ZIEDIKZEESCHE NIEUWSBODE.
Donderdag 8 October 1891.
Verschijnt DINSDAG, DONDERDAG en
ZATERDAG.
De prijs per 3 maanden is ƒ1,30, franco per post
ƒ1,60.
Noord-AmerikaTransvaal, Indië enz. verzending
eens per week, 10,per jaar.
48ste JAARGANG. No. 6063.
Directeur-Uitgever J. WAALE.
Advertentiënvan 13 regels 30 Cts.
meerdere regels 10 Cts., kunnen uiterlijk tot des
Maandags, "Woensdags en Vrijdags middags
12 ure bezorgd worden.
Groote letter wordt naar plaatsruimte berekend.
Algemeen Overzicht.
Het woord van den Duitschen dichter: Grijpt
slechts in het volle menschenleven en waar gij
het ook aanpakt, daar is het belangwekkend, is
ook weder deze week bewaarheid. Geen roman
verhaal, hoe zonderling ook of vreemder dan dit
is soms de werkelijkheid. Aan zelfmoorden van
politieke mannen heeft het nooit ontbroken. Over
het algemeen zijn zij talrijk in dagen van staat
kundige opwinding en vervolging, en vooral hij
staatslieden die gevallen zijn, is de zelfmoord niet
zeldzaam. In de groote Franscbe omwenteling zijn
er talrijke voorbeelden. De Girondijnen Claviére,
Buzot, Barbaroux, Petion, Louvet, Chalier, de
Lyonsche Marat bijgenaamd, zij zijn slechts enkele
namen van eene lange lijst van honderden menschen,
die zich in die dagen van het schrikbewind van
bet leven beroofden, om niet openlijk ter dood
te worden gebracht. Maar wanneer de staatkundige
vrijheid weder toeneemt, wanneer alles in het
volle daglicht geschiedt en geen geheime genoot
schappen meer behoeven werkzaam te zijn, ver
mindert ook de politieke zelfmoord en het is
toch juist onder deze gunstige omstandigheid, dat
George Ernest Jean Marie Boulanger zich op
30 September j.l. te Brussel door een revolver
schot van het leven beroofde. Opzienbarend als
een groot deel van zijn daden in zijne roemrijke
periode, was zijn laatste daad, die een einde
maakte aan zijn veelbewogen leven. Het geheele tragi
komische tijdperk van het Boulangisme, die gansche
roman, die het bestaan der republiek in de waag
schaal stelde, Europa verontrustte, Frankrijk op
wond, eindigde werkelijk als een roman, aan het
graf eener vrouw, die de brav' Generaal te veel
liefhad, aan welke hij alles opofferde, eindigde
verre van Frankrijk, met den moord van den
eenzamen Generaal. Waai-lijk, alles is ijdelheid
Geboren te Rennes, den 29 April 1837, nam bij
in 1859 deel aan den veldtocht in Italië, werd
bij Turbigo door de borst geschoten, ontving het
kruis van heb Legioen van Eer, woonde van
October 1861 tot Mei 1864 den veldtocht in
China bij, waarbij hij wederom bij een aanval
op een dorp gekwetst werd en werd in Juli
1862 kapitein. Vijf jaren later werd hij leeraar
aan de krijgsschool van St. Cyr, in Juli 1870
bataillons-commandant; in November van dat jaar
werd hij bevorderd tot luitenant-kolonel en in
den slag bij Champigny werd hij aan het hoofd
van zijn regiment gekwetst. In Januari 1871
werd hy kolonel; bij den strijd tegen de com
mune genoot hij tweemaal een eervolle vermel
ding werd in Mei nogmaals gekwetst en ontving
toen het Commandeurskruis van het Legioen van
Eer. In Mei 1880 werd bij tot brigade-generaal
bevorderd, vertegenwoordigde met veel tact de
Franscbe regeering bij het eeuwfeest der Ameri-
kaansche onafhankelijkheid en trok daardoor meer
algemeen de aandacht. In Mei 1882 trad hij op
als afdeelingschef aan het departement van oorlog,
in welke hoedanigheid hij grooten ijver ontwik
kelde ten aanzien van de opleiding van militairen,
hij richtte scholen voor soldatenkinderen en schiet
scholen op, enz. In 1884 divisie-generaal ge
worden, aanvaardde hij bet bevel over de troepen
in Tunis, waar hij met grooten ijver optrad tegen
de mach tsoverschvij dingen der burgerlijke overheid
en waar bij snel populariteit bij het leger ver
wierf. In Januari 1886 eindelijk werd hij minister
van oorlog en had daarmede het toppunt van
zijne tot dusverre eervolle loopbaan bereikt. Geen
man van karakter zijnde, wierp bij zich, door
persoonlijke eerzucht gedreven, midden in den
strijd der partyen en elk middel was hem goed
genoeg om zich op den voorgrond te plaatsen,
en de gunst van den grooten hoop te winnen.
De middelen, die hij daartoe aangreep, waren
niet altijd even net en konden niet zelden den
toets der critiek niet ondergaan. Een ieder her
innert zich nog hoezeer hij furore maakte, ge
zeten op zijn daartoe opzettelijk in een circus
afgericht zwart paard, hoe bij aller harten won
en hoe hij doordreef, dat de Prinsen van Orleans
werden verbannen. Hoe hij later het kiezersvolk
bewerkte en het een oogenblik scheen, alsof hij
als dictator zou optreden, ten einde Frankrijk
te wikkelen in een nieuwen bloedigen krijg met
Duitscbland. Maar ook, dank zij vooral het vast
beraden en beleidzaam optreden van den minister
Constanz, hoe hij werd onschadelijk gemaakt en
de vlucht nam naar het buitenland. Van dat
oogenblik taande zijn zon. Zijn huiselijke om
standigheden kwamen de politieke te hulp; het
verlaten zijner vrouw, zijn samenwonen met
mevr. de Bonuemain, gevoegd bij het heulen
zijner partijgenooten met allerlei antirepublikeinsche
fracties, verhaastten zijn politieleen val en al
heeft het Boulangisme nog enkele malen na dien
tijd het hoofd opgestoken, de chef werd door
zijn eigen vrienden verloochend en te nauwernood
meer genoemd. Voegt hierbij, dat de gebeurte
nissen der laatste weken de hoop voor goed den
bodera hadden ingeslagen, dat zijne gelukszon
ooit weer zou opgaan; dat zjjne vrienden hem
verlaten hadden; dat de vrouw, die hem ten
einde is geriouw gebleven, na haar goeden naam
voor hem opgeofferd en haar geld te zijner
beschikking te hebben gesteld, hem door den
dood was ontvallen en waarlijk, men kan zich
voorstellen dat Boulanger, de dappere veldheer,
zich aan deze onmannelijke daad schuldig maakte.
Romantisch was ontegenzeggelijk het einde. De
betrekking tusschen Boulanger en mevrouw De
Bonnemain, boe afkeurenswaardig ook uit een
oogpunt van strenge zedelijkheid, heeft over de
laatste levensjaren van den avontuurlijken man
nog een poëtisch waas gespreid; zij was de
laatste straal van zijn geluk. En met een zekere
weemoed kon men het bericht lezen, dat van af
het tijdstip van haren dood, 16 Juli j.l., de
Generaal eiken morgen het graf bezocht, waarop
hij telkens een krans van frissche bloemen met
linten in de Fransche driekleur getooid, neder-
legde. En het was op dit graf, dat hij zich
doodde en dus de belofte uitgedrukt op den lijk-
steen A Bientöt" vervulde. De geschiedenis zal in
haar oordeel niet streng over hem zijn. Het was
ontegenzeggelijk een dapper veldheer, had de on
miskenbare gave een leger op te winden, was
stoutmoedig en vlug van begrip, doch miste de
noodige zelfbeheersching en zelfbeperking. In het
politiek testament, dat hij heeft achtergelaten,
noemt hij als oorzaak van den zelfmoord op, niet
dat hij wanhoopt aan de toekomst, maar dat
hij niet in staat is het ongeluk te dragen, dat
hem in Juli trof. Ik heb, zoo zegt hij, getracht
te strijden, maar ik kon het niet te boven komen.
Mijn aanhangers zullen het mij vergeven, dat ik
besloten heb te verdwijnen wegens een zóó groote
smart, dat iedere arbeid mij onmogelijk is ge
worden. Voorts spoort hij zijne aanhangers aan,
den strijd voort te zetten tegen hen, die hem
ver van zijn vaderland tegen alle wetten in,
hebben doen sterven. Hij betreurt het niet te
hebben mogen sterven op het slagveld, doch
eindigt met den uitroepLeve FrankrijkLeve
de Republiek! Politieke gevolgen zal de dood
van dezen man niet meer hebben. Voor Frank
rijk is het eene gelukkige oplossing, want Boulanger
bleef altijd het middelpunt, waarom zich ten allen
tijde de ontevredene horden scharen en die altijd
gereed zou zijn geweest om den strijd aan te
binden. Thans zonder opperhoofd, zal het Bou
langisme nog spoediger verdwijnen dan anders
het geval zou zijn geweest en er is weer meer
hechtheid en steun gegeven aan de Fransche
Republiek, die thans officieus en officieel in binnen-
en buitenland verkondigt, dat zij hare plaats in
de rij der groote mogendheden weder heeft in
genomen en dat zij krachtig en geëerd, maar
toch kalm en vredelievend wil blijven.
NIEUW STIJ DIM GEM.
Arg-entijnsche Republiek.
fjfemand, die weinige jaren geleden naar Argentinië
uitweek, heeft een brief aan zijn betrekkingen hier te
lande gericht, waaraan het volgende (door de Arnh. Cl
is ontleend:
Het ziet er hier allertreurigst uit. De omstandigheden
hier zijn bijna onhoudbaar. Hier is werk en meer dan
werk, maar alles ligt stil. omdat de patroons er van
door zijn gegaan naar Europa, en wij, ongelukkige
Hollanders, kunnen hier zitten tobben om van den
eenen dag op den anderen te komen. Ik tenminste
heb al in geen jaar meer dan acht dagen getimmerd.
Het eenige werk, dat ik nu en dan eens krijg, is bij
het lossen of laden van schepen. Maar dat geeft ook
niet veel, want ten eerste moet ik er met mijn geheele
gezin van leven, en dan komt het maar zeer zelden
voor. In geen zes weken heb ik nu een cent verdiend.
Als bet zoo mocht bljjven, weet ik niet waar het heen
moet. Vraagt gjj, waarvan ik leef? Ja, dat is er dan
ook leven naar. Mjjne vrouw heeft een waschje van de
juffrouw, by wiej mijn dochtertje Grada dient, en daar
valt wel eens wat af.
Zoo moeten wij in dat rjjke Argentinië maar rond
springen totj* tot de dood ons verlost, want
betersohap zit er, naar mijn domme verstand, nooit of
nimmer op, want er is geen geld. De Staatsbanken zijn
alle gesloten, dus die betalen niet uit. Zoodoende ligt
alle werk stil, want alles ia Staatswerk, en of men al
naar andere plaatsen gaat, blijkt hetzelfde: er is nergens
wat te doeD. Wij zijn veertien dagen geleden al eens
op marseh geweest met ons beiden. Wij hadden een
ganschen dag geloopen en bereikten 's avonds de plaats
onzer bestemming, namelijk eene groote slachtplaats,
waar eiken dag vjjf- a zeshonderd ossen en duizend
schapen geslacht worden. Hier dachten wij werk te
kunnen vinden in het schoonmaken van darmen of iets
dergelyks, want wat er te krjjgen is, moet men maar
aanvatten. Maar neen! Toen wij aan de poort kwamen,
werden wij netjes door de politie, met revolvers ge
wapend, het kamp nitgebracht, met de boodschap, dat,
als wjj weer aan de poort kwamen, zjj ons voor den
kop zouden schieten. Daar liepen wjjDen weg weder
teruggaan konden wy niet in den nacht, en geld om
ergens te logeeren bezaten wij niet, en dan hadden
wjj ook nog twee uren moeten loopen. Zoo hebben wjj
den nacht dan maar in het kamp doorgebracht, om
den volgenden dag ongetroost naar huis terug te keeren.
Dit gebeurt meer, want het gaat hier niet als in
Holland, waar het overal bewoond is. Men kan hier
dagen loopen zonder dat men een huis aantreft.
Ook is hier een groot ongeluk en dat is de opvoeding
van de kinderen. Dit gaat ons nog meer ter harte dan
de armoede, want deze zullen wij nog wel doorkomen,
maar wat er van de kinderen moet komen, is God
bekend. Op de scholen leeren zij niets dan taal, maar
wat helpt dat? Zooals ik u de vorige maal geschreven
heb, als zjj de taal kenden, zouden zij naar den
katecbismus kunnen gaan, maar dit geeft niets, want
nu is er weer geen kerk, dan geen geesteljjke. Er
mankeert altijd wat aan.
Zooals nu het geld staat, altjjd papieren geld, ver
dient men hoogstens f 1.50 per dag en als men dan
nagaat, dat men 30 cents voor een pond brood geeft
en 24 a 26 cents voor een pond aardappelen, dan zal
ieder moeten bekennen, dat, al heeft men eiken dag
werk, armoede toch de hoofdrol speelt. Ik noem nu
nog maar twee artikelen op, maar de andere zjjn even
duur: rjjst 50 ceDt, meel 38 cent, gemalen maïs 25
cent, enz. Koffie, thee, suiker, enz., zijn onmogelijk
door ons te bekomeD.
Wy zullen ons echter maar troosten en hopen, dat
wjj toch nog eenmaal uit dit armoedige land, waarheen
wij met zulke schooDe, maar bedriegelijke beloften
gelokt zijn, naar ons vaderland mogen terugkeeren. Ik
hoop ten minste, dat de geruchten, die hier loopen,
dat onze meer gegoede landgenooten eene collecte
zullen houden om de arme Nederlanders in Zuid-
Amerika te ondersteunen, mogen bewaarheid worden.
Dan is er tenminste nog kans, dat onze kinderen nog
eenmaal tot nuttige leden der maatecaappjj opgroeien.
Dit echter hoop ik, dat het ingezameld geld niet moge
besteed worden om koloniën te stichten, want dan zou
het wel eens kunnen zijn, dat het voor een ot twee
personen was en de overigen werden weggejaagd.
Nu zal ik maar eindigen en in de hoop blijven leven,
dat ruitaschoots de milde hand worde uitgestoken voor
ons, scuandelijk bedrogenen, opdat wij zoo spoedig
mogelijk naar ons land kunnen terugkeeren.
Amerika.
Te Marianna in deD staat Arkansas is weder een
dier lyoch-vonnissen voltrokken, welke bewijzen dat
in die Staten waar het negerras de meerderheid, of
eene talrjjke minderheid der bevolking uitmaakte, de
toestand weinig van een voortdurenden burgeroorlog
verschilt.
De katoenplukkers in genoemden Staat verlangen
booger loon, hebben dientengevolge bet werk gestaakt
en bedrjjven ongeregeldheden. Zy hebben den inspecteur
eener plantage gedood en het machinehuis verwoest.
De bedrijvers dezer misdaden sloegen op de vlncbt,
doch een troep van negen negers werd door de politie
en eenige gewapende burgers gevangen genomen.
Niet ver vaD de plaats waar dit gebeurd was, werden
de gevangenen en hunne geleiders achterhaald door
eene bende gewapenden te paard, die de uitlevering der
verdachten eischten. De Sheriff dorst den strjjd niet
aan en voldeed aan de opeisching. Toen werden de
negen gevangenen in een bosch gebracht en zonder
vorm van proces aan de takken opgehangen, niettegen
staande zjj allen hunne schuld ontkenden en om genade
baden.
De gewone verontschuldiging voor zulke daden van
eigen reebtdoening bljjft ook hier niet achterwege.
De negers vormen, in de streek waar het gebeurd is,
de meerderheid; zij zjjn te allen tjjde en nu, ten
gevolge der werkstaking, meer dan ooit, bandeloos en
onordelijk. Zoodra zjj van wapenen voorzien zjjn, zjjn
zy gevaarljjk voor de algemeene rust en men twijfelt
niet of de summiere justitie, die door gevestigde blanke
ingezetenen over het negental uitgeoefend is, zal de
anderen tot betere gedachten brengen.
Verzwegen wordt, in deze voorstelling, dat hetzelfde
doel door de gewone rechtspleging bereikt had kunnen
worden; dat er in Arkansas recht gesproken wordt
door rechtbanken van gezworenen, nagenoeg uitsluitend
uit blanken samengesteld, c-ie dus zekerljjk niet ge
neigd zij a, euveldaden van negers zeer lankmoedig te
beoordeelen.
Da waarheid is, dat de partijdigste rechtbank nog
aan zekere vormen van bewjjs, van aanklacht en ver
dediging gebonden is. ^Hoogst waarschijnlijk zou het
niet mogelijk geweest zjjn het geheele negental, onder
de bescherming welke die vormen hoe gebrekkig
en bevooroordeeld dan ook toegepast aanbieden,
schuldig te vinden en naar de galg te verwyzen. Dit
echter wilden juist de lynchers, en daarom wordt de
glimp van rechtvaardiging, die zij aan hun gerechte
lijken moord pogen te geven, zooveel te hatelijker.
Engeland.
Londen, 5 Oct. Op eenige scheepstimmerwerven
aan de Theems is heden morgen een werkstaking uit
gebroken onder de voerlieden, zeelieden, Btokers, enz.
De strikers stelden sterke wachten uit om het aannemen
van hulparbeiders te beletten. Zjj hopen, dat de be
manning der lichterschepen zich bij de werkstaking
zullen aansluiten. Er heerBcht groote gisting in den
omtrek. De politie is versterkt.
Rusland.
In de na,bijheid van de vesting Iwangorod aan den
Weichsel is eenige dagen geleden, tjjdens de veld-
oefeningen, eene stoute manoeuvre uitgevoerd.
Twee sotnies kozakken, welke twee kanonnen en
hunnen trein met zich meêvoerden, kregen opdracht,
in alle stilte de spoorwegstaven van een aan den oever
gelegen ijzeren weg op te breken, zonder dat dit door
den vjjand bemerkt werd.
Hoewel de rivier, op de plaats waar de overtocht
geschieden moest, zeer snel stroomde, en de kozakken
geen schuiten tot hunne beschikking hadden, wisten
zjj zich meesterlijk van hunne taak te kwjjten.
Zjj vervaardigden ponten uit de zeildoeken, waar
mede de goederenwagens bedekt zjjn en waaraan door
kozakkenlaarzen, vorm en vastheid gegeven werd.
Op deze wagens werden de uit elkander genomen
kanonnen en bagagewagens over de rivier gebracht.
Om dit te bewerken, begaven zich eenige kloeke
ruiters te paard in den stroom om de gesteldheid
daarvan te onderzoeken. Na anderhalf uur hadden zjj
eene zandbank, waarop slechts weinig water stond,
ongeveer midden in de rivier, ontdekt.
.Een eind weegs den stroom op, werden de ponten
by de invallende duisternis te water gelaten en, door
kozakken te paard omgeven, vaarde men met den
stroom mede naar de zandbank.
Na eene korte rust daar werd de tocht naar den
anderen oever hervat. Toen den volgenden dag de zon
opging, hadden de kozakken, door niemand bemerkt,
op deo vijandelijken oever hun kamp opgeslagen,
waren de spoorwegstaven, die hun aangewezen waren,
weggenomen en waB de telegrafische gemeeu6chap ge
broken. Generaal Gurko bracht den dapperen ruiters een
bezoek in het kamp en prees zeer hun ftink gedrag.
In de dagorder, waarin dit feit vermeld werd, wordt
er op gewezen, »dat in den veldtocht der ruiterij,
welke aanstaande is, dergeljjbe wapenfeiten zeer dik
wijls zullen voorbomen".
Oostenrijk.
Keizer Frans-Jozef is thans op reis in Bokemen.
Zjjne intrede te Reichenberg, zoo wordt uit die stad
gemeld, was buitengewoon schitterend. Da geestdrift
des volks was zeer groot.
De keizer verscheen op het balkon van het stadhuis
en werd levendig toegejuicht, 's Middags nam Z. M.
het ontbjjt op het kasteel van Glan Gallas. Ten 6 ure
vertrok hij terug naar Praag, met een bijzonderen trein.
Bjj zijn bezoek in de we verschool drukte de keizer,
in antwoord op een adres, zjjne levendige voldoening
uit over de ontwikkeling der nyverheid in dit gedeelte
van Bohemen.
In den nacht die de komst des keizers voorafging,
zjjn onder de brug van den spoorweg te Rosenthal,
bjj Reichenberg, twee dynamiotbommen ontploft,
gaten makende van een halven meter diep en een
meter wjjd. Een stationsambtenaar, die ze opmerkte,
heeft aanstonds de brug doen herstellen, opdat de
dienst der treinen geene vertraging zou ondergaan.
De Neue Freie Presse zegt dat er enkel kwestie is
van kwaadwilligheid, waarin de politiek voor niets
tusschenkomt.
Dit blad voegt er bjj dat die gaten gemaakt waren
door dynamietbommen, waarvan men duidelijk de
ontploffing in den omtrek had gehoord, en die ook de
aandacht van den stationschef had opgewekt, die dan
ook aanstonds de noodige herstellingen deed verrichten.
Men weet nog niet wie die misdaad heeft begaan.
-Duitschland.
Stuttgf&rfc, 6 Oct. De koning is beden ochtend
te 6 u. 55 m. overleden.
(Karei I Frederik Alexander, koning van Wurtem-
burg, werd den 6 o Maart 1823 geboren en volgde
zynen vader, Willem I, den 25n Juni 1864 op. Da
overledene was een broeder van wjjlen H. M. Sophia,
koningin der Nederlanden).
Nederland.
Groningen, 5 Oct. Zaterdag avond had alhier
by het Noorderstation het volgende ongeluk plaats.
Eene zekere Betje van der Tuuk, dienende bjj hare
familie te Amstordam, zou eenige dagen bjj hare ouders
te Warfum doorbrengen. Haar broer zou haar van
Groningen bomen afhalen. Terwjjl zjj met andere
familieleden voor het station staan prateD, nadert de
trein van half elf 's avonds. Zjj loopen nu gauw naar
een der hekken, waardoor men vroeger op het perron
kon komen. Dit hek vinden zjj gesloten, evenals het
hek aan de andere zjjde van het station. Eindeljjk
bereiken zij door de wachtkamer het perron, waar de
trein zich reeds in beweging zet. De broer stapt bet
eerst op den trein en reikt daarna zjjne zuster de hand,
om haar behulpzaam te zjjn bij bet opstappen. Deze
struikelt evenwel en komt naast den trein te liggen,
waar de loopplank haar den rechterarm bjjna geheel
afsnijdt. De beide doktoren, de heeren Meihuizen en
Van den Berg, waren weldra op de plaats des ODheils
aanwezig. De ongelukkige werd naar het hospitaal
vervoerd, alwaar haar de arm is afgezet.
Indirect is de afsluiting van het perron dus de
oorzaak van het ongeluk.
JEIulfliulzeu, 5 Oct. De 26jarige Zweedsche
journalist Uddgren kwam gisteren middag in zjjn circa
5 M. lang en 1 M. breed vaartuig van Stavoren alhier
aan.
Steeds roeiende, ging hij van Gothenbörg over Kopen
hagen, langs de Deensche kust naar Kiel; van daar
door het Eiderkanaal naar de Noordzee over Cuxhaven
naar Delfzjjl en vervolgens binnendoor naar Stavoren.
Zjjo proviand bestaat uit geconserveerd vleeseh, vogel
pastei en vleeseh chocolade.
Kan hjj 's nachts geen onderkomen vinden, dan trekt
hjj zjjne boot op den wal en kruipt in een kemelsharen
zak.
Na een kort oponthoud zette hij zjjnen tocht voort
in de richting naar Amsterdam.
Maastricht, 5 Oct. Omtrent den 3dubbelen moord
alhier kan nader worden gemeld, dat twee der moorden
zjjn gepleegd in Juli 11. op kinderen van den gepens.
sergt. Van Dagteren te Steenstraat—Meerasen, en de
derde, zooals reeds is medegedeeld, vóór 14 dagen op
een kind van den heer Wesly te Wyk-Maastricht. In
beide gezinnen was Marie de Roojj in dienst geweest
en daaruit wegens wangedrag en vermoedeljjken dief
stal weggezonden. Bij hare arrestatie toonde zjj niet
het minste berouw, en deed koelbloedig aan de justitie
een omstandig verbaal van de gepleegde moorden eD
het ljjden der slachtoffers.
Marie de ftooij is de dochter uit het eerste huweljjk
van den rjjksveld wachter te St. Geertruid, een braaf
ambtenaar, die reeds veel leed van haar gehad heeft.
Bij hare geboorte kostte zjj het leven aan hare moeder.
Door hare stiefmoeder, die bevreesd was voor het
leven harer kinderen, werd zij aan de justifcie overge
leverd. Men weet niet ot een ziekelijke toestand dan
wel eene duivelsche wreedheid de drijfveer van hare
handelingen is geweest.
Maandag is te Maastricht het ljjkje van het kind
van 1 '/j jaar, dat zoo wreedaardig door Marie de Roojj
is omgebracht, gerechteljjk geschouwd. De beklaagde,
daarbjj tegenwoordig, toonde nog geen berouw en gaf
zelfs voor het jDiet te herkennen. Gisteren heeft de
opgraving der beide andere slachtoffers, kinderen van
5 maanden en 3l/s jaar, te Limmel-Meerssen plaats
gehad.
's Gravenhage, 5 Oct. Men verzekert, dat
het in de bedoeling der regeeriog ligt bjj het departe
ment van waterstaat een afzonderlijke af deeling voor
landbouwzaken in te stellen, onder leiding van een
erkende specialiteit op landbouwgebied.
Door de Tweede Kamer zijn commissoriaal ge
maakt de inlichtingen op het adres uit Paramaribo,
houdende klachteu over handelingen van den ex-
gouverneur van Suriname, mr. De Savornin Lohman.
Deze zyn gesteld in handen der heeren: Borgesius,
Van Bylandt, Bahlmann, Hartogh en Mutsaers, terwjjl
de inlichtingen op het adres van den heer De Kanter
om wijziging der jachtwet, in handen werden gesteld
van de heeren: Van der Feltz, Van der Kaay, A. van
Dedem, Walter en De Kan ter.
's Gravenhage, 6 Oct. Het tweede bezoek
van den ltaliaanschen Kroonprins aan de vorstelyke
familie op het Loo heeft ten doel om zich aan ko
ningin Wilhelmina, thans hersteld, te doen voorstellen.
Naar men verneemt zyn vanwege het departement
van waterstaat aan de ambtenaren van den waterstaat
opgaven gevraagd van de personen, in dienst van het
rijk werkzaam als arbeider, die onder zekere voor
waarden, waarbjj kennis van lezen en schrijven ge-
eischt wordt, in aanmerking zouden kunnen komen
om het kiesrecht uit te oefenen.
Terneuzen, 5 Oct. De ontbnooping van het
drama, afgespeeld op den Catspolaerschen dijk, is ge
vonden. Nadat, zooals ik reeds gemeld heb, er zware
vermoedens gerezen waren tegen de vrouw van den
verslagene en zjj in bewaring was genomen, heeft de
vrouw Zondag, naar men zegt, bekend, de moord ge
pleegd te hebben, in vereeniging met zekeren L.,
vroeger molenaar te Middelburg, aan wien de vermoorde
de Kraker zjjn molen in Mei j.l. verkocht. L. nam
t08n zjjn intrek bjj de Kraker, het schijat, dat er
langzamerhand eene meer intieme verhoudiog tnsschen
hem en de vrouw van het slachtoffer ontstond, eene
verhouding, die het denkbeeld in hen deed opkomen,
de Kraker uit den weg te ruimen. Aan dat denkbeeld
werd gevolg gegeven. Naar dus blijkt, is de politie
totaal op een dwaalspoor gebracht; Doch van schieten,
noch van diefstal is sprake. De mede-verdachte L.
blijft echter nog steeds ontkennen; ondanks dat, is hjj
ook heden naar Middelburg geboeid overgebracht.
Hedenmorgen kwam de provinciale stoomboot
>Walcheren" met gebroken machine alhier binnen.
Ofschoon men hoopte de fout spoedig te herstellen,
werd die hoop niet verwezenlykt en werd het noodig,
dat er een boot van uit Vlissingen kwam, om de alhier
wachtende passagiers af te halen. Eerst te half acht
's avonds kwam de boot hier aan en vertrok toen
direct naar Vlissingen, echter te laat om eenige cor
respondentie te haleD. De passagiers, die hier van af
half elf vergeefs hadden gewacht, hadden dus voor een
deel nog op de koop toe de onaangenaamheid hunne
bestemming niet te kunnen bereiken.
Hoofdplaat. Meer dan 30 Nederl. ponden boter
stonden in potten gereed bjj den landbouwer Matt.
Dhondt, om deze week afgeleverd te worden. Stoute
indringers hebben heden nacht zonder permissie de
boterpotten met inhoud weggehaald en eenig spek.
Die brutale dieven behoeven, als de politie het misdryf
niet weet op te helderen, dezen winter geen droog
brood te eten.
Biervliet. Door de aanstelling van een tweeden
hoofdonderwijzer aan de school in de gemeentekom,
voor welke betrekking één sollicitant zich heeft aan
gegeven, lag in het verschiet, dat 1892 met te talrjjk
hulppersoneel zou aanvangen. Dit onheil is nu
totaal afgewend en moet er in een tekort voorzien
worden, daar de vorige week de heer F. Beun te
Aardenburg en P. van Hekken te 's Heer-Arendskerbe
(school te Nieuwdorp) eene benoeming kregen, met
eene verbetering van tractement van respectievelijk
f 250 en 50 's jaars.
Mï«lclelt>u.rg', 5 Oct. Aan het in het «Schutters
hof" albier aangevangen examen in de vrije- en orde
oefeningen in de gymnastiek werd heden deelgenomen
door zes dames en zes heeren, van wie er respec
tievelijk vier en drie slaagden.
De dames, die slaagden, waren J. A. Coomans van
Breskens, N. L. Voorbejjtel en J. L. Voorbejjtel, beiden
van Ritthem, en C. H. Tiggelaar van Middelburg.
De drie heeren, die met succes het examen aflsgden,
waren A. Passenier van Middelburg, D. J. Hartog van
Scherpenisse en G. M. v. d. Ende van St. Maartens
dijk.
6 Oct. Heden werden voor de vrije- en ordeoefeningen
in de gymnastiek alhier geëxamioeerd 6 heeren en 5
dames; een was niet opgekomen.
Toegelaten werden 5 heeren en 2 dames, t. w. de
dames M. W. F. Morren en S. C. van Embden, beiden
van Middelburg en de heeren C. J. Laren te St. Maar
tensdijk, T. D. Chamulau te Zeist, Jacob van Houte,
Jac. Schotsman en Jos. Schotsman te Middelburg.
Bruinisse, 6 Oct. Zaterdag werd hier eene
vergadering gehouden van de afdeeling Bruinisse van
de vereeniging tot bevordering der Nederlandsche
visscherij. Behandeld werd een schrjjven van het hoofd
bestuur, waarin antwoord verzocht werd op de volgende
vragen
Zjjn er proeven genomen met de hooge banken te
laten leggen tot in den winter
Valt het mosselzaad geljjk op de hooge en op de
diepe banken?
Zjjn er banken, die dienstig zyn om er eene proef
mede te nemen?
Op de eerste vraag zal een ontkennend antwoord
gegeven worden, op de tweede zal men antwoorden,
dat het mosselzaad wel geljjk valt, maar op de diepe
banken harder groeit en dus eerder geschikt is om
weggenomen te worden.
Als banken, dieDBtig om er eeue proef mede te
nemen, zullen eenige opgegeven worden.
Besloten werd, te verzoeken het rood licht te Sir-
Jansland te verwisselen tegen wit, het rood te plaatsen
aan den noordkant en het blauwe aan den zuidkant.
Yerder zal een verzoek gericht worden tot den Raad
dezer gemeente, om nog twee lantaarns meer langs
de haven te plaatsen en om de lantaarns daar ter
plaatse ook des nachts te laten branden,
ZierUrisee, 7 Oct. Naar wij vernomen, zal de
heer D. Stigter, leeraar in de Staatswetenschappen te
Goes, in verschillende Nutsdepartementen in de noorde
lijke provinciën spreken over «Onze landbouwtoe-
standen en middelen om daarin verbetering te brengen".
WEÊRKUNDIGE WAARNEMINGEN
bjj 'b Rjjks-kustverlichting te Westenschouwen,
gedurende September 1891.
In 16 aftappingen werd 33,7 mM. water verzameld,
zoodat de bannen pl. m. 626820 M3. ontvingen. Dank
meer gunstige omstandigheden van lucht en wind,
daalde de^wateratand desniettegenstaande nog 0,13 M.
Bijzonderheden kwamen niet voor.
De kim was 27 maal nevelachtig, 3 maal mistig;
vrjj sterken wind kwam 7 maal, weerlicht 3 maal,
een riDg rond de maan 2 maal, een regenboog 3 maal,
dauw 9 maal voor.
De luchtgesteldheid was 15 maal helder, 5 maal licht
bewolkt, 14 maal bewolkt, 20 maal zwaar bewolkt en
buiig, 8 maal betrokken. De windrichting 4 maal N.,
2 maal NO., 5 maal O., 8 maal ZO-, 13 maal Z., 12
maal ZW., 20 maal W., 3 maal NW.; Zuiden, Zuid
westen en Westen winden domineerden dus.
Volgens bericht uit Noord-Beveland werd Zaterdag
avond de heer mr. L. A. Bybau uit de gemeente
Cortgene een verzoekschrift ter hand gesteld van
geljjbe strekking als dat van Colijosplaat, onderteekend
door alle gemeenteraadsleden en nog ruim een 50-tal
andere ingezetenen. Ook daar zou men dus gaarne
zien dat genoemde heer voor eene eventueele be-
noemiog tot secretaris van Delft bedankte.
In de vergadering van het onderwyzersgezelschap
«Noord-Beveland" Zaterdagvoormiddag te Cortgene
gehouden, is, op voorstel van den secretaris, den heer
J. Vermeulen Az., hoofd der school te Coljjnsplaat, met
algemeene stemmen besloten, den heer mr. L. A.
Bybau, burgemeester der gemeente Coljjnsplaat, Cats
en Cortgene, tevens schoolopziener in het arrondisse
ment Tholen, te verzoeken, de betrekking van secretaris
der gemeente Delft, bjj eventueele benoeming, niefc
aan te nemeD.
De commissie uit den raad der gemeente 's Bosch,
belast met het onderzoek naar de grieven der burgerjj
tegen den commissaris van politie, heeft haar rapporti
in handen gesteld van het hoofd der gemeente, dat
nu, ter bekorting en vergemakkelijking der quaestie,
de taak dier commissie, om ook den commissaris te
hooren, zal overnemen. Wij mogen nu dus verwachten,
dat, keert de heer Van Goor eerstdaags van zjjn verlof
terug, men heel spoedig aan het eiode dezer onver
kwikkelijke geschiedenis zal zyn.
Het getal inwonerB, tegenwoordige en vroegere be
ambten, door de commissie gehoord, is zeer aanzienljjk.
Burgem. en Weth. van Amsterdam hebben bepaald
lo. dat de maatregel van het verleenen van 3 pre
sentiegeld, voor elke zittiDg, voor de raadsleden met
1 dezer is ingegaan2o. dat het bijwonen der zitting
bljjkt uit het teekenen eener ljjst, welke daartoe bjj
den aanvaüg van elke zitting wordt nedergelegd; 3o.
dat de presentiegelden elke drie maanden aan de
raadsleden of hunne rechtverkrijgenden worden uit
betaald.
De liberale biesvereeniging op Wieringen heeft
met algemeene stemmen besloten den heer S. T. Land
weder candidaat te stellen voor de Tweede Kamer.
KERKNIEUWS.
Ds. J. Moll Jbzn., emeritus-predikant by de Ned.
Herv. gemeente te 's Gravenhage, is Zondagnamiddag
op 93jarigen leeftjjd zacht en kalm overleden. Tot
voor weinige jaren nam hjj de functie van leeraar
waar. Nog op zyn 90sten verjaardag werd hij als nestor
der Nederl. predikanten bjj de Ned. Herv. gemeente
gevierd.
Gedurende de vele jaren, die bjj als evangeliedienaar
te 's Gravenhage doorbracht, deed hjj onnoembaar veel
goed. Het christeljjk onderwjjs bevorderde bij krachtig,
o. a. door stichting van de naar hem genoemde Moll-
school; tot verbetering der ziekenverpleging werkte
hjj krachtdadig mede door zyn steun aan de diaconessen -
inrichting; aan de verzorging van armen en weezen
werkte hjj onvermoeid.
Hjj was eere-voorzitter van de regenten-colleges der
scholen van de Nederd. Herv. gemeente en ridder van
de orde van den Ned. Leeuw.
Beroepen bjj de Ned. Herv. gemeente te Wissen-
kerke ds. B. Wielinga te Kruiningen.
Beroepen bjj de Chr. Ger. gemeente te Melis-
kerke ds. A. Delfos te Kamperland.
Aangenomen het beroep naar de Ned. Herv-
gemeente te Baambrugge (prov. Utrecht) door ds.
B. M. Mantz, sedert 17 Juni 1888 pred. te 's Heer
Abtskerke.
Ingezonden Stukken.
Mijnheer de Redacteur
Nu kan 't goed komen. Ze hebben nu al zoo lang,
wel al dertig jaar, hengsten gehaald voor loopers, maar
voor te werken, daar kwam niet veel van. Wjj hebben
dien Belgischen hengst gehad, maar daar waren ze
mee beet genomen en toen hebben ze dien Engelschen
hengst gekocht, maar daar was een deel van de com
missie niet voor en ze hadden er geen geld genoeg
voor over, heb ik gehoord. Toen hjj toen een beetje
verabbezakt was, hebben ze hem zoo gauw mogelyk
opgeruimd. Dat was jammer genoeg, want sedert hebben
wjj van dat soort van paarden niets meer gehad. Dat
spreekt, want als een commissie 't niet doet, wie zal
'tdan doen? Wat kan nu ook één boer alleen? Goede
hengsten geven ze nergens weg; en als je hengst dood
gaat, dat toch met een hengst net zoo goed gebeuren
kan als met een ander paard, dan ben je alleen veel
te veel kwjjt.
Nu zal ik niets zeggen van >Jakob" en van die twee
andere hengsten «Joas" en «Marletti", die zoo afgerazend
hard loopen kunnen, die zyn best voor den handel,
maar ze zjjn mjj te lucht. Ik heb ze liever zwaarder,
zooals dien eeneD van den Engelschen hengst, die ik
heb, die werkt altjjd maar eenderhand door en hjj
ziet er altjjd even goed uit en hjj kan goed van de
pad ook.
En nu heb ik van die nieuwe commissie een papier
gekregen om samen weer zoo'n Engelschen hengst op
te doen, maar dan een heelen besten. Dat vind ik goed,
