ZIERIKZEESCHE NIEUWSBODE.
Zaterdag 25 Februari 1893.
Directeur-Uitgever J. WAALE.
Tweede Blad.
De afstand is zoo groot niet.
NIEUWSTIJDINGEN.
Verschijnt DINSDAG, DONDERDAG en
ZATERDAG.
De prijs per 3 maanden is f 1,30, franco per post
f 1,60.
Noord-Amerika, Transvaal, Indië enz. verzending
eens per week, f 10,per jaar.
49ste JAARGANG. No. 6276.
Advertentiën, van 13 regels 30 Cts.
meerdere regels 10 Cts., kunnen uiterlijk tot des
Maandags, Woensdags en Vrijdags middags
12 ure bezorgd worden.
Groote letter wordt naar plaatsruimte berekend.
Betalingen van Abonnements- of Advertentie-gelden gelieve men te zenden aan de Administratie ZierikzeescTie Nieuwsbod#"
De boogleeraar Spruijt heeft gevolg gegeven aan
den wensch om de eischen op te geven, waaraan,
naar zijne zienswijze, het kiesrecht moet voldoen I
om de bezwaren te ontgaan, die hij aan de door
den Minister Tak van Poortvliet voorgestelde i
kiesrechtuitbreiding toeschrijft.
Wij hebben naar die uiteenzetting gevraagd en
achten ons daarom verplicht, onze lezers er mede
bekend te maken, en in de tweede plaats om
eenige opmerkingen te doen volgen over zijne j
voorstellen.
Wat de hoogleeraar wil komt op het volgende
neer.
Uitgaande van het standpunt, dat de grondwet
van den kiezer zekere mate van maatscbappelijken
welstand geiiischt heeft, omdat zij voorkomen
wilde dat degenen die niets bézitten, langs den
weg der belastingheffing de burgers plunderen die
wel iets bezitten, betoogt1 de Scbr. dat eene der
gelijke plundering alleen kan geschieden door het
heften van directe belastingen. Wil men dus
socialistische proefnemingen voorkomen, dan behoort
z. i. als kenmerk van welstand aangenomen te
worden het betalen van eenen aanslag in de rijks
directe belastingen of het bewonengedurende zekeren
tijd, van een huis of een deel van een huis dat in
de belasting aangeslagen is. Ieder ander kenmerk
is volmaakt willekeurig. Wat de Minister Tak
als kenmerk voorstelt het voorzien in het
onderhoud van zichzelf en zijn gezin zou een
uitnemend kenmerk zijn, wanneer de aanwezigheid
daarvan maar te constateeren ware. Doch wanneer
de Minister, als kenmerk van die aanwezigheid,
het niet bedeeld zijn aanneemt, en dus verklaart
dat elk, die niet bedeeld is, in zijn eigen onder
houd en dat van zijn gezin voorziet, dan spreekt
hij eene bewering uit, waarvan de onjuistheid in
het oog springt. Men denke aan de landloopers,
de bedelaars, de zwervers, of aan de inwonende
meerdeijarige zonen, in wier behoeften hun ouders
voorzien.
's Ministers kenmerk van geschiktheid zou de
heer Spruijt niet gaarne onbepaald veroordeelen.
Maar hij zou een waarborg in de wet verlangen,
dat aan de voorwaarde van eene eigenhandig
geschreven aanvraag om op de kiezerslijst geplaatst
te worden, waaruit de aanwezigheid van de kennis
van lezen en schrijven moet blijkeD, eene verstandige
toepassing worde gegeven. Van personen, die onder
de bestaande wet het kiesrecht reeds verkregen
hebben, wil de Scbr. aangenomen zien, dat zij de
noodige geschiktheid hebben, evenzoo van hen,
die zekere maatschappelijke betrekkingen bekleeden
of bepaalde examens hebben afgelegd. Deze allen
wil hij van den eisch der schriftelijke aanvrage
zien vrijgesteld.
Voorts is prof. S. een voorstander van den
eisch van eenen hoogeren leeftijd dan die der
meerderjarigheid voor de toekenning van het kies
recht. Zich grondend op het onderzoek der sterfte-
tafels over de laatste 20 jaren door prof. Van
Pescb, die eene stijging van de gemiddelde sterfte
bij mannen waarnam van het 24e tot het 27e jaar,
wat z. i. is toe te schrijven hieraan, dat velen nog
niet bestand zijn tegen de grootere vrijheid, die de
meerderjarigheid voor hen medebrengt, wil de
Schr. de jonge mannen niet voor hun 28e jaar tot
de stembus toegelaten zien, wijl op dien leeftijd
de al te ongeschikten uit hunne rijen verdwenen
en alleen diegenen overgebleven zouden zijn, aan
wie men met eenig meer vertrouwen een stem
biljet ter hand kan stellen. Misschien zelfs zegt
ty zou het nog veiliger zijn, het kiesrecht eerst
toe te kennen op 30-jarigen leeftijd.
Prof. S. verklaart, dat niemand dan hij zelf
aansprakelijk is voor de meeningenin het
bovenstaande uiteengezet. Toch durft hij hopen,
dat de gevoelens zijner geestverwanten niet in
beginsel van de zijnen zullen verschillen.
Uit hetgeen hij verder nog tot toelichting zegt,
volgt, dat hij den «gezeten werkman" het kies
recht wil zien toegekend.
Thans eenige opmerkingen. Over den eisch dat
sommigen zonder aanvraag op de kiezerslijst
worden gebracht of blijven, is weinig te zeggen.
Die verandert in het wezen van het kiesrecht
niets; hij ontslaat alleen van eene formaliteit hen,
die nu reeds het kiesrecht uitoefenen en, zoo het
eenigen invloed heeft op de toekenning er van,
dan zou het deze zijn, dat het werd toegekend
aan enkelen, die het naar de nieuwe bepalingen
wellicht niet zouden bekomen, niet dat iemand
van het kiesrecht werd uitgesloten, die het
overigens zou kunnen verkrijgen. Het doel van
beperking wordt daarmede niet bereikt.
Beperking is wel het gevolg van verhooging van
den gevorderden leeftijd, maar alleen beperking in
aantal, niet verandering der soori van kiezers.
Van hen, die de heer Spruit krachtens zijn eerste
opstellen in de N. R. Ct. wenscht uitgesloten te
zien, bereikt een groot aantal ook den leeftijd van
28, 29, 30 jaren. Ja, het is wel aannemelijk, dat
deze soort menschen, omdat zij reeds op jeugdiger
leeftijd aan meer vrijheid en meer zelfstandigheid
gewoon zijn, na bun meerderjarig worden daarvan
minder ernstige gevolgen ondervinden dan met
jongelieden uit hoogere kringen het geval schijnt
te zijn, naar de gevolgtrekkingen, die de heer
Spruijt uit de statistiek maakt.
Wat omtrent de kenmerken van geschiktheid
gezegd wordt, komt overeen met wat onzerzijds
ook reeds is opgemerkt. Ook wij wenschen in de
wet zelve de noodige voorschriften opgenomen
te zien, die hef kenmerk van geschiktheid ont
trekken aan de wisselende opvattingen der uit
voerende macht.
Het kenmerk van welstand eindelijk zou
volgens den heer Spruijt, uitmuntend zijn, als
het maar te constateeren ware. Dat er een
middel dient gezocht te worden, om althans
bedelaars en landloopers te weren, is ook dezer
zijds, is ook door de Liberale Unie uitgesproken.
Wat stelt de heer Spruijt daartoe echter voor?
Het betalen in de directe belasting of het
bewonen, gedurende zekeren tijd van een huis,
of een gedeelte van een huis,
Maar dan is ieder ongehuwd man, die bij
anderen inwoont, als hjj zelf niet in de belastingen
aangeslagen is, van het kiesrecht uitgesloten; of
krijgen we dan wellicht ook de zoogenaamde
lodgers weer, en aan welke eischen moeien die
voldoen
Het hoofdbezwaar tegen de laatste bepaling
geldt ook tegen de anderehet aangeslagen zijn
in 's Rijks directe belastingen. Wij zullen van
de ondoelmatigheid van een census aL kenmerk
van kiesgerechtigdheid niets meer zeggen. Als
de ervaring den heer Spruijt daarvau uog niet
overtuigd heeft, zullen onze korte opmerkingen dat
zeker niet doen, maar een bezwaar, dat o. i. ook
bij hem ingang moet vinden, is dit, dat daardoor
weder een onoplosbaar verband gelegd zou worden
tusschen kiesrecht en belastingstelsel, en men
het belastingstelsel in vele gevallen weer niet zou
kunnen wijzigen of verbeteren, zonder gevaar
te loopen, aan het kiesrecht te tornen.
Er is echter nog een veel ernstiger bezwaar,
dat der onrechtvaardigheid. Zal men den man,
die eene kleinigheid in de directe belastingen
betaalt, het kiesrecht toekennen, en den man
het onthouden, die door het persoonlijk vervullen
van zijn dienstplicht een der zwaarste persoon
lijke belastingen heeft gedragen?
Ziedaar eenige opmerkingen over de voorstellen
van den heer Spruijt, waaruit blijkt dat wij ze,
wat de hoofdzaak betreft, onaannemelijk moeten
verklaren.
Er is intusschen eene andere, o. i. belangrijker
opmerking te maken. Wat zal in het wezen
der zaak het verschil zijn, tusschen het kiesrecht
van den heer Spruijt, en dat van den heer
Tak? Het laatste zal een zeker getal kiezers
omvatten (en daaronder zeker ook wel niet
ongeschikte), die door het eerste uitgesloten
worden, maar als het kiesrechtTak aan het
algemeen kiesrecht grenst, hoe ver staat het
kiesrecht—Spruijt dan daarvan af? En als in
het kiesrechtTak de kiezers behooren tot
«degenen, die niets bezitten", en die «langs
den weg der belastingheffing de burgers zullen
plunderen, die wel iets bezitten", is dan in
het kiesrecht van den heer Spruijt het overwicht
verlegd naar de zijde dergenen, die bezitten
Het heeft er niets van en daarom is de
slotsom waartoe wij komen: de afstand tusschen
de kiesrecht-uitbreiding, die wij zouden goed
keuren en diewaarmee de heer .Spruijt
genoegen zou nemen, is zoo groot niet, dat de
strenge afkeuring, die hij over de houding der
Liberale Unie en die het met haar eens zijn,
uitsprak, gerechtvaardigd is. En, waar hij, die
bekommerd was over den grooten sprong, dien
wij bereid waren te doen, zoo weinig minder
ver springt, behoeven wij ons door hem over de
toekomst niet ongerust te laten maken, als het
ontwerpTak in hoofdzaak ongewijzigd mocht
worden aangenomen.
Nederland.
Nijmegen, 22 Febr. Gister vierden de drieling-
meisjes van R Klaassen alhier, haar eersten verjaardag.
Wekt reeds de geboorte van een drieÜDg de belang
stelling op, zeldzaam is het evenwel als de kinderen
allen m net leven bljjven en zooals deze groeien als
kooleD.
De drie eerstelingen van dit echtpaar behoeven ieder
afzonderlek voor andere kinderen van hun leeftjjd niet
onder te doen.
Amsterdam 22 Febr. De heer J. R. Wirite
alhier, neelt in eeae nota aan den raad dezer gemeente
de strekking van zjjn voorstel tot opheffing der uni
versiteit als gemeente-instelling nog eens toegelicht.
Zich beroepende op den «buitenmate zorgwekkenden
toestand11 der gemeente-fiaanciën, acht bij het eene
onmisbare voorwaarde voor bljjvende verbetering, dat
het Rjjk voor zjjne rekening neme wat rjjkszaak is,
als: onderwjjs, armenzorg, echutterjj, uitvoering der
kieswet en saoitaire wetten, jastitieele politie, enz.
«Welke kracht" vraagt de heer Wüste «zal van
Amsterdam echter kuoDen uitgaan om de Regeering
te overtuigen van de noodzakelijkheid, dat de gemeente
worde ontberen van de haar ten onrechte opgelegde
lasten, zoolang de tegenstander zegevierend kan ant-
wooidtn, dai du nood toch wel niet zóó hoog gestegen
moet zgn, zoolang de gemeente eene kostbare instelling
van weelde en liefnebberjj onderhoudt, die noch ver
plicht, noch noodzakelijk is?"
Even over zessen ontstond gisteravond alhier
een hevige brand in pand no. 70 aan de Geldersche
Kade, waarvan de tweede verdieping werd bewoond
door den koopman in brandstoffen Van der Heul. Zgn
vrcuw was met haar twee kinderen alleen thuis. Ooi
zes uur stootte zjj de petroleumlamp om, en toen
daarop de vlammen hoog opkropen tegen het b; hangsel
en de gordjjnen, vluchtte zjj terstond met haar kroost,
door den schrik vergetende de bovenburen te. waar
schuwen.
Juffrouw Van der Heul werd opgenomen by haar
overburen.
Maar daarbinnen woedde het alles vernielende element
voort. De vlammen zochten een uitweg langs de trap
en beletten daardoor haar die boven waren, te ont
komen.
T Waren de vrouw van den smidsknecht Alikot en
haar vier kinderen; drie meisjes en een jongen, van 6,
5, 3 en l'/j jaar.
Ia baar wanhoop, geheel ingesloten door bet vuur,
vluchtte de moeder met haar jongste kind door een
der venBters. Buiten gekomen op uet dak, redde zjj
haar lieveling door een toeval, door haar te laten
vallen in de goot.
De at me vrouw zelve had het ongeluk te struikelen.
Zy viel door een lantaarn op de biunenpl iats en kwam
bjj de achterburen aan den Zeedjjk no. 69 terecht.
Zeer ernstig gekneusd werd zjj opgenomen en naar
den apotheker W. H. van der Meulen gebracht, die
de gewonde als altjjd zeer menechlievend hulp ver
leende. Do ruggestreug van de vrouw bleek gebroken,
zy was bewusteloos, en bloedend uit neus eu mond
werd zy naar het gasthuis gebracht, waar zij hoogst
zorgelyK aankwam en sprtedig overleed.
Em ooggetuige, de flinke echoenmaker L. J. A.
Kienhuis, wonende naast perceel 70, waar het vuur
zooveel vernielde, een man, die hielp waar bjj kon,
verhaalt het volgende:
«Ik zat rustig in mjjn werkplaats de courant te
lezen, toen ik 't zal tien minuten over zessen zyn
geweest werd opgeschrikt door mijn buurvrouw,
die opgewonden uit haar bakkerswinkel kwam, schreeu
wend: «O, God, wat gebeurt hier boven?"
«Dadeljjk snelde ik naar buiten en toen zag ik, dat
de tweede en derde verdieping van het aangrenzende
huis in volle vlam stonden
«Mjjn dochter, die mjj was nageloopen, herinnerde
my, dat op de tweede verdieping een vrouw met twee
kinderen en op de derde een vrouw met vier kinderen
alleen thuis waren.
«Ik wild» terstond de trap opgaan, maar de vlammen
dreven mjj terug. »'t Is niet noodig!" riep een man,
die buiten stond onder de talrjjke nieuwsgierigen my
toe, «allen zjj a gered!" Helaas bjj had verkeerd gezien.
«Omstreeks half zaven kwam de brandweer op het
terrein. 't Blusacbingawerk ging. met groote moeilijk
heden gepaard, want de kranige wachten konden niet
langs de trappen naar boven.
«Toch weiden zij hierdoor niet afgeschrikt; een paar
gasten klauterden door een ruitje in mjjn binnenkamer
naar het plat der eerste verdieping. Ean oogenblik
daarna kwam ééa hunner terug met een kind, een
meisje van anderhalf jaar, dat zy half gestikt, met een
brandwonde aan het hoofd en met doornatte geschroeide
kleertjes hadden gevonden in de goot.
«Met een vriend van mjj verleende ik het wichtje
de eerste hulp.
«Twee hoog was alles vernield, alles verkoold, maar
op het bovenste bovenhuis was de verwoesting bjjna
nog grooter. De beide kamers waren door de vlammen
geheel verteerd; de tusschenschotten verdwenen, de
inboedel lag als ééa gloeiende masBa op den rookenden
grond.
Toen de brandweermannen, voortdurend van buiten
bespoten, zochten nog iets te redden, ronden zjj voor
■de ramen aan de straat drie ljjkjes van jpnge kinderen
met brandwonden bedekt, de armpjes gestrekt, de
handjes toegeknepen, doch met ongedeerde kleertjes.
De ongelukkige schepseltjes de middelste had haar
rokjes over het hoofd geslagen zya waarschjjnljjk
gestikt in den rook.
«Stjjf, bruiD, als ledepoppen, worden de ljjkjes van
broertje en zusjes, in de inmiddels aangebrachte gaat-
huismanden gelegd, en daarna vervoerd naar •t Binnen
gasthuis".
Inmiddels was de man en vader, die reeds 12 jaar
lang zeer oppassend werkzaam is bjj den héér Aling,
smid op den Korten Nieuwendyk, door een vriend
voorzichtig in keanis gesteld van de ramp, die hem
had getroffen.
«Wezenloos, geheel versuft, ging Alikot eerst naar
zjja huis en daarna naar het gasthuis, waar hjj schrik
barend kalm zjjn stervende vrouw vond en de Ijjken
van drie zjjner vier kinderen.
Da rampzalige vader zou juist .de volgende week
gaan verhuizen".
Zoo was in een half uur tjjds.een gelukkig gezin
verwoest.
De man, die de vorige week te Amsterdam terecht
stond wegens het plegen van een 12-tal diefstallen, was
niet surnumerair bjj de belastingen. Wel was hy vroeger
in dat korps opgenomen, doch reeds eenige jaren daaruit
ontslagen.
Een der grootste spiegelruiten van den winkel van
Hirsch op het Leidsche plein te Amsterdam is door een
steenworp verbrijzeld. Toen het gebeurd was, kwamen van
alle kanten menschen aanloopen, om te zien wat er aan
de hand was. Ze zagen toen een man, blijkbaar de dader,
voor de gebroken ruit staan, zonder een poging te doen om
zich uit de voeten te maken. Een paar omstanders pakten
den man in zijn kraag en brachten hem naar het politie
bureau, waar hij verklaarde de ruit te hebben ingegooid,
omdat hij nu al weken lang zwervende was en hij dit de
eenvoudigste manier vond om onder dak te komen.
Miaassluis, 23 Febr. Na de opening van de
spoorweglyn van bier naar den Hoek van Holland op
1 JuDi zal eene groote uitbreiding gegeven worden aan
het aantal treinen. Niet minder dan 18 op een dag
been en terug. Daaronder zjjn eenige sneltreinen. Ook
zal dao weer een late avondtrein uit Rotterdam loopeo,
zeker 3 maal per week en mogeljjk wel iederen avond.
Goes, 23 Febr. Het drietal ter benoeming van een
directeur en een directrice in het Gasthuis alhier, bestaat
uit D. Park eu echtgenoote te Sliedrecht, G. van Holst en
echtgenoote te Haarlem en del George en echtgenoote te
Dordrecht.
Daaruit is benoemd de heer D. Park en mej. T. Park
v. d. Zee, huismeester en huismeesteres in het Oudemannen-
en Vrouwenhuis te Sliedrecht.
Te 's Gravenpolder is in de vacature-Burger tot lid
van den raad gekozen de heer L. A. Paardekooper Overman,
notaris, met 43 van de 72 stemmen.
Woensdagmorgen vroeg vond de koetsier van de
weduwe Reijk te Goes aan den Sehoorschen Zandweg een
man in bewusteloozen toestand. Het bleek te zijn zekere
K., klompenmaker te Ovezande. Vermoedelijk heeft IC.',
Dinsdag uit de stad komende, zich daar te slapen gelegd
of is hij gevallen, zonder door iemand te worden opgemerkt.
In Februari een nacht onder den blooten hemel door te
brengen, is wel wat heel frisch.
Koljjuaiplaat, 23 Febr. Gisteren avond gaf de
reder jj kers vereeoiging «Voorwaarts" alhier in dit seizoen
eene tweede uitvoering waarvan het doel, n.l. dat zy
dit uitsluitend voor den armen deed, loffeljjk mag
genoemd worden. De stukjes, die werden ten toonele
gebracht, zjjn I. «De dochter van den Barbier", bljjspel
met zang in ééa bedrjjf; II. «Het Parelsnoer." Operette.
Dramatische schets in ééa bedrjjf; III «Overwonnen".
Kluchtspel in ééa bedrjjf, en IV. .Proza en Poëzie", en
werden over bet geheel genomen tamelyk wel afge
speeld. Voor het vervolg zy den heeren (riet allen)
aaobevolen wat rolvaster te zjjn. De dames kwamen
evenals de eerste manl weer flink voor den dag. Laten
die zoo voortgaan. Wanneer ten slotte nog eene op
merking mag gedaan worden, dan iB het dit, dat voor
'fc vervolg door den hotelhouder tegenover zijue klanten
wat meer beleefdheid in acht genomen worde.
Wissenkerke, 23 Febr. Gisterenavond hield onze
rederijkersvereeniging de tweede uitvoering in dit seizoen,
in het lokaal »de Kroon". Er was weinig publiek, doch de
aanwezigen luisterden met aandacht naar de twee stukken,
die werden opgevoerd: «Man en Vader, doch Vrouw noch
Kind" en «de Broek van Mahomet". Van het eerste stuk
werden de twee eerste bedrijven uitstekend uitgevoerd, het
derde bedrijf m.i. iets minder. Alle eer komt echter toe
aan de dames Voois en Lief broer, benevens aan de heeren,
die de rollen van Peterman en van Lichtzin vervulden.
Ook het tweede stukje werd flink afgespeeld en het is
een feit, dat zonder uitzondering allen in hunne verschillende
rollen goed hun best deden en dat de aanwezigen dit op
prijs stelden door een hartelijk applaus.
Brouwershaven, 22 Febr. In de heden ge
houden vergadering van den Raad werd benoemd tot
gemeente-geneesheer dokter C. Grebe de Haan, arts alhier,
laatst komende uit Oost-Indië, en werd naar aanleiding van
een daartoe ingekomen verzoek van het comité tot het
verkrijgen van concessie voor de kortste verbinding van de
eilanden Schouwen en Duiveland met den vasten wal, door
middel van een stoomtram, besloten (hoezeer dit hoogst
bezwarend werd geacht voor eene bevolking van 1453
zielen) om aan de eventueel op te richten stoomtram
maatschappij BrouwershavenSteenbergen de gevraagde
jaarlijksche bijdrage, van f 400 te verleenen, gedurende den
tijd van 20 jaren, voor elk jaar dat de lijn geëxploiteerd
wordt.
Zierïtiseee, 23 Febr. Wjj ontvingeu heden het
tiende verslag van de inrichting voor ziekenverpleging
te Middelburg, loopende over het jaar 1892.
Daarin wordt in de eerste plaats een overzicht ge
geven van hetgeen in het verloopen tienjarig tjjdvak
verricht is en verder gewezen op den toestand, waarin
de inrichting zich fhans bevindt.
Ia 1883 bedroeg het aantal dagdiensten 6, nacht
diensten 56, weekdiensten 25, tusschendienstea 44 en
gratisdiensten 30, welke cjjfers in 1892 zjjo gestegen,
respectieveljjk tot 155, 356, 156l/s» 225 eu 529
In 1892 werd door de pleegzusters behalve in Middel
burg ook buitenslands verpleegd on werden bovendien
diensten waargenomen te Baarn, Ylisaingen, Zierikzee,
Goes, Koudekerke en Domburg.
Het getal pleegzusters bedraagt thans 6.
In 1892 had eene groote hervorming plaats, door de
benoeming van mej. Vos tot directrice over het Gast
huis. De nieuwe regeling voldoet in alle opzichten.
De ontvangsten bedroegen in 1892 5231.44s, daar
onder komen voor 961 ala giften, f 1037.50 als
contributies en 2155.80 als vérpl'eeggeldeo.
Onder de uitgaven, eveneens 5231.445 bedragende,
komt voor de verpleegsters 2120.625 en voor kosten
van verpleging bjj minvermogenden 329.75 voor.
Het kapitaal werd door de in 1892 ontvangen rente
met 66 94 vermeerderd.
Met den 16n Maart a.s. wordt de luit. ter zee
der le kl. J. A. Kloek eervol ontheven van het bevel
over Hr. M9. stoomriviervaartuig «Merva" en op
non-activiteit geBteld.
Bjj Kon. besluit is, met ingang van 15 Maart,
benoemd tot officier van justitie bjj de arrondissements
rechtbank te Amsterdam mr. B. Ort, thans officier van
justitie bjj de arrondissements-reohtbank te Winschoten.
De Exploitatie- maatscbappjj heeft benoemd tot
adjunct-directeur der tractie te Vlissingen den heer
Kramers, ter vervanging van den heer Vaes, die ontslag
heeft aangevraagd.
De heer G. J. Boon, oud-scheepsgezagvoerder, is
belast met de bemanning en uitrusting van de bij de
Kon. MaatBchappy «De Schelde" te Vlissingen in
aanbouw zijnde opium jagers «Argus" en «Cycloop",
bestemd voor den dienst in Nederlandsch-Indië.
De officier van adm. le kl. P. F. van Wage wordt
deD 25en Maart op non-activiteit gesteld.
Genoemde officier is bestemd voor het eskader in
Oost-Indië, waarheen hy einde Maart of begin April
zal vertrekken.
Te 's Gravenhage is voor de akte nuttige hand
werken 0. a. geslaagd mej. C. C. Doyvestein, uit
Ternenzen.
Ziorikzee, 23 Febr. Den 7 Maart zal de heer Van
Kerkwijk zijn dertigjarig lidmaatschap der Tweede Kamer
vieren door een diner aan zijne medeleden aan te bieden.
Aan De Tern. Ct. schrjjft men uit Koewacht:
Als een bewjjs boe bet ongeluk een menscb vervolgen
kan, diene het volgende. Toen voor twee jaren de
influenza in deze streken zoo hevig woedde, werd een
oppassend man alhier er. ook door aangetast. De in
fluenza week, maar de man was zoo zenuwachtig
geworden, dat bjj de minste beweging al zyn ledematen
schudden. ZoolaDg zjjne middelen het toelieten, zocht
bjj hulp bjj de geneeskunde, doch tot nog toe te ver
geefs. Integendeel zyn toeBtand werd erger. Den zesden
Februari van het vorige jaar stierf zjjme vrouw en
eenige dagen later zjjn pasgeboren kind. Kort daarna
stierven nog twee andere kinderen. Een paar maanden
later moest hy zyn tweede dochter van 19 jaar naar
het graf zien dragen. Weer een paar maanden en de
dood eischte nogmaals een offer, nameljjk een zjjner
andere dochters, een meisje van 16 jaar. En nu is
verleden Zaterdag weer een veertienjarig meisje over
leden. Wie kan den toestand van dezen ongelukkigen
vader beschryven, die zoo vreeselyk door het noodlot
getroffen wordt. Op zjjn Nienwjaarsrekening van den
timmerman stonden niet minder dan zes doodkisten.
Is het wonder, dat hy, die vroeger een zekeren welstand
genoot, thans ook nog met armoede bedreigd wordt,
te meer daar bjj zelf niet in zyn onderhoud en dat
van zjjne drie overige kinderen kan voorzien.
Als iemand eens een goed werk wilde doen, dan
zou het zeker hier goed besteed zyn en het naamloos
verdriet van den oppasseoden man eenigazins lenigen.
De heer Geerards, hoofd der Bchool te Koewacht,
wil gaarne de gaven in ontvangst nemen om dien
diep te beklagen man toch eenigazins te helpen.
Te Filippine zou Zondag j.l. de sociaal-democraat
Van der Veer, uit Middelburg, als spreker optreden.
De zaal was stampvol. Niuweljjks echter was de
spreker begonnen, of hjj werd van verschillende zjjden
in de rede gevallen, waarna er een geweldig ramoer
in de zaal ontstond. Nadat dit bjjna een halfuur ge-
daurd had, verliet Van der Veer de zaal. Onmiddelljjk
daar .ip vertrok bjj, begeleid door de politie en gevolgd
door eene schreeuwende menigte.
ZïeriUcseee, 24 Febr. Gisteren avond had in de
Concertzaal de tweede bjjeenkomst met dames plaats,
van de Afdeeling Z>erikzee van den Nederlandschen
Protestantenbond. Vóór en na de pauze trad als spreker
op, de heer J. H. C. Hejjse van Middelburg. Spreker,
die voor een goed bezette zaal het woord voerde,
begon met de mededeeling, dat toen hjj nog predikant
was, bjj eens in de Kleine Kerk alhier gesproken had
over de waarheid: dat de sterken voor de zwakken zijn.
Deze waarheid stond voor spieker nog onveranderd
vast. In het licht van deze waarheid beschouwde hjj
daarop de sociale quasstie Na een schoon citaat van
een Franschen en Eogelschen schrjjver en de aanhaling
uit eene redevoering va ft Prof. Quack, stond spreker
eerst stil bjj Kerk en Godsdienst en de verhouding
van beiden tot het maatschappeljjke vraagstuk. Met
hoeveel waardeering de.heer Hejjse ook van Kerk en
Godsdienst gewaagde, zoo schroomde hjj toch niet, om
als zjjne meening uit te sprekendat hjj het volstrekt
niet eens was met. hen, die de leniging en opheffiog
der maatschappeljjke nooden alleen van het geloot
verwachten. Vervolgens besprak bjj het heilsleger en
de werkzaamheden van generaal Booth, maar ook van
deze bewegiDg op maatacbappeljjk gebied verwachtte by
geen hervorming, daar de echte hervormers nooit op
de wjjze als de mannen van het heilsleger zyn op
getreden, Weten de radicalen zelf niet, wat zjj willen,
ook van de sociaal-democraten en hun program is volgeDS
spreker, hoegenaamd geeD heil te verwachten. Wel
hebben de laatsten met nadruk op de maatschappeljjke
ellende gewezen eu houden zjj niet op met dat te
doen, waardoor eoiiservatief-eguïeti6cbe naturen wakker
worden gehouden. Ook werd het bekende werk van
Henry George, over Vooruitgangen Armoede besproken,
alsmede de landnationalisatie van Michaël Flürachheim
en het boek van den Amsterdamschen hoogleeraar
Mr. Moltzer over Landbouw en Kapitaalbezit. Met
geen dezer mannen was de heer Hejjse het echter
eens, en voornameljjk had hy bezwaren tegen theorieën,
die op het studeervertrek waren uitgebroeid en met de
bestaande werkelykheid niet, of niet genoegzaam
rekening hielden. Toch aohtte ook hjj betere wetten
noodig en verwachtte hjj r,iet minder heil van gezonde
philantropie. M«t eenige sohoone dichtregelen eindigde
bjj zjjne doorwrochte redevoering, die met applauB
werd begroet.
Ia welgekozen woorden betuigde Dr. Helder, voor
zitter der afdeeling, namens de aanwezigen, zjjnen
dank aan den spreker, die geheel belangloos deze
spreekbenrt op zich had genomen, en riep hem een
tot weerziens toe.
Binnen kort zal bij den heer J. Hoekstra te Amster--
dam verschijnen: „Het Boek der Menschheid" door F.'P.
Oudens van Arnemuiden, waarin op eenvoudige, bevattelijke
wijze het ontstaan der aarde, van den inensch, der gods
diensten en van de klassen of standen der maatschappij
aan de hand der wetenschap zal worden uiteengezet.
Aan den oever van den calamiteusen Leendert Abra
hampolder (Noord-Beveland) ontstond Woensdag eene oever-
afschuiving, die eene lengte heeft van ongeveer 150 M. en
waardoor de laagwaterlijn 25 M. den voet van den dijk is
genaderd.
Zierikzee, 24 Febr. Donderdag 2 Maart
zal door het gezelsohap «het Nederlandsch Tooneel"
van deo Stadsschouwburg van Antwerpen en Gen
ouder directie van den heer F. van Doeselaer, in de
Concertzaal alhier eene buitengewone voorstelling
worden gegeven. Opgevoerd zullen worden «Verloren
Eer". Tooceelspel in drie bedrjjver., uit het Dui* ch
van Bohrman Riegen, vertaald door Gerard W. Hog«aer.
Gevolgd door: «De gevolgen van een leugen". Bljjspil
in vier bedrjjveu, naar het Duitsch (der Liebe Onkel),
van Rndolph Kneiffel.
Wjj vertronwen, dat velen gebruik zullen maken
van deze gelegenheid. Immers het gezelschap van den
Stadsschouwburg van Antwerpen heeft een goeden
naam, en den liefhebbers van het tooueelspel^,wacht
ongetwjjfeld een genotvollen avond.
Verkoopingen, Aanbestedingen, enz.
Door den notaris L. A. Paardekooper Overman, werd in
de «Prins van Oranje" verkocht, een woonhuis en erf van
J, J. le Clerq op den Keizersdijk te Goes, voor f 1016 aan
den heer J. Stamperius te Goes.
Afloop besteding «Landbouwbelang", Cortgene
op 23 Febr. jl., in het het lokaal van J. de Keizer
aldaar.
Aannemer voor de levering van 8027s KG. diverse
gras- en klaverzaden is de heer D J. van der Have te
Kapelle bjj Goes, voorLucern ƒ0 84, Noord-Brabantsch
0,92, Roozendaalsch 0,97, Zweedsch basterd ƒ1,05,
Duitsch wit f 1,05, Hop 0,45, Eagelsch R >ygr?9
0.35, Italiaansch Raygras 0,35, Thimotbygras
0,50; alles per KG.
Voor do levering van 37200 K G. Chilisalpeter is
ingeschreven door de heeren: A. van Damme te
Wissenkerke voor 12,40, A. de Viseer te Dinteloord
voor f 12,25, Ln. Maas te Cortgene voor f 11,99,
P. G. Adriaansens te Bergen op Zoom voor f 11,98;
alles per 100 K.G.
Gegund aan den laagsten inachrjjver.
KECH t¥zTh~Ên!
In bet jaar 1803 maakte zekere heer Jan v*»n
Wallendal, te Edam, een testanient, waarbjj bjj be
paalde, dat zjjne nalatenschap ten goede zoude komen
aan de behoeftige inwoneié van Edam en Monnikendam
en van zóó vele andere steden en plaatsen als de
geldmiddelen zouden toelaten.
Er moest namelyk uit de gelden eere spinfabriek
vau wollen worden gesticht te Edam wierp die winsten
af, dan zouden deze tot kapitaal worden gebracht,
totdat er een voldoende som aanwezig zoude zjjn, om
eeu soortgelijke fabriek te Monnikendam te stichten.
Bahaalde ook deze fabriek weder winsten dan zouden
de winsten der beide fabrieken wederom gekapitaliseerd
worden, totdat men daarvan een derde fabriek kon
Btichten, enz.
De gemeente Monnikendam heeft nu de tegen
woordige directeuren der spinfabriek te Edam in
rechten aangesproken tot uitbetaling eener som van
ƒ50.000 uit het fonds van Walleodal, en de directer en
waren (bljjkens de conclusie van antwoord) berèidï
die som aan Monnikendam uit te keeren tot het
voorgeschreven doel.
Ia November jl. hadden de pleidooien plaats in de
openbare zittiog der arrondissements rechtbank te
Haarlem, en op den 10 Januari jl. nam het openbar
ministerie conclusie, luidende o.a.
Aan den eischer (Monnikendam) de som van 50.000
toe te wjjzen, onder voorwaarde dat het te besteden
of uit te keeren bedrag zoude moeten dienen tot het
aanleggen eener spinfabriek van wollen te Monniken
dam.
Thans echter besliste de Haarlerasche rechtbank,
dat de eisch van Monnikendam moet worden ontzegd,
en zy de proceskosten betalen moet.
De weldaden van mjjn heer van Wallendal zullen
dus niet verder gaan dan Edam.
's Gravenhage, 23 Febr. Het gerechtshof ver
anderde heden de twee maanden gevangenisstraf door de
rechtbank te Middelburg opgelegd aan den veldwachter B.
te Yerseke, wegens mishandeling van W., in f 25 boe.e.
Het openbaar ministerie eischte bevestiging van het
vonnis derzelfde reehtbank. waarbij Van der M., gewezen
gemeente-veldwachter te Kruiningen, wegens meineed tot
acht maanden gevangenisstraf was veroordeeld.
Uitspraak 9 Maart.
KERKNIEUWS.
Melissant. In de Vrjje Ger. Kerk onder 'tKruig
werd Zondagmorgen 19 Februari den WelEsrw. heer
A. Makenzie, door zyn Ambtsbroeder Ds JansseD van
Sloten (N -H bevestigd. In de namiddag-godsdienst
oefening hield de nieuwbenoemde leeraar zjjn iutreerede
naar aanleiding van Mattheus 28 vers 20: «En ziet ik
ben met ulieden" enz. Bjj beide godsdienstoefeningen
was een talrjjk pub:iek aanwezig, zoowel uit Dirksland
alsook uit Melissant en elders.
Als een zeldzaamheid mag gemeld worden, dat die
predikant iu ziju jongelingsjaren stalknecht was te
Melissaat, en zich zeiven geheel heeft opgewerkt en
eeu nette voordracht houdt. Wel een bewjjs dat men
door jj vengen wil en studie veel kan worden.
Beroepen bij de Chr. Geref. Kerk te Brouwershaven,
ds. G. Dalhuijzen te Heinkenszand.
De heer J. F. Bernsen, pastoor bij de R.-K. gemeente
te Middelburg, is als zoodanig benoemd te Rijndijk, Koude
kerk, bij Leiden.
Drietal voor de betrekking van organist in de Nieuwe
Kerk te Middelburg: de heeren A. van Os, organist en
muziekonderwijzer te Gouda; H. F. Bos, organist der Nico-
laikerk te Utrecht en S. de Jong, organist der Doopsgezinde
kerk te Almelo.
Uit dit drietal zullen kerkvoogden binnen enkele dagen
eene keuze doen.
LANDBOU W.
Zierikzee, 23 Febr. De Tentoonstelling va»
Zaaigranen enz. van de Centrale Vereeniging «Land
bouwbelang" in Schouwen—Duiveland, gat heden aan
de zaal der Sociëteit «Landbouw en Handel" een
buitengewone levendigheid.
Volgens den catalogus, die uit 80 nummers bestaat,
zou eene Zw^odsche inzending van Z.-.aigranen van
het Centraal-Iustituut tot veredeling van Zaaigranen
te Svatöf iDgezoaden worden. Deze inzending was
echter nog uic-t aangekomen, zoodat het bestuur zich
voorstelt deze monsters den volgenden marktdag ter
bezichtiging te stellen. Het is echter zeer te betreuren
dat de monsters niet op tjjd aangekomen zjjn, daar
er monsters toegezegd waren vaa Gerat, die stjjver
stroo leveren dan Chevalier- ea Zomergeret.
Vele bestellingen werden aan het bestuur opgegeven,
vooral van erwten en paaideboonen. Wjj twjjfelea
