bvacht haar naar zijne woning, waar een aantal knappe
vrouwen om het ziekbed zaten. De ongelukkige heks
werd thans voor 't bed der zieke gesleurd en door deze
in de keel geknepen en in het gezicht geslagen. De
ramen waren geheel gesloten en van luiken voorzien,
want anders, had een van de „knappe" vrouwen gezegd,
zou de heks wel eens weg kunnen vliegen.
Ten slotte kreeg de arme heks een mep op haar
neus, die dat lichaamsdeel geweldig aan het bloeden
maakte; de moeder der zieke kwam met een eetlepel,
ving het bloed op en gaf bet haar dochter te drinken.
De kuur hielp niemendal, want de zieke stierf enkele
weken later.
Bovenstaand voorval, waarvan de bijzonderheden door
getuigenverhoor zjjn vastgesteld, vond in April van dit
jaar plaats, niet in een afgelegen dorpje in een onbe
schaafde streek, maar in 't groote dorp Ohra dat met
de stad Danzig door een paardentram is verbonden.
De beschuldigden, die wegens mishandeling tot geld
boeten werden veroordeeld, waren allen vrjj welgestelde
menschen en men zou ze, naar het uiterljjk te oordeelen,
nooit voor zoo olie-dom hebben gehouden, als ze waar-
ljjk bleken te zjjn.
Nederland.
Enkhuizen. De ansjovisvangst is geheel ge
ëindigd. De laatste netten zijn in 't laatst der vorige week,
binnengehaald, om, na hersteld te zijn, tot het volgende,
jaar te worden opgeborgen.
Dat de vangst in dit jaar meer dan goed is geweest,
kan men dagelijks aan de meest arme bevolking merken.
Zij hebben zich beter van kleeren voorzien en komen
aldus ook beter voor den dag.
De landbouwers zjjn weer aan hun eigen werk gegaan.
Voor enkele dezer laatste personen is de goede an
sjovisvangst eene uitkomst, daar de oogst der zaderjjen
wat alhier veel geteeld wordt niet gunstig is.
Amstei'dam, 23 Juli. Mej. Aafke Kujjpers,
geb. 3 Maart 1847 te Franeker, leerares in den zang
(o. a. aan de Tooneelschool) is Zondag, toen zjj te Ooster
beek, waar zjj tjjdeljjk verblijf houdt, uit de kerk
kwam, in hechtenis genomen, verdacht van moord door
vergiftiging van mej. Wilhelmina Jacoba Smissaert,
geb. 12 Juli 1856 te Oosterbeek.
De overledene woonde sedert 12 November 1885 ten
huize van mej. Kujjpers, in de Tesselschadestraat 1
(bovenhuis), te Amsterdam, waar zjj 16 Juni 1890
overleed. Het ljjk werd, na de verklaring van over
laden afgegeven door dr. Foreman, op het kerkhof
Zorgvliet ter aarde besteld, maar op last der justitie
opgegraven en onderzocht, nadat bloedverwanten van
mej. Smissaert zekere vermoedens hadden geopenbaard.
Toen bleek van chronische zinkvergiftiging. De ver
dachte is nagenoeg uniferseele erfgename van het niet
onaanzienlijk vermogen,
De officier van justitie, mr. Looyen, die met den
rechter-commis8aris mr. Slees wijk deze zaak langdurig
heeft onderzocht, was zelf te Oosterbeek bjj de aan
houding tegenwoordig. De verdachte is naar Amsterdam
vervoerd en in de celgevangenis aan de Weteringschans
opgenomen.
Er zijn aangaande deze waar ach jjnljjke misdaad vele
geruchten in omloop.
Yan het geheim der instructie lekt in Nederland
niet veel uit en aan Iobso geruchten valt niet veel
geloof te slaan. Het feit der aanhouding, allicht
uit vrees voor ontvluchting, bewjjst echter dat de
vermoedens tegen mej. Kujjpers van hoogst ernstigen
aard zijn.
Bljjkens te Amsterdam ontvangen bericht is te
Niza overleden de persoon, die verleden jaar de Amster-
damsche Bank met een vaischen wissel voor 25,000
oplichtte. Hjj hield daar geruimen tjjd onder een vaischen
naam verbljjf. Uit zjjne papieren bleek wie hjj was.
Gedurende de reis van het Nederlandsch-Ameri-
kaansche stoomschip >Rotterdain", dat laatstleden
Vrijdag van New-York te Amsterdam binnenkwam,
werden na een dag of vier stoomens van New-York
twee stokers na elkander aan boord ongesteld ten
gevolge der ondragelijke hitte. Geneeskundige hulp
mocht er niet in slagen deze personen het leven te
doen behouden; zjj stierven kort na elkander.
Z. M. heeft aan den ontvanger der dir. belast,
in het 6de kantoor te Amsterdam, J. J. Blankert, op
zjjn verzoek, eervol ontslag verleend uit den rjjksdienst
met aanspraak op pensioen en onder dankbetuiging
voor de trouwe diensten, gedurende ruim 50 jaren bewezen.
Het stoomschip „Stuttgart", dat Woensdag te Amster
dam met tabak van Singapore binnenkwam, is het
grootste stoomschip dat tot dusverre, zonder te lichten,
Amsterdam bereikte. Dit stoomschip is 5347 reg. tonnen
groot, heeft een inhoud van 15,174 kub. meter en is
415 voet lang, 48 voet breed en 31'/4 voet diep. Het
is met een diepgang van 73 d.M. aan de stad gekomen,
alwaar het aan de kade van de Houthaven gemeerd
ligt. Op de uitreis vervoerde de „Stuttgart" eene
lading van circa 5800 ton kolen van Cardiff naar
Singapore. Behalve voor le en 2e klasse passagiers is
er ruimte aan boord van dit stoomschip voor 2400
emigranten. Te Singapore werd aan de „Stuttgart" een
bezoek gebracht door Z. M. Prabath Somdetch Pra
Paramindra Maha Culalongkow Pra Chula Com Kloa,
de eerste koning van Siam, reizende onder den naam
van prins Chakri. Z. M. zoowel als het talrjjk gevolg,
waaronder een aantal prinsessen, toonde veel bewon
dering bjj het aanschouwen van alles wat zich aan
boord bevond, en het geheele schip werd door de hooge
bezoekers met de meeste belangstelling in oogenschouw
genomen. Te verwonderen is dit niet, daar zulk een
reusachtig stoomschip wel eene zeer ongewone ver
schijning zal geweest zjjn voor Zjjne Siameesche
Majesteit.
's Grayenhage, 22 Juli. Men meldt thans
aan de Parijsche Temps, dat de Keizer aller Russen zich
definitief bereid heeft verklaard als arbiter in het
Fran8ch-Nederlandsch grensgeschil, betreffende Suriname
en Fransch Guyana, op te treden.
De Minister van buitenlandBche zaken, de heer
C. Hart8en, is bevorderd tot Grootkruis der Christus
orde van Portugal.
Een paar jongelui waren Woensdagmiddag op
het Oranjeplein aan het wielrjjden. Het scheen een
wedstrijd te zjjn, die echter voor een der knapen
ongelukkig afliep; hjj sloeg met zjjn hoog rjjwiel om
en brak den rechterarm. Zjjn vriend bracht hem naar
zjjn woning terug.
In het Algem. Politieblad is thans gesignaleerd2
Johannes Wilhelmus Wolfers, geboren te 's Gravenhage,
geboren 7 Oct. 1861, controleur der Haagsche melk
inrichting; vrjj lang, haar en knevel donkerblond,
postuur flink. Hjj wordt verdacht ODgeveer f 200 te
hebben verduisterd. Waarschjjnljjk is hjj in gezelschap
van Hendrika Jongbloed, 26 jaren, vroeger woonachtig
in de gemeente Wolvega. De commissaris van politie
der 2de afd. te 's Gravenhage verzoekt aanhouding en
opzending van den verdachte.
Ouddorp, 23 Juli. Heden nacht begaf zich
schipper D. van der Klooster met zjjne blazerschuit
Onrust" van hier naar het aan de noordzjjde dezer
gemeente gestrande Engelsche schip >Rockhurst." Om
streeks 4 uren des morgens zich in het Scheer van
den Oosterd bevindende, viel een zjjner knechts, Johannes
Kastelein, oud 16 jaren, over boord. De schipper wendde
pogingen aan om den knaap te redden, doch die pogingen
bleven vruchteloos. Het ljjk van den drenkeling is tot
heden niet gevonden.
Groe», 24 Juli. Het is werkeljjk een prettig ge
zicht zoo ruim 500 kinderen, met aangezichten stralend
van genoegen, voorafgegaan door muziek, begeleid
door onderwjjzers, onderwijzeressen en leden van het
comité, omstuwd door de halve bevolking, zoodat de
kleinen maar amper kunnen passeoren. Yan uit den
trein klinkt het onophoudeljjk »aju vaarwel" tot het
gegil van de locomotief bjjna overschreeuwd wordt
door de kinderen; zjj vertrekken naar Vlissingen,
waar zjj hun hart kuonen ophalen met van de duinen
te rollen, aan het strand te spelen, broodjes met koek
te eten en versche zeelucht in te ademen.
Bjj terugkomst in Goes is het geleide zoo mogeljjk
nog grooter. Het moet al een oud bestje zjjn, die
dan nog aan haar spinnewiel bljjft.
Een feest voor de kinderen is een feest voor heel
ons stadje.
Mocht het gezicht op die feestvierende jeugd van
enkelen aanleiding zjjn, om het comité financieel te
steunen. Dat iB zeer noodig.
St. Annaland, 26 Juli. Heden viert de nestor
der ambtenaren in het eiland Tholen, onze geachte
Secretaris, de heer J. Polderman, zjjn 81ste jaardag.
Nog in het volle genot van al zjjn zintuigen, ver
richt hjj nog dageljjks zijns kantoorbezigheden, bjjgestaan
door een zjjner kleinzonen; zjjn hand is nog even
vast als voor 40 jaren, verschil in schrift is niet op
te merken.
Behalve de betrekkingen van Secretaris, Gemeente-
Ontvanger en Secretaris-Rentmeester van het Weezen
Armbestuur, bekleedt hjj ook nog die van gemachtigde
Ontvanger der accjjnzen, waartoe hjj 1 September 1830,
21 jaar oud zjjnde, werd benoemd, weshalve hjj hoopt
het voorrecht te genieten, dit jaar zjjn 60-jarige dienst
vervulling als zoodanig te vieren.
Afstammende van een geslacht, van welks voorzaten
in 1568 zekere Cornelis Pieterse Polderman in Goes,
als afgevaardigde werd gezonden naar den Hertog van
Alva, schijnt het wel, dat de administratie bjj de
familie als 't ware in 't bloed zit.
Van zijne twee zoons is de eene Burgemeester en
Secretaris etc. der gemeente St. Maartensdijk en bekleedt
de andere, behalve die van Ontvanger-Griffier van het
Waterschap St. Annaland, nog andere betrekkingen
op administratief gebiedterwijl voor eenigen tjjd een
zjjner kleinzonen werd benoemd tot Ontvanger-Griffier
van het Waterschap St. Maartensdjjk.
St. Maartensdjjk, 24 Juli. Benoemd tot
onderwjjzer aan eene openbare lagere school te 's Gra
venhage, de heer W. Timmermans, thans als zoodanig
in betrekking te St. Maartensdijk. De benoemde stond
no. 1 op de voordracht.
Naar men verneemt, zal er aan de meeste scholen
op het eiland Tholen Dinsdag a.s. vacantie gegeven
worden, omdat het onderwijzend personeel in elke
gemeente door den arrondissements-schoolopziener is
uitgenoodigd tot het bjjwonen van eene leziDg over
het teekenonderwjjs op de lagere school; deze wordt
gehouden door een der wandelleeraars, die door Zijne
Exc. den Minister van Binnenlandsche Zaken zjjn aan
gewezen, om de bedoelingen der regeering, ten opzichte
van dit vak, voor de onderwjjzers duidelijk uiteen te
zetten.
Stavenisse. Als antwoord op het door eenige
ingezetenen dezer gemeente ingediende request om
openstelling van het Rjjkstelefoonkantoor alhier, ge
durende één uur op Zon- en feestdagen, is van het
Ministerie van W. H. en N. een schrjjven ontvangen,
meldende, dat de regeling der diensturen op de tele
foonkantoren behoort tot de bevoegdheid der ge
meentebesturen en dat er due, voor zooverre bedoeld
Departement betreft, aan het verzoek niet kan worden
voldaan.
Benoemd tot politie-agent 4e klasse te Rotterdam,
J. G. Lukart alhier.
Zlerikzee, 24 Juli. Aan den vierdaagschen
wedstrjjd, uitgeschreven door de schietvereeniging
»Medioburgum" te Middelburg, werd o. a. ook deel
genomen door vjjf leden van de schutterjj-schietvereeni-
ging »Ter Eere van den Koning" en vjjf leden van de
schietvereeniging >Onderling Genoegen" alhier, daartoe
door hare vereenigingen afgevaardigd.
De Zierikzeesche schutters hebben zich kranig ge
houden en zjjn uit dien wedstrjjd schitterend te voor-
scbjjn getreden.
Voor den korpswedstrjjd waren uitgeloofd twee
medailles, een zilveren en een bronzen.
De zilveren werd behaald met 232 punten door de
scherpschutterBvereeniging »Vlissingen" te Ylissingen;
de bronzen medaille door de schietvereeniging >Ter
Eere van den Koning" met 227 punten.
Als afgevaardigden namen hieraan deel: sergeant
Adriaanse, fourier Appel, korporaal Hogerheide, kor
poraal Hage en korporaal Jacobi.
De schietvereeniging >Onderling Genoegen" behaalde
219 punten. Hiervoor traden als afgevaardigden op
de heeren Wiltson, Kooman, H. C. Houwer, Jacq.
Frank en A. Ideler. Op de personeele baan werden
door onderstaande heeren behaald de navolgende
pr jjzen
9e prijs J. Hogerheide, met 48 punten,
lie I. Hage, >46
12e A. Adriaanse, >46
15e A. Ideler, >46
17e B. Jacobi, >45
24e J. Wiltson, >44
31e Jacques Frank, >44
38e J. P. Kooman, >42
Op de vrjje baan C (3 schoten) werden prjjzen
behaald docr de heeren I. Hage, en Jacq. Frank,
ieder met 33 punten.
De prjjzen, die door den heer Commissaris des Konings
onder eene harteljjke toespraak aan de overwinnaars
werden uitgereikt, zjjn daarop door den afgevaardigde,
den heer J. H. Appel, voor zjjne mede-afgevaardigden
in ontvangst genomen.
Mr. J. P. Caubenoemd President der Arrond.-
Rechtbank te Zierikzee, werd Dinsdag jl. voor het
Gerechtshof te 's Hage als zoodanig beëedigd.
Bjj de te Utrecht gehouden examens, Engelsch
1. o. is o. a. geslaagd Mej. E. van de Kamer te
Middelburg.
Te Axel is tot dageljjksch opzichter bjj den bouw
der steenen brug in de eerste verkorting" benoemd
de heer H. J. Visser Jz. te Terneuzen.
Door den heer J. Hage te Middelburg, vroeger
werkzaam aan de bjjzondere school te Bruinisse, is
met goed gevolg te Breda examen afgelegd als hoofd
onderwijzer.
Bjj Zr. Ms. besluit is benoemd tot griffier bjj het
kantongerecht te Bergen op Zoom, mr. W. R. van der
Weide, thanB griffier bjj het kantongerecht te Ommen.
Ter illustratie van de wet, houdende verbods
bepalingen tegen het dragen van wapenen, meldt men
een tweetal gevallen.
Vóór eenige dagen was iemand in een Zuid-Beve-
landsche gemeente als naar gewoonte bezig met het
fatsoeneeren van een lindeboom in de dorpstraat door
middel van een sabel. Scheren met een tuinschaar
kon de man niet, wjjl zjjn dubbele ladder te kort
was. Onder zjjne bezigheid nadert een politiebeambte,
wacht tot de man naar beneden komt om zjjn ladder
te verplaatsen en deelt hem mede dat hjj in over
treding is.
In eene andere gemeente raadpleegt iemand een
politiebeambte over de vraag of een landbouwer, die
veel last heeft van schadelijke vogels in zjjne fruit
boomgaarden, met zjjn geweer van den eenen boomgaard
naar den anderen over den daartusschen gelegen
weg mag gaan om te schieten, waarop een ontkennend
antwoord volgde.
De fabrieken van de Maatschappij tot exploitatie
van staatsspoorwegen te Tilburg zullen naar Utrecht
worden verplaatst om met de fabrieken der Nederl.
Rijnspoorwegmaatschappij aldaar vereenigd te worden.
Het Centrum deelt mede, dat te Amsterdam door de
exploitatie-maatschappjj een centraal controle-bureau
zal worden gevestigd.
Naar wjj vernemen is, nu de spoorwegovereen
komsten de goedkeuring van beide takken der wet
gevende macht hebben verworven, de Minister van
Waterstaat voornemens spoedig de eerste maatregelen
te nemen voor de reorganisatie van ons spoorwegwezen.
De Minister Havelaar zou daarna eenigen tjjd met
verlof in het buitenland doorbrengen.
Onder de passagiers der verongelukte »Prins
Frederik" behoorde ook, naar wjj vernemen, de hier
te lande welbekende luchtreiziger Henri Wolff, thans
met zjjn ballon op weg naar Ned.-Indië, waar hjj zich
ter beschikking ging stellen van het Nederl.-Indische
Gouvernement, om aldaar in dienst van de Regeering
opstjjgingen en verkenningen te doen. De schipbreuk
heeft hem gevoelig getroffen. Zjjn ballon had een
inhoud van 850 kub. Meter; hjj was geheel nieuw en
uitsluitend vervaardigd van zjjde. Yan den ballon en
al zjjn materieel is niets kunnen gered worden, en
niet was verzekerd.
De schipbreuk met de Prins Frederik" is de elfde
schipbreuk, welke hjj geleden heeft; 9 met zjjn ballon
en 2 met een stoomboot.
Zierikzee, 25 Juli. In eene op heden gehouden
buitengewone plechtige terechtzitting der arrondisse-
ments-rechtbank alhier, zjjn de heeren mrs. J. P. Cau
als president en Jhr. J. W. D. Schuurbeque Boejje als
rechter-plaatsvervanger, geïnstalleerd.
Uitslag der eind-examens aan de H. B. S. in
Zeeland, alhier gehouden. Yan de 19 candidaten zjjn
de volgende geslaagd: C. de Looze G.Az., M. van den
Berge, M. van den Ende, W. A. de Looze, J. J. Klompe,
G. A. KokMej. S. W. Gaaille, P. C. van der Valk,
allen van Zierikzee.
G. F. C. Callenfels en E. G. Rjjstenbil, van Goes.
J. L. A. Wjjnne, F. E. van Hennekeler, P. de Wjjs,
P. J. A. Krujjsse, A. J. de Koning, J. D. Noske, allen
van Middelburg.
Afgewezen 2 candidaten uit Middelburg en 1 uit Goes.
Door de afdeeling Duiveland van het onderwijzers
genootschap, is adhaesie betuigd aan het voorstel van
den Heer Hubregtse op de 46ste Algemeene Vergadering
te Renesse gedaan. Bedoeld voorstel luidde: >De
onderwjjzersvereeniging in het arrondissemt Zierikzee
wende pogingen aan om van de regeering te verkrijgen,
dat de Rijks bjjdrage van f 75 tot instandhouding
der Bibliotheek weder tot 200 worde opgevoerd, welke
som ze vroeger was en vrage toestemming om die 200
thans te gebruiken om een cursus op te richten, waarop
de onderwjjzers zich kunnen bekwamen in de vrjje en
ordeoefeningen der gymnastiek.
Te Utrecht heeft zich eene commissie van staats
spoorwegambtenaren gevormd, om gelden bjj hunne
collega's in te zamelen, ten einde de ambtenaren der
Rhjjnspoorweg-maatschappjj, zoodra zjj definitief bjj de
Staatsspoorwegen zullen zjjn overgeplaatst, feesteljjk te
installeeren.
Onder de verschillende festiviteiten, die men hoopt
te houden, behoort een groot feestmaal, concert en
eene serenade aan eenige hoofdambtenaren.
De aardappelziekte begint zich meer en meer
in het Westland te vertoonen. Enkele tuinders hebben
het bekende middel, bouillie bordelaise, aangewend,
maar tot heden zonder vrucht, althans voor het loof;
of het den knol ook geholpen heeft, zal later moeten
blijken.
Uit Limburg wordt gemeld, dat bjj een landbouw-
leeraar, die er een eigen proeftuin met niet minder
dan 60 variëteiten van aardappels op nahoudt, in één
dag 17 soorten door de ziekte werden aangetast. On
middellijk werd de bouillie bordelaise aangewend, ten
einde te onderzoeken in hoeverre en voor welke soorten
van aardappels dit middel deugdeljjk bljjkt.
LANDBOU W.
Ter bestrjjding van de varkensziekte heeft het bestuur
van de 8ste afd. der Friesche maatschappij van land
bouw een prjjzenswaardigen maatregel genomen. Zjj
stelt nameljjk hare leden kosteloos in de gelegenheid
tot het laten inenten van biggen tegen die ziekte. De
biggen mogen voor dat doel niet jonger dan 8 en niet
ouaer dan 16 weken zjjn.
Uit de kas der afdeeling is eene som van 150
beschikbaar gesteld, ten einde de waarde der biggen,
die tengevolge der enting sterven, voor de helft te
vergoeden.
Aanbestedingen, Verkoopingen, enz.
Ierseko, 23 Juli. Door bet bestuur van den
Molenpolder zjjn verkocht 4 perceelen tarwe te velde,
als: le. 4550 c.A. aan J. Leendertse, ad 80 per gemet,
totaal 92,76;
2e. 5270 c.A. aan A. Zujjdweg, ad f 75 per gemet,
totaal 100,73;
3e. 5143 c.A. aan J. Leendertse, ad 76 per gemet,
totaal f 99,61
4e. 5512 c.A. aan J. Minnaar, ad f 76 per gemet,
totaal 106,75.
Nog is verpacht aan Ch. Sonke f 2,24,50 H.A. land,
ad 26,50 per gemet, totaal 151,61.
KERKNIEU W S.
Bedankt voor Terneuzen door ds. J. F. de Klerk te
Ameide.
De heer J. D. van Arkel, prekikant bjj de Nederd.
Herv. gemeente te Bloemendaal, is beroepen naar die
gemeente te Middelburg.
Beroepen te Biezelinge, ds. Hugenholtz te Zuid-
Beierland.
Bedankt voor het beroep bjj de Chr. Ger. gem.
te Ierseke door ds. E. Kropveld te Alblasserdam.
TELEGRAMMEN.
Londen, 25 Juli.
Bjj de behandeling van de overeenkomst met Duitsch-
land verklaarde Gladstone in het parlement, dat hjj
het inconstitutioneel achtende om in vredestjjd grond
gebied af te staan, zich aan de behandeling der zaak,
betreffende den afstand van Helgoland, onttrekt.
De Standard meldt, dat Keizer Wilhelm bjj zjjn
jongste bezoek te Christiania, het plan tot behoud
van het oud Scandinavisch rjjk krachtig gesteund heeft.
Tentoonstelling te Amsterdam tot
bevordering van veiligheid en gezondheid
in fabrieken en werkplaatsen.
XII.
{Van onzen verslaggever.)
Ieder rechtgeaard Amsterdammer moet minstens
éénmaal per week eene vergadering bijwonen. En
onder alle avonden der week is die van den Zater
dag daartoe de eerstaangewezene.
Zoo waren dan op den gedenkwaardigen avond
van Zaterdag den vijfden Juli in eene der voor
zalen van „De Karseboom" in de beroemde
Kalverstraat een vijftiental naar kennis-dorstende
en kunstminnende Amsterdammers vereenigd.
Achter den katheder stohd hij, die deze dingen
beschrijft. Hij sprak naar aanleiding der dicht
kunst van onzen Vlaamschen stambroeder Julius
De Geyter, Overigens was alles doodstil. Yan
't getrappel der honderden op 't asphalt onzer
hoofdstraat werd niets gehoord.
Daar werd een geluid gehoord als ware er een
paard op hol. Vreeselijke gedachte, waar er duizenden
liepen, die het zou kunnen vertrappen. Maar een
Amsterdammer is niet gemakkelijk buiten zijn
gewonen kring van belangstelling te brengen. De
spreker fronst even de wenkbrauwen en spreekt door.
Dan, plotseling krijgt het huis een schok.
Een ratelend gekraak doet zich hooren. Weer houdt
spreker even op. Hij hoort den regen tegen de
ramen kletteren. Hij ziet in een oogwenk zijn
geheele auditorium opstaan. Op 't gezicht van
sommigen staat panische schrik te lezen. De gedachte
schiet hem door 't hoofd, dat moet de bliksem
zijn geweest. Dan vliegt elk de deur uit, de trappen
af. Halve trappen worden afgesprongen. Dan staat
men buiten in den regen. Deze blootshoofds, geene
met een vreemden hoed op. Een ander, die juist
zijn bier zou uitdrinken, ijlde met het glas in de
hand de zoldertrap op en komt eerst onder de
hanebalken tot het besef zijner dwaasheid.
Wat was er gebeurd?
Tegenover „De Karseboom" hadden eens drie
gebouwen gestaan, waarvan 't grootste het „hotel
en café Suisse" was. Door geduchten brand vernield,
werden ze thans weder opgetrokken. Tien meter
hoog was voor de grondslagen van het nieuwe
„Suisse" een houten schutting geplaatst. De wind,
allengs aangewakkerd, had dit houten gevaarte
omgeworpen. Spijker voor spijker was losgetrokken,
lat voor lat afgebroken en daar viel 't kaarten
huis voorover, ruiten verbrijzelende en dood dreigende
voor ieder, die niet wist te ontkomen. Gelukkig
was de straat smal en dus de val gebroken. Ware
dit anders geweest, men had de gevolgen niet
kunnen berekenen. Thans was er maar één heer
ondergeraakt, die gelukkig met den schrik vrijkwam.
Toen 't elf uur sloeg, was, dank zij het optreden
van politie, brandweer en militairen, alles weer
zoowat opgeruimd.
In 't gelukkig bewustzijn, een dreigend gevaar
ontkomen te zijn, zette spreker zijne voordracht
voort en meende hij ook, U daarvan in kennis te
moeten stellen, voordat hij U uitnoodigde de Ten
toonstelling weder met hem te bezoeken.
Waart ge nu Zaterdag maar naar 't Paleis
gekomen. Ge zoudt dan bij wijze van toegift nog
iets hebben bijgewoond, dat zelfs te Amsterdam
nog honderden, ja duizenden aan hunne gewone
bezigheden weet te onttrekken.
Ik kwam er zoowat om twee uur, geloof ik.
Nu is er eiken middag in den tuin concert, matiné
noemen ze dat bij ons, ja, zoo gaat het in de
groote steden, men is er het platteland in zooveel
dingen vooruit, dat men toch wel eens met iets
achteraan kan komen. Dat doet men dan ook trouw
met alle feestelijkheden. De matiné, die je 's morgens
zoudt verwachten, begint 's middags, 't Diner vaak
eerst om een uur of acht 's avonds. En de soirée
begint als een ander er aan zou denken zijn bed
op te zoeken.
Zoodra ik er kwam ging ik naar den tuin. Om
het concert? En ik zeide U, dat hier eiken
middag concert is. Eoei neen, dat is veel te
gewoon. Maar er was iets anders. Sommige noemen
het een kolossale flauwiteit, een groote-menschen-
spelletje. En misschien hebben ze geen ongelijk.
In den tuin dan, vlak achter den uitgang van
't gebouw lag de luchtballon. Als een reus
achtige, bleek-rose sinaasappel, waarvan de onderste
helft was afgesneden, lag hij daar. Vijftig zakken
met zand, elk zoo ongeveer vijftig pond zwaar waren
vastgehecht aan 't sterke net, waarin hij gevangen
zat. En dat verhinderde hem de hoogte in te
gaan. Heel langzaam steeg hij toch, want er werd
voortdurend meer gas in gebracht. We hadden
intusschen nog den tijd, want eerst om half vijf
zou de opstijging plaats hebben. Dus kon ik op
mijn gemak alles opnemen om dan het gebouw
weer in te gaan En, om de waarheid te zeggen
beviel het me daar toch ook beter. Want, behalve,
dat daar veel te zien is, valt er ook heel wat te
leeren en te overdenken.
Een vorig maal hebben we er opgemerkt, hoe
met behulp van allerlei ventilators steeds genoeg
versche lucht is aan- of liever bedorven lucht is
af te voeren. We hebben er toen echter ook op
gewezen, dat een massa werklieden blootstaan aan
velerlei ziekten door het inademen van stof, dat
in hun onmiddellijke nabijheid outstaat. En het
behoeft zeker wel geen betoog, dat het weinig
beteekent in een frisch, goed geventileerd vertrek
werken, wanneer vlak onder de neus allerlei stof
rondvliegt. En dat zou toch met steenhouwers en
dergelijke arbeiders het geval kunnen zijn. Behalve
de longen zouden ook de oogen, mond en ooren
daar al heel slecht van gediend zijn. Om daar
tegen te waken heeft men echter brillen, maskers
van mica en meer dergelijke zaken, zoodat al die
nieuwsgierige lichaamsdeelen behoorlijk bewaakt
en besctiermd blijven. Ik geloof wel, dat menigeen
er niet erg op gesteld zal zijn, steeds met een
stofbril gewapend te werken. Nog minder aan
trekkelijk is het zoo heelemaal op zijn boemans
toegetakeld te worden met masker en al, maar
laat niemand vergeten, ieder stolje is er een. En
één stofie per minuut, dat is toch zeker niet
veel, dat maakt op een werkdag van 8 uren 480
stoljes of per jaar 150,000 stofjes. Elk stofje is
nauwelijks te zien, dat is waar, maar zoo 150,000
van die kleintjes, dat is dunkt me een aardig
hoopje. En 't is toch heel wat beter een paar
zuivere longen te hebben, dan er jaarlijks zoo'n
hoopje stof in te brengen. Wie net zoo denkt
kan zich wenden tot de firma De Voogt alhier,
die in allerlei bladen velerlei dingen adverteert.
Zijne stofbrillen kosten 50 cents per stuk, het
dozijn 5 gulden, naar ik meen. De stofbrillen
van Carl Merz te Frankfort zijn iets duurder.
Al wat we tot nu toe bespraken is in de
eerste plaats bestemd in grootere of kleinere
werkplaatsen te gebruiken. Nu gebeurd het in
gewone huiskamers ook wel, dat men last heeft
van stof, van bedompte, duffe lucht, bovendien
vaak van roet of rook. Kachels, die niet trekken
ze zijn een kruis, ja, maar kachels, die niet trekken
zijn er niet. Er zijn wel kachels, die, om zoo te
zeggen, niet getrokken worden. Wel schoorsteenen,
die niet trekken.
Maar ook dit kan men met weinig kosten
voorkomen. Dan gebruike men de ventilators en
schoorsteenkappen van Jan Hamer en Co. te
Amsterdam. Die schoorsteenkappen gelijken wel
wat op achttieude-eeuwsche tuinkoepels. Ze zijn
