ZIERIKZEESCHE NIEUWSBODE.
Donderdag 24 September 1891.
Directeur-Uitgever J. WAALE.
AANBESTEDING
Onveiligheid door Schietoefeningen.
NIEUWSTIJDINGEN.
Haagsche Brieven.
Verschijnt DINSDAG, DONDERDAG en
ZATERDAG.
De prijs per 3 maanden is ƒ1,30, franco per post
1,60.
Noord-AmerikaTransvaal, Indië enz. verzending
eens per week, f 10,per jaar.
48ste JAARGANG. No. 6057.
Advertentiënvan 13 regels 30 Cts.
meerdere regels 10 Cts., kunnen uiterlijk tot des
Maandags, Woensdags en Vrijdags middags
12 ure bezorgd worden.
Groote letter wordt naar plaatstmimte berekend.
Plaatsing van Kinderen op de School A.
ZITTING van COMMISSARISSEN dier School in het
Schoollokaal in den Wevershoek (Hoofd de onderwijzer
J. Th. OOSTERMAN) op Zaterdag Septem
ber 1891, des avonds te 'V uur, tot het ontvangen
en beoordeelen der aanzoeken om plaatsing van Kinderen
op die School.
Plaatsing van Kinderen op de School B.
ZITTING van COMMISSARISSEN dier School in het
Schoollokaal aan het Kerkhof (Hoofd de onderwijzer P. VAN
DER HAVE) op Zaterdag ?2C» September
1891, des avonds te uur, tot het ontvangen en
beoordeelen der aanzoeken om plaatsing van Kinderen op
die School.
van het leveren der benoodigde Steenkolen ten
behoeve van enkele gemeente-inrichtingen, voor het winter
seizoen van -lS91/on °P Maandag den 38 Sep
tember e.li., 's namiddags IR'/ï uuri ten Raadhuize.
De voorwaarden liggen ter lezing op de Secretarie der
gemeente.
De BURGEMEESTER van Zierikzee brengt ter kennis
van zeevarenden, die daarbij belang kunnen hebben, dat
van 21 September jl. af tot nadere aankondiging, het
gedeelte der JNToox-clasee, grenzende aan den kuststrook
van Nooi'd-Holland tusschen het Zuidelijk uiteinde
van de Honrtsbossclic Zeewering en
Esmond aan Zee onveilig zal zijn, tengevolge
van te nemen proeven met granaten, gevuld met schietkatoen,
in de SclioorTsselie- en Bergerduinon.
Tijdens de proeven zal eene roode vlag op den top van
een der duinen aldaar worden geplaatst. Het onveilige
terrein strekt zich tot op 7000 M. van bovengenoemde
vlag uit.
Zierikzee, den 22 September 1891.
De Burgemeester,
W. A. OCHTMAN, Weth., 1°. B.
Spanje.
Een verslaggever vaD de lmpardal schrijft:
Van morgen (15 Sept.) ben ik hier aangekomen te
midden der puinhoopen van wat eens Consuegra was.
Gedurig moest ik heenspringen over meubelen, gebroken
voertuigen, doode, reeds tot bederf overgaande dieren.
De lucht was zóó verpest en het schouwspel zóó vreese-
ljjk, dat ik al mijne wilskracht behoefde om niet terug
te keeren.
Ik volgde de hoofdstraat; rechts lagen bergen van
doode beesten, koeien, muilezels, ezels en varkens, die,
gezwollen door het water, tot eene onbekende diersoort
schenen te behooren, en eene afschuwelijke lucht ver
spreidden. Over de puinhoopen heen drong ik door tot
het lagere gedeelte der stad, waar de ramp het ergst
gewoed heeft, en waar het ademen gevaarlyk wordt
door de ontbinding der vele onbegraven lijken. Wat
ik hier zag, is onbeschrijfelijk. De diepe stilte, die er
in de doodenstad heerscht, wordt nu en dan afgebroken
door eenen zwaren plof, wanneer een der weinig over
gebleven huizen geheel of gedeeltelik instort. Ik trachtte
personen te vinden, die de ramp bygewoond hadden,
maar zy, die ik aansprak, waren te veel onder den
indruk van het vreeselyke, om er mij van te kunnen
vertellen. Verschrikkelijk is dan ook hun toestand;
in dat weeke sljjk, dat twee voet hoog op straten en
pleinen ligt en de puinhoopen overdekt, zyn de lyken
hunuer dierbaren verborgen, en daarenboven hunne
meubelen, hunne kleederen, hun geld, hun koren, alles.
Geen ander middel van bestaan hebben zij, dan de
liefdadigheid.
Ik 6prak den alcalde, D. Louis Cantador, die ook
zyn graan en verscheidene muilezels verloor. Sedert
den 1 lden gunt hjj zich geen oogenblik rust en tracht
zijn moeilijke taak zoo goed mogelijk te vervullen.
De rechter is onder de puinhoopen van zyn huis be
graven. De pastoor uit het naburige Urda, die eenen
broeder in Consuegra bezocht, is omgekomen met zjjuen
broeder, diens vrouw en kinderen. Een welgesteld
echtpaar woonde met twee meiden in een nieuw, bij
zonder stevig gebouwd huis. Het lyk van den man en
eene dienstbode zijn op twee kilometer afstand van Con
suegra weergevonden, de andere dienstbode en de vrouw
zjjn nog niet opgespoord. Deze en nog vele bijzonder
heden meer vernam ik van eenige burgerwachten, die
bezig waren lijken uit het sljjk op te graven, en terwjjl
zij mij te woord stonden, bunnen treurigen arbeid
geen oogenblik staakten. Nauw had ik afscheid van
hen genomen, of een der drie werd door een om val
lenden muur zwaar aan het been gekwetst. Deze mannen
hadden, volgens den alcalde, dag en nacht doorgewerkt,
en te zamen meer dan honderd personen het leven
gered. Ook de monnikken uit het Franciskaner-klooBter
verdienen hoogen lof om de zorg, die zy aan de ge
kwetsten bewijzen, terwijl anderen vlijtig de spade
hanteeren. Ik heb van morgen 40 ljjken zien begraven,
en zestig lagen er gereed voor den volgenden dag.
Sedert de ramp zjjn er 621 aan de aarde toevertrouwd,
die niet allen te herkennen waren. Dringend noodig is
een regiment soldaten om de puinhoopen op te ruimen,
want, duurt deze toestand laDger, dan zullen de weinige
overlevenden aan pest of moeraskoorts sterven.
Italië.
De paus beeft dezer dagen eene groote menigte Fran-
sche en ook Italiaansche en Spaanache bedevaartgangers
uit de werkende klaBse bij zich ontvangen, de Fransche
onder geleide van den kardinaal Langénieux en van
graaf Albert de Mun, die Leo 5III een adres over
handigde en in zjjne toespraak aan de vorige bede
vaarten herinnerde en aan 's pausen jongste encycliek,
die bij eene groote daad van Leo XIII noemde.
Gjj hebt daardoor, liet by hooren, met vaste hand het
valsche socialistische programma verscheurd, de genees
middelen aangegeven en de plichten voorgeschreven
aan ryken en armen. Er is voortaan licht opgegaan
voor allen. De patroons en de werklieden zyn overtuigd,
dat de verdeeldheid het grootste kwaad is van den
hedendaagschen toestand. Laten wjj dus een einde
maken aan bet noodlottig antagonisme, dat den een
wapent tegen den ander.
Leo XIII antwoordde in het Fransch en scheen
zeer bewogen. Hjj verklaarde met vreugde vervuld te
zjjn, nu bij zooveel Fransche katholieke werklieden tot
het graf der Heilige Apostelen heeft zien komen om de
banden met hunne gemeenschappelijke Moeder, de kerk,
nauwer toe te halen.
Wat de paus vervolgens zeide kan beschouwd worden,
één te zjjn met-, of te behooren tot zyne jongste-ency-
cliek. Alleen de godsdienst met zyne geopenbaarde
dogma's en goddeljjke voorschriften, sprak bij o. a.,
heeft het recht aan de gewetens de beginselen der
rechtvaardigheid in al hare volmaaktheid en de wetten
der liefdadigheid voor te schrijven, en de kerk is de
gezaghebbende vertolkster zijner dogma's en voorschrif
ten. Van daar dat het geheim van elk sociaal vraag-
fltuk ter ontraadseling gezocht moet worden in de kerk,
gepaard met de hulpmiddelen en de pogingen der
openbare machten en der menschelyke wijsheid. Deze
leeringen en zoovele andere, die er zich aan va9t-
knoopen, hebben wij verkondigd in onze encycliek
met al de uitvoerigheid die de zaak vereischt, en het
in ons een troost te kunnen verklaren, dat het zaad
van ons woord niet gevallen is in ondankbare aarde
en dat het met Gods hulp vruchten zal dragen.
Reeds hebben mannen, hoog geplaatst als indus-
trieelen, hetzy in hun particulier leven, hetzij in
vergaderingen en congressen, nagegaan hoe onze lee
ringen en raadgevingen, in zoover hun aangaat, in
practijk te brengen.
De regeeringen harerzijds zijn niet doof geweest voor
de roepstem onzer encycliek, en wjj hopen dat zij haar
een licht zal zyn om haar den weg te wijzen in de
tegenwoordige aangelegenheden, die haar, zoozeer
terecht, bezighouden. Dat men dus overal handele,
en zonder meer een kostbaren tjjd te verspillen in
onvruchtbare discusBiën, feitelijk tot stand brengt, wat
in beginsel Diet meer betwist zal kunnen worden.
ïïorae, 20 Sept. De Koning, antwoordende op de
geluk'wenschên, die de syndicus hem gezonden heeft
op den verjaardag van het binnentrekken der Italiaansche
troepen te Rome, heeft hem een telegram doen toe
komen, waarin hjj verklaart zich gelukkig te rekenen,
nu bij ziet de gedachtenisviering van dien geheiligden
dag voor ieder, die het vaderland lief heeft, eene
traditie is geworden, niet alleen te Rome, maar in
geheel Italië. De Koning herinnerde verder aan de
deugden van hen, die zich opgeofferd hebben voor Italië's
eenheid en hij voegde er bij: God helpt de sterken en
volharders. Door onze waardigheid en dapperheid
zullen wij te allen tjjde gereed zyn onze rechten te
verdedigen. Door de standvastigheid onzer voornemens
en door het levendig besef onzer plichten zullen wij
de moeielijkheden te boven komen, die den oecono-
mischen vooruitgang van Italië tegengehouden hebben.
Turkije.
Uit Constantinopel wordt van Maandag gemeld, dat
Agob-pacba, de nieuwe Minister van Financiën, aan
de gevolgen van een val van het paard is overleden.
Hij stond bekend als een eerlijk en bekwaam man.
Nederland.
Amsterdam21 Sept. Sequah. De séance
van Zaterdagavond was voor dokter" Sequah alles
behalve een succes.
Nadat als gewoonlijk weder een patiënt op de estrade
had plaats genomen en Sequah weer aan het publiek
de vraag deed, of het die a man keDde, veroorzaakten
de woorden van een candidaat-arts, die er op aandrong,
dat toch die »poppenbasterij" zou gestaakt worden,
groote opschudding.
Het geroep, gefluit en gesis verminderde eerst, toen
een geneesheer, Dr. Eijkman, de tribune betrad en
verklaarde, dat de patiënt, die behandeld, zou worden,
zekere Piomp, inderdaad aan gewriohtsrheumathiek
leed; bij voegde er aan toe, dat hij de eerste zou zijn
om de kracht van Sequah's geneesmiddel te erkennen,
indien daardoor deze lijder genezen werd. De patiënt
werd nu door Sequah behandeld, doch Dr. Ejjkman
verklaarde daarna, dat de man niet van zyn rheuma-
thiek genezen was; er was slechts een pijnstillend
middel op hem toegepast, zooals men er honderd in
iedere apotheek kan krijgen en waarvan de werking
natuurljjk van korten duur moest zijn. Yooral toen
na een tweede inwryving Dr. Eijkman bij zyn ver
klaring bleef, nam het rumoer ia de zaal zoodanig
toe, dat van een voortzetting van de sémce geen
sprake meer kon zyn.
Zij, die zich voorgesteld hadden Zondag naar »het
Park" te gaan, moesten on verrichter zake terugkeeren,
daar zy voor een gesloten hek kwamen.
's Gravenhage, 21 Sept. Reeds is een wets
ontwerp van de vorige Regeering onveranderd weer
ingediend, nl. dat tot verhooging van de Marine-
begrooting 1890. Alleen de Koninklijke boodschap is
opnieuw gedrukt, terwijl aan den voet is aangeteekend
»Het bij deze Koninklijke boodschap aangeboden
ontwerp van wet, de Memorie van Toelichting en
bijlage zjjn geheel gelijkluidend met de stukken, gedrukt
onder 192, nos. 2—4, der zitting 1890—1891, met dien
verstande, dat de Memorie van Toelichting thans
geteebend is door den tegenwoordigen Minister van
Slarine".
Zoo zullen wel meer ingetrokken wetsontwerpen
volgen.
's Gravenliago, 22 Sept. Tweede Kamer.
In de heden gehouden vergadering ving het debat
aan over de algemeene strekking van het adres van
antwoord op de Troonrede.
De heer Beelaerts van Blokland betuigde namens zyn
vrienden, dat zij gaarne met dit Kabinet zullen samen
werken in het belang deB lands, doch met handhaving
van hunne beginselen.
Hjj verdedigde voorts het afgetreden kabinet tegen
het verwjjt, dat het weinig of niets had tot stand
gebracht.
Ook de heer Vermeulen zeide, namens zijn Katholieke
vrienden, de Regeering steun toe, mits geen inbreuk
werd gemaakt op de Katholieke beginselen van zede
lijkheid, godsdienst en maatschappelijke toestanden.
Ook door den heer Schaepman werd namens zjjne
vrienden in geljjken geest medewerking toegezegd.
De heer Rutgers betreurde, dat de Troonrede zwijgt
over het legervraagstuk en daardoor het groote pracht
werk van Bergansius miskent. Hjj vreesde, dat de
noodwet Seyffardt een definitieve regeling van den
krijgsdienst zal vertragen en hjj vroeg welke beginselen
de Regeering ten grondslag zal leggen aan de voor-
loopige en defiaitieve regeling, bepaaldelyk of de
noodwet de plaatsvervanging zou afschaffen.
De heer van Houten verheugde zich in het optreden
van een liberale meerderheid en het verdwjjnen der
conservatieve en sociaal-democratische partjj uit de
Kamer.
De regeling van het kiesrecht acht hjj zeer noodig,
met vrjjmakiog van het plutocratisch beginsel. Maar
die regeling belet niet tevens andere liberale vruchten,
die rjjp zyn, te oogeteD, by voorbeeld: afschaffing der
politieke eed en vrjjheid van ljjbverbranding. Verder
dringt hij aan op regeling van het onteigeningsrecht,
van personen en buweljjksrecht.
Omtrent de wjjze der samenstelling van het Kabinet
vraagt by inlichtingen om te weten of daarbjj wel
onderscneiden is tusschen besturen en regeeren door de
Kroon. Met het oog op de toekomst wenscht hij over
legging van het reglement voor den Ministerraad.
Eindelijk dringt hjj aaD in de toekomst op finale
scheiding tusschen kerk en staat door elk kerkgenoot
schap te belasten met de zorg en het onderhoud zjjner
eigen dienaren.
De heer de Beaufort verdedigde de algemeene
strekking van het adres en verklaarde dat de com
missie geen voorrang aan het kiesrecht verlangde te
geven.
De noodwet van den Minister Seyffardt stelt, naar
men meldt, een tienjarigen dienstplicht voor; zes
jareD actieven dienst en vier jaren reserve.
Oosterhout21 Sept. Het bestuur dezer
gemeente heeft, in verband met de geprojecteerde over
brugging van de Nienwe Maas nabij Heusden, Ged.
Staten gewezen op het groote belang, dat ook deze
gemeente heeft bjj de gemeenschap met de streken over
de Maas. Het wjjst op de onvoldoende wjjze, waarin
thans door het stoompontveer aan het Keizersveer in
de gemeenschap is voorzien. Zich beroepende op de
belofte, indertijd van regeeringswege gedaan, dat het
werk van den Maasmond geen nadeel aan deze streken
zou toebrengen, verzoekt het bestuur, dat eene brug
worde gelegd over de Maas te Keizersveer.
MAddellbixx-g:, 22 Sept. De verschillende werken
ten behoeve van de waterleiding beginnen zachtjes aan
haar einde te naderen. Met den bouw van den ruim
30 M. hoogen watertoren i9 men ook reeds ver op streek,
terwijl het leggen van de buizen hier in de stad zoo
goed als klaar is. Het is te wenBchen ook, want elke
straat is natuurljjk opgebroken geweest, hetgeen een
vuile troep veroorzaakt heeft, vooral met regenachtige
dagen. De buizen liggen allen 1,70 M. diep, om ze
bjj hevigen vorst tegen springen te vrjj waren. Ook met
het plaatsen van brandkranen ismen 'oegoDnen, zoodat
men bij brand ook van dit doelmatige bluschmiddel
gebruik kan maken.
Met het aanleggen van de telefoon door de stad is
men ook druk bezig, zoodat we binnen korten tjjd ook
van den gemakkelijken t ;richtgever althans hier
in de stad kunnen profiteered Men ziet, onze stad
gaat er waarljjk niet op achteruit. Een voorstel ia
hangende by den gemeenteraad om over te gaan tot
den bouw van twee nieuwe scholende Langedelft is en
wordt met nieuwe eu zeer fraaie winkelhuizen versierd;
aanvrage is weer gedaan om op de Loskade nieuwe
huizen te mogen bouwen; terwjjl ook nog een plan in
de lucht zweeft een nieuwe schouwburg te bouwen,
maardie staat er nog niet.
Enfin, we zullen zien wat de tjjd ons leeren zal.
Ziex-ilczee, 23 Sept. Wjj ontvingen het volgende
ter opname van den heer Directeur van 's Rijks Proef
station te Breda:
Breda, 19 September 1891.
Overeenkomstig mjjn voorstel, heeft Z.Ex. de Minister
van Waterstaat, Handel en Nijverheid mij machtiging
verleend gedurende de campagne van dit jaar de kosten
van het onderzoek op suiker in beetwortelen te redu-
ceeren van 1,25 tot op 0,50 per monster, wanneer
door denzelfden inzender of ook door eene vereeniging van
belanghebbenden, ten minste 25 monsters tegelijkertijd
worden aangemeld.
Aanvragen voor beetwortel-onderzoekingen vallende
in de termen voor bovengenoemde reductie, worden
aan het proefstation tegemoet gezien, waarna overeen
komstig het getal der in te zenden monsters, een
aantal geleidebrieven ter invulling zullen worden toe
gezonden.
De Directeur van het Rjjkslandbouwproefstation,
Dr. A. J. ZWAVING.
INSTRUCTIE.
MoQBternemen van beetwortelen.
Van elke 3 of 4000 K.G. biet, de grootte der levering
natuarlijk in aanmerking nemende, wordt een zestal
manden gevuld, hunne inhoud door elkander op één
hoop geworpen en hiervan een enkele mand gevuld,
die een 60tal bieten kan bevattende peeën worden
nu gesorteerd in groote, middelsoort en kleine bieten.
Van elke soort wordt de som genomen.
Stel, wjj hebben 60 bieten, waaronder 10 groote, 20
middelsoort en 30 kleine, zoo nemen wij hiervan om
een goed gemiddeld monster te verkrjjgen 2 groote,
4 middelsoort en 6 kleine bieten, te zamen 12 stuks,
een beter gemiddeld monster ware BamengeBteld uit 3
groote, 6 middelsoort en 9 kleine, te zamen 18 stuks.
Zelfs deze hoeveelheid laat eene drievoudige be
monstering toe.
De monsters moeten behoorljjk gereinigd en gewaar
merkt, franco Rjjkslandbouwproefstation Breda worden
verzonden.
Tot hoofd der school te Zuidzande is benoemd de
heer C. Hack te Middelburg.
De heer J. C. van der Keilen, stationschef te
Rilland-Bath, wordt met ingang van 1 Oct. overgeplaatst
naar Willemsdorp.
Voor de Bcholen met den bjjbel is dit jaar ge
collecteerd te Domburg ƒ28,321/2, Tholen met Schakelo,
Poortvliet, N. Strijen, Scherpenisse en St. Maartensdjjk
24,37 en Veere (Chr. Ger. kerk) 15,601/,.
De heer mr. J. P. R. Tak van Poortvliet heeft,
wegens zjjn benoeming tot Minister van binnenland-
sche zaken, ontslag genomen als lid van het bestuur
der »Liberale Unie".
Ziexrilïisee, 23 Sept. Bljjfeens achterstaande
advertentie heeft de Rederjjkersvereeniging Concordia"
alhier het plan opgevat om op 1 November a.s. opnieuw
een wedstrjjd in het voordragen te houden onder
de beopfenaars van die kunst in de provincie Zeeland.
Is een dergeljjk pogen van dezelfde Vereeniging
om op deze wjjze de liefde voor het reciteeren op te
wekken of aan te kweeken en aan haar leden een
genoegeljjken avond te verschaffen, het vorige jaar
door ijsgang mislukt, we hopen, dat, nu het Bestuur
een gunstiger jaargetijde heeft gekozen, deze onder
neming met een beteren uitslag worde bekroond en
wekken daarom de beoefenaars der uiterlijke welsprekend
heid in onze provincie op, om aan dien edelen kamp
in grooten getale deel te nemen.
Wanneer we zien, hoe druk in andere provinciën
van ons vaderland aan dergeljjke wedstrjjden wordt
deelgenomen, vragen we ons af, waarom zou in Zeeland
zoo iets niet kunnen slagen? Er bestaat lief hebber jj
genoeg voor het voordragen en er zijn verdienstelijke
beoefenaars meer dau voldoende. Komt dan als één
man op en strydt mede om den prijs in het worstel
perk der kunst.
Met genoegen hebben we gezien, dat onze stad
genoot, de heer P. A. Jongmans, voornemens is een
curcus op te richten tot het geven van muziekonderwijs
aan kinderen. Hjj stelt zich voor, zjjn leerlingen zoover
in de muziek te bekwamen, dat ze later als nuttige,
krachtige leden van een zangrereeniging kunnen op
treden, of met vrucht lessen op een of ander instrument
kunnen volgen.
Zoover wij weteD, bestaat een dergelijke cursus in
onze gemeente niet, of het moest de zangschool zjjn
van de afdeeling Toonkunst. Ea dat er behoefte be
staat aan grondig muziekonderwijs, op jeugdigen
leeftijd genoten, kan men bjj de uitvoeringen van
zangvereenigingen van meer op leeftyd gevorderden,
elkeD winter waarnemen. Wij durven daarom zeggen
dat de poging van den heer Jongmans veel kans heeft
op succes.
Vrjjdagavond omstreeks half zeven liep de boot
No. 1 van Vlissingen op Rotterdam voor Veere op den
grond in de zoogenaamde »Geul." Twee Bleepbooteo,
behoorende bjj daarbjj gelegene baggerbooten, verleenden
direct assistentie, doch het was vruchteloos pogen; de
boot geraakte hoe laDger zoo meer aan den grond en
wjjl het tjj naar ebbe liep, en daardoor het water naar
zee stroomde, was er in de eerste uren geen denken
aan dat de boot zoa vlot komen.
De passagiers konden intusschen met wijlen den
stuurman (uit: De schipbreuk" van den Schoolmeester)
uitroepen: »Ik heb het land, of liever ik wou dat ik
het land had." Deze wensch zou vervuld worden. Op
verzoek van den kapitein werden de passagiers (een
twintigtal) onder geleide van den conducteur naar
Veere gebracht met een der sleepbooten. Hier wachtte
nieuwe smart. De eenige rijtuigverhuurder die Veere
bezit was juist naar Middelburg gereden, zoodat ook
daardoor nog een oponthond ontstond dat vjjftig mi
nuten duurde. Door goede zorgen werden de passagiers
heel broeder- en zusterlijk naast en over elkaar op
stoelen geplaatst in den winkel van den stalhouder.
Daar kwam een omnibus eindelyk, maar deze kon slechts
met veel moeite vyftien passagiers bevatten. De rest
moest nog wachten tot een ander rjjtuig was inge
spannen. Daar reed de omnibus dan heen en arriveerde
ruim half negen te Middelburg, na een reisje, waarvan
de vrouweljjke passagiers nog vaak met huivering
zullen gewagen, en onder meer zich kenmerkte door
de bjjzonderheid dat de conducteur ééns verplicht was
door het portierraampje te klimmen, daar men van
binnen niet het portier kon openen en eenige dames
de reis te voet wilden doen uit vreeB voor ongelukken.
Eerst om half twaalf des nachts geraakte de boot vlot.
Lof aan dep kapitein die de passagiers naar Middelburg
vervoerde; dank aan den conducteur die uitstekend'
voor de passagiers zorgde, en zelf op den bok naast den
koetsier plaats nam om de vrouwen gerust te stellen.
Werd dezer dagen uit Schiedam gemeld, dat
binnen veertien dagen 61 panden tot verkoop waren
aangeslagen, aan de Maasbode -schrijft men thans dat
er o. a. eene woning is verkocht voor 50, zoodat de
eigenaar, met inbegrip van grondlasten en kleine
reparatiën, 10 cents in de week verwoont.
Men kan ook daar nu gaan begrjjpen, dat vroeger,
zooals de geschiedenis meldt, een boerderij voor twee
hammen, en eene buitenplaats voor twee zakken koren
verkocht werd. De stad verkrijgt dan ook een bouw
vallig aanzien; de vele panden, die ledig staan of
uitgebroken zjjn, worden niet meer onderhouden en
zjjn met behulp van de straatjeugd van het glaswerk
ontdaan.
Het wordt zelfs gevaarljjb in sommige straten of
grachten langs die bouwvallige panden te gaan; dit
moest deze week een niets kwaads vermoedende schipper
ondervinden. Door de Schie varende, stootte hjj met
zyn haak tegen een achtermuur, waardoor die omviel
en voor een groot gedeelte op zyn schuitje te recht
kwam. De schipper moest zjjn reis staken en met
behulp van anderen zich van dien last bevrijden; hjj
is er met den schrik afgekomen.
Aan den twijfel omtrent het briefport, dat ver
schuldigd is naar de Zuid-Afrikaansche republiek, is
nu een einde gemaakt door eene kennisgeving van den
postmeester-generaal, welke als volgt luidt:
Ingevolge de vele aanzoeken te dezen kantore gedaan,
met betrekking tot het juiste porto betaalbaar op
brieven van Nederland naar de Zuid-Afrikaansche repu
bliek, wordt hiermede bekend gemaakt, dat tusschen de
verschillende postdepartementen nu is overeengekomen,
dat het port voor brieven van Holland naar dezen
staat zal zjjn 25 cent per gewicht van 15 gram.
Generaal Postkantoor: (w. g.) Isark van Alphen,
Pretoria, 30 Juli 1891. postmeeBter-generaal.
Vrjjdag a.s. viert Gerrit Barends de Jong, thans
te Aalsmeer woonachtig, zjjn honderdsten verjaardag.
Hjj werd den 25en September 1791 te Drachten op een
schip geboren, en heeft 75 jaar, deels als knecht, deels
als schipper, op een vaartuig doorgebracht.
Hjj is 70 jaar gehuwd geweest met Geertje Jans
Leena, die te Haarlem op 90j*rigen leeftyd is gestorven.
Het echtpaar had acht kinderen, waarvan er nog zeven
in leven zjjn, De oudste daarvan is 76, de jongste 60
jaar oud. Voorts zjjn nog in leven meer dan 50 klein
en achterkleinkinderen.
De Jong geniet eene volmaakte gezondheid, is in het
bezit van al zyne geestvermogens en slijt zyn ouden
dag genoegeljjk bjj zyne dochter en zjjn schoonzoon.
In eene plattelandsgemeente in Friesland werd de
veldwachter belast met de collecte voor de 1400 ge
rechtigden tot het dragen van het metalen kruis. Deze
beambte evenwel had zyn eigene inzichten omtrent deze
zaak, en vorderde daarmede niet veel. Toen hem nu
een uiterste termijn van storting werd gesteld, leverde
hij op den gestelden tjjd de bus in, die bij de opening
bleek te bevatten een bal ven cent, door den collec
tant zeiven daarin gestort. Op de vraag van den bur
gemeester: »Maar hoe heb ik het met je?" gaf de
ontrouwe dienaar tot bescheid: »Och, menheer, overal
zei men, dat het rjjk die menschen moest onderhouden".
Tot loon voor zjjne onafhankelijkheid werd de man
ontslagen.
Drie trein-ongelukken op ééa dag. Vrijdag
werd tusschen Aarle-Rikstel en Helmond een ongeveer
12jarige jongen, die naar men vermoedt langs den weg
lag te slapen, door de stoomtram overreden. Aan armen
en beenen zwaar verwond, is hij te Helmond ter ver
pleging in het liefdehuis opgenomen. Bjj het
rangeeren van een goederentrein te Uden, viel een
conducteur tusschen twee wagens. De trein ging over
hem heen, met het gevolg dat de man onmiddelljjk
dood was. Te Utrecht werd een 64jarige arbeider,
die de onvoorzichtigheid had, terwjjl de trein op komst
was, onder een slagboom door te kruipen, door de
machine gegrepen en tegen den berm van den weg
geslingerd. Hjj overleed onmiddelljjk.
Ziex*ilsz;ee, 23 Sept. Heden namiddag had aan
de Nieuwe Haven alhier een treurig ongeval plaats.
Bij het lossen der nieuwe buizen voor de gasfabriek
slipte een der grootste uit de strop en kwam terecht
op het hoofd van een werkman, uit de fabriek der
heeren Enthoven Co. te 's Gravenhage, die daardoor
zeer ernstige verwondingen bekwam. De heer Dr. van
der Starp heeft de eerste heelkundige hulp verleend.
Aanbestedingen, Verkoopingen, enz.
Ten overstaan van den Notaris Mr. J. Moolenburgh
te Zierikzee, werd op Maandag 21 September jl. in de
herberg van J. Dekker te Noordgouwe publiek verkocht:
eene Hofstede te Noordgouwe, behoorende aan den heer
P. Gaanderse Rz. aldaar, met 29 Heet. 69 Ares 10 Cent.
erf, tuin, boomgaard, bouw- en weilanden, gelegen in
Noordgouwe, Zonnemaire, Dreischor en Kerkwerve.
Er werden hooge prjjzen besteed, n.l. voor de
landerjjen in Noordgouwe 440, f 605, 615, 620
en 703; voor die in Zonnemaire ƒ513 en 625;
voor die in Dreischor 482, 560 en ƒ600. Alles per
39 Ares 24 Cent. of oud Blooisch gemet en voor die
in Kerkwerve 600 en 606 per 41 Ares 68 Cent.
of Schouwsch gemet.
De onkosten bedragen 12
De Hofstede werd niet in massa gekocht, maar ging
in perceelen aan de verschillende koopers over.
KERKNIEU W S.
Beroepen te St. Philipsland dr. J. D. de Lind van
"Wijngaarden, cand. te Numansdorp.
Bjj de Ned. Herv. kerk waren op 1 September
381 predikantsplaatsen vacant, of 9 meer dan op 1
Januari van dit jaar.
's Gravenhage, 21 September 1891.
De eerste parlementaire week is wederom voorbij
gegaan met de gebruikelijke formaliteiten, die alleen
ditmaal deze bijzondere bekoring hadden dat ze
golden of verricht werden door liberalen, in plaats
van anti-liberalen. De verandering van Ministerie
heeft tengevolge gehad dat zoowel in het Kabinet,
als op de Presidentszetels der beide Kamers, leden
van de tegenwoordige meerderheid hebben plaats
genomen. Zijn de formaliteiten dezelfde gebleven,
gelukkig mag geconstateerd worden dat de rede
voeringen een veel betere kern bevatten dan onder
het clericale bewind. Terwijl in de laatste drie jaar
de opening der Staten-Generaal moest geschieden
namens den Koning, hadden wij dezen derden Dins
dag in September het voorrecht de Koningin-
Regentes zich in de bekende glazen koets te zien
spoeden naar het gebouw der Staten-Generaal. De
Regentes was nog in weduwengewaad, maar dit kon
ditmaal toch niet beletten dat zij overal levendig
werd toegejuicht. Ons Koninginnetje, haar dochter,
vergezelde haar niet, maar speelde thuis met de pop
en keek met vrooljjk lachen hoe haar moeder met
zoo'n optocht uitreed en terugkeerde. Het is mogelijk
dat als Koningin Wilhelmina wat ouder is, zij haar
moeder op die tochtjes zal vergezellen, maar waar
schijnlijk toch nog niet in de eerste jaren, zoodat de
eigenlijke Troonzetel in de nieuw opgeverfde zaal
der Volksvertegenwoordiging vooreerst wel ledig
zal blijven staan. De Regentes zit daarop niet, maar
plaatst zich daarvoor.
De rede, der Regentes in den mond gelegd, had
ditmaal bijzondere beteekenis. Het was, gelijk
gezegd, de eerste maal dat de Regentes de Troonrede
uitsprak, en de eerste maal tevens dat zij na 1878
was opgesteld door een liberaal bewind. We hebben
in die 13 jaar wel Ministeries gehad, die faut soit
peu liberaal dachten of regeerden, maar een in oor
sprong en karakter vrijzinnig bewiad hebben wij al
dien tijd moeten missen en ons moeten behelpen met
halve liberalen, met clericalen en in elk geval met
mannen, die door omstandigheden belet werden de
sociale toestanden te doen vooruitgaan, het staats
bestuur te verbeteren, het volk vooruit te helpen.
De draad, dien het Ministerie—Tak— Kappeyne in
1879 moest laten glippen, omdat men hen toen uit
lachte wegens hun eisch tot Grondwetsherziening, is
in 1891 weer opgeraapt door eén van het tweetal,
den heer Tak, thans in gezelschap van den heer
Van Tienhoven. Men moge er aan twjjfelen wie nu
eigenlijk de Premier is in dit Kabinet feitelijk
kan er geen twijfel bestaan, daar de heer Van Tien
hoven in de Eerste Kamer bij het Adresdebat de
heeren beantwoordde, wat taak is van den Premier
in geen geval kan men beweren dat de heer
Tak zich, als hij 't niet is, heeft laten terughouden in
het voortzetten van de vooruitstrevende politiek
steeds door hem voorgestaan.
Duidelijk en helder is in 't Regeeringsprogram
der Troonrede ontvouwd wat het Kabinet beoogt.
Het wil een Kabinet van hervorming zijn. Kiesrecht-,
belastinghervorming stelt het op den voorgrond,
verbetering van leger en vloot zonder de zware
offers die het ontwerpBergansius eisch te, regeling
van den leerplicht, verbetering van maatschappelijke
toestanden, zorg voor de arbeiders in de kracht des
levens en in hun ouderdom, ontwikkeling van
Indië, zietdaar zoowat de hoofdpunten van dit on
betwistbaar veelomvattend program. Welnu, ook
door de vorige Regeering zijn beloften gedaan,
speciaal wat belastingherziening betreft, maar ze
zijn eenvoudig niet nagekomen omdat men er tegen
op zag. Deze Regeering, hiervan is men zeker, heeft
den ernstigen wil hare beloften tot stand le brengen.
Zij heeft er ook de kracht toe. In beide Kamers kan
zij, mits steeds vooruitstrevende, op eene behoor-'
lijke meerderheid rekenen en in de Tweede Kamer
zal zelfs een groot deel der Katholieken de Presi
dentskeuze leerde het reeds haar steunen, mits
en zoo lang er geen legerwet kome, welke die heeren
mishaagt. Er zal veel, zeer veel gesproken worden
over de prioriteit van de' eene hervorming boven de
anderedie voorrangs-quaestie heeft al wat kwaads
gesticht en al wat goeds tegengehouden, maar mij
dunkt, laten we ons het hoofd daarmede nu toch
niet breken. De Regeering noemt het eerst het
kiesrecht, als eene noodzakelijke voorwaarde voor
blijvende verbetering en later belastinghervorming
als een dringende eisch van rechtvaardigheid. I)e
Tweede Kamer onderstreept de noodzakelijkheid der
kiesrechthervorming door hare verklaring dat zij het
als »een harer voonaamste plichten" beschouwt tot
eene nadere regeling van het kiesrecht mede te
werken. Wordt die paragraaf aangenomen, dan mag
als vaststaande worden beschouwd dat kiesrechther
ziening gewenscht, zeer gewenscht is, maar men kan
daardoor volstrekt niet tegenspreken dat men deze
Regeering toch den tijd moet laten om haar voor te
bereiden. Blijkens de dagbladen is zij met die voor
bereiding reeds sterk bezig, maar in de eerste maan
den is zulk een ingrijpend ontwerp niet kant en
klaar. Waarom kunnen nu niet inmiddels andere
belangrijke zaken, zooals belastingherzieningen wor
den behandeld, als ze vroeger gereed mochten zijn
Want, ook al wordt de kieswetwijziging ingediend,
dan eischt zij ger ui men tijd overleg en overweging.
Mij dunkt, men moet practisch zijn. Het gebruik,
zegt men, brengt mede, dat een kiesrechtherziening
alle andere plannen primeert. Maar waar er nu even
hard behoefte bestaat aan wijziging van ons belas
tingstelsel, aan leerplicht en arbeidswetgeving, daar
snijde men niet aan een Ministerie dat wil en Jcan,
den weg af om tot stand te brengen wat mogelijk
is. Wie weet hoe snel het gunstig oogenblik voorbij
gaatl
Gunstig reeds steken de financieele beschouwin
gen van de Ministers van Financiën en van Koloniën
af bij die van hun voorgangers. De milioenenspeech
zegt open en rond waar het op staat en de toelich
ting tot de Indische begrooting windt er ook geen
doekjes om. De Nederlandsche begrooting sluit met
een tekort van 2l/3 millioen en de Indische met 16
millioen, wat de gewone uitgaven betreft echter met
4 millioen. Van vroegere diensten is er in Neder
land ongedekt een tekort van 36 millioen en in
Indië wordt van de kui'k, waarop de Indische financiën
drijven de koffiecultuur nu en in de eerste
jaren geen hooger opbrengst verwacht dan ÏS1/^
millioen. Inderdaad, die toestand is niet zoo roos
kleurig, wat de Minister van Koloniën gaaf erkent,
doch waarover de Minister van Financiën zich niet
uitlaat. Verwonderen moet dit te meer omdat door
clericale bladen het vorig bewind steeds is afgebeeld
als een Hercules, die de Augiasstal van het liberaal
financieel wanbeheer moest schoonvegen. Wanneer
na 13 jaar rust de liberalen voor zulke tekorten
staan, kan men gerust het beeld omkeeren. Er wor
den nu Hercules-krachten gevorderd van de liberalen