ZIERIKZEESCHE YJEI USB0IIE.
Donderdag 7 Mei 1891.
Directeur-Uitgever J. WAALE.
Algemeen Overzicht.
NIEUWSTIJDINGEN.
De Zeeuwsche veldarbeider.
Verschijnt DINSDAG, DONDERDAG en
ZATERDAG.
De prijs per 3 maanden is ƒ1,30, franco per post
1,60.
Noord-AmerikaTransvaal, Indië enz. verzending
eens per week, 10,per jaar.
47ste JAARGANG. No. 5998.
Advertentiënvan 13 regels 30 Cts.
meerdere regels 10 Cts., kunnen uiterlijk tot des
Maandags, Woensdags en Vrijdags middags
12 ure bezorgd worden.
Groote letter wordt naar plaatsruimte berekend.
BEKENDMAKING.
BURGEMEESTER en WETHOUDERS van Zierikzee maken
bekend, dat door hen aan ADRIAAN "V-A.3N"
DER "VELDE, scheepstimmerman, wonende in
deze gemeente en zijne rechtverkrijgenden voorwaardelijk
vergunning is verleend tot het oprichten eener Scheeps
timmerwerf, op het perceel, gelegen op den Scheeps-
timmerdijk in deze gemeente, kadastraal bekend sectie E,
no. 400/
Zierikzee, den 4 Mei 1891.
De Burgemeester en Wethouders voornoemd,
Cu. W. VERMEIJS,
JAN SNELLEN, Secretaris.
De met eenige spanning verwachte 1ste Mei is
wederom achter den rug. Zooals bekend is, zou op
dien datum, ingevolge het besluit genomen op het
onlangs gehouden internationalo-werkUcdca-cougvöó
te Parijs, in alle landen van Europa op 1 Mei eene
groote betooging door de werklieden gehouden
worden ten gunste van den acbturigen arbeidsdag.
Met het oog op het gebeurde in vorige jaren ver
wachtten de verschillende regeeringen botsingen
tusschen de werklieden en de politie, geroepen tot
handhaving der openbare orde, en werden er dan
ook voorzorgsmaatregelen genomen en zelfs hier en
daar de openbare vertoogen verboden. De uitkomst
heeft echter bewezen, dat de vrees voor verstoring
der orde bijna overal ongegrond was. De betoogingen
hebben schier overal zonder rustverstoring plaats
gehad en opmerkelijk is het, dat de deelneming
overal minder was dan het vorige jaar, zoodat er
geen sprake zijn kan van eenige beteekenende
strooming onder den werkenden stand ten gunste
van den achturigen werkdag. In Engeland is de
eerste Mei bijna onopgemerkt voorbijgegaan. In
Frankrijk hebben enkele rustverstoringen plaats
gehad. Te Parijs, waar eenige verzoekschriften aan
het bureau der Kamer werden overhandigd, moest
de politie eenige nieuwsgierigen uit elkander drijven
en in het zuiden des lands kwamen op een paar
plaatsen botsingen met de politie voor. Dit zelfde
geschiedde ook in Italië, te Rome en te Florence.
In Spanje en Oostenrijk daarentegen was het vol
maakt rustig en ook in Duitschland heeft zich niets
bijzonders voorgedaan. Toch was vooral op dit Rijk
het oog gevestigd. De uitgebroken werkstaking in
het Westfaalsche kolendistrict deed het ernstigste
vreezen, maar gelukkig neemt die beweging eer af
dan toe. Verschillende oorzaken werken daartoe mede.
Vooreerst de houding der socialisten, die eene werk
staking op dit oogenblik zeer ongewenscht vonden
en daartegen ten krachtigste protesteerdenmaar ook
de houding der Regeering. Deze toch had den maat
regel beraamd, om, ingeval de werkstaking mocht door
gaan, de spoorwegtarieven zoozeer te verlagen, dat
de fabrikanten hunne kolen uit de andere Duitsche
bekkens, desnoods uit het buitenland konden trek
ken. En dan was er nog een derde reden, de tegen
woordige hooge prijzen der levensmiddelen, die het
volhouden van den strjjd moeilijk maakten. Toch is
de werkstaking nog niet geheel geëindigd en heeft
zij een zeer nadeelig gevolg gehad. De Belgische
mijnwerkers in het steenkolenbekken hebben, in na
volging van het voorbeeld hun door hunne Duitsche
broeders gegeven, het werk voor een groot deel
gestaakt. Wel is waar, adviseert ook daar het bureau
der werklieden-party ernstig tegen de werkstaking
die zij ontijdig acht en raadt zij ten strengste aan
om af te wachten wat de Regeering doen zal in
zake Grondwetsherziening. Dat afwachten schijnt
echter den mijnwerkers te lang te duren, althans de
beweging breidt zich uit. Verontrustend is het
bericht, dat te Seraing de gendarmen reeds hebben
moeten schieten op de mijnwerkers en dat de
Regeering troepen daarheen heeft gezondenveront
rustend vooral daarom, omdat juist eene openbaar
heid gegeven wordt aan het tot dusver onbekende
feit, dat Generaal Van der Smissen in 1886, na het
dempen der onlusten, welke de werkstaking in de
streek van Charleroi vergezeld hadden, aan de
Regeering ten stelligste verklaard heeft, dat de onder
zijne bevelen gestelde militaire macht zich bij die
gelegenheid onwillig, weifelend en weinig geschikt
voor hare taak heeft getoond. De generaal gaf dit
in zjjn rapport bedekt te kennen, doch hij drong
er op aan, het mondeling in den vollen Ministerraad
te mogen uiteenzetten. De Ministers hadden den
moed niet dit te weigeren en met ronde woorden
zeide toen de generaal, dat, indien men op het leger
wilde kunnen rekenen in omstandigheden als zich
te Charleroi hadden voorgedaan, het dringend nood
zakelijk was, de gewapende macht voortaan te ver
kregen uit alle rangen en standen der maatschappij
en niet langer de gegoeden en meest ontwikkelden
huiten de gelederen te houden. In den tijd tusschen
1886 en nu is er aan de samenstelling van het
Belgische leger niets veranderd, maar heeft de socia
listische geest snelle vorderingen gemaakt in het
leger, zoodat de Regeering zeker huiverig zijn zal
om troepen naar de werkstakers te zenden, ten einde
de rust te handhaven. Met de voorbereidende werk
zaamheden voor de Grondwetswijziging gaat het
uiterst langzaam. De centrale sectie arbeidt voort
durend, doch schiet niet hard op. Thans is het weer
de vraag of de Koning in buitengewone gevallen het
geheele volk over de al of niet aanneming eener wet,
die haar bezig houdt, zal kunnen doen stemmen.
De Koning zelf zou deze bepaling hoog noodig vin
den de meerderheid der leden vindt haar over
bodig, daar de Koning telkens de Kamers kan
ontbinden en zoodoende het volk uitspraak kan
laten doen over de al of niet gewenschtheid
eener wet.
De uitslag der herstemming voor een lid van den
JDuitschen Mijksdag in het Hannoversche dis
trict Geestemtlnde is thans bekend. Van de 31,052
kiezers, die het district telt, hebben 10,544 hunne
stem gegeven aan den grondvester en gewezen
kanselier van het Duitsche Rijk, terwijl 5486 kiezers
hun stem op den sociaal-democraat Schmalfeld
hebben uitgebracht. Vorst Bismarck is dus tot lid
van den Duitscben Rijksdag gekozen, bijna gelijk
tijdig dat de medegrondvester van het Duitsche
Rijk, Von Moltke, door den dood opgehouden heeft
lid daarvan te zijn. Daardoor is deze gevrijwaard
gebleven van de moeilijkheid van öf den Keizer, öf
zijn mede-strijder Von Bismarck openlijk af te vallen.
Zij toch, die er hunne boop op gevestigd hadden,
dat de dood van Von Moltke, Bismarck en den
Keizer weder bijeen zou brengen, dat, waar zij beiden
aan het graf zouden staan van een man, die heiden
hoogachtten en liefhadden, zij hunne antipathie
jegens elkander zouden op zijde stellen, zy hebben
misgerekend. Bismarck is niet bij de begrafenis
tegenwoordig geweest. Hij zond een paar prachtige
kransen en een deelnemend telegram aan de familie
des grooten veldheers, doch was bij zijne eenvoudige
uitvaart niet tegenwoordig. De Keizer woonde de
lijkdienst bij en zijne twee oudste kinderen legden
ieder een rouwkrans op de kist neder. De hof
prediker Kögel zegende de lijkkist en de veldprediker
Richter hield eene rede naar aanleiding van Psalm
90: De jaren onzes levens zijn zeventig, enz. Hij
vergeleek den dooden Moltke met den ouden Mozes,
die Jo^ua zegende vóór hij stierf. Jozua nu is het
jóngere vDuitsche"" geslacht, dat Moltké's nalatenschap
trouw zal bewaren. De Regeering heeft ongevraagd
en ongewacht inlichtingen gegeven in den
Pruisischen Landdag over het Welfenfonds. De
heer Caprivi deed dit bij de behandeling der be
grooting voor handel en nijverheid, naar aanleiding
eener subsidie, die eene instructieschool te Hannover
gedurende de beide vorige jaren uit het Welfenfonds
had genoten. De Minister erkende, dat het onmoge
lijk was vast te stellen, hoe het Welfenfonds in de
laatste twintig jaar was beheerd, daar alle rekeningen
en quitantiën aan het einde van ieder jaar werden
verbrand. Middellijk en onmiddellijk had men de
agitatie van Koning George met dit fonds meenen
te mogen bestrijden. De Regeering bezat daartoe
het volste recht en zeer ten onrechte is haar daarvan
een verwijt gemaakt. Reeds in 1890 had de
Regeering het voornemen het beheer van dit fonds
te regelenhet tijdstip scheen haar echter toen daar
toe ongeschikt. Thans echter heeft de Regeering het
voornemen in de volgende zitting een wetsontwerp
over het beheer van het fonds in te dienen. Daarbij
zou de bestemming van het fonds worden uitgebreid
en het beheer zoodanig ingericht, dat het land daar
over controle verkreeg.
De JPortugeesche Regeering heeft aan de En-
gelsche het verzoek gericht om de modus vivendi,
die voor een halfjaar was aangegaan en op 14 Mei
eindigt, met eene maand te verlengende Britsche
Regeering heeft daarin toegestemd. Hoe men het
echter zal aanleggen om het bericht voor dien datum
d&ar te krijgen waar de meeste vrees voor een con
flict bestaat, zal te bezien staan.
Koningin Nathalie van Servië wil geen gehoor
geven aan het verzoek der Regenten om het land te
verlaten. De Regeering zal haar nu een laatste ver
zoek daartoe laten doen en blijft zij volharden bij
hare weigering, haar met geweld laten verwijderen.
Waarschijnlijk zou het Regentschap niet tot derge
lijke krasse maatregele i overgaan, ware het niet, dat
Koning Milan uitdrukkelijk verklaard heeft, zich
in niets gebonden te achten, wanneer zijne gemalin
in Servië blijft.
Engeland.
Het stoomschip 'Dunotar Castle" van de Castle mail
Packets Company Limited te Londen, directie Donald
Currie Co., kwam te Kaapstad aan Maandag 27
April jl. des avonds 10 nar, na eene-reis van 17 dagen
en 21 uren van Dartmouth, hieronder begrepen een
oponthoud van 21 uren te Lissabon tot het in ontvangst
nemen der mail.
De netto tjjd onder stoom bedroeg 15 dagen, 22 uren
en 41 minuten, wat 4 uren minder is dan de voor
gaande reis en ongeveer 13 uren minder dan de eerste
reis in October 1890.
De snelste reis, welke tot nog toe door eenig ander
stoomschip van Engeland naar Kaapstad netto onder
stoom werd volbracht, was 17 dagen, 11 nren en 20
minuten, en wel door het stoomschip »Roslin Castle"
van dezelfde maatschappij.
België.
Omtrent het gebenrde in de mjjn Horloz, teTilleur,
is weinig meer toe te voegen aan hetgeen Zaterdag
gemeld is.
Zaterdag ochtend te tien uur poogden eenige hon
derden mijnwerkers het vertrek van een kolentrein te
beletten, die zy vermoedden dat naar Duitschland be
stemd was. Spoedig kwam het tot geweld, en de
directeur der myn Beinde om hulp naar Luik. Een
luitenant der gendarmerie met 25 man werd in galop
naar Horloz gezonden. Herhaalde charges baatten niets,
dewjjl het volk wel uiteenstoof, maar zich achter de
paarden terstond weer sloot en de militairen met
hagelbuien steenen vervolgden. Toen moest er naar
het blank geweer en naar de zadel pistolen gegrepen
worden, met het gevolg dat er een aantal gewonden
vielen. Hoeveel is niet bekend, maar tien zeer ernstig.
De militairen zjjn natuurljjk meester gebleven. Nieuwe
troepen )en de rechter van onderzoek met de ambte
naren van het openbaar ministerie worden op het
terrein verwacht.
Luilf, 5 Mei. Heden ochtend te 4 uren ia een
dynamietpatroon, welke gelegd was op den drempel
van het huis van eenen rentenier in de rue des
Augustine, met een geweldigen Blag ontploft. De deur
vloog in splinters, alle vensters in het huis en in drie
naburige huizen werden verbrjjzeld. In de geheele wyk
heerschte eene vreeseljjke ontsteltenis. De politie doet
onderzoek.
De pogingen der leden van den algemeenen raad der
werkliedenpartij om de werkstaking te doen ophouden,
zjjn in het kolenbekken van Luik ten eenenmale mislukt.
Het 13e linieregiment is uit Antwerpen hier
aangekomen. In de stad is alles kalm. Te Seraing
heerscht groote opwinding. In den afgeloopen nacht
werden de gendarmes met steenworpen en revolver
schoten aangevallen. Zjj deden hierop eenen uitval met
de blanke sabel en de karabjjn, waarbjj eenige werk
stakers getroffen werden. Te Tilleur en Jemappe is
niets bjjzonders voorgevallen. Te Herstal Btaan de
arbeiders, die aan het werk willen gaan, aan mishan
deling bloot.
Bergen (Henegouwen), 5 Mei. De toestand is
hier niet veranderd sedert gisteren. Te Hornu heeft
men eene dynamietpatroon laten springen tegen de
woning van een arbeider, die gisteren aan het werk
was gegaan.
Charleroi, 5 Mei. In de werkstaking is geen
verandering gekomen. Gendarmerie en cavalerie door
kruisten in den afgeloopen nacht de stad. Te Roux
is een dynamietpatroon gesprongen voor de woning
van een niet-stakenden arbeider uit Jumet De toege
brachte schade was onbeduidend. De justitie doet
onderzoek.
Nederland.
's Gravenhage, 4 Mei. Naar wy vernemen,
is aan het Departement van Financiën een wetsvoor-
dracht gereed tot het sluiten van een geldleening ten
laste van den Staat tegen 3 pCt. rente. Omtrent den
tijd van indiening is iotusschen nog niets bepaald,
daar voorshands de stand der geldmarkt weinig gunstig
wordt geacht.
Door den Hoogen Raad is heden in een arrest,
waarbjj het cassatieberoep werd verworpen van eenige
heeren, die te Woubrugge te laat in een koffiehuis waren
byeen geweest, een beslissing genomen omtrent de vraag
of de aanhef der vonnissen en arresten: »in naam der
Koningin" vernietiging moet ten gevolge hebben.
De Raad overwoog, dat art. 149 Grondw. niet inhoudt
de omschrijving eener in alle rechterljjke vonnissen
op te nemen formule, doch 't beginsel uitspreekt dat
alom in het Rjjk wordt recht gesproken, niet door den
Koning zeiven of door zjjn gemachtigden, maar door
by de wet aangewezen rechters, echter niet op eigen
gezag, maar als vertegeft^^rdigers van het Koninklijk
gezag. Het bezigen dier''formule is
"behalvè ten aanzien
der grossen van burgerlijke vonnissen, nergens door de
wet voorgeschreven. Wel vordert art. 20 al. 3 R. O.
de inrichting der vonnissen volgens de voorschriften
van het tegenwoordig art. 161 Grondw., doch behelst,
met het oog op die inrichting, geen verwyzing naar de
bepaling overeenstemmend met het tegenwoordig art.
149. Derhalve besliste de H. Raad, dat door het niet
bezigen der formule: 'rechtsprekende of rechtdoende
in naam des Konings" of door het bezigen van een
andere soortgelijke formule, noch art. 149 Grondw.,
noch eenige wetsbepaling is geschonden.
Gravenhage, 5 Mei. Tweede Kamer.
Ingekomen is een wetsontwerp tot goedkeuring der
Brusselsche Congo-Conferentie.
De beraadslaging over de Legerwet werd heden
voortgezet.
De Minister van Marine verdedigde meer in het
bjjzonder de regeling van den dienstplicht voor de
Zeemacht, welke tot aan de inly ving gelyk is als voor
de Landmacht. Een geheel afzonderlijke regeling acht
de Regeering onnoodig en ongewenscht. De bedoeling
is niet de dienstplichtigen voor de Marine enkel te
recrnteeren nit zeevarenden en visechers. Een marine
reserve, ook al wordt dit ontwerp niet aangenomen,
acht de Reg. noodig. Op dienstvervulling bnitengaats
en in Indië is gerekend, terwjjl belemmering der dienst
plichtigen in hun beroep buiten werkeljjken dienst
zooveel mogelyk zal worden voorkomen. Door den
Minister van Binnenl. Zaken werd den heer Schepel,
op diens vraag om het advies van den Raad van State
aan de Kamer overteleggen, geantwoord, dat dit een
advies van vertroawelyken aard is aan de KoningiD,
ongeschikt om aan de Kamer overteleggen.
Daarna de Legerwet besprekende, stelde de Minister
de voordeelen daarvan in het licht en deed vooral
uitkomen, dat geen te zware druk op de natie wordt
gelegd.
De Minister van Financiën, de moeielykheid erken
nende om de draagkracht der Natie in cjjfers op te
geven, meende toch als zjjn overtuiging te kunnen
uitspreken, dat de uitvoering van dit ontwerp de
draagkracht der Natie niet zal te boven gaan. Nieuwe
belastingen znllen voorloopig niet noodig zjjn.
In de zitting der Tweede Kamer van Donderdag
zeide de heer Haffmans o. a.: >Nemen wjj deze leger
wet aan, zooalB zjj daar ligt, dan kan België alleen
het niet meer honden. Want, vergeet het niet, d&fir ia
een dryver, nog veel erger dan de honilant Achille
aan den overkant, den heer Rooseboom."
Hierop liet de beer Haffmans volgen, zooals in de
verslagen van verschillende bladen is te lezen 'Zjjn
naam begint met een L. als de mjjne."
Dit laatste is door den spreker in de officiëele
handelingen geschrapt en daarvoor gezet: »Ik zal zjjn
naam niet noemen."
Dat is vrjj kinderachtig. Uit het vooraf gesprokene
bljjkt duideljjk wie bedoeld is; en al is het o. i. onge
past en onpolitiek om in eene volksvertegenwoordiging
het hoofd van eene bevriende natie, in deze een
man die als vorst waarljjk een voorbeeld geeft van
toewjjding en jjver voor zijn 7olk, waarvoor hjj meer
doet dan menig ander koning of keizer, te betitelen
als een >drjjver", alleen omdat hjj jjvert voor alge
meenen dienstplicht, als men eenmaal zulk een
bewering nit, komt het waarljjk er niet op aan of men
eene nadere aanwjjzing, als nu weggelaten is, laat
staan.
Het ware dan nog beter geweest de onhandige,
onbeleefde bewering van den heer Haffmans in haar
geheel weg te laten.
Vlissingen, 5 Mei. Den 20sten Mei zal de heer
mr. H. Smeenge, in de vergadering der vrijzinnige
kiesvereeniging 'Algemeen Belang", eene politieke
lezing honden.
Middelburg, 5 Mei. De liberale centrale
kiesvereeniging in dit hoofd kiesdistrict, waarbjj aan
gesloten zjjn de liberale kiesvereenigingen te Middel
burg, Ylissingen, Oost- en West Souburg, Westkapelle
en Yeere, heeft tot definitief candidaat voor de
Tweede Kamer gesteld de heer Arie Smit, oud-
burgemeester van Vlissingen, oud-lid in de Prov.
Staten en oud-lid der Kamer, die 165 van de 200
uitgebrachte stemmen op zich vereenigde. De heer
J. H. Snyder bekwam er 25 en de heer jhr. mr. A. J.
Rethaan Macaré 10.
De M., die in de afgeloopen week op de werf
van de maatschappij »De Schelde" te Vlissingen van
een in aanbouw zjjnd schip viel en naar het gasthuis
te Middelburg werd overgebracht, is Zondag aan de
gevolgen van dien val overleden.
Yerseke, 5 Mei. Dat men dieverjj met den
dood moet bekoopen, is wel wat erg. Dat ondervond
eene kat, die des avonds boven op eene welput sprong,
om den inhoud van een waschbekken te verorberen.
Des morgens vond men bekken en kat in den put, de
laatste natnurlyk verdronken.
Naar wy met zekerheid kannen berichten heeft
de Minister van Financiën de deputatie uit de oester-
kweekers geen hoop op inwilliging van hun verzoek
gegeven. Alleen zal de Minister toestaan, dat de pachten
in plaats van 1 Mei vóór of op 1 September kuDnen
betaald worden. Maatregelen van algemeene strekking
kan de Minister niet verleenen, maar die oesterkweekers,
welke zich zonder halp van den Staat als verpachter,
niet kannen staande houden, zal de Minister helpen,
echter zal die hulp nooit bestaan in kwijtschelding
van pacht.
Tholen. In de ansjovisYisscherjj van C. Schot
heeft men een Bteur gevangen, wegende 150 kilo's.
Bruinisse, 5 Mei. Ten einde te voorzien in
het gebrek aan Zeenwsch zaaigoed werden in de vorige
week voor deze gemeente een stoomboot met Fransche
plantoesters en een kotter met Eogelsch mosselzaad
aangevoerd.
Brouwershaven. Naar aanleiding van de
officieuse mededeeling, dat alle stukken, betreffende
een stoomtramweg-verbinding van deze eilanden met
den vasten wal, zich thans in handen van het College
van Gedeputeerde Staten van Zeeland om advies be
vinden, schjjnt het wel, dat de raad der gemeente
Brouwershaven daarom in zjjne vergadering van 2 Mei
1891 besloten heeft, het volgende adres te verzenden:
Aan
Heeren Gedeputeerde Staten van Zeeland.
Geeft met gepasten eerbied te kennen de gemeente
raad van Brouwershaven:
dat op den 14 Januari 1891 aan de 2e Kamer der
Staten-Generaal door hem een adres is gezonden,
waarin de hooge wensoheljjkheid betoogd wordt, dat
de eilanden Schonwen en Duiveland voorzien worden
van een ten allen tjjde te gebruiken communicatie
middel met den vasten wal, waartoe de hulp der
Volksvertegenwoordiging werd ingeroepen;
dat aan dit adres door alle gemeenteraden en vele
corporation in Schonwen en Duiveland adhaesie is
betuigd, terwjjl ook honderden inwoners dezer eilanden
zich per adres tot den heer Minister van Waterstaat,
Handel en Ny verheid hebben gewend, met eerbiedig
verzoek om middelen aan te wenden, om deze Btreken
uit hun jammerljjk isolement te verlossen;
dat al deze adressen, voordat aan de uitvoering van
het daarin betoogde kan gedacht worden, zeker eerst
om advies in uwe handen zullen worden gesteld en
het dus van u zal afhangen of Schonwen en Duiveland
thans het zoo vnrig verlangde commnnicatie-middel
zal deelachtig worden;
dat nog opgemerkt wordt, dat, wanneer eene snellere
en zekere verbinding met den vasten wal kon verkregen
worden, dit zeer zeker van het grootste gewicht zon
zjjn voor handel, landbouw, visschery en njjverheid,
en men zeker kan aannemen, dat grooter bloei en
welvaart in deze streken zouden ontstaan en in het
bjjzonder in de gemeente Brouwershaven.
Redenen waarom de raad dier gemeente zich thans
tot U wendt, met het eerbiedig doch dringend verzoek,
om voor het geval, dat adressen en concessieaanvragen
by Uw College mochten inkomen, daarop gunstig te
adviseeren en die plannen te steunen, die de kortste
en duurzaam zekerste verbinding beoogen, met name
die voor een lokaalspoor of stoomtram van uit deze
eilanden over Bruinisse naar Steenbergen en Rozen-
daal, met stoompont over het Zjjpe.
'tWelk doende,
De gemeenteraad voornoemd,
De Yoorzitter CORN.s BOSMAN.
De Secretaris G. J. SEVENHUIZEN.
Zeker zou het wenscbeljjk zjjn, dat gemeenteraden
en corporatiën dezer streken het voorbeeld van Brou
wershaven volgden, waartoe zy dan ook ten zeerste
worden uitgenoodigd.
Zierikzee, 5 Mei. Gisteren werd alhier gehouden
eene algemeene vergadering van het bestuur van het
waterschap Schouwen. Daarin werd o.a. goedgekeurd
het sluiten eener overeenkomst met de gemeente Zie
rikzee, betreffende het gebruik van den Westhavensluis.
De begrooting der inkomsten en uitgaven voor het
dienstjaar 1891 werd vastgesteld op een bedrag van
187892,23s, waarbjj aangenomen werd een voorstel
der commissie tot onderzoek der begrooting om nog
in 1891 te doen plaats hebben, het aanbrengen van
een basaltglooiiDg aan een gedeelte van het Noorder-
strand.
By kon. besluit is een pensioen van ƒ360 ver
leend aan J. H. Enters, brievenbesteller te Goes.
De heer W. Bax, predikant der Ned. Herv. gem.
te Zaandam, zal op 14 Mei te Breda eene voordracht
houden in eene openbare vergadering der Bredasche
afd. 'van den Ned. Bond voor algemeen kies- en stem
recht.'Het te behandelen onderwerp luidt: 'Waarom
vóór alle dingen algemeen kiesrecht?"
Zierikzee, 5 Mei. Maandag avond hield de
Afdeeling 'Volksonderwijs" alhier eene vergadering ten
huize van Mej. de Wed. Kanaar. Tegenwoordig waren
17 leden.
Door den Penningmeester wordt rekening gedaan,
waaruit bljjkt dat er een saldo in kas is van 114,55.
Vervolgens brengt de Secretaris verslag uit over de
werkzaamheden der afdeeling, voornamelijk bestaande
in pogingen tot wering van schoolverzuim. Het bljjkt
dat die pogingen met gunstige resultaten werden
bekroond op de school van den Heer v. d. Have en
de Voorzitter breügt onder applaus der vergadering
den Heer Van der Have den dank der afdeeling, voor
de vele moeite, die hjj zich getroost om die pogingen
Het aftredend bestuurslid, den Heer F. C. van der
Vliet, wordt herkozen, terwyl tot afgevaardigde ter
Algemeene Vergadering wordt benoemd Mr. Horch.
De punten van beschryving voor die Algemeene
Vergadering geven nog aanleiding tot 6nkele opmer
kingen. Zoo wordt met algemeene stemmen verworpen
een voorstel van het Hoofdbestuur om uit te spreken
de wensohelykheid, dat in de Volksvertegenwoordiging
eene meerderheid zitting neme die invoering van
leerplicht noodzakelijk acht. Waar reeds in art. 1 der
algemeene wet leerplicht als een der doeleinden der
Vereeniging is genoemd, achtte men het onnoodig en
nutteloos, dat punt hier nog eens afzonderlijk, bjj
wjjze van motie, aan te bevelen. Ook verklaarde de
vergadering zich eenstemmig tegen het voorstel der
afdeeling Amsterdam I, om aan alle schoolgaande
kinderen, die daaraan behoefte hebben, voedsel en
schoeisel van wege den Staat te verstrekken.
Bij Kon. Besluit zjjn met ingang van 1 Mei be
noemd: tot commies ter telegrafie van de 2e klasse:
R. J. A. Rust en C. W. Laeyendecker, beiden thans
telegrafist der lste klasse; N. J. Buwalda, thans
telegrafist der 2e klasse; tot commies ter telegrafie
van de 3e klasse P. Brnggeman, P. J. Waale en J. W.
Fransen, thans telegrafist 2e klasse.
Benoemd tot ridder der orde van den Neder-
landschen Leenw de heeren: E. A. Hattink, gepens.
luit.-kol. der genie van het leger in N.-I., chef van
het teohnisch bureau bjj het dep. van koloniënJ. W.
IJzerman, hoofdingenieur, chef van dieost der staats
spoorwegen ter Sumatra's WeBtkust; dr. W. B. J. van
Eykinspecteur van het middelbaar onderwys in
Nederland, belast met de regeling van de opleiding
tot technisch ambtenaar bjj het boschwezen in N.-I.,
en J. A. Schroder, voormalig hoofdagent en vertegen
woordiger der Stoomvaartmaatschappij te Batavia.
In de Biltsche Grift, te Utrecht, werd Zaterdag
middag door een der knechts van 's Rjjks veeartsenij
school, het lykje van een pas geboren kind opgevischt,
dat in een gesloten stopfiesch gesloten was.
Hoewel men aanvankelyk vermoedde, dat in deze
aan eenig misdrjjf moeBt worden gedacht, schjjnt by
een ingesteld onderzoek echter aan het licht te zjjn
gekomen, dat het lykje reeds geruimen tjjd op sterk
water moet hebben gestaan en het dus hoogstwaar
schijnlijk dezen of genen bjj zjjne studie dienstbaar is
geweeBt.
Het lykje, dat terstond naar het schouwlokaal aan
het hoofdbureau van politie werd overgebracht, is door
tasschenkomst der politie begraven geworden.
Zekere W. F. M., een 18jarig jongmensch te
Dordrecht, had liefdesbetrekkingen aangeknoopt met de
dienstbode van den koffiehnishouder V. aldaar. Of hem
dat ernst was, dan wel of hjj op die wjjze eene ge
makkelijke gelegenheid dacht gevonden te hebben,
zich op goedkoope wjjze van sterken drank te voorzien,
is niet nit te maken. Het staat echter vast, dat hy
dezer dagen 's ochtends tegen 8 nar aan de achterzjjde
van het koffiehuis aanbelde en, toen zjjn meisje hem
opendeed, zich toegang verschafte tot den kelder,
waar hy eene flesch met sterken drank ontvreemde
die hy op straat met zjjoe makkers uitdronk. Ofschoon
ook vroeg, scheen dat vocht naar meer te smaken,
althans M. keerde nog tweemalen naar den kelder
terug. De eerste maal bracht hy opnieuw eene flesch
mede, maar de dorst zyner makkers scheen toe te nemen,
want bjj zjjn derde bezoek viel hem eene 21/, kans
kruik in het oog, welke hy uit verschillende in den
kelder liggende vaten vulde. Ook die poespas werd
door de vriendenschaar naar binnen geslagen en de
kruik vervolgens tegen de straat «tukgeworpen. Zooals
echter van zelf spreekt, was het nobele gezelschap zoo
gedacht beschonken geworden, dat zjj al spoedig de
aandacht trok der pollitie, die een paar hunner in
arrest bracht, met het gevolg dat ook de wjjze waarop
zy aan drank gekomen waren, haar ter oore kwam.
Tegen M. werd toen proces-verbaal opgemaakt, zoodat
zjjne daad hem nog lang zal heugen.
Zierikzee, 6 Mei. Vanwege 'Toonkunst", Af
deeling Zierikzee, wordt aan de leden en dames Woens
dag 13 Mei e.k. een tweede concert aangeboden.
Omtrent de bijzonderheden verwyzen wy naar de
advertentiën.
KERKNIEUWS.
Door den kerkeraad der Ned. Herv. Gemeente t8
Zierikzee is, wegens het vertrek van Ds. van Belkum,
het volgende alphabotisch gesteld zestal opgemaakt:
S. L. van Stein Callenfels te HeerdeJ. W. Gunning Jr.
te Eerbeek; P. C. A. Halffman te Koudekerke; F. J.
Heineman te AlblasserdamN. Jolles te BeuBichem;
H. Zeydner te Vollenhove.
Te Kerkwerve is door stemgerechtigden met
algemeene stemmen besloten voor het volgende tiental
jaren het benoemen van predikanten, ouderlingen en
diakenen op te dragen aan den kerkeraad.
Seherpenisse, 5 Mei. Door de lidmaten van
de Nederlandsch Hervormde gemeente te Seherpenisse
is met 33 tegen 22 stemmen beslist, dat de macht tot
het benoemen van kerkeraadsleden en het beroepen
van predikanten voor de eerstvolgende 10 jaren bjj een
kiescollege zal berusten.
Ingezonden Stukken.
Mijnheer de Redacteur t
Met de meeste belangstelling las ik het hoofdartikel
in uw nommer van Dinsdag 21 April en wel in ver
band met het overgenomen uittreksel uit het Sociaal
Weekblad van 4 April, omtrent den toestand van den
Zeeuwechen boerenarbeider.
Ofschoon geen schrjjver van professie zy ode, begonnen
toch, bjj het lezen van uw artikel my de vingers te
jeuken, om u daarop van antwoord te dienen, temeer,
daar n aan het einde vah uw opstel te kennen gaf,
gaarne van bevoegde zjjde te willen weten, hoe d©
toestand is in onze eilanden Schouwen en Duiveland.
Ten platten lande wonende en eene veeljarige
ervaring hebbende door dageljjkschen omgang met en
een gevoelig hart bezittende voor den werkman in. het
algemeen en den veldarbeider in 't bjjzonder, acht ik
mjj gerechtigd wel eenig oordeel te kannen en mogen
vellen over diens maatschappelyken toestand hier
te lande.
In onze eilanden Schouwen en Duiveland is deze
toestand dan vrjj wel dezelfde, zooals B. die in het
Sociaal Weekblad voor Zeeland in 't algemeen opgeeft.
Niet te scherp drnkt hy zich uit, wanneer hjj spreekt
over het uitbesteden van des arbeiders kinderen, terwyl
ook de moeder gedwongen wordt eenige stuivers in
huis te brengen, om den stryd voor het beBtaan vol
te houden.
Dat de arbeider niet meer per jaar verdient daif
300 gld. ben ik niet alleen volkomen met den schry ver
eens, maar beweer zelfs, dat dit vaak Dog beneden
dit cyfer bljjtt; waarom? omdat de arbeider dan, na
aftrek van Zon- en Feestdagen, door elkander, één
gulden per dag inkomen zou moeten hebben, wat ik
ten zeerste betwjjfel, dewjjl hjj bjj regentyd niet kan
werken en derhalve geen inkomsten heeft.
Maar genoeg, laten wy aannemen, dat hjj gezegde
som per jaar verdient, ziehier dan, bjj matige bereke
ning, de hoegrootheid van uitgaven per jaar laten
wy aannemen voor man, vrouw en drie kinderen.
7s H.L. (1 maat) tarwe per week S, ƒ1,60 82,20
20 steenkolen per jaar k 0,80 16,
60 roeden aardappelland 0,25 15,
2l/j ons boter 0,50 per 5 ons 13,
Aankoop van een varken 5,
Voeding daarvoor k 1,— per week 52,
Huishuur 30,
Lasten, enz. 5,
Koffie, thee, zout, zeep, suiker, petroleum,
schuurgorief enz., 1,50 per week 78,
Onvoorziene uitgaven 2,80
Te zamen 300,
Nu vraag ik u in gemoede M. de Red., waarvan
moeten nu, wat een der grootste behoeften is, die vyf
personen gekleed worden; waarvan moet men bedde-
goed en verschooning bekostigen; waarvan moet de
vader, om zjjo leed te verzachten, zjjn eenig genot
middel: zjjn eindje Gondsche pjjp, al is het met da
minste kwaliteit tabak, vullen; hoe moet moeder de
vrouw het gebroken aardewerk aanvullen en in haar
ander gerief voorzien Kortom, hoe moeten de hon
derden kleinigheden, die in 't huishouden noodig zjjn,
al is 't op nog zoo'n bescheiden voet, betaald worden?
dan moet voorzeker de post van onvoorziene uitgaven
zeer rekbaar zjjn.
Nu spreek ik nog niet eens, wanneer, wat ook vaak
gebeurt, de arbeider, door den dood zjjn varken ver
liest in dit geval is er noch smeer voor het brood,
noch saus voor de aardappelen, gezwegen nog vaneen
stukje van 't varken extra, en wat het ergste van al
is, wanneer ziekte de woning binnentreedt, waarvan
moet dan de geneesheer betaald worden? en wanneer
dit het hoofd des gezins geldt, hoe zal men dan in
de dageijjksche behoeften voorzien ja, dan moet
noode, zjj het dan ook door den eerljjken arbeider
met schroom en tegenzin, de openbare liefdadigheid
van Armbestuur of Diaconie worden ingeroepen. Zeer
zeker zjjn er loffelyke uitzonderingen onder die Arm
besturen, maar mjj zjjn voorbeelden bekend dat, 5f
doordat die Bestoren geen genoegzame fondsen be
zitten, öf dat door de onverantwoordelijke bard
vochtigheid der leden daarvan, de arbeider, zooals men
wel eens zegt: te weinig krygt om te leven en te
veel om te sterven.
Ziedaar dan een vraagstuk, waarop de arbeider, die
eerljjk door de wereld wil, dit antwoord zal geven:
wy moeten er bepaald gebrek voor ljjden; en de on
eerlijke, wil die de hulp van de Armbesturen niet
inroepen, ja, vraag daar den winkelier naar, hoeveel
boeken en schry fgerei deze er moet op na houden, om
voortdurend de kwade posten te boeken.
Alzoo eenigszins in breede trekken aangetoond
hebbende, in welke positie de boerenarbeider in
Schouwen en Duiveland verkeert, kom ik van zelf
tot uwe tweede vraag: zoo die toestand in onze
eilanden zóó is als B. aangeeft, hoe dan daarin, zooveel
mogelyk, verbetering te brengen Voorwaar een zeer,
zeer gewichtige vraag, die in 't nauwst verband staat
tot de gedeeltelijke oplossing van het sociale vraagstuk.
Wat wordt er in den tegenwoordigen tjjd op sociaal
gebied niet veel, ja zeer veel goeds gedaan, om voor
verschillende klassen van arbeiders den druk te ver-
IA.
