ZIEBIKZEESGIfE NIEUWSBODE.
Dinsdag 22 Augustus 1893.
Directeur-Uitgever J. WAALE.
RECLAMES.
M. C. van der VLIET, Zierikzee,
Handelaar in WIJNEN en GEDISTILLEERD,
Hoogere Burgerschool.
Patentbladen.
BEKENDMAKING.
NIEUWSTIJDINGEN.
Haagsche Brieven.
Yerschijnt DINSDAG, DONDERDAG en
ZATERDAG.
De prijs per 3 maanden is f 1,30, franco per post
f 1,60.
Noord-Amerika, Transvaal, Indië enz. verzending
eenB per week, f 10,per jaar.
50ste JAARGANG. No. 6349.
Advertentiën, van 13 regela 30 Cta.
meerdere regels 10 Cts., kunnen uiterlijk tot dea
Maandags, Woensdags en Yrijdags middags
12 ure bezorgd worden.
Groote letter wordt naar 'plaatsruimte berekend.
Betalingen van Abonnements- of Advertentie-gelden gelieve men te zenden aan de Administratie Zierikzeesche Nieuwsbode"
15 regels Cts. Elke regel meer 1£> Cts.
Havenplein A 393.
Lijst van brieven, geadresseerd aan onbekenden, ver
zonden door het postkantoor te Bruinisse, over de 2de
b«!ft van de maand Jali:
W. Rookema, Nieuwediep.
De COMMISSIE VAN TOEZICHT OP HET MID
DELBAAR ONDERWIJS te Zierikzee maakt bekend,
dat de her-examens en het tweede admissie-examen
voor hen die wenschen toegelaten te worden tot de
lessen op de Hoogere Burgerschool, zullen plaats
hebben op Zaterdag: den 3 September
des morgens ton 9 uur. Zjj, die zich aan het
tweede admissie-examen wenschen te onderwerpen,
moeten zich vooraf daartoe aanmelden op Woensdag
den 30 Augustus a.s., ten huize van den ondergetee-
kende, tuoschen 12—1 ure.
De Commissie van Toezicht op het
Middelbaar Onderwjjs,
RÖELL, Secretaris.
Het HOOFD van het Gemeentebestuur te Zierikzee
brengt ter kennis van belanghebbenden, dat de PATENT
BLADEN over het dienstjaar 1893/9i ter Secretarie der
gemeente ingevuld gereed liggen, en van heden af tot en
met Zaterdag den 26 dezer aldaar door belanghebbenden
in persoon kunnen worden afgehaald.
De niet afgehaalde Patentbladen zullen daarna door den
Deurwaarder der Directe Belastingen aan de huizen der
belanghebbenden worden rondgebracht, welke beambte voor
elk rondgebracht Patent van de Patentplichtigen tien cent
mag vorderen.
Zierikzee, den 21 Augustus 1893.
CH. W. VERMEIJS.
Tee artsenij kundig Staatstoezicht.
De BURGEMEESTER der Gemeente Zierikzee;
Gezien de circulaire van den Commissaris der Koningin
in deze provincie van 17 Augustus 1893 (Provinciaal blad
No. 81), waaruit blijkt dat in de Noord-Brabantsche ge
meenten Klundert en Zevenbergen de schaapspokken zijn
uitgebroken
BESLUIT:
4°. de veehouders te wijzen op het groote gevaar van
overbrenging dezer verwoestende ziekte, en hun dringend
aan te bevelen geen vreemde veehouders en kooplieden
bij hun vee toe te laten, en geen schapen in Noord-
Brabant aan te koopen, of die althans niet dadelijk in
hunne kudde op te nemen;
2*. voorts de aandacht der veehouders er op te vestigen
dat de besmettelijke longziekte zich weder op onder
scheidene plaatsen in Oost-Vlaanderen (België) heeft
geopenbaard, en dat het ook daarom r
vreemde veekoopers enz. niet in stallen
toe te laten.
Gedaan te Zierikzee, den 21 Augustus 1893.
De Burgemeester voornoemd,
Ch. W. VERMEIJS.
Amerika.
Den len Augustus was het drie maanden geleden,
dat de tentoonstelling te Chicago geopend werd en
nog drie maanden dnurt het, vóór ze gesloten wordt.
Tot nog toe is ze door ruim 6'/a millioen menschen
bezocht, de helft ongeveer van het aantal, dat men
verwacht had. Het bezoek moet heel wat drukker
worden, wanneer er niet een zeer groot tekort zal
zgn. Zelfs wanneer de 31/* millioen dollars, die aan
entrées ontvangen zgn, verdrievoudigd werden, staan
de aandeelen er toch niet gunstig bjj. President Higin-
botham verklaart, dat de uitzichten voor de aandeel
houders treurig zgn, dat de aandeelen zoo goed als
verloren zgn. De raad van administratie heeft een
besluit genomen, dat een zeer onaangenamen indruk
op de vreemde tentoonstellers gemaakt heeft; volgens
dit beBlnit toch mogen ze niets meer verkoopen, om
dadelgk te leveren, nóch de tentoongestelde voorwerpen,
nóoh duplicaten. Ze kunnen dnB eventueele orders eerst
na sluiting der tentoonstelling uitvoeren. Duizenden
werkelooze arbeiders uit Colorado zgn te Chicago
aangekomen, in de hoop spoedig werk te vinden. In
deze stad is echter de toestand alles behalve roos
kleurig. Duizenden lieden, die bg den bouw der
tentoonstellingsgebouwen meegewerkt hebben, zgn
thans zonder verdienste en het groote leger dezer
iaatsten neemt schrikbarend toe, terwgl de stedelijke
overheid niet in staat is zich het lot der werkloozen
uit andere plaatsen aan te trekken.
Engeland.
Londen, 18 Aug. Gladstone kondigde aan, dat
hg Maandag een motie zal voorstellen, om de beraad
slaging over het Home-Rule-ontwerp Vrjjdag a.s. te
sluiten. (Toejuichingen).
Daarop kondigde Chamberlain aan, dat hg dit zal
bestrjjden en een amendemeot zal voorstellen, waarin
verklaard wordt: dat Gladstone's motie strekken zal
om het Huis te verlagen tot een stemmaohine en
Engeland zjjn meerderheid in het Parlement te ont
nemen dat het Huis het grond wetteljjk recht heeft te be
raadslagen over een politiek, waarbg deBritschebelangen
ernstig betrokken zgn; dat het Huisde noodzakelijkheid
niet inziet van die motie, welke naar de meening van
het Huis slechts ingegeven is door beweegredenen van
partijbelang; dat het Huis verlangt, dat de Regeering
de motie zal intrekken en het Parlement'zoo spoedig
rnogelgk ontbinden, ten einde de kiezers in de gelegen
heid te stellen hun meening te kennen te geven over
het Home-Rule-ontwerp, waarvan de bijzonderheden
zorgvuldig voor hen verborgen werden gehouden bg
de laatste verkiezingen.
Londen, 19 Aug. De kooplieden verwachten op
het laatst van September de beëindiging der werk
staking onder de mijnwerkers.
De Daily News gelooft, dat de mijneigenaars van de
loonsvermindering, welke de aanleiding tot de grève
was, zullen afzien.
De werklieden beschuldigen de mgneigenaars dat
-deze de werkstaking veroorzaakten om de steenkolen
duur te kunnen verkoopen.
Maandag worden 12,000 werklieden in de staal
fabrieken der districten Swansea en Neath door het
gebrek aam kolen werkeloos.
De temperatuur te Londen steeg Yrjjdag steeds
hooger. Te middernacht wees de thermometer reeds
72° F., om 8 uur des morgens in de schaduw 83°,
terwgl ze op den dag tot 93° steeg en dat ondanks
een briesje, dat nu en dan wat verkoeling aanbracht.
Londen begint nu een Amerikaansche stad in den
zomer te geljjken; de heereD, zoo luchtig rnogelgk
gekleed, met stroohoeden op, wandelen onder zonne
schermen rond. De venters hebben reusachtige parasols
boven hunne wagens gespannen. De hooge hoed en
de vesten zgn opgeborgen en vervangen door breed
gerande stroohoeden en lichtkleurige zjj den gordels.
Overigens schjjnen linnen kleedingstukken het bgzonder
eigendom der dames te zgn dezen zomer, daar de heeren
de warme lakensche kleeding big ven dragen.
Sinds 50 jaren is in Eogeland de temperatuur niet
zoo hoog gestegen. Te Sydenham weeB de thermometer
99Ys° in de schaduw van een blind, aan de Noordzgde
van het gebouw steeg ze tot 87.5°.
De gevolgen der hitte big ven niet uit. Behalve de
bgna ontelbaar vele ODgelnkken, die onvoorzichtigen
bg het baden krggen, bleven twee politie-agenten dood,
zeer vele omnibus- eu trampaardec vielen neer.
Spanje.
Het is voor de warmtelgders in Nederland misschien
een troost te vernemen, dat het in Spanje nog veel
warmer is. Te Madrid stond de thermometer de vorige
week Woensdag op 112° Fahrenheit ba de schaduw,
en de temperatuur van den grond was in de zon 122°
Fahrenheit. Op vele plaatsen is door de aanhoudende
droogte groot gebrek aan water. In sommige districten
zullen, naar men vreest, geheele kudden vee moeten
omkomen, als er niet spoedig regen valt. In verscheidene
dorpen besproeien de boeren bg het wannen de deel
met wgn, omdat er geen water is.
In allerlei landen lgdt men door de hitte.
Hongarije.
De berichten uit de door overstrooming geteisterde
streken van Hongarge zgn treurig. In het district
SarosB zgn 12 dorpen geheel geïnundeerd en alle
verkeer is afgebroken. Voor zoover men weet zgn 25
menschen omgekomen; de troepen sporen overal de
ljjken op. De materiëele schade is nog niet te schatten.
Rusland.
Hebben de Russische grondeigenaren jaren lang
geklaagd over ongunstige oogsten, nu er dit jaar een
zeer ovérvloedig gewas van granen is, klagen ze nog
meer. Het is dan ook treurig maar waar, dat de
overvloed even nadeelig blgkt als misgewas.^ Door die
ontzagljjkeu voorraad zjjn de prgzen niet alleen
gedaald tot bgna beneden de productie-kosten, maar
ook door de Daitsch-Russische tarieven-oorlog worden
de producten waardeloos. En wat 't ergste is, waar nog
handel is ontbreekt het spoorwegmateriëel om alles te
vervoeren en zoo liggen kolossale partgen granen aan
de stations te verrotten; aldus wordt uit Duitache
bron gemeld.
Frankrijk.
Op een feestmaal na afloop van een wetenschappelijk
congres te Besanfon heeft Dr. Schiff, uit Gecève, op
zeer eigenaardige wjjze gemusiceerd. Hg heeft namelgk
de »Mar8eillaise" gespeeld met geen ander instrument
dan zgn knit- en voetspieren, waaraan hjj, door
krachtige samentrekkingen, verschillende,klanken weet
te ontlokken, welke tot 2 k 3 meter afstands hoor
baar zgn.
Nederland.
Rotterdam, 18 Ang. Ziehier een kermis-
staaltje 1
Daar liep vannacht een man over de Kruiskade in
een toestand, dien men gewoonlgk en dan in beeldspraak,
pleegt te omschrijven met: »een snee in het oor hebben",
In dien toestand ligt, zooals de lezer misschien weet,
al wat is en leeft voor het oog als in een nevel, dit
nu was oorzaak dat op een »gegeven" oogenblik onze
kermishouder in ernstige botsing kwam met een lan
taarnpaal. Hoe de laatste het er afbracht, is ons onbekend
den man bezorgde deze innige aanraking een blauw oog.
Da's een lage streek, schreeuwde hg; wacht es
effen dat zal 'k je inpeperen.
Wraak is zoet en wraakzucht maakt vindingrgk
Je hebt mg verraderlgk het licht uit mgn oogen
willen nemen, ik zal jou, sakkerloot, het licht uit je
heele kop halen, hup joggie, daar kom ik. Na enkele
mislukkende pogingen zat hg eindelijk hoog en droog
op het horizontale armpje en, met een rnk, was pff
het licht uit 1 Een honende lach trilde door de nachte
lijke stilte.
»Aan de eer was voldaan" en met het voornemen
zgn weg te vervolgen, trachtte bg van zgn hooge zitplaats
weder op het straatvlak te komen. Och arme, donkerte
om hem, een soes in hem, hoe hg 't probeerde, het
ging niet, nergens vond hjj steun voor zjjn voeten;
zoodat hg gedoemd was zóó te blijven zitten tot het
dag was of tot een voorbijganger hulp bood, vreeselgk,
wie weet hoelang en dat in zoo'n onaangename
houding
Een paar minuten >zuster Anna ziet ge nog niets
komen ja, ja, jubelde het in hem, daar naderen
menschen, een vrjjend paartje, zjj komen hier heen.
Aangetrokken door het duistere in zjjn onmiddellijke
omgeving, richtte het paar zgn schreden naar den
lantaarnpaal, de armen in elkaar, de lippen reeds tot
een kus geplooid. Daar klonk het opeens:
Zeg as jullie klaar benoe help mgn dan effe, wil je
't Paar doodelgk ontsteld!
Je zei vrage hoe 'k hier kom, wel 'k ben verdwaald,
'k docht da 'k deze kant opmost, maar 't was mis.
Toe help me, 'k zit zoo beroerd
De vrger, van zgn schrik bekomen, deed alzoo. Niet
zonder kleerscheuren, letterljjk, stond de kermisg&nger
op straatHjj wenschte het paar »goeie reis
en ploizierige kermis" en ging zjjns weegs, zingendeOp
de kermis zie je rare zaken, dat je met het hoofd wel
es in de war kan raken
Rotterdam, 19 Aug. Ia vergelijking met vorige
jaren en vooral met verleden jaar was de zoo bekende
Zaterdagavond van de kermis bepaald stil te noemen.
Wandelaars zag men vele, doch de talrijke clabs, op
vorige kermissen zoo algemeen, miste men bgna geheel.
Als eene bijzonderheid dient vermeld te worden dat
een viertal raadsleden zich dezen avond in commissie
met de taak belast hadden de kermisdrukte en bare
gevolgen persoonlijk in oogenschouw te nemen. Een
viertal agenten in burgerkleediDg waren ter dispositie
van de heeren gesteld.
Philippine, 18 Aug. Tot bewaking van de
rechten der mosselhandelaars en schippers alhier en
tot beteugeling van onrechtmatige handelingen, welke
alhier en in de nabjjheid van de Isabellasluis gepleegd
wordeo, zal met 1 September eene brigade maréchaussées
alhier gevestigd worden.
Vlissing;en, 19 Aug. Door een aannemer te
dezer stede zal op het onlangs door de gemeente van
het rgk overgenomen terrein, in de onmiddellijke na
bijheid der sluizen, een vgftiental flinke woningen
gebouwd worden. Volgens eene door hem met de
directie der Stoomvaart-Maatschappij >Zeeland" aan
gegane overeenkomst, wordt het vaste arbeiders-personeel
dier Maatschappij de verplichting opgelegd behoudens
uitzonderingen, zooals het bezitten eener woning enz.
die woningen te betrekken.
Van 12 tot en met 19 Augustas zgn alhier genomen
909 zeebaden, n.l. 619 door heeren en 290 door dames.
"Wegens de te groote hitte werd in de laatste
dagen op verschillende scholen vacantie gegeven.
Middelburg:, 19 Aug. De stoomtram heeft
tegenwoordig aan de Btoombarge een geduchte con
current. Oorzaak hiervan is, dat, nu de dienst in
andere handen is overgegaan, hg veel geregelder wordt
uitgevoerd en bovendien de tarieven nog aanmerkelijk
zgn verlaagd. Deze bedragen voor enkele reis 2e kl,
7l/j en le kl. 121/, ct. en retour 2e kl. 10 en le kl.
20 cent. Een tweede stoomboot is nu aangebracht,
waardoor de dienst nog belangrjjk zal kunnen worden
uitgebreid. Het is te hopen, dat het Middelburgsche en
Vlissingsche publiek dat middel van reizen krachtig zal
steunen, en wel in de eerste plaats omdat dit eene
Nederlandsche onderneming is en de tram aan één
Belgisch millionair behoort.
Deze week werden met do br^gö ruim 7000 personen
ver poerd.
Wederom buitengewoon tevreden over het schoone
kunstgenot dat Zondag 13 dezer werd aangeboden door
de Koninkljjke Harmonie van Marimont et Boscoup.
Zondag 27 dezer wacht ons weer een buitengewoon
muzikaal genot. Alsdan zal in het Schuttershof alhier
een groot avond- con cert worden gegeven door een der
grootste Belgische zangvereenigingen, n.l. de Koninkljjke
zangvereeniging »Réanion Lyriqae" van Mechelen, 120
zangers.
Zierikzee, 19 Aug. Door de arrondissements
rechtbank alhier is, ter vervulling van eene vacature
van rechter in dat college, opgemaakt de navolgende
alphabetische ljjst van aanbeveling:
Mr. J. H. van Bel; Mr. B. J. Rasch, substituut-
griffiers bij de arrondissements-rechtbanken te Maas
tricht en Haarlem, en Jhr. Mr. J. W. D. Schuurbeque
Boejje, rechter-plaatsvervanger in eerstgemelde recht
bank, advocaat en procureur alhier.
Bjj bet 19 dezer te 's Hage gehouden examen
voor EngelBch, Middelbaar Onderwjjs A, slaagde o. a.
fr. J. Schuarbeque Boejje van Zierikzee.
Geslaagd te Breda bjj het examen hoofdracte de
heer M. J. Hage van Zonnemaire.
Bjj het op 18 dezer te 'a Hage gehouden examen
Fransch (1. o.), slaagde o. a. de heer P. de Zeeuw van
Dreischor.
Bg Kon. besluit is pensioen verleend aan M. de
Glopper, wed. M. Kommer, wachter bg 's Rgks-
kustverlichting te West-Schouwen, ad ƒ150.
Bg Kon. besluit ia aan H. Rgnders, gewezen
boodschaplooper in het huis van bewaring te Middelburg,
met instandhouding van het hem bjj Kon. besluit van
15 Juni 1877, No. 17, verleende militair pensioen van
ƒ200 'sjaars, een tweede pensioen ten laste van den
staat verleend van ƒ39 'sjaars.
Zierikzee, 21 Ang. Tot leeraar in de schei
kunde enz. aan de hoogere burgerschool te Veendam
is, met 7 van de 13 stemmen, benoemd de heer B. van
Dgken alhier.
Gedeputeerde Staten van Zeeland hebben bepaald
dat de houders van de nu uitgelote obligation der
provinciale leeningen van 1889 en 1891 de bevoegdheid
hebben die Bfcukken kosteloos in te wisselen tegen
obligatiën der nieuwe, weldra te sluiten, 31/, pCt.
leeniDg ad 120,000.
Bjj Kon. besluit zgn, met 26 Aug., tot plaats
vervangers van den districts-veearts, wien Dordrecht
bIb standplaats is aangewezen, benoemd de veeartsen
J. Koogman te Hontenisse en J. Z. Risch te Soherpenisse.
Zierikzee, 21 Aug. Gister arriveerde alhier de
prachtige salonboot Excelsior", waarop zich een
150tal pleizierreizigers nit Gent bevonden.
Onze stad begint meer en meer de aandacht onzer
Belgische naburen voor zulke reisjes op zich te vestigen.
Bjj den 4en Nationalen Schietwedstrijd, gehouden
door de -Vereeniging van Nederl. Scherpschutters, op
het proefveld te 's Gravenhage op 18 dezer, behaalden
de H.H. A. Anker Az. en A. v. d. Stolpe, beiden van
Zierikzee, de zilveren medaille met diploma als
scherpschutter en de bronzen-medaille op een afstand
van 250 Meter.
Mejuffrouw W. v. d. Vate te Zierikzee, is geslaagd
voor het examen om geplaatst te kunnen worden aan
de Rijkskweekschool voor vroedvrouwen te Rotterdam.
Men schrjjft ons uit Biervliet:
De zekerheid, dat de haven bg de nieuwe bedjjking
alhier geheel voor rekening van het rjjk zal worden
gemaakt, is nog zoo groot niet.
Geen enkele officiëele mededeeling ia bg ons bestuur
ingekomen en het bericht, dezer dagen in verschillende
bladen voorkomende, is hoofdzakelijk gegrond op de
bemoeiingen van onzen volksvertegenwoordiger Mr.
P. C. J. Hennequin, van wiens officieuse mededeelingen
misbruik gemaakt werd door een onbescheiden, onhandig
burgemeester-correspondent. Dit is niet alleen mjjne
meening, maar ook die van andere ingezetenen.
Een haven, zooals wjj verwachten, een haven, zooals
door ons gemeentebestuur aangevraagd is geworden,
een haven die een groot deel van de Philippinische
mosselvloot een ligplaats zou kannen aanbieden, zoo'n
haven komt er stellig niet. Daar is zelfs geen sprake
meer van.
Naar uit Oach gemeld wordt heeft men waar
schijnlijk thans den draad in handen van de misdaad,
in het laatst van het vorige jaar gepleegd op den
opzichter van de fabriek des heeren A. Jnrgens, die
in den vroegen morgen, terwjjl hg zich paar zgn werk
begaf, door een schot grove hagel, zjj het dan ook
niet doodelgk, toch ernstig werd getroffen. Dezelfde
persooD, die in voorloopige hechtenis wordt gehouden
als de vermoedelijke moordenaar van den wachtmeester
der maréchauBsée, wordt ook van deze misdaad ver
dacht. Het is een gepensionneerd Oost Indisch militair,
laatstelijk arbeider te Osch en v. G. genaamd.
Een verpleegde in het Oude Mannenhuis te
Breda, zekere De H., kreeg dezer dagen kamerarrest,
omdat hg dronken in het huis was gekomen. Deze
straf beviel den ouden man niet zeer, waarom bjj
naar Antwerpen trok en op een boot naar Amerika
is gegaan.
In de jongste vergadering van den raad der
gemeente Bennebroek kwam o. m. de benoeming eener
onderwijzeres aan de orde.
De Voorzitter wees den raad met nadruk op No. 1
der aanbeveling, zjjnde volgens inlichtingen de
bekwaamste. De heer v. L. echter had bezoek van
No. 3 gehad en oordeelde, dat zjj de geschikste was,
o. a. omdat zjj wind en regen had getrotseerd bg haar
presentatie. Deze meeniog werd gedeeld door een
tweede raadslid, terwgl de heer P. haar stemde, om
dat, niettegenstaande zgne drukke bezigheden het
dezer sollicitante toch was mogen gelukken hem te
spreken te krggen en hg alstoen zgn stem beloofd
hadEn met 4 van de 6 stemmen werd No. 3 benoemd.
L ANDBOU W.
Onder eene kudde van p. m. 80 stuks zgn te Strgen
de besmettelijke schaapspokken geconstateerd. Naar
men zegt, is "/3 gedeelte van den koppel aangetast en
moet de ziekte overgebracht zjjn uit Noord Brabant,
terwgl aan een 3tal personen in en buiten de gemeente
schapen uit den besmetten koppel moeten verkocht zgn.
RECHTSZAKEN.
Donderdag werd voor het kantongerecht te 's Graven
hage, in tegenwoordigheid van een buitengewoon
talrjjk publiek, behandeld de zaak van den arbeider
te Voorburg, die Zondag 2 Juli, toen hjj een groenten-
schuit in den Trekvliet bg 's Gravenhage voortboomde,
moet gezien hebben dat twee knapen te water waren
geraakt en in onmiddellijk levensgevaar verkeerden,
tengevolge waarvan zjj zgn verdronken, en, hoewel
hjj zonder gevaar voor zioh zelf of anderen redding
had kunnen bieden, dit niet gedaan heeft.
Beklaagde beweerde niets gezien of gehoord te
hebben, wat echter de getuigen beslist tegenspraken.
De ambtenaar van het O. M. vroeg de maximum
straf, drie maanden hechtenis.
Uitspraak aanstaanden Donderdag.
KERKNIEUW!
Aangenomen het beroep naar de Chr. Geref. Gem.
te Gieaen-Nieuwkerk door ds. F. Haverkato te Tholen.
Toezegging van beroep naar de Herv. Gem. te
Velzen is gedaan aan ds. K. Loggers te West-Kapelle.
AanbestedingenVerkoopingenenz.
Duivemlyke, 18 Aug. Ten overstaan van
Notaris Mr. J. A. Bolle werden ten verzoeke en op de
hofstede van den heer W. Kooman Az. verkocht:
Koeien voor 100, 87 en ƒ100; vaarzen voor 66, 50,
ƒ63 en ƒ58; een stiertje voor ƒ16; een vaarskalf
voor ƒ27; buiten 8°/0 onkosten.
's Gravenhage, 18 Augustus.
Die in de afgeloopen week Den Haag heeft
bezocht, zal verstomd hebben gestaan over de drukte.
Om u een denkbeeld te geven van de menigte
bezoekers, wil ik alleen mededeelen, dat Vrijdag
avond, toen er geen vuurwerk te Scheveningen
was, niet alleen het terras van het Kurhaus propvol
was, maar in alle etablissementen, die aan 't strand
zijn gelegen, geen plaatsje meer was te bekomen.
Op Zeerust, vlak bij het dorp, heb ik het nog
nooit zoo vol gezien als dien avond. De vervoer
middelen maken dan ook goede zaken en men
verzekerde mij, dat alleen de Haagsche Tram
maatschappij geregeld 4000 it 5000 dagelijks
ontvangt op al hare lijnen, de electrische daaronder
begrepen, die zich hoe langer zoo meer in de
gunst der Hagenaars mag verheugen. Zoo warm
als in deze week hebben wij het dan ook nog
nooit gehad. Men kan 's avonds aan 't strand
loopen zonder hoofddeksel, er was letterlijk geen
tochtje te voelen.
En juist in zulk een atmosfeer heeft het Inter
nationaal Afschaffings-Congres drie dagen in een
benauwden zaal zitten zweeten. Wat dit Congres
beoogt? De dronkenschap tegengaan; door inter
nationale besprekingen op de hoogte zich stellen
van de toestanden in de verschillende landen;
elkaar leeren en voorlichten. Maar de eigenaardig
heid van dit Congres is geweest, dat er bitter
weinig gezegd of gesproken is wat door nieuwheid
uitblonk. De afschaffingszaak is een oude bekende,
die in Nederland nooit veel tegenkanting, maar
ook evenmin medewerking heeft gevonden. Men
acht in Nederland dronkenschap een groot kwaad,
maar het gebruik van drank volstrekt niet af
keurenswaardig. Geheel anders dan in Zweden en
Noorwegen, waar een fatsoenlijk man zich schamen
zou een drankhuis binnen te treden. In elk geval
zijn in Nederland een groep van afschaffers: de
geheel-onthouders nog pas in hun opkomst, terwijl
die partij in Engeland en Amerika zeer veel aan
hangers telt. Het gevolg is, dat een groote strijd
moet ontbranden tusschen die teatotallers en de
voorstanders van matig gebruik. Tot grooten schrik
van eerstgenoemden werden de Congres-leden ten
stadhuize met champagne begroet. Voor hen, die
bier en wijn even afschuwelijk vinden als jenever,
was dit een groote teleurstelling. Maar nog veel
grooter leed weervoer hun, toen den eersten dag
den beste, een Engelschman nog wel en doctor in
de geneeskunde, de debatten opende met een ver
klaring, dat sterke drank zeer voedend en niet
schadelijk is, mits gebruik in kleine hoeveelheden,
bij goed voedsel en 's avonds. Ge kunt begrijpen
welke protesten tegen die beschouwingen werden
vernomen. Vooral voor de vrouwelijke Congres-leden
was het een gruwel. En toen later de Nederlanders,
die ten deze met den Engelschen dokter vrij wel
meegingen, het nut betoogden van licht bier als
middel om het jenevergebruik tegen te gaan, toen
had men de poppen aan 't dansen. De Engelschen
en Zwitsers, bijgestaan door wat Belgen en Zweden,
vloekten tegen het bier, hoe licht het ook zijn
mocht, als tegen het ernstigste vergif, terwijl de
Duitschers en Nederlanders aan 't bier als volks
drank vasthielden. Of de beide partijen elkaar
zullen overtuigen, betwijfel ik. De teatotallers zijn
heel respectabele lui, maar dweepers a Ia Het
Leger des Iieils, wier vrouwelijke soldaatjes ik
des avonds aan het strand tegenkwam om Oorlogs
kreten te verkoopen. Ik geloof dat voor vele
menschen geheele onthouding van alcoholische
dranken uitstekend is. Maar er zijn menschen, die
geen tochtje kunnen verdragen. Moeten wij daar
om onze huizen potdicht sluiten. Welnu, waarom
liet gebruik van wijn en bier niet evenzeer in
matige hoeveelheid toegestaan. Wat schaadt, is
niet het gebruik, maar het misbruik. Daartegen
moet ieder voor zich waken. En is hij zoo zwak
van wil, dat hij der verleiding geen weerstand
kan bieden, welnu hij worde dan totaal-onthouder.
De strijd tegen drankmisbruik is hoogst eerbied
waardig, maar met onzen burgemeester, die dit
maal eens een speech afstak, zeg ik: overdrijving
schaadt. In Nederland is de volksovertuiging dat
dronkenschap een ellende en zedebedervend is,
maar dat het gebruik van sterken drank niet
absoluut is af te keuren. Eerst zal de volksover
tuiging moeten worden gewijzigd, alvorens de
totaal-onthouders hier vasten voet zullen hebben.
Gedurende deze drie Congres-dagen zat de oude
heer Heemskerk, de oud-Minister, als President
aan de bestuurstafel en ofschoon het hem moeite
kostte, wist hij de geheele agenda af te werken
en de heeren en dames flink onder den duim te
houden, 't Is een kras stukje van dezen ouden
heer, maar door den overvloed van stof heeft men
zoo gehaast gewerkt, dat er niets fond kan
behandeld worden en daar er geen besluiten worden
genomen, kan men gerust zeggen, dat het Congres
niet veel anders heeft uitgewerkt dan de breuk in
't licht stellen tusschen teatotallers en bestrijders
van 't misbruik.
Tegelijkertijd met de drankbestrijders hadden
wij hier een grooten schietwedstrijd, die duizenden
schutters hier bracht. Of daar reeds dadelijk de
betoogen van het Congres indruk hebben gemaakt
waag ik te betwijfelen, want er waren goede
buffetten op het schietterein en een feestdiner be
kroonde het feest, waaraan geen //Victoriawater",
zooals bij het anti-drankcongres, den wijn verving.
Dat ik in de allerlaatste plaats gewaag van het
uiteengaan der Tweede Kamer, is niet uit gemis
aan deferentie voor dat staatslichaam, maar omdat
ik wezenlijk niet weet of ik er om treuren moet
of mij er om moet verblijden. Het verdagen der
kiesrechtbeslissing vind ik op zich zelf zeer na
deelig, omdat men noodeloos de agitatie er door
gaande houdt en de politieke toestand ongezond
maakt. Maar daartegenover staat, dat, zooals de
zaken thans stonden, onmiddellijke voortzetting
hoogstwaarschijnlijk ten gevolge zou hebben gehad
een verwarring, die den dood van het ontwerp
zou hebben kunnen medebrengen. Na de drie-
weeksche debatten over de zaak, ware die afloop
zeer te bejammeren geweest. De Kamer heeft dit
jaar waarlijk niet stilgezetenfaiilietenrecht, bedrijfs
belasting en nu die kiesrecht-debatten rechtvaardigen
een vacantietijd van slechts vier weken volkomen.
En bij de heerschende warmte, konden de hoofden
toch niet koel zijn gebleven, getuige de laatste
zittingen, toen er een rumoer heerschte in de
vergaderzaal, zooals sedert jaren niet was gezien.
Grappig is de strijd, die buiten de Kamer
wordt gevoerd tusschen Witte Sociteit en Kurhaus.
Omdat de nieuwe directeur van laatstgenoemde
inrichting is gedeballoteerd als lid van de Witte,
zijn de vuurwerken te Scheveningen van Maandag
avond naar Woensdagavond verplaatst, wanneer er
juist muziek in de tent in het bosch is en bij
wijze van wraaknemiug kondigen nu directeuren
van de Witte aan, dat cr Woensdagavond na
afloop van 't concert bal in de tent zal zijn. Zoo
worden de Hagenaars van den eenen kant naar
den andere getrokken en zij profiteeren van al die
genoegens naar hartelust. V
Ingezonden Stukken.
An den Uutgever van de Nieuwsbode te Z.zee.
Meneer I
'tis noe a vuuf jaer eleë, da''k joe is schreef, meeV
't feest van de Konink en over den optocht op dien dag; x
maer Jans, m'n wuuf zei noe tegen mien: noe Stoffel, as
je noe weer nie is in de Nieuwsbode schrieft, dan weet ik
't nie meer. Mer dae was nog wat, waerom ik docht, da' 'k
most schrieven, wan m'n neef Stoffel Bieze kwam ook is
kiekeie ao ehoord van 't feest en dochtmisschien kan ik
daervan ook wel is wat schrieve. Stoffel is m'n neef mot-je
wete, wan Stoffel Bieze z'n grootevaoder en mien groote-
vaoder, dat waere broers kinders. Mer noe over 't feest.
Onze burgemeester, meneer Van der Haove, was op 15
Augustus net 40 jaer burgemeester over Oose- en Sterjalland
ewist.
Noe, da m'n daevoo feest moste viere, da' begriepje. De
meester van Sterjalland was verzocht om aan 't 'ood van
de kemissie te staen; liesten wieren geleid te Ooseland en
ook een te Sterjalland, en ieder, die wou, kon daerop
inschrieve. Dat kwam goed uut. Er kwam vee geld bij
mekaore, en de kemissie kon mooie presenten koope; noe,
da' dee ze dan ook. Ze kochten 'n scbriefbroo, 'n mooie
stoel voor de broo, om op te zitten en nog twaolf andere
stoelen, aollemaele mee mooie matjes, nee, mee mooie kossens,
mee mooie blommen en nog al meer. De jongers en meisjes
ao' al een eelen tied bezig ewist, om te groenen en te
knippen, dae waere dan ook mooie poorten 'ezet, 'traeduus
op Ooseland, de schole te Sterjalland en de feestzaele op
d'osstee, waere versierd en groen 'emaikt, o, zoo mooi!
's Middags om twee uure most den optocht 'ebeure.
Jongen, jongen, Meneer, da' was mooi! Eest 30 boerejongens,
aollemaele op paeren, die mooie witte rozen an d'r kop en
op d'r staert ao, voorop. De jongers waere aollemaele eender
'ekleed'n witte broek, 'n witte pette en 'n wit kleedje op
d'r paerd; dan kwam de waigen van Dolf mee de muze-
kanten, daerop volgde de karre van Job mee 4 meisjes, da'
was om te stelen, toen een opene koese uut de stad mee
4 raedsleën, toen volgde de jubliaris mee de wetouers en
de secretaris. De paeren voor die leste opene koese wiere
'emend deur Johannes Visser, van Ooseland, die ao op den
15 Augustus '53 de burgemeester van Ziepe 'ehaeld, toen
ie burgemeester ehoore was. Toe kwaeme er nog wel 15
koesen en rituugen met de famielje en vrienden, op't leste
nog 21 jongers te paerde, net als die eerste jongers 'ekleed
on daerop volgden, op 8 boerewaigens, de knipsters en
groeners. Ieder die wou, kon daer achteraan rieë. Zoo gieng
't nae Ooselandop 't raedhuus sprak Leen de Weeze, de
wetouwer, de burgemeester toe. 'k Za noe raae nie zegge
wat ie en de andere mensen zeie, wan anders kwam ik nie
klaer en joe krante wier te vol. De Weeze boo ook de
presenten an, die 'k enoerad em 'n register of 'n album,
'k weet nie oe ze zoo'n boek noeme, waerin aol de naemen
stae van de gevers. De burgemeester bedankte, de man
was zoo anedae, dat ie op z'n beste deur kon spreke, noe,
dat gloof 'k. De broer van den burgemeester, de burgemeester
van Ouwerkerke, sprak em ook an als broeder en ais
burgemeester, 't was goed esproke. Toen aollemaele nae de
kerke, daer zou Domenie Klap de feestrede ouwe. De kerke
was stampvol, 'k docht zoo bie m'n eige: kiek noe is, wat
'n volk 1 Zoo moste de menschen noe 's Zondags ook nae
kerke komme. De domenie die sprak netjes, eel netjes, en
ze motte van varre komme om 't em te verbeteren. Eel de
stoet was noe ekeerd en toen de schoolkinders nog bie
meneer Jacobs voo de kerke ezonge ao, gienge ze weer
aollemaele in de rituugen. Toe nae Sterjalland, kiek, meneer,
dat was weer zoo mooi, dae waere zeker wel vuuftig
rituugen en waegens bi mekaore. Van der Baon uut de
stad wou eel den optocht potretteeren, 'k oop dat de man
'tgoed edaen eit, dan za' i wê van die potretten verkoopen.
Op Sterjalland nae de schole, de meester was 'n bitje
vooruutgeloope, de schoolkinders stoenge al klaer en toen
de burgemeester deur de poorte kwam, zonge de kinders
een liedje; op schole sprak de schipper, Steven de Rieke,
de burgemeester an en boo em een glas eerewien an. De
meester liet de kinders nog eens een liedje zinge en toen
sprak i ook den burgemeester an, in naera van de Ster-
jallanders. Jaap de Rieke sprak de burgemeester an om em
te bedanken voo aolles wat i edaen eit voo de landbouw
en vooral voo de meë. Nog 's gezonge en toen langs de
Staert na Spuiwijk. Dae bedankte de burgemeester en krege
ze aollemaele wien, zoovee as ze mer lustten, 's Aevens
wier er op Ooseland en Sterjalland plezier emaekt en wiere
de ruuters, knipsters en groenders etracteerd. 's Middags
kon ieder zoovee bier drienke as i wou. Op Spuiwijk was
't ook feest, da kun je dienke. 'k zoo wé is deur de deure
van de feestzaele ekeken, en dae was 't mooi en rook t
lekker, mae 'k bin. d'r nie inewist. Neef Bieze most, nae k
