ZIERIKZEESCHE NIEUWSBODE.
Donderdag 22 Februari 1894.
Afsluiting passage.
TFKO NEIGING.
BEKENDMAKING.
NIEUWSTIJDINGEN.
Verschijnt DIN8DAG, DONDERDAG en
ZATERDAG.
De prijs per 3 maanden ia f 1,30, franco per post
t 1,60.
Noord-Amerika, Transvaal, Indië ens. verzending
eens per week, f 10,per jaar.
50ste JAARGANG. No. 6426.
Directeur-Uitgever J. WA ALE.
Advertentiën, van 13 regels 30 Cts.
meerdere regels 10 Cts., kunnen uiterlijk tot des
Maandags, Woensdags en Vrijdags middags
12 ore bezorgd worden.
Groote letter wordt naar plaatsruimte berekend
Betalingen van Abonnements- of Advertentie-gelden gelieve men te zenden aan de Administratie Zierihzeesche Nieuwsbode"
De BURGEMEESTER van Zierikzee maakt bekend, dat
tengevolge van het aJbrekeu «lor brug aan
de Zweinhavenliot dempen van
oen gedeelte «lor Zwomhayen on <lo
Zoute Gracht en andere daarbij behoorende
werken, het verkeer van rij- en voertuigen en voetgangers over
die brug tot nadere aankondiging tal tijn afgesloten,
en dat het verkeer van rij- en voertuigen van de Verre-
nieuwstraat naar de Nobel poort derhalve gedurende dien
tijd niet kan plaats hebben over het terrein der voor
malige Binnenstoof (het Roode dorp).
Ziskikzee, den 16 Februari 1894.
De Burgemeester voornoemd,
W. A. OCHTMAN, Weth, 1.® Burgen».
Het HOOFD van het Gemeentebestuur te Zierikzee
maakt bekend, dat door den heer Provincialen Inspec
teur der Directe Belastingen te Middelburg zgn execu
toir verklaard twee kohieren voor de belasting op het
Personeel dezer gemeente, No. 8 (9 maanden recht) en
No 9 (6 maanden reoht), alsmede het derde kwartaals
kohier van het Patentrecht, allen betreffende het dienst
jaar 1803/9«» wölke kohieren op heden aan den heer
Ontvanger der Directe Belastingen alhier worden ter
hand gesteld ter invordering, en dat ieder verplicht is
zjjn aanslag op den bp de wet bepaalden voet te voldoen.
Zierikzee, den 20 Februari 1894.
Ch. W. VERMEUS.
De BURGEMEESTER en WETHOUDERS van Zib
rikzee maken bekond, dat de jaurljjk«che HALF-
VA8TENMARKT op Donderdag den 1 Maart
e.k alhier zal gehouden worden, en dat de standplaats
voor Kramen zal zyn op het Kraanpleiu en het Haren-
plein.
Ziikikzbb, den 21 Februari 1894.
Da Burgemeester en Wethouders voornoemd,
Ch. W. VERMEIJS, Burgemeester.
JAN SNELLEN, Secretaris.
Engeland.
Londen, 16 Febr. De Londensche politie ontving
ran de Pargsche politie bericht, dat tien anarchisten
onmiddellijk na den aanslag in het Café «Terminus"
naar Londen gereisd zjjo langs verschillende Ignen,
deels om hunne oude kwartieren in het midden van
Londen te betrekken. Een hunner moet gisteren, om
«ene dreigende arrestatie te ontgaan, gevlucht zjjn naar
Greenwich, waar bjj in het park aldaar het slachtoffer
werd van eene helsche machine of ran ontploffings-
stoffen die hg medevoerde. Nabg de sterrewacht hebben
de parkwachters geweldige schokken waargenomen. Da
geheele nabuurschap was toegeschoten. Men vond daar
een vreeselgk verminkt persoon van omstreeks 30 jaar,
blgkbaar een uitheemich man, wiens eene arm afge
rukt was, terwjjl de ingewanden hem uit het Ijjf bicgen.
Een plas bloed omgaf hem. Hg leefde nog; doch be
zweek kort nadat hg in het gasthuis was gebracht. Hjj
was onbekwaam eenige ophelderingen te geren onder
het verschrikkelijk ljjden dat bjj ondergaan had. Zgne
verwondingen en de kleur die zjjne huid had aange
nomen, stellen het buiten twgfel.dat het eene moderne
ontploffiogtstof was, die zgn dood veroorzaakte. De
Franache en Eagelache papieren, die in zjjn zak ge
vonden werden, toonden aan dat de persoon een ver
trouwd leider der anarchisten was, waarschgnlgk Martial
Bourdin genaamd. De justitie heeft een onderzoek
bevolen, alsook omtrent de geheimzinnige pakjes met
onbekende poeder, die de overledene bg zioh had.
Londen, 19 Febr. Heden ving te Greenwich de
■chouwiDg aan ran het ljjk van Bourdin. Het ljjk werd
door diens broeder herkend. De behandeling werd
verdaagd.
Toen de gezworenen de plaats des onheils bezochten,
beklom een Fransch anarchist het hek van het park
en na den uitroep: «Leve de anarchie 1" begon hjj een
toespraak tot de aanwezigen. De politie beval hem op
te houden, waarop hg zioh in onbetamelijke woorden
uitliet over den Minister van Binnenl. Zaken Aiqnith.
In Pertshire heeft een sneeuwstorm gewoed. De
wegen zgn met 10 tot 12 c.M. sneeuw bedekt.
Italië.
Z. H. de Paus heelt Zondag in de basiliek van de
St. Pieterskerk de sluiting van zgn biasohoppeljjk
jubiléamjaar met eene mis gevierd. Meer dan 50,000
personen woonden de plechtigheid bjj, onder welke
vele bedevaartgangers.
Frankrijk.
Een 14 jarige jongen, die Dinsdagmiddag in een der
voorsteden van Parijs een pak slaag van zgn vader
kreeg, ging onmiddellijk na de strafoefening naar een
lade, nam er een geladen revolver uit en schoot zjjn
vader in een der slapen. Hjj trachtte ziohzelven daarop
met een mes het leven te benemen, maar slaagde hier
niet in.
De vader is zoodanig gewond, dat zjjn toestand groot
gevaar oplevert.
Parijs, 19 Fsbr. De huiszoekingen bjj anarchisten
worden voortgezet. Belangrgke stukken zjjn in beslag
genomsn bg Sebastien Fanre, die gevangen genomen
is. Te St. Qaentin zgn 10 anarchisten gearresteerd.
Parijs, 20 Febr. Eene bom is heden nacht ten
1 '/j are ontploft in een bótel in de Rue Saint-Jacques.
De vronw van den eigenaar en een reiziger zgn gewond.
De prefect van politie kwam ter plaatse. De dader
had eene kamer gehuurd, maar waB, na even boven te
zjjn geweest, uitgegaan met de boodschap terug te
zullen komen. Toen hjj op zich liet wachten, zjjn de
portier en een agent de kamer binnengedrongen en
bjjna op hetzelfde oogenblik heeft zich de ontploffing
voorgedaan. Deze beide mannen zgn met de eigenares
van het logement gekwetst geworden.
Eene nieuwe bom is heden ochtend gevonden, en
wel voor bet «Hótel de la Renaissance" aan den Faubourg
Saint-Martin. Zjj is niet gesprongen en van geljjk soort
als die van nacht voor het bótel in de rue SaiDt-Jacques
gesprongen is.
Duitschland.
ITrloclrielirnh, 19 Febr. Op den voorgeschreven
tjjd te 5,58 heden avond, kwam de Keizerljjke trein
aan, reed het station voorbjj en hield stil aan de halte
bg het kasteel van Bismarck. Hier stond Bismarck in
kurassiersuniform, daar over heen een grjjzen mantel,
met prof. Schweninger en dr. Chryaander den Keizer
op te wachten. De Keizer schreed op Bismarck toe en
schudde hom de hand. Daarna ging het naar het kasteel.
Het publiek juichte de booge personnages zeer levendig
toe. Op bet kasteel werd de Keizer door Prinses Bis
marck begroet. De Keizer, in admiraalsuniform, geleidde
de Prinses aan sjjnen arm ter sale.
De illuminatie was glansrjjk. Aan tafel zat de
Keizer tussoben Bismarck en Prinses Bismarck. Het
gesprek was zeer levendig. Klokslag negen uur begaf
zioh de Keizer, door Bismarck uitgeleid, naar het
station. Uit duizenden kelen klonk het gejuich. Aan
het station nam de Keizer met herhaalden handdruk
van Bismarok afscheid. T« 9,8 (Midden-Earopeesohe
tjjd) vertrok do trein.
Omtrent de oorzaak van de ramp op de «Bran
denburg" heeft men slechts gissingen gemaakt. De
toedraoht wordt als volgt verhaald:
De eerste proefvaart, van Swinemüade naar Kiel,
verliep zeer gnnstig; de machine bereikte gemakkelijk
9000 paardenkracht, terwjjl in het contract slechts 8000
gevorderd werd. Da Keizer richtte naar aanleiding
daarvan een zeer vleiend schrjjven tot de directie der
Vulcan", de werf, waarop het schip was gebouwd.
Te Kiel werden de Tuarmoaden aan boord genomen.
Bg de toen hernieuwde proef 7*arten was het te doen
om de hoogste krachtsontwikkeling te onderzoeken
zonder de stoomontwikkeling te overdrijven. Wat
daarbjj aanleiding tot springen der stoompijp is geweest,
bljjfb een raadsel, omdat zoowel de Rjjkaingenieur als
de ingenieur der werf, die in de machinekamer waren,
onder de slachtoffers van de ramp zgn.
De gezamenljjke 12 stoomketel» waren in werking,
doch daar men nog niet in open zee was gekomen,
voer de «Brandenburg" eerst met 7000 paardenkracht.
De ketels, machines, enz. werden in orde bevonden,
zoodat ook alle waterdichte schotten tusschen de ver
schillende maohineruimten geopend werden. Plotseling
sprong uit een machine aan stuurboordzijde de stoom-
afsluitingsklep, en een stoom van 180 A 190 graden
Celsius ontvlood met «ohrikbarend geweld. Daarop
vlogen uit de gexamenlgke 12 ketels vreeseljjke wolken
van atoom. Op dek hoorde men een zwakken knal en
nam men een lichten schok waar. Doch spoedig zag
men wat er gaande was. Eenige half verbrande vluchte
lingen tuimelden op 't dek en de kapitein hield d&delgk
aan op strand, een groote ontploffing der ketels voor
ziende, die gelukkig niet volgde. Uit de gespleten
vensters en gaten in de benedenruimten was weldra
de stoom ontvloden. Toen mannen tot redding binnen
drongen, deed zich een ontzettend schouwspel voor.
De ijzeren trap van bet tusschendek naar de machine
ruimte was bedekt met de Ijjken dergenen, die aan de
treden zich geklemd hadden. Ook in de machinekamer
zag men tal van Ijjken. Velen lagen nog in doodstrjjd
met dik schuim op den mond. De kleederen waren van
bet ljjf gescheurd, bet vel verschroeid.
Naar luid van het geneeskundig onderzoek moet de
dood bjj de meesten bliksemsnel ingetreden zjjn. Slechts
eenige in bet tuasohendek zich bevindende manschappen
konden, zwaar gebrand, nog vluchtenverscheiden in
de eetkamer zjjnde officieren werkten door het venster
zioh buiten boord.
De hoofdingenieur Jantzen, wiens ljjk uren lang
gezocht werd, was in bet ruim onder de machinekamer
gesprongen, waar hjj den dood vond.
Nederland.
Amsterdam, 19 Febr. In het Israëlitische
ziekoDhois is Zondagmiddag Jozef Nögewitz. ten der
slachtoffers van den brand in de Nieuwe Kerkstraat,
overleden. De brand heeft dus tot héden in het geheel
vjjf slachtoffers gemaakt, terwjjl do zoon van vrouw
Rooensteia nog met gebroken arm in hot gasthuis ligt.
De toestand van dezen knaap bljjkt echter tameljjk
bevredigend te zgn.
Gravenliagc, 20 Febr. Tweede Kamer. De
vergadering werd geopend met een aanvraag van den
Haagscheu afgevaardigde, den heer Conrad om den Minister
van Waterstaat te mogen interpelleeren betreffende den
toestand van het strand en van de zeewering te Scheveningen.
Het verlof daartoe is verleend voor een lateren dag.
Daarna begon de Kamer aan de behandeling van de
onderdeden van het kiesrecht-ontwerp «n wel van art. 3
dat als welstands- en geschiktheidsteeken aanneemt het
voorzien in eigen onderhoud. Daartegenover p'p^tsten de
heeren A. Mackay en Van Alphen al dadelijk hon amen
dement om die kenteekenen alleen te veronderstellen bjj
hoofden van huisgezinnen of daarmede geljjkgestelden.
De lieer Mackay lichtte het amendement toe, dat beoogt
de verregaande uitbreiding van kiesrecht door de Regeering
voorgesteld te houden binnen do grenzen der Grondwet en
een zicht- en tastbaar kenteeken aan te nemen in de
hoofden der huisgezinnen, de hechtste steunpilaren van den
Staat. Huismans kiesrecht wil het amendement niet. Vau
daar dat het ook aan anderen dan gezinshoofden kiesrecht
wil geven, mits in het bezit van een eigen woning, een
eigen thuis, hoe klein ook, maar voorzien van verwarmings
middelen, met uitsluiting van petroleumverwarming. Aan
zijn amendement ontzegde hjj elk anti-revolutionair karakter.
Hoofddoel is geleidelijke uitbreiding van het kiesrecht,
waartoe spreker met de meest oprechte bedoelingen wil
medewerkenbehoudens ieders verantwoordelijkheid voor
de uiterst gewichtige beslissing.
De heer Van der Kaaij bestreed het aanmerken van een
klein teeken van welstand als een bewijs van geschiktheid
van den kiezer en stond dus lijnrecht tegen het nieuwe
regeorings-art. 3, dat voor hem aannemelijker zou worden,
indien althans de kunst van lezen en schrijven uitdrukkelijk
als welstandseisch werd gesteld.
De heer Röell constateerde dat het uitstel der behandeling
geen ontstemming in het land heeft gewekt, waarin hjj
zag een bewijs van vertrouwen der natie in hare vertegen
woordiging en een rechtvaardiging van het genomen uitstel.
Hoewel de Regeering nevens niet-bedeelirg een nieuw
bewijs van welstand heeft voorgesteld, kon hij in het geheel
nog niet met haar voorstel rnedegaan, omdat het nog
niet voldoet aan den eisch der Grondwet ten opzichte van
het welstandsteeken. In de qualiteit van gezinshoofd
(amendement-Mackay) ziet hjj een vermoeden van welstand
en geschiktheid en verder betoogde hjj dat in het stelsel
der Regeering de schriftelijke aanvraag onmisbaar is. Hij
hoopt dat de Regeering door nieuwe verbetering het
ontwerp voor hem aannemeljjk zal maken.
De Voorzitter moest in den loop van het debat herhaal
delijk de leden verzoeken zich van nieuwe aigemeene be
schouwingen te onthouden.
De heer Veegens bestreed in het amendement-Mackay
vooral de uitsluiting van commensalen en inwonende be
dienden, minder die der inwonende zoons, en duchtte
overigens groote willekeur van de administratie bjj het
onderzoek wie gezinshoofden en daarmede geljjkgestelden zijn.
De heer Reekers motiveerde zijn stern tegen het. artikel,
op grond dat voorziening in eigen onderhoud geen kenteeken
van welstand is en door Minister Heemskerk ook nooit zoo
beschouwd. Ofschoon bjj art. 4 aan zjjne bezwaren kan
worden tegemoet gekomen, kan bij toch niet voor art. 3
stemmen. Wel zal hjj vóór het amendement-Mackay
stemmen zonder zich te verbinden daarom vóór de wet
te stemmen.
De heer Levy bestreed het amendement-Mackay, daar
de qualiteit van het gezinshoofd geen kenteeken is van
geschiktheid en welstand en de Grondwet eischt, dat de
aan te nemen kenteekenen zullen slaan op alle Nederlanders,
wat met het kenteeken «gezinshoofden" niet het geval is.
De heer Hintzen blijft van meening, dat de Grondwet
niet toelaat een uitbreiding als nu wordt voorgesteld,
waarbij de onbevoegden niet uitgesloten worden.
I3r«5«l«, 17 Febr. Een verachrikkelgk ongelnk had
heden ochtend te ongeveer 11 nar plaats aan den Haag-
scben steenweg alhier.
Zooals men weet was men bezig de overblijfselen
van het fort, het voormalig petrolram mogazjjo, weg
te mimen. Eensklaps kantelde een der maren om en
werden twee werklieden door de steener getroffen met
bet noodlottig gevolg dat de arbeider G onanddelljjk
werd gedood en B als doodeljjk gekwetst naar het gast
huis werden vervoerd.
De ongelukkige arbeider G. laat vronw en acht kin
deren achter.
Ooltjgeiisplaut, 17 Febr. Gekozen tot lid van
den Gemeenteraad alhier de heer H. Scbilperoort (lib.)
VllHHiuKon. In eene gebonden aigemeene ver
gadering van de Vereeniging «Lotsverbetering" alhier,
is een belangrjjk besluit genomen. Deze Vereeniging
■telt zich ten doel, bjj beschikbaar kapitaal goedkoope
arbeiderswoningen te atiohten.
Om na den werkman zei ven ook in de gelegenheid
te stellen, tot dit doel mede te werken, is bepaald,
dat nienwe leden, die niet in staat zjjn de achter
stallige contribatie in eens te voldoen, deze by ge
deelten kannen betalen met eene kleine varhooging.
Goes, 20 Febr. Ten onrechte is gemeld, dat
mej. P. J. Cappon te Breda voor het examen in de
fraaie handwerken is geslaagd. Door ernstige ongesteld
heid werd sjj verhinderd aan het extmen deel te
nemen.
öfc. MaarteutsGjjV, 21 F.br. Uitslag raade-
J verkiezing. Uitgebracht 147 geldige stemmen. Hiervan
verkregen de H.H. Cbr. Hoek Mz. 75 St., M. Siner
45 at., L. A Bentschap Knook 14 st, zoodat de heer
Cbr. Hoek Mz gekozen is.
Hrululene, 21 Febr. Op deljjst, aanwjjtende de
kinderen van 6 tot 12 jaar, die geene school bezoeken,
komen in deze gemeente slechts zes namen voor.
De commissie, belast mot het beheer van het deser
dagen opgerichte fonds tot ondersteuning van oogelnkkig
geworden visscherlieden te Brninisse, heeft van H. M.
de Koningin eene gift ontvangen ad ƒ40 en van den
ambachtsheer van Brninisse, jonkh. A. A. des Tombe,
eene ad 100.
In de vorigo week verzond men van hier 800 ton
mosselen naar België, 100 ton naar Rotterdam en 600
balen naar Engeland, Duitschland en enkele plaatsen
in Holland.
Aangevoerd werd 30 ton mosselzaad. Door de zware
stormen konden al de orders niet uitgevoerd worden
en kon geen mosselzaad gevischt worden.
Zlerlkieoo, 21 Febr. Het strjjkorkest van «Knnst
en Ear", dat gisteravond voor een talrjjk publiek zjjn
tweede abonnementsconcert gaf, voerde met veel succes
een fraai programma uit, dat zeer degeljjke en dankbare
oammen van de beste componisten bevatte. De geestige
Oavert. van Rossini en vooral «TiSaoaerei" van Schumann
en >A«es Tod" van Grieg moeten met lof afzonderlijk
vermeld worden. Van de kamermuxiekwerkon genoot
vooral het lisfeljjke «Larghetto" nit een pianokwartet
van Mozart oeno goed6 vertolking. Do heer Jongmans
speelde het Andante oit Mendelssohn's conceit zeer
gelnkkig en in de moeiljjke octeveDgangen e» dnbbel-
grepen was sjjn spel sniver en geknischt. Maar bet
■acces van den avond waren de solo-nummers voor
fiiano. De heer van Limmvren had niot alleen een ge-
nkkige kens gedaan uit de rjjko litteratuur voor dat
instrument, maar zgn eenvoudig, beschaafd en technisch
goed ontwikkeld spel bezorgde hem welverdiende toe
juichingen. Vooral «La Cascade" van Paoer werd fijn
uitgevoerd. Jammer dat de piano, die bjj bespeelde, al
te veel dienstjaren achter den rog beeft om voor solo's
gebruikt te kannen worden. Tot ons genoegen zagen
wg, dat de iaa! goed bezet was. Do concerten, zooals
zjj tot na toe gegeven werden, verdienen dan ook de
belangstelling en atenn der muziekliefhebbers.
De surnumerair der jjosterjjsn en telegrafie A.
Teriet wordt te Zierikzee geplaatst.
Door de Commissaris der Koningin in Zeeland is
bepaald, dat de aflevering van de bjj de Nationale
Militie, voor do lichting van dit jaar, in te Ijjvea
manschappen nit ie gemeenten deser provincie zal
geschieden op de plaatsen, dagsn en oren, hierna
j vermeld.
1°. Op Vrjjdag 2 Maart te Middelburg op de boven-
voorzaal van het raadhnis, des voormiddags te 10 aren,
na aankomst der Zeenwsche spoorboot, die te 6 uren
van Zierikzee zal afvaren, allen nit de verschillende
j gemeenten dezer previncie, die zich voor de Zee-Militie
hebben aangemeld.
2°. Op Maandag 5 Maart te Middelburg op de bovon-
1 voorzaal van bet raadhnis, des voormiddagi te 10 aren,
na aankomst der Zeeuwache spoorboot, die te 6 oren
i van Zierikzee zal afvaren, die der gemeenten, gelegen
j in Scbonwen, Dnivelaod, St. Pnilipsland en Noord-
j Bevriaod, en die der gemeenten 8t Aonalaod, St. Moar-
I tensdgk en Stavenisse.
J 3°. Op Maandag 12 Maart te Tholen in het voor-
portaal van het raadhnis, des middags te 12 aren, die
der gemeenten Hengstdijk, Hontenine. CLseniste, Ond-
Vosmeer, Poortvliet, Scberpenisse, Tholen, Kapelle,
Kattendjjko, Kloetinge, Krahbsndgke, Kroiningen,
Rilland-Bath, Schoro, Waarde, Wemeldingo eD Yerseke.
Zooals nit de hieraohter staande advertentie bljjkt,
is de door den Directeur der Levensverzekering Maat-
sohappjj «Haarlem" opgemaakte rekening en verant
woording over 1893 door Commissarissen goedgekeurd.
Dat deze Maatschappij in toenemenden bloei verkeert,
bljjkt uit de volgende cjjfers. Aan contributie werd
ontvangen 33859,05' en aan rente 5970.60s, terwjjl
werd nitgegeven: aan nitkeeringen wegens overljjden
ƒ14343 74', aan drukloonen, briefporten, reiskosten enz.
3033,79', aan kosten van beheer, salarissen, agenten,
bodeD en honorarium geneeskundigen 5779,51 Het
kapitaal vermeerderde met. 16393 63' en steeg tot
143954 33. terwjjl het getal leden met 2169 toenam
en tot 18010 klom.
Benoemd tot onderwjjzer te Oostbnrg aan de
R. K. school P. M. van den Broek te Tholen.
Het ook door ons vermelde omtrent eene milde
toepassing der Wet op de personeele belasting van
kamerverhnnreters, is, volgens gegeven inlichtingen door
den Min. vao Fin., onjuist.
Door de firma Franken Goemaus te Goes is
aan de Zuivelfabriek te Zonnemairo geleverd een Graan
molen van 6 paardenkracht, tot het malen en breken
van beesten voer. Deze machine werkt uitstekend en
daarvan wordt door de leden-landbonwers een drnk
gebruik gemaakt.
Het programma der voordrachten, door den heer
Willem van Zoylen Maandag 26 Februari te Middel
burg in den scbonwbnrg en Dinsdag d. a v. te Goes
in de schouwburgzaal >d<* Prins van Oranje" te honden,
laidt als volgt: «Mie de Klomp", Js van Rennes; «Een
Idylletje", J. Boontje; «De dupe der Historie", Fabies;
«Oudste Wimpie". Marcello* Emants; «Een blok aan
't been", Rossier Faassen; «Een onzin speech", Willem
van Znylen; «Mjjn eigen kamer", Henri Dekking; «De
landziekige", Lodewjjk Mulder en «Goede morgen",
J. Tonrs.
Zondagavond werd te Heinkenszand de heer F.
Doropla Nienwenhuis bjj zgn optreden begroet met
bet Volkslied en den uitroep: «Weg met het socialisme".
Het was bem onmogeljjk nan het woord te komen;
totdat de kastelein een beleefd verzoek richtte tot de
aanwezigen, om ten minste om zgnentwil den spreker
niet te hinderen. Aan dat verzoek werd voldaan.
Eenige bewoners hadden het plan na Bfloop van de
bgeenkomst een twintigtal bekende aanhangers van
bet socialisme nit Goes en Heer Arendskerke op te
waobten, zeker niet met vriendschappelijke bedoelingen.
De socialisten kozen echter een nnderon weg en ont
liepen daardoor een minder aangename ontmoeting.
Maandagavond trad dezelfde spreker te Aardenbnrg
voor een talrjjk publiek op. De heeren Van Voorea
ait Eede en L jjs nit Aardenbarg bestreden de door
hem verkondigde stellingen.
Vrjjdag keerden twee personen, vroeger teHeinkeüs-
zand woonachtig, alda&r nit Amerika terug waar ze
in 1892 naar toe vertrokken waren. Werkloosheid is
de oorszak van hun terugkeer. Vele personen, indien
se daartoe de middelen bezaten, zouden hen gaarne
naar Nederland volgen.
Te Meliseant is een begin gemaakt met den bonw
eener coöperatieve zuivelfabriek. Eenige landbouwers
nit Herkingen en omstreken hebben daartoe het initiatief
genomen en wjjl er daar geen geschikt terrein te vinden
was, is besloten de fabriek te Molisaant te vestigen.
Die gemeente zal alzoo de eerste zgn op ÏJakkee, die
op het bezit van eene dusdanige inrichting kan bogen.
De heer N. A. Bouwman te Bergen op Zoom is
benoemd geworden tot «Officier de l'Aoadémie (Beaux
Arts) comtemporaine franfsise", gevestigd te Pat jjs.
De commissie, die zich te Apeldoorn bad gecon-
stitneerd tot fisancieeler. stenn van den beer Van Dttb,
is ontbonden, in hoofdzaak wegens verschil van iocicht
met dien beer over de wjjze, waarop de ingekomen
gelden behoorden te worden besteed. Veel bjjdragen
ontving de commissie niet.
De vorige week kwamen te Rotterdam 49 gevallen
van pokken voor.
Te Ctiarlois hebben zich ook een paar nienwe
gevallen voorgedaan.
De jonge man, die te Winschoten in het station
op zgn vader drie revolverschoten loste, is als klerk bg
de Mg. tot Expl. van Staatsspoorwegen nit dien dienst
ontslagen.
De vader is bjjna geheel hersteld.
De 30 jarige eenige zoon van den molenaar Hof
stede, te Laskwert, werd Zaterdag door een der molen
wieken getroffen en gedood.
Een matroos nit Pernis is in den bevigen storm
op de Noordzee overboord geslagen en verdronken.
Hg laat eene wednwe met 9 kinderen aohter.
De burgemeester der gemeente Slochteren legde
beslag bjj den gemeente-ontvanger op een valsch
bankbiljet, groot ƒ100.
Io bet park van het paleis Het Loo zgn door
den jongsten storm bjjna 400 boomen omgewaaid.
In tegenspraak met een bericht der Nieuwe
Brcdaschc Courant kan met zekerheid medegedeeld
worden, dat do Koningin-Regentes niot alleen niets
bepaald heeft omtrent een bezoek aan de Zuider-
provicciëo, doch dat daartoe telis in het minst geen
plan bestaat
Te Soeek werd de commissaris van politie
gewaarechowd, dat eene dienstbode, die, wegens diefstal,
tot drie jaar gevangenisstraf was veroordeeld, bet
voornemen koesterde met haar vrjjer naar Amerika te
verhuizen.
Die waarschuwing kwam van de ouders van het
meisje, die meenden dat zjj die gevangenisstraf heeft
opgeloopen, ook verplicht is die straf te ondergaan.
Het te Oirsbeek (Limburg) gevonden linnengoed,
waarbjj «takken gemerkt M. S., is herkend en ojpgeëisobt.
Het was voor een deel afkomstig van mej. Pauline
Cl netten es Marie Schetter» nit Hoessbroek. Het overige
behoorde aan de dienstmeid van des heer Th. nit
Hommert, Cornelia Sanren. Van de daders is nog niets
bekend.
AanbestedingenVerkoopingen«li.
Ten overstaan van den Notaris J. do Vos te
Middelburg werd Maandag publiek geveild het wrak
van een te Borsele gestrand schip, kooper werd de
heer Cbr. Hoornick te 's Heerenhoek voor ƒ177.
Ten behoeve der gemeente Hoedekenskerke werd
Dinsdag aaobesteed de levering van 375 M3. onderhnuds-
grint. Insohrjjvers F. A. Volken te Sliedrecht A 1,78;
B. Borger te Klnodert A 1,80 en T. den Breejcn
van den Bout te Njjmegen i f 1,90 per stère.
Aannemer is geworden eerstgenoemde als laagste
insohrjjver.
L A IV D D O U W.
Het hoofdbestuur van den «Oranjebond vah Orde"
beeft zich met den heer B. H. Bsrtels te Birneveld
verstaan over den bonw en den aanleg eener boerderjj,
groot 5 heet., op de heide aldaar. Deze zal zoo spoedig
mogeljjk in exploitatie worden gebracht, en den toe
komstigen bewoner in erfpacht gegeven worden. Een
som van pl. m. 3500 is, naar schatting, met deze
eerste poging gemoeid.
U KCHT8ZAKEN.
J. O. K., gewezen rentmeester van het armbestaar
te Breda, word door do rechtbank aldaar tot één jaar
gevangenisstraf veroordeeld.
Zioriltasee» 20 Febr. Door de arrondissements
rechtbank werden heden veroordeeld:
1®. A. van S, logementhouder te Brouwershaven,
wegens mishandeling, tot drie weken gevangenisstraf;
2°. P. van L. Azcommissionair te St. Annaland,
wegens eenvoudige beleediging van een ambtenaar
gedurende de rechtmatige uitoefening zjjner bediening,
bg verstek, tot 10 boete, snbs. 14 dagen hechtenis;
3°. N. J. Nlandbouwer te St. Maartensdjjk, wegens
mishandeling, bg verstek, tot 10 boete, snbs. 14
dagen hechtenis;
4°. J. C. W B., arbeider te Oad-Vosmeer, bjj ver
stek, wegens mishandeling, tot 14 dagen gevangenisstraf;
5°. M. S Jz., arbeider te Ooaterland, wegens dief
stal. tot 5 boete, snbs 10 dagen hechtenis;
6°. C W. Cs., arbeider t« St. Philipsland, wegens
diefstal, tot é<5 >e maand gevangenisstraf;
7°. N. P. S., koopman te Oad-Vosmeer, wegen»
mishandeling, tot 14 dagen gevangenisstraf.
Arnhem, 20 Febr. Heden deed de rechtbank
uitspraak in de bekende zaken tegen de opziehters en
onderwjjzers in de weesinrichting te Noerbosoh.
De opzichter L. 8. werd van rechtsvervolging ont
slagen.
Ter zake van mishandeling werden veroordeeld
F. v. Gonderwjjzer, tot 20 boete, snbs. 7 dagen
gevangenisstraf; C de B, onderwjjzer, tot 14 dagen
gevangenisstraf en A. J- van H thans te Almkerk,
tot 30 boete, snbs, 10 dagen gevangenisstraf.
Haagsche Brieven.
'8 Gravenhage, Februari.
De teerling ia geworpen. Door haar besluit
om het kiesrecht-debat voort te zetten, heeft
de Tweede Kamer uitgemaakt, dat de beslissing
over de hoofdbeginselen dèr nieuwe kieswet
vóór Paschen zal vallen en derhalve het lot
van het Kabinet ook vóór dien tijd zal zijn bepaald.
Ongetwijfeld is dus het stilzwijgende votum er
werd niet over gesproken en niet hoofdelgk over
gestemd van groot belang te achten. Het is
waar, dat zelfs verklaarde tegenstanders van
het voorstel—Tak geaarzeld zouden hebben voor
vernieuwd uitstel of sectie-onderzoek te stemmen,
aangezien de Regeering daarvan stellig een porte-
feuille-quaestie zou hebben gemaakt en de rampen
niet te voorzien zouden zjjn geweest als een crisis
haar oorsprong had gevonden in een eenvoudig
j votum van uitstel, maar desniettemin mag de
i decisie ook wel eenigszine beschouwd worden als
een gunstig teeken voor de wet. De tegemoet-
j komingen van Minister Tak op sommige punten,
hoe weinig zij ook de kern van het vraagstuk
j raakten, maakt het velen onmogelijk bun formeele
bedenkingen te blijven bandhaven, terwjjl anderen
er een grond in hebben gevonden om meer toe
naderingsgezindheid aan den dag te leggen. Een
ander gunstig teeken is het feit, dat de gescheiden
liberale clubs, die van meer vooruitstrevende en
die van meer conservatieve leden, na ieder af
zonderlijk vergaderd te zijn geweest, weer gezamenlijk
zijn bijeen gekomen. Men kan daaruit volstrekt niet
afleiden, dat er volkomen eenstommigbeid i« bereikt,
maar wel dat men, behoudens eigen meening over
Bommige hoofdzaken, bereid is zooveel mogeljjk
saam te werken en de verschilpunten zoo min
mogelijk als strijdvragen in de Kamer te gaan
debatteeren. Ycor de* liberale party zal het debat
en het eind-votum over de kieswet van het hoogste
gewicht zijn, omdat daardoor tevens over haar toe
komst zal beslist worden. De splitsing der liberalen
in 1874 was ook bet gevolg van verschil over een
kiesrecht-uitbreiding en het Kabinet—Geertsema
was toen niet alleen de lijdende partij, maar bovenal
de liberalen zelf. Vreemd dut toen juist verschillende
vrjjzinnige afgevaardigden uit het Noorden den val
van het Ministerie—Geertsema hebben bewerkt en
dat nu al wederom een Noorder afgevaardigde de
hoofdman is der bezwaarden. De beer Van Houten
conservatief, bij die juist 25 jaar geleden als radiaal
den drempel van de zaal der volksvertegenwoordiging
overschreed. Wat zou men hierover kunnen uit
weiden J Men moet echter niet vergeten, dat ook
bg zgn binnentreden in de Kamer, de beer Van
Houten radicaal was aan den liberalen kant. Doch,
welke kleurschakeeringen zgne politiek ook moge
vertoond hebben, ieder zal moeten erkennen, dat
bg behoort tot de degelgkste en bekwaamste volks
vertegenwoordigers. Is zgn voordracht soms vrg
i verward, zgne denkbeelden zgn in hoofdzaak beider
en on tegen zeggelgk beeft hg wat velen missen
een vooruitzienden geest. Maar alsof het
I fatum bem in den weg slaat zoodra men, vooral
tengevolge van zijn aandrang, in vooruitstrevenden
geest maatregelen ontwerpt, ie bet de heer Van
Houten, die het grootste struikelblok in den weg
werpt. Man van diepe 6tudie en scherp verstand,
heeft by niettemin veel goeds uitgericht in bet
Parlement. Ten eerste door in parlementaire taal
de dingen bg hun naam te noemen, wat slechts
kan dienen om elkaar goed te loeren begrjjpen.
Ten tweede door zgn voorlichting in tal van in
gewikkelde vraagstukkenen door zijne voortreffelijke
medewerking aaD belangrgke verslagen. Maar niet
hel minst door zgn voorgaan op den weg der sociale
wetgeving. Wie zich nog herinnert welke bezwaren
20 jaar geleden werden geuit tegen het schuchtere
voorstel—Van Houten ter bescherming van de
kinderen tegen onbarmhartige meesters en fabri
kanten, zal zich kunnen begrijpen welke triomf den
heer Van Houten uit de oogen Blraalde toen hg
zgn voorstel zag aangenomen niet enkel in de
Tweede, maar ook in de Eerste Kamer, waar
in dien tyd de voorsteller zijne verdediging niet
zelf kon voordragen en het lot van een initiatief
voorstel dus afhmg van de sympathie en mede
werking der Regeering. Thans, ofschoon we nog
volstrekt geen reuzenstappen op den socialen weg
hebben gedaan, zgn we tocb reeds een heel eind
verder gevorderd, maar niettemin zijn de moed en
de overtuiging van den jeugdigen Groninger af
gevaardigde, die uit zgn wetje spraken, nog steeds
te waardeeren. En al moge thans den heer Van
Houten geen buldeblgk worden aangeboden, wat
bg zelf allerminst zou verlangen het zelfbewustzijn
zgn plicht te hebben betracht zal bem toch zeker
aangenaam verkwikken. Nog in de kracht van zijn
leven, al vergrijsden zgne baren, kan er van den
heer Van Houten nog reeI invloed ten goede uit
gaan in 't belang van de publieke zaak en van de
liberale partij. Juist daarom ware het zoo te
betreuren als zij, die den beer Van Houten steeds
beschouwd hebben als eeu baken in zee, hnn ver
trouwen zouden zien beschaamd dat hij door mede
werking tot een nieuwe kiesrechtuitbreiding den
weg zal helpen openen tot bereiking van zgn eigen
sociale idealen.
Terwjjl wij alzoo afwachten de groote politieke
événementen, hebben wg ons in de residentie ver
maakt met een klein politiek steekspelletje, een
gemeentei-aad8-verkiezing voor twee plaatsen. Toe
vallig waren alle candidaten geen leden van Eigen
Hulp, zoodat de coöperatie-quaestie nu eens buiten
spel bleef en wat is nu gebleken: dat van de 3000
kiezers die stemden nota bene 3000 van de 8000,
wel een bewijs dat velen bitter weinig om hun
bestaand kiesrecht geven meer dan de helft
de partg kozen der liberalen en de kleinste helft
ongeveer in drie gelgke deelen verdeeld is, katho
lieken, anti-revolutiouairen en conservatieven. Waar
deze drie fraction zich combineeren, bieden ze den
liberalen een geducht.en tegenstand, maar waar
een dezer zich afscheidt, is do overwinning der
liberalen verzekerd. Op voorwaarde altoos dat de
«Eigen Hnlp-quaestie" achterwege blijft.. Dat de
Eigen Hulpers erg afgeschrikt zullen worden door
hunne uitsluiting vau de vertegenwoordiging hunner
gemeente, geloof ik niet. Het aantal leden der
Haagscbe Winkel vereeniging neemt steeds toe, het
dividend van 15 pCt. van het verbruik zal ook
over het afgeloopen jaar kunnen worden uitgekeerd,
eene nieuwe uitbreiding van de gebouwen wordt
voorbereid. Zij bloeit dus ondanks de verdrukking.
Met groote energie gaat Maatschappelijk Belang
voort baar den voet dwars te zenen. Zoo kan
deze maar niet verkroppen, dat Eigen Hulp baar
ledenlijst niet gemakkelyk verkrijgbaar stelt,. De
zaak is echter, dat Eigen Hulp volstrekt niet
weigerachtig is, maar alleen vei langt voldoende
betaling voor. de moeite om uittreksels te maken
I van bare leden-registersboekenvol die nu
I reeds een halve kamer vullen. Tot dusver is
i elke poging verijdeld door de grove fouten, die
Maatschappelijk Belang beging. Of deze Vereeniging
ditmaal gelukkiger zal zijn, nu zjj een flink advocaat
gekozen heeft, is de vraag.
