ZIERIKZEESCHE NIEUWSBODE.
Dinsdag 12 December 1893.
Directeur-Uitgever J. WAALE.
NIEUWSTIJDINGEN.
NEER, BOSC H.
"X
Verschijnt DINSDAGDONDERDAG en
ZATERDAG.
De prijs per 3 maanden is f 1,30, franco per post
1,60.
Noord-Amerika, Transvaal, Indië enz. verzending
eens per week, f 10,per jaar.
50ste JAARGANG. No. 6396.
Advertentiën, van 13 regels 30 Cta.
meerdere regels 10 Cts., kunnen uiterlijk tot dei
Maandags, Woensdags en Vrijdags middags
12 ure bezorgd worden.
Groote letter wordt naar plaatsruimte berekend
Betalingen van Abonnements- of Advertentie-géiden gelieve men te zenden aan de Administratie Zierikzeesche Nieuwsbode"
Universiteits-beknibbeling.
Het besluit van den Gemeenteraad van Amster
dam, om niet langer gelden beschikbaar te stellen
ter bezoldiging van hoogleerarén, aangesteld door
de Synode der Ned. Herv. Kerk, biedt nog een
ander' en naar wij meenen juister oogpunt aan,
dan dat wat men //scheiding van Kerk en Staat"
noemt.
In een land, waar geen sprake meer is van
eene Staatskerk, waar geen Ministerie van Eere-
dienst meer gevonden wordt, waar alleen nog
financieele verplichtingen van Staatswege tegenover
sommige Kerkgenootschappen bestaan, met name
tegenover de Ned. Herv. Kerk, wier opheffing
vooreerst niet te verwachten is, daar de oplossing
van moeielijke rechts-quaesties er aan vooraf
moeten gaan is het zeer begrijpelijk, dat men
redeneert op de volgende wijze: //Volgens de
Wet van 1876 op het Hooger Onderwijs, is de
godgeleerde faculteit niet meer bestemd tot het
opleiden van predikanten bij de Nederlaudsch
Hervormde Kerk. Is de Universiteit in dezen dus
slechts ten deele bruikbaar, dan moet de Kerk
zelf aanvullen wat ter aanvulling noodig is, dan
benoeme zij hare kerkelijke hoogleeraren niet
maar zelf, maar bezoldige ze ook zelf. Geen gelden
dus op eene gemeente-begrooting ten bate van
een bepaald Kerkgenootschap. Laat ons beginsel
vast zijn en met de praktijk geen rekening
houden, ook niet met de praktijk, volgens welke
juist in de laatste jaren subsidie aan kerkelijke
lagere scholen worden uitgereikt; volgen wij Mr.
Heineken, die na een jaar in de theologie ge
studeerd te hebbende godgeleerdheid met de
rechtsgeleerdheid verwisselde en reeds in zijn
academisch proefschrift toonde, dat de scheiding
van Kerk en Staat hem ter harte ging". Dien
gedachtengang volgende, is het zeer verklaarbaar,
dat menig gemeenteraadslid zich verleiden liet
zijn stem te geven aan het voorstel des heeren
Heineken, Gerritsen, Wormser en Daniëls.
De zaak ziet er echter minder eenvoudig en
minder onschuldig uit, wanneer men niet bij de
oppervlakte blijft staan, maar rekening houdt met
hetgeen hier vooraf is gegaan en het voorstel-
Heineken in een ander daglicht stelt, dan dat,
wat scheiding van Kerk en Staat - te zien geeft.
Toen in 1S76 het Athenaeum Ulustre werd
herschapen in de Gemeente-Universiteit, was Dr.
W. Moll bij deze gelegenheid de feestredenaar.
De hoogleeraar had in 187-1 u Be Idee der Univer
siteit in hare historische ontwikkeling" op zulk een
uitnemende wijze besproken, dat zijne ambtgenooten
hem de eer hadden waardig gekeurd als feest
redenaar op te treden. liet leervak van Prof. Moll
was de geschiedenis van het Christendom. Nadat
de opvolger van Moll was afgetreden, besloot de
gemeenteraad geen hoogleeraar meer in dit vak
t;e benoemen, nadat men reeds onder het Ministerie
de Savornin Lohman van gemeentewege een ver-
geefsche poging had aangewend om de godgeleerde
faculteit aan de Universiteit facultatief te stellen,
of liever nog op te heffen. Deze feiten, in verband
gebracht met het besluit om voor de vacature
van den kerkelijken hoogleeraar dr. Knappert
niet langer gelden beschikbaar te stellen, doen
zien, dat men hier met een ander motief te doen
heeft, dan een beroep op het beginsel, dat spreekt
van scheiding van Kerk en Staat.
Er is hier sprake van wat wij kortweg Uni
versiteits-beknibbeling willen noemen. En of die
beknibbeling nu aanvangt bij de godgeleerde -
dan wel bij een andere faculteit, doet weinig ter
zake. Het feit is er en dat feit is een gevaarlijk
antecedent voor wat in de toekomst staat te
volgen.
Beknibbeling is het inslaan van den sluipweg,
waar men overtuigd is, dat men langs den
koninklijken weg zijn doel niet kan bereiken.
De sociaal-democraten in het bizonder en de
groote meerderheid der democraten in het algemeen
zijn de gezworen vijanden van Hooger Onderwijs,
Hoogleeraren en Universiteiten.
Het kan met de stukken bewezen worden.
In October van 1891 schreef het Dagblad de
Amsterdammer (No. 2890) toch: //De wet van
1S77 heeft het Hooger Onderwijs niet principieel
//hervormd naar de behoeften van het volk, maar
//eene bestendiging van de bevoorrechting eener
z/Universiteits-Kaste gegevenden ouderwetschen
z/geleerdheidswaan versterkt, het leger van docenten
//verdubbeld en aan het onpractische, quasi klas-
z/sieke, liiaar inderdaad pruikerige der academische
//opleiding weinig veranderd. Immers het conser-
z/vatisme heeft op dit gebied zijn schitterendsten
//triomf behaald. Het Hooger Onderwijs bleef
//onaangetast door de maatschappelijke beweging.
z/Het was de heilige witte olifant, voor welken men
//zich gaarne boog, gelukkig als zij maar veel
//voedsel tot zich wilde nemen". Die woorden
geven onverholen te kennen welken weg men uit
wil, welken weg men al verder zal uitgaan, zoo
de vijanden van wetenschap en Hooger Onderwijs
in macht toenemen. De //Universiteits-Kaste" moet
er onder, de grenslijn tusschen Hooger en Lager
Onderwijs moet uitgewischt worden, de volksklasse
zal te beslissen hebben wat waarheid is op weten
schappelijk gebied, wat een wetenschappelijk on
derzoek waard is.
Er is nu reeds uitgemaakt dat de geschiedenis
van het Christendom geen wetenschappelijk onder
zoek waard is. In Utrecht ging al een stem op,
dat de beoefening der Algemeene Geschiedenis
geen waarde heeft zoo zij geen steun en voedsel
verschaft aan de democratie. Waartoe daarom de
beoefening der geschiedenis van wat ook gesteund
door gemeente of rijk, het volk toch heeft daaraan
geen behoefte, het is tevreden met zijn dagblad
of roman uit de eene of andere leesbibliotheek.
Waartoe hoogleeraren in het Latijn, Grieksch
f Hebreeuwsch? Het volk kent deze talen niet,
heeft geen behoefte om ze te leerenweg
t' iaroin ook met die quasi-klassieke, met die on
practische kennis en geleerdheid. Wil men geen
bijbelverklaring op staatskosten, welke reden zou
er dan bestaan om op staats- of gemeentekosten
de klassieke schrijvers der oude Grieken en Ro
meinen te verklaren, die slechts door eene kleine
minderheid gelezen worden.
Maar evenzeer mag gevraagd wordenWaartoe
hoogleeraren in de plant- en dierkunde? Zullen
deze heeren niet met ouderwetsche geleerdheids-
waan zich gaan stellen boven bloemisten en tuin
lieden? Zijn de veeartsen niet voldoende voor de
veefokkers en hen die paarden hebben? Is eene
wetenschappelijke beoefening der dierkunde met
een beroep op de behoefte des volks door iets te
rechtvaardigen
Over philosophic en psychologie kunnen wij
zwijgen, daaraan heeft het volk in liet geheel geen
behoefte maar ook over de geneeskunde zal
volgens de behoefte van het volk het vonnis ver-
oordeelend klinken. De hulde in geheel ons
land door de volksklasse aan Sequah bewezen,
heeft in het licht gesteld dat de groote meerder
heid niet naar wetenschappelijk ontwikkelde ge
neeskundigen vraagt. En als op de dure faculteit
der geneeskunde moet bezuinigd worden, dan ligt
het voor de hand dat de volksklasse redeneert:
als er te Amsterdam maar één hoogleeraar in de
verloskunde is, waarom zijn er dan twee in de
heelkunde, drie in de geneeskunde, twee in de
physiologie, waarom dan in dezen niet bezuinigd,
en het aantal hoogleeraren in de geneeskunde
niet verminderd op het getal dat aan de Univer
siteit te Groniugen wordt aangetroffen.
Men ziet het, als de beknibbelings-logica een
maal is losgebroken, dan is er geen enkele reden
die ons verhinderd tot de opheffing van Rijks- en
Gemeente-Universiteiten te komen, dan is de eerste
schrede gezet op den weg die voeren moet tot
het zoogenaamde Vrije Hooger Onderwijs en de
zoogenaamd Vrije Universiteit; dan is het begrij
pelijk dat de volksstem getuigtwij hebben in
liet geheel geen behoefte aan al die geleerdheid.
Is eenmaal de faculteit der godgeleerdheid van
onze Universiteiten verwijderd, en is men daarna
begonnen met in de vier Academiesteden één
faculteit in elke stad over te laten, gelijk nu reeds
van zekere zijde wordt voorgesteld, dan zal het
sloopingswerk gemakkelijker vallen en de zooge
naamde maatschappelijke beweging blijken eene
beweging te zijn die indruischt, tegen alle bescha
ving en tegen alle gerechtigheid.
De lagere volksklassen betalen de belastingen
toch niet, waaruit het Hooger Onderwijs bekostigd
wordt, de middelklassen, uit welke het leger van
predikanten, geneesheeren en leeraren zich recru-
teert de rechtsgeleerden behooren op weinige
uitzonderingen tot den hoogsten stand brengen
de gelden op 'voor de Universiteiten, en met name
de middelklasse té Amsterdam, heeft daarom recht
dat haar zonen in de gelegenheid gesteld worden
het Hooger Onderwijs te ontvangen wat zij noodig
hebben. De Universiteits-beknibbeling is vooral
voor den middelstand een plaag en een ramp.
Amerika.
Het door den Amerikaanschen kapitein Zalinski
uitgevonden dynaroietkanon, waarmede de >El Cid",
die door president Peixoto aangekocht ia, ia bewapend,
ia eeD geducht, vernielingswerbluig. Het kanon werpt
ladingen van 25 KG. nitro-gelatine op een afstand van
4900 tot 5000 M. en een lading van 250 KG. van de
hoogst gevaarlijke ontplofbare atof op 2500 M. De »El
Cid" voert 100 projectielen, geladen met 10 ton nitro-
gelatine, mede.
De uitwerking van een schot moet zoo verschrik
kelijk zjjn, dat zelfs wanneer het projectiel in het
water ontploft op een afstand van minder dan 15 M.
van het sterkste pantBérschip, dit geheel uit elkaar
geslagen wordt.
Engeland.
Londen, 8 Dec. In het Lagerhuis deelde de
Regeering mee, dat van Aug. tot Nov. was ingevoerd
15.641 ton steenkolen, waarvan 7062 ton uit Nederland.
Prof. Tyodall blijkt op zeer treurige wjjze den
dood te bebbeo gevonden. Het gerechtelijk onderzoek
heeft uitgemaakt, dat zjju vrouw hem bjj vergissing
chloral in plaats van magnesia beeft gegeven. Toen zjj
de vergissing had bemerkt en meedeelde aan haar
man, riep bjjArme vroaw, dan heb je je man gedood".
Gebroken door verdriet vertelde mervrouw Tyndall
alles aan de justitie.
Servië.
Da roovera in Servië zjju niet minder lastig dan die
van Italië Daarom heeft do regeeriDg op verscheidene
rooverhoofden prijzen gesteld.
Dit werkt uitstekend. Dezer dagen nog kwam een
Montenegrjjn, Gjuro Dojcic met het afgesneden hoofd
van den beruchten roovor Czerczelan naar Kladova,
om daar den uitgeloofden prjjs van 600 dinars er voor
te ontvangen. De roover Peter Djurakovic, die in 1873
ter dood veroordeeld werd wegens moord en daarop
naar Bulgarjje was gevlucht, is te Sofia gevat en aan
de Servische regeeriDg uitgeleverd. De man had onder
een valschen naam in de voornaamste huizen od zelfs
aan het hof van Sofia gediend. Nu zal hg, al iB 'fc 20
jaar later, zjjn gerechte straf niet ontgaan.
Frankrijk.
"Parijs, 9 Dec. Op het cogenblik dat de nieuw-
gekozen afgevaardigde Mirman, ovor wiens toelating
de Kimer beraadslaagde, na voor de geldigheid zjjner
verkiezing gepleit te hebben, de tribune verliet, is er
een voorwerp met ontplofbare stof boven van de galerjj
geworpen. Het ontplofte in de zaal.
De voorzitter Dupuy ia na het onheil met bewonde
renswaardige koelbloedigheid bljjven zitten, de vluch
tende afgevaardigden aansporende hunne plaateen te
hernemen. Men heeft in de zaal en in de tribune der
pers kogels, vjjlsel en looden p-ojectielen gevonden.
De ambt Lemyre wordt in het «Palais Bourbon" ver-
pleegd; zjjn gelaat io bedekt met een van bloed door-
loopeD doek. Onder de gewonden zgn een RoumeeDech
kolonel en eene Oostenrjjksche dame.
Het eerste cogenblik was er in de Kamer eene hevige
opschudding, de kcal en de rook zouden stellig eene
paniek hebben meegebracht, als niet Dupuy eene be
wonderenswaardige koelbloedigheid had bewaard. Even
moet hjj de hand over het voorhoofd hebben gehaald,
als om zich rekenschap te geven van het gebeurde, en
toen klonk het uit zjjceu mond: De vergadering wordt
voortgezet; dergel jjke schanddalen moeten de gekozenen
van het volk niet kunneu beletten om te beraadslagen".
De zitting is werkelijk voortgezet.
Ongeveer een derde der leden is in de zaal gebleven.
De openbare tribunes zgn ontruimd.
Het aantal gewonden bedraagt vjjftig.
{Nadere bijzonderheden).
De bom was uit de openbare tribune geworpen en
ontplofte tusschen de derde eu vierde rij der zitbanken.
Een dikke rook vulde de zaal en er was niets te
onderscheideneen jjselgk geroep ging op, elkeen
trachtte te vluchten. De oufcploffiog was zóó hevig, dat
zelfs personen op de tribuDe gekwetst zgn. Hetgeheele
getal gewonden wordt op 60 geschat, de meesten hebben
wonden aan het hoofd. De bom is niet bjj den val
gebarsten, maar in de lucht; zjj bevatte nagels en
stukken jjzer. De slag was verschrikkelijk; alle muren
dreunden, terwijl de ruitervaan stukken vlogen. Alle
aanwezigen voelden een hevige schok en iedereen riep:
»'t is afschuwelijk, dat zgn de anarchisten!"
Men herinnert zich dat weinige dagen na de ont
ploffing te Barcelona, die op 7 Nov. plaats had, d©
anarchisten verklaard hebben, dat een andere aanslag
op 7 December zou plaats hebben. Welnu, zg hebben
woord gehouden.
De gewonden werden naar de verplegingszaal der
Kamer gebracht, doch daar deze te klein bleek te zgn,
bracht men enkelen naar het »Hótel Dieu". Alleen de
priester Lemyre is gevaar! jjk gewond; de overigen zgn
meest allen geschrampt door stukken glas of hout;
sommigen zullen echter levenslang de lidteekenen dragen.
Tusschen de gewonden bevond zich een persooü,
erger gewond dan de anderen en wiens houding de
aandacht der politie trof. Hjj we.d onder bewaking
van vier agenten naar het >Hotel Dieu" gebracht,
deze agenten bewaakten hem den ganschen nacht en
trachtten vruchteloos hem te doen spreken. Zondag
middag om 5 ure heeft deze persoon, Marchal genaamd,
zelf gevraagd om bekentenissen te doen, daar zgn
toestand verergerde. Toen de rechter van instructie
was gekomen, bekende hjj den aanslag te hebben ge
pleegd, anarchist te zjj a en te wonen te Parjjs in de
rue Daguerre. Het onderzoek der justitie bewees echter,
dat hg een valschen naam en een valsch adres had
opgegeven, doch met de talrjjke papieren die men bjj
hem heeft gevonden, hoopt men spoedig zgn waren
naam te bennen. Bjj een aantal anarchisten werden
huiszoekingen gedaan. Zie telegram).
België.
Te Leuven is een 16-jarige jongen gevangen genomen,
die, terwjjl hjj aan het stroopen was, zonder aarzelen
een bosch wachter doodschoot, welke hem op heeterdaad
betrapte.
Een verschrikkelijke ramp heeft in den nacht
van Zaterdag op Zondag Antwerpen getroffen. Omstreeks
half 12 ure ontdekten een paar politie-agenten bjj
hunne ronde een hevige brandlucht nabij het »Oostersch
Huis", aan de Lubtckkaai, nabjj het kleine dok.
Spoedig ontwaardde men een rookkolom, waarait van
tjjd tot tjjd eene kleioe vlam. Aanstonds werd alarm
gemaakt en weldra was de brandweer aanwezig, zoodat
langs 20 kanten water werd gegeven. In korten tjjd
was echter het geheele gebouw een groot fornuis, want
een ware vlammenzee sloeg vit do honderden voüBters,
op alle verdiepingen, aan vier zjjden tegeljjb naar
buiten, 't Was een grootsch, onbeechrjjfeljjk schouwspel.
Over heel de stad verspreidde zich een hevige gloed,
die de lucht kleurde en de bevolking de groote ramp
bekend maakte. De schepen uit het Kattendjjkdok
werden losgelaten en verder gevoerd; over een grooten
afstand verspreidde zich de hitte.
Ten 1 ure had de brand een ijzingwekkend gezicht,
waardoor heel de stad helder verlicht was Half 2
stortte hot dak in, waardoor de vlammen 20 Meter
hoog stegen. Ia die vlammenzee bleef de toren letterljjk
gloeiendrood, recht staan, het vernielend element
trotseerende.
De brandweer en de genie konden letterlgk niets
doen, want daarbionen woedde de vnurgloed die ruime
voeding had, want daar lagen 12 millioen kilogr. granen,
benevens eene overgroote voorraad zaden. Al dat
graan verhief zich gloeiendrood in de lucht, honderd
meters hoog en- vormde een vuurwerk, zoo schoon ala
men zich maar verbeelden kan. 150 vaten olie had
men nog in het water kunnen werpen.
Zondagmorgen ten half 5 konden de pompiers ge
deeltelik vertrekken; het geheele gebouw is uit
gebrand. Men heeft geene ongelukken van personen te
betreuren.
De schade bedraagt naar schatting 5 millioen francs;
het gebouw behoorde aan de stad.
Alles was verzekerd; men vermoedt dat kwaad
willigheid in het spel is.
Nederland.
Gr raven lx a fcje, 10 Dec. De heer Fokker
hield gisterenmiddag iu de Eerste Kamer de aange
kondigde interpellatie omtrent de voornemens der
regeering ten aanzien der marinehaven en marinesluis
te Yliasingen. Ia 1875 werd 300,000 uitgetrokken
voer bedoelde sluitwerken. doch de voltooiing bleef
achterwege. Ia 1883 was 13 ton verwerkt, maar sedert
geschiedde niets meer tot de vorige maand een dam
werd aanbesteed voor de sluisdeur.
Uit het antwoord van den Minister blijkt het vol
gende: Destjjds kwam in aanmerking de Marinesluis,
die voor schutsluis ia ingericht. Maar die sluis heeft
nooit aan hare bestemming voldaan, daar te groote
golfslag en deining voor de sluis ontstond, wat gevaar
opleverde. De buitendeuren zgn toen met kettingen
vastgemaakt en daarvoor is een sliklaag ontstaan,
zoodat de sluis niet gebruikt kon worden. De Minister
heeft onderzocht, of de toestand niet verbeterd bon
worden eo dit bleek ^el bot geval te zjjn, maar tegen
een uitgaaf van 3l/'t ton, die bjj op het oogenblik niet
durft voorstallen. Inmiddels is het best cie haven te
behouden en met de minste kosten te onderhouden.
Herstel der ebdeuren zou 2S 000 kosten. Goedkooper
ia bet otn tusschen de buitendeuren een aarden dam
van 3500 te leggen om aan 't waterkeerend ver
mogen der sluis te voldoeo. Alzoo zal tegen weinig
kosten de sluis beboudeD bljjven met het oog op een
eventueele bestemming, aan de zaak te geven.
De heer Fjkker betuigde in zgn repliek zgn teleur
stelling dat de sluis onvoltooid zal bljjven en daardoor
het werk zelf' en de overneming van de marinehaven
niet aan bet doel beantwoorden, wat è-j voor Zeeland
èo met het oog op de reeds besteede gelden zeker te
betreuren is. (R eds korteljjk per telegram gemeld).
"VTissïiig'en, 9 Dec. lieden namiddag kwam alhier
aan het stoomschip »Zuid-Holland"om aan de Kon.
Maatschappij »de Schelde" te worden vergroot op dezelfde
wijze als geschied is met de "Batavia".
Goes, '14 Dec. In de trouwzaal, een der groote
zalen van het stadhuis, is door een dames-comité, aan
welks hoofd mevrouw Fransen v. d. Puttede Laat de
Kanter staat, voor enkele dagen eene tentoonstelling van
aquarellen en teekeningen georganiseerd. Er zijn enkele
werkelijk schoone nornmers bij, die lot een bezoek uitlokken.
Daaraan ontbreekt het dan ook niet en Dinsdag zullen
zeker velen hunne twee kwartjes offeren. Aan het schoone
is tevens het nuttige verbonden: de opbrengst is voor een
liefdadig doel.
Iersoke, 9 Deo. Iu de beden gebonden raads
vergadering werd een contract ter sprake gebracht,
door de Directie van het krankzinnigengesticht te
Medemöiik ter teekening gezonden, waarbjj de ge
meente zich verbindt de verplegingsbosten te dragen
voor C. M. Meulenberg, indien deze ontoerekenbaar
mocht verklaard worden voor het stichten van brand,
waaraan bjj bekend heeft zich te hebben schuldig
gemaakt. Burgem. en Weth. stelden voor, het contract
te teekenen en de kosten zoo noodig te verhalen op
den vader van bedoelden verpleegde.
Een paar leden meenden, dat de gemeente niet tot
voldoening verplicht was, indien bleek dat Meulenberg,
de vader, tot betaling in staat was. Daarom werd aan
het voorstel van Bargem. en Weth. toegevoegd, dat
eerst het advies van Gedep. Staten zou worden inge
wonnen. Aldus werd het voorstel met algemeene
stemmen aangenomen.
Daarna werd rapport uitgebracht over de rekening
1892 en de begrooting 1894 van het Burgerljjk of Al
gemeen Armbestuur. De commissie daartoe benoemd,
had op da rekening niet minder dan 10 aanmerkingen,
die evenwel op de eindcjjfers weinig invloed hadden.
Rekening en begrooting werden goedgekeurd, onder
bjj voeging dat de aanmerkingen aan het Armbestuur
zouden worden kenbaar gemaakt. De begrooting be
draagt 7222,41.
N i het benoemen van 5 leden voor een Nieuwjaars-
commissie werd door Bargem. en Weth. voorgesteld
eene wjjsiging te brengen in de heffing van het school
geld voor het Fransche onderwjjs. Thans wordt dat
schoolgeld 10) in eens en vooruitbetaald. Bargem.
en Weth. wenschten het voortaan in 4 termgnea bjj
vooruitbetaling te innen.
Een der leden zag daarin schade voor de gemeente,
waarom bjj het schoolgeld tot 12 wilde verhoogen
of de belanghebbenden verbinden tot voldoening van
de gansche som van 10, al was het ook dat een
leerling vóór den afloop van het jaar het onderwjjs
verliet. Doch het voorstel werd ongewjjzigd met 6 tegen
1 stem aangenomen.
Nog stelden Burgem. en Weth. voor, met ingang van
1 Januari a.s., tevens een cursus in het Duitech te
openen, tegen hetzellde schoolgeld als voor het Fransch.
Een der onderwjjzers van sohool I, die in het bezit is
eener Duitsche acte, had 150 voor die lessen gevraagd.
De Voorzitter had gehoopt, dat hg wel voor 100
bereid zou geweest zgn, maar hjj had hoop, dat de
bedoelde onderwgzer zich nog wel voor die som zou
laten vinden.
Met het oog op deze verwachting werd besloten het
salaris van dien onderwgzer met f 100 te verhoogen,
mits hg de Duitsche lessen zou aanvaarden.
Wollaartsdjjk. Door het muziekgezelschap
>Wolferts fanfare" zal op Donderdag den 28 dezer,
des avonds, in het schoollokaal op het dorp eene uit
voering gegeven worden, afgewisseld door voordrachten.
Alleen de kunstminnende leden verkrjjgen toegang,
doch mogen ieder één persooD medebrengen.
In het schoollokaal te Oud-Sabbinge zal de avond
van den tweeden Kerstdag voor de kinderen, die ge
trouw aldaar de Zondagsschool bezoeken, tot een feest
avond worden ingericht, uit de giften van verscheidene
gemeenteleden daartoe geofferd.
ZierlRzee, 9 Dec. In de onlangs gehouden al
gemeene vergadering van de Sociëteit »Ons Genoegen",
Societeithouder de heer L. Verwer, werd door den heer
D. H. Ezerruan .het denkbeeld geopperd otrt pene Floralia-
Vereeniging hier ter stede op te richten en werd het
Bestuur der Sociëteit door de vergadering uitgenoodigd
te trachten zoodanige Vereeniging in het leven te roepen of
daartoe het initiatief te nemen.
Daar het Bestuur meende, dat het minder op zijn weg
lag, die Vereeniging van de Sociëteit te doen uitgaan en
het beter achtte dat eene zelfstandige Vereeniging werd
opgericht, riep zij in ons blad de belangstellenden op om
zich aan te melden.
Aan die oproeping werd door 41 personen gevolg gegeven,
die daarop tot bespreking dezer zaak, door het Bestuur
der Sociëteit in eene bijeenkomst op gisterenavond werden
uitgenoodigd.
Twee-en-twintig personen waren daarin aanwezig.
Nadat de Voorzitter der Sociëteit, de heer H. C. van den
Ende, het doel dier bijeenkomst had uiteengezet en den
steun van he.t Bestuur aan eene eventueel op te richten
Vereeniging had toegezegd, stelde hij voor, in de eerste
plaats tot de oprichting eener Floralia-Vereeniging te
besluiten, welk voorstel met algemeene stemmen werd aan
genomen, terwijl alle aanwezigen voorloopig als leden der
Vereeniging toetraden.
Daarna gaf hij in overweging om een voorloopig Bestuur
van 5 personen te benoemen, hetwelk zich onledig zou
houden met het verzamelen der noodige gegevens, het
ontwerpen van een reglement eu hetgeen verder tot de
definitieve Vereeniging voor de bloemenkweek noodig is.
Nadat over dit punt tusschen een paar heeren en den
Voorzitter eenige gedachtenwisseling had plaats gehad,
werd tot de benoeming van een voorloopig Bestuur over-
Met meer dan de volstrekte meerderheid van stemmen
(12) werden daarop benoemd de lieerer. W. C. de Crane,
P. van der Have, H. Loewer en J. van Schelven. De meeste
stemmen, 11 en 8, werden voorts verkregen .door de heeren
Dr. Justus van de Stadt en N. A. Ilottinga.
Laatstgenoemde gaf daarop aan de vergadering in over
weging den heer Van de Stadt, dien hij gaarne eene plaats
in het voorloopig Bestuur zou zien innemen, bij acclamatie
te benoemen, wat den heer Van de Stadt minder gewenscht
voorkwam. Deze wenschte de keuze liever door stemming
uitgemaakt te zien.
Bij de nu volgende stemming werd Dr. van de Stadt
met 15 stemmen gekozen.
Op de vraag van den Voorzitter verklaarden de gekozenen
zich bereid hunne benoeming aan te nemen.
De Vergadering werd daarop voor eenige minuten
geschorst.
Bij de heropening der vergadering deelde de Voorzitter
mede, dat het voorloopig Bestuur der Floralia-vereeniging
uit zijn midden had gekozen tot President den heer Dr. J.
van de Stadt en tot Secretaris den heer YV. C. de Crane.
De Voorzitter der Sociëteit bracht daarop een woord van
dank aan de aanwezigen voor de door hen betoonde
belangstelling en droeg daarna met eene korte toespraak
zijne taak en die van het Bestuur der Sociëteit aan het
gekozen Bestuur der nieuwe Vereeniging over.
De heer Van de Stadt sprak daarop ook namens zijne
medeleden eenige waardeerende woorden tot het Bestuur
der Sociëteit «Ons Genoegen" voor hetgeen door hen in
dezen was gedaan en dankte de aanwezigen voor het
vertrouwen, hem en zijnen medeleden geschonken.
Hij verklaarde daarop, dat zij het voorloopig Bestuur
aanvaardden, rekenende op den steun der aanwezigen.
Daarop vroeg hij, of nog iemand iets in het midden
wenschte te brengen, en daar van deze gelégeuheid geen
gebruik werd gemaakt, sloot hij de vergadering.
Zooals uit het bovenstaande blijkt, is dus eene Floralia-
Vereeniging voorloopig opgericht.
We kunnen er aan toevoegen, dat ze zich ten doel stelt
het kweeken van planten door de ininder gegoeden in deze
gemeente te bevorderen en dat ze dat doel zal nastreven
door aan die personen stekjes te verschaffen, welke geheel
aan hunne zorg worden toevertrouwd.
Jaarlijks zal door eene tentoonstelling kunnen worden
uitgemaakt, aan wie prijzen voor eene goede verzorging
der planten toekomen.
Het behoeft geen betoog, dat zulk eene Vereeniging voor
onze gemeente rnet recht als eene aanwinst is te beschouwen.
Mochten wij al hebben geineend, dat de belangstelling
zich nog krachtiger zou hebben geopenbaard en misten wij
onder de ingekomen naamkaartjes nog die van vele
personen, van wie wij gaarne een blijk van belangstelling
gezien hadden, zoowel omdat hunne kennis van de zaak als
huu invloed aan de Vereeniging dienstbaar zou kunnen
worden gemaakt, toch verheugen wij ons met dit aan
vankelijk succes.
Een berorp te doen op de ingezetenen om de nieuwe
Vereeniging te steunen, achten wij onnoodig. Wij vertrouwen,
dat het nieuwe Bestuur bij velen niet tevergeefs zal aan
kloppen, ten einde van deze Vereeniging eene bloeiende
zaak te kunnen maken, die rnet andere plaatsen zal
kunnen wedijveren en onder de verschillende Vereenigingen
in deze gemeente eene eervolle plaats zal innemen.
Zeker zal het voorloopig Bestuur de contributie wel zoo
laag voorstellen, dat het lidmaatschap voor niemand een
bezwaar kan zijn eu de deelneming algemeen wordt. In
dat geval achten wij het welslagen verzekerd.
Wij wenschen het nieuwe Bestuur veel succes met zijn
arbeid toe.
De Thomson's prjjs van vjjf en twintig galden
is op Zaterdag 9 Dec. 1893 ten deel gevallen aan de
heer C. H. Ornee, WageDplein, Middelburg, de premie
aan den winkelier C. H. Ornee aldaar.
Bjj Kon. besluit is een pensioen verleend aan
A. A. Swemer, wed. mr. A. J. Deinze, raadsheer in
het p-ovincioal gerechtshof van Zeeland, ad J 367.
Door den gemeenteraad van St. Annaland is wegens
groot gebrek aan personeel, tot tijdelijke onderwijzeres in
de handwerken benoemd mej. A. C. Theunïsse, niet geëxami
neerd, tegen eene vergoeding van f 100 per jaar.
De school telt thans meer dan 400 kinderen voor zes
onderwijzers. Voor 2 vacatures werd reeds meermalen
tevergeefs opgeroepen.
Te St. Annaland is tot onderwijzer benoemd de heer
H. Jager te Haamstede.
Niettegenstaande de jaarwedde van f 500 op f 550
gebracht is, heeft de oproeping van sollicitanten naar de
vacante betrekking van onderwijzeres aar. de school in de
kom der gemeente Biervliet andermaal geen succes gehad.
Donderdagnacht werden door den rijksveldwachter
var. Heinkenszand en een drietal onbezoldigde rijksveld
wachters onder Arnemuiden twee personen bekeurd wegens
jachtovertreding. Het waren de schippers P. E. en Ch. E.,
liggende met hun vaartuig aan den Sloedam, tegen den
Kraaijertpolder en te Philippine woonachtig; zij jaagden
met een geweer en lichtbak en hadden niet minder dan
13 hazen in hun bezit.
Bij het personeel der rijksveld wacht is aangesteld tot
rijksveldwachter G. de Waardagent van politie te
Kruiningen (standplaats Biggekerke).
Tot agent van politie te Bergen op Zoom is met
ingang van 1 Januari 1894 benoemd R. van Waarde,
gepasporteerd korporaal van de huzaren, thans wonende
te Goes.
De tamboers der grenadiers in de beruchte zaak der
sergeants T. v. A. en v. d. S. betrokken, zullen aan eene
strengere tucht worden onderworpen, en daartoe worden
overgeplaatst naar het algemeen depot van discipline te
Vlissingen.
Vrijdag zijn W. v. K. en A. v. S. te Ierseke door de
rijkspolitie uit Goes gevankelijk overgebracht naar Middel
burg als verdacht van diefstal, gepleegd op 27 November,
terwijl het gestolene te Goes was verkocht en door gemelde
beambten opgespoord.
In een der eerste maanden van het volgend jaar
zullen de tegenwoordige muntbiljetten aan de circulatie
worden onttrokken, om vervangen te worden door nieuwe,
van geheel ander model.
Te Maastricht hebben do telephoDisten, werk
zaam in de sectie-bureaux vaD politie, verhooging van
salaris gevraagd. Zjj genieten thans een bezoldiging
van ƒ2 per week, of 29 cent per dag.
De verzending van spiering uit Lemmer ne"."
Parjjs gaat tegenwoordig al vlug. De viscb, die daags
gevaDgeo wordt, gaat 's avonds per nachtboot naar
Amsterdam en van daar per eersten trein naar de
Fransche hoofdstad, 's Avonds kan men dus te PargB
de spiering eten, die den vorigen dag nog lustig in cte
Zuiderzee rondzwom.
Een Daitscher werd door de politie te Venloo
gearresteerd als verdacht in Duitschland diefstal ge
pleegd te hebben. De man werd door de agenten
zoodanig mishandeld, dat bjj zich beklaagd heeft bjj
den officier ven justitie te Roermond, die nu een instructie
heeft gelast. De verdachte had een zware wond aan het
hoofd en verscheidene wonden op het lichaam.
Vrjjdagavond had te Lippenhuizen een aller
droevigst ongeluk plaats. Twee knaapjes, respectieveljjk
twee en vjjf jaren oud, zoontjes van den veehandelaar
J. de Vries, speelden samen in den koestal, waar bjj de
oudste den jongaten een achuiflas om den bals deed.
De kleine struikelde en viel iu de goot. Toen de
oudste zjjn broertje aan het touw, dat bjj in de hand
hield, er uit trok, snoerde dit Datuurljjk om de keel
Bamen. Toen de ouders er bjj kwamen, was het kind
reeds gestikt.
Na de verschijning van de 2e brochure van den heer
Van Deth, hebben verscheiden sociaal-democratische oud-
weezen, zich tot liet geven van inlichtingen bereid verklaard.
De geloofwaardigheid der door de verboorde personen gedane
opgaven is zooveel mogelijk onderzocht en verscheiden
processen-verbaal van verhoeren worden in hun geheel in
het eindrapport, dat zeer omvangrijk belooft te worden,
opgenomen.
In Amsterdam is een sensatie-drama in studie, getiteld:
»De geheimen van de Weesinrichting te Neerbosch, of de
Ontmaskerde Weesvader".
Mej. H. B uit Brussel, die in de brochure van
den heer Van Deth zulk eeo gewichtige rol speelt in
zake haar (veronderstelde) verhouding tot een der loden
der familie Van 't Lindenhout, komt in De Ochtendbode
in e9n uitvoerig schrijven op tegen eenige mededee-
lingen, welke de heer Van Deth, na zjjn onlangs aan
haar gebracht bezoek, wereldkundig maakte. Die mede-
deelingen noemt zjj voor het meerendeel onwaar of
verzonnen. Mej. H. B ontkeut haar kind teruggehaald
te hebben, na lezing der brochure-Van Deth, maar zg
deed dit omdat zij nu haar kind zelf kon verzorgen,
wat zjj vroeger, toen zjj onder vreemden verkeerde,
niet doen kou. Dat voorts de heer Van 't Linden hout
alles in het werk stelde om de kinderen van haar
zuster op Neer bosch te krjjgen omdat zjj te erven
hadden, meent mej. H. B. evenesns verzonnen. Vooreerst
zjju het niet de kinderen van haar zuster, vervolgens
hebben zg nog niets geërfd en eindeljjk had de heer
Van 't-Linden hout beslist geweigerd cte kinderen op
te nemen, wjjl zjj toen nog een vader hadden en later
is vao plaatsing op Neerbosch geen sprake geweest.
Op de vraag of mej. H. B. tevreden was over do
verzorging van haar kind, antwoordde zjj: »Ja, zeker,
en ik heb mevr. Van 't Lindenhout ook een getuigenis
geteekend om alle ongenoegen te voorkomen."
Aanbestedingen, Verkoopingen, eas.
Zi«ïi*ilvz;<ïC, 11 Dec. Het heerenhuis alhier, wijk, A,
No. 310, is heden ten overstaan van den Notaris J. Franse
geveild en verkocht voor f 3350.
RECHT!
ZAKEN.
Bij bevelschrift der rechtbank te Middelburg van den
6 Dec., is naar de openbare zitting van dit tribunaal ver
wezen J. IC. v. d. V., oud 24 jaar, boekdrukker, geboren
te Hijlaard, gemeente Hennaradeel, redacteur-uitgever van
het te Middelburg verschijnend weekblad De Toekomst
socialistisch weekblad voor Zeeland en Westelijk Brabant,
wonende te Middelburg, ter zake van het feit, bedoeld bij
artt. 261 en 270 van het Wetboek van Strafrecht, (bet op
zettelijk aanranden van iemands eer of goeden naam door
middel van geschriften en het plegen, ten aanzien van eeu
overledene, van een feit dat, ware deze nog het leveD»
als smaadschrift of smaad zou zijn gekenmerkt).