/IIIMk/IIS<lll NIEUWSBODE. y Dinsdag 14 October 1890. Directeur-Uitgever J. WAALE. NIEUWSTIJDINGEN. Haagsche Brieven. Verschijnt DINSDAG, DONDERDAG en ZATERDAG. De prijs per 3 maanden is f 1,30, franco per post f 1,60. Noord-AmerikaTransvaal, Indië enz. verzending eens per week, f 10,per jaar. 47ste JAARGANG. No. 5911. Advertentiënvan 13 regels 30 Cts. meerdere regels 10 Cts., kunnen uiterlijk tot des Maandags, Woensdags en Vrijdags middags 12 ure bezorgd worden. Groote letter wordt naar plaatsruimte berekend. KENNISGEVING. De BURGEMEESTER van Zierikzee brengt ter kennis van de ingezetenen, dat er op Dinsdag doix 14 October e.k., des namiddags te 3 uur, op het Raadhuis, eene openbare Vergadering van den Gemeenteraad zal gehouden worden. Zierikzee,' den 11 October 1890. De Burgemeester, CH. W. VERMEIJS. ZAKEN TER TAFEL TE BRENGEN: Beëediging en installatie van de verkozen Raadsleden. Mededeehng van ingekomen stukken. Benoeming leden stembureau voor de verkiezing op 28 October e.k., van een lid der Provinciale Staten. Benoeming van leden in vaste Commissiën, ter voorziening in vacatures, enz. Engeland. Londen, 10 Oct. Het verwekte groote sensatie toen heden bekend werd, dat van de twaalf beklaagden in het staatsproces van Tipperaryde twee voornaamste, namelijk Dillon en Obrien, ontbraken. Het Openbaar Ministerie requireerde onmiddellijk inbeslagneming van den gestelden borgtocht van 2000 pd. st. voor beide, benevens uitvaardiging van bevelen tot hunne aan houding, nadat gebleken was dat beiden voortvluchtig waren. Aan deze beide eiscben werd voldaan. Het bljjkt dat de twee lersche afgevaardigden profiteerden van eene verdaging der terechtzittingen om Woensdag via Waterford aan boord te gaan van de Havre-stoomboot naar New-York, zonder door detectieves te worden achtervolgd. Het orgaan der nationalisten, de Star, juicht over den flater der regeering, zeggende dat de nationale liga den geconfiskeerden borgtocht wel zal terugbetalen. De begrafenis van mevrouw Booth, de echtgenoote van den generaal van bet Heilsleger, zal Dinsdag op het Abney Park kerkhof met groote plechtigheid plaats hebben. Al de officieren van het Heilsleger in Engeland, tusschen de 3 en 4000 personen, zullen bet ljjk volgen. De doode ligt tot de begrafenis in statie in de Clapton Congres Hall, waar duizenden samenBtroomen em voor 't laatst de moeder van bet Heilsleger te zien. De Daily News, die bjj de groote werkstaking in de dokken voor de arbeiders krachtig optrad, kiest in het geschil tusschen de reeders Allan en Co. en de werklieden party voor de firma. Zelfs Job, zegt het blad, zou zyn geduld verliezen als van hem schade vergoeding werd geëischt voor het verlies aan tyd en geld, door werkstaking geleden. De loonen in de dokken betaald zijn waarlyk, in vergelijking met die, welke verworven kunnen worden door arbeid die meer kennis eischt, zeer voordeelig: zonder overwerk 30 ah. in de week, 8 uur per dag, en voor vier uur overwerk 3 s. 4 d., naar het ge tuigenis van de heeren Allan. De leiders van de Union, Tom Mann en Tillett, zullen bljjkbaar by de werkstaking van de korendragers tegen de werkstakers front maken. Nederland. Apeldoorn, 10 Oct. Gistermiddag, bezochten H. M. de Koningin en H. K. H. de Kroonprinses op haar middagrit het dorp Vaasen. Het was daar juist kermis. Alles werd door de Hooge Gasten in oogen- schouw genomen, tenminste langs de geheele kermis- drukte werd stapvoets gereden. Amsterdam, 11 Oct. In de Damstraat alhier had heden avond omstreeks half tien ure eene groote Oranje-demonstratie plaats. De Oranjeklanten dreven eerst een aantal socialen naar de Kalverstraat, keerden toen plotseling om, en vielen voor Café Neuf opnieuw de socialen aan. Na een hevig gevecht werden de beide reclame-chassinetten door het volk veroverd. De col porteur Bos werd, door politie beschermd, naar het bureau gebracht. Duizenden waren op de been. De menigte zong voortdurend nationale en anti socialistische liederen, en maakte, zoo dikwijls een der socialistische colporteurs iets riep, dit onverstaanbaar door luid getier. De veroverde chassinetten droegen opschriften tot aanbeveling van een brochure van mr. Spin, over de houding van minister Lohman in zake de bestorming der Nieuwe Kerk, en van eene brochure, getiteld: »Het beloofde land Kanaan". Te 10,30 kwam eene nieuwe bende jeugdige Oranje klanten met Oranje-vlaggen en fragmenten der ver overde eereteekenen de Damstraat binnen. Op den hoek der Nes ontstond eene algemeene kloppartij. Burgers, volgens sommigen rechercheurs, sloegen met stokken en andere verweermiddelen in het rond, bijgestaan door één agent. Alles vluchtte in de zjjstraten. Sedert waren nog vier agenten verschenen. Een groote menigte wachtte in de Damstraat, op den Dam enz. op de dingen die komen zouden. Het gezang der Oraojeliederen, en het geschreeuw der colporteurs was verstomd. Alles wandelde kalm, behoudens enkele oploopjes, Omstreeks kwart voor elf uur begon eene kleine afdeeling politie in de Damstraat, de oude Hoogstraat en op omliggende grachten met den stok te chargeeren op de wel gedunde, maar nog telkens samenscholende menigte. Intusschen hoorde men in de verte verspreide groepen socialisten het vrijheidslied zingen. Ten 11 uur 20 min. seinden de verschillende sectiën om sterkere afdeelingen ter assistentie. Zoodra deze versterking was aangekomen, werd zonder den stok te gebruiken, voor de circulatie gezorgd. "Utrecht, 10 Oct. In den afgeloopen nacht is alhier overleden de oudste inwoner dezer stad, de heer Johannes Lorette. Hij werd den 22 November 1786 alhier geboren, en bereikte dus den leeftyd van byna 104 jaren. 's Gravenhage, 10 Oct. (Officieel bericht). Sedert de vorige mededeeling is er in den toestand van Zyne Majesteit den Koning weinig verandering ten goede te bespeureD. De Koning lydt weinig pyn, maar gevoelt zich steeds lusteloos. De voeding blyft voldoende. Naar wy vernemen, zou waarschynlyk heden een consult van de geneesheeren, die Z. M. den Koning behandelen, plaats hebben. De verwachting van sommigen, dat een regentschap zal worden ingesteld, schynt nog niet zoo spoedig tot vervulling te zullon komen. Tot dusver althans was daarvan nog geen sprake. De Haagache rechtbank heeft gisteren vernietigd het vonnis der Middelburgsche rechtbank, houdende ontslag van rechtsvervolging van iemand uit Veere wegens het niet voldoen aan eene vordering der commiezen om te lateD onderzoeken of hy in zyn kruiwagen ook goederen had, die aan belasting onder worpen waren. In deze zaak heeft het Hof den beklaagde tot 20 boete veroordeeld. Verder is be vestigd het vonnis dier rechtbank, waarby een schoon maakster, wegens oplichting van pantoffels tot 6 maanden werd verwezen. Door de afdeelingen van de Tweede Kamer zijn heden benoemd tot rapporteurs over de hierna te noemen hoofdstukken der Staatsbegrooting voor 1891 Buitenlandsche Zaken (III), de heerenSchimmelpennink v. Nyenhuis, Brantsen v. d. Zjjpe, v. Bylandt, De Ram en v. d. Peltz. Justitie (IV), de heeren: Raland, v. Berckel, Travaglino, Hartogh en W. Cremera. De commissie van rapporteurs voor het reeds lang aanhangig wetsvoorstel van den heer Bahlman »ter voorziening in den kwynenden toestand van sommige takken van landbouw" heeft, na kennis ge nomen te hebben van de Memorie van Antwoord, baar eindverslag uitgebracht, waarin zij enkel te kennen geeft, dat door de gewisselde schrifturen de openbare beraadslaging over het voorstel genoegzaam is voor bereid. De Tweede Kamer beeft nog geen besluit genomen over de behandeling van het ontwerp. Rotterdam, 11 Oct. Door het stoomschip Holland" werden gisteren uit Londen aan de Boompjes alhier aangevoerd twee varkens, die wel gedekt waren door een biljet van uitvoer, doch niet door een van invoer in ons land. Toen de eigenaar, een boer, ver scheen, om de varkens in ontvangst te nemen, werd de afgifte door de politie geweigerd, waarover de man zich zoo boos maakte, dat hij door zyn woordenvloed tal van nieuwsgierigen lokte. De verbolgenheid van den man werd nog grooter, toen de kapitein der stoomboot hem moeBt mededeelen, dat hy te zorgen had voor hedenavond dispensatie der Nederlandsche regeering ontvangen te hebben, daar hy (de kapitein) anders genoodzaakt zou zyn de varkens mede te nemen naar zee en daar aan de golven prys te geven, daar de dieren in Engoland niet meer mogen worden in gevoerd. Thans worden de varkens door de politie bewaakt. Actel, 10 Oct. Ingelanden van den Buthpolder kozen heden tot ontvanger-griffier (vacature Kruysse) den heer P. Drogmans, notaris alhier. Goes, 11 Oct. De Zuid-Bevelandsche Onderwyzers- vereeniging had spoedig na hare oprichting eene begrafenisbeurs voor hare leden in het leven geroepen. Door entrée-gelden en contributiën werd langzamer hand eene kas gevormd, waaruit na overlyden, zoowel voor den deelnemenden onderwyzer als voor zyne echtgenoote, aan de overgebleven betrekkingen 50 werd uitgekeerd. Vele van de leden "zyn sedert over leden en in de laatBte 10 jaar is geen enkel nieuw lid toegetreden. Het getal deelnemers is op 't oogen- blik 29. Hoewel het kapitaal der beurB tot plus minus 850 is aangegroeid, zouden, wilde men voortdurend aan de verplichtingen van het reglement blyven voldoen, de contributiën gaandeweg te hoog worden en by geringere contributie zouden de laatst over- blyvenden de kas uitgeput vinden. Om in dezen toestand verandering te brengen, was in de laatste algemeene vergadering der vereeniging het besluit genomen de begrafenisbeurs van de afdeeling af te scheiden. Tengevolge eener byeenkomst van deelnemers is nu besloten, dat er voortaan geen contri butie meer zal geheven worden. In plaats van èn man èn vrouw zal nu slechts een van beiden aanspraak kannen maken op eene uitkeering van 50 voor de erven. Bjj overlijden van een lid zal, naar gelang van de som door hem als deelnemer ingebracht, een even redig deel der benoodigde 50 uit de kas genomen worden en het ontbrekende door de overbly vende deel hebbers, elk voor een geljjk deel aangevuld worden. Er zullen nu evenwel geen nieuwe deelnemers meer toegelaten worden. Voor gehuwde paren, die thans reeds op gevorderden ouderdom gekomen zyn, zal dit een leeljjke streep door de rekening zyn; maar er was geen ander middel dan óf de beurs op te heffen en het kapitaal pónds-pondBgewyze te verdeelen, óf de contributie aan merkelijk te verhoogen. Het reglement werd nu naar de veranderde bestem ming der beurs gewyrigd en een kassier en twee com missarissen van toezicht gekozen met de arr.-school- opziener als ambtelijk voorzitter. Het nieuwe reglement treedt op 1 Jan. a.s. in werkiDg. does, 11 Oct. De bekende borden met in 't oog vallende Van Houten's Cacao", zjjn als reclame niet meer voldoende. In sommige gemeenten verschjjnt een stuk heer aan de deur en stelt den bewoner een busje cacao ter hand met de boodschap: »compliment van mjjnheer Van Houten"! Mogelijk zullen de concurreerende fabrikanten een ketel chocolademelk aan huis bezorgen. Heden is hier ter aarde besteld wjjlen dr. A. C. van Renterghem, in leven lid van den raad en genees kundige te Goes. De heer van Renterghem is voor een paar jaar uit deze gemeente vertrokken naar Nieuwer- AmBtel, waar hy dezer dagen op 86jarigen leeftyd is overleden. Aan de bjjzondere school met den bybel alhier is van rjjkswege een subsidie verleend van J 550, aan de R.-K. bjjzondere school 500. Alle- kweekelingen der Rijksnormaallessen, die aan het onderwjjzers-examen hebben deelgenomen, verwierven de acte. Benoemd tot hoofd der school met den bybel ter vervanging van den heer J. C. Wirts, de heer J. de Hoogh, onderwjjzer te Rotterdam. Door het breken van een der voorwielen van den wagen, waarvoor zjj gespannen waren, raakten een paar paarden op hol. De voerman wiet zjjne tegen woordigheid van gesst te bewaren, waardoor hy er met eenige lichte verwondingen van afkwam. lerselte, 12 Oct. Vrjjdag middag werd alhier een zestien-jarig meisje ter aarde besteld, dat tot het Heilsleger behoorde en daarom meer dan gewoonljjk de nieuwsgierigheid gaande maakte. Het meisje werd door het Bargerlyk- of Algemeen Armbestuur ver pleegd en zou volgens gewoonte ook op kosten van dat Bestuur begraven worden. Het Heisleger had echter die zaak aangetrokken en met toestemming van dat Bestuur zou er voor alle kosten gezorgd worden, mits geen muziek of uiterlyke vertooning bjj de begrafenis plaats had. De plechtigheid verschilde dan ook niet van andere, dan dat alleen eenige officieren en eenige vrouwen bjj paren den ljjkstoet volgde. Bruinisse. Nader bljjkt, dat het schip, 'twelk in de vorige week zjjne lading suikerpeeën weder moest ontladen, reeds min of meer lek in de haven alhier binnen was gekomen. Het was »de Weldaad", schipper C. Kristelyn van Brouwershaven. Het is thans geheel geloBt en zal op de werf in reparatie komen. Zoo wel schip als lading waren verzekerd. De zonderling S. te Bruinisse, die tjjdens de jongste volkstelling zyn telkaart verbrandde en alle opgaven pertinent weigerde te beantwoorden, waarvan een vonnis van ƒ20 boete of 6 dagen hechtenis het gevolg is geweest, heeft het zéé ver laten komen dat hy door de politie opgepakt en te Zierikzee in het huis van bewaring gebracht is moeten worden, waar hjj, de vorige week Vrjjdagavond omstreeks 8 ure aangekomen, den volgenden morgen reeds betaalde en weer ontslagen werd. Zierikzee, 11 Oct. Voor een niet zeer talryk publiek werd gisteren avond door het Tooneelgezelschap van den Salon des Variétés te Amsterdam in de Con certzaal alhier opgevoerd het veel besproken tooneel- spel »Spoken" van Henric Ibsen. Verschillend is dit stuk beoordeeld, doch wy achten de by woning der opvoering een groot kunstgenot, want afgescheiden van de strekking van het stuk, kan men een krachtigen indruk medenemen, na het zien van »Spoken". De krachtige karakters, die de scbrjjver weet te scheppen, de vreemde maar sprekende intrige, het blootleggen der kwalen van de maatschappij, dat alles moet ons aangrjjpen door het verrassende, het ongewone. De vjjf personen, die in het stuk voorkomen, vormen elk op zichzelf een eigen karakter, dat de bestudeering ten volle waard is. De boeiende en diepgaande dialoog, die het geheele Btuk vormt, de hevige doch zeer natuurlijke gemoedsaandoeningen, die men te zien krjjgt, eischen inspanning, die niet verbroken mag worden. De verschillende rollen werden uitstekend vervuld en zoowel de dames RÖ3singSablairolles en Blanken- steyu, als de H.H. Smith, van Kujjk en Blaaser ver dienen een woord van lof. Wy hopen dat bjj eene volgende voorstelling de Concertzaal drukker bezocht zal zjjn. Voor de scholen met den Bybel is dit jaar gecollec teerd te Tholen met Schakerlo, Poortvliet, N. Stryen, Scherpenise en St. Maartensdjjk 31.30 en SluiB met Heile en St. Anna ter Muiden 148.15. Tot hoofd der school te Lamswaarde (Hontenisse) is benoemd de heer J. A. Adriaanse te 's Heerenhoek. Voor de acte-examenB in Zeeland, 8 tot 10 October te Middelburg afgenomen, hadden zich 17 candidaten, 15 mann. en 2 vrouwel., aangemeld. Een mann. candidaat kwam niet op, een ander trok zich terug en drie werden afgewezen. Toegelaten zyn de twee vrouweljjke candidaten de dameB A. Boone van Kloetinge en J. Schoo van Groede. Van de mannelijke candidaten werden toegelaten de heeren W. Bruinzeel van St. Annaland, C. F. Kohier van Groede, C. I. Laven en B. J. van Oost, beiden van St. Maartensdjjk, W. H. Bakker van Rilland-Bath, P. Brakman van Groede,- C. de Dreu en N. van der Hoeff, beiden van Goes, J. L. Hujjzer en A. de Visser, beiden van Middelburg. De examens zyn afgeloopen. Zierilizee, 13 Oct. Volgens de bylagen der Memorie van Toelichting van hoofdstuk V der Staats begrooting voor 1891, bedraagt het vermoedeljjk bedrag door het rjjk uit te keeren over 1890, aan de bjjzondere school alhier, hoofd D. Mulder, ƒ900 en aan de bjjzon dere school te Bruinisse, hoofd N. J. BaBtmeyer, 500. Naar men meldt, heeft de kommandant van Zr. Ms. zeemacht in O.-Indië zich tot den Minister van Marine gewend met een rapport, waarin hy mededeelt, zich niet langer verantwoordelijk te kannen stellen voor den loop der zaken in Indië wegens den ellendigen toestand, waarin zich onze marine aldaar bevindt. De Raad van Tucht, zittiDg houdende te Amsterdam, heeft kapitein K. Visman, gezagvoerder van het st. >Prins Frederik", dat gezonken is 25 Juni, des avonds 10 uren, bjj mistig weder in de Golf van Biscaye, door aanvaring met het st. »Marpessa", van alle schuld aan de aanvaring vrjjgesproken. Volgens de Freisinnige Zeitung moet de hertog van Nassau hebben verklaard, dat hjj onder geen voor waarden wederom het Regentschap in Luxemburg wil aanvaarden. »De hertog is, zooals men weet, zegt het blad, bjj eene vroegere ziekte van den Koning der Nederlanden reeds eens tot Regent aangesteld, docb moest weinige dagen daarna het land weder verlaten". Een Duitsch blad (de Berljjnsche Post) geeft' over onze jongste manoeuvres, in het Oosten des lands gehouden, een critiek, die nogal iets verschilt met het geroep van voldaanheid over onze legerkrachten, dat een deel der Nederlandsche pers bjj gelegenheid van die oporatiën ten boste gaf. Ziehier wat het blad schrijft: »In byna alle Europeesche Staten hebben thans groote manoeuvres plaats, en ook Nederland wil daarin niet achterblijven. Waarschynljjk om de meening te weerleggen, door jhr. Tindal in brochures geuit, dat een uit het Oosten aanrukkende vjjand zich binnen 24 uur van de Nederlandsche hoofdstellingen kan meester maken, werd tot gronddenkbeeld van deze oefeningen genomen, dat een Duitsch leger over Gronau in Twente wilde vallen. Dit leger zou bjj Haaksbergen op een kleine troepenmacht stuiten, die de opdracht had den vjjand in den strijd om terrein-voorwerpen zoo lang op te houden, totdat genoegzame versterking was aangerukt. Ofschoon de te volgen weg en de marschtyd van het vjjandeljjk leger nauwkeurig waren voorgeschreven, verscheen het toch zoo verrassend snel, dat de commandant der verdedigingstroepen slechts met de bewering: »dat dit niet aanging", kon be ginnen. Ook de andere manoeuvre-ongelukken, die voorvielen, zullen aan de Russische en Fransche officieren, die de manoeuvres bjj woonden, geen grooten dunk van de slagvaardigheid der Hollandsche troepen hebben gegeven". Zierilttzee, 13 Oct. Door het Dagelyksch Be stuur van het Waterschap Schouwen is heden uit 10 sollicitanten de volgende voordracht opgemaakt ter Voorziening in de vacature van Ontvanger-Griffier van dat Waterschap: Mr. D. van der Vliet Cz. en D. Hocke Dz. KERKNIEUW! In het College van Notabelen der Herv. Gem. te Zierikzee, is in plaats van wjjlen den heer 0. van der Vliet Dz. gekozen de heer A. Bajjze Mz. Ds. I. Middel, predikant bjj de Chr. Ger. Gem. Ie Baarland, heeft een beroep ontvangen naar die gemeente te Meliskerke. Schorpenïsse, 12 Oct. Herkozen tot leden van het Kiescollege de heeren M. Dujjnhouwer, Q. Hage en G. Laroojj, terwijl herstemming moet plaats hebben tusacheo de heeren I. Brujjnzeel en L. Hejjboer, J. van de Velde en I. Hage Wz. 's Gravenhage 11 October 1890. Zelden heerschte er zulk een stilte op politiek gebied in het herfstgetijde als in de jongste weken. Voor een goed deel is dit zeker toe te schrijven aan den toestand, waarin het geëerbiedigd hoofd van den Staat verkeert. Niet alleen dat er geen benoemingen geschieden wat voor de betrokken collegiën en personen zeer onaangenaam is, maar de gewone regeeringswerkzaamheden staan stil. Wetten, bestuursmaatregelen, voordrachten van allerlei aard, die gereed liggen, kunnen niet worden ingediend of uitgevoerd, daar de Koning niet in staat is zijne sanctie er aan te geVen. Toch zal ieder, die een oogenblik gelieft na te denken, moeten erkennen dat de Regeering niet anders doen kan dan groote voorzichtigheid te betrachten bij het voorstellen van ingrijpende maatregelen om dien toestand te veranderen. De ondervinding in het voorjaar van 1889 opgedaan moet de Regeering huiverig maken te spoedig den Koning buiten staat te doen verklaren de Regeering waar te nemen en hare officiëele voorlichters, de geneesheeren, hebben toen ook bespeurd hoe moeielijk het is absolute zekerheid te geven omtrent de vraag: of de toestand van werkeloosheid deB Konings van langen dnur of van blij venden aard zal zijn. Toch is het zeer waarschijnlijk dat, als de gedwongen werkstaking nog eenige dagen voortduurt, de Re geering zich verplicht zal achten denzelfden weg in te slaan als het vorige jaar. Geregeld ontvangt zij berichten omtrent 's Konings toestand en nu het jongste officiëel openbaar gemaakte bericht moet gewagen van een voortdurend onvermogen des Konings om zich met staatszaken in te laten, zal de Regeering baar plicht weten te doen, hoe zwaar die haar ook valle. Het is hoogst betreurenswaardig te moeten zien dat juist in zulke ernstige omstandig heden sommigen, zooals de heer Tindal, zich verplicht achten de taak der Regeering te verzwaren door mededeelingen, die bij minder ontwikkelden en ook in het buitenland den indruk zouden kunnen vestigen alsof er onbehoorlijke dingen voorvallen, alsof alles niet in den haak is. Men moge betreuren dat niet reeds verleden jaar Z. M. zich gedrongen heeft gezien afstand,te doen van de Regeering, in welk geval de rechtmatige erfopvolgster, zijn dochter, onder een regentschap, zou zijn opgetreden, niemand kan den Koning tot zulk een maatregel dwingen. Geen ander middel blijft er dus over dan een tijdelijk, regentschap in te stellen, en dat de Regeering daartoe niet met overijling overgaat, is veeleer prijzenswaard. Ook de parlementaire arbeid lijdt eenigszins onder den toestand, ofschoon de Kamer daardoor geenszins verhinderd zou worden verschillende zaken te be handelen, die vatbaar zijn voor beraadslaging. Er bestaan echter andere redenen, die het gemis aan opgewektheid verklaren bij ons Parlement. Ten eerste was de Kamer verplicht het lastig vraagstuk der Krijgswet in de afdeelingen ter hand te nemen, een onderwerp dat zoozeer de natie verdeeld houdt en bestemd schijnt van grooten invloed te zijn op de politiek en op, de stembus van 1891. Voorts neemt het gewone afdeelingsonderzoek der begroo tingen veel tyd in beslag. Maar de hoofdzaak is toch mijns inziens dat de vraagstukken, die behandeld kunnen worden; slechts kunnen strekken om groote verdeeldheid te zaaien in de gemoederen. De zoo genaamde districtenwet, waarbij de groote gemeenten in afzonderlijke kiesdistricten worden verdeeld, is waarschijnlijk bij de Tweede Kamer er wel door te krijgen, hoe onbillijk en onrechtvaardig zij ook kan geacht worden, met het oog op de geschiedenis dei- jongste Grondwet, maar bij de Eerste Kamer zal zij, naar men verwacht, geen meerderheid ten voordeele van het Gouvernement vinden en het gevolg zou dus zyn dat bij behandeling nu, nog voor het einde des jaars, een conflict ontstond tusschen Regeering en Eerste Kamer, die al zeer onwelkom zou wezen voor de Regeering en die zij, indien zij haar meent te moeten uitlokken, liever zal ver schuiven tot het einde van het zittingjaar als wij den tijd der periodieke Kamerverkiezingen naderen. Er is nog een ander ontwerp in staat van wijzen, het bekende voorstel van den heer Bahlmann, be treffende het heffen van invoerrechten op graan enz. Doch juist dezer dagen is door de Commissie van Rapporteurs over dit wetsontwerp een verslag openbaar gemaakt, omtrent den inhoud der adressen vóór en tegen de voordracht ingekomen, en waaruit duidelijk blijkt dat de gevoelens in het land lijnrecht tegenover elkander staan, zoowel over het beginsel van het ontwerp bescherming of vrijhandels stelsel als over de gevolgen van de voordracht voor den landbouw zelf. Ook in deze zaak zou ten slotte de Regeering party moeten kiezen en ofschoon zij waarschijnlijk er tegen gekant is, zal het haar bezwaarlijk vallen daarvoor openlijk uit te komen, na de verwachtingen die haar aftreden in den lande hebben opgewekt. Het is inderdaad een curieus stuk, dat verslag. Er blijkt daaruit tocb dat met evenveel ernst en kracht een gedeelte des volks uit ver schillende provinciën de voordracht bestrijdt, als een ander deel des volks uit dezelfde provinciën het verdedigt. >Met het vrijhandelatelsel moet worden gebroken" zegt eene zeker niet onbelangrijke hoeveelheid adressanten. Vooral nu het buitenland het stelsel van bescherming omhelst. Dit ontwerp is een eerste schrede op den weg der bescherming,gunstig in de eerste plaats voor den graanbouw." Mis zeggen een nog grooter aantal adresseerende be strijders der voordracht, Protectie zal den landbouw niet baten. Vermeerdert de graanbouw in kleistreken, dan zal tengevolge van de hoogere mestprijzen, de toestand in zand- en veenstreken nog slechter worden. De graanhandel, die hier, vooral sinds elders graanrechten worden geheven, een hooge vlucht heeft genomen, zal er zeer door worden benadeeld. Het brood zal er duurder door worden." »Ocb, wat hernemen de voorstanders het brood zal niet verduren, maar in elk geval liever duur brood dan werkeloosheid. Hooge graan prijzen verminderen de werkeloosheid. Door het protectiestel8ei is de welvaart in Duitschland toe genomen" »'t Mocht wat" is het wederantwoord der vrijhandelaren »de broodprijzen volgen de graanprijzen. Het meel zal duurder worden ten voordeele van de broodfabrikanten, die tevens meel fabrikanten zijn, maar ten nadeele Yan een duizend bakkers in 't land, die geen meel fabriceeren. Door het dure brood zullen de uitgaven van een arbeidersgezin met 10 A 15 percent stijgen, en de uitgaven van het gezin met 30 cents per week stijgen. Van een inkomen van 8 per week, zal by aanneming van dit ontwerp 3 percent en van een inkomen van 2C00 per jaar Va Per~ cent belasting worden betaald. Die nieuwe last kan niet gedragen worden; de bevolking wordt reeds uitermate zwaar door de accijnzen gedrukt." In Duitschland heeft de bescherming niet aan de verwachting beantwoord, de graanbouw is niet toegenomen. De consument zelf betaalt de invoer rechten en niet het buitenland." En zoo gaat het voort. Tegenover elk argu ment, dat voor het ontwerp wordt aangevoerd, wordt een zeker niet minder klemmend argu ment voorgesteld. Zoowel over het beginsel als over de uitwerking is men in hooge mate ver deeld, en als men nu ziet dat niet wordt tegen gesproken door de voorstanders dat dit ontwerp den transito-handel des lands met vernietiging bedreigt, dan moei men wel tot de slotsom komen dat wij bij dit ontwerp te doen hebben met een hoogst gevaarlijke proefneming, die, als zij blijkt mislukt te zjjn, niét alleen den landbouw niet gebaat, maar ook positief onzen handel zeer ge schaad te zullen hebben. Is het wonder dat de Kamer niet met opgewektheid dit onderwerp ter hand neemt. Intusschen is in de afgeloopen week een feit voorgevallen dat de veefokkers opnieuw met schrik vervult. Wederom heeft Engeland, en nu zoo absoluut mogelijk, den invoer van Nederlandsch vee verboden, nadat verleden jaar met veel moeite de opening der Engelsche havens was verkregen. De interpellatie in de Kamer daaromtrent ge houden leerde dat in een zuidelijk uithoekje des lands, te Vaals in Limburg, mond- en klauw zeer was uitgebroken bij eenige runderen en dit aanleiding bad gegeven tot den forschen maat regel. Men kan het natuurlijk niet kwalijk nemen van Engeland dat het de veeziekte ten krachtigste bestrijdt, maar het schijnt toch wel wat al te voorzichtig om onmiddellijk en onvoorwaardelijk allen vee-invoer uit Nederland te verbieden, om dat een geval van veeziekte is voorgekomen in een achterhoek des lands. Ik kan mij niet los maken van het denkbeeld dat in deze handeling van Engeland een zekere bestraffing is gelegen voor de stoutigheid van Nederland om niet te bukken voor den wil van het vereenigd Europa op de anti-slaverny-conferentie te Brussel. Toch zou niets onbillijker zijn dan dat. Wat wij te Brussel hebben geweigerd is volstrekt niet het onderteekenen van de akte, die heet de slavernij in Afrika te zullen tegengaan, maar eenvoudig een bijkomend stuk, waarin verlangd werd de heffing van invoerrechten in het Congo- gebied toe te laten een zaak die niets met de bestrijding der slavernij te maken heeft, maar wel in formeelen strijd is met de Congo-akte te Berlijn gesloten. Onbegrijpelijk is het dan ook hoe sommigen zich door sentimentaliteit laten beheerschen om Nederland in deze zaak te bekladden. Zelfs heeft de kardinaal Lavigerie de man die voor de vrijmaking der Afri- kaansche inboorlingen zijn leven lang streed zich laten verleiden brieven te schrijven aan onzen Koning en onze Koningin om ze te be wegen last tot onderteekening te geven. Alsof persoonlijke sympathie voor de zaak door den kardinaal voorgestaan zelfs een Koning zou mogen leiden een daad te verrichten strijdig met 's lands belang en waardoor tevens gesanctioneerd werd een verkrachting van een vroeger gesloten trac- taat. Opmerkelijk is de eensgezindheid in deze zaak in Nederland. Geen enkel orgaan heeft zich voor de inwilliging van den eisch verklaard. Nu zelfs is de formidabele steun van dr. Schaep- man die ziek heette te zijn, maar toch de vorige week in de Kamer verscheen opgegeven om tegen den aandrang van kardinaal Lavigerie te protesteeren. Zeer terecht zegt dr. Schaepman dat vooral voor kleine Staten het vasthouden van eenmaal gesloten verdragen geljjk in dit - geval dat van Berljjn een zaak van levens belang is. Viel er op het Binnenhof in de jongste dagen weinig voor, ook in den Haag is het zeer kalm. We hebben gelukkig in deze fraaie October- dagen weer met volle kracht gespuid in zee, zoodat de wateren hun onaangename geuren hebben verloren. Opmerkelijk is het dat reeds in de laatste dagen van het badseizoen toen er nog gebaad werd met de winterspuiing is aangevangen zonder dat men voor het Kur- haus er iets van heeft bespeurd. Een voor velen zeer onaangenaam besluit heeft onze Raad genomen toen hij afwijzend beschikte op het verzoek van ingezetenen om tegen ver minderden prijs gas verkrijgbaar te stellen voor industrieel gebruik. Men vreesde dat dit de andere gasverbruikers ontstemmen zou en dat een al gemeene prijsverlaging waartoe het volgend" jaar uitzicht bestaat gewenschter was. Waar om echter in den Haag niet mogelijk is, wat elders, o. a. te Brussel met uitstekend succes geschiedt, is een van de vragen, waarop men het antwoord moet schuldig blijven. Zeker is het, dat, terwijl het electrisch licht al aardig in den Haag begint te concurreeren met het gas, de gemeente wel wat mocht doen om het gas- gebruik ook in de toekomst te verzekeren. 334' Staats-Loterij. Collecten uit bet 2e district van Zeeland. 5e Klasse, 16e Lijst. No. 2679 prijs van ÏOO. 5330 j> ÏOO. Prijzen van 70. 880 3111 5169 5399 7525 20461 892 4815 5309 5432 20136 20516 2555 4858 5315 5489 20188 Nieten. 855 2626 4871 5156 7593 13317 20491 873 3104 4874 5303 7709 13318 20495 2616 3109 5106 5306 7723 14002 20513 2619 3118 5107 5322 7807 14018 20515 2622 4824 5118 7580 8706 14071 17e L ij s t. Prijzen van 70, 2599 5103 14073 Nieten. 2525 2645 4885 5475 13326 13329 DIENST Zierikzee en Rotterdam 122 SI EN TUSSCHENGELEGEN PLAATSEN. October 18ÖO. Van Zierikzee: Woensd. 15 'smorg. 7,u. Zaterd. 18 7,201 Maand. 20 7,20 Van Rotterdam: Dinsd. 14 's morg. 10,45 o. Vrijdagl7 10, Zondag 19 10, De Directeur, A. van GASTEL.'

Krantenbank Zeeland

Zierikzeesche Nieuwsbode | 1890 | | pagina 1