goederen der vereeniging
op naam van den hoer Van 't Lindenhout staan, is vol
komen ongegrond gebleken, sedert de laatste 25 jaren is
dit althans niet het geval De Commissie spreekt de stellige
overtuiging uit, dat de kapitalen, gegeven voor de Vereeni
ging, ten name dier Vereeniging in het Grootboek staan
ingeschreven, en verkoop niet mogelijk is zonder mede
werking van de leden. Voorts dat van kapitalen ten name
van den Directeur of zjjne zonen ingeschreven, op het
Grootboek niets bekend is.
De wjjre ran boekhouden biedt niet den minsten waar
borg voor juistheid, en als inen dan de cijfergroepeering
bovendien nog laat sluiten met den post «diversen", waarin
men het resultaat van al de gemaakte onjuistheden op
sluiten kan, om het eindcjjfer te doen kloppen, dan schjjnt
zuen wel rekening te doen, doch men doet het niet, omdat
de cijfers niet te controleeren zjjn. Dat dit eene onuit
puttelijke bron kan worden voor beschuldigingen en ver
dachtmakingen van allerlei aard, spreekt van zelf, en daarin
schuilt voor eene Vereeniging als die van den lieer Van
't Lindenhout het groote gevaar bjj eene zoo primitieve en
onvoldoende wiiie van administratie en boekhouden.
Het gezin Van 't Lindenhout eet mede mrt den alge-
meenen pot; woning is vijj, evenals onderhoud daarvan en
van meubilair. De ontvangsten uit eigen bezittingen krjjgt
hjj in handen en daaruit betaalt hij de meer particuliere
uitgaven voor hem cn zijn gezin. Geeft dit aan 't einde van
't jaar een overschot, dan komt dit in de weezenkas en
komt er tekort, dan komt dit uit do weezenkas. Doch van
al dit ontvangen en uitgeven komt niets in de boeken.
Voor verantwoording aan het publiek dienen alleen de
drieraaandelijksche staten, die in Het Oosten worden ge
publiceerd. Eenige daarvan zijn met de boeken vergeleken
en conform bevonden.
De commissie voor de financiën vroeg den heer Van
't Lindenhout«maakt u jaarlijks een begrooting en doet
u jaarlijks een op die begroeting sluitende rekening?"
waarop het antwoord luidde: «Neen; dat zon in strijd zjjn
met mijn stelsel en mjjn vast geloofsvertrouwen: wat ik
noodig heb zal de Heer te Zijner tjjd geven."
De Commissie heeft den heer Van 't Lindenhout ge
vraagd, of dit stelsel verantwoord was met het oog op
eene toekomst, waarin hij er niet meer zijn zou, en het
toch zeker zijn wensch zoude zjjn, dat de stichting waar
voor hij geleefd had. zou bljjven voortbestaan, eu de ge
legenheid zou open blijven voor duizenden onverzorgde wcezen,
om een tehuis te vinden. De heer Van 't Linéenhout
erkende dan ook gaarne, dat ingrjjpende wjjtiging in de
administratie wenscheljjk was, en zou gaarne medehelpen
om in dien geest werkzaam te zjjn.
Reiniging.
Zindelijkheid en netheid laten in vele opzichten weinig
te wenscnen over. Van verschillende zjjden kwamen klachten,
dat de wekelijksche verschooning-niet bevredigend is. Een
aantal kinderen wordt in kuipen gewasschen, zonder dat
men intusschen tot ververschmg van het water overgaat,
en het afdrogen gaat uiterst gebrekkig. Onreinheid door
wandgedierte vertoont zich nu en dan.
Voeding.
Groote eenvoud kenmerkt ook do malen, 's Morgens cn
in den namiddag met margarine gesmeerde boterhammen,
's avonds bf brood met water en melk óf pap, 's middags
een menu met weinig afwisseling: driemaal in de week
aardappelen met spelt, de overige dagen öf bruine boonen
soms met spek, óf rijstesoep met vleesch (poulet), óf rjist
met stroop, óf soep van erwten of van bruine boonen. De
Commissie houdt zich overtuigd dat de klacht omtrent
onvoldoende voeding ongegrond is, en dat voor het stelen
van vruchten, enz., nooit honger als verzachtende omstan
digheid kan worden aangevoerd.
K1 e e d i n g.
De kleeding maakte een gunstigen indruk, slechte
weinigen meenden teden tot klagen te hebben.
Slaapzalen.
Hier is verbetering noodig en mogeljjk. Het toezicht is
zeer gebrekkig, terwijl de verlichting veel te wenschen overlaat.
De bedden en matrassen zijn zindeljjk, ook de dekking is
voldoende.
Straffen.
Lichamelijke straffen, hoewel de directeur de zaak trachtte
te vergoelijken, zijn zonder twijfel toegepast, soms met een
eind touw, soms met een stok. Evenzeer komt bet haar
ifknippen voor. Beide zijn voor ernstige vergrypen, als
diefstal en samenkomsten tusschen jongens en meisjes.
Volgens zeggen van den directeur zijn ernstige straf
oefeningen op jongens slechts 4 of 5 maal sedert de
oprichting voltrokken; uit een onderzoek bleek echter dat
tien jongens in geiniddeld 4 jaar te zamen 2* maal tot 42 of
15 stokslagen ontvingen van beambten. De commissie neemt
dus aan dat naast de strafoefeningen door of vanwege den
directeur, nog menigmaal door het personeel op eigen
gezag de stok wordt ter hand genomen.
Een getuige verklaarde 40, een ander 60 slagen te
hebben gehad, wat de directeur ontkende. Ook zjjn er
verklaringen dat diefstal niet door slaag, maar door
vermaning gevolgd werd. Bij de commissie heeft zich de
orertuiging gevestigd, dat van opzettelijke mishandeling
van de verpleegden geen sprake schjjnt te zijn geweest, dat
evenwel soms zonder overleg en te ruw tot het toedienen
ran lichamelijke straf is overgegaan, zoodat een regeling op
dit punt niet mag uitbljjven.
Afkeurenswaardig acht de commissie bet van de echt-
geuoote van den directeur om soms meisjes, en dat niet
alleen bjj zeer ernstige gelegenheden, met een stok ettelijke
slagen op den rug te geven.
De directie.
Dat de directeur opzettelijk de aan zjjn zorgen toever
trouwde weezen zou verwaai loozen, moet de commissie
betwisten. Haar is integendeel gebleken, dat er eene goede
en aangename verhouding bestaat tusschen den directeur
I en de weezen.
Zulk een aangenomen indruk als de directeur, had zjjne
echtgenoot© op vele weezen en voornaineiyk op meisjes,
die voel mat haar io aanraking waren geweest, niet achter
gelaten. Volgens verschillende getuigen werd onder de
meisjes door haar verschjjnen meer vrees dan sympathi*
1 opgewekt.
Tegen werkplaatsen, scholen en magazjjnen bestaat geen
bepaalde hygiënische bedenking.
Voeding, kleeding en dekking zijn goed, zoodat den
directeur daarvoor een woord van waardeering toekomt.
Er dient evenwel in het oog te worden gehouden dat ds
stichting niet is gebouwd naar een vooraf beraamd plan,
maar dat zjj allengs is gegroeid en thans zulk een omvang
hoeft gekregen, dat in verband met de vorderingen der
hygiëne gedurende de laatste jaren, er enkele gebreken
i zyn ontstaan, die echter met eenige geldelijke opoffering
zijn weg te nemen.
De veutilatie der slaapzalen is onvoldoende; kan ge
makkelijk verbeterd wordeu, desnoods met behoud der
tegenwoordige ruimte.
De atgemocne toestand van het beddegoed is goed,
netjes, terwijl naar de meening van enkelen eenige bedden
reiner konden zyn.
Het toezicht op den gezondheidstoestand der verpleegden
zou men opgedragen hebben aan een deskundige, in plaats
van aan den directeur, dan zou een ernstig onderzoek zijn
ingesteld naar de maatregelen, die tot een aanzienlijke
vermindering ran de menigvuldigheid der besinettelyk*
huidziekten te Neerbosch zouden kunnen leiden. Men zou
de vraag ernstig overwogen hebben, of en in hoeverre de
menigvuldigheid der tuberculosis onder de verpleegden aan
gebreken der inrichting geweten zou kunnen worden, en
zoo ja, wat daartegeu kon worden gedaan. Reeds voor
jaren zou een min kostbare, doch voldoende gelegenheid
tot het afzonderen van Ijjders aan heete uitslagziekten en
andere besmettelijke ziektevormen te Neerbosch verrezen zjjn.
I Deze groote tekortkomingen mogen echter niet alleen
aan den directeur, maar moeten evenzeer aan de leden
van het bestuur der Vereeuiging geweten worden. Een
reorganisatie van dat bestuur is daarom dringend nood-
zakclyk.
Bij het eindigen van haar onderzoek en na de heftig*
aanvallen, waaraan de directeur heeft blootgestaan, heeft
de Commissie met volkomen eenstemmigheid de volgend*
ind-conclusie
uitgesproken
«De Commissie verklaart dat haar bij haar ondersoek
geen enkel bewijs is voorgekomen, dat de directeur van
Neerbosch het oogmerk zou hebben gehad om zich zeiven
of zjjn gezin ten koste der instelling te verrijken en evenmin
dat door hem eenige onzedeljjke handeling zoude zjjn
gepleegd.
«Zjj spreekt ten slotte als hare ineening uit, dat in
het belang van Neerbosch niet langer gedraald mag
worden met eene wjjziging van de statuten der Vereeuiging,
waardoor deze op veel broederen grondslag gevestigd wordt
en een bestuur optreedt, dat als raad van toezicht voort
durend contróle uitoefent op de handelingen der directie".
LANDBOU VV.
Maandag 1.1. vergaderde de Afd. Noord-Beveland der
Zeeuwsche Maatschappij van Landbouw te Cortgene bjj
den heer L. D. van der Linde.
Van het behandelde verdient onder inecr de aandacht,
dat door het Hoofd-Bestuur een eere-diploma was toe
gezonden voor den heer N. Tatelaar te Coljjnsp!aat, die
50 achtereenvolgende jaren lid van de Afleelmg was. De
Voorzitter (den heer G. J. v. d. Linde) deelde mede dat
het diploma was uitgereikt en dat hij hoopte de heer
Tazelaar nog vele jaren lid der Afdeelmg zijn untg.
Is ingekomen van het Hoofd-Bestuur eon vragenlijst
omtrent de mogelijkheid die er zou kunnen bestaan, ora
in Zeeland een beetwortelsuikei fabriek op coöperatieve
grondslag op te richten. Die vragen door den Voorzitter
gedeelteljjk reeds beantwoord, worden nu in behandeling
gebracht
Op de vragen 1, 2 en 3 had de Voorzitter geantwoord,
dat z. i. Zeeland niet geschikt is voor de oprichting eener
suikerfabriek. De 4e vraag, welke is de gesteldheid der
gronden? werd beantwoord, dat deze variëert tusschen
zware klei en lichte zavel. Vraag 5, omtrent de gemiddelde
opbrengst per Hectare, was de Voorzitter van meening
dat dit wel 30,0uU K.G. kon bedragen, welk cijfer door
sommigen wel wat hoog genoemd wordt, wat door den
Voorzitter niet geheel en al wordt tegengesproken. Over
vraag 6, hoeveel Heet. in de omgeving (Noord-Beveland
worden verbonwd wordt nog al drukke discussie gevoerd
en wordt pl. m. geraamd op 1400 gemeten. Vraag 7,
betreffende liet suikergehalte, werd door den Voorxiiter
geschat op 13,5 pCt. Vraag 8, als namen van groote
grondeigenaren worden genoemd, behalve het Kroondomein,
de heeren W. J. Vader, van Hoboken en Tak van Poortvliet.
Omtrent de laatste vraag, of er mogeljjkheid zon bestaan
dat landbouwvereemgingeii in de afd. kunnen contracteeren,
tot levering van bepaalde hoeveelheden beetwortelen, wordt
geantwoord, dat dit zonder voorschot wel niet gaan zou.
Nog is ingekomen een concept van de gewijzigde statuten
van de Maatschappij, hetwelk wordt voorgelezen en op een
paar aanmerkingen na, met bjjna algemeene stommen
goedgekeurd.
Genoemde aanmerkingen bestonden ino. dat het verslag
der afdeelingen te vroeg (Nov.) moet worden ingezonden
en dat, wanneer men .lit b.v. 4 Dec. kon doen, dit veel
beter zou zjjn en 6. dat de bjjdrage aan 't hoofdbestuur
f 4) to hoog is en voor afdeelmgen, die niet meer dan 200
leden tellen, het wcnschelyk was, oln die bijdrage te ver
minderen tot f 0,75 per lid.
