ZIERIKZEËSOIIE NIEIIWS
Donderdag 17 April 1890.
Directeur-Uitgever J. WAALE.
CE ABONNEERDEN,
Algemeen Overzicht.
NIEUWSTIJDINGEN."
Verschijnt DINSDAG, DONDERDAG en
ZATERDAG.
De prijs per 3 maanden is f 1.30, franco per post
f 1.60.
Noord-AmerikaTransvaal, Indië enz. verzending
eens per week, f 10,per jaar.
46ste JAARGANG. No. 5335.
Ad
meerdere
Maar
Groote
Wij hebben het voornemen
eene nieuwe rubriek„Pand-
bouw", te openenbeginnende met dit
Ao.
J|. JUL. Correspondenten trijsen wij
daaropterwijl wij U.MI. Jjandbouwers
die onze saaie willen steunenbeleefd
versoeken hieraan mede te werkenhetsij
door opmerkingen op dit gebiedhetzij
doorvragendie door antwoorden kunnen
worden gevolgd. Ten opzichte van de
plaatsruimte verzoeken wij alles in
korte stukken.
Wij meenen, dat op het ruime en zoo
belangrijke gebied van den landbouw
vooral in dezen tijdsteeds iets te ver
melden of te bes preken valt en bevelen
tlaarom deze nieuwe rubriek in aller
medewerking aan.
Tie Uirecteur- Uitgever
J. WA.A.PF.
die het door hen versch uldigde tot
1 jTpril l.l. nog niet hebben voldaan
gelieven zulks aan den Uirecteur te
zenden, na aftrek van de kosten.
Meer en meer blijkt de invloed, die de omverwer
ping van het Keizerrijk in Brazilië in Europa heeft
gehad. Wezen wij ex"destijds reeds op, welk gevaar
Portugal onmiddellijk door deze omwenteling be
dreigde wegens den band, die nog altijd tusschen
Portugal en Brazilië bestaat, de uitkomst bewijst, dat
het gevaar niet overschat is. Het is waar, de ge
beurtenissen, die na dien tijd zijn voorgevallen, het
geschiL tusschen Engeland en Portugal, hebben het
hunne toegebracht tot verschei'ping van den toe
stand aldaar, maar ook zonder dat, zou den invloed
van het gebeurde in Brazilië zich hebben doen ge
voelen. Portugal verkeerde in een gnnstigen
toestand. Zijn crediet begon te helleven, handel en
nijverheid ontwikkelden zich voorspoedig, algemeene
sympathie ondervond het van Europa en thans loopt
het gevaar voor een tijdlang gedompeld t«, worden
in een toestand van ï-egeeringloosheid en burger
oorlog. Nadat het Ministerie, dat zich de ongenade
van het volk door zijne houding tegenover Engeland
had op den hals gehaald, voor een ander had moeten
plaats maken, hielden de manifestatiëu tegen Enge
land niet op, en steeds had de politie de handen vol
om uitbarstingen, vooral te Lissabon, te voorkomen.
Onder deze ongunstige omstandigheden zag de Re
geering zich verplicht nieuwe verkiezingen uit te
schrijven, waarvan de uitslag was, dat de Regeering
wel is waar op bet platteland overal de overwinning
behaalde, doch in de hoofdsteden de republikeinsche
partij de overwinning behaalde. Thans zoekt de
Regeering door allerlei middelen hare positie te
versterken; doch zooals gewoonlijk verbitterden
deze de tegenstanders nog meer; vooral daar deze
middelen: beperking van het recht van vei-eeniging
en eene nadere regeling der drukpersvrijheid, waar
van het gevolg o.a. is ontbinding der vrijmetselaars
loges en verbod tot verschijnen van enkele dagbladen
die niet liberaal genoemd kunnen worden. De
oppositie noemt deze maatregelen dan ook in strijd
met de Grondwet en vindt er nieuwe wapenen in
tegenover de Regeering.
Ook in het naburige Spanje duux't de strijd
tusschen Regeering en oppositie voort. Toch is het
de eerste gelukt haar zin te krijgen ten aanzien van
het gebeurde met Generaal Dabau. Na een dagen
lang debat en ellenlange redevoeringen werd eene
motie, waarin de houding die de Regeering in deze
zaak had aangenomen werd afgekeurd, met eene
vrij groote meerderheid verworpen. Ondertusschen
heeft weder een ernstig voorval in de Spaansche stad
Valencia plaats gehad. Een der hoofden der Carlisten
kwam aldaar aan, opgewacht aan het station door
omstreeks 15000 personen, die floten en de Marseil
laise zongen. Met moeite konde politie het rijtuig
beschermen en zij kon niet beletten, dat het hotel
van het bedoelde Carlistenboofd, den markies
Peralbo, aangevallen werd en de ruiten werden ver
brijzeld. De sociëteit der Carlisten werd door een
tweeduizendtal personen geplunderd, terwijl het
klooster der Jezuïten werd aangevallen en een der
poorten in brand werd gestoken. Eindelijk gelukte
het de soldaten de rust te herstellen, echter niet
voor dat de markies Valencia had verlaten. In Kamer
en Senaat heeft het gebeurde natuurlijk aanleiding
tot interpellaties gegeven. Eene motie, waarbij de
houding der Regeering afgekeurd werd, is echter
verworpen en de Regeering dus weder, wie weet
echter voor hoe kort, meester gebleven van het
terrein.
In Italië neemt de oppositie tegen den eersten
Minister hand over hand toe. Zooals bekend is, is de
financieele positie des lands meer dan treurig en
wordt deze toestand voornamelijk geweten aan de
door Crispi gevolgde staatkunde, die de handels
betrekkingen met Frankrijk aan zijn verbond met
Duitschland en Oostenrijk opofferde Thans heeft
zich een bond gevormd, die zich ten doel stelt Crispi
te noodzaken af te treden en dus eene nieuwe
richting te geven aan de Regeerings-politiek. Om
streeks de helft dezer maand willen de hoofden van
dien nieuwen oppositiebond te Napels bijeenkomen
om rekenschap van hun optreden tegen Crispi te
gevenalle afgevaardigden, die zich onder leiding
van de hoofden dier bond willen stellen, zijn uitge-
noodigd ter bijwoning dier vergadering, waaraan een
feestmaal zal zijn verbonden. Of Crispi tegen deze
nieuwe oppositie bestand zal blijken zal zeer de
vraag blijken te zijn. Toch gaat bij voort niet het
nemen van allerlei maatregelen, die de oppositie
verbitteren. Zoo heeft bij nu weer twee correspon
denten van buitenlandsche bladen in Italië het verder
verblijf verboden; n.l. etn correspondent vaneen
Fransch blad en één van een Duitscbe courant, op
grond dat zoowel de een als de ander valscbe be
richten omtrent Italië's financieele en politieke toe
stand verspreid hadden. Zoowel de Fransche als de
Duitscbe bladen keuren den geuomen maatregel af,
ofschoon het recht niet ontzegd kan worden tegen
den genomen maatregel, en ook onlangs nog twee
Italiaansche dagbladschrijvers uit Duitschland zijn
verwijderd.
Het jongste besluit van den Keizer van JDuitsch-
land aangaande de officieren heeft in het Duitscbe
leger veel kwaad bloed gezet. "Vele officieren, die
zich niet willen onderwerpen aan de voorgeschreven
beperkingen, hebben hun ontslag aangevraagd. De
Keizer van Oostenrijk zal dit jaar weder de gast zijn
van den Duitschen Keizer; hij heeft de uitnoodiging
om de oefeningen van het Duitsche leger dezen zomer
bij te wonen aangenomen. Een verblijdend bericht
wordt medegedeeld, n.l. dat de Keizer besloten beeft
om bet lastige passtelsel tusschen Elzas en Frankrijk
op te heffen en zoodoende een eind zal worden gemaakt
aan vele moeilijkheden tusschen de grensbewoners
der beide landen. Zooals bekend is, werd het pas
stelsel ingevoerd naar aanleiding van het gebeurde
met Schnaebelei.
Door de Regeering van Frankrijk is de ver
kiezing voor den Parijschen gemeenteraad vastgesteld
op 27 dezer. De Boulangisten zijn ook,"ondanks de
persoonlijke bemoeiingen van generaal Boulanger,
niet tot eenstemmigheid kunnen geraken. De ver
schillende Pai'ijsche districten zullen uit de keuze
van Boulangisten nu zelf eene keuze moeten doen.
Algemeen verwacht men op 1 Mei in alle landen
eene betooging der werklieden ter inwilliging hunner
eischen. Opinex'keljjk is het, dat naar mate den be
paalden datum nadert, de werkstakingen overal
toenemen.
Engeland.
Lomlen, 14 April. Volgens den correspondent
van de Times te Cannes, heeft Stanley zich zeer on
gunstig uitgelaten over pater Scby ze. Hij noemt
diens beweringen omtrent bet ontzet van Euiin Pacha
lasterlijk en voortvloeiend uit eeD slecht hart, omdat
Scbynze en diens lotgenooten liefderijk door Stanl' y
bejegend werden, toen deze hen half naakt en hongerend
aantrof. Wat Emin's handelwijze aangaat, die verge
lijkt Stanley met De Brazza's tactiek, die ook eerst
groote geldsommen ontving van koning Leopold, en
daarna tot de Franschen overliep. Emin had (volgens
Stanley) der Britsche Oost-Afrika-Compagnie zijne
diensten aangeboden, nog alvorens de laatstgenoemde
hem de beke> de voorstellen deed. Emin trachtte dit
voor Stanley te verheimelijken, en was verbaasd, toen
Stanley liet merken dat bjj er alles van afwist. Stanley
verklaarde voorts dat de Engelsche regeering de be
wegingen van Peters stipt behoort na te gaan, daar
hjj zich in M isailand op Eugelach grondgebied bevindt,
oogenschijolijk om tractaten met de negerhoofden te
BluiteD. De Times verneemt uit Zanzibar dat Emin
Bagamoyo in de volgende week met de binnenlandsche
expeditie verlaat. Tippoe Tib wordt te Zanzibar ver
wacht. De sultan moet de concessie zijns voorgangers
aan de Engelsche compagnie, betreffende de eilanden
Manda en Patta, hebben ingetrokken op krachtig
protest van Duitscbe zijde; doch de Engelschen zullen
met deze intrekking geen genoegen nemen.
Londen 15 April. De Financial News verneemt,
dat koning Leopold van België geneigd was, zijn gel
delijk aandeel in den K «ngostaat voor 4 ot 5 nnllioen
pond sterling aan den Keizer van Duitschland te ver-
koopeD, maar dat dit niet kan worden gedaan zonder
goedkeuring van Frankrijk, hetwelk omtrent zoodanigen
koop het recht van voorkeur heett.
Volgens bericht aan de Times kunnen er eerstdaags
verrassende onthullingen worden tegemoetgezieo in de
polemiek tusschen Stanly en Emin. Eene correspon
dentie tusschen Emin en het Emin-comité alhier, uit
den tijd vóór Stanley's vertrek, wordt openbaar ge
maakt. Daaruit zal het ware karacter van Emin blijken.
Zekere brieven van dat comité aan Stanlr.y zijn niet
aan hun adres terecht gekomen en bevinden zich thans
in Duitsche handen.
j Succi voelt zich allerplezierigst na zijn 27sten vas-
I tendag, ten minste de man zegt 't. Hij sprak opge-
wonden met den reporter van de Pall Mall over zjjn
40-daagsche kuur. Hij slaapt goed en rookt met smaak
I en zijn geneesheer heeft alle hoop dat hij zijn plaag
goed zal doorstaan; Inmiddels heef Succi 26 pond aan
gewicht verloren en moet hij er heel akelig uitzien.
Italië.
Stanley is te Napels en nog meer te Rome met
groote ouderscheiding ontvangen. In de «eeuwige stad"
werd bij aan het spoorwegstation opgewacht door de
vertegenwoordigers der vreemde Mogendheden aldaar
en een adjudant des Konings. Een talrjjke menigte
was op de been om den beroemden reiziger te zien,
die, naar een berichtgever zegt, te Rome in alle talen
werd toegejuicht. Namens het Aardrijkskundig Genoot
schap werd hem een gouden eerepenniüg aangeboden.
Stanley, die gewoonlijk alleen met buiging en glim
lach op de toejuichingen antwoordt, moet toch te Rome
een toespraak gehouden hebben, waarin bij de verdien
sten van zijn metgezel, kapitein Casati, roemde.
Een uur na zijn aankomst te Rome vertrok Stanley
naar Cannes, waar hij Maandag een onderhoud had met
den Prins van Wales en met de leden der Oost-Afrika-
maatschappij middagmaalde.
De RcmeiDscbe bladen wjjden den reiziger geest-
drifvolle artikelen.
Een Engelsch comité moet Stanlpy pen voorstel heb
ben gedaan om zoo spoedig mogelijk naar Atrika
terug te keeren en er voor de Engelsche belangen te
waken tegenover den Duitschen iuvloed. Stanley zal
zich echter vooreerst tot niets verbinden.
Duitschland.
De zeventienjarige leerling van een werktuigkundige
te Berljjn legde er zich in zijn vrije uren op toe om
de bekende degenslikkers na te bootsen en bezigde bjj
zijne oefeningen een stuk ijzer van twee palmen lengte,
dat veel overeenkomst met een mes had. Op zekeren
dag ontglipte het ijzer, dat geen handvatsels had, aan
zijoe vingers en onwillekeurig slikte hij het in.
Den volgenden dag bracht zjjn vader hem naar een
hospitaal, hoewel de jongen voorloopig enkel nog maar
drukking in de maagstreek bespeurde. Alle pogingen
om het mes te voorschijn te brengen bleven vruchteloos,
de knaap leed, bij de minste drukking op de maag,
pijn en daarom besloot de hoogleeraar Rose om de
maag open te snjjden. Dit gelukte boven verwachting
goed, het mes kwam te voorschijn en de jeugdige
slikker kon reeds zes weken later, geheel hersteld, het
hospitaal verlaten.
Da groote Blager Hilscher, die eertijds hof
leverancier van Keizer Frederik was, is te Berlijn ge-
arrtsteerd onder beschuldiging van frauduleuse hande
lingen te hebben gepleegd, toen bij nog aan de
Keizerlijke familie leverde. Bovendien wordt hp be
schuldigd van geld tegen woekerwinst, te hebben geleend.
Zoo moet hjj aan den vorst von Waldeck, die thans
failliet is verklaard, 5000 Mark voor 3 maanden te
hebben geleend tegen 1000 Murk intrest.
De burgemeester van Wiesbaden heeft een schrijven
gezonden aan dr. Mezger, waarin hjj namens den raad
zyn leedwezen betuigt over de moeilijkheden en be
zwaren, welke de geneesheer bij zijne vestiging te
Wiesbaden hepft ondervonden. Dr. Metzger dankte
den burgemeester voor zjjne beleefdheid en gaf de
verzekering, >dat het ook verder zjjn streven zal zjjn,
zooveel mogeljjk het vertier in zijne nieuwe, Bchoone
woonplaats te bevorderen."
Nederland.
9s Gravenbage, 14 April. De Tweede Kamer
is bijeengeroepen tegen Dinsdag 22 April aanstaande.
Kottcnlam, 15 April. De fabriek van suiker
werken dei firma Karstel Co., heden nacht voor htt
grootste gedeelte afgebrand, was op beurspolis ver
zekerd, het gebouw met den stoomschoorsteen en de
etoommacbine voor 65,000, de machineriën en ge
reedschappen voor 35,000 en de grondstoffen enz.
voor 42,000.
Verschillende binnen- en buitenlandsche maatschap
pijen worden door deze ramp getroffen.
Bergen op Zoom. Ia de vorige week werden
naar het buitenland verzonden circa 588,000 oesters.
Da verzending van mosselen i? geëindigd-Pi ijzen oesters
per mille: le soort (best) 42; le soort g«-woon ƒ38;
2e soorten naar qualiteit vaa 18 tot 26. Aange
bracht en verhandeld werden 11000 stuks panharingen,
a 75 ets. per 100.stuks. De ansjovisvangst bedroeg
90 stuks.
Middelburg, 14 April. Zooals uwe lezers be
kend is, worden de pleizierreizen gedurende den aaost.
zomer, van Terneuzeo naar Middelburg uitgevoerd met
de snelvarende boot «Stad Middelburg I" der Middel-
bnrgsche Maatschappij van Stoomvaait, die daatvoor
een contract gesloten heeft met de directie der Spoorweg
maatschappij Terueuzen-Mechelen (niet Terneuzen GeDt,
zooals vroeger werd gemeld), door welke maatschappij
de Belgische pleizierreizigers tot Terneuzen worden
vervoerd. Men wil ook pleizierreizen organiseeren van
hier en Vlissingen via Terneuzen—Bi ussel. Dit kan nu
natuurlijk zeer gemakkelijk geschieden. De Middel-
buigsche boot vertrekt zonder passagiers naar Terneuzen
om de Belgische reizigers af te halen, dus kan dan
de Hollandache pleizierreizigers tot Terneuzen ver
voeren, die verder per trein, welke de Brigische plei
zierreizigers naar Terneuzen breDgt, Daar St. Nicolaaa,
M' cheleu en Brussel kunnen doorstoomen, hetgeen
'a avonds wederom op dezelfde wjjze geschiedt. Dit levert
natuurlij ii èa voordeel voor de Stoombootmaatschappij
en de Spoorwegmaatschappij op èu kan de passagiers
des te gemakkelijker tegen verlaagd tarief een genot
vollen dag bezorgen. Men kan hierdoor van 's morgens
halt elf tot 'a avonds half zes uur in Brussel vertoeven,
en kan zich dan een idee vormen van deze prachtige
stad niet ten onrechte klein P.trjjs genoemd.
De reizen naar Brussel zullen minstens driemaal
worden georganiseerd (althans bp genoegzame deel
neming natuurlijk.)
De reizen per boot werden verleden jaar gedaan
door de «Walcheren", toebehoorende aan de provinciale
stooinbootdien8t op de Wester Schelde.
De reizen zouden ook dit jaar weder door dezelfde
boot gedaan worden, doch de directeur dezer maat
schappij, van ineeuing, dat men toch bij haar zou
moeten terechtkomen, om booten te kunnen krijgen,
had, om het provinciaal belang te bevorderen, (want
het kan niet tegengesproken worden, dat de provincie
er veel voordeel van heeft, als: Terneuzen, Vlissingen
en Middelburg, waar de Belgen dineereD en uitgeven)
de prjja voir het afhuren van de «Walcheren" zoo
hoog gesteld, dat de Spoorwegmaatsch. Mechelen
Terneuzen zich hierin dus niet kon schikken en pogingen
in het weric gesteld werden een andere boot te krijgen.
Het mag een geluk genoemd worden, dat men nog zoo
goed geslaagd is in het afhuren eener boot, anders
zouden de nadeelen voor onze gemeente en Ylissingen
enorm geweest zyn.
De eerste reis begint Zondag 1 Juni a.s. en vervolgens
14 achtereenvolgende Zondagen.
Verder komt er eiken Donderdag eene boot met
Belgische pleizierreizigers uit Osteude en Blankenberghe.
Ierseke, 15 April. Als een bijzonderheid kan
gemeld worden, dat by don landbouwer C. Poelman
een schaap, dat pas twee lammeren gekregen had, 5
liter melk gaf. Den anderen dag gat het dier nogmaals
5 liter, doch toen in twee keeren. De lammeren hadden
intusschen ook nog ruim van de moedermelk genoten.
Xierilcseee, 15 April. In eene op heden na
middag gehouden plechtige zitting van de arrondisse
mentsrechtbank alhier heeft de installatie plaats
gehad van den heer Mr. A. N. baron de Vos van
Steen wijk.
Voor dat de substituut-officier van justitie, Mr.
Horch, overging om zijn daartoe strekkend requisitoir
te nemen, herdacht bij in korte woorden het verlies,
dat de rechtbank geleden had door het vei trek van
Mr. van Hoytema. Spreker besefte dit het allermeest,
omdat bij van dezen zooveel vriendschap en welwillend
heid had ondervonden. Hjj wenschte den nieuw
benoemde hartelijk geluk met zijne promotie en beval
zich in diens vriendschap aan.
Nadat daarop door den heer griffier voorlezing was
gedaan van het Koninkljjk Besluit van benoeming en
van rle akte van btë-diging, nam de voorzitter, Mr.
van Manen, het woord en bracht eveneens hulde aan
den vorigen titularis, thars in gelijke betrekking
verplaatst naar Tiel. Door ZEd. werd iu korte woorden
herdacht wie en wat Mr. van H ytema voor het
college gedurende zjja 7-jarig veibijjf alhier was
geweest en wees op de vriendschappelijke verhouding,
die er steeds tusschen het college en het parket
bestaan had.
De voorzitter wenscht daarop den nieuwbenoemde,
die voor enkelen van het college geen vreemdeling is,
hoe kort zijne betrekking als substituut officier vau
justitie alhier, nu 13 jaren geleden, ook geweest zij,
in hartelijke bewoordingen geluk.
Daarop voldoende aan het requisitoir van het O. M.
verklaarde by den heer Mr. A. N. baron de Vos van
Steen wjjk gȕnstalleerd als officier van justitie bjj de
arrondissements-rechtbank alhier.
Naar men ons mededeelt, zijn de nachtegalen te
Domburg garriveerd eo voorspelt dit goed lenteweder.
Een ongehuwde vrouw uit Kloetinge is, verdacht
van haar kind te hebben willen vermoorden, door het
draadnagels en kiezelsteenen in te geven, naar het
huis van bewaring te Middelburg overgebracht. Als
verzachtende omstandigheid geldt, dat zij haar geest-
.mogens ten deele mist.
Aan de gemeente Ellewoutsdjjk is door de Re
geering voor het loopendejaar een buitengewone subsidie
ten bedrage van 800 toegekend ter gedeelteljjke be
strijding van de gewone kosteD van het openbaar lager
onderwjjs; de gemeenten Heinkenszand, Kwpelle en
Nisse ontvangen respectievelijk 100, f 1460 en 1000.
Te Zutfen had men Zondagnacht in de woning
van den beer P. öf de gaskraan niet goed gesloten öf
is door gebrek aan water het gas ontsnapt. Zondag
morgen vond men den heer P. en zijne echtgenoote
bewusteloos. Mevrouw P. ia reeds overleden en voor
het behoud van den beer P. bestaat niet veel hoop.
Zierilczoe, 16 April. Eergisteren werd het derde
zinkBtuk aan het Westhavenhoofd gezonken. Dit zink-
stuk is het grootste van al de stukken en in bet
algemeen van alle zinkstukken, die ooit aan Scbouwen's
kust gezonken zijn. Ofitchoou het weder in het eerst
ongunstig scheen, had de zinking met goed gevolg
plaats en kwam het stuk behoorlijk op zyn plaats op
den grond.
Het eerste kwartaal van het loopende dienstjaar
zag de opbrengst van 'srjjks middelen stygen met
ruim 4 ton boven het vorige jaar. Vooral invoerrechten
en accijnzen bewerkten dezen vooruitgang. De eerste
gaven in Maart 547.000 tegen /"487 000, en in drie
maanden ƒ1 513 000 tegen 1.398.000 en bij een raming
van 1.277.000. Van de accjjuzen is de vooruitgang
niet zoo groot. Bjj het geslacht spiegelen in de stijging
der opbrengst van 650.000 tot 720.000 de hoogere
veept ijzen zich af; gedistilleerd gaf evenveel als ver
leden jaar, bieren en accjjnzen iets, zeep vrij wat meer,
zout een kleinigheid minder; de suiker, die de beide
eerste maanden meer opleverde dan 1889, bleef in
Maart 157.000, en daardoor iD 't kwartaal 28 000
terug; bij den wjjn eindelijk valt een voor dit middel
nog al belangrijke stijging van ƒ19.000 te constateeren.
De directe en indirecte belastingen konden beide de
opbrengst van 't vorig jaar nog niet bereiken. Grond
belasting en patenten bleven iets ten achteren. De
registratierechten gaven ƒ62.000 minder, maar zijn
toch stijgende: de mamd Maart alleen was 85 000
boven de raming en ƒ53.000 boven de opbrengst van
het vorige jaar. Ook de successierechten baalden in
deze maand een belangrijk deel van het tekort in, en
de zegelrechten gaven een buitengewone opbrengst
van bjjna 4 ton (raming ƒ273.000, opbrengst verleden
jaar 275.000) en dus in 't kwartaal een opbrengst
van ƒ970.000, d. i. ll/2 ton meer dan de raming, on
getwijfeld een gevolg van de levendigheid op de
effecten markt.
Teekenen wij nog aan, dat de waarborg- en de loods
gelden stjjgende opbrengsten gaven, en dat de posteryen
ditmaal even boven de raming kwamen (ƒ52.000 meer
dan Maart 1889), doch over 't geheele kwartaal weder
bjj lange na de ramiDg niet bereiken.
Een betreurenswaardig ontslag.
Wjj vernemen, dat de heer mr. E. N. Rahusen aan
den ÉoniDg ontslag heeft aangevraagd uitzijn betrekking
van lid en voorzitter van het College voor de Zee-
visscherijen. Zjjn wij wel ingelicht, dan is deze aan
vrage gegrond op de opgedane ervaring, dat samenwerking
tusschen het College en de tegenwoordige RegeeriDg
gebleken is onmogelijk te zijn.
Te Leiden heeft zich het zeldzame geval voor
gedaan, dat een kiezer verzoekt zjjn naam op de i
kiezerslijsten te schrappen, omdat hy meent, dat die I
daarop niet behoort voor te komen. Hjj wensebt uit
dien hoofde «van den noodeloozen last aan de uit
oefening van den kiezersplicht verbonden, ontheven te
worden". Burgemeester en Wethouders stellen voor, op
dat verzoek afwjjzend te adviseeren, op grond dat des
adressants naam terecht op die lijsten is gebracht.
De invloed van het licht der maan op planten
is vaak betwijfeld, doch de onderzoekingen, door Musset
hieromtrent verricht, sluiten allen twjjtel uit. De waar
nemingen werden gedaan, als de maan vol was, en
bepaalden zich tot een reeks van bekende planten, als
b.v. de koekoeksbloem, de klaproos e. a. Tegen het
opkomen der maan werd door staafjes de richting der
planten vastgesteld en 's nachts werd de veranderde
stand weer door stokjes aangegeven. E u reeks van
waarnemingen toonde duidelijk aan, dat het maanlicht
op de beweging der planten van invloed is. Waar
schijnlijk ia het nu wel te achten, dat het licht ook
andere invloeden op de planten heeft.
L ANDBOU W.
Behoudens eene hoogst enkele uitzondering zijn de
contracten tusschen fabrikanten en landbouwers tot
levering van suikerbieten voor de aanstaande campagne
afgesloten.
Het is dus tjjd om eens te overzien wat de beweging
der landbouwers, om verbetering te brengen in deze
overeenkomsten, heett uitgewerkt. Ia zooverre de be
doeling was om de berekening van den prjja in het
vervolg niet afhankelyk te stellen van het gewicht
der bieten alleen, maar van haar gewicht in verband
met den rijkdom aan suiker, is deze beweging, wat
aangaat de practische resultaten voor dit jaar, zoo
goed als mislukt, echter niet zoDder allerwege de
vaste overtuiging te bebben gegrondvest, dat ver
andering in de toekomst noodig is en met alle
krachten der bieten verbouwers moet worden na-
gestreefd. De voornaamste reden waarom de nieuwe
regeling der contracten niet kon worden doorgevoerd,
lag in de gemakkelijkheid, waarmee de fabrikanten
vaak in geheel nieuwe streken van ons land konden
slagen, omdat het zeer gunstige seizoen in 't vorige
jaar werkeljjk uitmuntende resultaten voor de bieteu-
bouwers had opgeleverd, zoodat de meesten, hopende
voor 1890 op eene even voordeelige uitkomst, niet
lang aarzelden een Dieuw contract te teekenen. Hierby
kwam dat de voorwaarden, waarop door de fabrikanten
werd aangeboden de beetwortelen op suikergehalte te
koopen, werkeljjk onaannemeljjk waren. Ook die land
bouwers, welke zoo laDg mogeljjk weerstand hadden
geboden, moesten zich ten laatste wel gewonnen geven en
zich tevreden stellen met de oude voorwaarden, waarbjj
de fabrikant het zaad leverde dat hem goedJacht ea
de boer betaald werd bjj het gewicht alleen. Slechts
eene fabriek, de firma Jansen, v. Weel Co. te Rozen-
daal, heeft in Zeeland zoowel als in Noord-Brabant
zeer enkele contracten gesloten, waarbij een normaal-
prijs is vastgesteld voor 1000 kilo's bieten met 12 pet.
suiker, met verhooging of verlaging van dezen prjja
bij meer of minder gehalte.
Met deze firma gelukte het zulk eene overeenkomst
te treffan, omdat zij alleen aan het hoofdbezwaar van
vele landbouwers tegemoet kwam, en Diet het nemen
van het monster uitsluitend aan de fabriek eischte, I
maar toestond, dat dit op het veld kon geschiiden,
kort voor het rooien of bjj de levering aan station i
of schip.
Bovendien is gebleken, dat d9 hond van suiker-
fabrikanten, wier uiteengaan indertjjd werd gemeld,
krachtiger dan ooit is verrezen. Allen hebben, evenals
vroeger, dezelfde eensluidende bepalingen opgenomen
in hunne contracten, met overeengekomen alwjjkingen
voor sommige streken iu ons land en een vasten prjja
per 1000 kilo's bieten bij onderling overleg, waarvan
in geen geval zou worden afgeweken.
Of de boeren recht hebben met hunne bewering,
dat deze boud te hunnen nadeele werkt en de markt
drukt, leere het volgende voorbeeld. Wij hebben
voor ons liggen het coi.tract van een der grootste
bieten verbouwers in ons land, die thans bijt.a een half
millioen wortels zal leveren aan eene Duitsche fabriek
tegen 13 50 per duizend kilo's. E^rst bad de man
pogingen aangewend hier te lande, dooh kon nergens
meer bedingen dan ƒ11, omdat dit de prijs was, door
den bond vastgesteld. Toch zjjn de transportkosten,
die ten laste komen van den kooper, gerekend van
het station van levering naar de Duitsche fabriek,
hooger dan van hetzelfde station naar een half dozyn
Nederlandsche fabrieken.
Huurprjjzen van landerijen van 1756 tot 1890.
51 hectaren brachten aan huur op:
Van 1756—1806 892.—
1806-1828 1400.—
1828-1870 22«»0
1870 1882 5225
1882—1890 3188.—
