ZIERIKZEESGHE NIEUW SMIIE.
Donderdag 22 September 1892.
IMMÏOISCHOOL.
Directeur-Uitgever J. WAALE.
Algemeen Overzicht.
NIEUWSTIJDINGEN.
Yerscliijnt DINSDAG, DONDERDAG en
ZATERDAG.
De prijs per 3 maanden is 4,30franco per post
f 1,60.
Noord-AmerikaTransvaal, Indië enz. verzending
eens per week, 10,per jaar.
49ste JAARGANG. No. 6211.
Advertentiënvan 13 regels 30 Cts.
meerdere regels 10 Cts., kunnen uiterlijk tot c
Maandags, Woensdags en Yrijdags middags
12 ure bezorgd worden.
Groote letter wordt naar -plaatsruimte berekend.
De COMMISSIE VAN TOEZICHT op het Middelbaar Onder
wijs te ZiEfUKZEG maakt bekend, dat het examen voor
hen, die wenschen toegelaten te worden tot de lessen op
de Burger-Avondschool, zal plaats hebben op Vrijdag-
30 September e.li., des avonds ten ases ure,
en dat zij, die dit examen wenschen af te leggen, zich
daartoe vooraf in persoon moeten aanmelden bij den Directeur
der Iloogere Burgerschool alhier, op Zaterdag- 34
September e.li., des avonds tusschen 6 en 8 ure.
Namens de Commissie,
ZiERi.i7.EE, 19 September 1892.
RüELL, Secretaris.
Nu in deze dagen ook in Nederland de socialisten
en hunne aanhangers weder van zich doen spreken,
is het wellicht niet ondienstig om er op te wijzen, hoe
de socialistische partij in Frankrijk haar taak
opvat. Voorloopig is daar haar streven er meer op ge
richt zitting te krijgen in de gemeenteraden, dan wel
zich te doen gelden in de centrale regeering der repu
bliek. Zoodoende zijn zij in staat hunne beginselen op
kleinere schaal in toepassing te brengen, en ze laten
dit dan ook niet na in die gemeenten, waar zij de
overhand hebben. De noodzakelijkheid der samen
werking hebben zij ook echter ingezien en het is
daarom, dat zich de socialistische leden van niet minder
dan 49 gemeenteraden te St. Ouen hebben vereenigd,
ten einde te bespreken, wat oj) hunnen weg ligt orn te
doen. En dan is er in de eerste plaats op gewezen,
dat de armverzorging diende verbeterd te worden. De
tot nu toe met de armenzorg belaste instellingen
waren slecht voor hunne taak berekend; het meeste
bleef aan de klok en den klepel hangen, niet door
oneerlijkheid, maar door een te omvangrijke en on-
practische administratie. Wordt er in geen enkel land
zooveel gegeven voor weldadige doeleinden, als in
Frankrijk, ook nergens komt misschien van al dat
geschonkene minder tot zijne bestemming. Dat is een
gevolg van den bureaucratischen sleur, en om daaraan
een einde te maken, heeft de gemeenteraad van
St. Ouen, die bijna geheel socialistisch is, besloten de
bureaux voor armverzorging allen op te heffen, en die
zorg geheel aan zich te trekken. Deze daad, die in
den gemeenteraad rijpelijk werd overwogen, is de eerste
stap voor een gansche reeks ingrijpende hervormingen.
De raad heeft het volgende ontwerp gemaakt. Gesticht
wordt er een kinderhuis, waar kunnen worden op
genomen de kinderen, wier ouders geene gelegenheid
hebben voldoende voor hen te zorgen, of die anders,
zooals dat b.v. bij weduwen het geval zou zijn, door
de zorg, die hunne kinderen behoeven, verhinderd
worden in het onderhoud van haar gezin door werken
te voorzien. De kinderen mogen door hunne ouders
in het gesticht worden bezocht, en kunnen hen er
weer uitnemen, als zij in staat zijn hen te onderhouden.
Het oudemannenhuis der gemeente zal aanmerkelijk
worden vergroot, opdat alle ouden van dagen, die niet
meer door weiken in hun onderhoud kunnen voorzien,
daarin kunnen worden opgenomen. De verpleegden
zullen geen uniform dragen, en krijgen dagelijks een
stuiver zakgeld, wat door geschenken mag worden
vermeerderd. Bij deze inrichting sluit zich een zieken
huis aan, ten dienste der zieken uit de gemeente;
verder een apotheek, die kosteloos geneesmiddelen ver
schaft. Ook zal eene volksgaarkeuken worden opgericht,
waar men voor 5 cent kan eten, waartoe bons zullen
worden verstrekt, die de armen kosteloos zullen ver
krijgen, en door anderen gekocht kunnen worden, hetzij
om zelf gebruikt te worden, hetzij om weg te worden
gegeven. Om te beletten, dat de armen van andere
gemeenten naar St. Ouen toestroomen, wordt vereischt,
dat men zekeren tijd in de gemeente heeft vertoefd,
voor men van de bovengenoemde inrichtingen gebruik
zal kunnen maken. Ten einde te zorgen, dat de staat
al deze veranderingen niet weigert goed te keuren,
heeft men besloten den uiterlijken ouden vorm te be
houden, doch het inwendige geheel te veranderen;
zoodoende komt men niet met het centrale gezag in
botsing. Recht benieuwd zijn we naar den uitslag van
deze eerste pogingen, om de stelsels der sociale demo
cratische wetenschap in praktijk te brengen.
Op sociaal gebied doet zich dezer dagen in Frankrijk
ook nog een ander belangrijk verschijnsel voor. Te
Carmaux n.l. is eene werkstaking uitgebroken. Dit is
op zich zelf tegenwoordig niets bijzonders meer; we
zijn er aan gewend geraakt; maar wat deze staking
tot eene bijzondere maakt, is, dat zij niet is ontstaan
door een zucbt om meer materieele voordeelen te
verkrijgen, maar voortspruit uit het motief, dat de
arbeiders aldaar hunne onafhankelijkheid als staats
burgers willen handhaven, tegenover de politieke intriges
van hun patroons. Het was n.l. het zoeken van baron
Reille om van zijne positie als voorzitter van den raad
van beheer der mijnmaatschappij gebruik te maken,
bij verkiezingen, en van de stemmen der arbeiders in
dienst der maatschappij partij te trekken ten bate van
zich en zijne familie. Reeds in 1889 stelde hij als
voorwaarde, door het in dienst houden der werklieden,
die de maatschappij bij groote troepen begon af te
danken, de verkiezing van zijn schoonzoon tot afge
vaardigde, die anders als conservatief weinig kans zou
gehad hebben. Toen bij de laatste verkiezing van den
gemeenteraad de werklieden hun eigen inzicht wilden
volgen, en ook inderdaad volgden, is het bestuur er
toe overgegaan de in de stedelijke regeering verkozen
werklieden de uitoefening hunner publieke bediening
te bemoeilijken. Zoo werd aan den nieuw benoemden
maire het tweedaagsch verlof geweigerd, dat hij
wekelijks noodig had om zijn ambt waar te nemen,
en is hij vervolgens ontslagen op grond van verzuim
zonder geldige redenen, ofschoon hij in de 20 jaar,
dat hij der maatschappij diende, niet meer dan iya dag
had verzuimd. Tal van blijken van sympathie onder
vinden de werklieden, en verscheidene afgevaardigden
hebben hen bezocht, terwijl wordt medegedeeld, dat er
pogingen worden aangewend om de Kamers vroeger te
doen bijeenkomen, ten einde de regeeriog uit te noodigen
tusschen beide te komen. Het schijnt toch, dat het
bezoek van den heer Carnot aan den Russischen Minister
Von Giers niet zoo onbeduidend is geweest, als men
het aanvankelijk wilde doen voorkomen. Van ver
schillende zijden wordt toch beweert, dat er tusschen
Frankrijk en Rusland een of- en defensief verbond staat
gesloten te worden, waarbij misschien zich ook Turkije
zal aansluiten, ten einde alzoo een tegenwicht te
vormen tegen de Triple Alliantie. Te hopen is het maar
voor de nieuwe combinatie, dat hunne vereeniging
niet zoo groote geldelijke offers van ben eischen zal,
als dit het geval is bij die der eerste. Duitschland
toch schijnt het weer noodig te vinden zijn leger in
vredestijd te versterken, en de kosten die voor die
versterking noodig zijn, moeten weder leiden tot nieuwe
belastingen of meer schuld. En nog is het èinde er
niet. Een Oostenrijksch blad wees er onlangs op, dat
het leger der Triple Alliantie niet zoo groot was, als
dat van Rusland en Frankrijk te zamen, en eischte
daarom uitbreiding van het Duitsche leger. Het Duitsche
volk begint er echter genoeg van te krijgen, en het
laat zich voorzien, dat er heel wat oppositie zal moeten
worden bestreden door Caprivi, eer de voordracht wet
Oost-Indië.
Volgens telegram uit Kotta Radja is de vorst van
Edi Toengkoe Tjihik, ridder der Ned. Leenw, den 14en
Augustus gestorven. Zjjn overig den was het gevolg van
een negenoog op den rug, zoodat daardoor bjj voorbaat
alle praatjes vervallen, dat hg als slachtoffer viel van
vergiftiging, voor welk gevaar bg trouwens zelf, altjjd
een beetje bang was. De overledene heeft van 1875 af
geregeerd en dus de verschillende toestanden, welke
voor zjjn rijk een gevolg waren van den Atjeh-oorlog,
ten volle genoten. Dan eens hoog in aanzien, getuige
de ridderorde, dan weer half verdacht als niet in staat
of onwillig om de Atjehers te weerstaan, die in zgn
land vielen, heeft hg gedurende zgn leven maar al te
zeer ondervonden, dat wjj in het Edische nimmer een
bepaalde politiek a outrance wisten door te voeren.
De eene controleur brak gewoonlgk af wat zgn voor
ganger had iogevoerd. Dat is zeker, dat, dank zjj deze
politieke onbestendigheid, de invloed van den vorst in
de laatste jaren sterk aan het afnemen was, zoodat hg
bg de Atjesche invallen bitter weinig op zgn eigen
onderdanen staat kon maken. Het nadeelig verschil in
den toestand van het landschap is dan ook verbazend
wanneer men bedenkt dat c.a. 12 jaar geleden, de Ned.
Handelmaatschappij er uren ver landinwaarts een
tabaksonderneming exploiteerde, terwjjl thans even
buiten de benting van veiligheid geen sprake meer is.
Of de vervreemding zjjner onderdanen een gevolg was
van een unfair pepermonopolie, zooals zjjne vjjaoden
beweerden, dan wel dat zooals hg verklaarde, zgn
trouw big ven aan de compagnie er de oorzaak van
was, doet thans niets meer ter zake, maar zeker is het
dat zgn rjjk er door de aanhoudende Atjebsche invallen
in welvaart niet op is vooruitgegaan, ofschoon hjj zelf
volgenB de on-dits schatten bezat, welke voornamelijk
in Penang belegd, dikwerf aanleiding hebben gegeven
tot het gerucht dat, indien het hem voor het kiezen
stond, bg er niets op tegen had, om aan de overzjjde
van de Malaccastraat de rol van een »roi en exil" te
vervullen.
Hg wordt in Edi opgevolgd door zgn zoon T. Hassan.
Oostenrijk.
Vrgdag middag tusecüen 1 en half twee ure heeft
te Weenen in de Sohöabrunnerstrasse een brutale moord
aanslag, gevolgd door diefstal, plaats gehad, waarvan
de bedrijver of bedrjjvers nog niet zgn opgespoord.
Io den winkel van den goudsmid en horlogemaker
Stolle is den bediende, den 26jarigen Lamme, met een
jjzeren voorwerp een vreeseljjke wond op het achterhoofd
toegebracht, zoodat zgn toestand hopeloos is, en zgn
gouden horlogekettingen en horloges, ter gezamen
lijke waarde van 1600 fl., uit de uitstalling gestolen.
Het is onbegrjjpeljjk hoe op dat uur van den dag en
in een drukke straat zulk een brutale aanslag heeft
kunnen gelukken. De winkel is geljjkvloersch; daar
tegenover zgn drie uitstallingen van groenten en fruit,
waarbij onafgebroken de koopvrouwen gezeten zgn,
en de winkel zelf is zeer druk bezocht, terwijl de patroon
gewoon is voor het gebruiken van zgn middagmaal
slechts zeer kort afwezig te zgn. Vrgdag heeft hjj te
VJ4 uur den winkel verlaten, om in hetzelfde huis,
waarin ook zjjne woning is, het middagmaal te ge
bruiken en toen de postbode te l'/3 uur brieven in
den winkel bezorgde, was de misdaad reeds gepleegd
zonder dat op straat of iemand in de tegenover
liggende woningen iets bijzonders had opgemerkt.
Te "Weenen had dezer dagen de kerkeljjke huwe-
1 jjks-inzegeniug_ van een grjjs paar plaats. De bruigom
telt reeds 73 jaar en de bruid is ongeveer 10 jaar
jonger. Beiden hadden zich veertig jaar geleden te
Weenen verloofd; de jonge man had toen een winkel
in galanterieëa in dezelfde straat waarin zgn meisje,
de dochter van onbemiddelde ouders, woonde. Door
een ongelukkig toeval verloor hjj zgn klein vermogen
het huweljjk werd uitgesteld en de jonge man trok
naar Rusland om te trachten daar den kost te verdienen.
In het begin wisselde hg druk brieven met zgn meisje,
maar ploteeliog liet hg niets meer van zich hooren en
scheen spoorloos verdwenen.
Het meisje had plechtig beloofd, niet met een ander
te zullen trouwen en hield woord. Haar ouders stierven
en lieten haar onbemiddeld achter, waarop zjj eene
betrekking als kinderjuffrouw aannam. Later vestigde
zjj zich als borduurster en trachtte zoo goed mogeljjk het
dageljjksch brood te verdienen. Langzamerhand kwam
de oude dag, maar de herinnering aan haar verdwenen
verloofde ging niet verloren en baar hart bleef hem
steeds trouw. De hoop op een wederzien in dit leven
had zjj reeds lang opgegeven.
Hoe groot was dus niet haar verbazing, toen haar op
zekeren dag in Juli de mededeeling werd gedaan, dat
een heer uit Rusland in huis naar baar had gevraagd
en verzocht had, dat men haar op een onverwacht be
zoek zou voorbereiden. Enkele uren later kreeg de oude
dame een brief, waarin de doodgewaande man zgn
aankomst meldde. Denzelfden dag nog hielden de beide
oude menschen elkander omarmd. De vroegere winke
lier waB ook ongehuwd gebleven. Beiden zjjn thans
voor hun laatste levensjaren vereenigd. Het huweljjk
vond in alle stilte plaats. De spaarpenningen, die de
grijsaard in Rusland heelt verworven, zgn ruim voldoende,
om het paar een kalmen ouden dag te bezorgen.
Duitschland.
Berljjn, 19 Sept. Naar men verneemt, heeft het
voorgenomen nieuwe legerplan tot strekking, de leger-
sterbte op voet van vrede te vermeerderen met
95,000 man.
Om zjjn stand op te houden als groote mogend
heid en als de sterkste tegenover zjjn Franschen nabuur,
moet Daitschland zich groote uitgaven getroosten.
Letten wjj maar op de vreeseljjke militaire lasten,
waaronder de Duitsche natie nu reeds sinds 1872 ge
bukt gcat.
In 1872 bedroegen de loopende uitgaven voor het
leger 250 millioen, voor de vloot 12, voor pensioenen
47 millioen mark, de uitgaven ineens 244, totaal 553
millioen.
Sinds dat jaar big ven de oorlogsuitgaven steeds
stijgende, zoodat zjj in 1888 reeds 657 en in 1892 reeds
726 millioen mark bedroegen, waaronder 613 millioen
voor het leger. De totale uitgaaf voor leger en vloot
bedraagt in deze laatste 20 jaren ruim elf duizend
vijfhonderd een en negentig millioen mark, dat is
7000.000.000 galden.
Sinds 1887 zjjn de bljjvende uitgaven met 86 millioen
mark vermeerderd. En nu wil de regeering deze
wederom met minstens 80 millioen mark verhoogen.
Geen wonder dat de Staatsschuld zeer is toegenomen.
In 1876 had men met de Fransche miljarden schoon
schip gemaakt. Daarna bedroeg de staatsschuld op
1 April van elk jaar verscheidene millioenen en wel
bjj toeneming, hetgeen blijkt uit de volgende opgaaf.
In 1877 bedroeg zjj 16 millioen; in 1878 bedroeg zjj
72 millioen; in 1879 bedroeg zg 138 millioen; in 1889
bedroeg zjj 884 millioen; thans bedraagt zjj 1684
millioen mark of 1 miljard guldens.
En dit alles om te kunnen leven op voet van vrede.
Het Berliner Tagéblatt meldt uit Lodz (in Polen)
Zaterdag avond tegen 11 ure is prins Anton Radzivil,
die met den Pruisischen Generaal von Werder in
gevolge uitnoodiging van den Czaar naar Spala wilde
reizen om deel te nemen aan jachtpartijen, te Lodz
aangekomen en aldaar aan bet Grand Hotel afgestapt.
Zondag ochtend ging hjj, met een tweeloopsgeweer
en drie revolvers gewapend aan het open raam zijner
kamer staan (waar hg uitzicht had op de binnenplaats)
en schoot op ieder, die zich aldaar vertoonde. Ten
gevolge daarvan werden twee bedienden van het hotel
zwaar gewond. Daar niemand zich in de nabjjheid
van den bljjkbaar krankzinnig geworden reiziger
waagde, werd de brandweer te hulp geroepen, die
eene spuit in werking bracht en hem, terwjjl hjj maar
bleef schieten, zoodanig bespoot dat weldra de gebeele
kamer onder water stond. Toen ook dit middel niet
baatte en hjj in steeds grooter razernjj verviel, werd
er militaire hulp aangevraagd. Eerst na eenige uren
lang vergeefsche pogingen te hebben aangewend,
mochten de militairen er in slagen, den krankzinnige,
die zich woedend te weer stelde en door zgn schieten
rondom schade toebracht, meester te worden en te
binden. Daarna heeft eene sterke politiemacht bem
onder bewakiDg genomen. Hjj is een der rjjkste en
voornaamste cavaliers van het Hof te Berljjn, zestig
jaar oud, adjudant-generaal des Keizers. Hjj stond
bekend als hoogst goedhartig en weldadig, zoodat zgn
lot algemeen innig medelijden verwekt.
In de onmiddellijke nabjjheid van het station
te Keulen viel Vrjjdagnacht een vreeseljjk spoorweg
ongeluk voor. Te 12 uren vertrok de trein naar
Koblenz; in de achterste waggons bevonden zich
dragonder-reservisten, die naar hun haardsteden in
den Elzas terugkeerden. Een burger, bekende van hen,
sprong bg het vertrek van den trein op de loopplank.
Niettegenstaande de waarschuwing van een beambte
sprong de man van de plank af onmiddellijk voor den
scherpen bocht, die de ljjn daar maakt. De reservisten,
in het idee, dat hg was gevallen, trokken aan de
noodrem. Intusschen was ook een zwaar geladen
goederentrein van het station vertrokken; tengevolge
van den bocht kon de machinist den eersten trein
niet zien en of de signalen al of niet goed stonden,
de goederentrein liep op den stilstaanden en met
zulk een kracht, dat de beide laatste waggons van den
personentrein met de reservisten letterljjk in elkaar
schoveD. Het erbarmelijk geschreeuw en geklaag der
ongelukkigen wekte de bewoners der omliggende
huizen. Hulp was weldra ter plaatse. Onmiddellijk
gedood werden twee reservisten en 11 zgn meer of
minder ernstig gekwetst.
Een onderwijzer, Arend genaamd, gaf dezer dagen
in den omtrek van Hamburg bewjjs van grooten
moed. In een armoedig huisgezin was de cholera
uitgebroken; de vader en de moeder waren beiden
ziek en de kinderen moesten in dezelfde kamer hljjven;
er was geen andere.
Er was niemand te vinden om de zieken te ver
plegen; toen bood de 25-jarige onderwijzer zich aan
te helpen. De vrouw stierf; nacht en dag stond bjj
het huisgezin ter zjjde. Eindeljjk werd de vader met
de kinderen in de cholerabarakken opgenomen, en kort
daarna werd de onderwjjzer ziek; de cholera had hem
aangetast, en niettegenstaande de beBte geneeskundige
hulp was h;j binnen enkele dagen het slachtoffer van
zgn zelfopoffering geworden.
Nederland.
Sneek, 19 Sept. Zondag avond was onze stad in
rep en roer. Een paar socialisten, die de verboden
meeting te 's Hage haddon bjjgewoond, werden door
geestverwanten van den trein afgehaald.
In optocht, waarbjj het rood niet ontbrak, trok men
zingende de stad in.
De aansporing der politie om uiteen te gaan, werd
eenvoudig met >neen!" beantwoord. Nadat de sommatie
tot driemalen wa9 herhaald, kwamen de sabels te
voorschjjn en links en rechts volgde daarop het uit-
deelen van niet malsche slagen. Op de Marktstraat
gekomen, maakte de politie zich van den hoofdaan
voerder, H. P., uitgever van het S. D.blad, De SneeTcer
Courant, meester.
Toen dezen daarop werd bevolen direct zich binnen
's huis te begeven, kwamen de gemoederen allengs
tot rust.
Tegen genoemden P. is proces-verbaal opgemaakt
wegens het den vorigen avond ontrollen van het
socialistische vaandel en het op Zondagavond, 18
September, verwekken van een volksoploop.
Gravenhage, 19 Sept. HH. MM. de
Koningin en de Koningin-Regentes hebben heden
wederom verbljjf in deze stad genomen. De extra-trein
van de Holl. Spoorw.-Maatschappij, met welken de
Koninginnen Soestdjjk verlieten, kwam even kwart
vóór vier uur het station binnen en HH. MM. stonden
op dat oogenblik op het buitenbalkoD van den salon wagen.
De trein werd vergezeld door de heeren Roessingh
van Itterson, chef van tiactie, Van S wieten, ingenieur
van tractie, en Serlemejjn, adj.-inspecteur der Holl.
Spoor weg-Maatschapp jj
's Gravenhage, 20 Sept. Nadat heden de leden
der Staten-Generaal te 12 uren zich in de vergaderzaal der
Tweede Kamer hadden vereenigd, onder voorzitterschap
van den heer mr. A. van Naamen van Eemnes, en de
ministers met de leden van den Raad van State zich ook
daar hadden vervoegd, werd H. M. de Koningin-Regentes,
die op de gebruikelijke wijze en mot de gewone plechtig
heden om 1 uur van het paleis in het Noordeinde was
afgereden, door eene commissie uit de vergadering met
het voorgeschreven cerernop'ëel binnengeleid.
Nadat II. M. op den troon had plaats genomen, sprak
zij de volgende rede uit:
„Mijne Heeren!
Bij de hervatting van uwen arbeid mag ik, met een
gevoel van dankbaarheid in menig opzicht, bevredigende
mededeelingen geven omtrent den toestand van land en
volk.
De betrekkingen tot alle buitenlandsche mogendheden
zijn van den meest vriendschappehjken aard.
Zee- en landmacht, zoowel hier te lande als in de
koloniën, kwijten zich bij voortduring op loffelijke wijze
van hare taak.
De uitkomsten van den oogst en de toestand van den
veestapel zijn gunstig.
Hetzelfde kan niet in allen deele gezegd worden omtrent
handel, scheepvaart en nijverheid.
De algemeene gezondheidstoestand is bevredigend. Be
smettelijke ziekten, die zich in den loop des jaars vertoonden,
behielden een plaatselijk karakter. Door in het buitenland
heerschende Aziatische cholera werd in de laatste weken
de volksgezondheid bedreigd. Tot dusverre mocht ons land
voor den voortgang dezer ziekte bewaard blijven.
Bleef de veestapel niet geheel verschoond van mond- en
klauwzeer, dat sedert geruimen tijd langs onze grenzen
in het buitenland heerschte, de ziektegevallen bleven tot
enkele plaatsen beperkt.
Behalve tot verzekering van den geregelden gang des
hestuurs en afdoening van aanhangige voordrachten, zal
uwe medewerking worden ingeroepen voor gewichtigen
arbeid.
Ter regeling van het kiesrecht voor de Tweede Kamer
der Staten-Generaal en voor de Provinciale Staten, wordt
U eene voordracht aangeboden.
Voorstellen tot invoering eener beroeps- en bedrijfs
belasting en tot verbeterde heffing der grondbelasting,
zullen U binnenkort bereiken.
Tot organisatie der landmacht en tot versterking van
het materiëel der zeemacht, zullen U voorstellen worden
gedaan.
Wetsvoordrachten, zoowel tot verdere uitvoering van de
bepalingen der grondwet, als tot verbetering van de
wetgeving, van de weerbaarheid des lands en van maat
schappelijke toestanden worden inmiddels bewerkt en in
gereedheid gebracht, om, naarmate de voortgang van den
wetgevenden arbeid dit mogelijk maakt, aan de overweging
der Staten-Generaal te worden onderworpen.
Voor Nederlandsch-Indië zal reeds spoedig Uwe mede
werking worden gevraagd tot maatregelen betreffende het
leger, de financiën, de koffiecultuur, het Indisch onderwijs
en het mijnwezen.
Andere voorstellen in het belang der koloniën worden
voorbereid.
Met vertrouwen, Mijne Heeren, doe ik een beroep op
Uwen ijver en Uwe toewijding tot de vervulling Uwer
gewichtige en veelomvattende taak.
Moge Uw arbeid, onder Gods zegen, de welvaart en den
bloei verhoogen van ons dierbaar vaderland
In naam der Koningin, verklaar ik de gewone zitting
der Staten-Generaal te zijn geopend".
Eenvoudiger dan ooit was het woord, waarmede de
voorzitter, mr. Van Naamen van Eemnes, heden zijne taak
aanvaardde om de vergaderingen van de Eerste Kamer te
leiden. Slechts eene enkele opmerking over de gewichtige
beslissingen die te wach.en zijn waartoe wel allereerst
die over de vermogensbelasting zal behooren welke Donderdag
behandeld zal worden de verzekering dat zij met zelf
standigheid en onpartijdigheid zullen worden genomen, en
de hoop dat met den zegen des Almaehtigen de arbeid der
Kamer moge strekken tot heil van het dierbaar Vaderland
en het geliefd Vorstenhuis.
Terstond werden eenige commissiën benoemd en besloten
de Troonrede te beantwoorden, waartoe de nieuw saam-
gestelde afdeelingen heden eene commissie van redactie
zullen benoemen.
Morgen zal het adres waarschijnlijk reeds in behandeling
komen. Zie telegram
Steenbergen. Aan de beet wortelsuikerfabriek
der firma Yan LoonDe Ram eu Co. alhier zal
Maandag 26 dezer de campagne aanvangen.
In de vorige campagne verwerkte deze fabriek
15.700 000 kilo bieten.
Middelburg, 19 Sept. Het comité van het
»Roode KruiB" alhier, hoeft besloten tot aanschaffing
van eene verplaatsbare barak tot eventueele opname
van choleralgdeiB, die onder nadere goedkeuring van
het bestuur der godshuizen zal worden geplaatst in
den tuin achter het gasthuis alhier, en alzoo geheel
afgescheiden van dat gebouw.
Naar de gevangenis te Middelburg is overgebracht
eeu jongen van 16 jaar uit Ylissingen, die op aanraden
van zgn vader diens winkel in brand heeft gestoken.
De vader is te Rotterdam gearresteerd en alhier over*-
gebracht. De jongen heeft bekend.
£>t. Maartensdijk, 20 Sept. Door ingelanden
van het vrjje waterschap »St. Maartensdjjk" werd heden
eene buitengewone vergadering gehouden ter behande
ling ten le van een voorstel strekkende om het delven
en schoonmaken der waterleidingen te laten uitvoeren
voor rekeniDg van de polders; en ten 2e van een
voorstel om art. 6 van het bijzonder reglement ook
van toepassing te verklareD op den polder >Slabbecoorne".
Genoemd art. behelst het verleenen eener bjjdrage door
de andere polders van het waterschap. Pnnt I werd
verworpen met 22 tegen 16 stemmen; punt II onder
ging hetzelfde lot met 29 tegen 9 stemmen.
Ingelanden big ven alzoo voor eigen rekening delyen
en »Slabbecoorne" krjjgt geen bjjdrage ter verlichting
zjjner lasten van andere polders.
Bruinisse, 19 Sept. Na onderzoek door de
Brouwershavensche Bergingmaatsohappg is de lading
steenkolen van het gezonken Rjjnschip »Mairmion",
door de betrokken assurantie-maatschappjj verkocht,
daar gebleken is dat het schip reeds gebroken en
totaal wrak is.
Door onbekende oorzaak is Zaterdagavond wederom
op het Krammer een groot aakschip gezonken.
Noord-welle. Door den donker misleid, geraakte
gisteravond omstreeks balf negen, tjjdens het zware
onweder, de omnibus, rjjdende visa versa Zierikzee
Burgh, onder deze gemeente te water.
Gelukkig dat zich in 't rjjtuig, behalve den koetsier
geen personen bevonden.
De wagen is eenigBzins beschadigd en de koetsier
kwam met den schrik en een nat pak vrjj.
Zierikzee, 21 Sept. Door den Gouverneur-
Generaal van Ned.-Iodië is benoemd tot controleur 2de
kl. bg het binnenl. bestuur op Java en Madoera,
de adsp. controleur A. M. K. de Does, geb. te Breda.
Benoemd tot onderwjjzer met hoofdacte aan de
openb. school te Rilland-Bath de heer J. Roda, onder
wjjzer te Kruiningen.
Door de naamlooze vennootschap Beetwortelsuiker
fabriek Sas van Gent" te Sas van Gent, wordt over
189192 een dividend uitgekeerd van 10 pCt.
Een marskramer, die dezer dagen te Cats, als lijdende
aan cholerine, werd verpleegd, is geheel hersteld weer
huiswaarts gekeerd, voorzien bovendien van een nieuw
pak kleeren.
De heer J. Kamp, kapelaan der kathedraal te
's Hertogenbosch, die dezer dagen aan cholera nostras
overleed, had, volgens het Nbl. v. h. kanton Oosterhout,
een stervende in een kermiswagen bediend, en al
spoedig na zjjne thuiskomst deden zich verschjjnselen
van cholera-achtigen aard voor.
Door de bakkers te Dinxperlo is de prjjs van het
tarwebrood met 2 cent per pond verlaagd.
Het Hoofdbestuur van het Nederl. Onderwijzers
genootschap beeft bjj adreB rn den Minister van
Financiën verzocht, dat bjj eventueele herziening der
Rjjkspensioenwetten de Regeering het daarheen zal
willen leiden, >dat èn met het oog op het belang van
het onderwjjs, hetwelk onderwjjzera vordert, wier op
gewektheid niet gedrukt worde door bange zorg voor
de toekomst; èa op grond van strenge beperking, welke
aan de openbófe onderwjjzers in de uitbreiding hunner
inkomsten door de wet iB gesteld, aan hunne weduwen
en weezen een pensioen worde verzekerd, en dat wel
onder zoodanige voorwaarden, als in verband met den
financiëelen toestand der onderwjjzers door de regeering
billjjk zal worden geoordeeld".
De heer J. P. Nord Thomson heeft naar aanleiding
van het proces, aanhangig geweest bjj de arrondissements
rechtbank te Rotterdam tegen L. J. Akker, koopman
aldaar, die beklaagd was wegens het nabootsen van
het etiquet en handelsmerk der Thomson's pudding
poeder een adres gericht aan de Kamer van koophandel
te Amsterdam, met overlegging van een extract van
bovengenoemd rechtsgeding, benevens het echte etiquet
der Thomson's puddingpoeder en het nagebootste,
waarin hg haar oordeel vraagt, omtrent het gewezen
vonnis en welke stappen de fabrikanten in het algemeen
te doen hebben om meerdere bescherming voor hunne
gedeponeerde fabrieksmerken te verkrjjgen.
De heer Meinsma te Paesens (Fr.) had voor
eenigen tjjd een paard gekocht, afkomstig van het
eiland Schiermonnikoog. Toen men dit dier dezer
dagen bnitendjjks liet grazen, giDg het dadeljjk de
zee in en zette, al zwemmende, koers naar Schier
monnikoog. Anderhalf uur zee in, het was vloed, zag
een visscher het dier, en bracht het behouden naar
den vasten wal.
D E CHOLERA.
Te Wouw (N.-B.) is een geval van cholera nostras
met doodeljjken afloop voorgekomen. Op laBt van den
geneeskundigen inspecteur is het beddegoed, enz.
verbrand en het huis ontsmet.
Goes, 20 Sept. Gisteren ontving de slager J. Dierx
van den burgemeester van Yeere telegrafisch bericht,
dat zgn zoon Adriaan Dierx in genoemde plaats aan
cholerine was overleden. De ongelukkige, 25 jaar oud,
laat eene weduwe met twee jeugdige kinderen na. De
stoomboot >Valk", waarop het onverwachte Bterfgeval
plaats had, is in quarantaine gelegd.
Dat de vader zich het plotselinge verlies van zgn
oudsten zoon zeer aantrekt, is zeker natuurljjk, zoodat
zelfs het gerucht ging dat dezen een beroerte had
getroffen.
Uit Veere wordt nader gemeld:
De vrachtboot »Valk", varende van Middelburg naar
Rotterdam v. v., had op de terugreis naar Middelburg
een persoon, den slager Dierx uit Goes, aan boord
genomen. Men meende aan het Gatsche veer aan te
leggen, om hem zjjne reis naar zjjne woonplaats te
doen vervolgen, doch zjjne plotselinge ongesteldheid
belette znlks.
Bjj aankomst in het kanaal alhier overleed de man,
en na onderzoek constateerde de gemeente-geneesheer
dat men hier vermoedeljjk met een cholera-geval te
doen had.
Inmiddels werd de stoomboot onder bewaking der
rjjkspolitie gesteld. Onder toezicht van den burgemeester
werd het ljjk naar de begraafplaats vervoerd en het
vaartuig met de opvarenden ontsmet.
De boot ligt nu in quarantaine bniten de haven.
Te 'sHertogenboach heeft zich een geval van cholera
aziatica voorgedaan bg een werkman, wonende in de
Van Gervestraat aan de Znid-Willemsvaart. Het ljjk
zal onder politietoezicht worden vervoerd naar het
kerkhof om in het ljjkenhuis te worden gezet. Tevens
zal alles door de politie worden ontsmet.
De beide personen, te BleBkenBgraaf door Aziatisohe
cholera aangetast, zgn reeds overleden.
Yan Zaterdag middag tot Zondag middag zjjn er te
Hamburg 286 nieuwe choleragevallen en 127 sterf
gevallen aangegeven. Daaronder zjjn 190 ziektegevallen
en 82 sterfgevallen van Zaterdag.
De cholera-commissie aldaar heeft met prof. Koch
twee zeer landdurige conferentiëo gehouden. Ver
volgens is zjj naar BlankenesBe gegaan, ten behoeve
van inlichtingen omtrent den toestand van het drink
water. Daarna heeft zjj weder eene zitting gehouden,
waarin besloten werd, onmiddellijk op verscheidene
plaatsen in en rondom de stad Abyssinische putten
aan te leggeD, die reeds binnen enkele dagen in werking
kunnen worden gebracht. Zoodra de putten in gebruik
worden geDomen, wordt de waterleiding drie dagen
afgesloten, ten einde de leiding door middel van kalk
melk te ontsmetten en de in het water aanwezige
plantaardige en dergelijke ziektestoffen te vernietigen.
LANDBOUW.
De besproeiing met bordelaise pap, alB middel tegen
de aardappelziekte, is dit jaar veel erger dan de kwaal.
Op sommige velden zgn de aardappelen gevlekt en
besmet en voor de comsumtie niet alleen ongeschikt,
maar zelfs aan dieren niet voor te zetten. Een land
bouwer te Kruiningen gaf ze gekookt aan huisdieren,
doch een kat en een hond werden er ziek van en
stierven. Toen het vorige jaar de besproeiing werd
toegepast, gaf het geen nadeel aan de knollen, dooh
nu wel; men vermoedt dat de oorzaak hierin ligt, dat
er het vorige jaar veel, en dezen zomer weinig regen
kwam, waardoor in het vorige jaar de giftstoffen
werden vernietigd, die nu geheel door het gewas zgn
opgenomen. Yele landbouwers hebben dit jaar dit
middel toegepast en ook in den Wilhelminapolder
zjjn vele velden bedorven.
Dezer dagen kreeg men te Nisse, uit ééne plant
honderd vier en negentig aardappelen.
Te Kapelle (Z.-B.) heeft een landbouwer dit jaar
met goed gevolg twee keeren aardappels geteeld op
hetzelfde stuk grond. De eerste soort waren Victors,
die op het laateL van Juni werden gerooid met een
ruim beschot. Na het omwerken van den grond pootte
bjj daarin Malta's op 2 Juli. Den 2 Septdus twee
maanden later, liet hjj deze rooien met even gunstig
resultaat. Kwaliteit en hoeveelheid lieten niets te
wenschen over.
De Malta's waren in Februari aangeschaft en tot
Juli bewaard om te ontkiemen.
KERKNIEUWS.
Aangenomen het beroep naar de Herr. Gem. te
Zierikzee, door de. G. H. Blanken, pred. te Lutjebroek.
Beroepen bjj de Herv. Gem. te Kats, de heer
Wm. van der Waal Iz., cand. te Ridderkerk.
Ingezonden Stukken.
Eeu woord aan Veeartsen, Medici,
Landbouwers en Veehouders in Nederland
en zijne Koloniën.
Onder bovenstaanden titel is bij den uitgever P. de
Jong te Bolsward, eene brochure verschenen van de hand
van den heer J. F. Lamdris, Districts-Veearts te 's Graven-
hage.
Het doel van die brochure is, het wenschelijke te be-
toogen eener inrichting voor onderzoek van ziekte-oorzaken
(bacteriologisch proefstation) bij het vee.
Om de aandacht op het schrijven van den heer Lamdris
te vestigen, zal ik hier en daar een greep doen uit het
door hem in genoemde brochure nedergelegde.
Van af de grijze oudheid, toen het menschelijk denken
begon, tot op het laatst dezer eeuw, heeft men zich bezig
gehouden met een vraag, welker oplossing als een
ongeëvenaarde bron van kennis en wetenschap zou zijn te
beschouwen. Zij was het al of niet bestaan van spontane
generatie. Nu eens scheen de kans ten voordeele, dan weer
ten nadeele der aanhangers dezer theorie te zullen over
slaan, tot eindelijk een reus in genialiteit en wetenschap met
onomstootelijke bewijzen, die alle tegenwerpingen te niet
deden, het niet bestaan van spontane generatie aantoonde.
De naam van dien reus is Louis Pasteur, een man, voor
wien ook wij, Nederlanders, den meest mogelijken eerbied
moeten koesteren. Hij was het, die niet aannatn dat eiwit
de oorzaak van gisting is, maar plantaardige microörganismen,
dat hij op verschillende manieren bewees.
Deze ontdekkingen maakten grooten indruk.
Zoo werd de veearts Davaine, die in 1853 de miltvuur
bacil had gezien, in 1863 opnieuw aangespoord tot het
doen van een reeks van onderzoekingen en toonde hij aan,
dat met miltvuurstaafjes bevattend bloed telkens miltvuur
op andere dieren kon worden overgeënt. Hij meende dat
de miltvuurstaafjes als oorzaak van miltvuur te beschouwen
waren. Het volkomen bewijs hiervan te leveren, was even
wel aan Koch, later aan Pasteur weggelegd, die miltvuur-
