Zllltlk/IISdll NIEUWSBODE.
Zaterdag 10 December 1892.
MOPPIGE MEDEWERKING.
Directeur-Uitgever J. WAALE.
NIEUWSTIJDINGEN.
Verschijnt DINSDAG, DONDERDAG en
ZATERDAG.
De prijs per 3 maanden is f 1,30, franco per post
f 1,60.
Noord-Amerika, Transvaal, Indië enz. verzending
eens per week, f 10,per jaar.
49ste JAARGANG. No. 6245.
Advertentiën, van 13 regels 30 Cts.
meerdere regels 10 Cts., kunnen uiterlijk tot des
Maandags, "Woensdags en Vrijdags middags
12 ure bezorgd worden.
Groote letter wordt naar plaatsruimte berekend.
De nieuwe regeling van het kiesrecht wekt
veler belangstelling en terecht. Van de goede
regeling er van hangt voor de toekomst veel af.
De algemeene strekking er van vindt vrij alge
meen instemming, zoowel in de pers als in ver
gaderingen.
Het spreekt intusschen van zelf, dat bij de
behandeling van een onderwerp van zoo ingrijpend
belang als het kiesrecht, de groote beginselen en
hoofdgedachten het meest de opmerkzaamheid
trekken. Het komt ons daarom niet ongepast
voor, de aandacht er op te vestigen, dat juist
hij deze aangelegenheid de kennis van de practijk
meer is bij de kiesverenigingen, in het algemeen
bij hen, die van hot verkiezingswerk ervaring
hebben opgedaan, dan bij de wetgevende macht,
waarom het zeer is aan te bevelen, dat die allen
de wetsontwerpen onderzoeken bepaald met het
oog op de vraag, of de onderscheiden bepalingen
een goeden gang van het verkiezingswerk waar
borgen. Wij gelooven, dat op die wijze menige
practische wenk gegeven kan worden ^t zij aan
de regeering, 't zij aan de vertegenwoordiging,
't zij aan dezen of genen afgevaardigde, wenken
die meer ondergeschikte punten betreffen, waar
over wellicht weinig strijd zal zijn, maar die van
meer of minder grooten invloed kunnen zijn op
een goeden loop van zaken. Men weet, hoe
weinig van de lofwaardige gedachte om aan de
zoogenaamde ulodgershet kiesrecht toe. te kennen,
is terecht gekomen omdat de bepalingen, die de
verkrijging van dat kiesrecht regelden, met de
practijk geen rekening hielden.
Iets dergelijks is bij de nu voorgedragen regeling
van het kiesrecht te vreezen en zal, als er niet
in voorzien wordt, veel ernstiger gevolgen hebben.
Art. 3 van het ontwerp van wet, regelende de
kiesbevoegdheid, bepaalt
u Deze wet houdt voor kenteeken van geschikt
heid de kennis van lezen en schrijven.
//Zij acht de kennis van lezen en schrijven
bewezen door een eigenhandig geschrevene aan
vraag, om op de lijst der kiezers te worden ge
plaatst.
z/De vorm dezer aanvraag en de wijze van
inlevering, worden geregeld bij algemeencn maat
regel van béstuur".
Die aanvraag dus is, wij zeiden het vroeger
reeds, een der voornaamste grondslagen van de
kiesbevoegdheid. Wie haar niet inlevert, wordt
niet op de kiezerslijst geplaatst en mist. het
kiesrecht.
Nu bepaalt art. 1 van bet. wetsontwerp tot
regeling van de uitoefening van het. kiesrecht,
dat. het. gemeentebestuur jaarlijks eene lijst opmaakt
van kiesbêvoegden. De daarop volgende artikelen
29 bevatten uitvoerige bepalingen omtrent de
wijze, waarop men tot de kennis moet komen
van hen, die niet op deze lijsten moeten voor
komen, maar hoe men tot de kennis komt van
wie er wel op behooren, vinden wij niet aange
geven.
Toch is die aanvulling noodzakelijk.
De ondervinding met de lodgers, waarvan wij
hierboven gewaagden, heeft, voor zoover men het
nog niet weten mocht, duidelijk gemaakt, hoe
velen en dat waren nog allen menschen, bij
wie men zekere mate van ontwikkeling met recht
veronderstellen mocht zich geen moeite ge-
getroostten om zich het kiesrecht te verzekeren,
en hoe velen dergenen, die het wel deden, daartoe
slechts door aansporing van anderen genoopt werden.
Datzelfde verschijnsel zal zich nu voordoen bij
hen, die het kiesrecht deelachtig kunnen worden.
De besturen der kiesverenigingen mogen er zich
op voorbereid houden, dat hun een zware taak
wacht om allen te bewegen, zich het kiesrecht te
verzekeren, een taak die zij niet alleen bij de
minder ontwikkelden, maar meer wellicht nog bij
de meer ontwikkelden zullen moeten vervullen.
Doch als dat geschied is, de eerste maal, dan
moet dat èlk jaar herhaald worden. De eerste
maal wist men intusschen, dat men zich tot iedereen
wenden kon en moest. Maar later? Wie is kiezer,
wie niet? Wie kiezer is kan men uit de kiezers
lijsten nagaan, maar hoc weet men, wie het niet
is, en wie onder degenen, die op de kiezerslijst
niet voorkomen, al of niet vereischten tot de kies
bevoegdheid missen? Het denkbeeld is in over
weging gegeven, de bevolkingsregisters publiek te
maken, dat wil zeggen, ter inzage beschikbaar te
stellen. Wij gelooven dat dit weinig doelmatig
zou zijn en groote bezwaren kan opleveren. Gold
het eene verplichting, waaraan ieder moet voldoen,
of iets waaraan ieder gaarne wil voldoen, dan zou
men op den voet, als bij de inschrijving voor de
nationale militie geschiedt, aan iederen belang
hebbende een oproepingsbiljet kunnen zenden. Daar
mee wordt het bestaan van candidaat-kiezers echter
niet bekend aan hen, die hen tot kiezers zouden
willen bevorderen. Er zal wel niets anders over
blijven, dunkt ons, dan dat jaarlijks in elke
gemeente een lijst worde openbaar gemaakt van
alle niet op de kiezerslijsten voorkomende personen,
die 23 jaar of ouder zijn, en waarvan niet
bekend is, dat zij een of meer der vereischten
voor kiesbevoegdheid missen. Dan kan ieder,
die dit verlangt, nagaan, wie hij moet opwekken
om de vereischte aanvrage te gaan inleveren.
Ons dunkt, dat de regeering, die omvangrijke
maatregelen neemt om van de lijst te houden wie
er niet op behoort, gaarne zal willen medewerken
om er op te doen brengen wie er wel op moet
voorkomen.
Opmerkingen van dien aard zijn er meer te
maken. Zoo is, oin nog een voorbeeld te noemen,
bij art. 36 van het ontwerp betreffende uitoefening
van het kiesrecht bepaald, dat de opgave van
candidaten, voor te houden verkiezingen, //door
ten minste 50 kiezers", bevoegd voor zoodanige
verkiezing, moeten onderleekend zijn. Hoewel de
regeering terecht verlangt, dat de candidaatstelling
z/een ernstig karakter" moet bewaren, komt het
ons niet voor, dat daaraan bepaald door den eisch
van 50 onderteekenaren voldaan wordt. Bij de
regeling van het rcclamerccht kent het ontwerp
aan de kiesvereenigingen een belangrijke rol toe,
en verwacht niet het minst var. haar de noodige
controle, dat de kiezerslijst zooveel mogelijk
materieele waarheid bevatte. Welnu, bij de candidaat
stelling is van diezelfde lichamen niet minder té
wachten, dat zij het ernstig karakter daarvan
zullen waarborgen en handhaven. Waarom dus ook
niet aan de besturen van kiesvereenigingen het
recht toegekend om candidaten op te geven? Vooral
ten platte lande zal het niet altijd zoo gemakkelijk
vallen, 50 namen bijeen te brengen onder zulk
een candidatenlijst, terwijl van den anderen kant
hij, die eene misplaatste //aardigheid" wil hebben,
gemakkelijker 50 bijzondere personen bereid zal
vinden dan het bestuur eener iciesvereeniging, om
daaraan mede te doen. Ter voorkoming, dat van
die bevoegdheid misbruik worde gemaakt, zijn
enkele bepalingen te maken, die den waarborg
leveren, dat slechts werkelijk bestaande vereenigingen
van het recht gebruik maken.
-x-
De aangevoerde voorbeelden zijn voldoende om
te doen zien, dat op dezen weg wel wat ter ver
betering der ingediende ontwerpen is aan te bevelen,
't geen te eer kan en mag geschieden, omdat daar
mede noch aan de beginselen, noch aan het stelsel der
ontwerpen in iets wordt te kort gedaan. Het. ligt
o. i. op den weg der kiesvereenigingen in deze
met. de Regeering mede te werken tot het ver
krijgen van een goed geheel.
Engeland.
Do verloving van Prins Goorg van Eogeland, den
zoon van den Troonopvolger, met Prinses Victoria Marie
van Teek, de bruid van den overleden Prins Albert
Victor, zal in de eerste helft der maand Januari plaats
bebbeu. Den G December was het een jaar geleden,
dat de Prinses verloofd werd met l'rius Albert, die
den 14 Januari d.a.v. door den dood aan zyn familie
werd ontrukt.
Portugal.
Lissnbou, 8 Dec. De Por'ngeesche regeering
heeft hare vertegenwoordigers in Brazilië gelast, voor
rekening der schatkist, tegen afgifte van cheques be
taalbaar door Portugal, wisBols te koopen op Parjjs
en Londen. Het doel der regeering hiermede is, te
Londen en Parjjs fondsen te hebben voor de betaling
der coupons van de buitenlandscbe schuld en te voor
komen de Btjjging van het agio, tengevolge der bier
gedaan wordende aan koopen door de schatkist van
chrques in goud op het buitenland.
Frankrijk.
Pm-Ijs, 8 Dec. De Kamer heeft met 432 tegen
89 stemmen de urgentie aangenomen van een voorstel-
Duramel, hetwelk de houders van waarden der Pauama-
Kanaal-Maatscbappy machtigt een syndicaat te vormen
voor hut instelleu eener vervolging tegen bet bestuur,
onder voorrecht van gerechtelyken bijstand.
België.
Betreffende den dynamiet-aanalag op het bureau der
Maatschappij Cockerill te Seraing, nog het volgende.
De aanslag had plaats Zondag morgen te 5 uur. De dader
had de dynamiet patroon voor de deur van een klein kan
toor nedergelegd, de loet aangestoken on was vervolgens
zoo snel mogelijk weggeloopen. De slag was vreeaeljjk.
De spanen vlogen van de deur af, de vensters werden
verbrijzeld. De kantoor-meubelen werden volkomen
vernield, zoodat het een geluk mag beeten, dat de
beide beambten, die zich in het kantoor bevonden,
slechts weinig letsel bekwamen. Paquay, op wien ter
stond de verdenking viel en dien men in de buurt bad
zien rondslenteren, werd gearresteerd. Hjj bleef echter
alles ontkennen, ofschoon in zjjn woniDg verschillende
zaken gevonden werden, weinig geschikt om vertrouwen
in te boezemen. Ten slotte viel Paqnay door de mand
en bekende by bet misdryf te hebben gepleegd uit
wraak.
Nederland.
's Gravenhago, 8 Dec. In den afgeloopen
nacht is alhier plotseli ig overleden het Tweede Kamer
lid voor Rotterdam, Mr. Levyssohn Norman.
GiBteien nam de overledene nog deel aan de beraad
slagingen in de Kamer, waar by om zjjne groote
j kennis van Indische toestanden als een specialiteit
vooral op economisch gebied stond aangemerkt. Zjjn
adviezen werden dan ook ten zeerste gewaardeerd,
i gebaseerd als zjj waren op die groote bekwaamheid
en deugdelijke kennis en stadie,
j Mr. Levyssohn Norman heeft veel gedaan ter be-
j vordering van de Indische industrie en van de conversie
van communaal en individueel grondbezit op Java.
Hjj was destyds Algemeen Secretaris-Directeur van het
Binnenlandsch Bestuur en Lid van den Raad van Indië.
's Gravenliage, 8 Dec. Tweede Kamer. De
vergadering van heden begon met droevige rede
voeringen.
Het bericht van het plotseling overly den van het
medelid voor Rotterdam, mr. Levyssohn Norman, gaf
den heer Ërantsen aanleiding, om namens de rechter
zijde hulde te brengen aan de groote werkzaamheid en
de groote kennis van Indische zaken van den overledene.
Namens de linkerzyde huldigde de heer Mees zjjn
mede-afgevaardigde van de Maasstad, wiens adviezeD,
meestal gewyd aan de koloniale belangen, hoogelyk
werden gewaardeerd en dien aan zoovelen zyn warme
vriendschap heeft geschonken.
By de behandeling der begrooting van Buitenlandscbe
Zaken heeft de heer Brantsen het belang eener goede
diplomatie betoogd en overlegging gevraagd van de
stukken omtrent de sanitaire conferentie te Venetië.
De heer Tydeman hoopte dat Nederland zich zou
aansluiten by die mogendheden, die tot oplossing van
internationale geschillen arbitrage wenschen en de heer
J Mees, zich hierby aansluitende, hoewel hy de uitvoering
der oorlogen, van de toepassing niet verwacht, drong
er op aandat de regeering krachtig steune de
j pogingen tot aanneming van het beginsel van de
j onschendbaarheid van den eigendom ter zee of wel
daaraan den stoot geve.
j De beer Smit wenscht, dat ten aanzien van de
zalmvisscherjj gelijkheid van regeling tusschen Duitsch-
j land en Nederland werd ingevoerd. De heer Seret
steunde dit.
De heer A. v. Dedem wees op de belangen van onzen
vee-uitvoer naar Duitschland.
De heer Van Bylandt sloot zich aan by den heer
Mees; de heer Van Kerkwyk kwam op tegen be
lemmering van onzen veehandel van Belgische zjjde en
de heer Pyttersen sprak nader ten gunste der arbitrage.
Op voorstel des voorzitters zal het overlijdensbericht
van mr. Norman, den betreurden ambtgenoot, meteen
rouwbrief namens de Kamer worden beantwoord.
De Minister van Bnitenlandsche Zaken sloot zich
namens de regeering aan by de hulde aan do na
gedachtenis vau den heer Norman, dien hy kenschetste
als nuttig burger en edel mensch.
Aan den heer Van Dedem verklaart de Minister, dat
werkelijk Duitschlands voornemen is de grenzen voor
den invoer van Nederlandscb fokvee te sluiten, varkens
zouden nog worden toegelaten. De regeering zal alles
doen om het belang van handel en veehouders te
betrachten.
Inzake de arbitrage is deze regeering volkomen bereid
een clausule daartoe in de tractaten op te nemen en
ten volle sympathiseert zy met het denkbeeld van het
privaat-eigendom ter zee te beschermen.
Verleden jaar heeft de ItaliaanBche overheid alles
gedaan om de Nederlanders tydens de onlusten te
beschermen.
Om nu te gaan vragen aan de Italiaansche regeering
om dergeljjke onlusten te voorkomen, ware ongepast;
zyns inziens kannen de Nederlanders, die naar Rome
willen, volkomen gernBt zyn.
De Haagsche kroniekschrijver der N. Gron. Ct.
meldt:
Ditmaal zal in 't Paleis te 's Hage de Kerstboom
worden opgericht, zooals tot hiertoe schier altjjd op
Het Loo geschiedde.
Voor het overige vernam ik dat er, behalve de gewone
nieuwjaarsreceptie ten hove, waarby H. M. de Koningin-
Regentes vermoedelyk den rouw zal afleggen, binnen
kort eenige soirées ten hove zullen plaats hebben en
in den loop van 't winterseizoen een paar «tbés dansant"
en «raouts." Men verwacht voorts dat de Regentes met
Januari zal beginnen haar verscbjjning te maken in
Opera en Hollandschen schouwburg. In 't kort er
ia alle reden om van den terugkeer der Koninginnen
voor veel ondernemingen en takken van bestaan in de
hofstad verlevendiging en voordeel te verwachten.
Rotterdam, 8 Dec. In een gezin alhier werd
op den avond van 5 December de Sinterklaaapret
droevig verstoord. De moeder van een talryk gezin,
wonende op den Scbiedamschendjjkmoest zoo
herhaaldelijk en schaterend lachen by de ontvangst
van verschillende Sint Nicolaas-surprises, dat zy in
een lachbni door een beroerte getroffen werd en on
middellijk dood bleef.
Kozendaal, 6 Dec. Ia de heden alhier gehouden
vergadering van den gemeenteraad is besloten tot het
leggen eener nieuwe gasleiding en het uitbreiden der
gasfabriek in deze gemeente. Voor de uitvoeriog dezer
werken is het voorstel tot het aangaan eener geld-
leening groot 23,000, goedgekeurd.
Berden op Zoom, 6 Dec. De stad was heden
in feestdos gehuld. Reeds vroeg in den morgen wapperde
van de torens en van bjjua elke woning de driekleur.
De nieuwe burgemeester, de heer Mathon, deed te 1
uur 30 min. zjjne intrede. De drie oudste raadsleden
wachtten hem op aan het spoorwegstation, terwyl
honderden hem het welkom toeriepen. De tocht door
de met vlaggen versierde straten naar het raadhnis
maakte eenen prettigen indruk. Ia de vestibule werd
de heer Mathon opgewacht door een ander drietal
raadsleden en vervolgens binnengeleid in de groote zaal.
Hier hadden zich alle militaire en civiele autoriteiten
en de talrjjke bestuursleden van de gemeente-instellingen
benevens de officieren der dienstdoende schuttery ver-
eenigd.om tegenwoordig te zyn by de plechtige installatie.
Nadat de Koninklyke benoeming was voorgelezen
hield de oudste Wethouder, de beer De Bruijn, eene
rede, waarin hy den nieuw benoemden burgemeester een
hartelyk welkom toeriep en vervolgens in herinnering
bracht het vele, dat in de laatste jaren was tot stand
gekomen, en tevens het vele dat nog op allerhande
gebied te doen viel. Spreker bracht hierby eene waar
dige hulde aan den overleden burgemeester De Roock.
Terwyl de heer De Brujjn aan den heer Mathon het
teeken zijner waardigheid overhandigde, beval hy de
belangen der gemeente aan den nieuwen burgemeester
met warmte aan.
De heer Mathon nam daarop het woord, betuigde
zyn warmen dank voor de hem bereide ontvangst, en
sprak hierna ongeveer het volgende: Als oud-zeeofficier
had bjj tot dusverre alleen zijne diensten gewyd aan
Koningin en vaderland, thaos beloofde hy zyn leven
te zullen wyden aan de gemeente Bergen op Zoom.
Hy sprak verder de hoop nit dat onder zyn bestuur
Bteeds orde en rust zouden mogen heerschen, en de
bloei en de welvaart der stad bij voortduring zonden
toenemen. Hy eindigde zyne rede met een beroep te
doen op de medewerking en steun van wethouders,
raadsleden en allen in dienst der gemeente.
Hierop begaf zich eene commissie uit den raad naar
de pui vao het raadhuis om afkondiging te doen dat
de heer Mathon het burgpmeestersambt over de ge
meente had aanvaard. Met luid gejuich werd deze
tyding door de ingezetenen ontvangen.
Thans werden de verschillende autoriteiten en ge-
noodigden aan den heer Mathon voorgesteld en werd
de plechtigheid besloten met het aanbieden van den
eerewyn.
Op de markt, voor het raadhuis, voerde de muziek
van de vereeniging «Eendracht maakt Macht" eenige
nummers uit, en honderden ingezetenen bewogen zich
in opgewekte stemming langs de straten.
Te 3 uren werden de officieren van het garnizoen
aan den burgemeester voorgesteld door den luinenant-
kolonel baron Van Dedem van Driesberg.
Te 5 u. 30 min. nam. werd door de raadsleden een diner
aangeboden aan hunnen nionwen voorzitter, waarby naast
een dronk op de Koninginnen menige dronk op het wel-
zyn van den nieuwen burgemeester werd uitgebracht.
Goes, 8 Dec. De Vereeniging tot veredeling van liet
Volksvermaak heeft besloten tot het oprichten eener Floralia-
vereeniging. Deze stelt zich, zooals men weet, ten doel
liet bevorderen van den lust tot het aankweeken van
bloemen.
Door de Vereeniging gewaarmerkte stekjes zullen worden
uitgereikt, terwijl later prijzen zullen worden geschonken aan
degenen, die daarvan de mooiste planten hebben gekweekt.
Ongetwijfeld ligt deze poging op den weg van volksvermaken.
Wanneer de financiën het toelaten, zou het gewenscht
zijn vooc de eerste maal kosteloos te deen uitreiken het
bekende werkje van den beroemden hortulanus te Leiden,
II. Witte: «Floralia, handleiding tot het kweeken van
bloemen". De prijs is 15 cent en bij groote getalen mogelijk
nog minder.
Ieder kent de groote bal op het Slot Oostende, de
verbazend ruime zaal, alom behangen, juist niet met »den
Britten wapenpraal", maar dan tocli met tal van grootere
en kleinere schilderstukken. De eigenaar, de lieer Koens,
heeft in den afgeloopen zomer deze schilderstukken van de
hand gedaan en de antieke lokaliteit geheel laten restan-
reeren. Het geheel is daardoor sierlijker geworden, maar
zelfs de waan dat het bewuste slot dagteekent uit den tijd
van Jacoba van Beieren, is daardoor weggenomen. Antiek
als die zaal was en veel wat zicli daarin bevond, is dat
alles nu modern geworden.
Zondag wordt de gerestaureerde lokaliteit eenigszins
feestelijk in gebruik genomen.
9 Dec. Gisteren avond had in de «Prins van Oranje'
de tweede abonnements-voorstelling plaats door het gezel
schap der Nieuwe Rotterdarasche Schouwburg-Maatschappij,
onder directie van de heeren Blaaser, Verhagen Co.
Opgevoerd werden de «Familie van Hoorn", blijspel in
3 bedrijven, door den schrijver van «Een dag vol dwaas
heden". De vertooning werd geopend met het tooneelspel
«Het laatste ideaal".
Een vrij talrijk, publiek was opgekomen. Over liet alge
meen kan gezegd worden, dat het spel degelijker was dan
de inhoud der stukken.
Stavonisse, 8 Dec. In de heden alhier gehouden
vergadering van Ingelanden van het Calamiteuse
Waterschap «Stavenisse", is benoemd in de vacature
ontstaan door het bedanken van Mr. J. C. van der
Lek de Clercq te Zierikzee, als Dyksraadslid Mr. .T.
van der Lek de Clercq te Kondekerke.
Ouwerkerlr, 8 Dec. Gisteren werd door den
Raad met algemeene stemmen tot onderwijzer alhier
benoemd de heer J. J. Verhulst te Brakel.
Noordgouwo. Woensdagavond werd alhier een
druk bezochte vergadering gehouden van het Departement
tot Nut van 't Algemeen. Jammer, was de spreker door
familieomstandigheden verhinderd. Het gemis werd evenwel
vergoed door een menigte van bijdragen. Ieder als het ware
trachtte er het zijne toe bij te dragen, om de samenkomst
zoo geanimeerd mogelijk te maken. Toen het klokje van
gehoorzaamheid sloeg, moesten zelfs nog bijdragen tot een
volgende maal uitgesteld worden. Het moge ten voorbeeld
aan andere gemeenten strekken, hoe een gering aantal
inwoners als Noordgouwe telt, een dergelijke belangstelling
toont in alles wat tot veredeling van den geest kan leiden.
Zieirilcseee, 8 Dec. Voor een talryk gehoor
beBprak de heer Coomans, ingenieur te Colynsplaat,
den 7 December in eene vergadering van het Departe
ment Zierikzee der Maatschappij tot Bevordering van
Nijverheid, het vraagstuk van de droogmaking der
Zuiderzee. Na de verschillende typen van droogmaking
te hebben nagegaan, zette hjj het plan der Zaiderzee-
vereeniging uiteen, dat zijns inziens het verkieselykst
is. Dit plan bestaat in de eerste plaats in het
aanleggen van een afsluitdijk van N.-Holland naar
Wieringen en vandaar naar Piaam aan de Friesche
kust, ter lengte van 30 K.M. De voordeelen van het
aldus ontstaande binnenmeer, langzamerhand een
zoetwater-meer wordende, besprak spr. uitvoerig. Bjj
wees èa op de voordeelen wat den waterstand, èn op
die wat de waterloozing betreft, en wederlegde de
bedenkingen van hen, die in de uitmonding van den
IJ8el bezwaren zien met 't oog op slib- en ysafvoer.
Aan dit plan nu sluit zich aan de droogmaking van
vier gedeelten van het binnenmeer, het in het leven
roepen van 4 polders op die plaatsen, daar de grond
vruchtbaar is. Te zamen zullen deze polders eene
oppervlakte hebben van 216,000 H.A. verkoopbaar
land, waarop 5000 hofsteden zullen kunnen worden
gesticht. Met kracht drukte spr. op de groote
economische voordeelen hiervan. Ook op de voordeelen,
die de droogmaking zelve zal opleveren, waardoor tal-
looze werkkrachten, eon heirleger van werkvolk zullen
kunnen worden gebruikt. Hy meende dan ook, dat het
plan ondanks de groote geldelyke kosten van 190
millioen gulden allen steun en liefde verdiende; en
bracht ten slotte hulde aan den stichter der Zuiderzee-
vereeniging, den heer Burna, en den ontwerper van
het plan, den tegenwoordigen Minister Lely.
De Voorzitter, de heer Van dor Vegt, bracht den
spreker den dank der vergadering, voor zjjne uitvoerige
mededeelitgen omtrent een hoogst belangryk onder
werp, waarvoor de heer Coomans door zjjn voordracht
zeker in hooge mate de belangstelling had verhoogd.
Aan L. Caljouw, schipper op een rijksvaartuig in
Zeeland, is eervol ontslag verleend.
Geslaagd by het candidaat-examen theologie 1:
te Utrecht de heer T. Stigter.
Mej. S. Staflen, gedipl. «Witte Kruis", pleegzuster
van de Vereeniging «Ziekenverpleging" te Middelburg,
deed in de vorige week met goed gevolg examen als
krankzinnigen-verpleegster.
Er. wordt geklaagd, dat niettegenstaande het
dalen van de graanprijzen met 20 30 pCt., de bakkers
het brood niet afslaan in prys. De redacteur der Ned.
Balde, Ct., de heer Geert De Jonge, geeft daarvan de
volgende verklaring:
«Op den 8en Mei had te Amsterdam de laatste afslag
plaats op een oogenblik, dat de meelnoteering nog op
f 11,50 was, hoewel de afslag eerst bjj een prjjs van
11 gemotiveerd zou geweest zyn.
«Thans noteert de inlandsche meelmarkt pl. m. ƒ9,50.
Als deze onmogeljjk lage prys nog lager wordt en op
9 komt, dan is er pas aanleiding voor een afslag
maar aangezien de geheele bakkerswereld met meel
zit, dat tegen veel hoogere pryzen gekocht is, en de
productiekosten van het brood momentelyk door het
mindere debiet tengevolge van rjjken aardappeloogst
grooter zjjn dan in normale tjjden, kan van een afslag
nog geen sprake zyn."
«Heel aardig geredeneerd van een bakkerastandpunt",
merkte de Amst. Cf. op, «maar het publiek behoeft toch
als de graanprjjzen dalen, niet op goedkooper brood
te wachten, tot de bakker zyn duur gekochten voor
raad meel uitgeput heeft. Een bakker kan wel by
goedkooper meelprjjzen honderden zakken meel koopen,
moet hy nu, als het meel nog meer in prys daalt,
maar tegen zjjn klanten zeggen: «Goedkooper brood
krijgt ge niet, ik heb nog te veel van dat dure meel:
dat moet gy, klanten, eerst betalen?" De redeneering
gaat o. i. niet op."
Wjj zouden de vraag nog willen doen of, als de
bakkers eens tegen lagen prys groote hoeveelheden
meel hebben ingeslagen en de prys steeg, zy dan ook
zouden wachten met den prijs van het brood te ver-
hoogen tot het goedkoope meel zou zjjn opgebruikt?
Hoe gevaarlyk kleine wonden soms kannen zyn,
bleek dezer dagen weder te Hindeloopen. Eene flinke,
dertigjarige vrouw, moeder van drie kinderen, stapte
voor ODgeveer acht dagen uit haar bed en had het
ongeluk in een naald te trappen. Het gelukte haar
het voorwerp dadelyk te verwyderenhet wondje scheen
niet ernstig en werd dan ook niet geteld. Een paar
dagen daarna echter werd het pynljjker, het been zwol
op, werd dikker en dikker, en Zaterdag is de vrouw
overleden.
Vermoedelijk dus weer een geval van bloedvergiftiging.