ZIERIKZEESCIIE NIEUWSBODE. Dinsdag 21 April 1891. Directeur-Uitgever J. WAALE. Zeenwsche Misstanden. NIEUWSTIJDINGEN. YerBchünt DINSDAG, DONDERDAG en ZATERDAG. De prijs per 3 maanden is f 1,30, franco per post f 1,60. Noord-AmerikaTransvaal, Indië enz. verzending eens per week, f 10,per jaar. 47ste JAARGANG. No. 5991. Advertentiënvan 13 regels 30 Cts. meerdere regels 10 Cts., kunnen uiterlijk tot c Maandags, "Woensdags en "Vrijdags middags 12 ure bezorgd worden. Groote letter wordt naar plaatsruimte berekend. In het Sociaal Weekblad van Zaterdag 4 April komt een ingezonden stuk voor van B., »de Zeeuwsche Veldarbeider" getiteld. De schryver kent den toestand van den veldarbeider in een gedeelte van Zeeland en acht verbetering van zijn lot dringend noodig. Naar de beschrjjving, die B. van dat lot geeft, is dit meer dan ellendig. Men oordeele slechts naar aanleiding van het volgende. Zoodra »de werkzaamheden op het land in vollen gang zijn", worden de kindertjes van den veldarbeider »vóór dag en dauw bij een vrouw in de buurt ge bracht; aan deze moet de moeder de zorg voor de kleine overdragen, daar de verdiensten harer handen onontbeerlijk zijn voor het gezin." x>Als men zulk een »kinder-oppasters"-woning bin nentreedt, ziet men in een bekrompen vertrek, dat als woon- en slaapkamer en ook als keuken dienst doet, niet zelden een viertal en soms nog meer wiegen staan. Van een goede verzorging al vat de »oppaster" haar taak nauwgezet op, wat lang niet altijd het geval is kan moeilijk sprake zijn, waar deze, be halve het aantal te verzorgen kinderen, haar eigen huishouden en kroost heeft. De meeste stumperdjes hebben dan ook een harde noot te kraken, eer zij het eerste levensjaar achter den rug hebben." De moeders, die 's avonds om 7 ure van het land komen, moeten dan nog beginnen het middagpotje - aardappelen zonder meer - te koken. Dan kunnen zij de naald ter hand nemen voor verstelwerk en den volgenden morgen moeten zij vóór dag en dauw op, daar de veldarbeiders klokke vijf op hun werk moeten zijn en dat werk soms een uur gaans van hun woning verwijderd is. Knapen en meisjes trekken op tieojarigen leeftijd al mede naar het veld, met akkergereedschap gewapend. »Zeer vaak zijn zij niet langer dan vier maanden van het jaar op de schoolbanken gezeten." De kinder arbeid duurt elf uren daags, na aftrek van twee uren rusttijd. Zijn de kinderen eenmaal veertien jaar oud, dan worden zij met de gewone veldarbeiders gelijk gesteld. De verdienste van een arbeidersgezin bedraagt niet meer dan f 300 's jnars, voor man en vrouw beiden. Hoogstens éénmaal per week krijgen zy van April tot November een maal warm eten, bestaande uit aard appelen met saus en als bij ziekte en ouderdom diaconie en armbestuur geen hulp verschaffen, dan lijdt men broodgebrek en moet men bedelen om een aalmoes. Aan het begin van zijn opstel schrijft B.»In vlueht- trekken wil ik den toestand trachten te schetsen van den veldarbeider in een gedeelte van Zeeland. Met eenige geringe afwijkingen kan trouwens die schets beschouwd worden als geldend voor den Zeeuwschen veldarbeider in het algemeen. Mogelijk, dat die bloot legging van een en ander nut doet". Twee vr8gen rezen na lezing van een en ander bij ons op. Ten eerste: is de toestand van den veldarbeider feitelijk in geheel Zeeland zóó, als de beschrijving hierboven luidde? Is het zoo gesteld op Schouwen en Duiveland? Ons dunkt, onder onze lezers zullen deskundigen genoeg zijn, om een oordeel in dezen uit te spreken en onder hen is allicht één of meerderen die in dit blad licht willen verspreiden over den toe stand van ons eiland. Ten tweede vragen wij: is er in dezen, verbetering aan te breDgen en langs welken weg moet dit ge schieden Van eenvormigheid verwachten wij op sociaal gebied geen heil en een universeel geneesmiddel tegen speciale kwalen achten wij kwakzalverij. Dachten wij er anders over, dan zouden wij bijvoorbeeld beginnen met te zeggen: leer- en schoolplicht tot het veertiende jaar. Maar als de keuze staat tusschen een weinig schoolsche kennis meer en nog minder verdienste dan de verdienste, die toch al gering is dan dunkt het eerste ons een paardenmiddel erger dan de kwaal. Bovendien, alle medelijden is misplaatst medelijden, als de menschen, die beklaagd worden, zelf niet aller eerst klagen. Op den evenmensch toe te treden en tot hem te zeggen: »uw lot is ellendig en treurig", waar hij zich zelf en zijn lot niet ongelukkig en be klagenswaardig acht, dunkt ons niet alleen dwaas, maar bovendien slecht. Op die wijze draagt men niet bij tot oplossing van de zoogenaamde sociale quaestie, maar vergroot men onnoodig baar omvang. Dat neemt evenwel niet weg, dat kennis en juiste voorstelling van zaken, de eerste schrede is en blijft op den weg ter verbetering en wij daarom nog eens met klem en aandrang vragen: wie kan en wil ons in dezen voor lichten Engeland. Londen, 18 April. Kapitein Verney is heden verschonen voor den politierechter in Bowstreet, onder beschuldiging van in September 11., gezamenlijk met Eugénie Rouiller, getracht te hebben een minderjarig EngelBch meisje, Basket genaamd, naar Par jjs te lokken met onzedelijke bedoelingen. De procureur der Kroon verklaarde, dat de vrouw Rouiller, den 23 Maart op vrije voeten gesteld, sedert spoorloos is verdwenen. Evenwel heeft het meisje Basket kapitein Yerney her kend als den persoon, dien zjj onder den naam van Wilson gezien heeft. De verdere behandeling der zaak ia 8 dagen uitgesteld. Yerney is op vrye voeten gesteld onder een borgtocht voor zich persoonlijk van 5000 pd. at. en van twee borgen voor elk 1000 pd. st. Italië. Aan de leden der Kamers is een Groen boek" be treffende de zending van graaf Antonelli en de Afri- kaansche aangelegenheden rondgedeeld. Daarin komen onder anderen een aantal brieven van koning Menelik aan den koning van Italië voor. Uit de mededeelingen van Salimbeni en Antonelli bljjkt dat koning Menelik de vertolking van art. 17 van het tractaat van Uschali onjuist verklaart en bezwaar gemaakt heeft tegen de vaststelling van Italii'a grenzen aan de Hagheb. De koning en Antonelli zyn ten slotte overeengekomen om art. 17 van het bedoelde tractaat onveranderd te laten en zjj hebben een in dien zin gesteld stuk in de Amariache taal geteekend. Later heeft Antonelli be wezen, dat er een woord aan het verdrag toegevoegd ja, waardoor de bepaling van art. 17 te niet gedaan wordt. Hij heeft toen aan den koning te kennen gege ven, dat deze eene verandering heeft gebracht in het verdrag, en dientengevolge is hy met de andere ver tegenwoordigers van Italië vertrokken. Antonelli had van Makonnen vernomen, dat Frankrijk aan koning Menelik 40,000 geweren heeft aangeboden. Het Groene boek" eindigt met de brieven, door Menelik aan koning Umberto en den minister-presi dent Rudini geschreven, nadat Antonelli vertrokken waB. Daarin wordt de wensch uitgedrukt, dat de aan gelegenheden van Ethiopië in Europa geregeld worden onder medewerking van Italië. Duitschland. Nadat men sinds een betrekkelijk langen tijd niets van mjjowerkersvergaderingen had gehoord, is er thans te Bochum weder eene gehouden. Het aantal aanwezigen bedroeg ruim 2000. De penningmeester van den Rjjn- landsch-Westfaalschen mynwerkersbond, die als afge vaardigde van bet mjjndistrict Bochum aan het congres*, te Parijs had deelgenomen, gaf verslag van zijne zending. Hy verklaarde onder anderen, zich te Parijs niet slechts te hebben verzet tegen het streven naar eene dadelijke, maar ook tegen 't vaststellen van een tijdstip voor eene internationale arbeidataking. De myn-industrie toch gaat tegenwoordig achteruit, en dit geeft geen gunstige kans voor werkstaking. Bovendien had men wel bemerkt, dat de Duitsche mjjnbeaturen maar al te goed op eene mogelijke werkstaking waren voorbereid. De mijnwerkers konden dus met zekerheid op eene nederlaag rekenen. Om met eene arbeidataking 't be oogde effect te behaion, moeten de mijnwerkers er slechts toe overgaan, wanneer die besturen er niet op voorbereid zjjn en men ze dus als een dief in den nacht kan overvallen. Of de Eogelschman Burt op het congres al heeft aangetoond, dat de uitslag eener werkstaking afhankelijk is van de organisatie, de discipline en de middelen der mjjnwerkers, dit heeft voor de Duitschers alleen het bewys opgeleverd, dat zjj in al die dingen nog niet op de vereischte hoogte zjjn. Zy hebben dus nu vooreerst te zorgen, dat voort aan voor eene noodzakelyk geworden werkstaking alles er op ingericht en alles voorhanden is, wat zeker heid geeft op succès. Dat de Belgische vertegenwoor digers op het congres een ander standpunt hadden ingenomen, laat zich hieruit verklaren, dat men in België de werkstaking beschouwt als een middel ter verkrijging niet van enkel economische, maar tevens van politieke rechten. En het is waar, werkeljjk hebben de Belgische mynwerkers het schraalste loon en missen zp de politieke rechten, die hunne Duitsche kameraden reeds sinds lang bezitten. Daarom hebben de Daitsche vertegenwoordigers op het congres aan de Belgen eene krachtige ondersteuning beloofd. Deze hulp zou langs den volgenden weg kunnen worden verleend. Wanneer er in B.jlgië eene arbeidstaking uitbrak, zouden de mynwerkers in Duitschland moeten trachten, bp de eigenaars der Duitsche mpnen te verkrygen, dat deze alsdan noch direct noch indirect steenkolen naar het gebied der werkstaking afleveren. Dit zou aan de mpnbesturen moeten worden verzocht, en 't is volstrekt niet- gezegd, dat dit verzoek zou worden afgewezen, daar alsdan toch de Duitsche mpnwerkers, ten einde aan hunne Belgische kameraden recht te doen weder varen, inBgelpks tot eene beweging Ier werkstaking zouden moeten overgaan. De Engelichen hebben zich bereid verklaard, hunne millioenen voor de zaak be schikbaar te stellen, en evenzoo behooren de Duitsche werklieden hunne Belgische kameraden met geldmid delen te ondersteunen. Dit zou voor de Duitschers ook niet bezwarend zyn, daar zp alsdan er op konden rekenen, wanneer zp eenmaal in een dergelpken toe stand mochten geraken, bp de Belgen wederkeerig ondersteuning te zullen vinden. Deze mededeelingen werden met stormachtige toe juichingen begroet. België. Brussel, 18 April. In antwoord aan de redac teur van de Agence Havas en van Reuter, die gevraagd had, welke houding de Belgisohe werkliedenpartij zou aannemeD, indien de herziening der grondwet tot Btand kwam onder de voorwaarden, gesteld in het proces verbaal van de zitting der centrale sectie van gisteren, heeft Jean Yolders, de leider der werkliedenpartij, te kennen gegeven: >In dat geval zou de werkliedenpartp protesteeren en verklaren dat dit eene foppery en een uittarting zou zpn. Dan zou zonder verwyl de alge- meene werkstaking uitbreken." Luxemburg. De Groothertog is voornemens, de in Luxemburg gelegen particuliere domeinen van wylen koning Willem III aan te koopen. Doch terwjjl er reeds onderhande lingen over den koopprys zpn geopend, blykt de burgerlpke wet in Luxemburg op dat punt in stryd te zpn met het familieverdrag van het Huis van Nassau. Dit verdrag, van 30 Juni 1783, verleent aan het particulier vermogen van het Huis van Nassau het karakter van een majoraat, terwyl de Luxembnrgsche wet de vorming van majoraten oadmkkelyk verbiedt. Ten einde dit bezwaar uit den weg te ruimen, heeft de regeering bp de Kamer van afgevaardigden een wetsontwerp ingediend om dat verbod in te trekken. Algemeen wordt verwacht dat het ontwerp zal worden aangenomen. Nederland. Groniiigfou, 14 April. In de gisteravond ge houden vergadering van het departement Groningen der maatschappy ter bevordering van ny verheid werd na het lezen der notulen en mededeeliDg der ingekomen stukken het eerst het woord gegeven aan den heer von Kolkow. Deze vertoonde de zoogenaamde planten boter en deelde daarvan mede, dat zp, bp een gehalte van 98 pet. vet, 25 pet. voordeeliger is in het gebruik dan gewone boter, zeer voldoet bp de toebereiding van sppzen en 40 cent het halve kilogram kost. De heer van Panhuys alhier is agent der Plantenbotermaat- schappy. Ook besprak de heer von Kolkow een eiwit-praeparaat, aleuronaat genaamd, dat, naar zpne mededeelingen en rondgedeelde prospèctnssen, vooral hierom groote waarde heeft, omdat het bp zpuen goedkoopen prys (het wordt vervaardigd nit het spoelwater der stijtselfabrieken) een groote voedingswaarde vertegenwoordigt. Met name door bakkers en biscuit-fabrikanten schpnt het met succes te kunnen worden gebruikt. Zp, die met het artikel kennis willen maken, kunnen zich bp den heer von Kolkow vervoegen, die een kleinen voorraad er van heeft. Door de Duitsche firma gebr. Körting, waarvan de firma Boeke en Huidekoper vertegenwoordigster is, was een gasmotor tentoongesteld van l/a paardenkracht. Yoordat deze machine in werking werd gesteld, zette de heer Boeke met een kort woord uiteen, waarop hare werking bernst. Hp wees voorts op het gerief voor de kleine np verheid van zulke machines, omdat zp zonder verdere voorbereiding ieder oogenblik in werking gebracht kannen worden, de eventaeele reparatiën door eiken bekwamen amid verrioht kun nen worden en toezicht onnoodig is; voorts omdat zp weinig ruimte innemen, zuinig werken en goed koop zpn. Yoor belangstellenden zal de gasmotor in het magazpn van de firma Boeke en Huidekoper in werking te zien blyven. Vervolgens vertoonde de heer Boeke eene nieuwe wateronkraidmaaimachine, om kanalen, tochten en vaarten van waterplanten te zuiveren. Het spreekt van zelf, dat deze machine, waarvan de firma Boeke en Huidekoper voor Nederland alleen het recht van invoer heeft, niet in werking kon worden vertoond, wel evenwel, hoe zp werkt en het bleek, dat dit zeer eenvoudig is. Do vergadering kreeg den indruk, dat dit werktuig zeer gewichtige diensten kan be- wpzen aan waterschappen, een indruk, waarin men versterkt wordt, als men leest, wat de heer Baron van Lpnden van Hemmen, djjkgraaf van het polder- district_ Over-Betuwe, van de watermachine zegt en dat wp hier citeeron, omdat het ons ontslaat van de om hare goede eigenschappen op te sommen: »De in Daitschland door my gevonden wateronkruid- machine is door den Dykstoel van het polder-district Over-Betuwe (prov. Gelderland) in het jaar 1890 met groot voordeel gebruikt tot ruiming van een gedeelte der groote land watering (stroomend water), welk gedeelte lang was circa 5000 Meter 1 uur gaans. Uit den aard der zaak kan geen absoluut volledige reini ging daarmede plaats vinden, want de boorden en kanten van den watergang zpn moeielyker of niet te bereiken, doch zooveel te beter het midden en juist die gedeelten, welke voor het ruimen nit de hand het meeste bezwaar opleveren. Met onze machine werd herhaaldelyk in 6 it 10 dagen in het bedoelde gedeelte 3 a 4 sneden gedaan naast elkander, waarbp de schuit door 1 of 2 personen werd getrokken, terwpl 3 per sonen in de schuit werkzaam waren.De kosten van werken met de machine bedroegen circa de helft van de bewerking uit de hand, terwpl veel spoediger daarmede eene opening voor het water gemaakt wordt, eene zaak van groot belang, waar zooals in de Orer- Betuwe, men des zomers blootgesteld is aan schade door plotselinge stortbuien. Ook in de vpvers van ondergeteekende (stilstaand water) voldeed het werktuig. Op grond daarvan vergunt de ondergeteekende de heeren Boeke Huidekoper te Groningen, als eenige agenten voor Nederland van dit werktuig, om van deze verklaring gebruik te maken, waar dit dienstig kan zpn." Henmen, 19 Januari 1891. VAN LIJNDEN VAN HEMMEN, Dykgraaf. Terneuzen, 18 April. Neen, maar dat wat ik nu gisteren volkomen eens met onzen Voorzitter van den gemeenteraad. Of het ergens anders ook gebeurt, weet ik niet, maar hier is het soms bar. Ik kan me begrjjpen dat het prettig is om onder de discussie een sigaartje te rooken, het geeft wat afleiding en is ook een slaapverdrijvend middel, maar zooals dat hier soms toegaat 1 In een minimam tyds, zooals gisteren b.v. onder het lezen der notuleD, zetten de heeren leden de zaal zóó vol met tabaksrook, dat het spreken waarlyk hinderlyk werd en ik heb al lang verwonderd gestaan, dat daar nooit iets van werd gezegd. Gisteren werd het Mr. Dronkers toch wel wat benauwd en de Voorzitter merkte het op. Door de tocht, die er anders heerscht, is het noodzakelpk, dat het dikke gordyn, dat de publieke tribune van de heeren raadsleden scheidt, gesloten te houden en de rook kan kus niet weg. Gaan de heeren dus steeds voort met dampen, dan zal de Voorzitter verplicht zpn het reglement van orde in toepassing te brengen en het rooken te ver bieden. De heer van IJsselsteyn erkende de lastigheid van het rooken en de slechte ventilatie die er in de raadzaal heerscht en wilde daarom de commissie van fabrikage uitnoodigen voorstellen te doen, ten einde daarin, in de ventilatie natuurlpk, verbetering te brengen; dan kunnen de heeren blijven rooken en rookende praten. Na dit praatje giDg de raad over tot het afwerken der agenda. Aan de orde was: le de vergrooting der school te Sluiskil. Zooals de lezers zich zullen herinneren, weigerde de gemeente West- dorpe, waaruit een aantal kinderen die school bezoeken, aan die vergrooting bp te dragen. Op uitnoodiging van Gedep. Staten had er eene samenkomst plaats gehad te Middelburg tusschen onzen burgervader en dien van Westdorpe en ziet, de heeren waren het eens geworden. Westdorpe zal naar evenredigheid van het aantal kinderen, dat de school bezoekt, in de kosten van 't onderwys en in die der verbouwing bydragen. Het Dag el. Bestuur stelt nu voor, om tot die overeenkomst over te gaan; in de leening voor dit werk, ongeveer 5000, zal ook Westdorpe haar aandeel dragen. De raad was blp met dezen uitslag en nam de overeenkomst aan. Het tweede punt was weer een schoolzaak: de ia de vorige vergadering aan de orde gestelde plaats ruimte voor kinderen op scholen in deze gemeente. De schoolcommissie bad berouw over haar advies om de bestaande scholen te vergrooten; zp wilde nu toch ook maar liever een geheel nieuwe school bouwen en wel in de buurt Java, waar grond, de commissie weet dat zeer goed en nauwkeurig, voor een billy ken prps te bekomen was. Het Dagel. Bestuur ondersteunde dit denkbeeld. De heer Moes houdt zich aan hetgeen hp in de vorige vergadering heeft gezegd. Vergrooting der schoollokalen schaadt niet voor het onderwps en is goedkooper dan het bouwen eener nieuwe school. Zoover zpn we nog niet, zei Mr. Dronkers. Geen be sprekingen nog. Burgem. en Weth. zpn in de vorige vergadering uitgenoodigd een voorstel te doen; zp hebben dit nog niet gedaan en is het er, dan kannen de leden het wyzigen en bestryden zooveel zp willen, maar laat hun bedenken, dat bp het bouwen eener nieuwe school Bubsidie wordt verleend. Dat was zeer ad rem, maar toch moet mp een opmerking van het hart; mp komt westelijk de buurt Java niet geschikt voor, voor een nieuw te bouwen school. De grond moge er goedkoop te krygen zpn, zp ligt buiten de kom der gemeente, over het kanaal. Om haar te kunnen bereiken zullen de kinderen voortdurend overbruggen moeten, die soms, juist bp den aanvang of het einde der schooltpden geopend zullen zpn. En dan zou werke- Ipk uit een gezondheidsoogpuDt, die zeer laag gelegen grond, waar men dan het oog op heeft, voor 6choolbouw zoo uitnemend zpn geschikt? We zullen de discussies en de beslissing afwachten. Nog waren de schoolzaken niet afgehandeld. Alle goede zaken bestaan uit drieën. Tot onderwyzer aan school B. werd uit de voordracht, bestaande uit de heeren De Groot, Vroegop en Van Doeselaar, allen onderwyzers aan school A, de eerste met algemeene stemmen benoemd. Het verslag over den toestand der gemeente over 1890 werd aangeboden, evenals het verslag over den toestand van het lager onderwps in deze gemeente. De photograaf A. Tan Overbeeke had eenige stadsgezichten aan de gemeente aangeboden, die dankbaar werden aanvaard. Als leden van het stembureau voor de verkiezing van een lid der Prov. Staten, vacature Walter, op 12 Mei, werden de heeren P. Moes en J. A. Tazelaar aangewezen. Op eenige verzoeken van ingezetenen werd ganstig beschikt of zjj werden verwezen naar Bargem. en Weth. en de zitting liep ten einde. Mw wat ia een Neuzensoho o zonder een geheime zittingDe losten, in eene vorige vergadering reeds te berde gebracht, voor het opruimen van ys in den afgeloopen winter, werden in eene geheime zitting besproken en bp heropening der zitting deelde de Voorzitter mede, dat men er nog eens een nader onderzoek naar zal doen. En toen was het uit! In de gehouden vergadering der liberale kies- vereeniging »Burgerplicht" alhier is tot candidaat voor het lidmaatschap der Tweede Kamer in het hoofdkieBdistrict Oostburg gekozen de heer Mr. P. C. J. Hennequin, burgemeester van Aardenburg. Voorts werd besloten pogingen aan te wenden tot het ver krpgen van een spreker. Naar wy vernemen zal de heer N. Glinderman, lid der Tweede Kamer, voor het district Oostburg Zaterdag 2 Mei te Aksel eene politieke lezing houden. Voor de vacante betrekking van onderwijzeres aan de openbare school te Overslag, op eene jaarwedde van 400 gld., heeft zich geene enkele sollicitante aan gemeld en heeft de raad du besloten de jaarwedde met ƒ50 te verhoogen en alzoo te brengen op ƒ450. Middelburg;, 18 April. De liberale kiesvereeniging Eendracht maakt Macht alhier, zal Woensdag a.s. eene vergadering houden ter verkiezing van voorloopige candidaten voor het lidmaatschap der Tweede Kamer. Als zoodanig hebben wij hooren noemen de heeren W. A. graaf van Lijnden, jhr. mr. A. J. Bethaan Macaré, Arie Smit, F. G. Sprenger en mr. W. J. Sprenger. 18 April. Tot leeraar in de rekenkunde aan de Rijks normaalschool alhier is benoemd de heer Ph. Rank Lz., leeraar in datzelfde vak aan de Rijkskweekschool voor onderwijzers alhier. 19 April. Zooals wij reeds in het vorig no. mede deelden, hebben wij Donderdag-avond hier in de vergadering der liberale kiesvereeniging eene politieke lezing hooren houden door jhr. mr. A. J. Rethaan Macaré, te Haarlem. Nadat spreker een overzicht had gegeven van den politieken toestand van ons land van af 1815 tot op heden, schetste hjj de verschillende partijen tegenwoordig in den lande bestaande, n.l.ultramontaansche, anti-revolutionaire, sociaal-democraten, radicalen en liberalen, daarbij zijn be wondering te kennen gevende, dat al deze partijen vreemde (uitheemsche) benamingen hadden. 'lo. De ultramontaansche of R.-Katholieke Staatspartij. Het ideaal dezer partij is alleen: heil zoeken bij de alleen zaligmakende kerk. Ieder die tot die kerk behoort moet haar blindelings volgen. De Paus heeft zich verklaard tegen de vrijheid, waarop wij Nederlanders zoo prat zijn en verder tegan alle vrijheid. Het wachtwoord van deze partij moet van over de bergen, van Rome, gehaald worden. 2o. De anti-revolutionairen, die niet zoo fier en zoo rond hunne beginselen ontplooien de partij die de Rooraschen vroeger het meest verdrukten gaan nu met deze mede ter bereiking van hun doel, om als het eenmaal zoo ver is, ieder zijn eigen weg te laten volgen. En wat is nu haar ideaal Volgens het oordeel van den heer Macaré niets anders dan herstel van den ouden Herv. orthodoxen godsdienst. Daarbij hebben zich aangesloten twee deelen aristocraten: democratische en aristocratische. En deze geheele partij wordt bestuurd en geregeerd door één man, nl. door dr. Abraham Kuyper, die de weg thans niet leidt naar Dordt, maar naar Amsterdam, zijne vrije universiteit moet "gelijkstelling erlan gen met die van den Staat. Zijn ideaal is: de doleerenden de triomfeerenden. 3o. De sociaal-democraten willen van onze tegenwoordige maatschappij niets meer weten, zij is rot; zij is geheel verkeerd georganiseerd. Herstel bij gedeelten acht zij niet meer mogelijk en wil daarom eene geheele ommekeer in voeren. Hun strijd is tegen het kapitaal, dat zij in één hand wil geven, nl. in den Staat en verder gelijkstelling van ieder ingezeten. Zoolang de nijd, de afgunst en de jalouzie den mensch beheerschen, zijn toestanden als de sociaal-democraten willen, onmogelijk. Ook deze partij zal de eeuwige waarheid ervaren: »wat men zaait zal men oogsten." 4o. De Friesche Volkspartij heeft tot ideaal: alle bezit van land door particulieren opheffen en aan den Staat geven, alsmede invoering van algemeen kies- en stemrecht. Ook geeft deze partij wel eens blijk van hare voorliefde voor de Republiek. Deze partij is echter van jongen datum en legt weinig gewicht in de schaal. En wat nu de Zeeuwen betreft, die altijd hunne liefde getoond hebben voor het dier bare Oranjehuis, willen zeker ook deze partij niet steunen, maar gaarne medewerken om de regeering onzer Koningin- Regentes, welke weldra op de schouders zal rusten van Koningin Wilhelmina, krachtig te steunen. (Applaus.) 5°. De liberale partij. De naam harer partij, afkomstig van het Latijnsche woord fibre (vrij), wijst reeds aan, waar zij heen wil. Zij heeft veel handslagen moeten verduren, maar toch is zij nog krachtig. Wat is toch wel het ideaal van mij als liberaal, zei de heer Macarégeen ander dan bevordering van het geluk van een zoo groot aantal inge zetenen als onder de bereikbare omstandigheden mogelijk is. De jongere onder de liberalen (de radicale) is een spruit, die hare moeder verloochent, in zooverre, dat zij hetzelfde wil, maar wat haastiger en in één sprong. De liberaal neemt geen wachtwoord aan, van wie ook. Hij verlangt waarborg voor de vrijheid van ieders meening en wenscht dat niemand daarvoor moeilijkheden worden in den weg gelegd. Het groote beginsel van den liberaal moet beoogenbevordering van aller welzijn. In het breede stond spreker stil bij de opsomming der verschillende wetten, legislatieve en organieke, door de liberale party tot stand gebracht, wetten, waaronder wij thans nog gelukkig leven en die naar den eisch des tyds kunnen worden verbeterd en aangevuld. En daartoe behoort in de eerste plaats: uitbreiding van het kiesrecht en regeling van ons belastingstelsel. Beide werken zeer onbillijk. Wanneer de man zal opgestaan zijn, die met vaste hand een nieuw belastingstelsel zal ingediend hebben, zal hij kunnen rekenen op den steun van de geheele liberale partij. Aan dezen kloeken minister van oorlog bracht spr. hulde voor de indiening der legerwet en de daarbij be paalde vervulling van den persoonlijken dienstplicht. Met klem wees hij op de plichten, die wij te vervullen hebben bij de a.s. verkiezing. Het zou een schande zijn, zoo men zich niet gelegen liet liggen aan de dierbaarste be langen van ons vaderland, van huis en huisgezin. Hij hoopte dat op Walcheren de dikwijls met slijk bezwadderde liberale vaan met vaste hand zal gedragen en fier omhoog geheven worden. Met den wenschdat spoedig aan het roer van het schip van staat een liberale stuurman zal staan en met de Koninklijke Oranjestandaard in top, eindigde spreker. Ten volle werd ingestemd met het woord van hulde door den voorzitter, den heer mr. W. A. van Hoek, den heer Macaré gebracht. Van de gelegenheid tot debat werd door niemand gebruik gemaakt. Ierseke, 17 April. Heden morgen werd in het hotel »de Oesterbeurs" op eene vergadering van oester kweekers besloten, aan Z.Exc. den Minister van Finan- tiën te verzoeken om verdere verschuiving van pacht en het tydstip daarvan, nadat Z.Exc. nader zal worden ingelicht, aan Z.Exc. over te laten. 19 April. De oester kweekers hebben nog maar steeds reden tot klagen. Was de verloopen winter buitengewoon streng en stierven daardoor duizenden bp duizenden oesters, nu op 't oogenblik is de toestand nog verre van rooskleurig. De sterfte is veel vermin derd, maar toch nog niet geheel opgehouden. Daarby zyn de dieren zoo zwak, dat ze, als ze even nit het water gehaald worden, de schelpen openen, byna al hun water verliezen en zoodoende voor bet gebruik minder aangenaam zyn dan anders. Geen wonder dan ook, dat men geen kweeker of belanghebbende op het oeetergebied ontmoeten kan, of hy onthaalt a op eenige

Krantenbank Zeeland

Zierikzeesche Nieuwsbode | 1891 | | pagina 1