ZIE1IKZEESCHE NIEUWSBODE
Donderdag 4 Februari 1892.
Directeur-Uitgever J. WAALE.
BEKENDMAKING.
NATIONALE MILITIE.
Algemeen Overzicht.
NI EU WSTU DINGEN.
Haagsche Brieven.
Verschijnt DINSDAG, DONDERDAG en
ZATERDAG.
De prijs per 3 maanden is f 1,30franco per post
f 1,60.
Noord-AmerikaTransvaal, Indië enz. verzending
eens per week, f 10,per jaar.
48ste JAARGANG. No. 6114.
Advertentiënvan 13 regels 30 Cts.
meerdere regels 10 Cts.kunnen uiterlijk tot des
Maandags, "Woensdags en Vrijdags middags
12 ure bezorgd worden.
Groote letter wordt.naar plaatsruimte berekend.
Oproeping van Vrijwilligers.
BURGEMEESTER en WETHOUDERS van de gemeente
ZlERIKZEE
brengen bij deze ter kennis van een ieder, dat degenen
•welke genegen mochten zijn vrijwillig te dienen bij de
Nationale Militie, dat zij zich gedurende de loopende maand
Februari, dagelijks, met uitzondering van de Zondagen, zich
zullen kunnen vervoegen ter gemeente-secretarie, vergezeld
van twee ter goeder naam en faam staande meerderjarige
inwoners dezer gemeente, die de vereischte verklaring omtrent
den burgerlijken staat en het gedrag van den persoon, die
als vrijwilliger verlangt op te treden, kunnen alleggen en
het op te maken getuigschrift onderteekenenvoorts,
dat de vrijwilligers voor de militie moeten zijnongehuwd
of kinderloos, weduwnaar en ingezeten van het Rijk-,
lichamelijk voor den dienst geschikt, ten minste '1,56 meter
lang, en op den isten Januari va» het jaar der optreding
als vrijwilliger het 20ste jaar ingetreden zijn en het 35ste jaar
niet hebben volbracht. Zij, die in het bezit zijn van de
hieronder sub 2 vermelde stukken, kunnen tot en met hun
40ste jaar als vrijwilliger voor de militie worden toegelaten;
dat zij, voor zoover zij daartoe geschikt bevonden zijn en
er gelegenheid toe bestaat, worden ingelijfd bij het korps
hunner keuze
dat zij behalve het bovenbedoelde getuigschrift zullen
moeten overleggen
lo. het bewijs dat zij aan de plichten der militie, voor
zoover die te vervullen waren, hebben voldaan;
2o. indien zij als militair of op 's lands vloot gediend
hebben, een bewijs van ontslag en een getuigschrift
van goed gedrag, afgegeven door den Commandant
van het lcorps, waarbij zij laatstelijk hebben gediend.
(Dit getuigschrift kan bij dien Commandant worden
aangevraagd)
3o. indien zij minderjarig zijn, een bewijs van toe
stemming van hunnen vader of voogd;
dat hij. die voor de militie is ingeschreven, als vrijwilliger
wordt toegelaten slechts voor de gemeente, in welke hij
ingeschreven is, tenzij hij geene plichten ten aanzien van
de militie meer te vervullen hebbe.
Zierikzeg, den Sen Februari 1892.
Burgemeester en Wethouders voornoemd,
J. W. D. SCIIUURBEQUE BOEIJE, Weth., 1°. Burgetn.
JAN SNELLEN, Secretaris.
De BURGEMEESTER van Zierikzee,
Gelet op Art. 15 der Wet van den 26sten Mei 1870,
Staatsblad No. 82) betrekkelijk de Grondbelasting;
maakt bekend
dat de staten No. 75, houdende opgaven der uitkomsten
van de kadastrale meting en schatting van af heden op de
uren, dat de Secretarie geopend is, gedurende dertig dagen
voor belanghebbenden ter Secretarie dezer gemeente ter
inzage zijn nedergelegd; en dat, ingevolge Art. 16 der boven
aangehaalde Wet, binnen dertig dagen na den dag dezer
afkondiging door belanghebbende, ten koste van ongelijk,
in een aan Gedeputeerde Staten gericht verzoekschrift (op
ongezegeld papier) hermeting of herschatting kan worden
gevorderd.
Zierikzee, den 3 Februari 1892.
De Burgemeester voornoemd,
J. W. D. SCIIUURBEQUE BOEIJE, Weth., 1°. Burgem.
De nieuwe schoolwet door de Regeering van Praisen
ingediend en thans in behandeling bij den Landdag,
verwekt heel wat beweging. En waarlijk, dat is niet
zonder reden. Hadden de liberalen eenige hoop, dat
de „nieuwe koers" door Von Caprivi gevolgd, bun ten
goede komen zou, die hoop werd aanvankelijk versterkt,
toen den gematigden liberalen heer Miquel tot Minis
ter van Financiën werd benoemd en bijna gelijktijdig
een ander liberaal, de heer Von Bennigsen tot opper-
president van Hannover werd aangewezen. Maar bij
deze tegemoetkomingen aan de liberale partij bleef
het niet alleen, maar door de indiening der nieuwe
schoolvvet tast de regeering der liberale partij in hare
beginselen aan. Het ontwerp toch is eene poging tot
vervulling der belofte, reeds in de grondwet van '1851
gedaan, om het geheele lager onderwijs bij de wet te
regelen. Die regeling heeft echter hare zeer bizondere
moeielijkheden, omdat de grondwet het confessioneele,
kerkelijke karakter der volksschool op den voorgrond
zet en tevens verplicht en kosteloos volksonderwijs
voorschrijft. Aan alle volksscholen wordt godsdienst
onderwijs gegeven en op vele plaatsen, vooral op het
platteland, is het schooltoezicht in handen der geeste
lijkheid. Toch hadden zich, vooral in de grootere
plaatsen, de zoogenaamde gemengde scholen zeer ont
wikkeld. Het nieuwe ontwerp bedreigt deze scholen
bijna met gelieelen ondergang, stelt bet godsdienstonderwijs
verplichtend en legt daardoor aan de andersdenkenden
een gewetensdwang op, mceiehjk overeen te brengen
met de door de grondwet gewaarborgde gewetensvrij
heid tevens vergemakkelijkt het de oprichting van
bizondere kerkelijke scholen. Te verwonderen is het
niet, dat bij de behandeling in den Landdag van liberale
zijde dit ontwerp zeer werd aangevallendat alle
sprekers zonder voorbehoud wezen op bet gevaar, dat
er gelegen is om van staatswege onderwijs verplichtend
te stellen, dat onder een bepaalde kerkelijke kleur
vaart en ter behartiging vooral mag het woord van
Prof Virchow genomen worden, die zeide, dat elke
poging om den staat op den grondslag te stellen van
een bepaalden godsdienst, krachtens de geschiedenis
moet leiden lot de heerschappij van een georganiseerd
priesterdom. Dat de regeering krachtig haar voorstel
verdedigt, is natuurlijk; dat zij zich eenstemmig ten
opzichte daarvan verklaart, eenigszins bevreemdend,
vooral met het oog op den heer Miquel; maar wat
niet verwacht worden kon, is, dat zij het noodig heeft
geoordeeld, om bij monde van den minister-president
Caprivi eene dier redevoeringen te laten houden, waar
aan we sedert Bismarck's aftreden waren ontwend en
die alleen dit voorbeeld hebben, dat zij aantoonen, dat
de regeering besloten had, het koste wat het wil,
haar ontwerp door te zetten, maar overigens meer
verbitteren dan overtuigen. Wat toch te denken van
uitdrukkingen als deze: de tegenstanders der wet zijn
godloochenaars! Eene uitdrukking zeker zoo grof, dat
het bewijs er voor moeielijk zelfs door Caprivi zal
kunnen worden geleverd. Aan hem de overtuiging, dat
de nieuwe wet 't grootste gevaar voor de toekomst,
de atheïstische levensbeschouwing zou helpen afwenden
door eene Christelijke opvoeding, maar tegenover deze
meening staat die andere, waarvoor ook vrijheid wordt
geëischt en moet gegeven worden, dat die atheïstische
levensbeschouwing geen gevaar oplevert voor de toe
komst en de staat niet dwingen mag om de opvoeding
te leiden in eene bepaalde richting! Dergelijke vragen
moet ieder voor zichzelf beantwoordende staat dwinge
niet de ouders tot eene bepaalde godsdienstige richting
in de opvoeding. Het lot der wet is nog zeer onzeker.
Wel heeft de minister-president op de oude Von
Bismarckswijze gedreigd, maar of dit baten zal valt
te betwijfelen. Wijziging der wet op enkele punten,
zou tot eene óvereenstemming kunnen leiden, maar
wat ook de uitslag zij, zonder ministerieele crisis eindigt
deze schermutseling niet. De minister Miquel en de
heer Bennigsen zullen aftreden, wellicht gevolgd door
nog een enkele. Door de oppositie der liberalen tegen
deze schoolwet, is de Keizer nog niet genezen van
zijn voornemen om zich met de inrichting van het
onderwijs te bemoeien. Op zijn bevel zijn nieuwe leer
plannen voor het gymnasiaal onderwijs gemaakt.
Daaruit blijkt, dat de lessen in Latijn, Grieksch en
Geschiedenis, alsmede de schooluren worden verminderd,
het huiswerk wordt ingekort en dat ten behoeve der
lichamelijke oefeningen, de lessen in gymnastiek, met
9 uren worden vermeerderd. Minder kennis, meer wil,
wenschte de Keizer bij een nieuw jeugdig geslacht aan
te kweeken, wat niet anders dan het rijk ten goede
kan komen.
In Hongarije zijn de verkiezingen thans bijna
afgeloopen. De uitslag is voor de regeering niet zoo
gunstig als gehoopt en verwacht werd. De regeering
heeft een twintigtal zetels verloren, doch tegenover
dit verlies in aantal staat het feit, dat de oppositie
zelf verdeeld is. Dit neemt echter niet weg, dat het
doel der regeering niet is bereikt en zij in stede van
hare positie te verbeteren, achteruit is gegaan. Zooals
dat in de laatste tijden aldaar het geval is, vielen ook
bij deze ver kiezingen ongeregeldheden voor, die hier en
daar een antisemitisch karakter droegen en de militaire
macht de rust moest herstellen of bewaren.
In den Itnliaanschen Senaat zijn de handels
verdragen met Duitschland en Oostenrijk goedgekeurd,
evenals de verlenging der overeenkomst met Spanje.
Een voorstel tot verlaging der rechten op het graan
werd verworpen. De schade, door de jongste aardbeving
aangericht, is zeer groot. Niet minder dan 800 ge
zinnen zijn zonder dak. Troepen werken dag en nacht
om zooveel mogelijk door het opruimen der puinhoopen,
aan het opslaan van tenten enz. te helpen.
Het geschil tusschen FrnnStrijlt en Bulgarije is
gelukkig uit den weg geruimd; de Fransche regeering
heeft genoegen genomen met de nota door de Bul-
gaarsche regeering haar gezonden.
Ook de spanning tusschen Chili en de Vereenigde
Staten is minder geworden. Scheen tot voor korten
tijd oorlog onvermijdelijk, thans bericht men uit
Washington, dat, nadat president Harrisson reeds een
oorlogszuchtige boodschap bij het congres had ingezonden,
hij thans een tweede brief heeft doen toekomen, waarin
hij mededeelt, dat het antwoord van Chili's minister van
buitenlandsche zaken zoodanig is, dat eene vreedzame
oplossing kan worden verwacht.
In Portugal is een wetsontwerp bij de Kamer
ingediend op de inkomstenbelasting, dat een zeer
goeden indruk maakt. De ambtenaren zullen van 5 -
tot 10 percent van hun inkomen te betalen hebben.
Deze belasting, met inbegrip van die op de binnen-
landsche schuldbrieven, zul'en in stand blijven tot het
einde van het dienstjaar 1892/93. De regeering meent
dat deze maatregelen vuidoende zullen zijn om het
tekort van 10 millioen op de begrooting te dekken.
De koning heeft tevens zijn besluit kenbaar gemaakt
om y5 van zijn civiele lijst te missen, met het oog
op den ongunstigen toestand der financiën.
Amerika.
Yoor de inwjjding van de gebouwen der wereld
tentoonstelling te Chicago, in October a.a., worden
reeds toebereidselen gemaakt. De president der
republiek, de beide huizen van het Congres, een aantal
gouverneurs en afgevaardigden van Staten en de ver
tegenwoordigers der vreemde natiën zullen er bjj
tegenwoordig zijn. De plechtigheid zal aanvangen
den 11 en. Den volgenden dag, zijnde die waarop de
Nieuwe Wereld vóór vier eeuwen door Columbus
ontdekt werd, zullen de gebouwen en het terrein
door den voorzitter vau het tentoonstellingsbestuur
worden overgegeven aan den president van het
Nationale Comité, den heer Palmer, en door dezen weder
aan den president der republiek, die ze in naam der
natie aanvaarden zal. Den volgenden dag zal de plechtig
heid door andere feesten bezegeld worden. Er ia voor
dit alles eene som van f 750,000 beschikbaar gesteld.
Bovendien ia men nu reeds bezig aan het vaststellen
der regeling van de internationale maritieme wapen
schouwing, die in April '93, als inleiding tot het
openen der tentoonstelling in Mei, in New-York-
Harbour gehouden zal wordeD.
Aan hetgeen men de reclame11 voor de groote
gebeurtenis zou mogen noemen, zal dus niets ontbreken.
Engeland.
Londen, 1 Febr. De heer Spurgeon is in be-
wusteloozen toestand te Mentone gisteren avond over
leden. De bladen bevatten lange artikelen over hem.
Sommige verschenen in rouwrand.
Charles Haddon Spurgeon, was den 19n Juni 1834
te Kelveden in Essex geboren, uit eene familie wier
mannelijke leden, sedert verscheidene geslachten,
predikanten waren geweest, en die oorspronkelijk uit
Holland afkomstig en wegens geloofsvervolging naar
Engeland gevlucht was. Op zeer jeugdigen leeftijd
vertoonde Caarles Spurgeon reeds zijn buitengewonen
aanleg tot preeken. Wetenschappelijke opleiding heeft
hjj byna niet gehad, en ofschoon hij die niet verachtte
'en zelfs er naar verlangde, heeft het lot niet gewild
dat hij haar ontving. Op zjjn achttiende jaar werd hij
beroepen in de Baptisten kerk te Waterbech. In het
volgende jaar kwamen de ouderlingen van de New
Parkstreet Chapel te Londen, eene zeer oude kerk van
«Paritan Baptists", hem vragen of bjj hunne verloopen
gemeente weder op de been wilde helpen. Spurgeon
kwam, en na weinige maanden was de berk te klein
voor het aantal hoorders. Ia 1859 hield bij zjjoe intree
rede in de Metropolitan Tabernacle, een gebouw dat
vjjl- tot zesduizend menschen bevatten kon. Hier sprak
hij, altjjd opgewekt, met zjjoe eigenaardige welsprekend
heid tot duizenden. Vóór eenige jaren begon hjj te
lijden aan de ziekte die hem geveld heeft: eene aan
doening van de nieren, gepaard met jicht. Hij bevond
zich sedert eenigen tjjd te Menton en was aan de betere
hand, toen eeD hernieuwde aanval zjjner kwaal in tien
dagen een einde aan zjjn leven maakte.
Spurgeon's wereldberoemde naam was op zjjn predikers
talent gegrond, ofschoon bjj ook als philanthroop jjverig
en met vrucht werkzaam is geweest en aan de politiek
levendig deel beeft genomen.
Hoonden, 2 Febr. Tjjdens den storm, die gisteren
op de Oostkust woedde, werd de Belgische mailboot
Prince Baudouin", aan boord van welke zich gelukkig
geen passagiers bevonden, tegen den havendam van
Dover geworpen, tengevolge waarvan de boegplaten
werden ingedrukt. De kapitein trachtte te vergeefs de
haven te genaken; de >Prince Baudouin" strandde
nabjj den ingang en zonk, doch kon desondanks later
binnengesleept worden.
Een hevige storm woedde Maandag in het Kanaal.
Des morgens verkeerde men in groote bezorgdheid
over de 300 passagiers en de bemanning van het
Duitsche stoomschip >Eider", van New-York naar
Bremen, dat bij het eiland "Wight was gestrand. Na
veel moeite en vele levensgevaarlijke pogingen werden
alle passagiers gelukkig gered en op het eiland Wight
onder dak gebracht.
Nederland.
Rotterdam. In de afgeloopen week werd
hier ter stede een paartje in den hu wel jj ken staat
opgenomen, dat bljjkbaar spoedig berouw had over
den gedanen stap, althans des avonds reeds van den
trouwdag vervoegden zij zich bjj een rechtskundige,
opdat hij hen van den ondrageljjken last verlossen
zoude en rechtsingang tot scheiding zou bewerk
stelligen.
De twee ongelukkigen vertoonden reeds de kenneljjke
sporen van elkander toegebrachte verwondingen.
Eene in de vorige week alhier gehuwde vrouw,
wier man door hare ouders in eene zaak was gezet,
waarvoor door haar vader 1700 was betaald, kwam
eergisteren bjj hare ouders terug, mededeeleode dat
haar man zich verwjjderd had, nadat hjj eerst den
geheelen inboedel voor ƒ200 had verkocht.
Mictctelburg;. Op 63-jarigen leeftjjd is hier
overleden de heer P. M. De Ligny. De overledene is
in tal van betrekkingen werkzaam geweest ten nutte
van Btad en land. Zoo waB hjj lid van den gemeenteraad,
lid van den geneeskundigen raad van Zeeland, lid van
het Zeeuwsche Genootschap voor wetenschappen, der
gezondheidscommissie enz.
Middelburg verliest in hem een nuttig en werkzaam
Goes, 2 Febr. Dat ook zonder influenza vele
ouden van dagen in korten tjjd den tol der natuur
betalen moeten, blijkt uit het aantal gevallen van
overljjden in twee dagen. Op 29 Jan. overleed eene
vrouw van 77 en een man van 85 jaar; op 31 Jan.
eene vrouw van 71, eene van 75 en eene van 51 jaar.
Gedurende de afgeloopen maand zjjn overleden 6
personen boven de 70 en 3 tusschen vjjffcig en 70 jaar.
Buitengewoon zjjn die cjjfers gelukkig niet.
In den laatsten tjjd komt het nog al eens voor,
dat in winkels waarin een gecombineerd bedrjjf (ver
koop van sterken drank en een ander artikel) door de
politie half leeggeschonken flesschen worden aange
troffen. Wegens herhaling dezer overtreding hebben
twee winkeliers hunne vergunning" verloren, terwjjl
tegen een derde proces-verbaal is opgemaakt.
Een zestal baldadige jongens uit den Wilhelmina-
polder hebben Zondagavond een GoeBenaar, die met
zijn meisje langs de haven wandelde, op ergerlijke
wjjze mishandeld. Gelukkig is de politie de belhamels
op 't Bpoor.
De volontair bjj de politie te Goes, A. J. Marcnsse,
is benoemd tot inspecteur van politie te Katwjjk aan
den Rijn.
Bij de door de Maatschappij tot Exploitatie van
Staatsspoorwegen te Utrecht gehouden examens voor
klerk-telegrafijt 3e klasse is o. a. geslaagd de sur
numerair N. de Blank te Goes, die overgeplaatst is
naar Maastricht.
Bruinisse, 30 Jan. L.l. Woensdag kwamen
twee Rjjnschepen van Antwerpen, beladen met erts,
met zwaren mist ter hoogte van de Krabbekreek
zuidwest van den polder Bruinisse in het Keeten ten
anker. In den nacht van Woensdag op Donderdag
worden zjj door zwaar stormweder overvallen en zoo
danig geslingerd, dat het schip van A. de Krey,
«Anna van Duisburg", lek sproDg en op pl.m. 13 M.
diepte zonk. De opvarenden konden gelukkig op het
andere schip overgaan. Donderdag is het achterschip
afgebroken en op een zandplaat in de Mosselkreek
vastgedreven, waar het in den nacht van Donderdag
op Vrydag afgeslagen en bjj den Willems- en Anna-
Jacobapolder terecht gekomen is.
Het voortdurende stormweder verhinderde het nemen
van maatregelen om het gevaarljjk wrak te verwijderen.
Een en ander was, naar men verneemt, door assurantie
gedekt.
3Duiv©n<ïijlce, 2 Febr. Tengevolge van het
bedanken van den heer C. M. van Tujjl, is benoemd
tot onderwjjzer aan de openbare school op het gehucht
Looperskapelle alhier, de heer J. P. van de Sande te
Hoofdplaat, die deze benoeming heeft aangenomen,
i Brouwershaven, 2 Febr. Yolgens den alhier
van wege het Kunmklijk Nederlandsoh Meteorologisch
Instituut te Utrecht geplaatsten regenmeter, viel erin
December 1891 85,8 mM. water, verkregen in 19 af-
tappingen, en in Jan. 1892 41,3 m.M., water verkregen
in 13 aftappingen.
Zierikzee, 2 Febr. In eene op heden gehouden
buitengewone terechtzitting der arrondissements-recht-
bank, is de heer Mr. D. van der Vliet, advokaat en
procureur, geïnstalleerd als rechter-plaatsvervanger.
8 Febr. D. V., arbeider alhier, onlangs wegens
diefstal uit de gevangenis ontslagen, is beden na het
ondergaan van eenige dagen heohtenis, wegens dronken
schap, overgebracht naar eene Rijkswerkinrichting, om
aldaar gedurende ééa jaar te verbljjven.
Bjj Kon. besluit is aan Jhr. C. Ch. Th. Six, op
zjj a daartoe gedaan verzoek, eervol ontslag verleend
als lid van het college van regenten over het huis
van bewaring te Zierikzee, onder dankbetuiging voor
de in die betrekking bewezen diensten, en ïb benoemd
tot lid van genoemd college van regenten A. H. W.
van der Vegt, ingenieur bjj het Waterschap Schouwen,
wonende te Zierikzee.
Benoemd tot secretaris van den militieraad in
Zeeland den heer A. Hammacher, ambtenaar ter
provinciale griffie te Middelburg, en zulks ter ver
vanging van den heer D. van de Kreke, overleden.
De Fransche jagers, die in Zeeland jachtrecht
bezitten, toonen dat zjj hunnen ondergeschikten een
goed hart toedragen. Terwjjl zjj hunne jachtopzieners
in die mate bezoldigen dat zjj met hunne gezinnen
een onafhankelijk bestaan bezitten, zorgen zjj tevens
dat deze voor hunne rekening verzekerd zjjn tegen
ongevallen.
De gemeente Arnemuiden heeft een groot verlies
geleden door het overlijden van den heer C. J. Crucq,
in leven burgemeester en secretaris dier gemeente.
De overledene bekleedde deze ambten, evenals dat
van brievengaarder van het hulppostkantoor te Arne-
muideo en dat van djjkgraaf, tevens ontvanger-griffier
van den Molenpolder, met jjver en toewjjding tot aan
bet oogenblik van zjjn verscheiden.
Zierikzee, 3 Febr. In de vergadering van het
Nutsdepartement trad gister avond als Spreker op,
ds. P. M. Keiler van Hoorn uit Dordrecht. De begaafde
Spreker bracht zjjn gehoor in eene gemeente, waarvan
het eene gedeelte beweerde dat de hand niet die eer
toekwam die haar gegeven werd boven den voet, terwjjl
het andere gedeelte alle eer aan de hand toekende;
alzoo twee partyen: ZtancZianen en uoeGanen. De ver
deeldheid liep zoo erg, dat de beslissing werd overgelaten
aan eene rechtbank; beide partjjen hadden hunne
verdediging opgedragen aan twee rechtsgeleerden, die
zich uitstekend van hunne taak kweten; de een ver
dedigde den handde andere den voet. Men was nieuws
gierig naar de uitspraak der Rechtbank en deze was:
zoowel de voet als de hand verdienen waardeering; de
eerste draagt de laatste en deze beveiligt wederom
de eerste. Zoo is het ook in de maatschappij, zegt
Spreker; zoowel hooger als lager geplaatsten hebben
elkander noodig en alleen door onderlinge aamenwer
king kan iets goeds tot stand komen. Dat de heer
Keiler van Hoorn, zoowel ten opzichte vaD de werking
van handen en voeten, als van het gebruik maken
daarvan vele satyrieke opmerkingen maakte, kan elk
begrypen die den bekwamen Spreker kent.
Na de pauze besprak Spreker een terrein van zoo
genaamde volksvermakeljjkheden en betoogde dat die
niet allen tot volksveredeling kunnen dienen. Enkele
anderen, wipplank, schommel, sprietloopen enz., besprak
ZEd. in betrekking tot de maatschappelijke verhou
dingen tot het verkrijgen van dit of dat, zoodat de een
gewipt, de ander gesohommeld en de derde bjj het
sprietloopeo er aftuimelt.
Met het grootste genoegen woonden alle aanwezigen
deze lezing bjj, die een blik in de wereld kon worden
genoemd, en voorzeker zou het aantal tegenwoordigen
veel grooter zjjn geweest, indien niet velen door
familie-omstandigheden daarin waren verhinderd.
Eene erfenis van 42 millioen. Io 1792 werd,
naar het schijnt, deze som door een aanzienlijk inge
zetene van Gent (België), De Gruyter of Gruyters
genaamd, nagelaten en de interest daarvan wordt door
eene familie in België genoten. Twee derde gedeelte
der som, 28 millioen, zou thaDS n-g beschikbaar zjjn
voor erfgenamen die in Nederland schjjnen te wonen.
Aan tal van personeD, een van bovenstaande namen
dragend, is eene oproeping gedaan, en Donderdag
vergaderden te Eindhoven in een lokaal van den heer
W. van der Harten een klein veertigtal personen uit
schier alle oorden des lands met een paar Belgische
heeren: een advocaat uit Hasselt en een notaris uit
Hamont, die voor de rechthebbenden deze zaak, zoo
mogeljjk, in het reine willen brengen. Zoo men daar
mede niet terechtkomt, zjjn geene kosten te betalen,
zoo ja, moeten procenten aan deze makelaars worden
uitgekeerd. Dat alle aanwezende Grujjters en De
Gruijters, erfgenamen »in spe", gretig toebeten, laat
zich lichteljjk begrjjpen.
Bjj een bierhuiBhouder te Zevenaar trad dezer
dagen een man binnen, die daar 45 cent verteerde,
zonder in staat te zjjn te kunnen betalen. Zijn horloge
werd in pand gegeven en genomen. Den volgenden morgen
trad een arbeider binnen, zich voorgevende zjjn broeder
te zjjn, betaalde de 45 cent en bestelde een borrel.
Da kastelein, hoewel geen vergunning hebbende, gaf
dien, waarna de arbeider zich bekend maakte als
rjjksveldwachter en procesverbaal opmaakte wegens
verkoop van sterken drank zonder vergunning en het
houden van een pandjeshuis. Alweer dus een onzedeljjke
manier om iemand te calangeeren.
Te Wageningen overleed Zondag, bijna 98 jaar
oud, Elsje van Aggelen, geboren ten HoDdjjk, die op
21-jarigen leeftjjd als marketentster den slag bjj
Waterloo bjjwoonde en nog altjjd het vaatje bewaarde
waaruit zjj toen menigen soldaat een frisch teugje
schonk.
Gedurende de 3 laatste jaren werd zjj verpleegd in
het oud mannen- en vrouwenhuis te Wageningen. Bjj
bet herdenken van den 75-jarigen herinneringsdag van
Waterloo in Juni 1890 werd haar aldaar eene serenade
gebracht.
Dr. P. J. Hollmann deelt in het Handelsblad
mede, dat de influenza niet bestand Bcbjjot tegen Stok-
holmer teer. Dageljjks een lepel versche Stokholmer
teer, even verwarmd, is voldoende om die dampen
door het vertrek te verspreiden.
Donderdagochtend trouwden te Amsterdam ten
stadhuize een 74-jarige bruigom en eene 83-jarige
bruid, in tegenwoordigheid van bun kinderen en
kleinkinderen.
wijze van groeten, tot den gegoeden stand behoord te
hebben.
»Zij maakte zich bekend als Mad. B.
»Op haar vraag wie de twee bezoekers waren, werd der
bejaarde vrouw door een oppasseres toegevoegd: «dat raakt
je niet".
»En toen zij vroeg of die bezoeksters ook de les zou
worden gelezen, kreeg zij ten antwoord: »dat gaat je niet
aan", enz.
«Intusschen was haar de muts van het hoofd getrokken,
en toen bleek, dat zij vastgehecht was door bloed: op welk
gezicht de oppasseressen eenvoudig opmerkten: «zoo, hebben
ze haar vandaag weer gegooid!" Daarop volgde een hart
verscheurende ontboezeming van de bejaarde vrouw: »Och",
riep zij uit, »wat hebben mijne ouders toch gedaan, dat ze
mij in een klooster hebben gestopt". Lachende riep toen
een oppasseres uit: »dat is dan nog een non geweest; een
mooi nonnetje! Ze kan vloeken als een oud soldaat".
»De oude vrouw ging echter voort en zeide op klagenden
toon hetheele vers op: «Kan een vrouw haar kind vergeten,"
enz.; daarna riep zij droevig uit: «Helaas, mijn moeder
heeft mij kunnen vergeten."
«Intusschen was haar japon uitgetrokken en toen bleek,
dat haar armen kruiselings over elkander stevig gebonden
waren, zoodat zij handen noch voeten kon roeren. Er werd
haar toegesnauwd, dat ze zwijgen zou «met haar geklets",
want als ze dien nacht wéér begon, zou ze er van lusten
«De ongelukkige stoorde zich daaraan niet en zeide het
gebed op«Onze Vader, die al 't leven voedt", enz.
«Eindelijk was zij uitgekleed en werd ze in het bed
gegooid, zoo, dat ze een gil van pijn deed hooren. Vervolgens
werd elk liarer beenen aan ieder der zijden van het ledikant
stevig vastgebonden. En zoo moest de ongelukkige den
nacht doorbrengen.
«Hoe de beide zusters, die dat tooneel van mishandeling
aanschouwden, te moede waren, behoeft niet te worden
gezegd, vooral toen de gebondene vrouw uitriep: «Aller
oogen wachten op U, en Gij geeft hun spijze ter zijner tijde".
«De zuster zoude gaarne nog op dat oogenblik haar
zieke zuster naar huis vervoerd hebbenmaar dat kon niet,
daar de zieke reeds dien nacht stierf'.
Het Haagsche Krankzinnigengesticht.
Mevr. Stuten, wier ontzettende onthullingen over het
krankzinnigengesticht aan het Slijkeinde in den Haag, voor
een deel reeds bekend zijn, deelt in de Haagsche Ct. mede,-
dat de bewindvoerders en betrekkingen der patiënten zoo
onvoorwaardelijk overtuigd zijn van de waarheid der door
haar vermei -e feiten, dat velen hunner in allerijl de toever
trouwde lijders uit het Haagsche gesticht verwijderden,
omdat reeds vroeger door geruchten van treurigen aard
hun vertrouwen in het bestuur van het gesticht was ge
schokt geworden.
«Geen wonder toch zoo vervolgt Mevr. Stuten.
«Want wie herinnert zich niet het vreeselijlce feit, dat
twee jaren geleden heeft plaats gehad, dat een patiënt 3e
klasse in de cel de teenen zijn bevroren?
«Dat in een kouden winternacht van 4890/91, bij een
onverwacht bezoek van den inspecteur dr. Ruysch, in een
der cellen eene vrouw werd aangetroffen, geheel ongekleed
op een stoel gebonden?
«Dat door den heer officier van justitie een patiënte, tot
zijne familie behoorende, zonder opgaaf van redenen uit
dat gesticht is overgebracht naar «Veldwijk", bij Ermelo?
«Dat liet bestuur van het krankzinnigengesticht een
patiënt 3e kl., Marie Schaap, welke hoegenaamd niet krank
zinnig was, gedurende jaren in het gesticht heeft gehouden,
haar tot huiswerk dwingende en, wanneer zij weigerde te
werken, dreigde, haar in de cel te doen opsluiten, zoodat
deze vrouw de beste jaren haars levens is geëxploiteerd
geworden, zonder daarvoor eenige vergoeding te genieten,
wat dan ook tengevolge heeft gehad, dat het bestuur der
inrichting, vreezende voor de gevolgen van nog verdere
opsluiting, haar hare vrijheid teruggaf, waarop zij onmiddellijk
een schriftelijke aanklacht bij de rechtbank heeft ingediend,
met verzoek om hare zaak te willen onderzoeken en het
bestuur van het gesticht tot schadevergoeding te veroordeelen.
»lk vermeld verder dat eenigen tijd geleden het lijk van
een patiënt door de familie werd opgevraagd en daarna
werd geconstateerd, dat het lichaam op verscheidene plaatsen
met blauwe vlekken was bedekt en bovendien het neusbeen
was verbrijzeld, welke zaak volgens geruchten reeds aan
hangig was bij de rechtbank, maar op verzoek der weduwe
weder van de rol is afgeschreven geworden".
De volgende mededeelmgen zijn ook wel in staat om aan
de onthullingen van Mevr. Stuten kracht bij te zetten.
In den Boodschapper leest men:
«Een onzer lezeressen deelt ons mede, dat haar zuster
op raad van een predikant in Den Haag, in het gesticht
aan het Slijkeinde aldaar ter verpleging werd gebracht.
Vier jaren geleden ontving zij door een oppasseres de
uitnoodiging om spoedig in het gesticht te komen, daar de
verpleegde ernstig ziek was. Toen zij daar kwam, kon haar
zuster niet meer spreken. Of opzettelijk zoo lang gewacht
was haar te roepen, wordt in het midden gelatenmaar
zeker was het, dat haar zuster reeds twëe dagen ernstig
ziek was. De zieke lag in de zaal voor de onrustigen, waar
zij zeker niet behoorde, daar ze altijd een rustige patiënte
was geweest. Ze was daar echter gebracht, oindat in de
zaal voor de rustigen een verpleegde aan een besmettelijke
ziekte leed.
«Wat zag en hoorde nu de zuster van de zieke verpleegde?
Zooveel, dat zij daarmede het schrijven van Mevr. Stuten
volkomen bevestigd acht.
«Den volgenden dag ging zij, nu vergezeld van een andere
zuster, weder naar het gesticht en bleef daar den geheelen
avond. Tegen negen uren werd er een bejaarde vrouw
binnengebracht door twee oppasseressen, die haar zouden
uitkleeden. Naar geschat kon worden, was die vrouw 70 1
jaren oud en scheen zij, blijkens haar voorkomen en haar
LANDBOUW.
Landbouwers in Schouwen-Duivelandü!
De Tentoonstelling van Zaaigranen, enz., die op 18
Februari te Zierikzee zal plaats hebben, brengen wjj
door dezen nogmaals onder owe aandacht. Pryzen in
geld met diploma's en getuignchriften worden uitge
loofd voor: Chevalier-, Maartache-, Zomergerst, Zaai-
erwten, Paardenboonen, Blauwbloein revelaar Ljjnzaad
en Poot-aardappelen; bovendien zijn voor alle soorten
Zomer-zaaigranen, Peulvruchten, Zaden, verzamelingen
Klaver- en Graszaden en gedroogde Planten en Grassen,
getuigschriften beschikbaar gesteld.
Het Bestuur geeft zich veel moeite om Zaaigraan
naar buiten de eilanden te plaatsen, doch de inzen
dingen van landbouwers zijn in den regel te gering;
meermalen bon niet aan de aanvragen voldaan worden.
Het laat zich aaDzieD, dat wedet flinke bestellingen
gedaan zullen wordendaar de afnemers steeds de
gunstigste resultaten verkregen met het Zaaigraan uit
Schouwen—Duiveland. By herhaling ontving het Be
stuur daarvan bericht.
Landbouwers, toont door het inzenden van monsters,
dat gjj de moeite op prijs stelt, die in het werk ge-
steld wordt om de aflevering van Zaaigraan uit onze
streken te bevorderen.
M-maters van kleine zoowel als van groote partyen
kunnen ter mededinging of ter opluistering ingezonden
worden.
Kosten behoeft men niet te maken. De monsters
worden gratis uitgestald. Inzending moet geschieden
aan den Secretaris, den Heer M C. Mulock Houwer
te Zierikzee, die gaarne de noodige inlichtingen ver
schaffen of een programma toezenden zal.
Het prospectus is verschenen van de tentoonstelling
van zaaigranen enz., die op 16 Februari a.s. in de
«Prins van Oranje" te Goes zal gehouden worden.
Ieder lid van de Zeeuwsche of andere Nederlandsche
Landbouw-Maatscbappyen kan inzenden en mededingen.
Yoorjaarszaaigranen, peulvruchten, lynzaad en andere
zaden benevens pootaardappelen zullen bekroond worden.
Vóór of op Maandag 8 Februari e.k. moeten de
inzenders aan den Secretaris, den beer A. Peman
Kakebeeke, opgaaf doen van: I. de soort van zaden
enz, waarin men wenscht mede te dingen; II de hoe-
veelheid, die men van het ingezondens te verkoopen
heett (voor landbouwers minstens 5 H.Lvoor zaad-
handelaars minstens 20 H.L.); III. deo prijs, franco Goes,
emballage inbegrepen; IV. den naam van den polder
of van de gemeente, benevens de soort van grond
waarop het iogezondene is geteeld; V. den naam van
drie personeD, die men als Jury-leden verlangt en VI.
het nettogewicht per H.L.
De artikelen moeten uiterlijk 11 Februari a.s., bij
genoemde Secretaris franco worden ingezonden. De
monsters moeten bevat zjjn in ongemerkte linnen zakken
en minstens 2 Liters groot zijn.
De leden der Zeeuwsche Maatschappij hebben gratis
toegang op vertoon van hun diplomaanderen tegen
betaling van een kwartje.
De tentoonstelling duurt van 's morgens 11 tot
's namiddags 3 uur.
KERKNIEU WS.
Beroepen bjj de Herv. Gem. te Ooltgensplaat, ds.
J. C. Bruining, te Schoonhoven.
Ia weerwil dat ds. Groeneweg te Goes door zjjn
kerkeraad ontslagen was, is hjj Zondag driemaal voor
de gemeente opgetreden; voor de gemeente is minder
juist: het waren grootendeels nieuwsgierigen die samen
gestroomd waren, in de hoop op eeu standje. Die
verwachting is teleurgesteld. De geheele godsdienst
oefening had een ordeljjk en geregeld verloop. Bjj
gebrek aan voorlezer en voorzanger (die ook was weg
gebleven), deed de dominé zelt als zoodanig dienst.
De geheele kerkeraad was afwezig en slechts zes ge
meenteleden waren opgekomen.
De dominé had tot tekst gekozen Psalm 23 vers 4
en 5. Hjj deelde mede, hoe men hem drie maanden
achtereen al «gezocht" had, maar hij was niet voor
nemens te wjjken. Wat hem was wedervaren, vergeleek
hjj bij een bekend gedeelte uit het leven van David
en Saulbij het verraad van Petrus omtrent deD Heer.
De kerkeraad kan hem niet ontzetten, want het
kerkgenootschap is niet erkend; de kerkeraad kan
dus geen middel vinden om zijn besluit uit te voeren.
Ds. Groeneweg zal bljjven preeken.
Daar ook de collectanten weggebleven waren, verzocht
de predikant eenige vrienden de collecte te houden.
Men moet weten, dat deze collecte de eenige bron van
inkomsten voor den dominé is.
's Middags en 'a avonds was het gehoor zeer klein,
maar buitengewone dingen hadden niet plaats.
'sGravenhage, 1 Februari 1892.
Een gewichtige datum voor den handel met
Frankrijk, die datum van 1 Februari. Met heden
te beginnen zal de nieuwe handelspolitiek van
Frankrijk zich beschermend uitstrekken over de
Fransche producten en met heden zullen een aantal
Nederlandsche producten ook veel zwaarder belast
worden bij invoer in liet land der verfijnde be
schaving. En toch mogen we van geluk spreken,