overal angst en schrik te weeg. In de woningen
stonden meubelen heen en weer te schudden, viel er
kalk van do plafonds en zjjn zelfs zware voorwerpen
verschoven. In de school in do Nagelgasse is het voet
stel met het schoolbord omgevallen. Iedereen ijlde
uit zijn huis de straat op. Men kan reeds nu als vast
aannemen, dat de grondbeweging van Coblentz is
uitgegaan en zich in zuidoostelijke richting heelt
voortgeplant.
Uit verdere berichten blijkt, dat er te Andernach,
Mnyon, Krenznach, alsook laugs de Boneden-Moezel
t.ot Borncaatel niets van dien aard is bespeurd; daaren
tegen zooveel te meer to Ems en Wiesbaden. To Ems
heelt do dreuning, die vry krachtig was en gepaard
ging ir.efc een rommelend geluid, tien seconden geduurd.
Uit Yallondar wordt gemeld, dat aldaar meubelen
en andere voorwerpen zijn omgevallen.
To 8,35 was er to Boppard oen sterke schok, die
drio seconden duurde, met het gevolg dat er oenigo
schoorstoonon zijn nedergestort.
Omstreeks 9 ure hoeft to Verona eene golfvormigo
aardbewegiug plaats gehad, terwijl op eenige plaatsen
in den omtrok zich krachtige schokken deden gevoolou.
België.
Dinsdagochtend vroeg is to Brussel brand gesticht
door oon regenbui. In een keet op hot terrein van
het voormalig Edentheatcr was een lok ontstaan, zoo
dat hot water op oon hoop ongobluschte kalk stroomde.
Op do vlakte van Waterloo hebben eenige
werklieden, die aan bet graven waren, zes geraamten
gevondenwaaraan nog gedeelten van Engelscho
uDilormen verbonden waven. Men vermoedt, dat bot
overblijfselen zjjn van soldaten, die violen in den slag
van 1815.
Tusschen vier gondarmos to paard, met uitge
trokken sabol, is Donderdag 1.1. op de Groote Markt
to Brussel een extract-vonnis van het assiaen-hof in
Brabant aangeslagen, waarbjj do voortvluchtige Mario
Lerallc, houdster van een boi-konstallotje, bjj verstek
veroordeeld is tot tweo boeteu van dertig frank,
wegens het verkoopen van zedekwetsende exemplaren
van hut blad Gilblas illuslré.
Voor het voltrekkeu dezor middcleeuwsche ceremonie
is de heer Hamel, scherprechter van de provincie Luik,
naar Brussel over moeten lcoinon. Do heer Ilauiel is
van do negen provinciale beambton, die vroeger in
België bauloWfi-k verrichtten, do eenige die nog in
leven is. Ovcrljjdt hij eenmaal, dan kan men zelfs
geen onnoozol stuk papier moor aan sbenlshandon"
overloveron.
Het Antwerpsche blad De Koophandel geeft eene,
niet ovorbodigc, waarschuwing om, vóór liet Laud-
jawcelfeost, do balkons dor huizon, de ijzeren leuningen
dier balkons en de hokken van do venstors terdege
to doen onderzoeken, of do stevigheid daarvan niet9
to wonschcn overlaat. Niet lang geledon is in do
Djjkatraat, bjj eene verhuizing, de balkonstoen mot
een meubel on een paar man naar beneden gekomen.
Op de Vlaarascho kaai heeft een dorgeljjk ODgeval
plaats gehad.
Nederland.
liotterdam, 10 Aug. De uitslag dor vorkiezing
van een lid der Provinciale Staten in het hoofdkies
district Rotterdam is als volgt:
Ingokomon 1848 biljetten; van onwaarde 22; vol
strekte meerderheid 914 stemmen. Gekozen do hoor
F. B. 's Jacob (1), met 965 stemmen.
Op den hoor L. W. Jansen (uwaren 401, op den
beer Voorhoeve (a.) 429 stemmen uitgebracht.
Voor do verkiezing van eon lid van den gemeente
raad zjjn ingekomen 17G4 biljetten; van onwaarde 21;
volstrekte meerderheid 872. Gekozen do hoor mr.
C. H. B. Boot (1.) met 922 stommen.
Op den heer J W. Bah 1 man (u.) waren 396, op den
hoor dr. van Staveren (a.) 395 stemmen uitgebracht.
.Rotterdam, 11 Aug. Do persoon v. S., die in
de afgeloopon week in een tapperij aan de Goiulache
Rijweg 20 glazen jmavov achter elkander uitdronk,
ten gevolge waarvan hij rose verlamming in do beenen
bekwam, is giBtoron uit. zijne woning «aar het Ziekenhuis
aan do Coolamgel overgebracht.
Biervliet, 11 Aug. De jaarwedde van don lieer
P. Vorhago, hoofd van school B, is op voorstel van
een der raadsleden niet algemeeue stemmen van ƒ800
op 850 gebracht.
Do jaarwedde van de vacante betrekking aan school
A, is op verzoek der Godepntoordo Staten wederom op
1200 gebracht.
Op ƒ1100 traclemont hadden 14 sollicitanten zich
aangegeven, een voordracht was door het dagelyksch
bestuur reeds opgemaakt on nu moot. eene nieuwe op
roeping plaats hebben.
Goo.s, 11 Aug. Buitengewoon Blechto tyden bolevon
wjj tegenwoordig: geen werk, geen vordieDsten, geen
en toch waren in enkele uren driehonderd
baarton voor oen pleziertrein naar Rotterdam verkocht!
Zoo groot zolis was hot getal aanvragers om baarton,
dat er vorinoodeljjk een twoede trein zal loopon. Maar
toch zyn de tijden miserabel 1
Aan hot verslag dor gemeontoraads-zitting van
Goes ontlcenen wjj bet volgende:
Bjj do behandeling der rekening van het gasthuis
was eene aanmerking gemaakt door de Gnancieele
commissie omtrent do mandaten dor boter levering,
welke opmerking aan het bontamr zal worden ovor-
gebracht. Do heer Adam merkte op, dat hom by het
nazien dezer rekening tot zyn genoegen gebleken was
dat, onze ouden van dagen, dank zjj de goede zorg van
hot gasthuisbestuur, een royale huisvesting, voeding on
geneeskundige verpleging gonioton. Er zyn toch 45
verpleegden; do rekening bedraagt ruim ƒ36000; wat
neerkomt op oen gemiddelde uitgaat van ƒ700 0. 800
per jaar per persoon, oen inderdaad hoogo som, als
men nagaat dat den armbesturen slechts 60 cent pier
dag voor verplcgiugskOBteii in iebeuing komt. Spreker
deed slechts een giéep uit do pOBton voor enkoio
voedingsmiddelen. Let bjj dan op uitgaven, als: 1297
voor boter, kaas en melk; 882 voor aardappels en
peulvruchten; 1080 voor vlecscb; 860 voor gort en
vjjst133 voor zint en zeep, dan moet bjj zeggen,
dat het »SchrnalbiiU8 keukenmeester" op hot gasthuis
niet van toepassing is.
De voorzitter zegt dat het bestuur zeker ook met
genoegen de opmerkingen van den hoor Adam zal
overwegen. De rekening io daarna met alginicone
stemmen goodgekeurd.
De rekening is goedgekeurd, doch wij vragen: zouden
er dan niet zeer velen in den lande zijn, die zóó
willen worden verzorgd in een gasthuis? Als men de
sommen, besteed aan boter, kaas, melk, vleesch enz
nagaat, zou het voor velen een weldaad zijn te Goes
in het Gasthuis te wezen. Wij gelooven natuurlijk dat
de rekening eerlijk is opgemaakt.
I«>r\s«ïce, 11 Aug. Burgemeester en Wethouders
hebben tot tweedon klerk op do gemeente-secretarie
benoemd do heer U. U. Lemkn to Ranwevd. Do bo-
noemde heeft een diploma als adnpirant-gomconto-
secrotaris of ambtenaar lor secretarie.
Uit con huisgezin in de Noord-Zandstraat werd
gisteren avond een bind vermist. Het had op de straat
gespoeld en was vermoedoljjk te ver goloopen, zoodat
het. do ouderlijke woning i iet meer kon terugvinden.
Althans zoo «lacht men. Naar allo kanten werden
personen gezonden, maar alles was te vergeefscli.
Eindeljjk na lang zoeken, werd hot kind slapende go-
vonden onder een stoel in het ouderlijke huis.
StaveniRse11 Aug. Ais eeno bijzonderheid
uit do dicronwerekl kan gemold worden, dat onder
deze gomeonto io een erwtonveld eeu lovende schildpad
is gevangeu. lloo 't dior daar is gekomou, bljjft een
raadsel. Toch bljjfi. 'L een feit, dat 't hoest aanwezig
is en zich bjj vootulaiiug in een' hinkenden welstand
mag verheugen.
Brniuisse, 11 Aug. In de vorige week werden
van hier verzonden ongeveer 150 ton mosselen naar
Rotterdam, 1600 ton naar België en 600 ton naar
Engeland on Duitschland.
Zfex'ilrzee, 12 Aug. Op 16 Aug. a.s. hoopt de
heer J. Bakker, brigadier-titulair bjj de rjjks veld wacht
alhier, deü dag te herdenken, waarop bjj vóór 25 jaar
werd aangesteld bjj de Rjjks-politie.
Van het vaartuig van schipper Tb. Vermrerschen,
tliuis behoorende te Graanw, werden 20 Juli, toen het
lag bij den oesterput te Zievikzeo, weggenomen eene
gebreide trui, eon onderbroek, een mossolmand en eene
schop. Dezo voorwerpen zyn door den rijksveldwachter
van St. Jansteen, Cremers, in beslag genomen bjj F.
Peilaart, schipper te Kauier (Clinge), die zich daarvoor
zal hebben te verantwoorden voor do rechtbank.
Voor den goodkoopen trein VlissingenRotterdam
op Donderdag 1.1. zjjn niet minder dan 1901 kaarten
uitgegeven.
Het schijnt, dat het gemeentebestuur van
Middelburg reeds ollicicel bericht beeft ontvangen van
oen bezoek, aan die gemeente door TI.H. M.M. de
Koninginnen iu hot volgend jaar te brengen. Wjj
kunnen er bjj voegen, dat bjj die gelegenheid ook
Vlissingen do eer van bot Koninklijk bezoek zal hebben.
Ten einde iu de kosten eener behoorljjko ofiicieelo
ontvangst te voorzien, welke voor do gemeente financiën
te zwaar zouden wezen, hebben, naar men aan De
Amslerd. schrjjft, vermogende ingezetenen zich vereonigd
om een flinke som bjjoen te brengen en tor beschikking
van do gomoento te stollen.
De bedooling is zeker lofl'oljjk. Maar, waar de
correspondent er by voegt dat dit alles, uit clou aard
der zaak, in stilte geschiedt, ware het, dunkt ons, ook
kiescher geweest hot voorloopig nog maar niet aan do
groote klok to hangen.
Vele kleintjes maken oen grooton
Sedert de invoering op 1 Juni des vorigon jaars tot
op 9 Augustus zyn aan bet station Middelburg tien
duizend perron kaarten afgegeven.
Na afloop der openbare vergadering van do Eerste
Kamer der Staten-Generaal, hebben 3 afdeelingen hot
onderzoek der belastingontworpon voortgezet.
By kon. besluit is benoemd tot commissaris van
politie te Haarlem H. J. F. A. A. M. van Goor, thans
commissaris van politie te 's Hertogenbosch.
Te B.-dla bobben zich twee gevallen van pokkon
mot doodeljjkon afloop voorgedaan.
In bot Nieuwsbl. van Ned. vindt men een verslag
opgenomen van een meeting te Finsterwolde, waar ook
Geel alB spreker optrad. Vóór bjj den katheder betrad,
bood de voorzitter hom namens do afdeeling Finster
wolde vau den sociaal-democratiscbon boud een parapluie
ten geschenke aan. Hierop nam Geel liet woord,
vertelde dat bjj zjjn invrijheidstelling aan de arbeiders
had te danken, dat hjj verbaasd was over don omvang,
dien de arbsidersbeweging genomen bad, en zcido
toen, volgens den verslaggever: «hoe goed eon
krachtige vereeniging ook zij, men veigete niet, dat
daarbij wapens behooren e» niet van die kleine, b. v.
revolvers, waarmee ik, jammer genoeg, nog misschoot,
neep, wapens moeten we hebben, waarmee men zelfs
de gelederen vau soldaten uiteen kan doen spatten".
»Oas dunkt", zegt het Vaderland, »dat, zoo Geel
inderdaad op die wjjze heeft gesproken, de overheid
zich bij een volgende gelegenheid nog ernstiger dan
thans zal.moeten afvragen, of do toepassing van het
recht van gratie tegenover personen, die een dergoljjk
gebruik maken van hnn herkregen vijjheid, wel is
aan te bevelen".
Te Dordrecht kreeg Dinsdagavond oon sjouwer
ruzie met zjj no vrouw, die zco luide gevoerd werd
dat al spoedig eenige huren en voorbijgangers blever.
staan. Uit hun midden scbjjut iels geroepen te zijn,
wat de man zich aantrok, want eensklaps kwam bjj
naar buiten, keerde weer in zjjno wonii'g terug en
snelde opnieuw de straat op, gewapend mof; een mes,
dut bjj don coral,o don beste, die hom in don wog trad,
in het Ijjt stak. Het was do 20-jarige blikslager A. J.
-do Swart, wion liot meB in de rechterzijde trof, zoo
diep, dat zelfs do long werd geraakt. Toen do dolle
man, die eerst in zjjne woning gevlucht was, kort
daarop weer buiten kwam, thans gewapend nut een
riek, werd hjj door de politie ingerekend. De toestand
van den verwonde, hoewol deze zich aanvaukeljjk vrjj
ernstig liet aanzien, schijnt thans geon reden tot be
zorgdheid meer te geven.
Vrijdag middag had or in do gemeente Lonneker
het volgende plaats:
Zofeore vreemde vrouw, naar men zegt Duitsche,
zwierf te Lonneker rond met een kind van omstreeks
9 jaron, geheel zondor onderdak of middel van bestaan.
Daar h ar man haar roods lang verlaten had, scheen
zjj ten einde raad en van het oogenblik gebruik makende,
stal zjj eon ouden blauwen boczolaar, toebehooreadc
aan de vrouw van een landbouwer aldaar. Het hoofd
van politie to L jnnoker, de heor Storm van 's Gravezande,
hiervan door do »jjvorige" rjjksveldwacht in kennis
gesteld, gaf last do vrouw ter beschikking van don
officier van justitie te Almelo te stellen en hot hulp
behoevende jongetje van de moedor te scheiden en over
de grenzen te brongen, welke scheiding voor elk wol
denkend mon8ch harti oorend was om aan te zien. Hot
kind, zich vast aan do moeder klemmende, werd als
't ware van do moeder met geweld afgescheurd. Langer
dan een uur nadut de moeder vertrokken was, liet men
het kind ter secretarie wachten, dat schreiende, om zjjno
moeder roepende, weigerde eenig voedsel tot zich te
nemen, zoolang zijne moeder niet bjj hciu was. Hierna
werd het kind, nadat het ruim 2 uren in de verschrik
kelijke) hitte geloopen bad, door een veldwachter ter
beschikking van de Duitsche politie gesteld.
Te Kimswerd (Fr) is oen twintigjarig meisje,
M. de J., door twee barer vroegere minnaren zoo
getergd en mishandeld, dat zjj den volgenden dag
overleed. De justitie heeft een vervolging ingesteld.
Een der daders is naar Amerika gevlucht.
Overal concurrentie, zelfs onder rheumatieklianners
Te Veenüum is verleden week een discipel vau Séquali
opgestaan. Het is een zekere L. N. Duin, die evenals zijn
leermeester met muziek rheumatiek geneest en die evenals
Sequah een warm hart heeft voor de urmen en armé kin
deren wil spijzigen. Donderdag gaf hij zijn eerste séance in
T hotel »de Leeuw" te Veendarn, waar een 150 peisonen
waren opgekomen. Ben korps muzikanten zat op het tooncel
te spelen en de heer Duin hield een toespraak over de
officiëeele medische wetenschap en de kwakzalverij. Hij
had het optreden van Sequah in ons land bespied en wilde
hem «na-apen", zooals hij zelf zeide, als er maar een dokter
is onder wiens leiding hij kan masseerèh, want hij wilde
de wet eerbiedigen al is ze verkeerd.
Er kwam nu een kleermaker op 't toonecl, die veel aan
rheumatiek geleden had en door den heer Duin behandeld
was. En de gevolgen waren schoon geweest. «Vroeger",
zei de man «kon 'k «le jasse nijt octkriegch; nou ken 'k
alles zelf doun". Het publiek juichte «leze medeUüeling
luide toe.
Daarna verscheen de 47jarige Anna Wflmerink van Niouwe-
pekela, die door sommigen uit het publiek begroet werd
met een hartelijk «Dag Annoa, bist doe doar?" waarop zij
vriendelijk knikte, onder 't gejuich der aanwezigen. En
naast baar kwam Jan Derk Mice ten tooneele. Deze man
is 67 jaar oud en woont te Kibhelguarn. Anna en Jan
lijden al jaren aan dc rheumatiek. De heer Duin beloofde
dat hij beide a.s. Maandag weer aan 't publiek hoopte voor
te stellen. Hij zou trachten in dien tnsschontijd verandering
te brengen in hun toestand. Hij «loeide hierbij mede, dat
hij handelde geheel buiten Sequah om, alleen met liet doel
rheurnatieklijders te helpen. Na nog eenige muzieknum
mers wei d «le séance gesloten. Maandag werden de patiënten
onder luide toejuichingen genezen aan den volke vertoond.
De beer Duin beloofde weer een patiënt Donderdag genezen
aan 't publiek voor te stellen.
r> 10 C II O L E it A..
Volgens ofBcieole opgaven kwamen den 5«len in
Rusland vooc 6076 gevallen eu 2901 sterfgevallen. Te
Petersburg kwam, blykens particuliere berichten, één
geval voor, wat groote ontsteltenis veroorzaakte. De
gouverneur richtte eea manifest tot de bevolking, waarin
hjj haar aanmaant rustig aan het werk te bljjven en
de lezingen te gaan hooren, die door dokters in alle
stadskwartieren over de ziekte en haar behandeling
zullen worden gehouden.
It E CIITSZAKE N.
In de vorige maand wildeu eenige jongens te
Nieuw-Amsterdam, uit school komende, in eeu overzet-
bak het kanaal oversteken. Eon 9-jarige jongen viel
or uit eu zonk. Dit geschiedde op nog geen twee M.
afstand van den wal, waar liet kanaal niet dieper is
dan één M. Do arbeider R. 033 jaren oud, kwam
er met zyn kruiwagen langs, doch stak geea hand uit
om den spartelenden jongen, die nog een handje boven
water hield, te redden. En toen men hem van den
overkant toeriep, hulp le verleeuen, antwoord© hjj
»Ik verdhet, ik wil niet verzuipen!" Door
anderen, die ijlings kwamen toeloopen, uit het water
gehaald, was het kind reeds dood.
Misschien voor het eerst sedert de invoering van het
nieuwe Strafwetbook werd, ten gevolge van dit voorval,
een boroep gedaan op arl. 450, waarhij straf bedreigd
wordt tegen het niet verlceneu van hulp aan een in
gevaar verkeerondo, wanneer dit zondor eigen levens
gevaar kan geschieden.
De ambtenaar van het O. M. hij het kantongerecht
te Ommen, waarvoor R. O. terecht stond, Mr. J. P.
Hofstede, herinnerde, dat bij de behandeling in de
Tweede Kamer dit artikel' was bestreden als onnoodig,
omdat wel niemand bier te lande zoo hardvochtig zou
zjjn; en zoo al, dan behoorde uien hom lievor niet
rechtorljjk te straffen, maar over te laten aan de
verontwaardiging van het publiek. Thans was wel ter
dego het nut van hot artikel gebleken, njj eischte
tegen den beklaagde het maximum der straf, 3 maanden
hechtenis. Uitspraak IS dezer.
LANDBOUW.
fn do Nieuwe Botterdamsche Courant wordt terecht
geklaagd over «ie enorme winsten der fabrikanten van
beetwortelsuiker, in verband met de geringe som, die zij
den landbouwers voor de grondstof betalen.
Gezamenlijke fabrikanten toch stelden den prijs op/"9,50
per 1000 kilo, of minstens f '2 te weinig, f 2 por 4000 kilo
minder, is f 40,000 (veertigduizend gulden) hooger batig
slot voor eene fabriek, die gemiddeld twintig millioen wortelen
per campagne verwerkt.
Al is de prijs der suiker niet merkbaar hooger, de
dividenden der aandeelhouders van suikerfabrieken zijn
belangrijk gestegen.
Fabrieken toch, die in voorgaande jaron G a 7 procent
uitkeerden, geven over liet laatste jaar 10 tot 44 procent,
enkele geven zelfs 20 procent, terwijl de fabriek te Nieuw-
Gastel (Stampersgas) niet minder dan dertig procent uitkeert.
Terwijl Ale landbouwers in België en Duitschland 11 a
f 12 per 1000 kilo bekomen, zijn onze boeren tevreden
met f 9.
De verkoop van suikerbieten op het gehalte schijnt maar
niet bereikt te kunnen worden.
liet eenige middel dat den landbouwers ten dienste staat
om een billijken prijs voor hunne beetwortelen te krijgen,
is: samenwerking.
Als de boeren blijven voortgaan met elk voor zich le
contracteeren, dan blijven zij afhankelijk van de fabrikanten,
die bij onderlinge overeenkomst den prijs der bieten zoo
laag mogelijk stellen.
Laten de landbouwers zich ook vereenigen en laat eene
commissie namens hen met de fabrikanten contracteeren.
De fabrikant moet den boer niet geven wat hij kwijt wil
wezen, maar minstens zooveel als hij denkt te kunnen
besteden.
Door onderlinge samenwerking der landbouwers alleen is
het mogelijk, dat een billijk gedeelte der hooge winsten
van de suikerfabrikanten terecht komt, daar waar het wezen
moetin den zak der landlieden.
Hoe lager gecontracteerd door de boeren, hoe hooger
winsten voor de aandeelhouders der suikerfabrieken.
In de jongste bijeenkomst der afdeeling Heinkenszaud
van de maatschappij tot bevordering van landbouw en
veeteelt in Zeeland, was o. a. ingekomen een schrijven van
liet hoofdbestuur, inhoudende het verzoek om vóór 16 Aug.
a.s. te willen beslissen over het aanleggen van een proefveld.
Er word medegedeeld, dat in 4891 een proef was genomen
met verschillende kunstmeststoffen op chevaliergérst, in 4892
op essex-tarwe en 20 soorten suikerpeeën, in 4893 insgelijks
voor suikerpeeën, beide voor gewicht en gehalte. Aan het
hoofdbestuur zal worden medegedeeld, dat wegens de minder
gelukkige resultaten met de laatste proefneming zal worden
voortgegaan.
De in het voorjaar gehouden tentoonstelling van zaai
granen heeft gekost f 84,43, en aan entrées opgeleverd
f 6,90. Het nadeelig slot wordt opgewogen dooi' mindere
uitgaven in het volgend jaar.
Er werd besloten deel te nemen aan de tentoonstelling
te Leiden en aan die te Oosterhout. Maar men zal eene
vóór-tentoonstel ling houden, ten einde te voorkomen, dat
b.v, tien of meer inzendingen eener zelfde graansoort plaats
hebben.
KERKNIEUWS.
Beroepen bij de Ned. Herv. Gom. te Ierseke
ds. F. Oh. Geerliug te Domburg; by do Ned. Herv.
Gem. te Wieringerwaard ds. A. Wunder te Noord-
gen wc.
Brieven uit Oost-Indië.
IV.
Te Adont aangekomen werd de Radjah konnis gegeven
aan boord te komen, waaraan hij voldeed, vergezeld door
een gedeelte van den Staatsraad, die, zooals gezegd is, tot
de adellijken van den lande bclioorén.
Zij werden aan boord gebracht in groote prauwen, waar
van de bemanning in feestdos of oorlogstenue gebuid was,
wat men verkregen had door het haar sierlijk op te maken
en het te voorzien van een roode breede hand met koralen
en schelpen, eenige vermeerdering van koralen en koperen
armbanden en het medevoeren van mooie bogen, glinste
rende pijlen en in de zon schitterende werpspiesen.
De adellijken waren gekleed in het gewone tenue des
lands, dus eenvoudig, doch sommigen waren voorziende
een van een oud matrozênbaatje, de andere van een niari-
nierstuniek, die blijkbaar naar de aanzienlijken verhuisd
warenja, zelfs werd er door eenigen een broek gedragen,
die echter bij hot naar den wal gaan in de prauw steeds
uitgetrokken wordt, omdat verwondert u niet lezer
de vrouwelijke bevolking zich schaamt bij het aanschouwen
van iemand, die een broek aan heeft.
Van Adout stoomden wij naar Namataboeng, waar ook
de Radjan met volgelingen moest aan boord komen, ten
einde beiden te compareeren voor den resident, door hen
Toewan Bazar, Groot heer genoemd.
Te Namatahoeng aangekomen, kwam er een prauw aan
boord met de mededeeling, dat de Radjah ziek was, doch
voor waarborg werden er een paar man aan boord genomen
en de prauw teruggezonden met de kennisgeving, dat den
volgenden morgen de Radjah zou verschijnen, terwijl bij
weigering die mannen aan boord zouden blijven.
Op den bepaalden tij«l was alles aanwezig en het onder
zoek naar den aard der quaestie werd door den posthouder
van Sera, tevens tolk, onderzocht en was deze:
De bevolking van Namatahoeng had eenige Macassersche
handelaars gevangen genomen op het grondgebied van
Adout, wat in die mate de verontwaardiging der inwoners
van Adout had opgewekt, dat men naar Namatahoeng was
getogen en aldaar 5 koppen gesneld had.
Tot het teekenen van den vrede waren geen van beiden
blijkbaar gezindAdout eischte ontruiming van Numata-
hoeng en Namatahoeng evenveel hoofden terug, doch de
resident achtte die eischen beiden onbillijk; voor Namata
hoeng omdat' hij zelf aanleiding gegeven had, voor Adout
omdat hij geen recht had op meer grondgebied, waarop
Zijn ÏI.E.Gestr. beider eischen vernietigde en bepaalde dat
men een grenspaal zou plaatsen, die aangaf tot hoever een
ieders gebied zich uitstrekte, terwijl eenige cadeaux zouden
gegeven worden aan de familie der verslagenen.
De grenspaal werd geplaatst en 's middags nam de resi
dent niet den commandant plaats tusschen beide partijen
in, terwijl de tolk hun uit naam van den resident toe
sprak met een flun de bouche, die menig advocaat hem
zou benijd hebben en waarin Compagnie en Toean Bazar
menigvuldig voorkwamen, terwijl het ongeveer beteekende:
dat het Gouvernement steeds het goede met deze bewoners
voor had. Dat de resident hen niet wilde dwingen tot
betaling van belasting, waarvan zij vrjj zijn, want het Gou
vernement was rijk genoeg om die belasting te ontberen,
doch men eischte gehoorzaamheid aan het Bestuur en
onderlinge vrede, waardoor de bloei van het land zou toe
nemen, terwijl oorlog leidde tot verwaarloozing van den
landbouw en achteruitgang van de bevolking, benevens de
oorzaak dat men vrouw noch kinderen van het noodige
voedsel kon voorzien.
Eenig goedkeurend gemor volgde op dit betoog en daarna
werd overgegaan tot den eed.
Een glas gevuld met jenever, werd voorzien van zout en
kruit, daarna werd van beide partijen een weinig bloed
afgetapt in het glas en deze buitengewone groc, voorzien
van een kogel, waarna het met een scheepssabel werd om
geroerd.
Nu sprak de tolk den eed uit, die ongeveer op het
volgende neerkomt:
«God, gij weet dat wij heden den vrede geteekend hebben
met bepaling, dat de bevolking van Adout en Namatahoeng
als vrienden moeten leven en dat zij aan al hun vijande
lijkheden niet meer kunnen denken, docli wanneer de
bevolking van Adout die van Namataboeng of de bevolking
van Namataboeng die van Adout mocht aanvallen of eenige
ongerieflijkheden aandoen, zoo zal Uw vloek op hen rusten".
«Dat zij zoo".
Vervolgens bood de posthouder hun het glas aan, waar
uit allen een weinig dronken en daarmede was het ernstige
gedeelte van hun verbond geëindigd om in de kampong
terugkomende over fe gaan tot het feest wat hiermede
gepaard gaat,
Dit feest moest echter uitgesteld worden, omdat daarbij
nog een derde, hun beider bevriende Radjah moest tegen
woordig zijn, die hun een pruim Sirch aanbiedt, doch
zoodanig dat de bewoners van Adout Sirch gebruiken van
Namataboeng en omgekeerdwaarna men krijgsdansen
houdt, muziek maakt, enz.
Dit feest zou bij terugkomst van den posthouder op Sera
plaats hebben.
Onze werkzaamheden hier ter plaatse geëindigd zijnde,
zetten wij koers naar Larat, waar ons weer een rijk veld
ter bearbeiding werd aangeboden, waarover ik u later hoop
te schrijven.
Als vervolg op rnijn vorig schrijven deel ik u mede, dat
de kampongs Watoewahan en Ngoerlawir zich vereenigd
hadden en opgetrokken waren naar Laret, om wegens een
klein verschil terug te keeren in liet bezit van 4 mannen-
en 4 vrouwenhoofden. Ofschoon de bevolking der Tenombes-
eilandcn natuurlijk niet onder de algemeene Indische wet
staat, doch gestraft wordt naar de voorschriften, die zij zelf
daarvoor hebben, mogen dergelijke gruwelen en misbruik
maken van kracht niet voorkomen, omdat daarmede voort
durend oorlog en onveiligheid noodzakelijk gepaard gaan.
De resident besloot dus Watoewahan en Ngoerlawir te
straffen, waarom er eenige inwoners van Larat aan boord
kwamen en wij liet anker lichtten om koers te zetten naar
Watoewahan.
Te Watoewahan aangekomen, werd er met het scheeps
geschut niet gevuurd, doch direct overgegaan tot landen,
zoodat 430 gewapenden, onder bevel van den luitenant ter
zee 4 e klasse C. A. de Cocq, zich gereed maakten te debar-
keeren. Door de ondiepte langs de kust ging dit debarkeeren
nog al met eenige moeielijkheid gepaard, doordat geen der
sloepen onder «Jen wal kon komen, zoodat alles tot onder
de armen doorweekt met het geweer boven liet hoofd aan
den wal kwam. Noch te Watoewahan, noch te Ngoerlawir,
op korten afstand van elkaar gelegen, werd eenige aan
merkelijke weerstand ondervonden, wat waarschijnlijk wel
een gevolg zal zijn van de geringe verdedigingsmiddelen
die zij bezitten; deze toch zijn bepaald tot pijlen en bogen
en slechts een paar geweren, waarmede zij nog het geluk
hadden een constabelsmaat aan het been te verwonden.
Ofschoon niet te ontkennen is, dat deze pijlen en bogen
gevaarlijke wapens zijn, die niet zelden doodclijke wonden
toebrengen, doch hier nooit vergiftigd zijn, is het tegen
de Europeanen een vrij onnuttig werktuig, omdat zij ver
plicht zijn tot op ongeveer 400 meter te naderen, zoodat
ieder schot hun wissen ondergang tengevolge heeft.
Ook hier werd, evenals te Oliliet, de kampong totaal in
de asch gelegd, doch op order van den resident mocht
er geen buit gemaakt wordenals datgene wat kon
dienen tot uitbreiding van de kennis aangaande dat volk
of wat als curiositeit kon beschouwd worden.
Natuurlijk waren de personen, die van Larat met ons
mede waren gegaan, niet voor deze bepaling te vinden,
zoodat zij dan ook belast en beladen aan boord kwamen,
blijkbaar zeer voldaan over het veroverde.
Nu restte ons nog Roemian, waar wij den anderen dag
aankwamen, wat ook een volkje is wat zich bizonder gaarne
onledig houdt met het koppensnellen en dat daar de zeer
groote bevolking altijd vrij ongestraft kan doen.
Blijkbaar had men ons hier verwacht, want toen wij in
't gezicht kwamen, vluchtte de bevolking met prauwen,
terwijl vrouwen en kinderen reeds in veiligheid waren
gebracht.
Deze kampong met 4800 inwoners had eene sclioone
gelegenheid tot landen, waar dan ook gebruik van werd
gemaakt, waarna ook alles aan de vlammen werd prijs
gegeven. Door de grootte en schoone ligging bood «Ie
brand van deze kampong een schoon gezicht aan en ware
het niet, dat wij begunstigd waren door groote droogte,
gepaard met een frissche koelte, dan hadden wij bezwaarlijk
alles kunnen vernielen op één dag, over zoo'n groote uit
gestrektheid breidde zich de kampong uit.
Na dit vernielingswerk, stoomden we terug naar Larat,
dengene, die wij bezocht hadden, aan de wijsgeerige over
peinzingen overlatende, dat men door schade of schande
wijs moet worden, ofschoon wij ten volle overtuigd waren,
dat zij ons voor deze phylosophische les niet bizonder
dankbaar zijn.
V M USCHEIDËNHEI1).
Karakter-Namen.
Vervolg en slot).
Is eenmaal een naam in gebruik gekomen ter aan
duiding van dit of dat karakter, deze of die eigenschap,
dun wordt diezelfde naam ook veelal opgenomen in
spreekwoorden, welke op het bedoelde karakter of de
bedoelde eigenschap betrekking hebben. Wordt dus
iemand, dio bekrompen van begrip, en linksch en
onnoozel in zyne beweging en verrichtingen is, gelyfc
reeds gezegd werd, een Stoffel genoemd, daaraan sluit
dan nu ook op zeer natuurlijke wjjze het spreekwoord
zich aan: »Daar is doorzicht in, zei Stoffel, en hjj
keek door een plank met een gat". Is zoo ook
Julfus Goedbloed, en de met hom verwante Joris
Gocdblocd, een naam, waaraan de volkstaal het deuk-
beeld van eenvoudigheid, ja onr.oozelheid vastknoopt,
dan is het zeer begrypelyk, dat wjj beider naam in
spreekwoorden ontmoeten, b.v.: »Dat zjjn kloeke
boouHtaken, zei Julius, en by zag de masten van eeu
oorlogschip"; «Dat smaakt vunzig, zei Joris, en bjj
slurpte een stink-ei uit"; >VVat een fatale duw is dat,
zi-i Joris, en by kreeg eon brandmerk"; j-D.it valt me
schrikkelijk benauwd, zei Joris, en bjj werd geworgd";
»Dat zjjn onrjjpe pruimen, zei Joris, eu hjj atoljjveu";
>Wat kun men niet al in gedachten doen, zei Joris,
en hjj at mosterd zonder ham".
Hiermede onze beschouwing over de porsoons- of
karakter-naiuen besluitoude, mconen wjj aangetoond te
hebben, dat de volkstaal eigenschappen bezit, welke
er zekere bekoorlijkheid, ja, nu eu dan, zekere aardig
heid aan geven; dat zjj eon natuurlijken afkeer hei'ft
van het «lorre en droge, maar een natuurlij keu zin
voor versiering en beeld, voor teekonachtigheid en
aanschouwelijkheid openbaart. De volkstaal derhalve,
waarin pit eu kracht eu loven zit, zjj bljjvo iu bloei
en in oere,-bjj het laten vallen iutusschon van hetgeen
zjj iu Rommigo uitdrukkingen, wel is waar, bezit, vhu
minder kiosch te zjjn.
v. D. B.
De hygiëne en het rooken van tabak.
Algemeen is men van meening, dat het rooken van
tabak evenals het dragen van korsetten door de vrouwen
geheel in strjjd is mot de hygiëne, en dat ieder, die
