ZIEBIKZIESCHE NIEUWSBODE.
Donderdag 27 Juli 1893.
Directeur-Uitgever J. WAALE.
KENNISGEVING.
NIEUWSTIJDINGEN.
Haagsche Brieven.
Verschijnt DINSDAGDONDERDAG en
ZATERDAG.
De prijs per 3 maanden is f 4,30, franco per post
f 1,60.
Noord-Amerika, Transvaal, Indië enz. verzending
eens per week, f 10,per jaar.
49ste JAARGANG. No. 6338.
Advertentiën, van 13 regelB 30 Cta.
meerdere regels 10 Cts., kunnen uiterlijk tot dei
Maandags, Woensdags en Vrijdags middags
12 ure bezorgd worden.
Groote letter wordt naar plaatsruimte berekend.
Betalingen van Abonnements- of Advertentie-géiden gelieve men te zenden aan de Administratie Zierikzeesche Nieuwsbode"
De BURGEMEESTER van Zierikzee brengt ter kennis
van de Ingezetenen, dat er op "Vrijdag" den SS
Juli e.lc., des namiddags te 2 uur, op het Raad
huis, eene openbare Vergadering van den Gemeenteraad zal
gehouden worden.
Zierik7.ee, den 25 Juli 1893.
De Burgemeester,
Ch. W. VER ME IJS.
ZAKEN TER TAFEL TE BRENGEN:
Mededeeiing van ingekomen stukken. Aanbieding
der gemeente-rekening over 1892. Onderzoek der
geloofsbrieven van de verkozen raadsleden, de beeren
W. C. de Crane on Mr. H. C. Moolenburgh. Voor
stel van Burgem. en Wetk. tot regeling der tegemoet
koming aan de nachtwachten. Benoeming van
onderwijzeressen aan de scholen A en B; enz.
^BEKENDMAKING.
De BURGEMEESTER en WETHOUDERS van Zib-
rir.zee maken bekend, dat op heden is afgekondigd
de door den Raad, in zgne Vergadering van den 11
Juli j.l. vastgestelde Verordening, regelende het getal
onderwijzers op de openbare scholen voor lager onder
wijs en het bedrag hunner jaarwedden in deze gemeente.
Ziebikzee, den 25 Juli 1893.
De Burgemeester en Wethouders voornoemd,
Ch. W. VERMEIJS, Burgemeester.
JAN SNELLEN, Secretaris.
Amerika.
De meening, dat de President der Vereenigde Staten
slechts 50,000 dollars inkomen per jaar heeft, is een
dwaling, want kjj geniet nog 36,064 dollars voor
personeel, 8000 voor bureau-behoelt9n, 12,500 dollars
voor reparation, 4000 dollars voor het onderhoud van
de tuinen bjj het Witte Huis, 15,000 dollars voor
stallen en paarden. In 't geheel geniet de Koning in
zwarte Rok" 125,000 dollars, wat in elk geval, bjj
Frankrjjk vergeleken, met zjjn 600,000 frs. traktement
en even zooveel aan representatie-gelden voor den
President, nog zeer goedkoop is. Aristides en Cincinnatus
deden 't zeker goedkooper, maar in huD dagen
deed men ook nog niet aan truffels, champagne en
havana's van een dollar per stuk!
Engeland.
Een inspecteur der koopvaardijvloot in een der
groote havenB van Engeland kreeg onlangs eene »uit-
Doodiging" van het departement van binnenlandsche
zaken, om zjjn ontslag te nemen wegens hoogen leef-
tjjd; hjj is tachtig jaren. De ambtenaar is echter
nog een zeer kras man; zonder bedenken greep hg
□aar de pen en schreef een brief aan den Minister
zelven, wien hjj de vraag stelde: »Als men Minister
van een groot Rjjk kan zjjn op 83-jarigen leeftjjd, waar
om kan men dan geen inspecteur van een klein koop-
vaardjj-departement zjjn op 80-jarigen leeftjjd
Het stoutmoedig schrjjven heeft geholpen. Gladstone
kwam zelf tusschen beide, en de inspecteur is in zjjne
betrekking gehandhaafd.
Naar de Times meent te weten, moet Gladstone
voornemens zjjn, in geval het Home Rule-ontwerp door
het Hoogerhuis verworpen wordt, in het jaar 1894 dat
ontwerp weder in te dieneD, doch dan niet bjj het
Lager-, maar bjj het Hoogerhuis. Middelerwjjl zou het
Lagerhuis andere hervormingsplannen behandelen, zoo
als de drankwet. Mocht het Hoogerhuis het Home
Rale-ontwerp dan weder verwerpen, dan zou er een
beroep op de kiezers volgen.
ILonden, 25 Juli. De runderpest is uitgebroken
op het landgoed Haversham bjj Wolverton. Vier dieren
sg'n gedood; de rest van de kudde is afgezonderd.
Oostenrijk.
Weenen, 25 Juli. De Polit. Corresp. vernam uit
goede bron, dat de oogst in Hongarge middelmatig
uitvalt. De uitvoer van graan zal slechts 20 pCt. minder
zjjn dan verleden jaar.
Frankrijk.
Wattrelos en omstreken, Noorderdepartement, zjjn
in opschudding gebracht door eene afechuweljjke
misdaad.
Een jonge varkensslachter, Louis Grimonprez, leefde
met zjjne vrouw van 21 jaar, Flore Lerj genaamd.
In de maand Febr. laatstleden, na eeDe langdurige
afwezigheid harer ouders, bracht de vrouw een zoontje
ter wereld, dat zjj aan Grimonprez overhandigde. Deze
nam het mee naar huis en bood zijnen knecht 50 fr.,
om het in 't kanaal te werpen. De knecht weigerde
krachtdadig.
Grimonprez greep het kind en brak het de ribben
op zjjne knieën; daarna vouwde hg het ljjkje in twee
en stak het in eenen ketel kokend water, waarin
afval van varkens kookte. Tan alles samen maakte
bjj vleeschpastei, welke hjj aan zjjne klanten ver
kocht!
De gendarmen hebben den Blachter en de vrouw
aangehouden. Deze laatste bekent een kind ter wereld
gebracht en het aan Grimonprez gegeven te hebben,
toaar zjj houdt staande Diet te hebben geweten wat
hjj er mee aangevangen had. Hjj heeft er nooit meer
van gesproken, zeide zjj.
De twee beschuldigden zjjn de vorige week Dinsdag
voor 't parket van Rjjssel verschenen.
De knecht Tonghe, die alles gezien had, is door
ejjnen meester verscheidene malen met den dood be
dreigd, indien bjj ooit iets van 'fc gebeurde uitbracht.
Laog bleef bjj zwjjgen. Maandag, na eeo hevigen
twist, ging bjj alles aan de gendarmen van Wattrelos
verhalen.
Duitschland.
Borljju, 24 Juli. Op den Ural-spoorweg is bjj
Saratow een goederentrein ontspoord, waarbjj acht en
twintig waggons met petroleum geheel zjjn vernield.
Er moeten verscheidene personen gewond en zelfs
mesten er gedood zjjn.
Nederland.
Amsterdam, 24 Juli. Gisteren ochtend tusschen
9 en 10 uur stoomden tallooze menschen alhier naar
den Haarlemmerweg, terwjjl een groote menigte reeds
aan weerszjjden van den weg geschaard was. Zjj waren
derwaarts gelokt door een loopwedatrjjd tusschen
Amsterdam en Leiden, een afstand dus (heen en weer)
van 18 uor. De bekende hardlooper Snoek zou nameljjk
een mededinger gekregen hebben in den persoon van
den heer W. Hoppe, die om een bedrag van 500
tegen eerstgenoemde dien weg zou afleggen. De noodige
maatregelen ter controle waren genomen. De heer
£ons8 en anderen zouden de hardloopers per rjjwiel
vergezellen.
Omstreeks 10 uur vertoonden zich een 5 a 6tal
ioopers, waaronder bovengenoemden. Voorafgegaan door
de wielrijders en gevolgd door een rjjtuig, waarin de
commissie was gezeten, trok men over Haarlem naar
Leiden om van daar weder langs denzelfden weg terug
te keeren naar Amsterdam. Snoek had gedacht dien
afstand in 10 uur af te leggen en men verwachtte dan
ook den eerataankomende gisteren avond togen 8 uur
aan de Haarlemmerpoort. Vandaar tegen dien tgd een
even groote, zoo niet grooter massa nieuwsgierigen
langs den weg als in den ochtend. Door het schoone
avondweder uitgelokt, trokken velen zelfs tot Halfweg.
Doch men zag niets komen. De wacbtmden werden
ongeduldig en tegen 10 uur zakte de groote massa af.
De weinige honderden welke bleven, hadden de vol
doening te ruim half elf Snoek te zien binnenkomen.
De andere >hardloopers" hadden het onderweg opgegeven.
Snoek werd met veel bjjval en toejuiching als »over-
winnaar" ontvangen en ontving in het café hoek
Nassauplein en Haarlemmerweg een lauwerkrans.
Vandaar reed bjj per rjjtuig naar zjjn woning in de
Jodenbuurt.
Toch geschiedde dit alleB niet zonder ongelukken.
Er ontstond op een oogenblik een groot gedrang,
doordien de menigte plotseling naar één kant stroomde;
daardoor geraakten twee kinderen onder den voet en
een daarvan werd overreden door een rjjtuig dat
voorbjjkwam. Het kind werd in zorgwekkenden toe
stand naar het gasthuis gebracht. Tevens geraakten 4
personen te water, van welke één bewusteloos, de
anderen zonder letsel op het droge werden gebracht.
De bekende sociaal-democraat Geel is te Amsterdam
op straat in gjjzeling genomen, in opdracht van een
zjjner schuldeischers.
®s Gravenliage, 24 Juli. Tweede Kamer.
Bij de opening der vergadering was de publieke tribune
geheel, de gereserveerde tribune slechts door een viertal
personen bezet.
De behandeling der Kieswet werd voorafgegaan door
eenige voorbereidende werkzaaamheden, de mededeeiing van
een reeks ingekomen stukken en het vernieuwen der afdee-
lingen. Deze verkozen tot voorzitters, de hh. Goekoop, Van
Kerkwijk, Bahlmann, Van Delden en Van Houten; tot
ondervoorzitters, de hh.Borgesius, Mees, Keuchenius, v. d.
Kaay en Röell.
Daarna begon het debat over de regeling van het Kies
recht, in tegenwoordigheid van al de leden van het Ministerie.
De heer Travaglino opende de algemeene beschouwingen
met eene bestrijding van de regeling; allereerst wierp hij
de exceptie op van ontijdigheid zoover deze wet wordt in
gediend onder een Regentschap en voorts kenschetste hij
de indiening als een onvoorzichtige daad van het geheele
Ministerie. tegenwoordige ongelijke toestand is niet het
gevolg van het bestaande kiesrecht, maar van de zucht
naar genot en weelde. Tegenover het gevoelen des Ministers,
stelde spr. zijne overtuiging, dat deze regeling het gezag
der kroon bedreigt.
Verschillende bezwaren ontwikkelende, betoogde hij
allereert, dat de kiesrechtregeling strijdt met de Grondwets
bepalingen, in zoover niet gevorderd worden positieve,
uiterlijke kenteekenen, waaraan men iemands geschiktheid
en welstand terstond herkent. De kennis van lezen en
schrijven acht hij op zich zelf geen bewijs van geschikt
heid. En evenzeer betwist hij dat niet-bedeeling gelijk staat
met maatschappelijken welstand. Ten zeerste betreurde hij
dat de Minister elk ander teeken afwijst, b. v. betaling van
belasting; eigendom of gebruik van eene woning capaci
teitenstelsel, huismanskiesrecht enz. Deze ruime uitbreiding
van kiesrecht is niet noodig. Immers heeft de Kamer vooral
in de laatste jaren d.e volksrechten in ruime mate behar
tigd, getuige de arbeidswet en de belastingwetten. En het
algemeen stemrecht bleek ook in Frankrijk geen genees-
aanbrengend middel. Hij herinnerde met warmte aan het
Haagsche adres, waarvan de onderteekening door mr.
Heemskerk, ontwerper der Grondwetsherziening van 4887,
veel beteekent. Als monarchaal gezind kan hij voor dezen
democratischen maatregel niet stemmen. Hij wil niet spelen
met vuur en de weg banen tot de volksregeering en opperde
het denkbeeld der vorming uit alle conservatieve stroomin
gen in deze Kamer van een groep tot bescherming van den
troon tegen de gevaren van deze wet, waarvoor Nederland
en Oranje moge bewaard blijver..
De Kamer besloot mr. Borret, nieuw lid voor Beverwijk,
toe te laten.
De heer Bool oordeelde ook ongunstig. Hij wil wel uit
breiding maar geleidelijk en bovenal een betere regeling van
het bestaand kiesrecht binnen de perken der Grondwet,
maar niet tot de uiterste grenzen daarvan.
Den leeftijd van een-en-twintig jaar acht hij veel te ver
gaande, en de kenteekenen voor geschiktheid en welstand
ten eenenmale onvoldoende. Ongrondwettig en in strijd met
's lands belang, acht hij de ontwerpen door drommen on
geschikter tot kiezers te proraoveeren. Het volk verlangt in
het algemeen geen uitbreiding van het kiesrecht, wel ver
lichting van lasten. Door de indiening der ontwerpen is de
drang naar uitbreiding ontstaan. Beroep op het buitenland
gaat niet op. Hij acht deze kiesrechtuitbreiding ongewenscht
met het oog op de democratische woelingen in de
toekomst in Nederland en Indië, dat in deplorabelen toestand
zal geraken. De ontwerpen gaan veel te ver en zullen over
macht brengen bij enkelen, die geen eerbied hebben voor
de rechten van anderen. Ook bij aanneming zal de agitatie
niet ophouden.
Reeds nu wordt geëischt afschaffing der Eerste Kamer
en van het Koningschap. Hij hoopt, dat overleg met de
regeering nog mogelijk zal zijn, anders zal hij beslist
tegenstemmen.
's Gravenhage, 25 Juli. Gister avond hield
de Kamerclub uit de leden der liberale party van
de Tweede Kamer eene samenkomst ter beslissing van
hare gedragslgn ten aanzien van de kiesrecht-ontwerpen.
Goes, 25 Jali. Men moge zeggen wat men wil:
uitbreiding van kiesrecht is broodnoodig, al was het
slechts om den jjver en de toewjjding te beloonen van
hen, die het voorrecht bezitten reeds kiezer te zjjn.
Want die jjver is bg velen voorbeeldig. Stelt u voor
een kiezer, die zich afslooft en zijne hersenen pgnigt
om voor vier raadsleden zjjn stembiljet in te vallen
met de namen van vier gebochelden! Met een
jjver, eene betere zaak waardig, heeft hg de geheele
gemeente de revue laten paeseeren en grinnebend van
genoegen vond hjj één, twee, drie, eindeljjk vier
personen met een bult. Wat een genot, wat zal die
kiezer een stil genoegen gesmaakt hebben, of eigenlgk
neen, waar het hart vol van is, loopt de mond van
over, en zoo moesten ook anderen deelgenoot worden
van des kiezers zonderlinge manier om de belangen
der gemeente te behartigen.
Yele andere kiezers hebben hun biljet ingevuld met
allerlei onmogeljjke namen. Grappig niet waar Zulke
kiezers hebben recht op eene dubbele of driedubbele stem!
Overigens verneemt men omtrent de aanstaande
herstemming zoo goed als niets. Het hangt er natuurljjk
geheel van af wat de liberalen doen zullen; ont
houden dezen zich dan wordt de heer Quist herkozeD.
Ongetwjjfeld Btaat de heer Van der Lseuw dichter bg
de liberalen dan zgn tegenstander. Voorts zou hjj in
den raad kunnen optreden als vertegenwoordiger der
midden-klasse-burgerg en der kleine winkeliers, een
stand waartoe geen der overige twaalf raadsleden
behoort.
Maar de heer Qaiat is reeds 22 jaar raadslid en dat
zegt ook wat. Hiertegenover voeren anderen aan dat
zes anti-revolutionairen en geen enkel katholiek niet
evenredig is. Jammer niet waar, dat bg zulk eene
verkiezing ook al op den godsdienst gelet wordt.
Een onverwacht bad. Men had den nieuwen
eigenaar van een pas door hem gekocht huis gezegd,
dat vroeger in den tuin eene uitstekende wel geweest
was en dat die wel voor eenige jaren was dichtgegooid.
Eene uitstekende wel zou in de langdurige droogte
een nitkomst geweest zgn. De eigenaar gaat dus met
eene Bpa aan 't zoeken. Hg slaat hier en daar met de
spa in den grond, tot hjj eensklaps in de diepte ver-
dwjjnt. Proefondervindelijk had hjj zich van het
bestaan der wel overtuigd, waaruit hg met veel
moeite voor den dag gehaald werd. 't Bleek nu dat
men eenvoudig wat aarde over het deksel der wel
gesmeten had, om die aan het oog te onttrekken, dat
deksel was vergaan en toen de man met zjjne spa
toevalligerwjjze daarop stootte, was het in de diepte
verdwenen, den man tegeljjkertjjd van zgn steunpunt
beroovende, met het gevolg dat hg zich op gevoelige
wjjze van het bestaan der wel kon overtuigen. Uit
voorzichtigheid heeft de man nn maar eene z. g. keel
op de wel laten metselen.
Ierseke, 25 Jali. Heden (Dinsdag) hield de
gemeenteraad eene vergadering. Ingekomen waren:
1°. Eene resolutie van den Minister van Binnenl.
Zaken, houdende atwjjzende beschikking op een verzoek
van den Raad om verhooging van 3000 tot 4400
van het buitengewoon rijkssubsidie in de kosten van
het Lager Onderwijs
2°. verzoek van Mej. van Westen, om eervol ontslag
als gemeente-vroedvrouw, tegen 15 Augustus, en
3°. verzoek van den heer E. Nieuwenbujjse, om
eervol ODtslag tegen 1 Sept. als onderwjjzer aan
school 2, wegens zgne benoeming te Haaksbergen.
Aan beide verzoeken werd voldaan, doch tegen den
datum van 15 Augustus voor Mej. van Westen werd
bezwaar gemaakt, hetwelk aanleiding gaf, dat in de
instructie der gemeente-vroedvrouw de bepaling werd
opgenomen, dat aanvragen om ontslag minstens 6 weken
te voren moeten ingediend worden.
Verder werden de volgende besluiten genomen:
Sollicitanten voor gemeents-vroedvrouw op te roepen,
tegen een salaris van 300;
in de vacature-Nieuwenhnjjse geen onderwjjzer, maar
eene onderwjjzer es aan te stellen op eene wedde van
550, met het oog op het handwerkonderwjjs, en
het salaris voor een onderwjjzer aan school 1 te
verhoogen van 500 (met 2 verhoogingen ad 25)
tot 550, dit laatste, omdat reeds 3 vergeefsche
oproepingen van sollicitanten gedaan zgn.
Zierikzee, 25 Juli. De St-Ct. van heden bevat
de bevestiging van een in het vorig nummer door
ons medegedeeld telegram uit Londen.
Bg het Departement van Koloniën is n.l. Maandag
het volgende telegram van den Gouverneur-Generaal
van Nederlandsch-Indië ontvangen:
>In den avond van 20 dezer is op het stoomschip
onder Hollandsche vlag »Raijah Kongsi Atjeh" tusschen
Telok, Semawe en Edi onder de Atjehsche passagiers
een oproer uitgebroken. Het scheepsvolk werd aan
gevallen en grootendeels vermoord; ook de kapitein
en de stuurman, beiden Engelschen. Totaal gedood
34, gewond 15. Twee Europeanen, machinisten, on
gedeerd aan boord gebleven. De Atjehers verlieten
met eenige door hen gevangen genomen passagiers,
geen Earopeanen, het schip bg Diamantpunt. Drie
gevangenen naar Telok Semawe gevlucht. Schip in
onze handen. De gouverneur, de commandant der
scheepsmacht en de resident zgn naar de plaatB van
het onheil vertrokken".
Met belangstelling zien wjj, en zeker velen met ons,
nadere berichten omtrent deze zaak tegemoet, die naar
alle waarschjjnljjkheid aanleiding zal geven tot een
tweede »Nisero-kwestie.
Volgens Lloyds register is de »Raija Kongsi Atjeh"
een jjzeren schroefstoomboot van 578 ton, in 1873 te
Glasgow geboawd. Zy vaart onder Nederlandsche vlag
en heeft de Gbineezen Thio Tiauw Siat en Ong Boen
Sin, te Oleh-leh, tot reeders.
Volgens uit Iodië ontvangen telegrammen heeft
te Padang een groote brand gewoed, waardoor de
toko's van Gebr. Veth en C. Boon H. Schlflter totaal
en die van Haacke Co. gedeelteljjk afgebrand zgn.
De totale schade moet niet minder den ƒ700,000
beloopen.
Door den minister van oorlog is bepaald, dat
de miliciens der lichting 1893, die binnen tien maanden
tijd, gerekend van den dag hunner indiensttreding,
bljjk geven van bruikbare korporaals te zgn en zich
door een zeer goed gedrag onderscheiden, daardoor
recht krjjgen op verlof voor den tgd van 2 maanden,
met behoud van soldg.
Bg het examen voor de hoofdacte te 's Gravenhage
is o. a. geslaagd mej. M. P. Mazure uit Rotterdam.
Tot opzichter bg den bouw van de tweede door-
vaartopening aan de Bonzjjbrug, over het kanaal door
Zuid-Bdveland, is benoemd de heer H. Koole, thans
opzichter bg het Merwede-kanaal te Gorinchem.
Tot directrice der HeerWeyoaendts-van-Sfceins-
fundatie te Breda is benoemd mej. E. J. Mebius.
Er hadden zich 153 dames-sollicitanten voor deze
betrekking aangeboden.
J. v. V. te Heinkenszand heeft van één boom
480 kilo prnimen geschud.
Ook voor Middelburg en omstreken is een onder-
afdeeling van de patroonarereeniging »Boaz" tot stand
gekomen.
In een vergadering der afdeeling onder leiding van
den heer A. DingemanBe, lid van het hoofdbestuur,
werd een bestuur samengesteld als volgt voor Middel
burg: de heeren C. Verhage, P. J. de Krujjter en
C. Mak; voor Vlissingen: de heeren H. J. van der Meer,
A. Huson en J. Bos; en voor het platteland de heeren
W. Melis te Serooskerke, C. Willemse te St. Laurens
en J. Pouwer te O. en W. Souburg.
Na den Btoommensch de stoomkoets!
Het volgende wordt uit Sas van Gent aan De Tijd
gemeld:
Stellig is in Nederland nog niet te zien geweest
wat eergisteren en gisteren hier te aanschouwen was.
Een schoone koets reed, of liever stoomde onze
gemeente binnen. Za onderscheidde zich in niets van
een gewoon vierwielig rjjtuig. Vier personen, twee
heeren en twee dames hadden daarin plaats genomen.
Het was een vreemd gezicht, een rjjtuig zonder paard,
zoo geregeld zich te zien voortbewegen.
Een paar bjjzonderheden zullen den lezer stellig
welkom zgn. Beschrgven, wat den niterljjken vorm
betreft, is overbodig, 't Is een rjjtuig als elk ander.
Achter, onder de rugleuning, bevindt zich een ketel
met haard, van zulk een vorm, dat het een nog het
ander in 't oog valt. Alleen is een beduidend stoom-
lekken te zien. Midden in 't voertuig staat een
toestelletje, waarmee 't bestuurd wordt, waar de stoom
fluit werkt en de hefboom tot het in gang stellen en
stilhouden ook aanwezig is. Vóór eenige maanden nam
men te Gent reeds proeven, waar men het een en
ander omverreed, doch deze reis ('t was een proefrit)
is goed geslaagd.
Wat gaan we toch vooruit!
Een ingezetene van Drachten, door ziekte in
geldeljjken nood geraakt, vroeg H. M. de Koningin-
Regentes om hnlp. De man, die als vurig sociaal
democraat bekend stond, ontving korten tjjd daarna
vanwege H. M. een bankbiljet van 40. Naar men
zegt, heeft de man nu genoeg van de partjj, waarvan
hg tot nn toe alleen heil verwachtte.
Aan de Telegraaf schrjjft men
Men hoort vaak klagen, dat wg Hollanders zoo
gaarne onze inkoopen doen bg onze bnren, ten koste
van eigen industrie en welvaart.
Het valt niet te ontkennen, dat het onmogeljjk is
om alles uit den eigen lande te betrekken; maar wat
denkt men van de volgende grootindnstrieele curiosa,
die in enkele kringen welbekend, maar dit bjj 't groote
publiek niet zgn?
Eenige jaren geleden kwam een nieuw gebouwde
rammonitor uit Engelaud, waar bg voor rekening onzer
regeering was gebouwd.
Alles stroomde naar den Helder om het nieuwe
schip te bewonderen, en reedB voor men het gezien
had, roemde men inrichting, constructie enz. enz.,
zeker reeds onder den invloed van het denkbeeld dat
het Engelsch werk was
Wjj zullen hier verder niets aan toevoegen, dan
alleen, dat er vijftienduizend Hollandsche guldens
noodig waren om het vaartnig door Hollandsche werklui
voor onze marine bruikbaar te maken. De Engelschen
hadden het ons intusachen, als prima" werk, prima
laten betalen en afgeleverd.
Een ander oorlogsschip, door Eogeland aan ons
geleverd, had op de stoomcilinders vier-en-twintig
lappenzeker pleit dit niet voor 't Engelsche gietwerk.
De pantsering aan het schip had znlke geweldige
naden, dat men die met Btopverf had aangevuld om
ze onzichtbaar te maken, en toen bet schip er dien
tengevolge niet mooier op werd, heeft men de geheele
buitenhuid netjes gepleisterd, zeker nooit vertoond in
de annalen der pantsergeschiedenis. Iedereen heeft er
verbaasd over gestaan, dat dit schip zgne bestemming,
Indië, goed en wel heeft bereikt.
Het volgende is mede reeds der vermelding waardig
Men klaagde er over, dat wanneer de in Holland
aangebouwde torpedobooten »fullspeed" hadden ge
stoomd en dan tot stilstand werden gebracht, de
vlampjjpen zoo geweldig lek werden, dat reparatie en
algeheele herziening dringend noodig was.
De booten waren in Holland (Amsterdam) geboawd,
en dat was naar veler meening de oorzaak; had men
ze in Eogeland laten bouwen, dan kon dit niet het
geval zgn geweest. Daarom werd besloten, een boot
in Eogeland met gegarandeerd waterproef vlampjjpen
te laten bouwen. De boot komt en stoomt, en al weldra
lekten de pjjpen dat het een liefbebberjj was. Nu
kregen de Hollandsche ingenieurs courage. De Engel
schen kunnen het ook niet! (Wat een hypnotisch
verlammende werking oefent die Engelsche industrie
toch op de onze nit.) Hoera! Nn zullen wjj het probeeren.
En ze wagen het, vlampjjpen van nieuwen vorm te
maken, geheel nieuw, eigen vinding, verbeeld-je vlam
pjjpen zooals die nog niet jaren in 't buitenland
bestonden, en bet vraagstuk is opgelost, de pjjpen
lekken niet meer! Het moet zuivere waarheid zgn, dat
de Engelschen het erg mooi vonden. Is het niet »the
fault of the Dutch" dat wjj zoo bjj de Engelschen in
naam ten achter staan?
Te Wjjckel (Friesland) heeft zich dezer dagen een
zeldzaam geval voorgedaan. Twee kippen toch zgn 33
dagen lang onder het hooi bedolven geweest. Toen zjj
door het omzetten van het hooi verlost werden, hadden
de dieren wel behoefte aan voedsel, doch 't meeste
hinderde hun de dorst. Men kan begrjjpen, dat hun
gang waggelend en ongeregeld was. De beestjes zgn
nu weer goed op streek.
Tot dusver werden te Anlo verkoopingen, ver
huringen etc. van den preekstoel afgekondigd. De
tegenwoordige predikant maakte aan dit onstichteljjk
gebruik een einde. De ingezetenen richten nu een
verzoek tot den kerkeraad om de afleziDg weer in te
voeren, »daar 't grootste deel der kerkgangers na de
preek nog altjjd naar omhoog bljjft turen, of er nog
iets bomt".
Iemand heeft opgespoord, dat mannetjes-muggen
volkomen onschadeljjk zjjn, maar de wjjfjeB bjj ten en
steken.
't Is altjjd pleizierig, zegt de Haagsche Ct., te weten
aan wie men iets te danken heeltmaar of men door
de kat of door den kater gebeten wordt
LANDBOUW.
Als een zeldzaamheid ban gemeld worden dat bjj
den heer Van der Eist, te Hurwenen, een varken drie-
en-twintig levende jongen heeft geworpen. De moeder
kan natuurljjk deze jongen niet tegeljjk zoogen. De
biggen zgn daarom in twee hokken geplaatst, waarin
de zeug om beurten een nnr gebracht wordt.
Als eene bijzonderheid meldt men, dat te Groede
van 744 Brugscbe roeden koolzaad is gedorsohen 52
H.L, zynde by na 21 H.L. per gemet.
Het Nederl. Landbouwcomité zal Maandag 31
dezer en zoo noodig ook volgende dagen in de
vergaderzaal der Eerste Kamer eene algemeene verga
dering houden.
Onder meer wordt dan gesproken over den toestand,
waarin op 't oogenblik de landbouw in Nederland
verkeert tengevolge van de droogte, welke geheerscht
heeft en over de vraag: of wellicht maatregelen door
het comité zgn te nemen of aan te prgzen om aan
het gebrek aan veevoeder te gemoet te komen.
Voorts zgn o. a. ter bespreking in de afdeelingen
aan de orde gesteldhet wetsontwerp, houdende nadere
bepalingen omtrent den accyns op suiker; ontwerp
van wet op de grondbelasting; de aanstelling van
landbouw-handelsagenten in het buitenland; de
knoeiergen in den boterhandel; de invoer van vee;
de muntquaestie; de vraag in hoeverre het verbroken
evenwicht in de verhouding tusaohen goud en zilver
van invloed is op de prgzen der producten van den
bodem en de salarissen der notarissen in verband met
de vermindering der mutatierechten.
In het najaar van 1892 bocht een geacht inge
zetene van een aanzienljjke plaats in Friesland van een
schipper tien korf aardappelen, die bjj onder in zgn
kelder liet brengen, terwjjl daarna nog 15 korf van een
anderen schipper werden bjjgevoegd. Aldns werden de
eerstgekochte het laatst gegeten, en waren de laatst-
gebochte 15 korf het eerst aan de beurt.
Nu had de schipper, die eertjjds de tien korf leverde,
gezegd, dat de boer, van wien hg zgn aardappelen had
gekocht, ook besproeide had, maar dat de menschen
daarop niet gesteld waren. Intusschen kon de kooper
gerust zjjD, dat de door hem (schipper) geleverde niet
besproeid waren.
Hoe dit zg, de bewuste aardappelen broeiden ont-
zagljjk en verspreidden, toen ze langzamerhand onder
de later geleverde voor den dag kwamen, een onaange
name lucht. Later vond men wel een vingerdik ljjmige
schimmel op de keldermuren, terwjjl op de houten
deuren gele plekken zichtbaar werden, en noch het
een, noch het ander kon verwjjderd worden.
Toen men eenigen tgd van de aardappelen had
gegeten, gevoelden zich achtereenvolgens acht van de
tien hnisgenooten ziek, onder vreemde verschijnselen,
als gevoel van loomheid, zwaarte in de leden en bjj
allen in meerdere of mindere mate doofheid. De twee
hnisgenooten, die niet ziek werden, waren juiBt die
genen, die niet van de aardappelen hadden gegeten,
en wel één zuigeling, en één die niet van aardappelen
hield.
Een volwassen dochter bezweek al spoedig, terwjjl
op dit oogenblik een 19-jarige nog ernstig ziek is, en
dat reeds sedert Mei. De andere huisgenooten zgn
hersteld, hoewel enkelen nog wel eens klagen over
loomheid en vooral over doofheid.
Toen de huisvader tot de ontdekking kwam, dat
misschien de aardappelen de vreeseljjke ziekte veroor
zaakten, gaf bjj ze aan zgn werkvrouw en aan nog
eon gezin, om ze aan de schapen te geven. Maar deze
menschen vonden het eten te goed voor dieren en
gebruikten het zeiven en ook zjj allen werden
ziek. Wel is waar niet zoo ernstig als in het eerst
bedoelde gezin dat er argeloos weken aaneen van had
gebruikt, maar toch vrjj duideljjk op geljjksoortige
wjjze.
De toestand van de 19-jarige patiënte is in de laatste
dagen weer veel ongunbtiger geworden.
Aanbestedingen, Verkoopingen, enz.
Het door verbouwing vergrooten van school D
(Meisjesschool) te Zierikzee, is aangenomen door den
heer M. v. d. Linden voor ƒ3258.
KERKNIEUWS.
Te Terneuzen worden pogingen aangewend om de
thans bestaande twee afdeelingen van het oud-gerefor
meerd kerkgenootschap (waarbjj nog steeds de psalmen
van PetruB Datheen gebruikt worden) tot één genootschap
te vereenigen.
Door berkvoogden en notabelen der Ned. Herv.
Gemeente te St. Annaland is besloten aan de kies
gerechtigden dier gemeente voor te stellen eene nieuwe
kerk te bouwen, aangezien de tegenwoordige in eenen
zeer bonwvalligen toestand verkeert. Eene stemming
zal daarover in de volgende week plaats hebben.
'8 Gravenhage, 24 Juli 1893.
Met bewonderenswaardige kalmte en in de meest
volkomen orde is de groote meeting afgeloopen,
Zondag alhier gehouden ten gunste van Tak's kies-
rechtvoorstellen. Men weet dat het Algemeen
Nederlandsche Werkliedenverbond daartoe het
initiatief heeft genomen. Het was tot zekere hoogte
een gevaarlijke proefneming. Immers, thans zou
moeten blijken of inderdaad dat Werkliedenverbond,
met den afgevaardigde Heldt aan het hoofd, zoo
zwak staat als de sociaal-democraten steeds beweren
dat het geval is. Ware deze meeting mislukt
waartoe van socialistische en zelfs liberale zijde
genoeg moeite is gedaan dan zou Heldt's
positie in de Kamer niet alleen een zeer zwakke
zjjn geworden, maar het Werkliedenverbond zou
gerust hebben kunnen opdoeken. De groote be-
teekenis van deze meeting is dan ook m. i. minder
gelegen in de aangenomen motie, dan wel in bet
feit dat zich 110 vereenigingen, de meeste werk-
liedenvereenigingen, slechts enkele politieke
waren er bij met 9000 leden scharen om de
vaan van het Alg. Ned. Werkliedenverbond met
Heldt tot aanvoerder, dat wil zeggen, behooren
tot de ordelijke werklieden, die zooveel mogelijk
langs geleidelijken en wettigen weg willen komen
tot hunne politieke rechten. En dat cijfer drukt
volstrekt nog niet bet geheele aantal uit dat in
ons land bestaat. Niet alleen toch dat verscheidene
vereenigingen zich lieten verontschuldigen, maar
velen waren ook verhinderd om de principieele
reden, dat de meeting op een Zondag werd ge
houden. Men mag dus gerust zeggen dat de betoo
ging der ordelievende werklieden getoond heeft dat
hun leger in Nederland gelukkig nog zeer groot is
en onbetwistbaar een tegenwicht kan vormen tegen
•die andere vereenigingen, die zich plaatsen op het
standpunt van de bekende revolutionaire Zwolsche
meeting.
Of nu juist de gezeten werkman" volgen#
de herminologie door den heer Gleichman eenige
jaren geleden uitgevonden tot deze hetoogers
behoorde, zou ik niet durven verzekeren. Wat
zulk een >gezeten" werkman eigenlgk voor een
schepsel is, zal misschien de beer Gleichman alleen
weten te zeggen en wellicht ook niet, daar het
eigenlgk ook wel bij hem zal zgn geweest een
beeld van pure fantaisie. Voor zoover hij bedoelde
de voor zich zelf werkende en hun waar verkoo-
pende werklieden, kan men deze veeleer brengen
tot de categorie der kleine bazen. De bg groote
uitzondering eenig kapitaal bezittende werklieden
kan men rekenen tot de kleine bezitters. Gezeten"
in den zin van bezittend, öf geld óf eigen huis,
zijn er bitter weinig werklieden. En dat bleek
overtuigend uit de op deze meeting gevoerde
debatten. Een der beste sprekers, zoo niet de
beste, was een eenvoudig boerenbakker uit een
kleine Friesche plaats, een man die een natuurlijk
gezond verstand bezit en zonder eenige geleerdheid
zgne gedachten behoorlijk weet uit te spreken. En
die man, voorganger in deze arbeidersmeeting,
verklaarde zelf niet meer te verdienen dan 9
per week. Ik verzeker u dat die man duizend
maal eer het kiesrecht verdiende dan honderden
tegenwoordige kiezers, al zijn zij ook gezeten
burgers". Welk een kalm betoog, gezonde hnmor,
goede woordenkeus bij zulk een eenvoudig mensch
Den grooten staatsman Van Houten, die in zgn
parlementairen ouderdom, met de meest conserva
tieve denkbeelden komt aandragen, sloeg hjj dood
met de nuchterste opmerkingen. Van Houten wilde
als eisch gesteld zien het bezit van een spaarbank
boekje van 50. Maar, mijn beste mijnbeer Van
Houten, gg weet niets van de toestanden waarover
ge spreekt, zeide de Workumer bakker. Ik, met
mijn 9 weekgeld, heb vaak veel meer dan 50
op de spaarbank. Ik leg wekelijks van mijn ver
diensten wat weg om huur en brandstof te kunnen
betalenkomen de schuldeischers soms niet spoedig
op, dan staan er wel 100 of meer op de spaar
bank, maar behoort dat geld mij toe, of wel aan
die schuldeischers? En moet ik kiezer worden
omdat het geld van mijn schuldeischers op de
spaarbank staat? Neen, de werkman die 50 op
de spaarbank heeft en ze er op houdt, is een groote
zeldzaamheid en dus die maatstaf van spaarbank
boekjes voor het kiesrecht ware de onzuiverste, de
onbillijkste, die men zich bedenken kan.
Die opinie werd overigens door alle sprekers ge
openbaard en de algemeene instemming, die de
voorgestelde motie vond, waarin de aanneming der
ontwerpenTak wordt aanbevolen als een eiscb
van rechtvaardigheid, van politiek beleid en politieke
eerljjkheid, bewijst dat deze werklieden, al zijn ze
dan ook ongezet en", de bedoeling van de wet
vatten en die weten te waardeeren. Ongetwijfeld
zgn er in hun midden velen, die liever nog veel
verder zouden wenschen te zien gegaan, maar zij
begrijpen dat de Grondwet het niet toelaat en be
rusten in het onvermijdelijke.
Wat er gebeuren zal als deze ontwerpen worden
verworpen? Ook dat is door die ongezeten werk-
