ZM IUkZl rSl lli; NIEUWSBODE.
Donderdag 22 Januari 1891.
Directeur-Uitgever J. WAALE.
NIEUWSTIJDINGEN.
Verschijnt DINSDAG, DONDERDAG en
ZATERDAG.
De prijs per 3 maanden is ƒ1,30, franco per post
1,60.
Noord-AmerikaTransvaal, Indië enz. verzending
eens per week, 10,per jaar.
47ste JAARGANG. No. 5954.
Advertentiënvan 13 regels 30 Cts.
meerdere regels 10 Cts., kunnen uiterlijk tot des
Maandags, "Woensdags en Vrijdags middags
12 ure bezorgd worden.
Groote letter wordt naar plaatsruimte berekend.
Bij het uitgeven van dit Mo.
zijn de posten van Maandag
JDinsdag en 'Woensdag nog niet aan
gekomen, zoodat tv ij ge ene Couranten
of Brieven hebben ontvangen. Jiïe in
zenders van Advertentiën of Stukken
■iceten alzoo de oorzaakwaarom deze
thans niet zijn opgenomen.
lóo gevoelen wij dan in erge mate
het isolement. JEchter alle hulde aan de
postdirectie, die allé mogelijke moeite
doet om daarin te helpen. Itoch tegen
ile Matuur is het moe iel ijk vechten.
Wij hebben getracht zooveel mogelijk
het nieuws mede te deélen per telegram
en vertrouwen, dat wij daarmede onze
abonné's genoegen doen.
De Directeur-Uitgever,
China.
Chineeache zeeroovera. Hét Btooraacbip »Nainoa"
vertrok 10 Dec. van Hongkong naar Swatow met vijf
salon- en 220 Chineesche dekpassagiers, de laatste meeren-
deels koelies, die van de »Straits" terugkwamen met
hun spaarpenningen bij zich. Op de hoogte van het
eiland Pioghoi gekomen kwam plotseling uit de Chi
neeache dekpassagiers een bende zeeroovers te voorschijn,
tusschen de 40 en 50 man sterk. Zjj waren allen met
revolvers en sabels gewapend, en naar een zooals later
bleek zorgvuldig overgelegen plan, verdeelden zij zich
in vier afdeelingen. Een afdeeling begaf zich naar do
salon, waar de gezagvoerder zich met de passagiers
aan tafel bevond, één naar de brug, een audare naar
het verblijf der stuurlieden en machinisten en de vierde
naar de machinekamer. Vooraf hadden zij de scheeps-
wapens en ammuntie weten te bemachtigen. Alle
Europeanen werden opgesloten en bewaakt door 4
roovers, die nu en dan hun revolvers en sabels door
de houten jalouziën van de deur staken. De roovers
plunderden nu op hun gemak het stoomschip. Van de
Chinee8che equipage en passagiers hadden zij niet het
minste gevaar te duchten en voor zij zich van boord
begaven, wierpen zij een zak met ongeveer 200 dollars
in de machinekamer, als een geschenk aan de Chi-
neesche stokers. Zij namen ongeveer 20,000 dollars aan
waarde mede, na bjjna 8 uren in het bezit van het
atoomschip te zjjn geweest. Er waren 40 kisten opium
aan boord, waarvan niets werd gestolen. Nadat de zee
roovers het stoomschip hadden verlaten, werd besloten
naar Hongkong terug te keeren. Het dek lag bezaaid
met voorwerpen, welke de roovers eerst gestolen maar
later weder weggeworpen hadden. Ook werd een der
passagiers, Petersen genaamd, vermoord op het dek
gevonden. Bij aankomst werden de gewonden naar
het hospitaal gezonden. Er waren vele rjjke Chineezen
aan boord van San Francisco en van de »Straits", die
vla Hongkong naar Swatow terugkeerden.
Arg'entijnsche Republiek.
In vier jaren tijds is het Argentjjnsche postbestuur
voor eene som van dertien millioen frank bestolen.
By de liquidatie van het regiem-Celman was er in
het postwezen, dat onder het bestuur van Dr. Carcano,
een boezemvriend van den ex president, had gestaan,
een tekort vuu ongeveer elf millioen pesos. Tallooze
brieven met geldswaarden warenzoo zeide men,
verloren gegaan en waren nooit betaald; daarenboven
bleken er veol meer postzegels te zjjn uitgegeven, dan
de Staatsdrukkerij had geleverd. Carcano ging te werk
als volgt: by had in zjjne woning eene steendrukkerij
opgericht, die post- en wisselzegels van alle soorten
vervaardigde en waarmee hjj vele millioenen verdiende.
De Argentijneo zjjn. aan zulke ontdekkingen echter
reeds gewoon, zoodat de mededeeling van deze handel
wijze des gewezen postbestuurders door de dagbladen
onder de gewone gemeDgde berichten geplaatst werd.
Ook zal hot niemand invallen gerechtelijke vervolging
tegen Carcano te eischen, die in ongestoorde rust van
zijne geroofde millioenen te Buenos-Ayres leeft.
Italië.
Vreepeljjke tooneelen deden zich, blijkens te Rome
verschijnende bladen, voor, aan boord van het onlangs
van Genua naar Valparaiso vertrokken schip ^Casimir",
dat een groot aantal gecontracteerde landverhuizers
naar Chili overbracht. De scheepskost was zoo onvol
doende en ten slotte zoo ongenietbaar, dat de onge-
lukkigen, die toch wel niet verwend zullen geweest
zyn, hun klachten by den kapitein inbrachten.
In plaats van de landverhuizers nu beter eten te
geven, liet de kapitein hun geheel beschimmeld
kastanjebrood (als eenige voedinguitreiken, hetgeen
de reeds lang smeulende vonk van ontevredenheid tot
een helle vlam deed ontbranden. Men wierp den
kapitein den bedorven kost naar het hoofd en men
zou hem verscheurd hebben, als de matrozen hem niet
met revolvers en geweren te hulp waren gesneld.
Tegelijkertijd liet men de brandspuit op de onte
vredenen werken en wel met kokend water uit de
stoomketels, waardoor een groot aantal maDnen, vrouwen
en kinderen jammerlijk gekwetst werden. Met groote
moeite werden eenige wanhopigen door de vrouwen
verhinderd om het schip in brand te steken.
Na een ontzettende reis van 4 dagen kwam de
»Casimir" te Valparaiso aan, waar de ongelukkigen
haltdood aan de agenten, met wie zjj hun contract
gesloten haddeD, overgeleverd werden. Het verhaal in
de bedoelde bladen is van een der landverhuizers zelf
afkomstig.
Zwitserland.
Ook in Zwitserland profiteert men van den strengen
winter. Als de koude nog een paar weken aanhoudt,
kan men op de meeste meren schaatsenrijden. Het
Zü richer meer is reeds toegevroren.
Duitschland.
In het artikel van prof. Koch in het Deutsche medi-
zinische Wochenschrift, waarvan thans een volledige
vertaling voorkomt in de N. R. Cl., zegt de geleerde,
dat zjjn vroegere gedane opgaven in het algemeen
volledig bevestigd zjjn door de sedert in het werk
gestelde proefnemingen. Over de waarde van het
middel uit een oogpunt van diagnose is men het al
gemeen eens. Ook ten aanzien der genezende werking
van het middel wordt door de meeste artsen bericht,
dat, ondanks den naar verhouding korten duur der
kuur, by vele zieken reeds eene meer of minder ver
gaande verbetering is waargenomen. In niet weinige
gevallen zou, naar aan Koch bericht werd, zelfs ge
nezing zijn verkregen.
Slechts door één geneesheer is beweerd, dat het
middel schadelijk is.
Langs welken weg prof. Koch tot zjjne belangrjjke
vinding gekomen is, bljjbt uit het volgende. Wanneer
men gezonde zeezwyntjes met eene zuivere cultuur van
tuberkelbacillen inent, dan kleeft in den regel de entings-
wond dicht en schjjot in de eerste dagen te genezen.
Eerst in den loop van 10 tot 14 dagen ontstaat er een
hard knobbeltje, dat weldra doorbreekt en tot aan den
dood van het dier eene etterende plek vormt. Geheel
anders echter gaat het toe, wanneer een reeds
tuberculeus krank zeezwjjutje met zuivere cultuur geënt
wordt. Ook hier kleeft aanvankelijk de kleine entings-
wond dicht, dooh er vormt zich geen knobbeltje. Den
volgenden of den tweeden dag wordt de geënte plek
hard en neemt eene doükere kleur aan, evenals de
omgeving tot eene middellyn van 0,5 tot 1 centimeter.
In den loop der volgende dagen blykt dan steeds
duidelijker, dat de aldus veranderde huid necrotisch is.
Zij wordt ten slotte afgestooten, en er bljjft dan eene
vlakke ulceratie achter, die gewoonlijk suel en duur
zaam geneest, zonder dat de aangrenzende lymphvaten
worden aangestoken.
Deze in het oog loopende werking vertoont zich
niet uitsluitend bij lerende tuberkelbacillen, maar doet
zich ever.zeer voor by gedoode, onverschillig of men
•ze, geljjk Koch aanvanfeelyk beproefde, door langdurige
lage temperatuur, of door kookhitte, of door zekere
chemicaliën had doen sterven. Na het verscbynsel te
hebben ontdekt, heeft de geleerde het in alle richtingen
verder nagespoord, en daarbjj bleek, dat afgestorvenen
zuivere culturen van tuberkelbacillen, nadat zij fijn
gewreven en met water vermengd zjjo, by gezonde
zeezwyntjes in grootere hoeveelheid onder de huid
kunnen worden ingespoten, zonder dat er iets anders
dan plaatselijke ettering ontstaat. Zulke inspuitingen
behooren tot de eenvoudigste en zekerste middelen om
etteringen te doen ontstaan, die vrjj zija van levende
bacteriën. Tuberculeuse zeezwyntjes worden daarentegen
reeds door inspuiting van zeer geringe hoeveelheden
van zulke met water verdunde culturen gedood, en wel
naar gelang der aangewende dosis, in een tijdsverloop
van 6 tot 48 uren. Eene dosis, die niet meer toereikend
ia om het. dier te dooden, kan eene uitgebreide necrose
der huid binnen het bereik der plek van inspuiting
teweegbrengen. Wordt echter de waterige cultuur nog
verder verdund, zoodat zy nauweljjks zichtbaar noch
troebel is, dan blijft het dier in het leven, en wanneer
de inspuitingen met 1 tot 2 dagen tusschenpoozing
worden voortgezet, volgt er eene spoedig merkbare
verbetering in zijnen toestand: de zwerende inentings-
wond verkleint en vormt ten slotte een litteeken,
hetgeen zonder dergeljjke behandeling nooit het geval
is; de gezwollen- lymphvaten worden kleiner, de
voediogstoestand wordt beter en het ziekteproces komt,
wanneer het niet te ver gevorderd is en het dier aan
verval van krachten te gronde gaat, tot stilstand.
Hiermede was de. grondslag tot eene geneeswjjze van
tuberculose verkregen. Het kwam alleen hierop nog
aan, het in het lichaam plaatsgrijpend proces ook
daarbuiten te bewerkstelligen en zoo mogeljjk eene
genezendwerkende substantie zelfstandig uit de tuber
kelbacillen af te zonderen. Met behulp eener van 40
tot 56 pet. sterke glycerine-oplosBing is het Koch
eindelijk gelukt, eene doeltreffende zelfstandigheid uit
tuberkelbacillen te bekomen. Het is de aldus verkregen
vloeistof geweest, die tot herhaling der proeven aan
andere artsen is afgegeven.
Het middel, dat tot bestryding der tuberculose is
toegepast, is mitsdien een extract van glycerine uit
zuivere culturen der tuberkelbacillen. Dit kan nog
verder gezuiverd worden, maar zulks biedt voor de
toepassing in de practijk geen nut aan.
Wat de samenstelling van de werkzame substantie
aangaat, kan men voorloopig niets anders dan ver
moedens uitspreken. Koch heeft daaromtrent zijne
meening. alsook omtrent de wijze, waarop men zich
de specifieke werking op het tuberculose weefsel heeft
voor te stellen, en hjj spreekt die meeningen ook uit.
Onze ruimte gedoogt echter niet, daarbij stil te staan.
Ondanks bovenstaande mededeelingen van Koch, zou,
naar gemeld wordt, toch geen bacterioloog, op grond
daarvan, in staat zijn het middel te bereiden. De
bereiding zal dan ook bljjven geschieden door dr.
Libbertz, onder leiding van prof. Koch. Het voornemen
om het middel onder toezicht van den Staat te doen
bereiden, zou opgegeven zjjn.
Koch vertrekt weldra naar Egypte en zal eerst in
Maart terugkeeren.
Socialistische vrjj beid! Dezer dagen is te
Berlijn een vergadering gehouden om te beraadslagen
over de oprichting eener rereeniging tot ontwikkeling
van den werkman". De bedoeling was echter, volgens
Liebknecht's verklaring, alleen de oprichting van een
school ter ontwikkeling van personen, die geschiktheid
bezitten om op te treden als socialistische agitatoren,
en die daartoe een cursus zouden moeten doorloopen
in het Duitsch, geschiedenis, aardrijkskunde, natuur
kunde, staathuishoudkunde en stenographic. Voorts
zouden er leeekamera, bibliotheken, spreekclubs eu
een inrichting ter verspreiding van geschriften moeten
worden geopend, en by deze inrichtingen een werk-
liedentooneel moeten worden opgericht. Iedereen, man
of vrouw, meer dan 21 jaar oud, zou vooreen maande-
lyksche contributie van slechts 25 pfenniogen lid van
deze werklieden-academie" kunnen worden. Maar wie
zulk een academie bezocht, zou geen boek of geschrift
in handen mogen nemen wat niet vooraf door het
socialistisch partijbestuur was goedgekeurd.
Het heeft zich in Pruisen gedurende het jaar
1889 niet minder dan 151 maal voorgedaan, dat families
zich mochten verbeugen in de geboorte van een drie
ling en wel 38 keeren 3 jongens, 45 maal 2 jongens
en 1 meisje, 36 maal 1 joDgen en 2 meisjes en 32
maal 3 meisjes.
Nederland.
Heerenveen. De volgende zaak maakt te
Oldeboom veel gerucht
Den 20 Juni vau het vorige jaar reeds werd door
den timmerman R. Bjjlsma aldaar by de ryksveldwacht
te Heerenveen eene klacht gedaan tegen den hoofd
onderwijzer P., die zyn zoontje ernstig zou hebben
mishandeld. De vader toch beweerde, dat het jongentje
tengevolge van die mishandeling aan het sukkelen is
geraakt en voortdurend onder behandeling van een
geneeskundige moest worden gesteld.
Het geval maakte veel sensatie en zelfs in den Ge
meenteraad werd er scherp over gediscussieerd.
Dr. Folkersma beweerde echter, dat de ziekte van
het kind geen gevolg was van ontvangen slagen aan
het hootd.
Nu Zondagnacht is het kind overleden en reeds
's anderen daags heeft de vader zich naar den Off. van
Justitie te Heerenveen begeven en by dezen aange
drongen op een nader onderzoek.
Aan dit verlangen is voldaan. Reeds Dinsdag hebben
de Off. en de Subst.-Off. van Justitie, vergezeld van
de doctoren Rinkes en Kylstra, als deskundigen, zich
naar Oldeboom begeven en een lijkschouwing gedaan.
By deze schouwing is geblekeD, dat de dood van het
kind niet aan een gevolg van de beweerde mishandeling
kan worden toegeschreven.
Rotterdam, 17 Jan. Het navolgend telegram
is heden by de Kamer van koophandel alhier ont
vangen
Af 19 dezer wordt goederenvervoer van Duitschland
rechtrjjnsche stations via Venloo en via Emmerik go-
heel heropend. Steenkolen echter alleen by gesloten
treinen van hoogstens vyftig wagens voor niet meer
dan drie bestemmingen. Omtrent linkeryosch verkeer
hopen wy morgen te berichten.
Directeur Generaal,
Cluysenaar.
Bruinisso, 20 Jan. Gisteren hield de Vieschery-
vereenigiDg alhier eene vergadering, die door 29 leden
by gewoond werd. Na opening door den voorzitter eh
voorlezing en goedkeuring der notulen werd door den
president voorgesteld aauvraag te doen om voor de
pachters der Herkingsche bank uitstel van betaling
der pacht te verkrjjgen tot 1 Dec. a.s. Dit voorstel,
gedaan om eenigszins tegemoet te komen aan de groote
schade, die door den gedwongen stilstand van den
handel in oesters en mosselen door de 6chippery ge
leden wordt, vond by alle loden goedkeuring.
Besloten werd dan ook, dat door de pachters, leden
der vereeniging, het verzoek zal gedaan worden ge
noemd uitstel te verkrijgen.
In de tweede plaats werd ter sprake gebracht de
indieniog van een adres aan de Tweede Kamer der
Staten-Generaal, tot ondctuCbuaiug van de pogingen,
die aangewend zullen worden om door lokaalspoor of
tram de kortste verbinding te verkrygen tusschen ons
eiland en den vasten wal. Algemeen werd de wensche-
lykheid daarvan ingezien en eene commissie benoemd,
die met bekwamen spoed de noodige gegevens zal ver
zamelen om met nadruk op de noodzakelijkheid van
bedoelde verbinding te kunnen wjjzen. Voorts werd
besloten, ten einde de toetreding van nieuwe leden te
bevorderen, voortaan de contributie niet in eens doch
in twee geljjke gedeelten te innen.
Ten slotte werd door den heer P. Ockerse nog eenige
inlichtingen gegeven met betrekking tot het opgerichte
ondersteuningsfonds voor schippers.
Twee nieuwe leden traden tot de vereeniging toe.
Dreischor, 21 Jan. Dinsdagmiddag had alhier
eene hardrijdery op schaatsen plaats voor en door be-
hoeftigen. De commissie, bestaande uit de heeren
H. J. der Weduwen, J. W. Goemans, K. J. Verton,
C. de Wilde, J. H. der Weduwen en J. J. Verjaal, had
de rjjderjj in drieën verdeeld.
De le groep van 12 tot 16 jaar, de 2e groep van
16 tot 20 en aan de derde groep, welke bestond in
het vangen van een haan op het ijswerd deel
genomen door jongens beneden de 16 jaar. Alles liep in
de beste orde af. Wy zeggen de commissie en de
inschrijvers dank voor hunne moeite en giften.
Zierikzeo, 21 Jan. In den nacht van Maandag
op Dinsdag is het plankier en steigerwerk aan het
Westhavenhoofd te Zierikzee, over eene lengte van
15 meters, geheel ontzet en aan den Westkant geheel
verbrijzeld, tengevolge van den zwaren ijsgang. Zware
palen zyn geheel door midden gespleten ën dikke
eiken gordingen gescheurd en als riet geknakt.
Waarschijnlijk zal dit gedeelte geheel verniotigd
worden.
Naar wy vernemen was het Maandag 11. honderd
jaren geledeü, dat de broodbakkerij van den heer P.
Coumou alhier door aankoop in het bezit zjjner familie
kwam.
Uit Ierseke schrjjffc men ons
Onze gemeente verkeert voor de zooveelste maal in
een staat van Burger vaderloosheid", is al zoo weer
weduwe. Ditmaal wekt het verscheiden des laateten
vaders wel eenige rouw onder de weidenkenden, en
tereöht, 't haishouden begoif nü waarlijk op een ma
tigen, goeden stap te geraken.
Edoch, aan huwelijkskandidaten om de nog treurende
weduwe te hertrouwen voor de zooveelste maal, weer
geen gebrek, alsot 't de aangenaamste kennismaking
gold van de wereld.
Voor twee heeren circuleerden er al adressen, voor
rang verzoekende by de gesluierde dame, om niet te
spreken van partiëele, op eigenhandje aanzoek doende
vaderlustigen.
(Zulke adressen doen altijd denken aan een troep
wilde ganzeD als de voorste van de kwêk roept,
roept heel de rest ookkwêk kwêk kwêk
kwêkna de 5de of 6de net zoo min wetende wit
er te kwêkken valtalsnu ja.)
TrouwenOcb zeker, dat is op zich zelf genomen
een luchtig baantje; doch getrouwd te zijn en vader
over 'n groot gezin, dat levert vaak nog al bezwaren
in depraktjjkde achter ons liggende ervaringen,
qua Ierseke, zjj a nog al beroemd, ja en berucht ook.
't Is evenwel een bekend probleem»de liefde is
blind", ook die voor baantjes, goede bedoelingen schieten
te kort, krachten worden in de liefderoes vaak over
schat, heeren mede kwekkers onderteekenaars van
adressen, worden vaak, soms later minder fluweelig
ontnuchtering volgt en het wiegeliedje:
»Was ik 'r maar nooit getrouwd
Te laat! slikken je baantje, vluchten of echtscheiden
Dan, Iersekea gezin is 'n lastig gezin, bestaande uit
guuat uit allerlei huwelijken en niet allemaal even
goed opgevoede, soms dwingerige kinderen'n groot
gezin, 'n arm gezin en, men heeft heden redenen
genoeg om te vreezeneen gezin met bevroren vingers
en teenen en andere teere uiterste deelen, als: bevroren
beurzen en zoo voorts.
En vader te zijn van 'n groot gezin met een platten
buidel en nog plattere vooruitzichten en dat boven
dien betere dagen gekend heeft, groot gehuisd en
gemeubeld is ais toen het nog weelde had de
kommiezen hebben na al veel te loopen ons dunkt
zoo'n vaderschap heeft nog al bezwaren.en houdt iets
gewaagds indaar is 'n mannetjesvent met 'n frissche
kop voor noodig, vooral 'n ODpartjjdige kop en
onpartijdige, tevens glasheldere koppen voor 't
onderhavige vaderschap n.l. daarvan vloeit Ierseke
nu net niet over.
Wy nemen echter aan, dat de ambtenaren van den
Burgerljjken Stand, die dit aanstaande huwelijk in
zegenen moeten, ook al zooveel van Ierseke weteD,
dat het hen een ernstige reden zal zyn met de bekende
toestanden hier wat rekening te houden, willen ze
niet willens en wetens eene spoedige echtscheiding in
de hand werken, iets, wat we, desbewust hunnerzijds,
niet edel, en onzerzjjds jammer vinden zouden.
Men zende ons een gemeentehoofd met een hoofd, en
vooral met een onpartijdig hoofd. Trouwen, trouwen,
weêrga! Dat doet iederen leeglooper daar ook, maar
vader zyn?
De geheele menBchenmaatschappij gaat mank aan
een jammerlijk tekort van goede leiding en goede op
voeding.
lta est!
Zierikzee, 21 Jan. Tban6 schijnt ons isolement
zich nog erger te doen gevoelen. Sedert drie dagen
geen poat, daardoor geen brieven en courantenalleen
nog de telegrafie brengt ons in verbinding met de
buitenwereld. Er begint hier behoefte te komen
aan verschillende artikelen. Een ondeugende wensch:
Moge deze winter bevorderlijk zyn om de oogen der
autoriteiten te openen voor onze behoefte aan verbin
ding met den vasten wal.
Heden avond viel eene by ziende vrouw, die
daardoor een verkeerden weg nam, in de Oude Haven.
Daar deze met ys bedekt was, bezeerde zy zich natuur-
ljjk erg, doch met beholp van eenige personen
werd zy behouden op den vasten wal gebracht.
Aan een particuliere correspondentie wordt het
volgende ontleend:
sVliei-and, 4 Januari '91.
Amice l
Dat een postambtenaar met een nieuwjaar nog
briefkaarten schryft mag wel gewaardeerd worden. Ik
dank U dan ook mede namens mijne vrouw voor dit
bewjjs dat ge onzer steeds gedenkt en we wenschen u
toe dat het jaar dat we nu zyn ingetreden voor u en
uwe vrouw veel goeds moge opleveren.
Toen ik op den oudejaarsdag nog aan dezen en genen
wilde schrijven, zei mijne vrouw och doe 't maar niet,
de brieven blijven toch liggen. Toch kwam op den
nieuwjaarsdag de Tesselsche post. De HarliDger boot
of eigenlijk de Terschellinger op Harlingen beeft al
sedert 14 dagen niet kunnen varen. Zoodoende bleven
brieven en postpakketten, eerst te Harlingen, later te
Nieuweaiep liggen. Eergisteren ontvingen we brieven
die 21 en 22 Dec. geschreven waren. Vandaar geraakte
de poatschipper van Tessel op Vlieland door het ys.
De postiljon moest met zjjne slede drie uur aan., deze
zijde van 't Eierlandsche gat wachten en de doornatte
schipper en zijn volk konden niet terug, zoodat do
brieveD van daar weer hier teruggekomen zijn.
De voortdurende stremming der communicatie doet
ons nu terdeeg gevoelen dat we op een eiland wonen.
5 Jan. Een bezoek van een kennis verhinderde my
gisteren avond mijn brief te voltooien. Ik ga nu nog
een beetje met je voortpraten.
De vroege winter heeft hier gelijk op veel andere
plaatsen de wiokeliers overvallen. Ze zijn of liever ze
waren maar gedeeltelijk van den wintervoorraad voor
zien en nu hebben dezen en genen al wat ze konden
opgekocht, zoodat koffie, meel, boonen, suiker, petro
leum en zout, niet of bijna niet meer te koop zijn.
De bakkers hebben niet veel meel meer in voorraad.
Als de winter nog een tijdlang blyft aanhouden, zullen
er buitengewone maatregelen moeten genomen worden
om het eiland te proviandeeren. We hoopten nog op
postpakketten, maar die blyven zoo 't schynt te Har
lingen of te Nieuwediep liggen, 't Gewone vervoer der
postpakketten voor Terschelling en Vlieland geschiedt
over HarlingeD, maar nu dat onmogelijk is, zou men
zeggen, dat van wege de postadministratie maatregelen
zouden genomen worden om de postpakketen, zoowel
als brieven en couranten over te brengen. Gisteren
ontving ik een brief van een boekhandelaar uit Har
lingen die mjj meldde, dat hjj den 22 December een
postpakket aan my verzonden had met schoolbehoeften,
maar 1 Jan. vernomeD had, dat dit te Harlingen nog
op 't postkantoor lag.
Voor Terschelling is de toestand nog erger. Gisteren
is de poatschipper van Terschelling met groot gevaar
op Vlieland gekomen, doch men zegt dat hjj als 't
weer niet veel verandert tegen acht dagen terug kan
keeren. De bakkers op Terschelling moeten zich nu
zonder gist behelpen.
Gelukkig zjjn we ondanks de winterkoude gezond.
De plaatselijke geneesheer ia sedert lang ernBtig ziek.
Men maakte zich al zeer ongerust over 't gemiB aan
geneeskundige hulp, nu die van Harlingen of Terschelling
in 't geheel-niet en van Texel slechts moeilijk te be
komen is, doch een week geleden ia hier een officier
van gezondheid uit Amersfoort gedetacheerd voor den
tijd van drie maanden. De man is hier echter gekomen
zonder zya ioffar te kunnen meebrengen."
Uit de oude KroDyken.
Anno 1667.
In January sestien hondert zeven en seatig
Doen vroor En sneuwde 't seer heftig
Stijf zes weken stond de vaart heel stil.
Drie weeken voer men weer Na wil.
Het voorNaamste dat hier wert genoteert
Is dat Er nog so veel ys kwam in de Meert.
Nota.
Den 16 Maart begon 't weer hart te vriesen
Den 17 Moeste de vissers haar winst verliesen
Den 18 Liep veel volk voor de laag op 't IJ
Den 19 Passeerde men van de een tot de ander zy
Den 20 Bood weer en wind nog wjjnig soen
Den 21 Leek of weer en wind nog anders wou doen
Den 22 was de wind weer felder aant vriesen
Den 23 begon 't ijs door de son hart te verlieBen
Den 24 al vrisende verloort ys zyn kragt
Den 25 zijn er veel over 't jjs-gekoomen met voordagt
Den 26 kwaamen er nog drie van stee over 't IJ
En 's namiddags aylde de scbuyten de stat voorbij
Den 27 heeft de Os: wind op Pampus hoog geset
Den 29 wast vaaren daar over nog wel belet
Den 30 kwaamen daar enige over varen en lopen mee
Den 1 April Liepen enige persoonen nog op deSuyder see
Den 2 is in 't val een schip door 't jjs vast gehegt
Dit is genoteert van M T: loosmans knegt.
Het stoomscheepje »De Burgemeester van Vollen
hoven", dat Donderdag met vrjj wat beschadigde lading
te VlissiDgen binnenkwam, heeft eene alles behalve
aangename reis gehad.
Woensdag middag te drie aren vertrok het vaartuig
van Rotterdam, geladen met stukgoederen voor
Frankrjjk, terwijl bovendien op het dek een zeven en
twintigtal koeien, prachtig fokvee, voor Duinkerken
bestemd, eene plaats had gevonden. Toen het schip in
zee kwam, had het een vrjj hevigen N.O. wind te
verduren, die gepaard met onstuimige zee, het water
herhaaldelijk over het dek wierp.
De koeien, die onbedekt en slechts op een weinig
stroo stonden, werden telkens door stortzeeën overdekt,
wat gevoegd by de vorst, hen bjjna in ijsmassa's ver
anderde. De gevolgen bleven niet uit, want, ofschoon
de equipage gedaan had wat zij kon, bleek bjj het
binnenkomen te Vlissingen dat 3 stuks van het vee
overboord waren geslagen en er 19 gedood waren.
Van de vjjf overige stierf er nog eene in de sluis, terwjjl
eene andere koe op sterven lag. Behouden kwamen er
dus slechts 3 aan den wal.
Een tooneeltje, waardig om door een van Alphon
te worden bezongen:
Het is feest in de openbare school te Dorenweerd, ter
eere van den burgemeester, baron Van Brakell.
Het hoofd der school heeft zjjne speech afgestoken,
thans treedt een van de leerlingen, jhr. Anton van
Brakell, voor de klasse, en spreekt zjjn vader toe:
»Pa! Voor de eerste maal viert U in school feest,
terwjjl ik school ga.
Als leerling der openbare school feliciteer ik U met
uw feest en ik hoop, Pa, dat U altjjd zooveel van de
school zult houdeD, als ik er van houd!"
Jammer, doodjammer toch dat die fameuse kinder
vriend geen eeuwigdurende jeugd heeft mogen genieten
Welk een schoone aanleiding had hjj hier gevonden
om voortaan alle Anton's in het gemoed te prenten
dat schoolgaan een feest is.
LANDBOUW.
Men schryft ons uit Zonnemaire
Door den Voorzitter der Afdeeling Zierikzee van de
Zeeuwsche Maatschappij van Landbouw werd eenigen
tjjd geleden in dit blad verslag gedaan van de uit
komsten eener proef met het zaaien van beetwortelen
op gehalte en het daarop gevolgde van het proef
station ta Breda geeft ons daaromtrent nog een ruim
overzicht.
Voorzeker is daarvan door alle landbouwer s-beet-
wortelteelders met veel belangstelling kennis genomen
en deed genoemde Voorzitter zoowel met het nemen
der proef als met mededeeling van den uitslag een
goed werk. IotU9schen zyn ook in deze gemeente con
tracten gesloten die afweken van de gewone wjjze van
contraeteeren, en daar zoover schrjjver dezer bekend
is hieraan nog weinig openbaarheid is gegeven, kan
het wellicht van eenig belang zjjn er mededeeling
van te doen. Zooala ieder nog weet werden er door
de landbouwers-bietenteelders het afgeloopen voorjaar
gedurig bijeenkomsten gebonden, ten einde bjj het
contraeteeren betere voorwaarden te verkrijgen, dan
er door den bond van fabrikanten den landbouwers
werd aaügeboden. De voornaamste grief van laatst
genoemden waB wel de bepaling in de contracten dat
men verplicht was bet door de fabrikanten verstrekt©
zaad te zaaien. Door de ondervinding geleerd toch,
wist men, dat de meeste fabrikanten zaad leveren, dst
wel bieten voortbrengt met hoog suikergehalte, doch
van klein gewicht. Bov®c<Uen was door proeven be
wezen dat er variëteiten van beetwortelen bestaan,
die ja, wel wat minder gehalte aan suiker bevatten
dan def z.g. fabriekspeeën, ',maar die per Hectare veel
meer gewicht opleveren dan de laatstgenoemden.
Desnoods was men bereid bjj het zaaien van ander
zaad over een klein verschil in prjjs heen te stappen.
Men besloot dan gezamenlijk op deze voorwaarden
zekere hoeveelheid beetwortelland aan te bieden. Zeer
gaarne wilden alle heeren fabrikanten het land op
de door hen zelf gestelde voorwaarden contracteeren,
doch de door de landbouwers voorgestelde verandering
in het contract werd door alle fabrikanten-bondsleden
beslist geweigerd. In deze omstandigheden besloot
verreweg het grootste deel der landbouwers om dan
weer maar op de oude manier te contracteer en, en het
zaad der fabrikanten te zaaien. Een 12-tal landbouwers
echter wenachte op dit punt niet toe te geven. Na
langdurige onderhandelingen met twee fabrikanten
(geen bondsleden) kwamen ze met één dezer, de firma
van Loon, de Ram Co. te Steenbergen overeen, dat
de helft van het gecontracteerde land zou worden
bezaaid met de variëteit Blanche H&tive", wat de
landbouwers zelf konden opdoen, en de andere helft
met sKnauerweisser Imperial", hetgeen de fabrikant
zou leveren. Natuurljjk werden er van weerszjjden de
Doodige waarborgen geëischt en ook gegeveD, dat de
overeengekomen soorten ook werden gezaaid. Ala
prjjs per 1000 K.G. werd aangenomen/"ll, zijnde geljjk
aan de op de gewone wijze gesloten contracten.
De uitslag was dat men algemeen uitstekend voldaan
was over de opbrengst. Op te geven hoe groot het
verschil in opbrengst was tusschen de gewone fabrieks-
peeën en de beide andere soorten is niet gemakkeljjk.
Vooreerst is het soort van land zeer verschillend en
dan nog verschilt het zaad der eene fabriek soms zeer
veel van dat der andere. Algemeen wordt echter aan
genomen dat de Blanche Hative en Kn. Imperial in
gelijksoortig land 6000 K. G. per Hectare meer
opbrachten dan het meest gewicht opleverende fabrieks-
zaad, en 12000 K.G. per Hectare meer dan het minst
opleverende. Het zal dus ieder duideljjk zyn dat de
landbouwers, die deze wjjze van contracteeren hebben
gevolgd, uitstekende financieele resultaten hebben
bereikt. Ook hebben hunne volhardende en beleidvolle
pogingen doen zien dat een niet al te spoedig toe
geven aan de eischen der fabrikanten voor de land
bouwers soms goede gevolgen kan hebben. Ten einde
nu ook het verschil -in gehalte te weten, besloot de
landbouw^societeit alhier tot onderzoek aan het proef
station te Breda op te zenden
11 monsters peeën van zaad van verschillende fabrieken,
6 Knauerweisser Imperial en
5 Blanche Hative.
Het gemiddeld gehalte van het fabriekszaad was
13 66 °/0, van het Kn. Imp. 12 35 °/0 en van laatst
genoemde 11.7 Er blykt dus dat de fabriekspeeën
meer waarde hebben dan de andere soorten, zoodat
fabrikanten in hun recht zijn wanneer ze daarvoor
een hoogere prjjs besteden. Het zou daarom, wanneer
men bjj het algemeen contracteeren op gehalte op te
veel bezwaren stuitte, aanbeveling verdienen dat de
bietenteler met den fabrikant overeenkwam welk soort
zaad er werd gebezigd. Om hiertoe te kunnen geraken
is door bovenbedoelde landbouwers het vorige jaar een
Btap in de goede richting gedaan.
Haagsche Brieven.
's Gravenha-ge, 17 Januari 1891.
't Wintert nog maar altjjd door, nu en dan een
flinke sneeuwbui die de straten weer even vuil
maakt als een paar dagen geleden, tot groot genot
en voordeel der werkeloozen en ten spjjt van het
wandelende heeren- en damespubliek, maar bjjna
steeds vorst, wel niet zoo fel als in December,tdoch
nog sterk genoeg om de duurte van de brandstoffen
in menig huis scherp te doen gevoelen. Ik sprak van
werkeloozen. Ten deele zorgt de Christelijke Volks
bond nog voor hen in de residentie, door ben te
laten wecken aan de straten, maar de inkomsten
van den bond zijn schraal, daar, o schandevoor dit
doel weinig door de ingezetenen wordt bjjgedragen,
die veel meer over hebben voor de koffie- en brood-
uitdeeling van dien Bond, op zich zelve eene uit
stekende zaak, maar die in elk geval toch achterstaat
bjj "het verschaffen van werk. Ecu verdiende boter
ham smaakt lekkerder dan een gekregen. Voor een
ander deel zorgen de werkeloozen voor zich zelf?
Mis, deden ze dat maar. Indien de sociaal-democra
tische leiders net deden als de Volksbondploegen
onder opzicht uitsturen om te arbeiden en bun van
wege den Soc.-Democr. bond schoppen en schuivers
verstrekken, dan toonden ze energie en deden de
socialen wat ze konden om bun broederen bij te
staan. Maar thqns voeren ze ze aan om bezoeken
af te leggen bij den burgemeester of te gaan staan
voor het Paleis in 't Noordeinde, met andere woor
den: om vertoon te maken. Zelfs was er dezer dagen
sprake van een gemeenscbappeljjk bezoek dier werke
loozen aan de Kamer, ofschoon het dusver daartoe
nog niet is gekomen. Ergerlijk is het intusschen
zeker dat het gemeentebestuur totaal niets doet.
Twee dagen beeft bet eenigen bonderden sneeuw
laten scheppen, maar toen stond alles weer stil en
bljjft alles stilstaan. En de Gemeenteraad doet geen
mond openmen laat bet Dageljjksch Bestuur zijn
gang gaan en is bang om te worden afgeblaft. Maar
daarmee zijn de werkeloozen niet gebaat en dus
evenmin bet werkeljjk belang der gemeente, dat
bovenal eischt dat orde- en rustverstoring worde
voorkomen. De organisatie der werkeloozen moge
niet goed zijn, de desorganisatie in ons stadsbestuur
is nog veel erger.
Zaterdag is nu bier ter stede de nieuwe vereeni
ging opgericht, die bestemd i3 om voor een goed
