11. III k MM. IIE NIEUWSBODE.
Donderdag 28 September 1893.
Verschijnt DINSDAG, DONDERDAG en
ZATERDAG.
De prijs per 3 maanden is f 1,30, franco per post
f 1,60.
Noord-Amerika, Transvaal, Indië enz. verzending
eens per week, f 10,per jaar.
50ste JAARGANG. No. 6364.
Directeur-Uitgever J. WA ALE.
Advertentiën, van 13 regels 30 Cte.
meerdere regels 10 Cts., kunnen uiterlijk tot des
Maandags, "Woensdags en Vrijdags middags
12 ure bezorgd worden.
Groote letter wordt naar plaatsruimte berekend
Betalingen van Abonnements- of Advertentie-gelden gelieve men te zenden aan de Administratie Zierikzeesche Nieuwsbode"
Herhalings-Onderwijs.
Aan ouders en voogden wordt medegedeeld, dat de
herhalingsschool zal worden geopend met Maandag
2 Oetoloex*, en dat de kinderen, die van dit onder
wijs willen gebruik maken, zich moeten vervoegen:
De meisjes Vrijdaji' September te O
xixxx* aan school B (hoofd de heer P. van der Have);
de jongens Vrijdag; 39 September te 7
uur aan school A. (hoofd de heer J. Th. Oosterman).
Zierikzee 15 September 1893.
De Voorzitter der Plaatselijke Schoolcommissie.
RÖELL.
Algemeene Schouwing op
de Vloedplanken.
De BURGEMEESTER en WETHOUDERS van Zierikzee,
Gelet op art. 8 der Verordening, houdende maatregelen
tegen de gevolgen van hooge vloeden binnen deze gemeente;
MAKEN BEKEND:
dat de bij dat artikel bedoelde Algemeene Schouwing op
de Vloedplanken met alles wat daartoe behoort, zal worden
gehouden op Maandag <ïen 2 October e.lc.,
aan te vangen te cén uur des namiddags.
Zij herinneren de belanghebbenden aan het voorschrift
der Verordening, dat de vloedplanken of kistingen alsdan
moeten zijn builen gebracht en geplaatst.
Zierikzee, den 19 September 1893.
De Burgemeester en Wethouders voornoemd,
Cn W VEEMEIJS, Burgemeester.
JAN SNELLEN, Secretaris.
NIEUWSTIJDINGEN.
Indië.
De Java-bode schip ft in zjjn mail-overzicht het
volgende:
De berichten uit Atjeh zjjn zoo mooi, dat men
onwillekeurig baüg is voor eeu adder onder het gras.
Zonder slag of stoot hebben op vriendelijk verzoek
van Toekoe Oemar de moslemins van Mad Amin het
onneembare Kaloet verlaten, de sterkste vesting ooit
in die streken gezieD, door een Atjehschen Van Coehoorn
omringd met een aarden wal, natunrljjke paggers van
ongekende breedte, grachten, wolfskuilen en andere
verdedigingsmiddelen, waarvan een reeks van zeven
poorten den toegang afdoot. Het is niet denkbaar dat
vrees den vjjand deze sterkte heeft doen verlateD,
waar bp die tegen ons zoo dapper had verdedigd en
de onzen er voor had zien afdeinzen, en daarom wordt
het waarschijnlijk geacht dat Toeboe Oemar met de
partjj der moslemios eene sohikkiog heeft getroffen,
waarvaD de bijzonderheden ons niet bekend zjjn. Wel
is bekend dat de geesteljjke pattjj heeft doen aanzeggen,
dat de strjjd van Atjehers onderling aan de gevallenen
den hemel niet verzekert, geljjk dit de oorlog tegen
ons doet, waaruit men moet opmaken dat zjj naar
verzoening streeft, en ook weet men dat Toekoe Oemar
aanzienlijke voorraden peper bezit, die hp gaarne wil
uitvoeren en te gelde maken.
Maar met dat al zjjn thans uit de landstreek tusschen
Ketapan Doea en het gebergte de benden verdreven,
die daar den strjjd tegen ons onderhielden, en hebben
wjj er Kesoemba-Bsekit Daroe, Boekit Tring, Tjot
Goë en Kaloet bezet, terwjjl, naar de berichten lniden,
Anagaloeëng spoedig zal volgen. Wat zullen wp er
meê doen? Het zal wel niet in de bedoeling liggen
onze geconcentreerde linie uit te breiden en voorloopig
zal dus wel enkel de gelegenheid worden aangegrepen
om do strook van 1000 meter buiten de linie schoon
te kappen: Kaloet wordt met den grond geljjk ge
maakt. En wat er met Toekoe Oemar gebeuren zal, is
wellicht aan ons bestuur zelf nog niet helder. Oeneraal
Depkerhof heeft den naam van een gelokkig man te
zjjo, de omstandigheden zullen dus misschien wel
verder aanvullen wat met goed beleid achjjnt begonnen.
Transvaal.
Met 17 tegen 5 stemmen besloot de Transvaalsche
Volksraad op voorstel van Generaal Smit, doch niet
dan Da een heftige bestrjjding, 100 pond sterling
beschikbaar te stellen voor een steen op het graf van
President Thomas Burgers.
Amerika.
Volgens een telegram uit Chicago aan het iV. Wiener
Tagebl. moet eeu vreeset jjke wolkbreuk een gedeelte
der gebouwen van de Worlds fair vernield hebben.
Het glazen dak van de kunstgalerp zou o. a. ingestort zjjn
en tal van kunstwerken moeten daarbjj beschadigd en
verscheidene personen gekwetst zjjn.
De directeur van de technische school te Sheffield,
die Chicago bezocht, deelt mede, dat daar vele joDge
dames-studenten op de tentoonstelling als >kellnerinnen"
werkzaam zijn, ton einde geld te verdienen om baar
studiën voort te zetten.
"Wnslxinjs;tt>n, 25 Sept. Stewart beeft in den
Senaat zjjn fameus voorstel ingediend. Hjj viel daarbjj
Cleveland op het scherpst aan. Wp moeten dadeljjk
verzet aanteekenen, zeide bjj. Als wjj Cleveland's uit
latingen en wetBschennis onaangevochten laten voorbjj-
gaan, zullen wjj herhalingen daarvan krjjgen, en dan
zal er misschien geen ander redmiddel tegen te vinden
zjjn dan omwenteling.
Engeland.
T,nn<Ir>n. 25 Sept. De Times verneemt uit Alexin-
drië, dat er te Suez 44,232 pelgrims zjjn doorgetrokken
op weg naar Mekka, waarvan er slechts 30,388 terug
keerden. Deze cijfers toonen aaD, dat er, na aftrek van
de te Mekka achtergebleven handelaars, ruim 25 pCt.
van deze pelgrims stierven. En dit betreft slechts een
enkel contingent van bedevaartgangers, ongerekend
de sterfte in de andere contingenten, die gezamenlpk
vermoedeljjk 200,000 menschen omvatten.
Da werkloozen te Londen hebben den lord-mayor
een deputatie gezonden, om hem te verzoeken, zjjn
invloed bjj de regeeriog te gebruiken, opdat deze een
crediet van twee millioen pond sterling toesta, om de
kaaien van de Theems te verlengen en forten rondom
Londen te bouweD. Da lord-mcyor heeft de deputatie
doen begrjjpen, dat deze werken Dutteloos waren.
Da mjjnwerkers uit Derbyshire zjjn er in geslaagd,
een leenicg van 16000 pond sterling te sluiteD, waar
door de staking nog 14 dagen volgebou len kan worden.
Sedert 14 dagen hebben de stakers niets van den
Bond getrokken. Te Sturton is op een vergadering,
bijgewoond door 20.000 mjjnwerkers, besloten tot het
uiterste vol te houden en in .geen loonsvermindering
toe te stemmen.
Ia een tinmjjn te Daleoath in Corn wales zjjn,
tengevolge van het instorten van een gangacht
werklieden levend begraven.
Nadat een geheelen nacht was gewerkt, hoorde men
een der acht mannen zingende ongelukkige zong
een psalm. Op de vragen antwoordde bij, dat hjj het
licht van de werklieden zag. Ook met twee andere
der levend begravenen werd gesproken; een verklaarde,
dat hp lucht genoeg had om 't nog een tpdlang uit
te boaden, maar dat hjj zoo was ingesloten door
rotsblokken dat hjj geen vin kon roeren. Een ander
kon eenige stappen op en neer loopen. 't Zou nog
geruimen tjjd duren eer men de menschen kon naderen.
Van den man die psalmen zoDg was in geen 4 uur
gehoord, zoodat men vreest dat hjj is gestikt. Waar-
schjjnljjk zullen er maar 2 van de 8 levend worden te
vooreohjjn gebracht.
Een later bericht meldt, dat slechts één man gered is.
Spanje.
Miaxlxricl, 24 Sjpt. Hadenmorgen, gedurende de
groote parade, die plaat9 had ter eere van den jaardag
van de prinses van Assurië, is maarschalk Martinez
Campos bjjna het slachtoffer geworden vaneen aanslag.
Twee bommen zpn tusschen de pooten van zpn paard
geworpen, zoodat dit gedood werd, terwpl de maar
schalk slechtB licht gewond is aan de dp en tengevolge
van den val van zjiü paard den linkerschouder ge
kneusd heeft. Zpn adjadant, generaal Castelli, generaal
Molina en twee agenten van politie zjjn licht gewond,
twee voorbpgaDgers gedood. Da bom was met dynamiet
en schroot geladen. Stukken er van zpn op 50 meter
afstand gevonden. De misdadiger is gearresteerd. Hjj
zeide, dat men op het dorp Sans zpn anarchistische
denkbeelden kent.
Frankrijk.
Een liefdesdrama is te Parjjs afgespeeld in de rue
du Faubourg St. Martin. Een jong handelsbediende
van 22 jaar, Georges Jurat, behoorende tot een zeer
geachte familie uit Moulins, was smoorlpk verliefd
geraakt op een chanteuse, die den prozaïschen naam
van Antoinette Chacaton droeg, doch zich gewoon lp k
Lucienne d'O.émont liet noemen, onder welken naam
zjj ook steeds voor het voetlicht verscheen. Sedert
geruimen tjjd waren er tusBchen Georges Jurat en
Lucienne d'Orémont verschillende scèoes voorgevallen,
totdat dezer dagen de laatste met haar neef, de vrouw
van dezen en een zjjner vrienden 's nachts om halfeen
een café bezocht op dea hoek van de rue Cbateau-
Landon en van den faubonrg-Saint-Martin, waar zjj nog
al veel vertering maakten. Zjj wisten niet, dat zjj al
lang gevolgd waren geworden door Georges Jurat, die
eensklaps het café binnenkwam en Lucienne verzocht
hem te volgen. Het meisje scheen besluiteloos, doch
haar neef stond op en kwam tusschen beiden, haar
verbiedend met hem mede te gaan. Nog enkele malen
deed Jurat een poging, doch telkens met hetzelfde
resultaat, zoodat Jurat zich eindeljjk verwjjderde. Maar
toen tegen 1 uur Lucienne en haar gezelschap het
café verlieten, wierp Jurat, die al dien tjjd in de
duisternis zich had versoholen gehouden, zich plotseling
op haar, greep haar om den hals, als wilde bjj haar
omhelzen, en sneed haar met een mes de keel af.
De ongelukkige was terstond een Ijjk. Jurat beproefde
te vluchten, doch dat werd hem belet. Hjj werd aan
de politie overgegeven. Het ongelukkige meisje, dat
aan het tbóitre Van Nevers verbonden was, was
evenals Jurat te Moulins geboren, waar beiden elkander
in hun jeugd hadden leeren kennen.
Nederland.
.A.xixsteir<la.ixx, 26 Sept. Gisteren kwamen twee
patroons (zoogenaamde eigen bouwers) hunne in aan
bouw zjjnde woningen in de Jan Steanstraat in
oogenscbouw nemen. Tot groote verbazing van hun
werkvolk werden zjj echter beiden in de gjjzeling
gebracht.
Nog dageljjks zpn sommige leveranciers de dupe
van lieden, die, zonder het minste fortuin te bezitten,
grond en bouwmaterialen op crediet ontvangen, te
voldoen uit een te sluiten bypotheek. Valt deze laatste
tegen, dan worden de huizen niet voltooid en de
grondeigenaar laat dan execnteeren.
Utrecht, 25 Sept. Omstreeks 2 uur Zondag
morgen hoorde een agent van politie, die in de Boter-
atra t surveilleerde, dat in de Ljjnmarkt hulp werd
geroepen. Toen bjj zich derwaarts spoedde zag hjj een
j >ngen man, die een bail nabjj het eene oog bad,
terwjjl een tweede jongeling, die zwaar in de borst
vei wond was en sterk bloedde, spoedig op 6traat
bewusteloos ineenzeeg.
Dadeljjk werd de gewonde met behulp van anderen
naar het hoofdbureau van politie overgebracht, doch
de reeds zieltogende man overleed daar weldra.
De overledene is een ongehuwd 23-jarig oppassend
werkman, die het beroep van jjzerdraaier uitoefende.
Terstond ging de politie op onderzoek uit en arres
teerde kort daarop in een slecht befaamd huis twee
arbeiders, zjjade twee gebroeders, die even te voien
met genoemde jeugdige mannen in aanraking moeten
zjjn geweest.
Graveiilxagre, 25 Sept. Door de rechercheurs
van politie Biegel en Van Soolingen is Zaterdagavond
in de Naaldwjjkschestraat alhier aangehouden C. L.
W. R., verdacht van zich te hebben schuldig gemaakt
aan misdrjjven tegen de zeden.
De man, gehuwd en 24 jaren ond, is naar het huis
van bewaring overgebracht en heeft reeds bekend.
'ss Gravenhage, 26 Sept. Tweede Kamer. Bij
de lieden gehouden beraadslaging over het ontwerp-adres
van antwoord op de troonrede, werd in de eerste plaats
door den heer De Meijier gewezen op het gemis eener toe
zegging, betreffende de herziening van de personeele be
lasting, door den Minister van Financiën toch zoo nadrukkelijk
noodig geacht en indirect toegezegd.
De heer Van Kerkwijk sprak zijn leedwezen uit over het
lang uitblijven der afschaffing van de tollen, terwijl de heer
A. van Dedem protesteerde tegen de te gunstige vooi-stelling,
welke in de troonrede gegeven wordt van den toestand van
den landbouw, van handel, scheepvaart en nijverheid.
De heer Pyttersen, hoewel ook zeer verlangend naar de
herziening van de personeele belasting, wilde eerst de
kieswet afgedaan zien, omdat hij vreesde voor eenig verband
tusschen kieswet en belasting.
De heer Bahlmann drong mede aan op spoedige indiening
van een wetsontwerp tot herziening van het personeel,
waarvoor "hij desnoods den Minister de tollen als equivalent
wilde laten.
De heer De Beaufort (Amsterdam) lid der commissie van
redactie van het adres, verdedigde dit en wees er op, dat
het adres niet anders is dan een weerklank op de troonrede
en geen punten kan aanvoeren, welke in die troonrede niet
besproken worden.
De Minister van Financiën verdedigde de financiëele
paragraaf in de troonrede en deed uitkomen, dat waar
gezegd wordt, dat 's Rijks geldmiddelen voldoende zijn en
geen nieuwe belastingen noodig zijn, dit niet in zich sluit
dat ook belastinghervormingen niet noodig zijn of achterwege
zullen blijven. Nogmaals verzekerde de Minister aan zijn
wetsontwerp tot herziening van het personeel te zullen
doorwerken dat reeds voor 29 pCt. gereed is.
Na repliek van de verschillende sprekers worden de
algemeene beraadslagingen gesloten en komen de paragrafen
aan de orde.
Het gehcele adres is aangenomen met 65 tegen 1 slem,
die van den heer A. van Dedem.
Wegens de tegenwoordigheid van den Minister van
Financiën in de Eerste Kamer zal de onteigeningswet ten
behoeve der Duinwaterleiding te Haarlem vóór de suiker-
accijnswet behandeld worden. De vergadering is daarna
gesloten.
Op Scheveningen heerschte Zondag veel drukte bij het
bezoek van H. M. de Regentes aan het Kurhaus. Uit vele
gebouwen in de omgeving wapperde de driekleur. Het
Kurhaus, in feestdos, was geheel ter ontvangst der hooge
bezoekster ingerichtde concertzaal was herschapen in een
Oranjezaal; er prijkten prachtige plantengroepen met de
bustes der Koninginnen. Jongejuffrouw Ruys, dochtertje van
den commissaris van het Kurhaus, bood H. M. de Regentes
een ruiker aan. Hare Majesteit werd ontvangen door den
directeur-generaal en de commissarissen Patijn en Ruys.
Op artistieke wijze versierd met spiegels, terwijl een ver
gulde stoel er als zetel voor H. M. was geplaatst, was de
directieloge voor de Regentes ingericht. Na een half uur
in de concertzaal vertoefd en enkele zalen van liet gebouw
bezichtigd te hebben, vertrok de Hooge Bezoekster met haar
gevolg.
Bergen oj> Zoom, 26 Sept. Zondag middag
heeft alhier eene brutale inbiaak met diefstal plaats gehad
in de armenschool van den heer Van Goethem. De dief
heeft, na eerst de gordijnen gesloten te hebben, blijkbaar
met een breekijzer alle kasten en lessenaars opengebroken
en alles nauwkeurig nagesnuffeld. Ontvreemd werd f 2 uit
de kas van de schoolspoor bank, waarvan een grooter
bedrag toevallig een paar dagen te voren gestort was op
de postspaarbank.
Voorts vernielde Je in'ore^K eene kostbare viool van een
der onderwijzers en eenige'-'n postzegels, terwijl hij van
zijn bezoek verder kennis gaf op een der schoolborden, met
de belofte spoedig te zullen terugkeeren.
Oosttotii-gf, 23 Sept. Voor de betrekking van
secretaris en ontvanger dezer gemeente, op eene jaar
wedde van ƒ700, hebben zich 10 sollicitanten aangemeld.
"VlissiiJg-exi, 26 Sept. Terwjjl de Vlieaingeche
lood88choener No. 10, schipper E Jansen, Vrjjdag
voormiddag in het Eogelsche kanaal ter hoogte van
de Royal Sovereigns kruisende was, had een der op
varenden van dat vaartuig, de matrooB W. Swart,
buiten boord eenig scheepswerk verrichtendehet
ongeluk door het breken van het touw, waarop bjj
zat, in zee te vallen. Onder het schip doorgaande dreef
hjj spoedig een heel eind af en verkeerde hjj weldra
in levensgevaar, daar hjj niet, of slechts weinig
zwemmen kon. De schoener wendde oomiddelljjk en de
jol met de noodige bemanning werd in allerjjl te
water gelaten, terwjjl een paar reddingsboeien werden
uitgeworpen.
Toen de jol den drenkeling genaderd was, was hjj
reeds zinkende en kon men hem nog juist van pas
by de haren grjjpen en binnen boord trekken. Aan
boord van den schoener gebracht, was de man reeds
geheel bewusteloos, doch door het toepassen van de
in dergeljjke gevallen voorgeschreven maatregelen,
gelakte het, hoewel eerst na verloop van een half uur,
hem weer geheel bjj te brengen.
Daar bjj dit ongeval de twee reddingboeien, gemerkt
♦Loodswezen Vlissingen No. 10", zjjn verloren geraakt,
behoeven, de betrekkingen der equipage van bedoelden
loodBsehoener zich niet ongerust te maken, wanneer
die voorwerpen wellicht later opgevisebt worden en
daarvan in de bladen meldiüg gemaakt wordt.
Vlissiugeu. Op de nachtmailboot «Prinses
Marie", welke Maandagmorgen alhier binnenkwam, iB,
terwjjl zjj te Queensborough binnen lag, twist ontstaan
tusschen den lampenist Broekert, wonende te Middelburg,
en den matroos v. d. W., wonende alhier die zoo hoog
liep dat v. d. W. een mes B. in 't aangezicht gooide,
waardoor deze een vrjj ernstige wonde tusschen de
oogen bekwam. Hjj ontving nog te Q ïeenaborough heel
kundige hulp, terwjjl de dader aan boord in arrest
gesteld en bij aankomst der boot alhier direct door do
politie van boord gebaald werd. Zjj zpn beiden gehnwd.
MMdeltmrgr, 23 Sept. Burgem. en Weth. stellen
den raad voor, het droogie>r »Prins Hendrik" dat voor
26000 is aangekocht door de Kon. Maatschappjj
De Schelde" te VlisBingen, voor dien prjjs te naasten.
Woensdag vergadert de gemeenteraad o.a. ter
benoeming van een hoofd voor de meisjesschool D,
drie leeraren aan de Barger-Avondschool en ter behande
ling van een voorstel van Burgem. en Weth. tot het
aangaan van eene geldleeniDg.
De heer K. J. Dhujj alhier, leerling van de Rjjks-
kweekschool voor onderwjjzers, geboortig uit Noord-
welle, is benoemd tot onderwjjzer aan eene openbare
lagere school te Amsterdam.
Met het bouwen van de nieuwe staatsscholen H
en I op het OoBtkerkplein alhier is men reeds heel
ver opgeschoten. Reeds wordt volop aan het binnen
werk gearbeid. De scholen zullen niet geopend worden
voor het volgend jaar September.
Goes, 26 Sept. De veemarkt was zeer druk en de
handel levendig, 144 koeien en 3 veulens stonden aan
de lijn.
Tot amanuensis aan de II. B. S. is uit een groot
aantal sollicitanten henoemd J. Hoogestegen, gediplomeerd
oud-leerling der burger-avondschool.
Het puikje van alle polders is de Goesche. Polder-
lasten, dijkgeschot en hoe die gelden anders mogen heeten,
worden daar nooit betaald, omdat de eigendommen van
den polder voldoende zijn om alle uitgaven te bestrijden
niet alleen, maar zelfs aan de eigenaren nog eene uitkeering
te doen. Tot 4882 ontvingen de ingelanden geregeld ieder
jaar geld toe. Van 18821892 heeft men veel uitgaven
gehad voor verbeterden waterafvoer, waardoor de uitkee-
ringen ophielden. Dit jaar werden de ingelanden weder
verblijd met eene uitkeering van 4 gulden per Hektare.
Icrseke, 24 Sept. In de heden gehouden raads
vergadering was alleen het raadslid Sauer afwezig. De
notulen van twee vorige vergaderingen werden voor
gelezen en goedgekeurd. De voorzitter maakte den raad
bekend, dat bjj zich verplicht gevoeld had eene ver
gadering te beleggen, ten einde van gedachten te
wisselen over de aanstaande kermis. Hjj had alle
maatregelen genomen om geen gevaar voor cholera te
doen ontstaan. Alle vreemdelingen moeten voorzien zjjn
van gezondheidspassen. De heer Van Hirmelen stelt voor,
om de kermis later te honden- De heer J. Sinke is
tegen de kermis, omdat ze noch financieel, noch moreel
voordeel aanbrengt. De heer Van Oeveren wil de kermis
voor dit jaar afschaffen, want de tjjden zjjn nu te
ernstig. De heer Cupé-jj wil de kermis op den gewonen
tjjd, maar dan geen enkel kraam of spel toelaten buiten
Zuid-Bevelaüd. Alleen wil bjj toestaan muziek in de
herbergen. Het voorstel van den heer Van Harmeien
om de kermis later te houden wordt verworpen, evenals
het voorstel van den heer Van Oeveren om dit jaar de
kermis niet te honden. Het voorstel van den heer
Cupéi-jj wordt aangenomen.
De vergadering wordt daarna gesloten.
Zierilizeo, 26 Sept. In de op heden gehouden
tereohtzitting der arroDdissements-rechtbank heeft de
heer mr. D. J. Wolfson, vroeger advocaat en procureur
bjj den Hoogen Raad der Nederlanden, te 's Hage, de
bjj de wet gevorderde eeden afgelegd als advocaat-
procureur bjj de rechtbank alhier.
Voor boofd der openbare Bchool te Koudekerke
is, uit de ruim vjjftig sollicitanten, een alphabstische
voordracht opgemaakt, bestaande nit de heeren H.
Jougfpier, hoold der openbare school te Heinkenszand,
H. Mejjler, onderwjjzer aan de rjjksleerschool te
Middelburg, C J. Reisinger, hoofd der openbare school
te Haamstede, T. Trompet, onderwjjzer aan de openbare
school te Zilk en Veecaten en M. Vader, hoofd der
openbare school te Kleverskerke.
Met 1 Oct. benoemd tot kommies verificateur bjj
'8 rjjks belastingen, de kommies 43 kl. G. J. Beren
schot te Hinsweert, wien Winterswjjk als standplaats
is aangewezen.
De collecte voor de «Scholen met den Bijbel"
bracht dit jaar op ie Tnolen met -Schakerlo 31,99.
De Steenbergsche Bnikerfabriek zal 30 Sept. en
de suikerfabriek te Oadenbosch 2 October de campagne
aanvangen.
Zierikzee, 27 Sept. Ia het belang der nering
doenden vestigeo wjj de aandacht erop dat de termjjn
voor den berjjk van maten en gewichten op 1 October
e.k. eindigt en het wfmscheljjk is dat men, ook al
zjjn de maten en gewichten ter jjk of herjjk aangeboden,
zich overtaige dat ze werkeljjk gejjkt zjjn.
Uit Eist wordt geschreven:
Een akelige geschiedenis brengt hier vele gemoederen
in beweging. De dochter van W. J. Van Laar aan den
Franschenweg, die als min elders woonachtig ie, had
haar kind bjj haar vader tegen 5 per week uitbesteed.
De kleine werd ziek en stierf Dinsdag 12 September,
zonder dat zjj geneeskundig behandeld was, daar de
vrouw van Van Laar maar al te goed wist dat haar
kleinkind »betooverd" was en dus de weteosobap
toch niet kon baten. De kleine wa9 betooverd; dit
bleek te meer, toen bjj het sterven een groote «Everdes"
uit het ljjkje kwam. De tooverheks ot liever heksen
waren volgens de grootmoeder de vrouw van S. Drost
en hare dochter. Beiden moesten heksen van de ge-
vaarljjkste soort zjjn, waot waar andere toovenaarsters
niet van hunnen etoel kunnen oprjjzen, indien daar
onder vliertakken zjjn gebonden, was de dochter van
Drost bjj een koffievisite, van zulk een stoel opgestaan
als had de vlier alle kracht verloren. Vrouw Van Laar
had nu vrouw Drost en haar dochter verweten, dat
zjj de oorzaak van den dood van het kind waren en
te dier zake werd vrouw Van Laar voor den bnrge-
taeeBter van Reenen gehoord. Aan een berichtgever
deelde de verbolgen grootmama o.a. mede, dat zjj den
burgemeester zou verzoeken om het ljjkje van het kind
te mogen doen opgraven en laten opereeren om te
kannen zien, welke hekserjj9Q er nog meer in zouden
zitteD. Zjj geloofde Btellig, dat de burgemeester haar
zulks zou toestaan.
Meer dan twintig jaren geleden werd onder Heem
stede een man vermoord. Als schuldig daaraan werden
tot levenslange gevangenisstraf veroordeeld zjjne vrouw
Hendrika Ras en zekere Pieter van Tongeren.
Nadat nu eenige maanden geleden de vroaw volledige
gratie van hare straf had bekomen, is thans by koninkljjk
besluit de straf van den man verwisseld in twintig
jarige tuchthuisstraf.
XankDe Jong.
De Jong, die thans vele verhooren ondergaat, trekt
de aandacht door de wjjze, waarop hjj alle getuigen
zooveel mogeljjk op weg helpt en door de gemakkeljjk-
heid, waarmede hjj antwoordt. Zjjo de getuigen bjjv.
niet zeer zeker in hun verklaringen, dan herinnert
hy hun enkele bjjzonderheden, waaraan zjj met
juistheid de omstandigheden herkennen, die by hun
ontmoetingen hebben plaats gehad.
SlechtB over een tweetal datums is er geen redelyk
antwoord uit hem te krjjgen en dat zjjn die, waarop
de misdaden vermoedeljjk aan de beide vrouwen zyn
voltrokken.
De opgaven die by, omtrent zyn verblyf op die
datums, deed, zyn bewezen onjuist te zyn; dat heeft
de justitie voldoende aan het licht gebracht; maar
waar hy toen wel geweest is, dat kwam helaas nog
niet tot opheldering; en de beschuldigde praat daar
met de grootste sluwheid omheen.
Dat men m6t een meer dan gewoon geslepen individu
te dobn heeft, bljjkt uit de herinnering, die de N. R. Ct
nit zyn verleden geeft.
Dd Jong toch heeft als portier in een tweetal krank
zinnigengestichten gediend en zich die gelegenheid
ten nntte gemaakt, om zich volkomen als een
krankzinnige te leeren voordoen.
Dat redde hem reeds eens uit de handen van de
justitie, maar een volgend maal heeft men hem terdege
onderzocht; o. a. had de tegenwoordige professor Nolen
hem onderbanden. De Jong sloeg allerlei gekkenpraat
uit; deed zoogenaamd een poging tot zelfmoord,
ontkleedde zich geheel, plakte aan zyn kleeren en
verscheurde die; maar hoe meesterljjk by zyn rol ook
speelde, de beide doctoren lieten zich niet misleiden,
en besloten hem eens bloot te stellen aan koude
stortbaden en hem met water en brood te voeden.
Dat hielp. In weinig tjjds was De Jong zoo volkomen
by zyn verstand, dat er g9en twjjfel daaromtrent
meer over bleef. Hy ging toen over in de rol van
berouwhebbend zondaar; doch dat hielp hem niet;
men zette hem in de gevangenis, omdat hy, zooals wy
reeds mededeelden, zyn schoonmoeder had opgelicht.
Men zal begrypen dat de taak, om nit dezen sluwen
booswicht een afdoend antwoord te krygen, dan ook
lang niet gemakkelyk is.
De justitie is er in geslaagd om zoo wat de geheele
garderobe der beide vermiste vrouwen bjjeen te krygen.
Overigens wordt er druk gezocht. De plaats waar
men het ljjk van juffrouw Schmitz meent te zullen
vinden is de driehoek tusschen Baasum, Laren en
Huizen, een tameljjk moeste streek, waar men thans
jjverig aan het zoeken is, geprikkeld door de belooning
vaD 100, die voor het aanwjjzen van het ljjk is
uitgeloofd.
Het regent letterljjk berichten over de quaestie en
vooral te Hilversum is men mild met mededeelingen
omtrent juffrouw Sohmitz, die daar zeer bekend was,
en die niet overal een gunstigen indruk schjjnt
gemaakt te hebben.
In den omtrek van de plaats, waar men vermoedt
dat het miBdrjjf heeft plaats gehad, en waar ook het
geluid, waarover veel gesproken en geschreven wordt,
vandaan kan zyn gekomeo, zjjn verschillende voor
werpen gevonden, die wel pleiten voor de nauwkeurigheid
waarmede men zoekt, maar nog niet bewjjzen, dat het
gevondene werkeljjk van beteekenis is.
Zoo heeft men een lapje zwarte kant aan een
boomstruik gevonden, op welke vondst men de ver
onderstelling bouwt, dat De Jong de vermoorde vroaw
over de struiken heeft gedragen en haar op eenigen
afstand van de plaats der misdaad heeft begraven. Men
heeft in de nabyheid van het st-uikje, waaraan dat
lapje kant gevonden werd, ook indrukken van voet
stappen waargenomen, bljjkbaar van een man afkomstig.
Een andere vondst is die van een pakje linnengoed,
met verschillende vlekken, die evengoed roest- als
bloedvlekken kannen zyn, maar dat er zoo haveloos
uitzag, dat het niet aan Da Jong, die als een heer
gekleed is, kan hebben behoord.
Er zjjn zulk een massa gissingen, verklaringen en
opmerkingen in dezen, dat de justitie door dat alles
zich wel niet op het dwaalspoor zal laten brengen,
maar toch met de uiterste behoedzaamheid haar
moeiljjk werk moet voortzetten.
Naar de jongste mededeelingen wordt Da JoDg
telkens meer in het nauw gebracht door den heer
Batelt, die hem slag op slag bewijst, dat zyn opgaven
niet jaist zyn.
Ia de buurt van Wolfheze wordt druk gezoebt naar
het lijk van de Eogelsche dame. Eenige ontdekkingen
in die buurt doen die hoop voeden, dat het onderzoek
daar niet vruchteloos zal zyD.
Zoo zyn daar een Eogelsche en een Hollandsche
courant gevonden; de laatste met de dagteekening
van 4 Juli. Maandag werd in dezen omtrek, waar ook
enkele menschen in dien tjjd een sterke lyklucht
hebben meenen waar te nemen, het onderzoek nauw
keurig voortgezet.
Uit inliohtiugeD, door het Ilbld. te Maidenhaid, de
eerste woönplaats van De Jong's Eogelsche vrouw,
ingewonnen, bljjkt het volgende: De Jong, die hof
meester was op een schip, varende tusschen de
Nederlandsche havens en Middlesbrough, geraakte aan
boord in moeilykheden, naar men zegt door het
smokkelen van sigaren en werd tot gevangenisstraf
veroordeeld.
In de gevangenis werd bjj ernstig ziek, zoodat bjj
naar het hospitaal te Middlesbrough vervoerd moest
worden, waar hjj voor oppasseres een 25 jarig meisje,
Sarah Anna Juett, had, wier ouders in goeden doen zyn
en te Maidenbaid wonen. De jonge dame, die een
aardig uiterlyk had, trok de aandacht van De Jong
en zjj waren bljjkbaar spoedig op elkaar verliefd.
Eenige dagen later stelde De Jong haar voor met hem
te trouwendit werd aangenomen. Tegen het eind
van November werd De Jong uit het hospitaal
ontslagen; hjj ging naar Nederland en het meisje zag
hem niet weder vóór April jl.zjj schreven elkander
echter. Hjj zeide haar toen, dat hjj van plan was haar
dadeljjk te trouwen; op eenen Meidag kwam bjj te
Maidenhaid en werd hjj aan hare ouders voorgesteld.
Zjjn gedrag gaf in het algemeen geen aanleiding tot
verdenking, sïecats verlegde of verloor hjj aliyd zjjne
beurs en leende by steeds geld van den vader van het
meisje en anderen, hoewel hjj voorgaf veel geld te
hebben en eigenaar van een hotel in Nederland te zyn.
Den 15den Juni werd het jonge paar in St. Luke's
Church, Northtown, Maidenhaid, getrouwd.
Na de plechtigheid, toen het jonggetrouwde paar
juist voor de huweljjliBreis zou vertrekken, ontdekte
De Jong, dat hjj zjjne beurs verloren had. Zjjne vronw
gaf hem 5 p. st. en baar vader schreef een cheque
van 20 p. at. op eene bank in die plaats. Onder het
wegryden, riep het meisje haren vader toe, dat hjj met
een dag of twee bet geld zou terug hebben, doch
sedert dien tjjd heeft De Jong altjjd ontkend, dat hjj
dat geld ooit ontvangen heelt. Naderhand kwam De
Jong met juffrouw Schmitz te Londen. De Jong bracht
een bezoek aan de familie Jnett, en voordat hjj nog
iets zeggen kon, vroeg de moeder hem, waar hare
dochter was. De JoDg antwoordde, dat zjj van hem
weggeloopen was >en er met een dikken Amerikaan
van door was gegaan". Hjj huichelde een zoo groot
verdriet, dat de familie hem moest troosten, daar zyn
gedrag aan zyn verhaal een ecbjjn van waarheid gaf.
De verregaand brutale wjjze, waarop De Jong zjjne
laidjes wist te exploiteeren en om den tuin te leiden,
bljjkt nog uit het volgende:
In de tweede helft van Augustus vervoegde zich bjj
den kruier Kolk in de Sweelinckstraat een heer, voor
gevende Schmitz te beeten, met het verzoek een inboedel
ten verkoop af te halen in eene woning van de Van
Woastraat, alwaar bjj met 2 zusters woonde. Hjj gaf
voor, hulponderwijzer aan de openbare school, van
den heer Michelsen te zjjo, dezelfde school die door
het dochtertje van den kruier bezcoht wordt. Op het
zeggen van bet dochtertje, dat zy hem niet kende,
antwoordde bjj, dat dit niet vreemd was, aangezien
hy in de hoogste klasse werkzaam was. Als reden voor
den verkoop gaf hjj op zjjne verhuizing naar Den
Haag, alwaar hy tot hoofdonderwjjzer" aan da hoogere
burgerschool benoemd was. Van zjjne zuster trad
de eene in het huweljjk met een Engelschen dokter en
de andere ging inwonen bjj familie te Breda.
De krnier, die ook eene Boort van verkooplokaai
houdt, gaf gevolg aan de lastgeving, en de inboedel
is op den 26 Augustus verkocht, in tegenwoordigheid
van De Jong zelf, die, om den kooplust van het publiek
aan te wakkeren, jjverig met de cognacfleach rondging.
De gezusters Schmitz had De JoDg toen reeds onder
allerlei bedriegeljjke voorspiegelingen naar eene ge
meubelde woning in de Van Wouetraat doen verhuizen.
Aangezien bjj de afrekening door de koopers niet
alles voldaan en hnn een of meer dagen uitstel werd ver
leend, verscheen De Jong den volgenden dag weder bjj
Kolk, en zoo eiken dag, behalve op 31 Auguetus. Wel
zag de kruier hem weder den lsten September en eiken
dag daaraanvolgende tot dien zjjner arrestatie.
De kruier moet reeds door de justitie zjjn verhoord.
Een bediende in bet café Krasnapolskj, die eenen
schoolkameraad van De Jong is geweest, is door eenen
berichtgever van het übld ondervraagd.
♦Ongeveer 18 jaar geleden", vertelde deze bediende,
was ik met Hendrik de Jong op eene openbare school
te Weesp, waarvan de heer Hoflind hoofdonderwijzer
was. Ik ging veel met hem om, en De Jong was toen
onder zjjne makkers zeer gezien. Hjj was altjjd even
vroolyk en opgernimd en onderscheidde zich onder ons,
knapen, door een degelyk karakter; daar was geen
valschheid in te bespenren.
♦Later, na onze schooljaren, ging ik naar Amsterdam
en verloor ik De Jong nit het oog, tot ik hem in 1883
weder aantrof in het Hotel Indië, hoek Van Baerlestraat
en P. C. Hooftstraat, waar hjj toen portier was. Hy was
vóór dien tjjd reeds naar Iudië geweest, doch vrat bjj
daar toen uitgevoerd heeft, weet ik niet.
♦Ik heb De Jong na '83 weder uit het oog verloren,
tot ik twee jaar geleden eenen brief van hem ontving
uit Britsch-Iodië, en in Maart van dit jaar een brief
kaart uit Calcutta, waarin hjj meldde dat het hem goed
ging en hy thans landschapschilder was.
Het zal in het laatst van Mei, begin Juni van dit
jaar geweest zyn, dat ik mjjn vroegeren schoolmakker
weder ontmoette en wel bjj Krasnapolsky Hjj gaf zich
toen nog altjjd uit voor landschapschilder. Io h6t laatst
van Juni ontmoette ik hem daar weer. Hjj zeide toen
niet genoeg geld te hebben en verzocht my een klein
bedrag om naar Baarn te gaan, waar hjj zeide een villa
te moeten schilderen. Ik gaf hem het geld, doch heb
het nooit terug gehad. Wel heb ik er bem later een
paar malen naar gevraagd, doch dan hield hjj zich van
den domme, en eindeljjk vroeg ik er maar niet meer om.
Den 29an Augustas kwam hjj weder by Kras. Aan
gezien ik den len Sjptember voor boodschappen naar
Zaandam moest en het dien dag juist de laatste dag
der Zaandamsche kermis was, stelde De Jong voor, my
daarheen te vergezellen. Ik had daai niets tegen, en
de afspraak was dat wjj elkaar dien dag in bet café
van den heer Oudenniel, hoek Prinsengracbt en Nieuwe
Leliestraat, zouden ontmoeten. Dit is dien dag dan ook
geschied des middags te l'/a aur* Wjj zjjo toen in
gezelschap van mjjnen schoonvader naar de Zaandammer
boot gegaan en daarmede te 3 uur naar Ziandam ver
trokken. Mjjn schoonvader en ik bleven daar tot vjjf
uur; De Jong wilde wel dat wjj ook nog zonden
bljjven, doch wjj deden dit niet en keerden naar
Amsterdam terug. De Jong zeide dat hjj nog wat bleef
omdat hjj misschien zjj oen slag uog wel kon slaan",
doch waarop die uitdrukking doelde, weet ik niet en
vroeg ik ook niet. Hoe lang De Joug te Zaandam
gebleven is en wat bjj daar deed, weet ik r.iet; wel
dat hjj dieu dag eene goed gevulde porteihonnaie bjj
zich had".
Heeft hjj u nooit over zjjne vrouw gesproken?"
Neen, mynheer; ik heb nooit anders geweten of hjj
was een vrjje jongen. Wel heb ik hem in bet begin
van Maart op eenen avond bjj Stroetman in de Graven
straat ontmoet met eene darue, die ik van het portret
herkend heb, Sarah Juett te zyn geweest, doch bjj zeide
my toen dat het zjjn meisje was eo dat die te Hiarlem
woonde. Dit geloofde ik niet, omdat die dame niets
dan Engelsch sprak; later hebben wjj nooit meer over
trouweo gesproken.
♦Den 5rn of 6en September heb ik hem voor de laatste
maal bjj Kras gezien".
♦Maakte De Jong op dien len September, dat dus de
dag moet geweest zjjn volgende op dien waarop hjj
Maria Schmitz zou hebben vermoord, op u geen eigen-
aardigen indruk?"
Volstrekt niet; hy zag er even vroolyk en opgeruimd
uit als altjjd, was spraakzaam en er was niets byzonder#
aan hem op te merken".