ZlllllkZIISIIII NIEUWSBODE.
Dinsdag 26 September 1893.
Directeur-Uitgever J. WAALE.
AANBESTEDING
NIEUWSTIJDINGEN.
Haagsche Brieven.
Verschijnt DINSDAG, DONDERDAG en
ZATERDAG.
De prijs per 3 maanden is f 1,30, franco per post
t 1,60.
Noord-Amerika, Transvaal, Indië enz. verzending
eens per week, f 10,per jaar.
50ste JAARGANG. No. 6363,
Advertentiën, van 13 regels 30 Cte.
meerdere regels 10 Cts., kunnen uiterlijk tot des
Maandags, Woensdags en Vrijdags middags
12 ure bezorgd worden.
Groote letter wordt naar plaatsruimte berekend.
Betalingen van Abonnements- of Advertentie-gelden gelieve men te zenden aan de Administratie Zierïkzeesche Nieuwsbode"
Zitting van Commissarissen dier school in het school
lokaal in den Wevershoek (hoofd de onderwijzer J. Th.
Oosterman), op Doudei'Uag; <len SS Sep
tember 1893, des avonds te T uve, tot het
ontvangen en beoordeelen der aanzoeken om plaatsing
van kinderen op die school.
V
Zitting van Commissarissen dier school in het school
lokaal aan het Kerkhof (hoofd de onderwijzer P. van der
Have), op Donderdag den S8 September
1893, des avonds te T ure, tot het ontvangen en
1 -oordeelen der aanzoeken om plaatsing van kinderen op
die school.
van het leveren der benoodigde Steenkolen ten
behoeve van enkele gemeente-inrichtingen, voor het
winterseizoen van 1893/94, op Maandag don
3 October o.k., 'b namiddags IS'/, are, ten
Raadhuue.
De voorwaarden liggen ter lezing op do Secretarie
der gemeente.
Amerika.
Volgens e°n artikel nit The Chicago Despatch zjjn
de Nederlandsche iozenders op de wereld-tentoonstelling
te Chicago slecht te spreken over den agent voor
Nederland, consul BirkbofF, dien zjj beschuldigen, hnnne
belangen verwaarloosd te hebben.
Monsters, die gezonden werden om nit te deeleo,
zjja niet uitgedeeld; verscheidene inzendingen o. a.
een van het Doofatommen-institunt te Groningen
zjjn niet op de tentoonstelling te vinden. Kaas, door
D. Schonter, te Nienwerberk, ingezonden, jd de stellige
verwachting van een prjjs, werd niet bekroond, omdat
zjj opgegeten is. Deventerboek van v. Heek bon
tiet mededingen naar een prjjs, omdat de juryleden
acht malen kwamen om het artikel te proeven, maar
telkenB voor een gesloten bast, die zjj niet open bonden
krjjgen. Dat alles en nog meer wordt door de inzenders
den Heer Birkhoff verweten, die volgens hen niet
zorgde voor behoorlijk toezicht, waarvoor hjj toch
betaald werd. Ia de Nederlandeche afdeeling moet alles
met stof bedekt zjjn, en de Nederlandsche bezoekers
moeten verwonderd wezen hun land aldns vertegen
woordigd te zien. Voorts verwijt meD deD heer B., dat
hjj bjj het inrichten van de Nederlandsche afdeeling
bloedverwanten bevoordeeld heeft ten nadeele van het
algemeen belang.
Frankrijk.
Cette in het Zaidea van Frankrjjfe is door een
geweldige storm geteisterd. De cycloon, die nit zee
kwam opzetten, verwoestte de villa's buiten de Btad,
en veroorzaakte groote schade aan het- goederenstation
van den spoorweg. De rails werden over een lengte
van 20 meters losgewerkt en een aantal wagens omver
geworpen. Ia de haven werden eenige schepen losgerukt
en van hun masten beroofd; het kantoortje van den
havenmeester woei omver en zjjn boeken vond men
400 meter verder terng. Twee personen werden in het
water geslingerd en verdronken; anderen bekwamen
kwetsuren. De schade wordt op eenige honderdduizenden
fr. geraamd.
Rusland.
Petersburg:, 23 Sept. Hier wordt bevestigd,
dat het gepantserde kustvaartuig >Russalba", hetwelk
Dicsdag uit Re val raar Helsingfors is vertrokken met
10 officieren en 150 matrozen aan boord, vermiBt
wordt.
Nederland.
••5 Gravenhage, 23 Sept. De Koningin-
Regentes heeft 'door den Minister van Oorlog ter
kennis van de landmacht doen brengen, dat do houding
der troepen bp de uitreiking der nieuwe vaandels de
bjjzondere tevredenheid van Hare Majesteiten heeft
weggedragen. De door de Regentes bjj die uitreiking
gehouden toespraak, is op Hr. Ms. verlangen woordeljjk
aan de landmacht medegedeeld. De Minister heeft
voorts ook medegedeeld de door hem tot H. M. ge
richte dankbetuiging.
Bruinisse, 25 Sept. In de week van 10—17
Sept. verzond men van hier 1200 balen mosselen naar
Holland, Dnitscbland en Eogeland en 1200 tonnen
naar België en Franferyk. De aanvoer van zaad van
Hellevoet bedroeg 200 ton. Van de Zeeuwscbe banken
niets.
Ia de vorige week werden verzonden 1300 tonnen
naar België en Frankrjjk en 1300 balen Daar Holland,
Dnitscbland en Engeland. Aangevoerd werden 200
ton zaad van Hellevoetaluis en 250 ton van Zeeuwsche
banken.
De collecte voor de >Scholen met den bjjbel"
bracht dit jaar op te Bi-ninisse 107 85.
Kenesse, 25 Sept. Door den raad dezer ge
meente is tot telephonist aangesteld de heer C. de Roo
alhier.
Zierihzee, 23 Sept. Bjj kon. besluit zyn met
ingang var 16 October a.B. benoemd: tot sub9t.-officier
van justitie bjj de arrond.-rechtbank te 's Hertogen
bosch Mr. J. H. C. Horch, thans in geljjke betrekking
bjj de arrond.-rechtbank alhier en in diens plaats
Mr. B. van E-teu, thans ambtenaar van het openbaar
ministerie bjj bet kantongerecht No. 1 te Rotterdam.
(Te laat ontvangen om in ons vorig No. te kunnen
worden opgenomen).
Bjj Kon. besluit zjjn, met ingang van 1 October,
benoemd: tot ambtenaar van het openbaar ministerie
bjj de kantongerechten in het arrondissement Middelburg,
voor de kantons Hulst, Terneuzen en Oostburg, ter
standplaats Hulst, Mr. A. Tak, thans griffier bjj het
kantongerecht te Halst; tot griffin: bjj het kanton
gerecht te Hulst, Mr. F. M. C. E. Koksma, thans
kantonrechter plaatsvervanger, advocaat en procorenr,
wonende te Sluis.
Aan den prov. veearts 3de klasse J. A. de Graat
is Corfgene als standplaats aangewezen en tot diénst-
kring het eiland Noord-Baveland.
Bedankt voor zjjoe benoeming tot onderwjjzer te
Hao9weert door den heer P. C. Maat te Terneuzen.
De loting voor de Nationale Militie zal plaats
hebben te Cortgene Zaterdag 7 October te 11 u. vm.
voor Wissekerke, te 1 u. nm. voor Cortgene, Cats en
Coljjn8plaat;
Brouwershaven. Zaterdag 21 October te 9 vm. voor
Brouwershaven, te 9.40 voor Zonnemaire, te 10.2 voor
Serooskerke, te 10.12 voor Eikerzee, te 10.24 voor
Duivendjjke, te 10.44 voor EUemeet. te 11 2 voor Renesse,
te 11.14 voor Haamstede, te 11.42 voor Burgb, te 11.54
voor Noordwelle, te 12.8 nm. voor Kerkwerve en te
1216 u. voor Noordgoowe;
Tholen. Zaterdag 28 October te 9 vm. voor Tholen,
te 10.5 voor Oud-Vosmeer, te 11.15 voor St. Philips-
land, te 11.45 voor Stavenisse, te 12.45 nm. voor
Sfc. Annaland, te 1.80 voor St. Maartensdyk, te 2.45
voor Scherpeniese en te 3.20 u. voor Poortvliet.
Ziorikzee, 25 Sept. Heden slaagde aan de
universiteit te Amsterdam voor het examen als
candidaat-arts de heer W. A. de Looze, gfeb. alhier.
Voor het derde gedeelte van het notarieel staats
examen is o.a. geslaagd de heer W.Hioolen te Middelburg.
De kermis te Oude Tonge is nu wederom ver
vroegd en zal aanvangen op Donderdag 28 dezer.
Te Rozendaal worden de aardappelen reeds
verkocht voor 1,25 het mud.
Door den djjkraad van het cal. waterschap
sScherpeDisse" ia opnieuw eeu voordracht opgemaakt
ter voorziening in de vacature van lid van het bestuur
der waterkeering, (ontstaan door het overljjden van
den heer M. Noordijke) bestaande uit de h.h.C. D.
Holier no. 1, M. Kievit Mz. no. 2 en M. Vos no. 3.
Gedeputeerde Staten van Zeeland hebben de be
sturen der waterkeeringen van de calamiteuse polders
of waterschappen nitgenoodigd te bevorderen dat de
waterbouwkundige ambtenaren en werklieden, die
behulpzaam zjjn bjj het verrichten van peilingen en
metingen aan den oever en gebezigd worden bjj de uit
voering van werken in eigen beheer, tegen ongelukken
woi'den verzekerd.
Indien de dykraden bereid zjjn daartoe mede te
werken, dan zal opnieuw een goed werk zjjn verricht.
Een stoker te Terneuzen werd de .vorige week
door iemand aangevallen, waarbjj hem een stuk uit
de wang gebeten werd. Bjj den dokter gekomen om
de wond te doen heelen, verzocht deze hem het stuk
uitgebeten vleesch, om dit te kunnen aanhechten,
waarop de verwonde verklaarde dat dit door zjjn
aanvaller was opgegeten.
De gemeenteraad vau Mjjdrecht beeft een voorstel
aangenomen van het raadslid L de Vlieger, om: te
beginnen met 1 Januari '94, aan al de ouders van
kinderen boven de 6 en beoeden de 12 jaar en woon
achtig in de buitenbuurt Blokland, van wege de
gemeente eene jaarlyksche toelage toe te kennen van
10 voor ieder kind, onder beding dat zjj van een
hoofd eener school een bewjjs overleggen, dat zjj een
vol jaar tronw buiten de gemeente Mjjdrecht hunne
school hebben bezocht.
Uit 'a Hertogenbosch meldt men:
Wjj dachten, dat de Kweekschool-quaestie reeds tot
het verleden behoorde, zjj is slechts een nieuwe periode
ingetreden. Donderdagmorgen toch deed bet bengljjke
nieuws bier de ronde: De kweekschool bljjft, het >Nut"
zal bouwen! Ik kan u hiervan het volgende mede-
deelen
In zjjn vergadering van Woensdagavond besloot het
bestuur van bet departement van de »Maatschappjj tot
Nut van 't Algemeen", aan den Minister kennis te geven
dat de Maatschappij voor het onderwjjs zal doen, wat
de gemeenteraad van 's-Hertogenboscb weigerde, n.l.
op de bekende voorwaarden de benoodigde gebouwen
op te richten voor de Kweek- en leerschool. Het rjjk
draagt zorg voor het onderhoud der gebouweD en geeft
eene jaarljjksche huur van ƒ2000. De heeren Roldanus
en Van Wjjk Werneke, door bovengenoemd bestuur
afgevaardigd, zullen met den Min. mondeling deze zaak
gaan behandelen. Mocht de Minister onverhoopt deze
vorstel jjke gift niet willen aanvaarden, dan zal in Den
Bosch oene sNutsechool" verrjjzen, die in alle opzichten
eene model-3chool zal zjjn en die opengesteld zal wor
den voor betalenden en niet-betalenden. De gelden
voor het bonden van een van de beide inrichtingen
worden door het departement gevonden in het reserve
kapitaal van de spaarbank, eene instelling van het
departement, die, na de oprichting der Rjjks-PoBtspaar-
bank, geen dringende behoefte meer behoeft genoemd
te worden.
Eere, wien eere toe komt! Eere aan de mannen van
de Maatschappij tot Nut van 't Algemeen, die zich
zulke groote geldel jjke opofferingen willen getroosten,
waar het geldt de belangen van het volk te behartigen,
waar die gedreigd werden verwaarloosd te worden.
De vorige week werd te Utrecht de alg. verg.
gehouden van den »Ned. Algem. Politiebond". Uit het
vtlag bleek, dat het ledental tot 1069 klom, dat de
iokomsten waren 4458 en het batig saldo 1289
bedroeg. Verschillende vraagpunten werden besproken.
T">t plaats van bjjeenkomst voor de volgende jaar-
vei nadering werd Rotterdam aangewezen.
A's persoonlek feit deelde de voorzitter, de heer
J. W. Tuinenburg, in den loop der vergadering mede,
dat hjj den 20n Juli jl. plotseling in de dagbladen las,
dat hjj naar Wageniogen was benoemd, niettegenstaande
hij om verschillende redenen deze betrekking niet had
gevraagd. Na een onderhond met den Minister van
Justitie was hem het eervol ontslag aangeboden zonder
oenig motief. Hjj geloofde en hoopte dan ook, dat men
hem recht zal doen wedervaren en dat men spoedig
omtrent deze zaak meer zou vernemen.
De heer G. A. Boomgaard te Groningen geboren
den 21en September 1788, sedert 1850 rustend scheeps
kapitein, vierde Donderdag zjjn 105en verjaardag. De
grjjsaard, die ruim uit eigen middelen bestaan kan,
leeft zeer zuinig. Hjj begeeft zich des avonds om 9
nur te bed en staat 7 uur op. Zjjn geheele leefregel
wordt door de klok bepaald.
Hjj is bardhoorend. Hjj droeg vroeger een bril,
maar deed dien voor een paar jaar in zjjn brillenhuipje
daar hjj weder als in zjjn jengd uitstekend kan zien.
Hjj heeft den woeligen tjjd onder Napoleon mede
gemaakt en spreekt met voorliefde over dat tjjdperk
van zjjn leven. De eerbiedwaardige man rookt met
smaak heel veel pjjpen tabak per dag, doch bjj behoeft
wel eens een sigaar, die bjj gebrnikt als purgeer
middel! B. is al jaren het oudste lid van het Zeemans
college, te Rotterdam gevestigd. Te zjjner eere waait
op 21 September steeds de driekleur van het gebouw,
waarin de vereeniging zetelt.
Zaak De Jong.
De verspreiding der portretten van Hendrik
de Jong, Sarah Jaett en Marie Schmitz wekt
te Amsterdam veel sensatie. Yoor de winkels,
waar de bekendmaking van den officier van justitie
achter het glas prjjbt, stonden den geheelen morgen
groepen nieuwsgierigen de portretten te bekjjken en
allerlei opmerkingen ten beste te geven. De portretten
hebben hier en daar reeds tot herkenning geleid. Zoo
is het thans zeker, dat De JoDg in het laatst van
Augustus met Marie Schmitz het café Palais Royal"
tusschen 1 en 3 nur heeft bezocht, en daar eenige dagen
later met haar en nog eene andere vrouw heeft gedineerd.
Beiden zagen er toen zeer stoffig nit, terwjjl De Jong
zich tameljjk vrjjpostig, over bet algemeen opvallend,
gedroeg. Het personeel van het restaurant weet zich
nog te herinneren, dat De Jong eenen brief Bchreef en
dien j in iemand to B9rgen-op-Zoom adresseerde. Hjj
gebruikte daarbjj eene enveloppe uit het hotel en ver
trok in een open >aapje". Omtrent de dagteekening
bestaat geen zekerheid; hoogst waftrschjjnljjk echter
moeten beiden in het laatst van Augustus worden gesteld.
Een der bedienden meent echter dat bet dineeren in
pen der eerste dagen van September plaats greep,
wat niet te rjjmen is met de uitkomsten van het door
de recherche ingestelde onderzoek.
Omtrent den beruchte» De Jong wordt nog het
volgende gemeld. In 1888 leerde bjj de juffrouw aan
de Weesperzyde te Amsterdam kennen, bij wie hjj als
commensaal woonde vóór hjj in 1889 in het hnweljjk
trad. Hjj werkte destjjds als schildersknecht bjj den
heer Verhoef aan het Wosteinde te 's Gravenhage en
deed zich zoo gunstig voor, dat bjj weldra een huwelijks
aanzoek kon doen en inmiddels als commensaal bjj zjjn
aanstaande kwam inwonen.
De juffrouw had in 's Gravenhage een sigarenwinkel
en was vjjf maanden te voren, op baren eiech, van
haar eersten man gescheiden. Daar de wettelybe ter-
mjjn van negen maandeD dus nog niet verstreken was,
kon van een tweede huweljjk geen sprake zjjn.
De Jong installeerde zich echter, alsof hjj reeds de
echtgenoot ware, speelde den baas over het geld en den
winkelvoorraad, en wiet zjjne verloofde ten slotte te
bewegen, om met hem naar Antwerpen te verhuizen.
Van Antwerpen vertrok men echter spoedig naar
Amsterdam, en ook diar bleef De Jong bjj haar in
wonen.
Toen de wetteljjbe termjjv^die het huweljjk opschortte,
echter ten einde liep, verdween Da Jong plotseling.
Da juffrouw ontviüg eene courant thuis, waarin eene
advertentie van den volgenden inhoud met potlood
omhaald was:
iHarteljjk vaarwel aan mjjo vrienden en bekenden
bp mjjn vertrek Daar Algiers, fl. de J Hzn."
Dat wa9 het einde van den droom, die aan genoe
juffrouw veel verdriet en circa 1200 had gekost.
De Jong was echter stil in Amsterdam gebleven en
had zich in het reeds vermelde nienwe avontuur
geworpen. Drie maanden later werd bjj te Rotterdam
gearresteerd en tot 3 jaren gevangenisstraf veroordeeld.
Omtrent het onderzoek, door eenen hoofdinspecteur
der Amsterdamsche recherche te Njjmegen ingesteld,
in verband met de zaak van De Jong, wordt van daar
het volgende medegedeeld:
Aan het licht is gebracht, dat inderdaad De Jong
met eene Eageleche dame op Zaterdag 8 Juli te
Njjmegen is geweest, waar zjj in het hotel >Bellevne",
Spoorstraat, hebben gedejeuneerd. De eigenaar van dit
hotel en ook de kellner, die hen bediende, heeft bjj
het vertoonen der photographieën de personen herkend.
Na het dejeuner hebben beiden een bezoek gebracht
aan de Weesinricbting te Neerbosch, waar men hen
eerst, omdat deze op Zaterdagen niet toegankelijk is,
den toegang weigerde, doch later, zwichtend voor de
woordenrijkheid van Da Jong, toch toeliet. Ook daar
herkende men beide personen aan het portret. De reis
naar de Wecsinrichting werd per rjjtuig gemaakt, en
ten bewjjze dat er nog veel duisters in deze zaak is,
kan dieneD, dat trots het meest nauwkeurig onderzoek,
de koetsier niet te vinden is, die het paar gereden
heeft. Na het bezoek aan de Weesinrichting kent men
het juiste spoor van De Jong en zjjne vrouw Diet
meer. Wel meent, naar vernomen wordt, een persoon
te Neerbosch, dat hjj het rjjtuig, na het bezoek aan
de inrichting, ledig op den weg heeft zien rjjden, doch
dit gegeven is zeer vaag. De koetsier die hen gereden
heeft en die toch zekerlyk moet hebben opgemerkt
dat de personen, die bjj vervoerde, eene vreemde taal
spraken, zou hier alleen de noodige inlichtingen kannen
verstrekken.
Op de Prins Hendrikkade te Amsterdam is de hoed
in beslag genomen, welken Sarah Juet op het bekend
gemaakte portret draagt. Dit portret is in het begin
van Juli te Arnhem gemaakt.
Daar men 7 Juli haar spoor is bjjeter geraakt, moet
zjj tot cp het laatst dezer, hoed gedragen hebben. De
Jong zal zich das niet, als hem dit hoofddeksel
vertoond wordt, op de gebruifeelyfee wyze van de zaak
kunnen afmaken met te zeggen, dat zjjne vrouw dezen
hoed reeds laDg had afgedankt en dat hjj hem daarom
verkocht had.
Zoo langzamerhand is de justitie nn in hetbezitge-
komen van bjjna al het goed door de beide vrouwen
gedragen en dat stnksgewjjze en op verschillende
plaatsen door De Jong verkocht is.
De officier van justitie te Arnhem breDgt ter alge-
meene kennis, dat thans vaststaat dat de Engelsche
vronw van H. de Jong Vrjjdag 7 Joli verdwenen is.
Dien ochtend zjjn zjj te zamen uit hnn hotel te Arn
hem vertrokken, zeggende dien dag een toertje per
spoor te znllen gaan maken. In den namiddag van
dien dag omstreeks 5 6 unr is hjj alleen in het hotel
teruggekeerd, heeft de koffers gepakt en is daarmede
vertrokken. Een ieder die dus genoemde personen, wier
portretten ruim verspreid en bjj de justitie disponibel
zjju, dien dag ergens in de bnurt van Arnhem of om
liggende plaatsen mocht gezien hebben, wordt verzocht
daarvan mededeeling te doen.
Voor het geval dat de vrouw dien dag vermoord
mocht zjju, wordt een prjjs van 25 uitgeloofd voor
het aanwjjzen van het ljjk.
De Cholera.
Hoewel eerst nog twijfelachtig, is thans, na onder
zoek, gebleken, dat zich dezer dagen te Wemeldinge
een geval van cholera asiatica voordeed bjj een jongen
van zeventien jaar.
In de verloopen 24 uren zjjn te Rotterdam aan
gegeven als overleden aan Aziatische cholera drie en
als daaraan Ijjdende twee persooen, terwjjl ééa persoon
daarvan is hersteld, zoodat negen Ijjders in behandeling
bljjven. Een der aangetasten behoort tot de equipage
van het stoomschip >Gena", dat 15 dezer van Soriphos
te Rotterdam aankwam. Ziterdagavond door de ziekte
overvallen, is hjj Zondagmorgen, na naar de barakken
te zjjn vervoerd, overleden. Nog twee personen daar
aan boord worden verdacht. Het stoomschip is direct
verhaald naar de quarantainebaven en der equipage
het verkeer met den wal verboden.
LANDBOUW
De Winterscholen.
Er is in de twee of drie laatste jaren heel wat
beweging gekomen op het gebied van het landbouw
onderwijs. Men is gaan inzien, dat stilstand en
achteruitgang op landbouwgebied niet alleen hnn
oorzaak hebben in internationale toestanden, waarvan
gedrukte graanprjjzen, enz. bet gevolg zjjn, maar ook
gedeelteljjk daarin, dat onze landbouwers niet genoeg
met hun tijd zjjo meegegaan, dat zjj niet genoeg op
de hoogte zjjo van datgene, wat de wetenschap,
meestal aan de hand der practyk, geleerd en ontdekt
heeft. De Regeering, voorgelicht door bekwame manneD,
met liefde voor de landbouwende bevolking bezield,
begon in te zien, dat het haar taak en plicht was, die
bevolking de behulpzame hand te reiken bjj het
leeren van veel nuttigs en onbekends, vooral, toen er
uit landbouwbriDgen zekeren dwang op haar werd
uitgeoefend. Landbouwieeraren werden aangesteld om
in voordrachten en adviezeD en door middel van
proefvelden de weetgierigen en vooruitstrevenden voor
te liobten, maar uit den aard der zaak is dit niet
geschikt voor de volwassenen, waarvan er velen niet
genofg ontwikkeld zjjn, om nu eigenljjk alles te
begrjjpen, wat zjj taooreo en zien verklaren. Eu we
nemen hnn dat niet kwal jjk, want het is zoo gemakkeljjk
niet, zaken te begrjjpeD, waarbjj o. a. scheikundige
werkingen een gewichtige rol spelen. De landbouw-
lezingeu worden in vele gedeelten van ons vaderland
niet zoo druk bezocht als het geval zou zjjn, indien
de hoorders wat meet geleerd, op wetenschappelijk
gebied wat beter onderlegd waren.
Wetenechappeljjk landbouwonderwijs wordt nu wel
sedert jaren verstrekt aan de Rjjkslandbouwschool te
Wageningen, maar dit is slechts voor weinigen bereik
baar, omdat het te duur is. Op tal van plaatsen
worden door hoofden van scholen met en zonder acte
landbouwkunde l.o., des winters avondcursussen gegeven,
die veel nnt kunnen stichten, maar waarop het
onderwjjs nit den aard der zaak al heel laag bjj den
grond moet bljjven. De Regeering (en hierdoor verstaan
we hier onzen jjverigen inspecteur van het Middelb.
Onderw., belast met het toezicht op de Landbouwscholen),
heeft terecht ingezien, dat er nog een vorm van
landbouwonderwijs is, welke tusschen het zeer weten
schappelijk onderwjjs te Wageningen en het zeer laag
bjj den grond bljjvende landbouwonderwijs van de
wioterenrsussen ten platten lande staat.
Dit onderwjjs zal verstrekt worden aan winterscholen,
waarvan er, wjj hopen dat het maar aan twee is, bjj wjjze
van proef, óéa gevestigd zal zjjn te Groningen en één
te Goes.
Het onderwjjs wordt gegeven door den Ryfeslandbouw-
leeraar van de proviccie, waar de school gevestigd is,
door een .hoofdonderwijzer met acte landbouwkunde,
die getoond heeft, hart voor de studie der landbouw
kunde te hebben en zich in en bjj de practjjk bewogen
heeft, door den directeur van een proefstation en door
een veearts.
Hieronder laten we het leerplan en den rooster van
lesuren voor een dier scholen volgeD. Vooraf deelen
we echter nog mede, dat bjj het onderwjjs gebruik zal
gemaakt worden van platen, natuur- en scheikundige
instrumenten, geraamten, opgezette dieren, anatomische
en plantaardige praeparaten, werktuigen cn gereed
schappen voor melkonderzoek en zuivelbereiding, zaden
en gewassen in natura, enz.
Het onderwys zal das zooveel mogeljjk aanschouwe
lijk zjjn en de leerlingen zullen in hun bedrjjf met de
onontbeerlijke instrumenten leeren omgaan.
Het reglement en leerplan voor de Winterscholen
luidt in hoofdzaak als volgt:
Het doel, met de landbouw-winteracholen beoogd,
is, aankomende landbouwers in de gelegenheid te
stellen, op min kostbare wjjze de noodige theoretische
kennis van het landbouwbedrijf op te doen.
Door den Minister van Binnenlandsche Zaken wordt
op voordracht van Gedep. Staten van het geweBt,
waarin de Winterschool gevestigd is, een commissie
van 5 leden benoemd, welke met bet toezicht is belast.
Deze commissie bezoekt ten minste tweemaal 's jaars,
hetzjj in haar geheel, hetzjj door een commissie uit
haar midden, de school. Zjj verschaft den betrokken
Inspecteur van het Middelbaar Onderwjjs alle in
lichtingen, die bjj verlangt en doet aan den Minister
de voorstellen, die zjj in het belang van het onderwys
noodig acht. Zjj doet jaarlyks vóór den 15 April aan
den Minister een beredeneerd verslag toekomen om
trent den toestand van de Winterschool en zendt
daarvan afschriften aan Gedeputeerde Staten en den
betrokken Inspecteur.
Aan het hoofd van de Winterschool staat de Rjjks-
Landbouwleeraar van het gewest.
Het verdere personeel is ten deele vast aande
Winterschool verbonden en ten deele wordt gebruik
gemaakt van de ter plaatse aanwezige onderwjjskrachten.
De cursuB duurt twee winter-halfjaren van af 1 Oct.
tot en met 31 Maart. Tot den cursus van het tweede
jaar worden alleen de leerlingen toegelaten, die met
vrucht gebruik hebben gemaakt van het onderwjjs in
het eerste jaar.
Aan het eind van het tweede jaar wordt een examen
afgenomen ter verkryging van een diploma.
Het onderwjjs draagt in hoofdzaak den stempel van
vak-onderwys en er zal daarbjj rekening worden ge
houden met de behoeften der provincie, waarin de
school is gevestigd.
Door excursieB (wandeltochten), worden de leerlingen
in de gelegenheid gesteld, hun blik te verruimen.
Ia overleg met ouders en voogden, wordt door den
directeur bepaald, waar de leerlingen op de voor hen
meeBt doeltreffende wjjze de zomermaanden zullen
doorbrengen. Zjj worden daar zoo mogeljjk door den
directeur bezocht en staan met hem in briefwisseling.
Van hun bevindingen gedurende dien tjjd houden zjj
aanteekening en bjj terugkomst op school dienen zjj
een uitvoerig verslag in.
Vacantie heeft alleen plaats van KerBtmiB tot
Nieuwjaar.
Om tot de lessen te worden toegelaten, moeten de
leerlingen ten minste 15 jaren ond zjjn en door een
toelatings-examen toonen, dat zjj in staat znllen zjjn,
het onderwjjs met vracht te volgen. Eenige kennis van
de practjjk van den landbouw wordt vereischt.
Het schoolgeld bedraagt 20 per winter en voor
kost en inwoning moeten de ouders of voogden zelf
zorgen, waarbjj zjj voorgelicht worden door den directeur.
De leerlingen, die gehoorzaamheid verschuldigd zjjn
aan directeur en leeraren, kunnen in geval van wan
gedrag tjjdeljjk of voor goed door den direoteur in
overleg met de commissie van toezicht verwjjderd
worden. Hiervan wordt mededeeling gedaan aan den
betrokken inspecteur.
Het huishoudeljjk reglement zal aan de goedkeuring
van den Minister van Binnenlandsche Zaken worden
onderworpen.
Het onderwjjs omvat:
Ontstaan on samenstelling van den bouwgrond. Zjjn
verandering door den plantengroei. Scheikundige en
natnnrbnndige eigenschappen. Bodem en klimaat van
Nederland. Structuur van den bouwgrond. Voordeelige
en nadeelige invloeden. Werktuigen voor grond
bewerking. Bevloeien, polder bemaling, enz. (Ie kl. 2 uur
per week, 2e kl. idem)
ZaaieD, verplegen en oogsten van de cultuur-gewassen
in het algemeen. Bjjzondere behandeling gedurende de
teelt van de meest voorkomende landbouwgewassen.
Verschillende wyzen van bewaring. Bestryding van
enkele planten-ziekten en onkruiden. Verschillende
eiechec, door de planten aan de bemesting gesteld.
Werktnigen, (Ie kl. 3 en 2e kl. 2 nnr).
Veevoeding, samenstelling van veevoeder, voedings-
verhouding, voeder-rantsoenen (iedere kl. 1 unr).
Inrichting van het bedrjjf. Landbouwstelsels. Vrucht
wisseling. Bedrjjf zonder vee, (2a kl. 2 uur).
Behandeling van scheikundige stoffen, haar ver
bindingen, vooral die, welke van belang voor den
landbouw zjjo. Algemeene natuurwetten (le kl. 3 uur;
2e kl. 2 uur).
Beoordeelingsleer en rasBenbennis van paard, rund,
schaap en varken. Fofefeerjj, (le kl. 3 en 2e kl. 2 nur)
Verpleging en doelmatige behandeling van de huis
dieren. Hoefbeslag, verloskunde, koopvernietigende
gebreken (iedere fel. 1 unr).
Samenstelling, behandeling en gebruik der ver
schillende meststoffen. Hulpmeststoffan. Groene be
mesting, (2e kl. 3 uur).
Samenstelling, afscheiding en eigenschappen der melk.
Melkonderzoek en inrichting van een melk-register.
Boterbereiding en baasmaker, (iedere kl. 2 nar).
Verder wordt les gegeven in gewone plant- en dier
kunde, in Nederlandsche taal en rekenen.
Onze lezers zullen zien, dat er veel gegeven wordt,
maar toch niets, wat onontbeerljjk voor een boer mag
worden geacht.
't Heeft lang genoeg geduurd, vóór men begon in te
zien, dat een boer een bedrjjf uitoefent, waarbjj me8r
kennis noodig is, dan alleen van de vakken lezen,
schrjjven en rekenen. Als de boeren dit nn zelf ook
maar inzien en door het naar de Winterschool zenden
van hnn zonen bewjjzen, dat zjj op prjjs stellen, wat
door de Regeering voor hen wordt gedaan.
De Winterscholen kunneD, als zjj met succes werken,
veel, zeer veel bjjdragen tot opheffing van den land
bouw uit zijn treurigen toestand; de leerlingen zallen
later tronwe bezoekers van landbouwvoordrachten zjjn
en zjj kunnen in hun omgeving het voorbeeld geven
op velerlei gebied. Zjj kannen bewjjzen, dat veel van
die »nieuwe dingen" nog zoo kwaad niet zjjn, al zeggen
de grootvaders en vaders van auderen dit Dog zoo
dikwjjls.
Dat velen zich voor deelneming aan het onderwjjs
op de WintorBcholon aanmelden
Voor de winterlandbouwschool te Goes hebben zich
voorloopig een 10-tal jongelingen aangegeven. Met het
oog op den drukken veldarbeid zullen de lessen eerst in de
laatste helft van October een aanvang nemen.
It M CHTSZ AK E IS".
Voor de rechtbank te Middelburg stond Vrjjdag
in booger beroep terecht de heer B. Qaist, lid van
den' gemeenteraad te Gos6, door dou kantonrechter
aldaar ter zake van onbevoegde nitoetening der genees
kunde tot 50 boete veroordeeld.
De ei8cb van het O. M. was 200 boete. Da ver
dediger, mr. C. Lucasse, droog op ontslag van rechts
vervolging aan.
Het O. M. bjj de rechtbank te Amsterdam eiBchte
tegen den heer Van Detb, wegens eenvoudige be-
leedigitg in geschrifte van den heer Van 't Linden hout,
van Neerbosch, 250 boete.
Door den heer A. J. y. Houten, een der schrjjvers
van de brochure tegen den heer Van 't Lindenhont, is
bjj de justitie een aanklacht wegens laster ingediend
tegen den beer Aruoldns Hoysfees, bierbrouwer en aan
nemer, lid der Provinciale Staten te Hedel.
Tegen een zekeren G. W. werd door de arron
dissement-rechtbank te Almeloo, wegens het afleggen
van een valschen eed, een jaar gevangenisstraf geëischt.
By het vernemen van zjjn eisch jjlt bjj naar het
station, Bpringt op een gereedstaanden trein naar
Hengeloo en weet op die manier aan de banden der
maiéchaussé te ootsnappen, want hoogetwaarechjjnljjk
zou by onmiddellyk in hechtenis genomen zijn.
Naar uit Hengeloo wordt gemeld, is G. W. des
avonds aldaar in hechtenis genomen op eene soirée
van Willem van Zaylen.
's Gravenhage, 22 September.
De zomer heeft afscheid genomen: lievige on-
weders, windvlagen en stortbuien zijn de voorboden
van den komenden winter. En met deze is de
politiek weer aan 't woord gekomen. De opening
der Kamers gaf deze week het sein. De plechtig
heid op zich zelve onderscheidde zich in geen
ander opzicht van die van voorafgaande jaren dan
dat ditmaal de belangstelling misschien iets minder
groot was en het aan hen die Flare Masjesteit de
Koningin-Regentes de Troonrede hoorden uitspreken,
opviel, dat het ietwat Duitsche accent van sommige
woorden, ditmaal sterker geprononceerd was dan
vroeger. Van de Troonrede zelve, behoef ik niet
te sprekener zijn al zoovele woorden over
gewisseld, dat men zich wezenlijk verwonderen
moet, dat de menschen zooveel weten te halen
uit weinige woordeu. Dat de Regeering met de
Kieswet verlangt te staan of te vallen, was sinds
lang bekend en dat zij dus op afdoening aan
dringt, is zeer natuurlijk. Dat er verder weinig
wetten worden aangekondigd, is zoo verklaarbaar
mogelijk: Wie zou wezenlijk verwacht hebben
dat de Regeering bij al hetgeen reeds is aan
geboden en terwijl eene zoo gewichtige voordracht
als het Kiesrecht hangende is, de Kamer met
arbeid zou overladen? Jammer alleen, dat er geen
sprake is van een wijziging der wet op de personeele
belasting, het ontwerp bij de bedrijfsbelasting
toegezegd, sedert herhaaldelijk in de couranten
vermeld als verkeerende in staat van wording en
dat ieder hoopte thans te mogen begroeten. Niet
alleen de Troonrede, maar ook de millioenenspeech
die ditmaal bijzonder schraal is in mededeelingen
zweeg er over. Het is toch niet aan te nemen
dat de Minister Pierson zijne plannen met het
personeel plotseling heeft laten varen. In het
Adres van Antwoord der Tweede Kamer wordt
op dit punt dan ook de aandacht gevestigd, zoo
dat wij in de komende week er waarschijnlijk
wel meer van zullen vernemen.
Meer echter, veel meer dan het politiek voorspel
in de eerste week van het parlementaire jaar, heeft
het militair schouwspel de belangstelling getrokken
dat Donderdag tienduizenden naar het Malieveld
voerde. Ongetwijfeld is zulk een revue hoogst
belangwekkend en ik kan begrijpen dat vooral
militairen, die alles haarfijn nagaan, er groot
genoegen in smaken. Maar vraagt men mij af wat
de aanleiding tot deze vaandeluitreiking was, dan
zou ik eigenlijk het antwoord schuldig moeten
blijven. Oude vaandels hebben in militaire kringen
altoos groote waarde gehad, en de nieuwe zullen
die waardij nog moeten krijgen, wat intusschcn
ook al weer niet te hopen is, daar ze dan eerst
op het oorlogsveld met lauweren zouden moeten
zijn bekroond of door de kogels getroffen. Er
waren onder de oude wel wat minder bevallige
exemplaren, doch wat nood als ze toch niet noodig
zijn. Intusschcn, dit is een quaestie van smaak
en van militair gevoel, waarover moeielijk kan
getwist worden. Wat men echter wel mag op
merken, geloof ik, is, dat zulk een plechtigheid
heel wat geld heeft gekost. Niet enkel de kosten
van de standaards en vaandels, die niet gering
zijn, maar van de troepenbeweging die er voor
noodig was, van het vervoer, van de vellen druks
die gebruikt zijn om alles m de puntjes te hebben.
Het geheele Ministerie van Ooriog was op stelten
wekenlang en als gedurende dien tijd een oorlog
ware uitgebroken, dan weet ik waarlijk niet of de
hoofden helderheid genoeg zouden gehad hebben
om alle maatregelen uit te voeren, die voor zoo
danig geval zijn voorgeschreven.
Nu, het is gelukkig alles goed afgeloopen. De
hemel heeft medelijden gehad met die duizenden
uniformen en costumes, die, ware een der vegen-
vlagen vóór en na de revue tusschen 1 en 3 uur
losgelaten, heel wat te lijden zouden hebbeu gehad.
En ook bijzonder gelukkig mag de Minister van
Oorlog Seytlardt zich rekenen. Niet alleen dat hij
het er heelhuids afbracht wat wel eens anders
had kunnen zijn, toen zijn paard struikelde juist
