Zaterdag 28 November 1891.
Directeur-Uitgever J. WAALE.
B E R I C H T.
NIEUWSTIJDINGEN.
/intik/risdir nieuwsbode.
Verschijnt DINSDAG, DONDERDAG en
ZATERDAG.
De prijs per 3 maanden is 1,30franco per post
ƒ1,60.
Noord-AmerikaTransvaal, Indië enz. verzending
eens per week, 10,per jaar.
48ste JAARGANG. No. 6085.
Advertentiënvan 13 regels 30 Cts.
meerdere regels 40 Cts., kunnen uiterlijk tot des
Maandags, "Woensdags en Vrijdags middags
12 ure bezorgd worden.
Groote letter wordt naar 'plaatsruimte berekend.
In navolging van vele buitenlmdsche cou
ranten zullen wij Advertentiënwaarop men
bijzonder de aandacht wil vestigenaan het
hoofd der eerste kolom opnemenvan 1—5
regels h 75 Cts., elke regel meer 15 Cts.
Handels-adressen, eens per maand ge
plaatsth f 5 per half jaar.
He Directeur-Uitgever,
J. WAALE.
Ljjst van brieven, geadresseerd aan onbekenden, over
de le helft der maand November 1891
1. Leen van den Berge, Amsterdam.
2. J. Maller, ReneBse.
Van Dreischor:
3. J. Klompe, Rotterdam.
Azië.
Io de binnenwjjken van Jerusalem, een weinig
ten weBten der stad op den weg naar Joppe, woont
eene mrs. Alice E. Davis, die in haren vrjjen tjjd
teekeningen maakt van de heilige plaatsen in den
omtrek der stad, welke zjj Daar Amerika zendt, waar
ze een goeden prjja opbrengen. Wat haar evenwel in
dit land voornamelijk bekend gemaakt heeft, zjjn de
albums van fraaie geperste bloemen, die zjj op de
heilige plaatsen in Palestina verzamelt en smaakvol
in albums rangschikt, waarbij de bloemen geheel hare
natuurlijke schoonheid en kleuren behouden. Prof.
Swing, van Chicago, heeft een van die albums, waarin
bloemen zijo, geplukt op Rachel's graf, in den hof van
Gethaemané, op den Olijfberg en andere heilige plaatsen.
Hr-t fraaiste van al hare werken is een album, dat
opzettelijk gemaakt is voor de jeugdige Koningin van
Nederland. Het bestaat uit twaalf groote bladen van
dik kaartpapier, waarop bloemen zoo gerangschikt zjjn,
dat ze de spelonk van Machpels, Hebron en het graf
van David, het graf van Joseph, Sichem en de bron
van Jacob vooratellen. De omslag zal zjjn van oljjfhout
met fluweel overtrokken, waarop van buiten het wapen
van Nederland zal worden gegraveerd.
West-Indië.
Paramaribo, 1 Nov. De angst, die hier ter
stede heerschte wegens het wegblijven van de «Prins
Frederik Hendrik", die sedert Maandag verwacht
werd, is gelukkig geëindigd door de aankomst van
den stoomer op 29 Oct. Het schip vertrok op 8 Oct.,
18 namiddags twee uur, van IJmuiden onder gunstige
omstandigheden. De zee was kalm en het weer goed.
Den volgenden dag werd Dungeness gepasseerd en kreeg
men in het kanaal eene frissche koelte, die immer in
kracht toenemende in den nacht tot storm overging,
waarbjj vreeseljjke booge zeeën liepen, die het schip
voor en achter overstelpten van water, 's Morgens van
den lln sloeg een zware zee de bakboord salondeur
in, waardoor eene groote hoeveelheid -water het salon,
hutten en provisiemagazijn vulde. Men ban zich wel
den toestand van de passagiers voorstellen, waaronder
verscheidene vrouwen en kinderen zich bevonden.
Terwijl de storm den 12a niet verminderde, kreeg
men bovendien een hevige hagelbui uit het W. N. W.,
vergezeld van St. Elmusvuur aan de toppen der masten
en nokken der raas. In den namiddag van den 16n
begon de storm te verminderen, om, nadat St. Michiel
den 18n 's namiddags gepasseerd was, voor prachtig
mooi weer plaats te maken, dat tot de aankomst
alhier is aangehouden.
De passagiers roemen allen het gedrag en de kalmte
van den kapitein en zjjne bemanning gedurende de
reis, maar vooral tjjdens den storm. De kapitein bleef
gedurende vier etmalen, toen de storm het hevigst
was, trouw op zjjnen post en heeft daardoor ongetwijfeld
het vertrouwen, dat terecht zijne passagiers in hem
Btellen, niet weinig verhoogd.
Oost-Indië.
Van Kotta-Radja schrjjft men aan het Bat. Randelsbl.:
«Pastoor Verbraak is frisch en wel van zjjn dienst
reis teruggekeerd en doet weer zjjn liefdediensten als
voorheen. Het is waarljjk opmerkelijk, met welk een
ijver en liefde een man van zjjn leeftjjd hjj is 5G
jaar oud die daarenboven ongeveer 12 jaar in het
niet altyd gezonde klimaat van Atjeh heeft doorgebracht,
zich dag aan dag aan zjjn diensten wjjdt. Dat dwingt
eerbied af, ook van andersdenkenden op godsdienstig
gebied".
Amerika.
Een ingenieur heeft uitgerekend, dat het gewicht
der tentoonstellingsgebouwen te Chicago, de stad onder
den bodem zal doen verdwijnen 1 Oader Chicago stroomt
namelijk het water van het Michigan-meer en nu acht
bedoelde ingenieur de steunsels van het overwulfsel,
waarop de stad is gebouwd, niet sterk genoeg om de
reusachtige gebouwen te dragen, welke op het tentoon
stellingsterrein rerryzen. Het geheel zal, volgens hem,
op een gegeven oogenblik in de diepte verdwjjnen.
In een brief uit Chicago schrijft de Amerikaansche
correspondent van het Handelsblad:
«De burgers, die geen tjjd hebben om drie letter
grepen uit te spreken wanneer zjj het er met twee
af kannen, spreken Chicago eenvoudig „Sjkoggo" uit,
en zjjnzooals reeds gezegd, zeer ondernemend. Hun
ondernemingegeest bepaalt zich echter niet tot het
stelen van schoeneD, maar omvat eigenljjk alles. Onder
nemingsgeest zit in de lucht in den vorm van het
dichte rook floers door fabrieken veroorzaakt. Hjj ligt
vingerdik op de buizen en op sommige plaatsen voet-
dik op straat. Ondernemingsgeest schiep de millioenen-
stad, die in 1834 nog niet was gestiebt, keerde de
rivier om, hief de huizen op, verbouwde de geheele
prachtige stad, nadat zjj in 1871 door brand vernield
was. Hy legde de fraaie Ijjnrechto straten aan, bouwde
de torenhooge huizen en riep de kabeltrams in het
leven, waarover tramtreinen gestadig in «gemoedelijke"
vaart op en neder vliegen.
Hy trok hier 28 groote spoorwegmaatschappijen met
een net van 80000 mjjlen by elkander, concentreerde
hier den handel in de stapelprodncten van het Westen
en schiep wereldfirma's, zooals Armour en Pullman,
en reuzenvermogens. Ondernemingsgeest en energie
Bchiep de geheele stad, die zich over 14 Eogelsche
mylen langs de kust van het groote meer uitstrekt,
met alles wat er in is.
Het is onmogelyk in Chicago vaste indrukken te
verkrygen, voordat men er een paar dagen is. Op bet
oogenblik bestaan de mjjne nog voornamelyk in het
bewustzyn, dat ik eene menigte fraaie rechte straten
met vliegende trams zag, mooie winkels, eene ver
schrikkelijke drukte, geëmancipeerde dames met kort
geknipte harenpincenezlosse manieren en grbve,
scherpe trekken, en mannen die tabak kauwen, nico-
tineuze vochten afzonderen, steeds rennen of in en uit
de vliegende trams wippen. Ik weet dat ik veel zag,
dat eenig, «chicagoesque" is. Maar eene geregelde
beschrijving kan ik u niet zenden, voordat ik wat aan
al het geraas en gerommel, gewoel en gewemel, ge
drang en gedreun van den Metropolis van het meer
Michigan gewoon ben geraakt".
Een paard van 100,000 dollars. De hengst
St. Blaize is de vorige maand te New-York voor
honderd duizend dollars, zegge 100,000 doll., by open-
hare veiling verkocht.
Engeland.
Merkwaardige voorstellingen worden thans in het
«Alhambra" te Londen gegeven, door eene Amerikaansche
vrouw, Mrs. Annie Abbott genaamd, wier naam op de
planken is «Little Georgia Magnet." Esn man houdt
een stoel vast, Mrs. Abbott raakt dezen met hare
vingers even aan en de man springt als dronken in
het rond. Zjj houdt een stoel tusBcheu de open palmen
harer handen en twee mannen zjjn niet in staat dien
weg te nemen. Zjj licht zes mannen tegelijk op, zjj
houdt een biljartkeu in de hoogte en zes mannen
kunnen er geen beweging in brengen. Niemand kan
Mrs. Abbott bij de hloote armen oplichten, maar zjj
wordt zoo licht als een veer, als men een zakdoek
tusscben hare armen en de handen legt.
In een gesprek met een reporter heeft Mrs. Abbott
verklaard, dat zjj reeds op G of 7-jarigen leeftjjd hare
wonderbare vermogens gewaar werd, maar eerst later
ontdekte, dat ze baar geheel verlateD, zoodra zjj op
den grond komt. Zjj moet hout of glas onder zich
hebben, geen karpetten of metaal. Hoe sterker de
persoon is, met wien zjj zich te meten heeft, hoe sterker
zjj wordt. Zjj werkt ook genezend. Eens zag zjj in een
winkel een klein meisje, dat gilde van de pjjn bjj het
doorboren harer ooren. Mrs. Abbott ging naar het
meisje, sprak er mede en hield hare handen vast. Eerst
nadat zij het meisje weder losliet, bemerkte de kleine
dat de operatie bad plaats gehad. Zjj kan alle rheu-
matische pjjnen wegnemen. Den Prins van Wales heeft
zjj dezer dagen van een zware hoofdpjjn genezen.
Iemand, wiens hoofd door haar betast wordt, voelt geen
pjjn zoolang hjj wel is, maar is by ziek, dan gevoelt
hy een schok. De Prins van Wales kreeg zulk een
schok en werd genezen van zjjn hoofdpjjn. ï)e genees
kundigen begrjjpen er niets van, zegt Mrs. Abbott.
Haar temperatuur en haar pols blijven gedurende en
na de voorstellingen onveranderd en zjj voelt zich zelfs
merkbaar sterker na afloop van deze.
Haar echtgenoot vergezelt haar en introduceert haar
bjj het publiek.
Eene oplossing van de merkwaardige verschijnselen
is nog niet gegeven. Natuurlyk denkt men allereerst
aan toepassing van electrische krachten, maar zelfs
Edison moet getuigd hebben dat, als dit al zoo is, hjj
er toch niets van begrypt.
Servië.
Yoor eenige dagen is in het dorpje Borkau in
Servië een gruwelijke moord gepleegd. Yier zwart
gemaakte mannen drongen des nachts by den koopman
Mladen Ducandjija in. De vrouw, die verschrikt de
inbrekers tegemoet ging, werd met geweerkolven ge
slagen, zoodat zjj bewusteloos op den grond viel. De
koopman had zich achter het bed verscholen, werd
echter ontdekt, waarop de inbrekers den sleutel van
zjjn geldkist verlangden; toen de koopman weigerde
werden hem beide ooren afgesneden; toen bjj nog
weigerde den sleutel te geven, sneden de roovers hem
de wangen af; toch hield de ongelukkige vol, waarop
de onmenschen hem mqt messen in het onderljjf
staken. Door het geraas van een naderenden wagen,
verschrikten de roovers en vluchtten; Ducandjija wilde
ben achtervolgen maar stortte bij de deur dood op den
grond. De moordenaars hadden bjj hun haastige vlucht
eeD revolver, eeo tascbje en een muts vergeten, waar
door het mogeljjk was, hunne namen uit te vorscben
en hen gevangen te Demen. Zjj bekenden, maar noemden
een koopman uit dezelfde plaats, een concurrent van
den vermoorde, als aanstoker. De beschuldigde Mirosoff
Stefanowit8ch was bjj de laatste verkiezing voor den
Skoepschtina candidaat, maar werd niet gekozen, voor
namelyk door de agitatie tegen hem door den ver
moorden Ducandjija in het leven geroepen.
Rusland.
Thans is aan 't licht gekomen op welke wjjze de
nihilisten een paar jaar geleden bjj Borki het ongeluk
met den trein, waarin de Czaar met zjjn familie was
gezeten, hebben veroorzaakt. Een nihilist was als
koksjongen werkzaam in den waggon, waarin de maal-
tjjden voor de keizerlijke familie bereid werden. De
keuken-waggon reed na het rangeeren te Losowo vóór
den salonwagen, en de koksjongen, die nauwkeurig
wist wanneer de Czaar in het eetsalon was, wierp een
bom onder den salonwagen. Men beweert, dat door
den luchtdruk tengevolge van de zeer sterke ontploffing
het plafond van den keizerljjken waggon zoo hoog
opgeheven is kunnen worden, en ook dat de kleine
groot-vorstin Olga met haar gouvernante, die zich in
een anderen waggon bevonden, zoo ver weggeslingerd
konden worden. Deze koksjongen was Padlewski ge-
heeteD, die later generaal Seliwerstow vermoordde,
toen deze den nihilist en zjjn medeplichtigen te Parjjs
op het spoor was. Te controleeren is de juistheid van
deze mededeeling niet, maar zjj komt uit kringen,
welke ervan op de hoogte kunnen zjjn.
Nederland.
'S Graveuhaffe, 26 Nov. Het gerechtshof
bevestigde heden het vonnis der rechtbank te Middel
burg, waarbjj M. C. de B., dienstbode te Vlissingen,
wegens kinderdoodslag werd veroordeeld tot achttien
maanden gevangenisstraf.
Rotterdam, 26 Nov. Het hoogste bod voor
den Grooten Schouwburg met de daarbjj behoorende
gebouweD, welke gisteren in veiling is gebrachtis
f 76000. Dit bod is gedaan door den heer M. Zaajjer,
architect alhier.
Breda, 26 Nov. Hoogstwaarscbjjnljjk zal onze
stad een zjjner bekende straatfiguren verliezeon.l.
«gekke Giel". De jeugd noemde hem zóó, doch het
is te betwjjfelen of het woord gekke" wel goed is
gekozen, want werd hem gevraagd op zjjn bedeltochten
«Giel, wat hebt ge liever, eeD cent ol een boterham",
dan antwoordde hjj: «hoch, juffrouw, geeft een boter
ham en legt de cent er op". Zijn verjaardag vierde
hjj wel tienmaal per jaar; kwam men hem op zulk
een dag tegen, dan wa9 het: «meneer, ik ben vandaag
63 jaar houd, maar nog kras hó, denk is omme hasje-
blief, hik zal voor je bidden". Weigeren deed hjj niets
en toch kon men niet zeggen of hjj reeds veel had
opgehaaldaangezien hjj er een paar buitenmodels
zakken op na hield. In den regel keek men naar de
mouwen van zjjn blauwen kiel; waren die opgezet,
dan kon men zich verzekerd houden, dat hy al heel
wat ontvangen bad. De mouwen nl. sloten om de
pol8, en het ontvangene ging boven in de bjjzonder
wjjde mouwen.
«Gekke Giel" is nu als ziek opgenomen in het
stedelijk ziekenhuis. Men vond bjj hem 100,57l/2,
waarvan 30 in kwartjes tusschen zijn das zat, de
rest in oude zakken, die hij op zjjn borst droeg.
Breda bezit nu nog een tweetal specialiteiten op het
gebied van straatfiguren, en wel «Janus" en «de muis".
Aan deze twee hebben de Bredanaars nog meer dan
te veel!
Oxinuekeii, 24 Nov. Alhoewel wjj reeds aardige
koude dagen achter den rug hebben en dit jaargetijde
ons aan heel wat anders doet denken, vinden wjj in
den tuin van den heer G. v. A. alhier, de aardbei-
planten in vollen bloei.
Bergen op Zoom, 24 Nov. Van hier zond
men heden een rekest aan den Minister van Water
staat, on Jerteekend door 103 belanghebbende personen.
Het zjjn allen schippers, gewoon de Zeeuwsche stroomen
te bevaren, zoowel uit deze stad, als van naburige
plaatsen: Bruinisse, St. Annaland, enz.
Zjj vragen daarin aan den Minister eene vluchthaven
op het Krammer, omstreeks Oude Tonge. Zjj wjjzen er
op dat tot heden op deD geheelen weg van de Kil
tot het kanaal door Zuid Beveland nergens zulk eene
wjjkplaats gevonden wordt, zoodat wanneer storm hen
overvalt, ze nergens eene veilige ligplaats kunnen
opzoeken.
Het nieuwe vaarwater voor Oude-Tonge houden ze
voor de aangewezen plaats in het voordeel der schip-
perjj, die daarvan dan met het minste tijdverlies zou
kunnen gebruik maken, zoo de nood aan den man komt.
Want als de schippers met tjj uit Holland of Zeeland
komen, kunnen zjj het meeBt allen tot op de hoogte van
Oude-Tonge brengen.
Daar er door de regeering voortdurend zulke loffeljjke
maatregelen genomen worden om het leven der menschen
in fabrieken en werkplaatsen te beveiligen, is het het
vaste vertrouwen dat de Minister ook geneigd zal zjjn
genoemde vluchthaven te doen maken, in het belang
der veiligheid van het leven der duizenden schippers
die de Zeeuwsche stroomen bevaren.
Micldelbuxrg;, 26 Nov. Door de rechtbank alhier
werd gisteren uitspraak gedaan in de Vrjjdag behan
delde zaak tegen N. J. C, koopman alhier, beklaagd
van het opzetteljjk koopen van door misdryf verkregen
goederen. Dit betrot eene party lood, die te Zierikzee
verkocht was en aldaar in beslag genomen werd.
De rechtbank verklaarde C. Bchuldig aan heling en
veroordeelde hem tot 3 maanden gevangenisstraf en
in de kosten.
De eisch van het openbaar ministerie was veroor
deeling tot een jaar gevangenisstraf, terwjjl de ver
dediger, de heer mr. D. J. de Witt Hamer, tot vryspraak
had geconcludeerd.
Door den heer C. van der Bent c.s. alhier, zal
met ingang van 15 December een vraebtgoederen-
stoombootdienst geopend worden tusschen Middelburg
Ylissingen— Antwerpen—Brussel vice versa. Bjj een
aanvankeljjk slagen zullen twee nieuwe stoomscbepen
worden aangeschaft en de dienst, welke voorloopig
eenmaal 's weeks zal plaats hebben, tot tweemaal per
week worden uitgebreid, 't Is te hopen, dat zjj, die
in dit gedeelte onzer provincie en België, waar de
booten aanleggeo, deze booten, zoowel in hun belang,
als in dat der provincie, ten krachtigste zullen steunen.
Goes, 24 Nov. Dat onze najaarsveemarkten in
belangrijkheid eer toe- dan afnemen, kan bljjken uit de
aantallen runderen, schapen en biggen, die dit jaar
werden aangevoerd. Vooral de eerste, op 10 Nov. de
z. g. beste toondag was dit jaar heel belangryk. De
beestenmarkt had het voorkomen van eene veemarkt
in eene HollaDdsche stad. Het langwerpig vierkante
plein, was aan alle zjjden door eene dubbele rjj koeien
omringd; ook de tweede was druk bezocht, maar de
derde, begunstigd door goed weder, was zoo druk als
een «beste" maar wezen kon.
En niet alleen koeien bezoeken de veemarkten
bedryven van allerlei aard ziet men op de straten uit
oefenen om een centje te verdienen. Sequah in 't klein
ontbreekt natuurljjk ook niet, en de laatBte toondag
(24 Nov.) viel zelfs de eer te beurt van een bezoek
door de oud-vaderlandsche Jan Klaaaaen-Kast. Gewoon
lijk bepaalt zich de gelegenheid om «met de beenen
van den vloer" te gaan tot den eersten der toondagen.
Dit jaar werd zelfs op den derden toondag gedanst,
wat volgens sommigen iets buitengewoons is, en bewjjst
voor een druk bezoek.
De Sequah in miniatuur heeft uitmuntend slag om
zjjne waren aan den man te brengen. Zjjne fleschjeB
voor scheurbuik ea tevens voor schele hoofdpjjn, voor
uitvallen van het baar en tegeljjk goed tegen het
lendenschot, die fleachjes, een ware weldaad voor de
lijdende menschheid, werden grif verkocht it een kwartje.
Een rjjke kon zelfs niet voor een gulden krjjgen1
Maar een arme ook niet meer dan één. Gaf hjj aan
één persoon twee fieschjes dan was de voorraad te gauw
op, en wie weet hoevelen reikhalsden naar de heil
aanbrengende middelen van dezen onnavolgbaren es
culaap.
Bij ongeluk of met opzet brak een fleschje en kwam
de inhoud op de straat terecht. Sequah verzekerde
daarop den omstanders, dat als de natuur wilde mee
werken dit plekje het volgend jaar wel met gras zou
bedekt zijn. N.B. gras op de keien 1
Den eersten toondag 10 Nov. telde men 380 stuks
groot en klein hoornvee, 17 schapen, 1 geit en 50
biggen.
Den tweeden op 17 Nov. 287 stuks groot en klein
hoornvee, 9 schapen, 1 paard en 50 biggen.
Den derden op 24 Nov. 172 stuks hoornvee, 2 paarden,
11 schapen en 30 biggen.
Zooals gewoonljjk was op den eersten marktdag de
handel het levendigst, maar dit jaar was die ook op
den laat9ten toondag zeer belangryk.
Een handelaar hier ter stede leverde aan winkeliers
ten platten lande tot vrjj groote bedragen. Hjj kon
dit gerust doen omdat een vermogend familielid een
crediet-brief tot zeker maximum had verleend. Natuurlyk
werd gezorgd, dat het totaal van het gecrediteerde de
borgstelling niet overschreed.
Eenige maanden geleden kreeg bewuste winkelier
eene vrjj aanzienlyke bestelling van armbesturen. De
afnemer overtuigden zjjn Goeachen leverancier, dat
voor deze bestelling geen borgstelling noodig- was;
het armbestuur zou hem, leverancier, voldoen en onze
Goesenaar gaf den crediet-brief terug.
Na de levering moest bjj eenigen tjjd op zjjn geld
wachten, en toen dit wachten hem wat heel lang
duurde, sprak hjj den president van het armbestuur
aan, omdat het toch niet betameljjk is zoolang met
betalen te wachten.
Tot zjjn verbazing vernam hy, dat het bestelde on-
middelljjk was voldaan, en nog hooger steeg zjjne
verbazing toen hjj dienzelfden avond schriftelyk kennis
kreeg dat zjjn afnemer was gefailleerd.
De voordracht ter benoeming van een leeraar in
de geschiedenis aan de H. B. S. te Goes, luidt als volgt
1°. M. G. de Boer te Groningen; 2°. M. ten Bouwhujjs
te 's Gravenhage3°. H. G. Harkema te Oosterhout.
Iorselte, 26 Nov. In de heden gehouden raads
zitting, die door 10 leden werd bijgewoond, was o. a.
van Gedep. Staten ingekomen de kennisgeving, dat de
goedkeuring van het besluit tot het aangaan eener
goldleening groot 12250 is verdaagd.
Tot gemeente-vroedvrouw werd benoemd mejuffrouw
Miltenburg—Beerens te ZuidzaDde, die met de dames
Telle—Steketee te Zierikzee en Yan Westen te Warder
op de voordracht stond.
Omdat zich na 2 oproepingen slechts één sollicitant
naar de vacante betrekking van hoofdonderwijzer had
aangemeld, werd besloten behalve de hoofdonderwjjzers-
acte, tevens een acte voor Engelsch te eischen en dan
het salaris op 800 te bepalen.
"W issenl?erlï©. De collecte voor den hagels-
nood-commissie in Noord-Brabant heeft in deze gemeente
ruim 26 opgebracht.
Een elfjarige jongen te Camperland had onlangs
de aardigheid om een vjjf of zesjarig kind achter
e.®n. waf?0n f® binden. Gelukkig echter werd het feit
tjjdig door den voerman opgemerkt, zoodat het kind
met den schrik vrjj kwam.
Tegen den bengel, die reeds meer reden tot klachten
gaf, schynt proces-verbaal te zjjn opgemaakt.
TIxolen, 26 Nov. Woensdag avond hield de
vereeniging «Door oefening volmaakter", haar tweede
vergadering. Was de eerste slecht bezocht, met deze
was zulks het tegendeel, wat voornamelyk te wjjten
was dat Tholen's Zangkoor voor het eerst eenige
nummers op deze vergadering ten beste zou geven. Na
de gewone huishoudelijke werkzaamheden werd door
den heer Avé eene lezing gehouden «het Oude en het
Nieuwe Orgel van Cremer", terwjjl in de pauze Tholen's
Zangkoor, bestaande uit 28 werkende leden, onder
leiding van den heer van den Broek zich liet hooren.
De lezing zoowel als het zingen, viel zoo in den smaak
dat aan het daverend applaus bjjna geen einde kwam.
De Yoorzitter bedankte dan ook allen die hadden
meegewerkt deze vergadering zoo uitnemend te doen
slagen, haalde verschillende voorbeelden aanhoe
muziek in staat is zelfs wonderen te verrichten en hoe
men in kleine plaatsen als Tholen met samenwerking
van verschillende vereenigingen veel goeds, nuttigs
en aangenaams ten gehoore kan brengen.
Sta-veiiisse. Naast de bestaande herhalings
school wordt met 1 Dec. a.s. tot 1 Maart alhier ook
een avondschool voor dagleerlingen der hoogste klasse
opgericht.
De leeftjjd van 16 jaar, tot op welke de leerlingen
vroeger de openbare school mochten bezoeken, is
eenigen tjjd geleden veranderd in 14 jaar, doch nu
weder gebracht op 15 jaar.
Donderdagavond had alhier de eerste vergadering
met dames voor dezen winter plaats der vereeniging
«Nut en Genoegen". Na aanneming van nieuwe leden,
werd benoemd in de plaats van wjjlen den heer J. N.
Broodman, als secr.-penningm. der vereeniging de heer
J. A. Beneker. Als Bpreker trad op de heer W. C.
Crucq, die tot onderwerp had: Teun de plaggendief
of de Bchrik van het dorp.
Eenige voordrachten, waaronder ook van den heer
C. de Jonge te St. Philipsland, die enkele weken ge
leden in den Provincialen Wedstrjjd te Zierikzee met
een 2en prjjs voor voordragen bekroond werd, hield
het publiek eenige uren gezellig bijeen.
Zierikzee, 26 Nov. Yoor het kantongerecht
alhier stond gisteren terecht de heer A. G., grond
eigenaar, wonende te Gent, aan wien was ten laste
gelegd, dat hij tweemalen gejaagd had in de duinen
van Haamstede zonder vergunning van den eigenaar
der jacht.
Uit de getuigenverklaringen bleek, dat hjj eens aange
troffen was jagende op konijnen en eenige dagen later
had geschoten op een snip.
Door den ambtenaar van het O. M. werd gevorderd
veroordeeling van 2 geldboeten van 20 elk, voor
hem en zjjn knecht, die mede terecht stond.
De verdediger van de beklaagen, Mr. A. J. F. Fokker,
begon met te zeggen, dat eenige maanden geleden de
mare rondging door de duinen, dat zich aldaar een
der Belgische heeren had neergezet, die zonder zich
aan bedreigingen te storen, kalm dageljjks konynen
jaagde, tot niet gering leedvermaak van vele land
bouwers, maar tot groote ergernis van den ambachts
heer van Haamstede. Toch gingen er maanden voorbjj
eer deze door zijnen jachtopziener proces-verbaal liet
opmakenwel een bewjjs, dat ook de ambachtsheer
zich in zjjne rechten niet zoo heel sterk voelde.
Pleiter zette vervolgens in het breede uiteen, dat
de feiten hebben plaats gehad op de eigendommen
van den heer A. G., liggende in den Westeren Ban
van Schouwen, en toonde aan door oude acten uit de
16e en 17e eeuw, dat de Heerljjkheid van Haamstede
niet bevat den geheelen Westeren Ban. Dit jachtrecht
van den ambachtsheer van Haamstede wordt door den
beklaagde pertinent ontkent. De Heerljjkheid van
Haamstede sluit niet in zich het jachtrecht op den
Westeren Ban. Ware dat zoo, dan zou de ambachts
heer ook bejagen het daarin gelegen domein, dat
echter door den Staat als jacht verpacht wordt. Wel
wordt een gedeelte van den Westeren Ban door den
ambachtsheer bejaagd, doch niet als heer, maar als
eigenaar van den grond, op dezelfde wjjze dus als de
beklaagde bejaagt zjjne eigendommen.
De voorgangers van den beklaagde hebben die
gronden indertyd vrjj van jachtrecht als vrjj allodiaal
goed verkregen en de beklaagde iB dus tot de jacht
gerechtigd. Beweert de heer van Haamstede jachtrecht
te hebben, dan moet hjj zulks voor den burgerljjken
rechter bewyzen. De verdediger, die zich op een aantal
arresten en oude stukken beriep, concludeerde dus,
dat de strafvervolging zou worden geschorst, daar het
hier een punt van burgerljjk recht betrof.
Namens den ambachtsheer van Haamstede, die zich
bjj monde van Jhr. Mr. J. W. D. Sch. Boejje civiele
party had gesteld, werd dit in het breede bestreden en
mede met beroep op de titels van eigendom van den
tegenwoordigen ambachtsheer, uit deze eeuw afkomstig,
betoogd, dat de Heerljjkheid van Haamstede omvat de
geheele gemeente en dus ook den geheelen Westeren
Ban en gevorderd als schadevergoeding eene som
van 50.
Na re- en dupliek, waarbjj de verdediger nog opmerkte,
dat de ambachtsheer niet had overgelegd zjjn verlei-
brief noch eenigeD titel van vóór 1794 en dat zeker
uit de eigen toelichting van den advocaat van den
ambachtsheer gebleken was, dat diens rechten alles
behalve duideljjk waren en vaststonden, en er dus
ODgetwjjfeld hier was een geschilpunt van burgerljjk
recht, werd de uitspraak bepaald op Woensdag a.s.
Door den kantonrechter te Zierikzee werd Maan
dag 11. vonnis gewezen in het geding tusschen den
heer F. J. v. d. V. contra T. S. en C. J. V., daarbjj
de gedaagden veroordeelende om aan den eischer te