ZIERÏKZEESCHE NIEUWSBODE. r t Zaterdag 3 Januari 1891. Directeur-Uitgever J. WAALE. NIEUWST» IHVGKX. Verschijnt DINSDAG, DONDERDAG en ZATERDAG. De prijs per 3 maanden is f 1,30, franco per post f 4,60. Noord-AmerikaTransvaal, Indië enz. verzending eens per week, f 10,per jaar. 47ste JAARGANG. No. 5946. Advertentiënvan 43 regels 30 Cta. meerdere regels 10 Cfcs.kunnen uiterlijk tot des Maandags, "Woensdags en Vrijdags middags 12 ure bezorgd worden. Groote letter wordt naar plaatsruimte berekend. Rechthebbenden op een Ynt P«itro- loum, gemerkt N 15 en verder onleesbaar, aan den zeedjjk van Borrendamme aangespoeld en op een greinen dekbalk, zonder merk, op den Banjerd gevischt, worden voor de <ler-<le maal opgeroepen, zicb aan te melden by den Burgemeester van Zierikzee, bjj wien deze Strandgoederen zjjn aan gebracht. Oost-Indië. Aan een particulier schip ven uit Atjeh is het vol gende ontleend: »In den laten avond van den 18en Nov. werd de Ie luit. M. van der Meer Mohr, kommandant van Kota Pohama, een onzer uiterste posten van onzo vesting op Atjeh, gewekt door een haastig kloppen van "den kommandant der week, die hem mededeèlde, dat de Zuidelpke brug over de lagune, welke het eilaod Pohama met den vasten wal verbindt, in brand stond. Onmiddellpk liet genoemde officier een patrouille aan treden, die ter sterkte van 17 EuropeeBche en 9 inlandsche minderen, onder zjjn commando en dat van den 2en luit. J. F. Wenz, zou beproeven met behulp van een aantal dwangarbeiders, allen van kapmessen en brandemmers voorzien, staande onder toezicht van den Europeeschen fuselier Leroy, om den brand te blusschen. •Plotseling viel van achter een djjk, die het eiland doorloopt, een salvo uit geweren en donderbussen en de beide officieren, die aan het hoofd der colonne liepen, zich met de hen volgende fuseliers in de richting van het geluid keerende, zagen flauwtjes door de diepe duisternis, hoe de staart der patrouille door Atjehers met den klewang werd aangevallen.»Attakeeren!" klonk het uit den mond van den kommandant en, gevolgd door luit Wenz, die nog riep: Niet schieten Met de bajonet erop in!" en een zestal fuseliers, ging het op den vjjand los. Een gevecht van man tegen man volgde, dat eindigde met de vlucht der Atjehers. Bjj den aanval bp den staart waren de dwangarbeiders gaan loopen of hadden zich op den grond laten vallen, maar hun opzichter, de reeds genoemde fuselier Leroy had, slech'ts gewapend met een kapmes, stand gehouden, wat waarsoh jj oljj k mede oorzaak is geweest dat de Javanen, die voor hem marcheerden, kalm en bedaard waren gebleven. Leroy is zwaar gewond, zeB klewang- houwen zjjn hem toegebracht, maar zjjn toestand geeft hoop op herstel. Onder een hevig vuur van den vjjand, die, vier dooden in onze banden achterlatende, zoo goed bet ging over de brandende brug was ontkomen, werd toen door luitenant Wenz met 11 bajonetten en eenige dwangarbeiders de brand gebluscht, terwijl de kommandant Yan der Meer Mohr de gewonden had opgezocht en met hen, zooveel mogeljjk gesloten bljjvende, naar de benting terugtrok. Tot den morgen bleef de patrouille-Wenz, versterkt door een inmiddels aangekomen patrouille van Pakan Kroeng-Tjeet, op de plaats van het gevecht in stelling. •Van onzen bant zjjn twee fuseliers gesneuveld, twee zwaar en vier licht gewond. Een rjjke buit aan wapenen, donderbussen, revolvers en klewangs werd gemaakt. •In een komraandements-order hepft generaal Yan Teyn onmiddellpk zjjne hooge tevredenheid te kennen gegeven over den moed en bet beleid door genoemde officieren en bun fuseliers bjj deze overvalling aan den dag gelegd". Eng-eland. Londen, 30 Dec. In de Schotsche spoorweg- crisis is feiteljjk nog geen verandering gekomen, ofschoon de spoorwegbesturen beweren dat er in den toestand langzamerhand verbetering komt. Er hebben herhaaldelijk vechtpartijen plaats gehad tusschen de politie en de werketakenden, doordien de laatstge noemden poogden al degenen die zich nog niet bp hen hadden aangesloten, in de voortzetting van het werk gewelddadig te verhinderen. Italië. Rome, 31 Dec. De Riforma zegtHet bevel van den Paus om het bezoeken der Yaticaansche museums voortaan slechts tegen betaling vau entrée toe te laten, is in Btrijii met de waarborgenwet. Deze wet verleent den Paus slechts het vrjje gebruik der apostolische paleizenmaar geeft hem geen recht tot zulk eene vrjje beschikking als de zooeve'n genoemde. De staat zou desverkiezende de museums in eigen be heer kunDon nemen. De Paus heeft, naar zjjne eigene bewering, de waarborgenwet niet erkend. Dit is echter niet zoo. Hjj heeft wel de dotatie niet aangenomen, maar hjj maakt toch ten ruimste gebruik van alle begunstigingen, welke hem in die wet zpn toegekend, geljjk voldoende bljjkt uit het gebruik zjjner voor rechten omtrent post- en telegraafdienst, zjjne opdracht aan de bisschoppen om het koninkljjk ex quatur aan te vragen, en geljjk ook gebleken is bjj gebeurtenissen ten tjjde van het conclave na het overlpden van paus Pius IX. Do regeering zal ditmaal, om redenen van opportuniteit, aan het Vaticaan alle pjjnlpke vertoogen omtrent het gewaarborgde recht van exterritorialiteit besparende Curie moge echter toezien, dat uit den bovenvermelden maatregel zich geen gevaarlpk prece dent vorme. Anders zou de regeering zich genood zaakt zien, hare waarborgenwet op daartoe noodige wjjze te veranderen. België. Brussel, 30 Dec. Graaf Gericke van Herwpnen, gezant der Nederlanden te Brussel en Nederlandsch gevolmachtigde bjj de Brusselsche conferentie tot be- strpding van den slavenhandel, heeft heden de beide akten dier conferentie onderteebend, betrekking heb bende op: 1°. maatregelen tot het bestrjjden der slavernp en 2°. het heffen van invoerrechten in het onder de conventie begrepen bekken van den Kongo. Door den gemeenteraad van Brussel is het voorstel van de heeren Delannoy en Martigny niet aangenomen, om van gemeentewege een grafkelder beschikbaar te stellen, waarin het stoffelpk overschot van Céiar de Paepe zou worden bpgezet. Door het bestuur der katonoale afdeeling van de Association libérale" is, op verzoek van een aantal kiezers, be sloten eene openbare protest-vergadering uit te scbrpven tegen een der eerste dagen van Januari, waarin de heer Eugène Robert eene voordracht houden zal over bet leven en het werk van César de Paepe. Nederland. Gravenhngo, 30 Dec. De Provinciale Staten van Zuid-Holland hebben heden gekozen tot leden der Eerste Kamer voor de vacature-Hoydecoper de heer mr. E. Cra mers, lid van de Tweede Kamer, met 39 van de G5 stemmen. De heer C. J. van der Ondermeulen kreeg er 24; voor de vacature-Blussé de heer H. A. Nebbens Sterling, burgemeester van Dordrecht, met 42 ran de 67. De heer L. G. C. v. d. Kun kreeg er 22. Groersciyk, 30 Dec. De winter doet zich ook hier hoe langer hoe strenger gevoelen. De Zandkreek ligt geheel met een jjsveld bedekt. Gisteren nacht werd hier eene koude waargenomen van 12° C. 213/s" F. en hedennacht eene temperatuur van 14,/3° C. 261 P. De felle Oostenwind blaast steeds door, fijne ijsnaald jes zweven door de lucht. Het Katsche veer ligt afgesloten en binnenkort is dit ook van het Kortgeeusche veer te verwachten, zoodat tegenwoordig het reizen voor de Noord-Bevelanders kostbaar wordt. Den 22en Hei ISj* gehoudes van het een gei van dea Ka mededi J. de 1 ondern rechthui vonnis8t Tt, ljjke m; uitvoert Zondr van Do\ in een een mai zonder haar w« St. Ni( j zjj hai terng lag me haas. Het den rjj gingen veldwaï was, n een hi zich m gelukk: door d geneeski zware b verwond - Volg teekene herstel niet mi der eve zich di moeder haar n vergeeft en Mas Wat schpnlp St. Jan een 500 is toegï Minder het pla man tc dwaald een gev zeven hebben gerucht dus gel dat Ad zpn, toe Naar iemand gekomei I •Maatsc teelt in voorwoo werking velden f 3500 Een genaamc en Oorlr De he zjjn hul hoofdbés He man. Si de uiterl Het v ons aan te make Het u opgetuig voor, uil Het ie gedicht Maakt d als nieu geschikt keurige wordt aa hooge wi boekje g heeren fabrikaat De reclan den hooi scheiden reclameei brengen. Me aanteeken. Op de Bcbaatsen en de ri kwam de winter ra 13a Msa des morg passeerde 20 Maart, oorloofde gaan ope weBtenwic water wat- Joha het armh Harlingen beeld gekomen om bjj deze felle koude in enkele gedeelten der stad gelegenheden open te stelleD, waar menschen die zich op straat bevinden en verklenmd zpn, zich kunnen warmen. Voorloopig zpn tot dit doel door den wethouder van ooderwjjs reeds twee openbare scholeD, op de Looiersgracht en in de Groote Wittenburgerstraat, gedurende de Kerstvacantie afgestaan. De gymnastiek-lokalen in deze scholen zjjn verwarmd, zoodat iedere verkleumde een warm vertrek vindt. De barre koude, die alle waterwegen met een dikke jjskorst heeft bedekt, heeft daardoor groote BtremmiDg in het verkeer op bet platteland veroorzaakt. Tal van fabrieken, die tot neg toe de ruwe materialen per schip ontvingen, zpn nu genoopt de hnlp der spoorwegen in te roepen en deze zjjn onmogeljjk in staat al die buitengewone klanten te helpen. Enkele suikerfabrieken hebben nu de -campagne geëindigd; anderen laten de suikerpeeeo, geladen in vaartuigen, welke op eenigen afstand van de fabriek ingevroren "^liggen, in karren lossen weten aldus bet werk Veel Heil en Zegen aan Familie, V:güan(je te houden; weer anderen maken van den nood cunstigers, zoowel binnen als buiten aefien deugd, en laten de peeëa per jjsslede aanvoeren. 1. o on van e van het Nieuwe jaar. N0g een gevolg van de koude is dat de groote Qt-oppmsse. S. van NIEUWENHUIJZ,reejJ.raarkten aiechter bezocht worden dan anders en OuwerkerV, (Zeeland). 1 Jan. 1891 Zierikzee in' Hartelijk geluk aan Fam^ie"B^g'i S., New-York, N.-Ami Dunkerk, U. Het compllmentjan^ Stavenisse. Weekmarkten slechter bezocht worden "dveDsmiddelen, als boter en eieren, in prjjs stjjgen. Hartelpke gelukwensch aan Fami ie, g jjeg6nte8 heeft ter gelegenheid van Begunstigers. mTTTTxrwrA'Nr Kerstfeest aan Koningin Wilhelmina een kamer- 1801 ichufc, stjjl Lodewjjk XV, geschonken. Dit schat Stavenisse, 1 Januari loJi. ia versierd met vier sapverfteekeningen, voorstellende gezichten van »het Loo" en geschilderd door J. van Aan Familie, Vrienden en Begnnst g0 gan(j^ Bakhuyzen, J. W. van Borselen, W. Roelofs den Dag. A. SCHILPEROORT) Bruinisse, 1 Jan. 1891. p! en Jan Vroljjk. In hetjaar M. MATTHIJSSE Man.. ZierikzeB Ata. Levensverzekering-Maatsohappi Nederlandeche Onderlinge Brandwant Nederlandache Verzekeringl-MantBC van Onderlinge Waarborg, gevest wenscht zjjn Begunstigers, Vriende, voorspoedig Nieuwjaar toe.J Mijn beste wenneten voor do bu.' Ouwerkerk, 1 Jan- 1891. heilwens) aan Vrienden en Bekenden bjj deij Ouwerkerk. i Mpn beste wenschen aan Fan Bekenden. 'e Ouwerkerk 1 Jan. 1891. R Bii den aanvang van 1891 wtVJ> Vrienden en Bekenden een gel"bij Ouwerkerk.>p Dankbaar voor de gunst tjen. In mpn zaak in jjzerwaiig bjj Wensch ik aan mpn UJat de Een gewenscht, Gelukr0j ver_ En daar mpn Baardige en En nog tal van koojjvond om Blpf ik op uw guns,'kwamen, Want ik geef het fcj schot en Lampen, Rieken, Vfeurig feit Ruim ik voor eener beweert, iou geweest "Veel Icht Het Kalf 1891 toegewenscjt been thuis zoo binnen als buil geven door de /hdbouw en vee- Tfrschenen. In een 1891 zjj voqhr aan de mede- gezegend jaar./aanieg yan proef- ler paardenfokkerij St. Maartenatechappjj Btelde. -gebruik dier laatst- De beste Iters van Waterstaat joden. genoote, St|Oyen verleende weêr i den almanak; het Bp den h woord van dank. onzen begifle firma Gebrs. Hout- als buiteifcclanieboekje, waarvan !d bootje voorstelt. St. M^e van dit boekje geeft woord hiervan melding Dan! Vai reeds zeiden, stelt eene Diffvimpel, met volle zeilen, Eqhk. B/ boeiende vertelling, een "ihter, den heer v. d. Lans. ikje, hetgeen dienen moet Ijle clientèle, alleen reeds I van iedere salon, ook de Erdoor ons oog aangenaam 01 bjj om dit geschenk eene 'Door oud en joDg zal dit and genomen, waardoor de -ffzekerd zjjn hun doel: het Ctcht te brengen, te bereiken. Vrfivallen bp dusdanige boekjes aeemt bjj dit eene zeor be- ak't ons is de ware knnst van de firma gaarne onze hulde r°'j afschrift van de navolgende 1845 als curiositeit te boek teruggevonden .^stdag van '44 reed ik op jjaar Dordt. De dooi viel in, blank water. Maar opnieuw de tweede maal in denzelfden /ast, den 20sten Februari. Den Q thermometer 9°, en den 14n 6° Fahrenheit. Andermaal 1 de Maas, totdat men zich op 'Paaschdag, de aardigheid ver in koken en die op de rivier te laarna viel met regen en zuid- in, met zooveel kracht dat de stad de Maas geheel blank irn, oud 86 jaar, verpleegde in ongeveer 9 uur gaans van ift de reis van, daar tot Harlingen nog in den tjjd van drie uren op schaatsen gedaan. Met een voorrjjder een suppoost uit het gesticht ving bjj den tocht aan naar Sneek, met bet voor nemen om in laatstgenoemde plaats op de tram naar Harlingen te gaan, maar het achaatsrpden beviel zoo goed, dat de hoogbejaarde rjjder besloot om den ganschen tocht over 't jjs te maken. In verschillende dorpen van de Hoebschewaard begint gebrek aan brandstof te komen. Turf is reeds verbruikt, terwpl de opkoopers reeds in Oud-Beierland steenkolen komen koopen tegen f 1 per mud. Eenige heeren te Amsterdam zpn op het denk- zijn langs den Nieuwen Waterweg binnengekomen 4269 stoom- en 599 zeilschepen, en vertrokken 4275 stoom- eu 583 zeilschepen. Langs het strand te Scheveningen heeft zich een psdpk gevormd, waardoor schuiten, die naar Engeland zpn bestemd, niet kunnen naar beneden gaan. De ps dpk levert er een prachtig wintergezicht op. Hjj heeft eene breedte van ciroa 15 meter en strekt zich langs de geheele kust uit, zoover het oog reikt. Ia zee dicht bjj den wal drjjven psschotsen, die uit naburige havens met den vloed worden uitgeworpen. Zierikzee* 2 Jan. Wjj vestigen de aandacht onzer Lezers op achterstaande Advertentie, ten behoeve der zoogenaamde »Stille Armen." Elk weet dat juist onder die klasse veel geleden, veel gestreden wordt, en al moge er ook in dezen Winter veel worden ge vraagd, er wordt ook veel geleden en wjj vertrouwen dan ook, dat onze ingezetenen aan deze collecte ruim znllen bpdragen. KERKNIEUWS. Blpkens het handboekje der Ned. Ger. kerken be draagt het aantal dier kerken thans 282, over de verschillende provinciën verdeeld als volgt: Groningen 7, Friesland 67, Drente en Overjjsel 17, Gelderland 34, Utrecht 28, Noordholland 30, Zuidholland 73, Zeeland 17, Noordbrabant en Limburg 9. Deze ljjst is echter niet geheel volledig. In deze gemeenten zjjn werkzaam 103 predikanten, terwpl de professoren der vrjje universiteit dr. G. H. J. W. Geesink, dr. A. Kuyper en dr. F. L. Rutgers, alsmede de em.-pred. A. van Schelven >in den dienst des woords behulpzaam zjjn". 32 dezer predikanten zpn san de vrjje universiteit gevormd. In de vacaute gemeenten arbeiden 78 oefenaars. Ingezonden Stukken. Zierikzee, 2 Jan. '91. Mijnheer! Tot veler verbazing las men in den Nieuwsbode in de ad vertentie van de ringrijderij op schaatsen dat de prijzen weder in sBellevue" worden uitgereikt. Waarom wordt dat niet zooals meest overal direct na afloop in ijs- of muziek tent gedaan? Het zal toch wel niet noodig zijn om na een ijsfeest nog een avondfeest in een lokaal te houden. De directie kan overtuigd zijn dat ze aan veler wensch voldoet als ze op 6 Januari a.s. en bij voorkomende gelegenheid de uitreiking doet plaats hebben bij of op het. ijs direct na afloop van het ijsfeest. Z. Mijnheer de Redacteur I Mag ik voor 't onderstaande een kleine ruimte verzoeken in uwe courant? In den Zierikzeeschen Nieuwsbode van 1.1. Dinsdag las ik onder de ingezonden stukken een oordeel over de uitvoering, gegeven door »H. Z. O. D." van St.-Maartensdijk op '26 Dec. j.l. te Scherpenisse. Ik beschouw, en waarschijnlijk velen met mij, het inzenden van zoo iets als onzin. De inzender W. beschouwt ons zeker als in schouwburgen te spelen. Neen, mijn waarde W., v>H. Z. O. D". is samengesteld uit gewone burgerjongens. Waren er wat meesters bij, misschien zou de vereeniging dan uit betere krachten bestaan. En dan zoo moedig te zijn, personen te bespreken in eene courant, en niet eens zijn eigen naam te durven noemen. Bah, hoe edel. Het zuiver Nederlandsch voor gewone werk lieden, mijn waarde W., is zeer moeilijk, dat zult ge zelf ook wel weten. Bekwamer menschen als zij hebben er soms last genoeg meè. Maar dat het Zeeuwsch op 't tooneel op den voorgrond trad, is bepaald onwaar. Dat de g als h werd uitgesproken moet ik bekennen. Dit na te laten is voor Zeeuwen heel moeilijk, vooral voor niet geleerde men schen. Maar ik betwijfel of W werkelijk zoo'n liefde voor het Nederlandsch heeft; wat doet hij met zulke vreemde woorden in zijn ingezonden stukje, welke voor de meeste lezers van den Nieuwsbode onbegrijpelijk zijn. Mijnheer de Redacteur, misschien verg ik al te veel ruimte, daarom alleen nog 't volgende. Bekleede Paperlot een onder geschikte rol, waarde W.? Ontmoedigd of beleedigd, mijn waarde, toch door uw couranten-geschrijf, geen leden meer van een dorpsgezelschap. De wijze ontvlucht den strijd met zulke onkundigen en zoekt zijns gelijken. U dankend, mijnheer de Redacteur! voor het plaatsen dezer regelen, welke mijn eerste, maar ook de laatste zijn over 't stukje van W., hoogachtend, A. W. FERMIE. St.-MAARTENSDIJK. Mijnheer de Redacteur! Aan den echryver van bet ingezonden stuk over de tooneeluitvoeriog op 26 December 1.1. gegeven door •Hooger zij ons doel", kan ik den raad geven, zich aan te beveleö als régisseur bij een der grootste schouw burgen van ons land. WaDneer bp zpne critiek in uw blad ontwikkeld, onder de oogen der Directie brengt, Ipdt het m.i. geen twpfel, of zoo'o genie wordt met open armen ontvangen. U dankende M. de R. voor de opname dezer regels, teekent met alle respect X. Het vragen om „koskoorn". Mijnheer de Redacteur! Het zij mij vergund met een enkel woord eenige onjuist heden te rectificeeren, die eene correspondentie uit Goes, in No. 5939 van uw blad, dat mij toevalligerwijze eerst heden in handen kwam, bevat. Dat de schrijver het vragen om »koskoorn" een «eer biedwaardig" gebruik noemt, bewijst reeds zijne volkomen onbekendheid niet die »oude instelling." Daar is, om de waarheid te zeggen, hoegenaamd niets eerbiedwaardigs in dit bedelen en de boeren zijn er alles behalve mee inge nomen. Woonden de vragers inderdaad in de eigen gemeente, men wist dan ten minste, wien men gaf en ol de vragers werkelijk behoefte hadden. Tot uit het verre Rilland echter dagen er lieden op, zoodat geheele vluchten van de eene boerenwoning naar de andere trekken, en men den geheelen dag aan de deur kan staan, om de vaak zeer brutale vragers te bevredigen. De kinderen verzuimen tegen Kerstmis de school en op uwe vraag, waar de afwezigen zich bevinden, krijgt ge ten antwoord: »orn koskoorn". En dan het Nieuwjaarwenschen 1 Wanneer de schrijver ooit gezien had, hoe het bijeengebedelde geld want dat is het toch? meestal besteed wordt,, dan zou hij zich wel gewacht hebben, van eerbiedwaardige gebruiken te gewagen. Om de bemiddelde ingezetenen van overlast en onaan genaamheden te bevrijden en de armen werkelijk in hunne behoefte tegemoet te komen, hebben comrnissiën te Ovezand en te 's-Heerenhoek giften verzameld in geld en in natura. Die iets te missen hebben, geven liever een zak tarwe in eens, dan een halven zak bij beetjes tegelijk. Het gevolg is, dat slechts de behoeftigen uit ude eigen gemeente" - vooral ook zij, die te eergierig zijn, om de hand tot bedelen uit te steken - ruimschoots bedacht worden. Niet enkel met Kerstmis en Nieuwjaar, maar nog lang pa dien krijgen de arbeiders «een extra brood in de spinde". Daar zullen al zeer weinige gemeenten zijn, waar de armen zoo goed verzorgd worden als te Ovezand en te 's-Heerenhoek. Met achting Ovezand, Uw dv. dienaar, 30 December 1890. B. G. LAMBERS. Hoofd der school. NIEU WJAARSW EN SCH. 'tGing weer,, zooals 't altijd ging, 't Oude jaar is weer verdwenen En een nieuwe is verschenen, 't Wordt gevierd in ied're kring, Of men groot is of gering. 'tGing weer, zooals 'taltijd ging, Velen hadden stof tot klagen, Want soms stierven vriend of magen, Of men groot was of gering, Bijna elk, die leed ontving. 't Ging weer, zooals 't altijd ging, Droefheid was er, doch ook vreugde, Veel kwam er ook dat verheugde. Dat genot gaf onderling En de zorgen weer verving. 'tGing weer zooals 'taltijd ging, 'k Wensch ook heden nu mijn wenschen Aan de mij bevriende menschen, Of ze rijk zijn of gering, Heil en eendracht onderling. Wissenkerke, 1 Januari 1891. WITTE HAGE. Op het ijs in de 17de eeuw. in. (Slot) Willen wp nog even luisteren naar Lambert? Hp zegt dan Hier verkofte se lint, dat men tot schaetsen bruyeken, Daar sat Aeltje Krimpkous mit mantels en met huyeken." Op het ps kon men dus ook lint of band koopen om de schaatsen aan te binden. Lederen riemen en gespen waren zeldzaam, aan den schoen vastgeschroefde schaatsen waren geheel onbekend. Wie zich tegen de snerpende koude wilde beschermen, ging naar Aaltje, die mantels verkocht, maar in weer wil van hare mantels zooveel last had van de kou, dat zp haar naam, Krimpkous, met alle recht droeg. Op het ps kwamen ook Harmen Staal, die anders op de brug zat, en Bram Brandemoris, die op het plein liep, en Jochem de Kroegman, die op den hoek woonde." Zp allen gingen evenals Aaltje naar het ps, want waar het volk is, daar is de neriDg. Bram Brandemoris ging met een flesschenbak onder de rpders rond. De kroegman sloeg eene tent op met de banken en tafels uit zpne kroeg, stalde een flesscbenkraam en zoetekoek uit, stak een vlag met een zwaantje er op buiten de tent en hing een groenen krans om den stok. Toen klonk het: «Leg reis an, leg reis an •Bp den koek- en zoopjesmanl" of •Kom bij mpn, kom bp mjjn, •Zoete koek en brandewjjo Soms werd zelfs de trompet geblazen om het volk te lokken. Ouwe Kees, de jollemao, die anders de menschen over de gracht zet, kan nu van het ps geen cent ver dienen. Hp is daarom op het ijs gekomen met eene mand vol drieduitskorstjes en een dobbelbak, om op de oortjes te azen, die de jongens van huDne peetjes en meuitjes kregen. En bp heeft er een bankje bp gezet voor de beeren, die bunne schaatsen willen af- of aandoen, hetgeen hem ook een duitje opbracht. Zelfs werd er op bet jjs om geld gedobbeld. Dit was op boete zoowel te water als te land verboden. Maar daar het ps noch land noch water" was, zoo heerschte daar het dobbelspel onbedwongen tot ver maak der gasten eh tot voordeel van •ouwe Kees". En ten slotte zegt Lambert •Als ik dit lieve spul langenoch had èsien, Soo kierden ick weerom." S. Antwerpen, Januari 1891. Na weken van eene koude, die wij niet meer gewoon waren te ondergaan, heeft nu ook nog de sneeuw stad en veld bedekt. Wij zijn nog maar in het begin van den winter en reeds sedert vele dagen is het werk onderbroken en zijn de werkplaatsen gesloten. Alzoo is de werkman zonder werk, en bij gevolg zonder verdiensten! En toch moet de onge lukkige leven; toch heeft hij een dak, vuur en brood noodig. Maar reeds lang i9 de laatste stuiver uit zijne vereelte hand in die van den huisbaas, bakker en winkelier overgegaan; en nu grijnst hem de armoede aan, de diepe armoede, slechte raadgeefster der zwakke harten, die dikwijls tot ondeugd, tot opstand tegen bet gezag, tot zelfmoord voertde ellende, die den arme op zijn harde legerstede uit strekt, zijn leden verstijft, zijne oogen sluit en hem ten grave leidt. En toch mag hij niet sterven, de arme, die onze broeder is; en daarom moet er gegeven, veel ge geven wordendaarom moeten de harten der weiheb benden zich erbarmen, de beurzen zich openen Maar de openbare liefdadigheid, is die niet daar om in de behoeften der armen te voorzien Zeker wordt van die zijdehier zoowel als eldersveel zeer veel gedaan. In het budget der stad Antwerpen is voor het jaar 1891, onder het chapiter «openbare weldadigheid" de aanzienlijke som van 952,677 fr. uitgetrokken, en daarenboven als buitengewone uit gave eene tweede som van 286,640 fr. En toch zijn die overgroote sommen op verre na niet toereikend om iu eene stad van ruim 240,000 inwoners aan dë behoeftigen voldoende onderstand te verleenen. Gelukkig dus, dat de bijzondere liefdadigheid met milde hand te hulp komt. Er bestaan bier tal van maatschappijen, die, uitsluitend opgericht mcf 't0 doelde schamele armen bij te staan irv h© jaargetijde, duizenden broodkaartenen duizöfli«4§^^ voor steenkolen uitdeelen. Hoe de gelden worden bijeengebracht om zulke belangrijke bedeelingen te doen? Dat zal ik u uit leggen, lieve lezer! Ik ken zulk eene maatschappij op het oogenblik uit 120 leden bestaande, waarvan elk lid jaarlijks 6 fr. contvibutie betaalt en daarbjj de verplichting op zich neemt, voor 20 fr. loten eener tombola te plaatsen a 10 centimes. De prijzen dezer tombola zijn voorwerpen, door de leden, ma ir ook door anderen en soms hooggeplaatste personen geschonken. Zijn die prijzen acht dagen na de trek king niet afgehaald, dan worden zij iu bet openbaar en dikwijls verre boven de waarde verkocht. Daar de onkosten onbeduidend zijn, krijgt men op die wijze aanzienlijke middelen bijeen en kunnen vele noodlijdenden geholpen worden. Honger en koude lijden is al eene scbrikkeljjke zaak; maar komt daar nu nog bij, dat de arme geen dak heeftmoet hij dus in bet barre jaargetijde den nacht onder den blooten hemel doorbrengen dat is meer dan een mensch dragen kan. En zulke gevallen doen zich, helaasin de groote steden maar al te dikwijls voor. Om hierin te voorzien werd, nu 5 jaren geleden, door personen van verschillende denkwijze op poli tiek gebied, maar eensgezind op dat der liefdadig heid, het werk van het Nachtverblijf ingericht. Met geringe hulpmiddelen begonnen, is die vereeniging, dank aan de voortdurende ondersteuning harer stad- genooten, thans in het bezit van een ruim lokaal, gelegen in de Schuitstraat, waarin 128 gasten kun nen opgenomen worden. Ieder 'vreemdeling of in boorling wordt er toegelaten om den nacht door tö brengen. Na zich in een bad gezuiverd te hebben ontvangt hij een avondmaal en wordt hem een zindelijk bed aangewezen. Twee dokters verleenen er in voorkomende gevallen kosteloos hunne hulp en een apotheker levert eveneens gratis de verlangde geneesmiddelen, 's Morgens krijgen de gasten een ontbijten hebben zij er dringend behoefte aan, ook oude, maar nog in goeden staat vevkeerende kleedingstukkenaan werkeloozen wordt, zoo moge lijk bezigheid verschaft. Daar men misbruiken wenscht te voorkomen, is bet niet geoorloofd meer dan drie achtereenvolgende keeren van het Nacht verblijf gebruik te maken. De opening van bet lokaal heeft elk jaar plaats op bet einde van October; de sluiting in Maart. Van 20 October 1.1. tot 14 November, dus in 25 dagen waren er 2213 logementen verleend aan 931 personen; daarvan waren 801 Belgen, 74 Fran- schen, 27 Duitschers, 13 Hollanders, 5 Oostenrijkers, 4 Zwitsers, 3 Amerikanen, 2 Engelscken, 1 Luxem burger, 1 Turk; 258 kleedingstukken werden uitge deeld, 218 kostelooze.geneeskundige raadplegingen gegeven. Haren werkkring uitbreidende, heeft de vereeni ging het vorige jaar er een ander liefdadig werk, dat der Bete Broods bijgevoegd. Dagelijks wordt nu aan allen, die zich in den voormiddag aanbieden, eene goede portie warme soep met een stuk brood uit gereikt hetzelfde voorrecht genieten op het middag uur de arme kinderen, mits zij voorzien zijn van een kaart door hunnen onderwijzer afgeleverd. En hiermede nog niet tevreden, is met de heer- schende koude door dezelfde edele persorfen nu nog eene openbare verwarmingsplaats ingericht en wel in de Kloosterstraat, in een .gebouw aan de stad toebe- hoorende, en op verzoek voor dit doel welwillend Eere aan de edelmoedige mannen, die op zulke wijze de ware liefdadigheid uitoefenen. Mogen zij overal navolgers vinden! Het gedacht aan behoeftige personen tijdelijk nachtverblijf te verleenen is echter niet nieuw. Sedert het jaar 1303 bestaat in de Schoolstraat alhier, het St. Julianusgastbui8, na bet St. Elizabethsgasthuis de oudste weldadigheidsinstelling van Antwerpen. Bjj akte van 1305 deden de Stichters afstand van eenen grooten eigendom, ï'eeds sedert twee jaren voor de instelling gebruikt; dit goed moest dienen zegt de akte: Om te hei-bergen en te ontvangen >om onze Here en den goede Sente Juliane, arme wandelende Lieden wie dat si syn of tbe wanen dat si comen.'' De gastvrijheid werd geweigerd aan de barakspelersgoochelaarslandloopers en andere lieden van weinig ordelijk gedrag. De pel grims en de reizigers werden slechts voor éénen nacht toegelaten, doch deze bepaling werd later door de Stichters gewijzigd, en men las eertijds op den gevel In dit Gasthuis van Sinte Juliaen, Mogen de arme passanten drymaal slapen gaen. Alhoewel die eerbiedwaardige instelling bjjna enkel uit vrijwillige giften bestaat, vindt zij middel om jaarlijks meer dan duizend arme reizigers, die zonder toevlucht voor den nacht zijn, te her bergen. Het is eene der zeldzame instellingen van dien aard, die in Europa zijn blijven bestaan. Het is nu al eenige weken geleden, dat ik op mijne wandeling door de Lepelstraat komende, opeens opmerkzaam werd gemaakt door het gekajiel (gejank) van een hond. Nu ben ik altijd schuw geweest van vreemde honden en dat gevoel van vrees voor die meestal goedaardige dieren gaat er met bet ouder worden niet uit. Ik klemde dus mijn stok wat vaster in de band en zag eens rond om den vijand te ontdekken. Er dreigde echter geen gevaar, want op het onverwachts zag ik een klein zwart hondje uit een openstaande deur komen gevlucht en met den staart tusschen de beenen eu gedurig den kop omwendende, zich uit de voeten maken. Het beestje liep dicht genoeg langs mij heen om mij in 6taat te stellen op te merken, dat het in een 2ijner ooren eene

Krantenbank Zeeland

Zierikzeesche Nieuwsbode | 1891 | | pagina 1