ZIERIKZEESCHE NIEUWSBODE.
Donderdag 22 December 1892.
BERICHT.
Directeur-Uitgever J. WAALE.
NIEUWSTIJDINGEN.
llaagsche Brieven.
Verschijnt DINSDAG, DONDERDAG en
"ATERDAG.
De prijs per 3 maanden is f 1,30, franco per post
f 1,60.
Noord-Amerika, Transvaal, Indië enz. verzending
eens per week, f 10,per jaar.
49ste JAARGANG. No. 6250.
Advertentiën, van 13 regels 30 Cta.
meerdere regels 10 Cts., kunnen uiterlijk tot des
Maandags, Woensdags en Vrijdags middags
12 ure bezorgd worden.
Groote letter wordt naar plaatsruimte berekend.
Wegenhet %£erstfee*t aal de JVieuws-
bode van 27 December a.s. niet tvorden
uitgegeven
De Directeur-Uitgever,
J. WAALE.
De DIRECTEUR van het Postkantoor te Zierikzee
brengt ter kennisse van het publiek, dat met het oog
op de aanstaande jaarverwisseÜDg de gelegenheid wordt
open gesteld om brieven enz., welke op 1 Januari a.s.
in handen van de geadresseerden moeten komen, reeds
van den 33sten December a.s. af ter post te be
zorgen. Deze stukken moeten, ter onderscheiding van
die, waarvan de bestelling op den gewonen tijd moet
plaats hebben, van een over de geheele lengte
van het adres getrokKen kruis worden voor
zien, en zullen op den len Januari in de le bestelling
worden opgenomen.
Amerika.
Da treioroovers alhier hebben weder eens van zich
doen spreken. Toen de sneltrein naar Cincinnati het
station Huntington in West-Virginië verliet, werden
de portieren van een der waggons plotseling geopend
en stegen 1 mannen uit, die zich toegang verschaften
tot de plaats, waar de overige reizigers zich bevonden,
wien zij gelastten hun handen in de hoogte te steken.
Alle vier waren tot de tanden gewapend en hielden
hun geladen revolvers gereed. Twee der reizigers waren
minder genegen aan dit bevel te voldoen. Zg grepen
een der roovers beet, wierpen hem op den grond en
trachtten hem te ontwapenen. Een verwoede worsteling
ontstond, waarbij een der reizigers, een Duitscher, die
een huweljjksreisje maakte, doodelgk gewond werd en
een ander een schot in den arm en het been bekwam.
Gedurende de worsteling had een der conducteurs
gelegenheid twee revolvers machtig te worden, waar
mede hg den roovers de volle laag gaf. Ziende dat alle
verdere tegenstand nutteloos was, namen de dieven de
vlucht, wat hun, dank der duisternis, wonder wel
gelukte, hoewel allen ernstig gewond waren. De op
schudding, die in den trein heerscbte; ging alle
beschrgving te boven; vrouwen vielen inzwgm, kinderen
schreeuwden en menigeen was er, die een veilige
schuilplaats zocht onder de banken.
Engeland.
Het stoomschip »Mara", van Londen naar New
foundland, is met man en mnis vergaan.
Oostenrijk.
Een vreeselgbe moord heeft te Weenen plaats gehad
in een der smerigste achterbuurten op een vrouw van
38 jaren, die vroeger dienstbode was, doch welker
handel en wandel thans zeer veel te wenschen over
lieten. Zg was zóó leelgk, dat men haar den bgnaam
had gegeven van »doodsbop". Meestal hield zjj zioh
op in herbergen, die door menschen uit de heffe des
volks bezocht werden of zwierf zg rond op Btraat om
het den voorbijgangers lastig te maken. Trots hare
afachuwelgke eigenschappen bezat zg een minnaar,
een bootsman.
Yrouw Struckl woonde reeds bgna 2 jaar in een
huisje in de Odeongasse op de 2e verdieping.
Donderdag in den vroegen morgen had men haar met
een man huiswaarts zien komen. Wat or in de kamer
voorviel, is niet bekend, de in de aangrenzende kamer
slapende echtelieden Freimann hadden nietB gehoord,
geen schreeuw, zelfs niet eens het openen of sluiten van
deuren. Toen Freimann 's morgens om 7 uur in de
kamer van zgn buurvrouw keek, zag bg tot zgn groote
ontsteltenis niets dan een arm op den grond liggen. Hg
opende de deur. Badende in een grooten bloedplas lag
het lijk der ongelukkige onder het bed. Om den hals
bevond zich een bruine smalle lederen riem. Het gelaat
was verwrongen, zooals het geval altgd is bg personeD,
die geworgd zgn. Aan de linkerzgde van den hals
waren met een mes twee en aan de rechterzgde even
eens twee diepe steken toegebracht. Hoe of laugs welken
weg de moordenaar ontkwam, is onbegrijpelijk. Tot
heden heeft de justitie geen spoor van hem ontdekt.
Frankrijk.
Pavïjs. Baron Cottu, de derde administrateur der
Panama-Maatschappij, tegen wien een bevel tot in
hechtenisneming werd uitgevaardigd, is uit Weenen
alhier teruggekeerd en stelde zich in banden der justitie.
De in hechtenis genomen administrateurs der
Panama-Maatschappg beproeven hnn voorwaardelijke
invrijheidstelling onder borgtocht te verkrggen. Het
is niet waarschgnlgk dat het verzoek zal worden
ingewilligd.
De Cocarde meent, dat, indien allo licht over de
Panama-zaak zal worden verspreid, de boeken van
Eiffel en der andere ondernemers, in wier zakken het
grootste deel der verdwenen millioenen is terecht
gekomen, in beslag moeten worden genomen. Maar
genoemde personen hadden de ministeromkooperg op
grootsche schaal bedreven en daarom iB Eiffel ook niet
gearresteerd.
Dresch, de commisaaris van politie die Ravachol
arresteerde, kan maar geen onderkomen vinden. Hg
had na laDg zoeken eindelijk een woning gehuurd,
maar op het laatste oogenblik werd de eigenaar bang
en verbrak het contract.
Nederland.
Amsterdam, 20 Dec. Ook heden middag
stonden alhier groepen sociaal-democraten voor de
Bears. Zg hielden zich echter rustig tot het oogen
blik dat, omstreeks kwart vóór drie, de heer B. C. J.
Blanche, die voor den aanlegger van de manifestatie
tegen Van der Goes schgnt te worden gehouden, de
Beurs verliet; onmiddellgk drong toen eene menigte
op hem aan en zeulde hem onder geschreeuw langs de
huizen, blgkbaar om hem te beletten het gebouw der
groote club te bereiken. De heer Blancke wist echter
zóó te manoeuvreeren, dat hg de zoogenaamde kleine
steentjes voor het paleis bereikte en zich kou stellen
onder bescherming der hoofdwacht aldaar. De politie
was er blgkbaar niet op verdacht geweest, dat hetgeen
gisteren plaats greep, zich hedeu in eenigszins ergere
mate zou kunnen herhalen. Toen zg in voldoend
aantal met den hoofdcommissaris Stork verscheen, had
4e heer Blancke zich zelf reeds uit de inmiddels zeer
aangegroeide volksmenigte bevrijd; per rgtuig heeft hg
•verder zgn weg huiswaarts vervolgd.
Op de Beurs zelve gebeurde heden niets bgzonders.
Een slachtoffer van onvoorzichtigheid. Een
treurig ongeval heeft Zaterdagavond plaats gehad op
4e bekende coraetlenfabriek van de firma De Waal en
Co. te Amsterdam.
Op een der werkzolders, bjj een stikmachine, bevond
zich sedert eenigen tgd, en juist dien dag voor het
laatst, een jong meisje, genaamd Sara van Ommen,
oud 14 jaar.
Dit meisje, wier vader op zee is en wier moeder
ziek le bed lag, begaf zich, in gesprek met een ander
meisje, te dicht met haar loshangende haren bg een
werkas.
Zg werd bg de haren gegrepen en in minder dan
geen tgd was haar het haar met schedel en al van
het hoofd gerukt.
Do ongelukkige, die de vreeselgke pgnen van het
scalpeeren doorstaan moest, behield haar tegen
woordigheid van geest. Ze liep uaar een duinwaterkraan
en bevochtigde het verwonde lichaamsdeel, daalde een
trap af, maar kon het niet verder brengen en viel in
zwgm.
Inmiddels was door de opzichteres van de zaal de
directrice gewaarschuwd en werd het ongelukkige
meisje door de politie naar het Gasthuis gebracht.
's G.rarcnhage, 20 Dec. Tegea aanstaanden
Donderdag morgen zgn in de Tweede Earner enkele
kleine wetjes en de interpellatie-Tydens aan de orde
gesteld.
Vlissingen, 16 Dec. De heer A. B. Carpreau,
benoemd tot directeur van de stoomtram Vlissingen—
Middelburg, heeft die benoeming niet aangenomen,
omdat hg niet wenscht te voldoen aan de fiaanciëele
eischen, die hem gesteld werden.
MI<l<lelt>urgj, 17 Dec. De kapt. A. L. B. Op-
stelten van het 3e reg. inf. alhier, heeft tot herBtel
van gezondheid, een verlof van twee maanden bekomen.
Gisteren vond men onder Aagtekerke een man
uit Domburg verdronken. Hoe het ongeluk hem over
komen is, weet men niet.
18 Dec. De tegen heden avond aangekondigde
lezing van den heer Mr. P. J. Troelatra uit Lueuwarden,
welke in het^Schuttershof zou plaat3 hebben, is niet
doorgegaan, wgl de heer Troelstra niet was overgekomen.
Bg beschikking van den Minister van Binneu-
landsche Z ikea is voor het jaar 1893 benoemd tot
secretaris bjj den geneeskundigen raad voor Zeeland
en WeBteljjk Noord-Brabant, den heer J. J. Berdenis
van Berlekom, arts, te Middelburg.
Mejuff. J. Berdenis van Berlekom van Middelburg
slaagde heden te 's Gravenhage bg het examen in het
FranBch A, Middelbaar Oaderwgs.
Goes, 20 Dec. Met genoegen woonden wij de meeting
bij van Mr. Troelstra uit Leeuwarden over werkeloosheid,
een ziekteverschijnsel der maatschappij". Kalm, waardig en
bezadigd zette hij de grieven der arbeiderspartij uiteen en
noemde de middelen, die naar zijn inzien verbetering konden
brengen. Mag men ook al met hem in opvatting verschillen;
zelfs lijnrecht tegenover hem staan, hem de eer onthouden
dat hij onomwonden voor zijn gevoelen uitkomt, mag men
niet. Als de socialistische partij meer zulke kalme, ont
wikkelde, goedbespraakte woordvoerders als propaganda-
makers kon uitzenden, zou bij velen de ongemotiveerde
vrees voor »het roode spook" verdwijnen.
De strijd was vooral gericht tegen de overproductie door
de aanwending van den stoom. Een voorbeeld, welken
invloed het machinewezen op de prijzen der artikelen heeft.
Zooals men weet, wordt veel katoen gewonnen in Britsch-
Indië. De Hindoe verbouwt het, de vrouw spint het, de
man weeft het, en beiden voorzien op die wijze in hunne
eigene behoeften, die waarlijk al heel gering zijn. Goed-
kooper kan -het al niet.
En toch, de Engelschen halen de katoen met reusachtige
schepen naar Engeland, waartoe eene reis om de halve
wereld noodig is. In Engeland moet het per trein
vervoerd, gesponnen, geweven, gekleurd en bedrukt worden
en vervolgens gaat het weer langs de halve wereld naar
Indië terug. En niettemin is het Britsche product goed-
kooper dan dat van den armen Hindoe. Dank zij eenig
en alleen het machinewezen.
In 1792 zouden 10 millioen menschen noodig geweest
zijn, om den arbeid der machines te verrichten, in 1892
duizend millioen. En die enorme uitbreiding der stoom
werktuigen is oorzaak der werkeloosheid. De arbeider raakt
er door broodeloos, de middenstand gaat failliet, alleen de
kapitalist ziet zijne schatten toenemen. Sedert enkele jaren
zijn te Amsterdam 7 broodfabrieken opgericht, waardoor
400 hakkers hunne zaak hebben moeten sluiten; zij konden
de concurrentie niet volhouden. En faillissementen! In
Engeland 18700 per jaar.
\Vel worden de waren goedkooper, maar koop ze eens,
als je niets hebtl Al waren de aardappels een dubbeltje
per n.ud, en men heeft geen dubbeltje, dan zijn ze even
eens nog te duur.
Wel wordt de werkeloosheid hier en daar bestreden door
werkverschaffing. Maar dat is lapwerk; men neemt de oor
zaak van het verschijnsel niet weg. Zal een dokter, die
zijn vak verstaat, eene wonde trachten dicht te maken,
zonder die te genezen? Dan gaat immers de ziekte aan de
edelste organen zich mededeelen! Een goed arts gebruikt
onverbiddelijk het mes.
En wat voor loon geeft men aan die tijdelijk geholpenen?
Een hongerloon. Dan is 't in Engeland beter. Daar worden
de werkeloozen ook geholpen, maar tegen een loon, dat zij
als ambachtsman kunnen verdienen.
Noch een minimumloon, noch een arbeidsdag van 8 of
minder uren zullen de kwaal verhelpen, omdat de
fabrikanten dan nog meer machines zullen aanschaffen. De
kwaal zelf moet aangetast worden; het kapitalistische
stelsel van zijn voetstuk geworpen. Niet evenwel door
oproer en brandstichting. Geen afbreken van machines,
dat is een vergrijp tegen de beschaving. Niet vernietigen,
maar verbeteren. Het uitzuig-systeem moet ophouden.
De werktuigen (en ook de grond) moeten komen in
dienst van allen, niet van enkelen. Opheffing van het
privaatbezit, dit moet vervangen worden door onverdeeld
eigendom. Van dit laatste hebben de rneesten eene geheel
verkeerde voorstelling. Zij meenen dat alles dan verdeeld
zal worden. Niets is minder waar. De toestand zal dan
worden als bijv. het postkantoor, dat ook eigendom is
van allen, en wie denkt er aan verdeeling. De wegen zijn
ook zulk onverdeeld algemeen eigendom.
De exploitatie van menschen door menschen moet op
houden. Hoe vaak gebeurt het niet, dat de werkman
bijna zijn kindereD niet te zien krijgt?
De werkeloosheid moet verdwijnen, omdat al het wensche-
lijke bij de werkloozen wordt uitgedoofd. In het belang
der geheele maatschappij is het, dat aan de werkeloosheid
spoedig een einde kome, en dat zal gebeuren als Staat
en gemeente optreden als werk verschaffers, de Staat en de
gemeente moeten de werktuigen exploiteeren. De voort
durende en toenemende werkeloosheid drijven beide in die
richting. Er is drang om werk, om loon, om kiesrecht.
En. de werklieden zullen blijven dringen, en zij zullen dat
doen als werklieden, d. w. z. zonder glacé-handschoenen.
De socialistische maatschappij zal in alle opzichten beter
zijn dan de tegenwoordige.
Van meer dan eene zijde is beweerd, dat de arbeiders
dan zullen gaan luieren en naar de kroeg loopen. Dit is
niet waard besproken te worden. Neen, de werkman zal
zich dan mensch gaan gevoelen. Natuurlijk zal de socialis
tische maatschappij niet volmaakt zijn, maar ontegenzeggelijk
beter dan de tegenwoordige.
Het nuttige en noodzakelijke moet aller eigendom zijn,
en die toestand moet in het leven geroepen worden door
de arbeiders, door de hongerlijders. Dat is hun taak. Zij
moeten de maatschappij verlossen van den kanker der
werkeloosheid.
Aan het debat werd deelgenomen door de heeren Boluyt,
Bakker (een gefingeerde naam) en v. d. Leeuw. De heer
Bakker zal wel niet weer probeeren met den heer Troelstra
in debat te komen. Zijn optreden was dan ook onwaardig;
tegenover de degelijkheid van betoog van den spreker,
stelde hij grappenmakerij. Om den lieer B. is het maar
gewenscht, dat zijn ware naam voor de groote meerderheid
onbekend blijft. Zijn prestige zou er zeker onder lijden.
De beide andere sprekers werden op kalme wijze beantwoord,
maar dat verdienden zij ook.
Sommige menschen verliezen wel eens uit het oog, dat
men ook tegenover een sociaal-democraat de vormen in
acht moet nemen.
8ta.veni»se, 19 Dec. Ia de heden gehouden
vergadering van den gemeenteraad werd besloten, onder
nadere goedkeuring, tot het aangaan eener geldleening
van 2400, in aandeelen van 200, rentende 4°/0»
Deze gelden moeten dienen tot noodzakelijke herstel
lingen aan den toren en het aanleggen van een keiweg,
ter lengte van 110 Maansluitende aan den straatweg
langs het gemeentehuis en den oprit van den toegangs
weg naar den provincialen steiger en toegang gevende
naar de kade.
Noordwolle. Eergisteravond geraakten de
kleertjes van het 17» jarige zoontje van den land
bouwer C. M., onder deze gemeente, doordat het te
dicht bg den haard kwam, in brand.
De verschrikte moeder, die een oogenblik bniten de
kamer hare bezigheden verrichtte, snelde op het angst-
geschrei van den kleiue ter^hulp, en mocht er in.slagen
het vaar der brandende kleedingstukken met karne
melk nit te dooven. Hoewel bet gezicht, de schouders
en de banden met brandwonden zgn overdekt, is de
toestand van het knaapje wel zorgwekkend, doch niet
levensgevaarlijk.
Zierikzee, 21 Dec. Ten einde den Nederlandsehen
SchaatseorgdersBond zooveel mogelgk aan zgn doel te
doen beantwoorden, acht het BeBtnur bet wenschelgk
dat alle mogelgke bestaande IJsclubs in Nederland
bekend worden. De Bestaren der IJsclubs worden dan
ook verzocht, den naam der Club met opgave van naam
en woonplaats van één der Bestuursleden, op te geven
aan den heer Mr. B. van Eeten, Aert van Nesstraat
143, te Rotterdam, 2de Secretaris van den Neder-
landechen Schaatsenrgders-Bond.
Benoemd tot leeraar in de Natuurkunde enz.
aan de Hoogere Burgerschool en het Gymnasium te
Tiel, dr. L. M. J. Stoel, thans leeraar aan de Hoogere
Burgerschool te Zierikzee.
Aan het spoorwegstation te Terneazen viel Maan
dag een arbeider, zekere H., van een der waggonB,
waardoor bg hem het rechterbeen werd gebroken.
Overigens bevindt hg zich redeljjk wel.
In de Zondagmiddag te Ginneken gehouden
godsdienstoefening gaf een landbouwer een voorbeeld
van erge verstrooidheid. Toen n.l. de collectant hem
de schaal voor hield, tastte ons boertje haastig in den
zak, haalde een doos te Voorschgn en stak een
lucifer aan!
Sequah deelde de vorige week bjj zgne afscheidB-
voorstelliDg te Maastricht mede, dat hg zich zal laten
naturali8eeren en verkiesbaar stellen Voor de Tweede
Kamer.
De door de Vereenigde Staten van No.ord-Amerika
genomen maatregelen tegen stoombooten, die emigranten
aan boord hebben welke niet tot de toegelatece
categorie behooren, noodzaakt de maatschappij Red
Star Line het vervoer van passagiers derde klasse
(tnaschendek) voor alle afvaarten na 1 Januari 1893
tot nadere kennisgeving geheel te staken.
Alleen voor de booten die vóór den 1 Januari 189§
vertrekken, kunnen nog passagiers derde klasse worden;
aangenomen, mits zg voldoen aan de voorwaarden,
genoemd in circulaire 134. r|
Voor het vervoer van eerste en" tweede klasse
passagiers zgn geen bjjzondere bepalingen of bezwaren.
Big kens bericht van Harer Majesteit» gezant te
BrnsBel zal de invoer van Nederlandsch rundvee in
België, behalve langs EsBcheD, van 19 dezer af ook
geoorloofd zgn langs de donanekantoren van Selzaete
en Staak.
Het veeartsengknndig onderzoek der ingevoerde
dieren, zoowel aan de twee laatstelgk opengestelde
kantoren als van 19 dezer af aan het kantoor Esschen
zal slechts gedurende den dag, d. w. z. van 7 uren
's morgens tot 4 des namiddags plaats hebben.
Omstreeks 11 uren Zondag avond had te Heesch
een trenrige aanranding plaats. Zekere van de W.
ging aldaar over den openbaren weg, toen hem onver
wacht een slag op het hoofd werd toegebracht, ten
gevolge waarvan hg een half uur daarna overleed.
De vermoedelijke dader, zekere v. B., is door de
maréchaussée te Geffen in verzekerde bewaring gesteld.
De justitie nit 'B-Bosch heeft zich onmiddellgk der
waarts hegeven.
Zondag ie K. N. te Haulerwjjk gevankelijk naar
Heeren veen gevoerd, beschuldigd van majesteitschennis.
In eene vergadering te zjjnen huize, waar hg mede
als spreker optrad, moet hg woorden hebben gebezigd,
die daartoe aanleiding gaven.
Te Del Galpen (L.) geraakten Vrgdag namiddag
twee landbouwerszoons onder een zwaar geladen wagen
met dennenhout. Een ervan was terstond een ljjk, de
ander werd zwaar gewond en verkeert niet bniten
gevaar.
De postbode van Zoutkamp op Winsum (Gron.) is
Zaterdagnacht aangerand en van zjjne pakketten beroofd.
De officiëele opening van de Btoomtramlgn Breda—
Steenbergen—Rozendaal is bepaald op den 30en dezer.
De feestelijke ontvangst en de aanbieding van den
eerewga gesohiedt ten stadhuize, te Steenbergen.
De vorige week werd te Rotterdam een protest
meeting gehouden tegen het Heilsleger. Zes gewezen
officieren, waaronder de hh. J. A. C. Nonhebei, E. I.
Velleman en G. A. Bonthuis, voerden het woord en
hingen oen treurig beeld op van Generaal Booth en
zgn leger, dat, volgens hen, slechtB gegrond is op
huichelarg en niets anders ten doel heeft dan naam
te maken, terwjjl de daaraan geofferde penningen in
een bodemloos vat komen. Zg waarschuwden dan ook
iedereen, geen geld aan het Heilsleger te geven of er
zich bg aan te sluiten. Het lot, vooral het gebrek, dat
officieren en soldaten te Igden hebben, werd in de
schrilste kleuren afgemaald, terwjjl ook op het liefdadig
karakter der shelters voor dakloozen vrjj wat werd
afgedongen, daar slechts die personen werden toegelaten,
waarvan men profijt kon trekken, terwgl ouden en
gebrekkigen werdeu afgewezen.
Het geheel is eene overheersching van Engelschen
over Hollanders.
De heer Nonhebei deelde mede dat men zich ia een
open brief tot de Ned. Herv. Kerk had gewend, ten
einde in het leven te roepen een organisatie tot be
vordering van de geestelijke en maatschappelijke
belangen van het volk. Mocht dit plan slagen, zoo
meende bjj, dan was Booth's leger voor ons land
overbodig.
De meeting was vrjj druk bezocht.
Te 't Meer in de onmiddellijke nabgheid van
Heerenveen, heeft Zaterdag avond een moordaanslag
plaats gehad in de herberg van Pietersma.
Sedert eeni?e dagen waren aldaar gelogeerd de
koloniaal J. Westerhaia, een kennis van den kastelein,
en diens aanstaande Suzanna Pleizier. Tegen zes unr,
terwgl de laatstgenoemde zich in de gelagkamer bevond,
traden de 54-jarige Lolke Brouwer en diens broeder
Thomas, beiden te Bencdeukngpe woonachtig, de herberg
binnen. L. Brouwer begou terstond op zjjne wgze gek
heid te maken met het meisje, dat daarop het vertrek
verliet en bg haar aanstaande hulp zocht. »Ga je voor
dien vent weg", antwoordde deze, »als bjj het waagt
de hand naar je uit te steken, zal ik hem wel helpen".
Met deze woorden ging bjj met haar de gelagkamer
weder binnen en nam plaats bg do kachel, waar ook
de gebroeders Brouwer zaten.
Lolke ging voort met zgne zonderlinge galanterieën,
ten gevolge waarvan Westerhuis opstond om hem tot
vertrekken te dwingen. Worstelende was men tot bjj
de dear gekomen, toen Sazanna zag, dat Lolke een
mes uit den zak trok. Zg snelde toe om haar aan
staande te helpen, doch te Iaat. Op hetzelfde oogen
blik zonk Westerhuis in elkander. Vronw Pietersma
en Sazanna hielden Brouwer nog eenige oogenblikken
met geweld vast, doch daar ook de gewonde hare
hnlp vereischte, lieten zg hem gaan, onder de opmerking,
dat hg tooh voldoende bekend was.
Weldra was de brigadier der rjjksveldwacht Godschalk
aanwezig en reeds èen uur na den aanslag was Brouwer
in verzekerde bewaring genomen en overgebracht naar
het huis van bewaring te Heerenveen. Ook de ontboden
geneesheer versoheen zoo spoedig mogeljj ken constateerde
eene wond in de zgde van 77a c.M. diepte en 17a c-M.
breedte. De steek is bovendien zoo krachtig toegebracht,
dat ook een der ribben "gebroken is. Toch móet de
hoop om den gewonde in het leven te behouden niet
uitgesloten zgn.
Lolke Brouwer, die gehuwd en vader van ver
scheidene kinderen is, onderging denzelfden avond nog
een langdurig verhoor. Hg trachtte te ontkennen, doch
zoowel Sazanna P., als J. W. Vos, mede in de herberg
aanwezig, verklaren hem het mes te hebben zien
trekaen. Eerstgenoemde heeft bjj hare pogiüg om
haren minnaar te verdedigen, nog eene, gelukkig
onbeduidende, snede over de hand gekregen.
DE CHOLERA.
Volgens ambtsbericht zgn iD de afgeloopen week,
als aan Aziatische cholera overleden, aangegeven te
Alfen en te Hazerswoude elk 1 persoon.
Aanbestedingen, Verkoopingen, enz.
Zierikzee, 20 Dec. Ten overstaan van den
Notaris J. Franse zgn heden alhier verkocht:
Een woonhuis in de Pieteraeliestraat C. 385, voor
501, en een woonhuis in de Ravenstraat, C. 418,
voor 700.
LANDBOUW.
Beweging voor de dekhengsten
noodzakelijk.
Op de noodzakelijkheid van het geven van dage-
ljjksche beweging, zooveel mogelgk door licht werk,
kan niet genoeg de aandacht worden gevestigd. Nog
altgd treft men er aan, die weken achtereen op stal
blgven, bg wien dus de gelegenheid tot ontwikkeling
van de spieren en het beenderengestel ten eenenmale
ontbreekt. Alleen door het doen verrichten van licht
werk, zullen zich de jeugdige dekhengsten goed ont
wikkelen en kans hebben een goed gezond, krachtig
gebrnibs-paard voort te brongen.
Het niet nakomen van deze onmisbare voorwaarde
voor hnnne ontwikkeling, heeft zelfs de vraag doen
rgzen, of'keuringen van aangspannen dekhengsten en
harddravergen op den langen baan ook dienstbaar
kannen worden gemaakt, om aan vele hengstenhonderB
de vrees te ontnemen voor het aanspannen hunner
hengsten.
Ia de vereieohte beweging eene voorwaarde voor de
ontwikkeling van genoegzaam volwassen dekhengsten,
voor de jonge hengsten is die onmisbaar. Wat zal er
terecht komen van enters en twenters, die do gelegen
heid missen om hunne spieren te oefenent En toch
treft men deze nog op zoovele plaatsen in donkere,
niet geventileerde hokken aan, die den ganschen
wintertijd, ter nauwernood schoongemaakt, aan den
krib staan gekluisterd.
Laat ieder fokker zich eens ernstig afvragen of op
dit terrein niet oneindig veel is te verbeteren en bjj
erkentenis van stonde aan voor voldoende beweging
zorgen. De daaraan te besteden moeite wordt rgkelgk
beloond.
HER HNÏ EUW 8.
Ons wordt bericht, dat de kerstfeestviering met de
kinderen der Zondagsschool »Bezaleël" zal plaats
hebben op de volgende wgze:
De kleine kinderen met Oranje-kaart a.s. Zaterdag
avond te zes uur in de christelijke school;
de grootere kinderen met roode kaart des Maandags
avonds te zes uur in het gebouw der Gereformeerde
kerk St. Domusstraat.
Ouders en belangstellenden worden tot bgwoning
uitgenoodigd.
Serooskerke. Bjj de verkiezing voor .twee
leden in den kerkeraad zjjn gekozen tot ouderling de
heer L. Dalebout en tot diaken de heer C. W. Hanse.
's Granenhage, December 1892.
Onze Tweede Kamer is als een beekje in de
hooglanden, zacht kabbelende in den zomer, maar
aanzwellende tot een hevigen bergstroom in den
winter. Wie in dit jaargetijde het oog slaat naar
de parlementaire wateren, staat versteld over de
snelheid van beweging en de kracht van den
golfslag. Een geweldige woordenvloed, die van den
vroegen ochtend tot den laten avond blijft
bruischen, zoodat ten slotte onze gehoorzenuwen
verstompen, onze aandacht verflauwt en we haken
naar rust en naar kalmte. Er is iets pijnlijks
gelegen in die jaarlijks terugkeerende begrootings-
jacht, die feitelijk in September of October reeds
aanvangt en jaar in jaar uit, drie maanden voort
duurt, de behandeling in de Eerste Kamer nog
niet eens medegerekend. Loont bet werk den tijd,
die er jaarlijks aan wordt besteed, de zorg van
onderzoek, de moeite van 't schrjjven en drukken
van ellenlange rapporten Wie 't beter weet moge
bet zeggen, maar mjj is 't immer voorgekomen,
dat er kolossaal veel onnoodig geschreven en
gesproken wórdt. Jaarlijks neemt het volume der
schriftelijke rapporten toe, zoodat men, als men
geen kamerlid is, die »werk van zgn baantje"
maakt, onmogelgk tgd heeft allés met aandacht te
lezen, laat staan te bestudeeren. En daarbij komt
dan nog, dat, dank zg der zorgzame voorbereiding,
die alles zoo minutieus mogelgk nagaat, èn de
voorloopige verslagen èn de regeeringsantwoorden
zóó laat verschijnen, dat men reeds aan 't open
baar debat is voor men alle stukken heeft. Vroeger
had men vijf, zes weken voor dat openbaar debat
over, nu doet meu het in drie, maar boor dan
ook eens hoe de koetsier de paarden moet aan
zetten om tijdig gereed te komen. De president
hamert er op los dat het een lust is en menschen
die aan zenuwhoofdpgn lijden, zouden bij wijze van
homoepatbiscbe geneeswgze stellig hersteld worden
als zg zoo'n week of drie dat hamergeklop konden
aanhooren.
Vraagt men nu wat de begrooti ngsdiscussiën
ons tot dusver hebben gebracht, dan moet ik
eerlijk bekennen dat ze niet veel zaaks zijn ge
weest. De kieswet en de belastinghervorming
beheerschen op dit oogenblik onze geheele binnén-
landscbe staatkunde, en, daar beide reeds bg de
Kamer zgn, verviel het gewone gejammer over het
gemis aan voortvarendheid. Integendeel, de klachten
kwamen nu van de zgde van hen, die over al te
grooten spoed ontevreden waren.
De rechterzgde was aan 't treuren en de echt-
conservatief getinte rede van den heer Beelaerts
van Blokland getuigde van de weinige ingenomen
heid van velenmet de groote uitbreiding van
't kiesrecht. Zelfs een voorstander daarvan als de
lieer Schaepnlan had toch maar liever gezien
dat de Regeering nog een tijdje met de indiening
had gewacht. Er is in deze discussie herinnerd
aan het spreekwoord: >die wind zaait, storm oogst".
Welnu indien de sterke aandrang tot kiesrecht
uitbreiding thans als een storm mag worden,
gekenschetst, dan zijn het juist de heeren van de
rechterzijde, die dien hebben doen ontstaan ten
gevolge van hun verzet tegen tijdige ruimere
uitbreiding, het is een fout die het conservatisme
van nature aankleeft, dat het altoos te laat komt.
Wat tien jaar geleden had kunnen leiden tot
tempering en kalmeering, is thans niet meer vol
doende en, indien men den storm nu wil trachten
te bezweren door hulpmiddeltjes, dan loopt men
groot gevaar, zelfs den orkaan aan te wakkeren,
die niemand meer bemeesteren kan Eón belang
rijke zaak de belangrijkste misschien uit het
geheele debat staat nu vastde volkomen
eenstemmigheid tusschen Ministers Tak en Pierson
omtrent het vraagstuk der kiesrechthervorming en
der belastinghervorming. Men heeft steeds gemeend
dat beide Ministers dobbelden om de voorkeur,
dat zij elkaar in de wielen reden. Misgeraden:
Minister Pierson heeft het zelf gezegd, er heerscht
volkomen homogeneïteit tusschen beiden ter zake
van beide punten.
Trots alle strikvragen heeft men overigens de
Regeering niet in de war kunnen brengen bij de
ontwikkeling van haar program. De Premier, de
heer van Tienhoven, sprak over alles heen, de
Minister Pierson overweldigde door woordenkeus
en handigheid, de Minister Tak zocht; zgn heil bij
leukheid, die hem als debater een tweede natuur
schijnt te zijn geworden. Waar hij niets zeggen
wil, en dat is met veel zaken het geval, weet hij
zoo aardig met woorden rond te springen, dat men
er geen touw aan kan vastmaken. Maar waar hij
heslist wil spreken, kan hg het doen. Zoo. vermocht
niets hem af te brengen van zijn 6tandpunt dat
in den nood der gemeenten eerst defluitief kan
voorzien worden bij de regeling van het plaatselijk
belastingstelsel bij gelegenheid van de herziening
der Gemeentewet, die natuurlijk moet wachten
totdat de kieswet is afgedaan.
Een ander punt bg de algemeene debatten, dat
later uitvoerig ter sprake kwam bij hoofdstuk V,
was de houding van den burgemeester van
's Gravenhage in zake de bekende kiesrechtmeeting
in September, waarvoor eerst de vergunning werd
geweigerd op grond van de dreigende cholera, en
die later stilzwijgend werd toegelaten. De Regeering
verklaarde niets »officiëels" van de zaak te weten
en toen de heer Kerdijk later in een zeer kernachtig
betoog vooropstelde dat de Regeering moest weten
wat er was geschied en de Minister den burgemeester
had moeten ter verantwoording roepen, toen heette
het dat de Regeering de zelfstandigheid der
burgemeesters moest eerbiedigen. Zeker een vol
komen zuiver beginsel waar het geldt de bestiering
der gemeente, maar m. i. volkomen onjuist, waar
het betreft de uitvoering gegeven aan organieke
wetten. Hoe de wet op de vereenigingen en
vergaderingen moet worden uitgevoerd is een
Rijkszaak, geen gemeentezaak, en al moge de
burgemeester geroepen zijn een beslissing te nemen,
aan het hooger bestuur is de taak opgelegd om
te beoordeelen of de beslissing opgaat en niet in
strijd is met de wet. Dat de Regeering dit alleen
zou mogen doen als zij langs officiëelen weg
klachten vernam, is eenvoudig een uitvlucht. Zij
moet de handelingen der burgemeesters beoordeelen,
daar zg bg herbenoeming moet beoordeelen of zij
daarvoor in aanmerking kunnen komen, en zg
zelfs het recht heeft binnentijds de burgemeesters
te ontslaan. Hoe de Kamer zich met zulk een
uitvlucht heeft laten afschepen is onverklaarbaar.
Op die wgze zouden de burgemeesters een vrijbrief
krijgen om te doen wat zg verkozen, want hoogst
zeldzaam is het geval dat burgers of corporatiën
van een beschikking in beroep komen. Daartoe
ontbreekt gewoonlijk óf de wetenschap óf de tgd.
Of wel en dit is gelukkig er heerscht nog
zulk een vertrouwen in de kennis en het door
zicht van de hoofden der gemeentebesturen, dat
men meent te moeten berusten in de uitspraak
der burgemeesters. Doch dit kan nooit de Regeering
ontheffen van haar plicht om die besluiten te
toetsen aan recht en wet, ja, in 't belang van het
prestige der burgemeesters is zg dat verplicht. Nu
zal het vaak gebeuren dat zg de uitspraken niet
kent, maar zooals bij het geval in Den Haag,
waar veertien dagen lang alle couranten er over
schreven, is het onverantwoordelijk zich te beroepen
op officiëele onwetendheid, indien deze werkelgk
bestond wat wellicht nog een vraag zou zijn als
men de geruchten moet gelooven. In Den Haag
gold het geen kleinigheid. Indien de burgemeester
op zgn stuk was blgven staan, hadden honderden
't leven kunnen boeten tengevolge der inlertie van
't hooger bestuur, terwgl in 't algemeen het stand
punt der Regeering in de hand zou kunnen
werken dat het burgemeesterschap ontaardde in
een tyrannie, te erger omdat zij volkomen 3trgdt
met den geest onzer instellingen. Het is te
wenschen dat voor de toekomst de officieuse
berichten en mededeelingen der Regeering tot eeu
officiëel onderzoek mogen leiden en de Kamer niet
met een kluitje in 't riet worde gestuurd.
Wie bg deze begrootings-debatten van geluk
mag spreken is de Minister van Marine. Zgn levea
