ZIERIKZEESCUE NIEUWSBODE.
Zaterdag 7 Februari 1891.
Directeur-Uitgever J. WAALE.
KENNISGEVING.
NATlOHALÏrMILITIE.
NIEUWSTIJDINGEN.
Verschjjnt DINSDAG, DONDERDAG en
ZATERDAG.
De prijs per 3 maanden is 1,30franco per post
11,60.
Noord-AmerikaTransvaal, Indië enz. verzending
eens per week, f 10,per jaar.
47ste JAARGANG. No. 5961.
Advertentiënvan 13 regels 30 Cts.
meerdere regels 10 Cts., kunnen uiterlijk tot des
Maandags, "Woensdags en Vrijdags middags
12 ure beeorgd worden.
Groote letter wordt naar plaattruimte berekend.
De GEDEPUTEERDE STATEN van Zeeland,
gezien art. 73, 2de lid van de wet regelende het kiesrecht
en de benoeming van afgevaardigden ter Eerste en ter
Tweede Kamer der Staten-Generaal, van 4 Juli 1850 Staats
blad No. 37), gewijzigd bij de wet van 6 November 1887
(Staatsblad No-193);
noodigen de inwoners der Provincie uit, zoo zij in de
grondbelasting, de personeele belasting of
het pa ten trecht, op de kohieren tot den loopenden
dienst behoorende, elders zijn aangeslagen, daarvan
door toezending van de vereischte bescheiden (aan
slagbiljetten of uittreksels uit de kohieren en een berekening
van hetgeen in hoofdsom en in Rijks-opcenten afzon
derlijk wordt betaald) vóór 1 April aanstaande aan hen te
doen blijken.
Middelburg, 30 Januari 1891.
Gedeputeerde Staten,
DE BRAUW, Voorzitter.
E. FOKKER, Griffier.
BEKENDMAKING.
Oproeping van Vrijwilligers.
BURGEMEESTER en WETHOUDERS vau de Gemeente
zlerikzee
Brengen bij deze ter kennis van een ieder, dat degenen
welke genegen mochten zijn vrijwillig te dienen bij de
nationale militie, dat zij zich gedurende de loopende maand
Februari, dagelijks, met uitzondering van de Zondagen,
zullen kunnen vervoegen ter gemeente-secretarie, ver
gezeld van twee ter goeder naam en faam staande
meerderjarige inwoners dezer gemeente, die de vereischte
verklaring omtrent den burgerlijken staat en het gedrag
van den persoon, die als vrijwilliger verlangt op te treden,
kunnen afleggen en het op te maken getuigschrift onder
teekenen; voorts,
dat de vrijwilligers voor de militie moeten zijn: ongehuwd
of kinderloos weduwnaar en ingezeten van het Rijk,
lichamelijk voor den dienst geschikt, ten minste 1,56 meter
lang, en op den Isten Januari van het jaar der optreding
als vrijwilliger het 20ste jaar ingetreden zijn en het
35ste jaar niet hebben volbracht. Zij, die in het bezit
zijn van de hieronder sub 2 vermelde stukken, kunnen tot
en met hun 40ste jaar als vrijwilliger voor de militie
worden toegelaten;
dat zij, voor zoover zij daartoe geschikt bevonden zijn
en er gelegenheid toe bestaat, worden ingelijfd bij het
korps hunner keuze;
dat zij behalve het bovenbedoelde getuigschrift zullen
moeten overleggen:
1. het bewijs, dat zij aan de plichten der militie, voor
zoover die te vervullen waren, hebben voldaan;
2. indien zij als militair of op 's lands vloot gediend
hebben, een bewijs van ontslag en een getuigschrilt
van goed gedrag, afgegeven door den Commandant
van het korps, waarbij zij laatstèlijk hebben gediend.
(Dit getuigschrift kan bij dien Commandant worden
3. indien zij minderjarig zijn, een bewijs van toestemming
van hunnen vader of voogd;
dat hij, die voor de militie is ingeschreven, als vrijwilliger
wordt toegelaten slechts voor de gemeente, in welke hij
ingeschreven is, tenzij hij geene pUchten ten aanzien van
de militie meer te vervullen hebbe.
Zierik7.ee, den 3 Februari 1891.
Burgemeester en Wethouders voornoemd,
On. W. VERMEIJS.
De Secretaris,
JAN SNELLEN.
Rusland.
Uit Helsingfors wordt het volgende geschreven:
De treurige toestand van ons land en volk tegen
over den oppermachtigen Moscovitischen nabuur drukt
zijoen stempel op de tbanB geopende zitting van onzen
Finschen Landdag. Met recht zegt het blad Vestra
Nyland: De tegenwoordige zitting kan eene hooge
beceekenis verkrjjgen. Het land verwacht dat zjjne
vertegenwoordigers hun plicht zullen doen; doch al
werd die kracht des volks verpletterd, al moest de
tegenwoordige Landdag de laatste zjjn, het Finsche
volk zal bljjveD, een volk met geduld en energie voor
een taaien tegenstand, een volk, dat niet zal uitsterven
en zich nooit den Slavisohen geest zal laten opdringen.
Dat volk, het heeft het recht des levens; het daagt
den hoogaten drager der aardsche macht, waaronder
het gebukt gaat, voor don drager der hoogste macht
daarboven
Diezelfde toon heerscbf in de redevoeringen, waar
mede de voorzitters der vier standen van den Landdag
ieder hunne zitting hebben geopend. De aartsbisschop
Renvall, president vau den geestelijken stand, zeide
ronduit: »Op de zachte voorjaars-en zomerlucht waarin
het Finsche vaderland zich dertig jaar onafgebroken
heeft mogen verheugen, zjjn thans herfststormen ge
volgd. De bodem van ons volksbestaan trilt en schjjnt
onder onze voeten te waggelenmaar toch, al wordt
door macht en geweld onze ontwikkeling verbroken,
toch willen wjj hopen, dat er zich voor ons aan het
verledene eene toekomst zal knoopen. Finlander te zjjn,
zich Finlander te gevoelen, heet in Rusland eene
misdaad. Het Finacbe volk wil daartegenover zjjn
onbetwistbaar recht op zelfbestuur handhaven. Laat
het alsnog daartoe hopen op verwezenlijking der
plechtige toezeggingen van den monarch en zjjne
voorgangers." De spreker waarschuwde zoowel tegen
te hooge als tegen te lage schatting der gevaren van
den toestand, omdat het eerste zou leiden tot moede
loosheid, het andere tot lichtzinnigheid. Hjj hoopte,
dat allen bedaard, maar waakzaam, langs wettigen weg
zouden big ven te werk gaan, in ootmoedig vertrouwen
op hoogere bjjstand.
In dien geest spraken ook de drie andere voorzitters,
zoowel ieder in zjjne eigene vergadering, als bp de
bezoeken, welke de standen naar oud gebruik bjj elkaar
afleggen. Opmerkeljjk was het, hoe thans bjj dat be
zoek de adelljjke stand den boerenstand begroette. De
Finsche adel ïb wel eene aristocratie met democratische
gezindheid, maar nooit is het zoo duideljjk als bp
deze gelegenheid uitgesproken, dat, waar het aankomt
op het welzjjn des lands, de grenzen tusschen de maat
schappelijke otandeD moeten worden ter zjjde gesteld
om de gemeenschappelijke samenwerking te verzekeren.
Oostenrijk.
Te Weenen hebben dc schoenmakers Dinsdag het
werk gestaakt. In alle schoenfabrieken op één na
hebben ongeveer 10000 werklieden het werk neder-
gelegd. Bjj de kleinere bazen ia het nog niet tot een
formeele strike gekonen, doch verscheiden werklieden
waren Dinsdag toch niet op hun werkplaatsen ver
schenen. Op verschillende plaatsen werden vergaderingen
gehouden.
Het houden van een Oostenrjjk-Hongaarscben
kleedermakersdag, waartoe de kleedermakerB het voor
nemen hadden, is verboden.
Duitschland.
Prof. Koch heeft zich naar Konstantinopel begeven.
Elf jaar geleden kwam aan de woning van een
kinderloos echtpaar te Frankfort aan de Main een
blonde, alleraardigste knaap en vroeg om een aalmoes.
Het was juist winter, en daar het kind erg pover in
de kleeren zat, nam de weldadige vrouw deB huizes
hem mede naar de huiskamer, gaf den jongen kleederen
en andere zaken en droeg hem op, zpne moeder den
volgenden dag bjj haar te zenden.
Die vrouw kwam en men bood haar, als zjj afstand
van haar kind wilde doen, een paar duizend gulden
aan. Daar de arme moeder de overtuiging kreeg, dat
bet niet anders dan tot welzpn van haar kind kon
strekken als het zulke rjjke pleegouders kreeg, ging
zjj, na eenig nadenken, op het aanbod in. De knaap
kreeg eene goede opvoeding, bezocht een hoogere
burgerschool en legde zeer goede examens af.
Drie jaren geleden stierf de moeder van den jongen;
kort daarop zjjn pleegvader en eenige dagen geleden
is hem ook zpne pleegmoeder, die hjj innig lief had,
door den dood ontrukt. Bp opening van het testament
bleek, dat de aangenomen zoon eenig erfgenaam van
het zeer aanzienljjk vermogen is. De laatste wil der
doode bevatte den wensch, dat de jonge man, als het
eenigszins mogeljjk was, in het jaar 1896 in het buwelpk
zal treden en wel met een arm, ouderloos meisje.
België.
Brussel, 4 Febr. De dagbladen bevestigen het
bericht betreffende de pogingen van manschappen van
het regiment grenadiers om oproer te stichten. (Men
zie het telegram in ons vorig No.) Volgens de bladen
zjjn veertig dier manschappen Dinsdag, na een verhoor
ondergaan te hebben over de militaire manifestatie
van Zondag, naar de cachot gezonden, waar zjj in
opstand zjjn gekomen, kreten hebben aangeheven en de
deur van de cachot verbrjjzeld hebben. Vervolgens
staken zjj de stroomatrasaen en de dekens der onder
officieren in brand. Het vuur werd gebluscht en de
muitelingen in verzekerde bewaring weggebracht. Heden
heeft de kolonel een onderzoek ingesteld. Vjjf der
muitelingen, onder geleide van tien gendarmes, werden
in cellulaire wagens naar de gevangenis gevoerd.
Brussel, 5 Febr. Gisteren zpn te Manage (een
gemeente in het kolendistrict, halverweegs Bergen
en Charleroi gelegen), de lotelingen, voorafgegaan door
een muziekkorps en de »Mar8eillaise" zingende, ter
loting opgekomen. Zjj hadden papieren op hoed of
muts met het opschrift: »Weg met de bloedwetI" en
werden door wel 2Ö00 personen vergezeld. De orde
is evenwel niet gestoord.
Nederland.
'sGravenliajfe, 5 Febr. Tweede Kamer.
Bp het voortgezet debat over de Stedenwet iB Art. 1
aangenomen met 45 tegen S6 stemmen, nadat de
regeering daarin den 15en Februari had opgenomen
als termjjn voor de in de kiezerslijsten op te nemen
woning.
Art. 2 en 3 werden aangenomen; het laatste nadat
de heer Röell er bezwaar tegen maakte dat in de
verdeeling der gesplitste steden in onderkiesdistricten
niet was voorzien.
Het gewijzigde Art. 4, gelegenheid openstellende
tot stemming des avonds, werd bestreden door den
heer Veegens en ontraden door de commissie van
rapporteurs, benevens door den heer Van Asch van Wjjck.
Ten slotte nam de minister het geheele Art. 4
(wjjziging van Art. 41 der kieswet) terug.
In het debat hierover bestreed de heer Van Kerkwjjk
sterk een wensch van den heer Van Houten om den
Zondag aan te wijzen voor de stemming.
De vorige Artikelen der wet werden aangenomen.
Dit was ook het geval met de jongste overgangs
bepalingen der regeering, met die wjjziging dat
Art. 17 nu ook slaat op partiëele verkiezingen die
tusschen October en April aanstaande mochten plaats
hebben.
De heer Domela Nieuwenhois constateerde voor de
wet te stemmen omdat zjj z. i. een onrecht herstelde.
De Stedenwet werd aangenomen met 52 tegen
38 stemmen. Van de liberalen Btemden de heeren
Veegens, Kerdjjk en Van Houten voor.
De Tweede Kamer zal waarsohjjnljjk op Vrjjdag
13 dezer op recès gaan.
Kuilenburg;, 4 Febr. Gisteren avond om
streeks 10 uur zette het jjs in de Lek zich in beweging.
Honderden menschen waren tegenwoordig om een blik
te werpen op de enorme jjsschotsen, welke voorbjjdreven
jammer dat bet zulk pikdonker weer was, waut midden
op de rivier kon men niets zien.
Toen de Lek giDg kruien, was de waterstand 5.70
M. 4- AP., wat tpdens het drjjven van het ps tot 5.90
M. 4- AP. opliep.
Heden morgen om halfvjjf ging het ps weder zitten,
doch is later weder drjjvende geworden.
Mïcl<ïelt>u**g;, 4 Febr. De puinhoopen van de
afgebrande gebouwen in de Gravenstraat alhier smeul
den Dinsdag avond en gedurende den afgeloopen nacht
nog zoo erg, dat de ter waking achtergebleven spuit
herhaaldelijk water moest geven.
Ook heden rookte de ruxoe nog en was eene spuit
in de Gravenstraat tot werken gereed.
In verband met deze zaak is nog een derde persoon
gearresteerd en naar het huis van arrest overgebracht.
Het is zekeren E., thans zonder beroep, vroeger winkelier
in vleeschwaren in de Segeerstraat alhier.
Goes, 5 Febr. De goederenboot «Admiraal de
Ruiter" is voornemens a.s. Zaterdag te trachten naar
Rotterdam te varen.
De Sociëteit «Eensgezindheid" heeft eene ader
lating ondergaan, die haar op een verlies van 80 leden
komt te Btaan. Deze zullen eene nieuwe sociëteit vormen,
vermoedelijk onder de zinspreuk «Verdraagt elkander
zoo min mogeljjk."
De straf van 7 dagen hechtenis, waartoe M. E.
Hufkena, gescheiden vrouw van J. J. Gilse, veroordeeld
was wegens het tot zich nemen van haar kind, is bjj
Koninkl. Besluit veranderd in eene boete van 25.
Herbenoemd tot burgemeester van Kapelle bp
Goes de heer van der Mandre.
lerseke, 5 Febr. De kolenbond «Voordeel",
opgericht in Januari 1890, hield Dinsdag avond hare
eerste jaarvergadering. Het ledental bedraagt op het
oogenblik 328; in 't geheel zjjn 9487 H.L. steenkolen
aangekocht tegen een gemiddeld bedrag van 887s
cent per H.L. Aan de beurt van aftreden waren do
secretaris-penningmeester en twee commissarissen, welke
laatste niet wenschton herkozen te worden. In hunne
^laata werden benoeiöd de heeren M. Abrahamse en
M. Wéstdorp. De secretaris-penningmeester D. Vogel
werd met 80 van de 87 stemmen herkozen en zjjn
salaris werd van 40 tot 100 verhoogd. Nadat in
het reglement een paar wijzigingen aangebracht waren,
werd de vergadering gesloten.
Ierselce, 5 Febr. In de vergadering van de hand
boogschutterij »Sint-Bastiaan" alhier werd door den pen
ningmeester Z. Bouwens rekening en verantwoording gedaan
over het afgeloopen jaar. De inkomsten bedroegen 259.97
en de uitgaven 231,09s zoodat er een batig saldo is van
ƒ28.875. Nog werd bepaald, dat den 28 Mei op den Heiligen
Sacramentsdag een concours zal gehouden worden op den
vogel, waartoe alle sociëteiten van Noord- en Zuid-Beveland
zullen worden uitgenoodigd.
Naar wij uit goede bron vernemen, zal het wereld
beroemde muziekkorps van het Heilsleger te Londen, ook
deze gemeente bezoeken. Aan het Kerkbestuur is reeds
gevraagd om de Ned. Herv. Kerk voor dat doel te gebruiken.
Kats. Zondag 1 Februari vierde het hoofd der
school, de heer J. Sturm, alhior zjjn vjjf en twintig
jarig- jubileum. Maandag werd. er dientengevolge feest
gevierd. Des morgens vroeg reeds wapperden uit de
meeste huizen de vlaggen. Dat het niet aan bljjken
van achting en waardeering ontbrak, getuigen de
geschenken, die Z.Ed. werden vereerd. Velen waren
des avonds in de woning van den Jubilaris vereenigd.
Buiten werden voetzoekers afgeschoten en teertonnen
gebrand des avonds. De schoolkinderen werden des
middags onthaald. Da jubilaris liet des morgens de
armen bedeelen. Het feest, dat tot middernacht duurde,
zal lang in de herinnering bljjven voortleven.
Kolijusplaat. Beproefde Donderdag 1.1. onze
wakkere veerschipper op Zierikzee, A. Karreman, weer
de passage te openen, op ongeveer 100 M. van het
Zierikzeescbe hoofd gekomen moest hjj met zpn passa
giers onverrichter zake terugkeeren. Dinsdag 1.1. is bjj
's morgens weer van hier vertrokken en nu met
gunstiger succes. Hjj is tot Zierikzee gevaren en des
avonds goed en wel hier gearriveerd. Daardoor is de
gemeenschap met Zierikzee weer hersteld en vaart bjj
eiken Donderdag weer als gewoonljjk.
Dat de Ooster-Schelde voor zeilschepen weer goed
bevaarbaar is, bljjkt hiernit, dat er hier 2 schepen
van Bergen op Zoom zjjn gekomen om peeën te laden
en weer een ander 1.1. Zaterdag geladen daarheen ia
gevaren.
St. Maarteuscljjk, 5 Febr. Als eene bijzon
derheid kan van hier gemeld worden, dat dezer dagen
door den arbeider Jb. op den Brouw alhier een levende
bonte vlinder gevangen is. Dit diertje had den strengen
winter doorstaan tussohen twee stukken hout, afkom
stig van een gesloopte meestoof, die in de open lucht
lagen.
Starenisse, 5 Febr. Volgens den alhier van
wege het K. N. Meteorologisch Instituut te Utrecht
geplaatsten regenmeter viel er in Januari van dit jaar
67 m.M. regen, tegen 80 m.M. in dezelfde maand van
het vorige jaar. De hoogste barometerstand in die
maand was 78.3, de laagste 75 c.M.
Bruinieso, 5 Febr. Door de commissie, die zich
in onze gemeente gevormd heeft, om onze behoeftige
dorpsgenooten bjj te Btaan, is eene som van ruim ƒ340
ingezameld. Dit bedrag wordt besteed om door het
verschaffen van levensmiddelen onderstand te verleenen.
Dese manier om in de vele nooden door den winter
veroorzaakt tegemoet te komen, vindt bjj velen in
stemming. 't Zou wellicht overweging verdienen voort
aan ook het bedrag der gewone Nieuwjaarsoolleote in
den vorm van levensmiddelen, steenkolen, enz. aan de
armen uit te reiken. Gedurende een zestal weken iB
nu een bedrag van niet minder dan ruim ƒ1000 voor
de behoeftigen ontvangen. Is das de weldadigheidszin
der gevers zeer te prjjzen, een woord van lof komt
voorzeker ook toe aan de mannen, die zich de vele
moeite getroostten aan het inzamelen en verdeelon der
gelden verbonden.
In de vorige week zjjn van hier 20000 oesters
verzonden. Ook de handel in mosselen is weer begonnen.
70 balen werden naar België, een geljjk getal naar
Engeland en 60 balen naar Duitschland en Holland
verzonden. Een totaal dus van 200 balen. De prjjzen
bedroegen 2 2,50 per baal.
Reuesse, 4 Febr. Heden, half 12, arriveerde de
HoogWelEd.Geb. Heer Baron F. P. H. Boetzelaar,
benoemd burgemeester der gemeente Renesae. Na door
een eerewacht te paard, bestaande nit een 88tal ruiters,
aan de grensscheiding te zpu opgewacht, werd hp met
geestdrift binnen de kom der gemeente ontvangen.
Bjj de aan 't begin van het dorp opgerichte eere
poort van de Zangvereeniging, werd hp met een
driewerf «hoera" verwelkomd, waarna de stoet, voorat-
gegaan door de leden der Zangvereeniging, haar tocht
tot voor het prachtig en smaakvol versierde gemeente
huis voortzette. Hier had de plechtige installatie
plaats van den Burgemeester. Het teek en zjjuer
waardigheid werd hem onder een korte doch kern
achtige toespraak bjj monde van den loco-burgemeester,
den heer K. Steur Rz., omgehangen.
Zichtbaar aangedaan, beantwoorddejhjj die toespraak,
beval zich bp den gemeenteraad en de gemeentenaren
aan eu hoopte zooveel mogelpk zpn tjjd en krachten te
wjjden aan het heil der burgerjj en den bloei der
's Avonds waren de genoodigden met den burge
meester in hun midden gezellig bjjeen in het op
smaakvolle wjjze geïllumineerde gemeentehuis. Eenige
zangstukjes werden door de leden der Zangvereeniging
ten gehoore gegeven, en het afsteken van een vuur
werk, een broo van genoegen, besloot de feestvreugde.
Vrjjdag zal den scholieren een feestje bereid worden.
Zierikzee, 5 Febr. Voor de vaceerende betrek
king van leeraar in de Nederlandsche taal- en letterkunde
aan de Hoogere Burgerschool en in de Nederlandsche
taal aan de burgeravondschool alhier hebben zich elf
sollicitanten aangemeld.
De gemeenteraad van Serooskerke (Schouwen)
heeft zpne adhaesie betuigd aan het door den Raad
van Brouwershaven aan de Tweede Kamer ingezonden
adres, betreffende eene betere verbinding van onze
eilanden met den vasten wal, en zal bjj adres aan de
Tweede Kamer daarvan doen bljjken.
Aan de Rijksuniversiteit te Leiden is o. a. met
goed gevolg het doctoraal-examen in de wetenschap
afgelegd door don heer H. Zaalberg.
Dinsdag morgen werd aan boord van het te
Vlissingen in het dok liggende en voor Antwerpen
bestemde barksohip «Gipsjj Queen" een geneesheer
geroepen, wjjl een mau der equipage sedert eenige
dagen ongesteld was geweest. De geneesheer was niet
over den toestand tevreden en beval dat de man tot
eene betere verpleging naar het stedelpk gasthuis
moest vervoerd worden.
Toen daarvoor de noodige orders waren gegeven
en de brancard ter afhaliug was gezonden, bleek
de bewuste persoon overleden te zpn. Het werd
noodig geoordeeld dat de begrafenis nog denzelfden
dag moest plaats hebben, en zoo werd deB nam. na
4 uren, van niemand vergezeld, het ljjk van den zee
man verre van zpn vaderland op de algemeene begraaf
plaats ter aarde besteld.
Zleirilxaeee, 6 Febr. Het stoomschip «Schelde"
arriveerde hier gisteren buitenom van Rotterdam, vol
geladen met goederen.
De stoombooten «Zierikzee" en «Zeeland" zullen
mede hunne dienst hervatten. Zie Advertentie
t— De Commissie van onderzoek naar den toestand
aan de Koninkljjke Militaire Academie heeft dezer
dagen een langdurig onderhoud gehad met den heer
mr. Goekoop, lid der Tweede Kamer, naar aanleiding
van de door hem in de Kamer Termelde feiten.
De commissie bevond zich j.l. Zaterdag te Breda.
De heer Domela Nieuwenhuis is candidaat gesteld
door de «Volkspartjj" in Schoterland voor de Tweede
Kamer.
De heer A. Brummelkamp, redacteur der N. Prov.
Gron. Ct. te Groningen, is door den bond van anti
revolutionaire kiesvereenigingen tot candidaat gesteld
▼oor het lidmaatschap der Tweede Kamer (district
Zuidhorn.)
In een zjjtak van de Berkel te Zutfen is het ljjk
gevonden van den sedert 2 jaar vermisten notaris J.,
te Gorssel.
Vóór de rechtbank te Assen werd Vrjjdag behan
deld de sensatiemakende zaak van Grietje Wobbes
Gaaikema, weduwe vau Klaas Hellinga, oud 59 jaar,
beklaagd van te Roden op of omstreeks 9 October jl.
en volgende dagen, na daartoe vooraf het plan te heb
ben beraamd, aan hare dochter Grietje Hellinga opzet-
teljjk en met den wil om haar te dooden, te hebben
toegediend meerdere hoeveelheden rattekruid, tengevolge
waarvan genoemde dochter in den Dacht van 13 öp 14
October daaraanvolgende was gestorven.
Eene ontzaglpke menigte menschen verdrong zich
reeds een uur vóór de opening der zitting voor het
paleis van justitie.
Tpdens de zitting vielen van tjjd tot tjjd vrouwen
in onmacht en moesten uit de zaal worden verwijderd.
De beklaagde, een vrjj deftig gekleede vronw, weende
van tjjd tot tjjd gedurende de behandeling der zaak,
doch werd door de bjj haar geplaatste rijksveldwachters
met behulp van water en eau de cologne in behoorljjkeu
toestand gebondenvan berouw over haar daad gaf zjj
overigens zeer weinig bljjkeD.
Nadat de verschillende stukken en verslagen van
deskundigen, op de zaak betrekking hebbende, waren
voorgelezen, werd de beklaagde door den president der
rechtbank ondervraagd. Zjj bekende, hare dochter op
verschillende tijdstippen rattekrnit te hebben toege
diend in thee, in karnemelkspap en in water; zjj zou
dit gedaan hebben uit vrees, dat hare dochter onge
lukkig zou worden in het howeljjk met Sterenberg,
den houder van een koffiehuis te Delfzjjl, welk huwelpk
in November zou plaats hebben en voorts nit vrees
dat zpzelvo door dat huwelpk in behoeftige omstan
digheden zou vervallen, ornaat zjj moest leven van
rente van het kapitaal van hare dochter en Sterenberg
niet geneden was een gedeelte van dat kapitaal na
zjjn hnwelpk aan haar af te staan.
Zestien getuigen werden gehoord, onder welke zich
bevonden twee geneesheeren, die het ljjk van het meisje
te Roden hadden geschouwd, en twee scheikundigen,
die te Assen in de maag, ingewanden en bloed eene
hoeveelheid van meer aan 1100 miligram rattekrnit
hadden gevonden, veel meer dan voldoende om een
volwassene te dooden. Uit de verklaringen der overige
getuigen bleek, dat de bekl., die haar vermogen van
80,000 gulden geheel had opgemaakt en in het begin
van het vorige jaar door hare dochter een testament
had doen maken, waarbjj deze hare moeder tot uni
verseel erfgename benoemde, in den laatsten tjjd uit
sluitend leefde van de renten van het vermogen, dat
hare dochter als vaderljjk erfdeel bezat, welk vermogen
door den toezienden voogd van het meisje was belegd
door inechrpving van een kapitaal 22400 op het
Grootboek der 2*/a pCt. Ned. Werk. Schuld. De doch
ter van de bekl. zou in November met Sterenberg in
het huwelijk treden, door welk huweljjk de bekl. ge
heel in behoeftige omstandigheden zou vervallen. Veer
tien dagen vóór den dood van het meisje liet de bekl.
door een vrachtrjjder voor 20 cent rattekruit te Gro
ningen bjj een apotheker halen, en verzocht den vracht
rjjder zulks voor hare dochter geheim te houden. Toen
het meisje door het toedienen van het rattekrnit in
de hevigste benauwdheid geraakt was, weigerde de
beklaagde een geneesheer te ontbieden, niettegenstaande
haar buurman haar znlks ten dringendste aanbeval.
Verschillende andere voor de bekl. hoogst bezwarende
omstandigheden kwamen bjj het getuigenverhoor aan
het licht.
Nadat het uitvoerige getuigenverhoor was afgeloopen
bleef de bekl. volharden in hare bekentenis. Daarna
waB het woord aan den snbst.-officier van justitie, mr.
W. C. A. Scholten, die het openbaar ministerie waar
nam. Hjj begon met te wjjzen op de advertentie, voor
komende in de Asser en Groninger Couranten van 16
en 17 October, waar bp de bekl. aan familie, vrienden
en bekenden aankondigde, dat na eene ongesteldheid
van eenige dagen tot hare diepe droefheid was over
leden haar zoo innig Reliefdeen eenige dochter Grietje,
op den leeftpd van bjjna 20 jaren. Voorzeker zullen er
zeer weinig personen geweest zpn, die, deze advertentie
lezende, zouden denkeD, dat de moeder, die deze adver
tentie onderteekende, de moordenares was van hare
dochter, wier overljjden zjj op zoo weemoedigen toon aan
kondigde. Spreker was van oordeel, dat in tal van jaren
in Nederland niet gepleegd was een zoo ontzettend
misdrjjf als heden voor de Drenteche rechtbank werd
behandeld. Is er, vroeg Spreker, afgrjjseljjker misdrjjf
denkbaar, dan dat eene moeder met voorbedachten rade
en zonder eenige verzachtende omstandigheid hare
eenige dochter, 20 jaar oud, door het toedienen van
rattekruit een vreeseljjken dood doet sterven? Spreker
meende, dat er zeker velen zonden gevonden worden,
die het betreurden, dat in 1870 de doodstraf in Neder
land was afgeschaft. Wanneer de doodstraf nog bestond,
betwpfelde hjj het, wegens het verschrikkeljjke van het
misdrpf, dat het hoofd van den staat in dit geval
gratie zou hebben verleend.
In vele rjjken van Europa, zooals Engeland, Frank-
rjjk en Duitschland, zou de bekl. hoogst waarechjjnljjk
niet aan de doodstraf zjjn ontkomen. Zjj, die in don
namiddag van 15 Oct. in het schoollokaal te Roden,
waar de schouwing van het lpk van Grietje Hellinga
plaats had, tegenwoordig warenhaddeD met den
grootsten weemoed aanschouwd dat in den bloei harer
jaren vermoorde meisje, met dat prettige, blozende
gelaat, dat fraaie blonde haar, die lieve blauwe oogeD,
dat levenslustige meisje, dat vier dagen later, op 19
Oct. haren 20en verjaardag zou hebben gevierd en dat
één dag voor dien verjaardag werd ter aarde besteld.
Wat de mate van straf betreft, die aan de bekl.
moest worden opgelegd, kwam het Spreker voor, dat
wegens het verschrikkeljjke van het misdrjjf, op de
bekl. de zwaarste straf moest worden toegepast, die
haar kon worden opgelegd. Spr. zeide: God moge het
aan deze vrouw vergeveu, hetgeen zjj aan hare dochter
heeft misdaan, wjj, menschen, kunnen het haar niet
vergeven. Ten slotte hoopte spreker van harte, dat
