/IIIMk/IIS<lll NIEUWSBODE.
y
Dinsdag 14 October 1890.
Directeur-Uitgever J. WAALE.
NIEUWSTIJDINGEN.
Haagsche Brieven.
Verschijnt DINSDAG, DONDERDAG en
ZATERDAG.
De prijs per 3 maanden is f 1,30, franco per post
f 1,60.
Noord-AmerikaTransvaal, Indië enz. verzending
eens per week, f 10,per jaar.
47ste JAARGANG. No. 5911.
Advertentiënvan 13 regels 30 Cts.
meerdere regels 10 Cts., kunnen uiterlijk tot des
Maandags, Woensdags en Vrijdags middags
12 ure bezorgd worden.
Groote letter wordt naar plaatsruimte berekend.
KENNISGEVING.
De BURGEMEESTER van Zierikzee brengt ter kennis van
de ingezetenen, dat er op Dinsdag doix 14
October e.k., des namiddags te 3 uur, op het
Raadhuis, eene openbare Vergadering van den Gemeenteraad
zal gehouden worden.
Zierikzee,' den 11 October 1890.
De Burgemeester,
CH. W. VERMEIJS.
ZAKEN TER TAFEL TE BRENGEN:
Beëediging en installatie van de verkozen Raadsleden.
Mededeehng van ingekomen stukken. Benoeming leden
stembureau voor de verkiezing op 28 October e.k., van een
lid der Provinciale Staten. Benoeming van leden in
vaste Commissiën, ter voorziening in vacatures, enz.
Engeland.
Londen, 10 Oct. Het verwekte groote sensatie
toen heden bekend werd, dat van de twaalf beklaagden
in het staatsproces van Tipperaryde twee voornaamste,
namelijk Dillon en Obrien, ontbraken. Het Openbaar
Ministerie requireerde onmiddellijk inbeslagneming van
den gestelden borgtocht van 2000 pd. st. voor beide,
benevens uitvaardiging van bevelen tot hunne aan
houding, nadat gebleken was dat beiden voortvluchtig
waren. Aan deze beide eiscben werd voldaan. Het bljjkt
dat de twee lersche afgevaardigden profiteerden van
eene verdaging der terechtzittingen om Woensdag via
Waterford aan boord te gaan van de Havre-stoomboot
naar New-York, zonder door detectieves te worden
achtervolgd. Het orgaan der nationalisten, de Star,
juicht over den flater der regeering, zeggende dat de
nationale liga den geconfiskeerden borgtocht wel zal
terugbetalen.
De begrafenis van mevrouw Booth, de echtgenoote
van den generaal van bet Heilsleger, zal Dinsdag op
het Abney Park kerkhof met groote plechtigheid
plaats hebben. Al de officieren van het Heilsleger in
Engeland, tusschen de 3 en 4000 personen, zullen bet
ljjk volgen.
De doode ligt tot de begrafenis in statie in de Clapton
Congres Hall, waar duizenden samenBtroomen em
voor 't laatst de moeder van bet Heilsleger te zien.
De Daily News, die bjj de groote werkstaking in de
dokken voor de arbeiders krachtig optrad, kiest in
het geschil tusschen de reeders Allan en Co. en de
werklieden party voor de firma. Zelfs Job, zegt het
blad, zou zyn geduld verliezen als van hem schade
vergoeding werd geëischt voor het verlies aan tyd en
geld, door werkstaking geleden.
De loonen in de dokken betaald zijn waarlyk, in
vergelijking met die, welke verworven kunnen worden
door arbeid die meer kennis eischt, zeer voordeelig:
zonder overwerk 30 ah. in de week, 8 uur per dag,
en voor vier uur overwerk 3 s. 4 d., naar het ge
tuigenis van de heeren Allan.
De leiders van de Union, Tom Mann en Tillett,
zullen bljjkbaar by de werkstaking van de korendragers
tegen de werkstakers front maken.
Nederland.
Apeldoorn, 10 Oct. Gistermiddag, bezochten
H. M. de Koningin en H. K. H. de Kroonprinses op
haar middagrit het dorp Vaasen. Het was daar juist
kermis. Alles werd door de Hooge Gasten in oogen-
schouw genomen, tenminste langs de geheele kermis-
drukte werd stapvoets gereden.
Amsterdam, 11 Oct. In de Damstraat alhier
had heden avond omstreeks half tien ure eene groote
Oranje-demonstratie plaats. De Oranjeklanten dreven
eerst een aantal socialen naar de Kalverstraat, keerden
toen plotseling om, en vielen voor Café Neuf opnieuw
de socialen aan. Na een hevig gevecht werden de beide
reclame-chassinetten door het volk veroverd. De col
porteur Bos werd, door politie beschermd, naar het
bureau gebracht. Duizenden waren op de been.
De menigte zong voortdurend nationale en anti
socialistische liederen, en maakte, zoo dikwijls een der
socialistische colporteurs iets riep, dit onverstaanbaar
door luid getier. De veroverde chassinetten droegen
opschriften tot aanbeveling van een brochure van
mr. Spin, over de houding van minister Lohman in
zake de bestorming der Nieuwe Kerk, en van eene
brochure, getiteld: »Het beloofde land Kanaan".
Te 10,30 kwam eene nieuwe bende jeugdige Oranje
klanten met Oranje-vlaggen en fragmenten der ver
overde eereteekenen de Damstraat binnen. Op den hoek
der Nes ontstond eene algemeene kloppartij. Burgers,
volgens sommigen rechercheurs, sloegen met stokken en
andere verweermiddelen in het rond, bijgestaan door
één agent. Alles vluchtte in de zjjstraten. Sedert waren
nog vier agenten verschenen. Een groote menigte
wachtte in de Damstraat, op den Dam enz. op de dingen
die komen zouden. Het gezang der Oraojeliederen,
en het geschreeuw der colporteurs was verstomd. Alles
wandelde kalm, behoudens enkele oploopjes,
Omstreeks kwart voor elf uur begon eene kleine
afdeeling politie in de Damstraat, de oude Hoogstraat
en op omliggende grachten met den stok te chargeeren
op de wel gedunde, maar nog telkens samenscholende
menigte. Intusschen hoorde men in de verte verspreide
groepen socialisten het vrijheidslied zingen.
Ten 11 uur 20 min. seinden de verschillende sectiën
om sterkere afdeelingen ter assistentie. Zoodra deze
versterking was aangekomen, werd zonder den stok te
gebruiken, voor de circulatie gezorgd.
"Utrecht, 10 Oct. In den afgeloopen nacht is
alhier overleden de oudste inwoner dezer stad, de heer
Johannes Lorette. Hij werd den 22 November 1786
alhier geboren, en bereikte dus den leeftyd van byna
104 jaren.
's Gravenhage, 10 Oct. (Officieel bericht).
Sedert de vorige mededeeling is er in den toestand
van Zyne Majesteit den Koning weinig verandering ten
goede te bespeureD. De Koning lydt weinig pyn, maar
gevoelt zich steeds lusteloos. De voeding blyft voldoende.
Naar wy vernemen, zou waarschynlyk heden
een consult van de geneesheeren, die Z. M. den Koning
behandelen, plaats hebben.
De verwachting van sommigen, dat een regentschap
zal worden ingesteld, schynt nog niet zoo spoedig tot
vervulling te zullon komen. Tot dusver althans was
daarvan nog geen sprake.
De Haagache rechtbank heeft gisteren vernietigd
het vonnis der Middelburgsche rechtbank, houdende
ontslag van rechtsvervolging van iemand uit Veere
wegens het niet voldoen aan eene vordering der
commiezen om te lateD onderzoeken of hy in zyn
kruiwagen ook goederen had, die aan belasting onder
worpen waren. In deze zaak heeft het Hof den
beklaagde tot 20 boete veroordeeld. Verder is be
vestigd het vonnis dier rechtbank, waarby een schoon
maakster, wegens oplichting van pantoffels tot 6 maanden
werd verwezen.
Door de afdeelingen van de Tweede Kamer zijn
heden benoemd tot rapporteurs over de hierna te
noemen hoofdstukken der Staatsbegrooting voor 1891
Buitenlandsche Zaken (III), de heerenSchimmelpennink
v. Nyenhuis, Brantsen v. d. Zjjpe, v. Bylandt, De
Ram en v. d. Peltz. Justitie (IV), de heeren:
Raland, v. Berckel, Travaglino, Hartogh en W. Cremera.
De commissie van rapporteurs voor het reeds
lang aanhangig wetsvoorstel van den heer Bahlman
»ter voorziening in den kwynenden toestand van
sommige takken van landbouw" heeft, na kennis ge
nomen te hebben van de Memorie van Antwoord, baar
eindverslag uitgebracht, waarin zij enkel te kennen
geeft, dat door de gewisselde schrifturen de openbare
beraadslaging over het voorstel genoegzaam is voor
bereid. De Tweede Kamer beeft nog geen besluit
genomen over de behandeling van het ontwerp.
Rotterdam, 11 Oct. Door het stoomschip
Holland" werden gisteren uit Londen aan de Boompjes
alhier aangevoerd twee varkens, die wel gedekt waren
door een biljet van uitvoer, doch niet door een van
invoer in ons land. Toen de eigenaar, een boer, ver
scheen, om de varkens in ontvangst te nemen, werd
de afgifte door de politie geweigerd, waarover de man
zich zoo boos maakte, dat hij door zyn woordenvloed
tal van nieuwsgierigen lokte. De verbolgenheid van
den man werd nog grooter, toen de kapitein der
stoomboot hem moeBt mededeelen, dat hy te zorgen
had voor hedenavond dispensatie der Nederlandsche
regeering ontvangen te hebben, daar hy (de kapitein)
anders genoodzaakt zou zyn de varkens mede te nemen
naar zee en daar aan de golven prys te geven, daar
de dieren in Engoland niet meer mogen worden in
gevoerd. Thans worden de varkens door de politie
bewaakt.
Actel, 10 Oct. Ingelanden van den Buthpolder
kozen heden tot ontvanger-griffier (vacature Kruysse)
den heer P. Drogmans, notaris alhier.
Goes, 11 Oct. De Zuid-Bevelandsche Onderwyzers-
vereeniging had spoedig na hare oprichting eene
begrafenisbeurs voor hare leden in het leven geroepen.
Door entrée-gelden en contributiën werd langzamer
hand eene kas gevormd, waaruit na overlyden, zoowel
voor den deelnemenden onderwyzer als voor zyne
echtgenoote, aan de overgebleven betrekkingen 50
werd uitgekeerd. Vele van de leden "zyn sedert over
leden en in de laatBte 10 jaar is geen enkel nieuw
lid toegetreden. Het getal deelnemers is op 't oogen-
blik 29. Hoewel het kapitaal der beurB tot plus minus
850 is aangegroeid, zouden, wilde men voortdurend
aan de verplichtingen van het reglement blyven
voldoen, de contributiën gaandeweg te hoog worden
en by geringere contributie zouden de laatst over-
blyvenden de kas uitgeput vinden.
Om in dezen toestand verandering te brengen, was
in de laatste algemeene vergadering der vereeniging
het besluit genomen de begrafenisbeurs van de afdeeling
af te scheiden. Tengevolge eener byeenkomst van
deelnemers is nu besloten, dat er voortaan geen contri
butie meer zal geheven worden. In plaats van èn man
èn vrouw zal nu slechts een van beiden aanspraak
kannen maken op eene uitkeering van 50 voor de
erven. Bjj overlijden van een lid zal, naar gelang van
de som door hem als deelnemer ingebracht, een even
redig deel der benoodigde 50 uit de kas genomen
worden en het ontbrekende door de overbly vende deel
hebbers, elk voor een geljjk deel aangevuld worden.
Er zullen nu evenwel geen nieuwe deelnemers meer
toegelaten worden.
Voor gehuwde paren, die thans reeds op gevorderden
ouderdom gekomen zyn, zal dit een leeljjke streep
door de rekening zyn; maar er was geen ander
middel dan óf de beurs op te heffen en het kapitaal
pónds-pondBgewyze te verdeelen, óf de contributie aan
merkelijk te verhoogen.
Het reglement werd nu naar de veranderde bestem
ming der beurs gewyrigd en een kassier en twee com
missarissen van toezicht gekozen met de arr.-school-
opziener als ambtelijk voorzitter. Het nieuwe reglement
treedt op 1 Jan. a.s. in werkiDg.
does, 11 Oct. De bekende borden met in 't oog
vallende Van Houten's Cacao", zjjn als reclame niet
meer voldoende. In sommige gemeenten verschjjnt een
stuk heer aan de deur en stelt den bewoner een busje
cacao ter hand met de boodschap: »compliment van
mjjnheer Van Houten"!
Mogelijk zullen de concurreerende fabrikanten een
ketel chocolademelk aan huis bezorgen.
Heden is hier ter aarde besteld wjjlen dr. A. C.
van Renterghem, in leven lid van den raad en genees
kundige te Goes. De heer van Renterghem is voor een
paar jaar uit deze gemeente vertrokken naar Nieuwer-
AmBtel, waar hy dezer dagen op 86jarigen leeftyd is
overleden.
Aan de bjjzondere school met den bybel alhier
is van rjjkswege een subsidie verleend van J 550, aan
de R.-K. bjjzondere school 500.
Alle- kweekelingen der Rijksnormaallessen, die
aan het onderwjjzers-examen hebben deelgenomen,
verwierven de acte.
Benoemd tot hoofd der school met den bybel ter
vervanging van den heer J. C. Wirts, de heer
J. de Hoogh, onderwjjzer te Rotterdam.
Door het breken van een der voorwielen van den
wagen, waarvoor zjj gespannen waren, raakten een
paar paarden op hol. De voerman wiet zjjne tegen
woordigheid van gesst te bewaren, waardoor hy er
met eenige lichte verwondingen van afkwam.
lerselte, 12 Oct. Vrjjdag middag werd alhier
een zestien-jarig meisje ter aarde besteld, dat tot het
Heilsleger behoorde en daarom meer dan gewoonljjk
de nieuwsgierigheid gaande maakte. Het meisje werd
door het Bargerlyk- of Algemeen Armbestuur ver
pleegd en zou volgens gewoonte ook op kosten van
dat Bestuur begraven worden. Het Heisleger had
echter die zaak aangetrokken en met toestemming van
dat Bestuur zou er voor alle kosten gezorgd worden,
mits geen muziek of uiterlyke vertooning bjj de
begrafenis plaats had. De plechtigheid verschilde dan
ook niet van andere, dan dat alleen eenige officieren
en eenige vrouwen bjj paren den ljjkstoet volgde.
Bruinisse. Nader bljjkt, dat het schip, 'twelk
in de vorige week zjjne lading suikerpeeën weder
moest ontladen, reeds min of meer lek in de haven
alhier binnen was gekomen. Het was »de Weldaad",
schipper C. Kristelyn van Brouwershaven. Het is thans
geheel geloBt en zal op de werf in reparatie komen.
Zoo wel schip als lading waren verzekerd.
De zonderling S. te Bruinisse, die tjjdens de
jongste volkstelling zyn telkaart verbrandde en alle
opgaven pertinent weigerde te beantwoorden, waarvan
een vonnis van ƒ20 boete of 6 dagen hechtenis het
gevolg is geweest, heeft het zéé ver laten komen dat
hy door de politie opgepakt en te Zierikzee in het
huis van bewaring gebracht is moeten worden, waar
hjj, de vorige week Vrjjdagavond omstreeks 8 ure
aangekomen, den volgenden morgen reeds betaalde en
weer ontslagen werd.
Zierikzee, 11 Oct. Voor een niet zeer talryk
publiek werd gisteren avond door het Tooneelgezelschap
van den Salon des Variétés te Amsterdam in de Con
certzaal alhier opgevoerd het veel besproken tooneel-
spel »Spoken" van Henric Ibsen.
Verschillend is dit stuk beoordeeld, doch wy achten
de by woning der opvoering een groot kunstgenot,
want afgescheiden van de strekking van het stuk, kan
men een krachtigen indruk medenemen, na het zien
van »Spoken". De krachtige karakters, die de scbrjjver
weet te scheppen, de vreemde maar sprekende intrige,
het blootleggen der kwalen van de maatschappij, dat
alles moet ons aangrjjpen door het verrassende, het
ongewone.
De vjjf personen, die in het stuk voorkomen, vormen
elk op zichzelf een eigen karakter, dat de bestudeering
ten volle waard is. De boeiende en diepgaande dialoog,
die het geheele Btuk vormt, de hevige doch zeer
natuurlijke gemoedsaandoeningen, die men te zien
krjjgt, eischen inspanning, die niet verbroken mag
worden.
De verschillende rollen werden uitstekend vervuld
en zoowel de dames RÖ3singSablairolles en Blanken-
steyu, als de H.H. Smith, van Kujjk en Blaaser ver
dienen een woord van lof.
Wy hopen dat bjj eene volgende voorstelling de
Concertzaal drukker bezocht zal zjjn.
Voor de scholen met den Bybel is dit jaar gecollec
teerd te Tholen met Schakerlo, Poortvliet, N. Stryen,
Scherpenise en St. Maartensdjjk 31.30 en SluiB met
Heile en St. Anna ter Muiden 148.15.
Tot hoofd der school te Lamswaarde (Hontenisse)
is benoemd de heer J. A. Adriaanse te 's Heerenhoek.
Voor de acte-examenB in Zeeland, 8 tot 10 October
te Middelburg afgenomen, hadden zich 17 candidaten,
15 mann. en 2 vrouwel., aangemeld.
Een mann. candidaat kwam niet op, een ander trok
zich terug en drie werden afgewezen.
Toegelaten zyn de twee vrouweljjke candidaten de
dameB A. Boone van Kloetinge en J. Schoo van
Groede.
Van de mannelijke candidaten werden toegelaten de
heeren W. Bruinzeel van St. Annaland, C. F. Kohier
van Groede, C. I. Laven en B. J. van Oost, beiden
van St. Maartensdjjk, W. H. Bakker van Rilland-Bath,
P. Brakman van Groede,- C. de Dreu en N. van der
Hoeff, beiden van Goes, J. L. Hujjzer en A. de Visser,
beiden van Middelburg.
De examens zyn afgeloopen.
Zierilizee, 13 Oct. Volgens de bylagen der
Memorie van Toelichting van hoofdstuk V der Staats
begrooting voor 1891, bedraagt het vermoedeljjk bedrag
door het rjjk uit te keeren over 1890, aan de bjjzondere
school alhier, hoofd D. Mulder, ƒ900 en aan de bjjzon
dere school te Bruinisse, hoofd N. J. BaBtmeyer, 500.
Naar men meldt, heeft de kommandant van Zr.
Ms. zeemacht in O.-Indië zich tot den Minister van
Marine gewend met een rapport, waarin hy mededeelt,
zich niet langer verantwoordelijk te kannen stellen
voor den loop der zaken in Indië wegens den ellendigen
toestand, waarin zich onze marine aldaar bevindt.
De Raad van Tucht, zittiDg houdende te
Amsterdam, heeft kapitein K. Visman, gezagvoerder
van het st. >Prins Frederik", dat gezonken is 25 Juni,
des avonds 10 uren, bjj mistig weder in de Golf van
Biscaye, door aanvaring met het st. »Marpessa", van
alle schuld aan de aanvaring vrjjgesproken.
Volgens de Freisinnige Zeitung moet de hertog
van Nassau hebben verklaard, dat hjj onder geen voor
waarden wederom het Regentschap in Luxemburg wil
aanvaarden. »De hertog is, zooals men weet, zegt het
blad, bjj eene vroegere ziekte van den Koning der
Nederlanden reeds eens tot Regent aangesteld, docb
moest weinige dagen daarna het land weder verlaten".
Een Duitsch blad (de Berljjnsche Post) geeft'
over onze jongste manoeuvres, in het Oosten des lands
gehouden, een critiek, die nogal iets verschilt met het
geroep van voldaanheid over onze legerkrachten, dat
een deel der Nederlandsche pers bjj gelegenheid van
die oporatiën ten boste gaf.
Ziehier wat het blad schrijft:
»In byna alle Europeesche Staten hebben thans
groote manoeuvres plaats, en ook Nederland wil daarin
niet achterblijven. Waarschynljjk om de meening te
weerleggen, door jhr. Tindal in brochures geuit, dat
een uit het Oosten aanrukkende vjjand zich binnen
24 uur van de Nederlandsche hoofdstellingen kan
meester maken, werd tot gronddenkbeeld van deze
oefeningen genomen, dat een Duitsch leger over Gronau
in Twente wilde vallen. Dit leger zou bjj Haaksbergen
op een kleine troepenmacht stuiten, die de opdracht
had den vjjand in den strijd om terrein-voorwerpen
zoo lang op te houden, totdat genoegzame versterking
was aangerukt. Ofschoon de te volgen weg en de
marschtyd van het vjjandeljjk leger nauwkeurig waren
voorgeschreven, verscheen het toch zoo verrassend snel,
dat de commandant der verdedigingstroepen slechts
met de bewering: »dat dit niet aanging", kon be
ginnen. Ook de andere manoeuvre-ongelukken, die
voorvielen, zullen aan de Russische en Fransche officieren,
die de manoeuvres bjj woonden, geen grooten dunk van
de slagvaardigheid der Hollandsche troepen hebben
gegeven".
Zierilttzee, 13 Oct. Door het Dagelyksch Be
stuur van het Waterschap Schouwen is heden uit 10
sollicitanten de volgende voordracht opgemaakt ter
Voorziening in de vacature van Ontvanger-Griffier van
dat Waterschap: Mr. D. van der Vliet Cz. en D.
Hocke Dz.
KERKNIEUW!
In het College van Notabelen der Herv. Gem. te
Zierikzee, is in plaats van wjjlen den heer 0. van der
Vliet Dz. gekozen de heer A. Bajjze Mz.
Ds. I. Middel, predikant bjj de Chr. Ger. Gem.
Ie Baarland, heeft een beroep ontvangen naar die
gemeente te Meliskerke.
Schorpenïsse, 12 Oct. Herkozen tot leden
van het Kiescollege de heeren M. Dujjnhouwer, Q.
Hage en G. Laroojj, terwijl herstemming moet plaats
hebben tusacheo de heeren I. Brujjnzeel en L. Hejjboer,
J. van de Velde en I. Hage Wz.
's Gravenhage 11 October 1890.
Zelden heerschte er zulk een stilte op politiek
gebied in het herfstgetijde als in de jongste weken.
Voor een goed deel is dit zeker toe te schrijven
aan den toestand, waarin het geëerbiedigd hoofd
van den Staat verkeert. Niet alleen dat er geen
benoemingen geschieden wat voor de betrokken
collegiën en personen zeer onaangenaam is, maar
de gewone regeeringswerkzaamheden staan stil.
Wetten, bestuursmaatregelen, voordrachten van
allerlei aard, die gereed liggen, kunnen niet worden
ingediend of uitgevoerd, daar de Koning niet in
staat is zijne sanctie er aan te geVen. Toch zal ieder,
die een oogenblik gelieft na te denken, moeten
erkennen dat de Regeering niet anders doen kan
dan groote voorzichtigheid te betrachten bij het
voorstellen van ingrijpende maatregelen om dien
toestand te veranderen. De ondervinding in het
voorjaar van 1889 opgedaan moet de Regeering
huiverig maken te spoedig den Koning buiten staat
te doen verklaren de Regeering waar te nemen
en hare officiëele voorlichters, de geneesheeren,
hebben toen ook bespeurd hoe moeielijk het is
absolute zekerheid te geven omtrent de vraag: of
de toestand van werkeloosheid deB Konings van
langen dnur of van blij venden aard zal zijn. Toch
is het zeer waarschijnlijk dat, als de gedwongen
werkstaking nog eenige dagen voortduurt, de Re
geering zich verplicht zal achten denzelfden weg
in te slaan als het vorige jaar. Geregeld ontvangt
zij berichten omtrent 's Konings toestand en nu
het jongste officiëel openbaar gemaakte bericht moet
gewagen van een voortdurend onvermogen des
Konings om zich met staatszaken in te laten, zal
de Regeering baar plicht weten te doen, hoe zwaar
die haar ook valle. Het is hoogst betreurenswaardig
te moeten zien dat juist in zulke ernstige omstandig
heden sommigen, zooals de heer Tindal, zich verplicht
achten de taak der Regeering te verzwaren door
mededeelingen, die bij minder ontwikkelden en ook
in het buitenland den indruk zouden kunnen vestigen
alsof er onbehoorlijke dingen voorvallen, alsof alles
niet in den haak is. Men moge betreuren dat niet
reeds verleden jaar Z. M. zich gedrongen heeft
gezien afstand,te doen van de Regeering, in
welk geval de rechtmatige erfopvolgster, zijn dochter,
onder een regentschap, zou zijn opgetreden,
niemand kan den Koning tot zulk een maatregel
dwingen. Geen ander middel blijft er dus over dan
een tijdelijk, regentschap in te stellen, en dat de
Regeering daartoe niet met overijling overgaat, is
veeleer prijzenswaard.
Ook de parlementaire arbeid lijdt eenigszins onder
den toestand, ofschoon de Kamer daardoor geenszins
verhinderd zou worden verschillende zaken te be
handelen, die vatbaar zijn voor beraadslaging. Er
bestaan echter andere redenen, die het gemis aan
opgewektheid verklaren bij ons Parlement. Ten
eerste was de Kamer verplicht het lastig vraagstuk
der Krijgswet in de afdeelingen ter hand te nemen,
een onderwerp dat zoozeer de natie verdeeld houdt
en bestemd schijnt van grooten invloed te zijn op
de politiek en op, de stembus van 1891. Voorts
neemt het gewone afdeelingsonderzoek der begroo
tingen veel tyd in beslag. Maar de hoofdzaak is toch
mijns inziens dat de vraagstukken, die behandeld
kunnen worden; slechts kunnen strekken om groote
verdeeldheid te zaaien in de gemoederen. De zoo
genaamde districtenwet, waarbij de groote gemeenten
in afzonderlijke kiesdistricten worden verdeeld, is
waarschijnlijk bij de Tweede Kamer er wel door te
krijgen, hoe onbillijk en onrechtvaardig zij ook kan
geacht worden, met het oog op de geschiedenis dei-
jongste Grondwet, maar bij de Eerste Kamer zal
zij, naar men verwacht, geen meerderheid ten
voordeele van het Gouvernement vinden en het
gevolg zou dus zyn dat bij behandeling nu, nog voor
het einde des jaars, een conflict ontstond tusschen
Regeering en Eerste Kamer, die al zeer onwelkom
zou wezen voor de Regeering en die zij, indien zij
haar meent te moeten uitlokken, liever zal ver
schuiven tot het einde van het zittingjaar als wij
den tijd der periodieke Kamerverkiezingen naderen.
Er is nog een ander ontwerp in staat van wijzen,
het bekende voorstel van den heer Bahlmann, be
treffende het heffen van invoerrechten op graan enz.
Doch juist dezer dagen is door de Commissie van
Rapporteurs over dit wetsontwerp een verslag
openbaar gemaakt, omtrent den inhoud der adressen
vóór en tegen de voordracht ingekomen, en waaruit
duidelijk blijkt dat de gevoelens in het land lijnrecht
tegenover elkander staan, zoowel over het beginsel
van het ontwerp bescherming of vrijhandels
stelsel als over de gevolgen van de voordracht
voor den landbouw zelf. Ook in deze zaak zou ten
slotte de Regeering party moeten kiezen en ofschoon
zij waarschijnlijk er tegen gekant is, zal het haar
bezwaarlijk vallen daarvoor openlijk uit te komen,
na de verwachtingen die haar aftreden in den lande
hebben opgewekt. Het is inderdaad een curieus stuk,
dat verslag. Er blijkt daaruit tocb dat met evenveel
ernst en kracht een gedeelte des volks uit ver
schillende provinciën de voordracht bestrijdt, als
een ander deel des volks uit dezelfde provinciën
het verdedigt.
>Met het vrijhandelatelsel moet worden gebroken"
zegt eene zeker niet onbelangrijke hoeveelheid
adressanten. Vooral nu het buitenland het stelsel
van bescherming omhelst. Dit ontwerp is een
eerste schrede op den weg der bescherming,gunstig
in de eerste plaats voor den graanbouw." Mis
zeggen een nog grooter aantal adresseerende be
strijders der voordracht, Protectie zal den
landbouw niet baten. Vermeerdert de graanbouw
in kleistreken, dan zal tengevolge van de hoogere
mestprijzen, de toestand in zand- en veenstreken
nog slechter worden. De graanhandel, die hier,
vooral sinds elders graanrechten worden geheven,
een hooge vlucht heeft genomen, zal er zeer door
worden benadeeld. Het brood zal er duurder door
worden." »Ocb, wat hernemen de voorstanders
het brood zal niet verduren, maar in elk geval
liever duur brood dan werkeloosheid. Hooge graan
prijzen verminderen de werkeloosheid. Door het
protectiestel8ei is de welvaart in Duitschland toe
genomen" »'t Mocht wat" is het wederantwoord
der vrijhandelaren »de broodprijzen volgen de
graanprijzen. Het meel zal duurder worden ten
voordeele van de broodfabrikanten, die tevens meel
fabrikanten zijn, maar ten nadeele Yan een duizend
bakkers in 't land, die geen meel fabriceeren.
Door het dure brood zullen de uitgaven van een
arbeidersgezin met 10 A 15 percent stijgen, en de
uitgaven van het gezin met 30 cents per week
stijgen. Van een inkomen van 8 per week, zal
by aanneming van dit ontwerp 3 percent en van
een inkomen van 2C00 per jaar Va Per~
cent belasting worden betaald. Die nieuwe last
kan niet gedragen worden; de bevolking wordt
reeds uitermate zwaar door de accijnzen gedrukt."
In Duitschland heeft de bescherming niet aan de
verwachting beantwoord, de graanbouw is niet
toegenomen. De consument zelf betaalt de invoer
rechten en niet het buitenland."
En zoo gaat het voort. Tegenover elk argu
ment, dat voor het ontwerp wordt aangevoerd,
wordt een zeker niet minder klemmend argu
ment voorgesteld. Zoowel over het beginsel als
over de uitwerking is men in hooge mate ver
deeld, en als men nu ziet dat niet wordt tegen
gesproken door de voorstanders dat dit ontwerp
den transito-handel des lands met vernietiging
bedreigt, dan moei men wel tot de slotsom komen
dat wij bij dit ontwerp te doen hebben met een
hoogst gevaarlijke proefneming, die, als zij blijkt
mislukt te zjjn, niét alleen den landbouw niet
gebaat, maar ook positief onzen handel zeer ge
schaad te zullen hebben. Is het wonder dat de Kamer
niet met opgewektheid dit onderwerp ter hand
neemt.
Intusschen is in de afgeloopen week een feit
voorgevallen dat de veefokkers opnieuw met schrik
vervult. Wederom heeft Engeland, en nu zoo
absoluut mogelijk, den invoer van Nederlandsch
vee verboden, nadat verleden jaar met veel moeite
de opening der Engelsche havens was verkregen.
De interpellatie in de Kamer daaromtrent ge
houden leerde dat in een zuidelijk uithoekje
des lands, te Vaals in Limburg, mond- en klauw
zeer was uitgebroken bij eenige runderen en dit
aanleiding bad gegeven tot den forschen maat
regel. Men kan het natuurlijk niet kwalijk nemen
van Engeland dat het de veeziekte ten krachtigste
bestrijdt, maar het schijnt toch wel wat al te
voorzichtig om onmiddellijk en onvoorwaardelijk
allen vee-invoer uit Nederland te verbieden, om
dat een geval van veeziekte is voorgekomen in
een achterhoek des lands. Ik kan mij niet los
maken van het denkbeeld dat in deze handeling
van Engeland een zekere bestraffing is gelegen
voor de stoutigheid van Nederland om niet te
bukken voor den wil van het vereenigd Europa
op de anti-slaverny-conferentie te Brussel.
Toch zou niets onbillijker zijn dan dat. Wat
wij te Brussel hebben geweigerd is volstrekt niet
het onderteekenen van de akte, die heet de
slavernij in Afrika te zullen tegengaan, maar
eenvoudig een bijkomend stuk, waarin verlangd
werd de heffing van invoerrechten in het Congo-
gebied toe te laten een zaak die niets met
de bestrijding der slavernij te maken heeft, maar
wel in formeelen strijd is met de Congo-akte
te Berlijn gesloten. Onbegrijpelijk is het dan
ook hoe sommigen zich door sentimentaliteit
laten beheerschen om Nederland in deze zaak
te bekladden. Zelfs heeft de kardinaal Lavigerie
de man die voor de vrijmaking der Afri-
kaansche inboorlingen zijn leven lang streed
zich laten verleiden brieven te schrijven aan
onzen Koning en onze Koningin om ze te be
wegen last tot onderteekening te geven. Alsof
persoonlijke sympathie voor de zaak door den
kardinaal voorgestaan zelfs een Koning zou mogen
leiden een daad te verrichten strijdig met 's lands
belang en waardoor tevens gesanctioneerd werd
een verkrachting van een vroeger gesloten trac-
taat. Opmerkelijk is de eensgezindheid in deze
zaak in Nederland. Geen enkel orgaan heeft
zich voor de inwilliging van den eisch verklaard.
Nu zelfs is de formidabele steun van dr. Schaep-
man die ziek heette te zijn, maar toch de
vorige week in de Kamer verscheen opgegeven
om tegen den aandrang van kardinaal Lavigerie
te protesteeren. Zeer terecht zegt dr. Schaepman
dat vooral voor kleine Staten het vasthouden
van eenmaal gesloten verdragen geljjk in dit -
geval dat van Berljjn een zaak van levens
belang is.
Viel er op het Binnenhof in de jongste dagen
weinig voor, ook in den Haag is het zeer kalm.
We hebben gelukkig in deze fraaie October-
dagen weer met volle kracht gespuid in zee,
zoodat de wateren hun onaangename geuren
hebben verloren. Opmerkelijk is het dat reeds in
de laatste dagen van het badseizoen toen
er nog gebaad werd met de winterspuiing
is aangevangen zonder dat men voor het Kur-
haus er iets van heeft bespeurd.
Een voor velen zeer onaangenaam besluit heeft
onze Raad genomen toen hij afwijzend beschikte
op het verzoek van ingezetenen om tegen ver
minderden prijs gas verkrijgbaar te stellen voor
industrieel gebruik. Men vreesde dat dit de andere
gasverbruikers ontstemmen zou en dat een al
gemeene prijsverlaging waartoe het volgend"
jaar uitzicht bestaat gewenschter was. Waar
om echter in den Haag niet mogelijk is, wat
elders, o. a. te Brussel met uitstekend succes
geschiedt, is een van de vragen, waarop men
het antwoord moet schuldig blijven. Zeker is
het, dat, terwijl het electrisch licht al aardig
in den Haag begint te concurreeren met het gas,
de gemeente wel wat mocht doen om het gas-
gebruik ook in de toekomst te verzekeren.
334' Staats-Loterij.
Collecten uit bet 2e district van Zeeland.
5e Klasse, 16e Lijst.
No. 2679 prijs van ÏOO.
5330 j> ÏOO.
Prijzen van 70.
880 3111 5169 5399 7525 20461
892 4815 5309 5432 20136 20516
2555 4858 5315 5489 20188
Nieten.
855 2626 4871 5156 7593 13317 20491
873 3104 4874 5303 7709 13318 20495
2616 3109 5106 5306 7723 14002 20513
2619 3118 5107 5322 7807 14018 20515
2622 4824 5118 7580 8706 14071
17e L ij s t.
Prijzen van 70,
2599 5103 14073
Nieten.
2525 2645 4885 5475 13326 13329
DIENST
Zierikzee en Rotterdam
122 SI EN TUSSCHENGELEGEN PLAATSEN.
October 18ÖO.
Van Zierikzee:
Woensd. 15 'smorg. 7,u.
Zaterd. 18 7,201
Maand. 20 7,20
Van Rotterdam:
Dinsd. 14 's morg. 10,45 o.
Vrijdagl7 10,
Zondag 19 10,
De Directeur,
A. van GASTEL.'