ZIEitlKZEESCHE NIEUWSBODE.
Dinsdag 21 Januari 1890.
Directeur-Uitgever J. WAALE.
VRIJE ENTREE.
NIEUWSTIJDINGEN.
Rusland.
r
Yerschijnt DINSDAG, DONDERDAG en
ZATERDAG.
De prijs per 3 maanden is f 1.30, franco per post
f 1.60.
Noord-AmerikaTransvaal, Indië enz. verzending
eens per week, f 10,per jaar.
46ste JAARGANG. No. 5799.
Advertentiënvan 13 regels 30 Cts.,
meerdere regels 10 Cts., kunnen uiterlijk tot des
Maandags, "Woensdags en Vrijdags voormiddags
10 ure bezorgd worden.
Groote letter wordt naar plaatsruimte berekend.
Een bepaald afkeurenswaardige zaak zóó voor te
stellen en in zulk een eigenaardig licht te plaatsen
dat de goö-geraeente op een dwaalspoor wordt ge
bracht en goedkeurt en toejuicht wat vlak het
tegenovergestelde verdiende zie, dat is een
kunst waarin sommige menschen tegenwoordig het
een heel eind gebracht hebben.
Den tijd dat er
pillen voor den dood en
drankjes voor 't gehoor,"
verkocht worden, beleven wij nog in zijn volle
kracht en de toepassing van zulke genees(!)middelen
vindt plaats op zoo verschillend gebied en in zoo'n
verscheidenheid van vormen, alsof er bij de mensch-
heicf. van beschaving noch vooruitgang, zelfs niet
van eeuwenlange ondervinding sprake was.
-En-het-i^-toclrcmtegenzeggelijk die ondervinding,
waaruit wij de meeste en beste leering kunnen
trekken, en waaraan wij al onze plannen en voor
nemens kunnen en moeten toetsen, om zekerheid
te hebben omtrent den uitslag.
Er is niets wat door de ondervinding zoo vol
komen gewraakt wordt als het kunstmatige; al
wat strijdt tegen het gezonde, het natuurlijke, is
onvoorwaardelijk veroordeeld.
'tls op alle tijden en in alle manieren en voor
alle doeleinden beproefd en de uitslag bleef on
veranderd dezelfde. Men heeft op allerlei wijze
getracht, de menschen kunstmatig rijk of kunst
matig gelukkig of kunstmatig zedelijk te maken,
maar wie durft beweren, dat het ooit gelukt is of
ooit gelukken zal?
In onze naaste omgeving, in ons eigen land, is
in den laatsten tijd een nieuwe Aesculaap opgestaan,
die uit het goed gevulde laboratorium van oude
maar slecht werkende geneesmiddelen een welbekend
fleschje nam, er een nieuw etiqnetje aan hechtte en
thans luide den lof verkondigt van de geneeskracht
van het mixtum.
Men staat eenvoudig verbaasd over de goedge
lovigheid van zoovelen, die in dit drankje ver
trouwen stellen, en ziende blind zijn voor de gevolgen,
die dit middel in zijne uitwerking onwederlegbaar
hebben moet.
Het lid der Tweede Kamer Bahlman, de medicijn
meester, die wij hierboven bedoelden, meent een
middel uitgedacht te hebben, dat een groot deel
van den landbouwenden stand en corps in beter
doen zou kunnen brengen.
't Is een denkbeeld om bij te watertanden. Want
waar-lijk, de graanboeren hebben het in de laatste
jaren hard te verantwoorden, en verbetering van hun
lot wenscht van harte een ieder.
Wat aanleiding gaf tot dien min gunstigen toestand,
is bekend en ten overvloede herhalen wij het hier
in 't kort.
Het groote en algemeene voedingselement voor
den mensch, het graan, heeft die handelswaarde
niet meer die het vroeger had.
Al het graan, dat in ons land verbouwd wordt.,
is bij lange na niet voldoende voor onze behoefte;
wij komen eenige millioenen mudden te kort.
Gelukkig waren er andere landen, waar meer
graan werd verbouwd dan voor eigen gebruik noodig
was, en dit overtollige graan vond uit den aard
der zaak hier een willige markt.
In de laatste tijden is die invoer uit het buitenland
zoo ontzettend toegenomen, dat de prijzen aanzienlijk
daalden.
Er zijn landen, Amerika, Rusland en Hongarije,
waar de tarwe op verbazend groote schaal wordt
verbouwd, dus de onkosten veel geringer zijn, waar
de grond zich uitstekend voor deze productie leent,
waar de gemeenschapsmiddelen te water en te land
met andere rijken zoo uitnemend verbeterd zijn,
dat bedoeld artikel in ontzaglijk groote hoeveelheden
naar andere markten wordt gebracht. Dit buiten-
landsch gewas bepaalt den marktprijs, en aan dit
feit hebben wij den zegen te danken dat het brood,
dat boofdvoedingsmiddel voor duizenden, goedkooper
is geworden.
Goed en goedkoop brood een zegenwie zal
het betwisten?
Toch is er een deel, en wel de graanbouwende
boeren, die met leede oogen den prijs van hun
handelsartikel zien dalen en dientengevolge een deel
van hunne inkomsten zien verminderen.
Ziedaar in het kort oorzaak en gevolgen.
De heer Bahlman meent nu een middeltje te
hebben uitgevonden, om eenigermate aan de wenschen
van dat deel van den landbouwenden stand tegemoet
te komen.
Hij gaat uit van deze redeneering.
Wanneer van de ingevoerde granen een zeker
inkomend recht geheven wordt, dan zal de invoer
dalen en het gebruik van binnenlandsch graan
toenemen.
De boer zal dus iets meer van zijn artikel kunnen
maken en de schatkist krijgt bovendien een aardige
bate.
Owat klinkt dat alles eenvoudig en aannemelijk!
Maar wat wordt dit anders als men even nadenkt.
Er is in de gansche redeneering van den voor
steller iets waar bij zelt met kunst- en vliegwerk
is overgesprongennamelijk dit, dat de prijzen van
het brood ook zullen stijgen als de prijzen van het
graan duurder worden.
Zou er zonder iets aan het achtbare bakkers-
gilde te kort te willen doen in de geheele
wereld één bakker gevonden worden, die, wanneer
zijn graan of meel, dat hij voor zijn bedrijf noodig
heeft, duurder wordt, dit zonder pruttelen uit eigen
zak er bij zal leggen en zijn brood zal blijven leveren
tegen denzelfden prijs?
Die het gelooft, mag het zeggen.
Zelfs den heer Bahlman was zulk een beweren
wel wat ai te kras.
Toch waagt hij den sprong en zegt stout weg
('t is woordelijk uit de memorie van toelichting,
die bij het ontwerp gevoegd is, genomen):
»Men zal de opmerking luide doen klinken, dat
bij de toepassing van de voorgestelde maatregelen
de broodprijzen eveneens zullen stijgen. De onder-
geteekende is van een ander gevoelen."
Nu, die gevoelens zijn vaak zoo verbazend
verschillend en uiteenloopend, dat men bij vele dier
uitingen eenvoudig het stilzwijgen
bewaart.
Maar hier speelde het gevoelen" den heer
Bahlman al zonderlinge parten. Hij waagt den
sprong over de niet stijgende broodprijzen; maar
bij het aanloopje gevoelt hij al den grond minder
vast worden en roept nog gauw:
«Dat de ondergeteekende de tarwe hooger wil
belasten dan de overige graansoorten, zal wel niet
veel toelichting behoeven.
«Het wittebrood in het algemeen is het voedsel
van de vermogende klasse en het roggebrood, of
schoon even voedzaam, meer geschikt voor minder
verwende magen en meer onder het bereik van
den minderen man."
Is dit nu niet om zijn eigen oogen te wan
trouwen
De voorsteller wenscht wat hooger inkomend
recht te heffen van tarwe dan^ van rogge, omdat
de gegoede lui tarwebrood eten en de minder^
man roggebrood.
Maar, hoe drommel, even te voren zegt de
voorsteller dat naar zijn «gevoelen" de broodprijzen
niet zullen stijgen
Als dit waar was, dan konden immers van tarwe
en rogge gelijk inkomende rechten geheven worden.
Maar bet is niet waar.
En de voorsteller weet het en gevoelt" het
even goed als ieder ander.
Voor het goede doel: een deel van den land
bouwenden stand te hulp te komen, wordt een
slecht middel gekozen.
Hetgeen de landbouwer zal profiteeren van in
komende rechten op granen, zal betaald worden
door de broodetende menschenkinderen.
En op wie drukt de verhoogde broodprijs het
zwaarst? Op hen die het meest van dit voedings
middel gebruik maken, dus op den weinig bemid
delden stand, op den werkman.
Mag nu ooit die last op die schouders gelegd
worden om dien van anderen te kunnen afnemen 1
Neen, nooit! En daarom deugt het voorstel-
Bahlman niet, en het zou een onvergeeflijke daad
zijn, indien ooit zulk een voorstel tot wet werd
verheven.
Of dan de landbouwer niet geholpen kan worden
Zeer zeker.
Naar onze meening kan hij al vast beginnen
zich zeiven te helpen.
«Als het tij verloopt, verzet men de bakens", is
een spreekwoord dat niet alleen voor zeelui gemaakt
is, maar in overdrach telg ken zin ook bijzonder
dienstig voor iedereen, dus ook voor landbouwers.
Toen indertijd de vraag naar garancine, de
bekende uit meekrap getrokken kleurstof, ophield,
wat deden toen de landbouwers die meekrap
teelden
Zij deden wat ieder denkend wezen in die om
standigheden zou doen, en teelden niet langer
meekrap, maar zochten hun voordeel in andere
landbouw-artikelen.
Zoo ook hierzijn er geen voldoende prijzen te
maken votr tarwe, gerst, rogge enz., welnu, dan
zijn er nog honderd en één artikelen: erwten,
boon en, karwei, vlas enz.of men legt zich toe op
vetweiderij, of op varkensteelt, of op paardenfokkerij
of op een der andere takken van het uitgebreide
landbouwbedrijf.
Maar de landbouwer zou bovendien ook op andere
wijze te helpen zijn. Verruiming van crediethet aan
schaffen van deugdelijke grondstoffen (zaden); het
gebruik van doelmatige werktuigen; maar bovenal
het bezit van meer wetenschappelijke kennis zou
het landbouwbedrijf ten goede 'komen.
't Is bijna ongeloofelijk met hoe weinig zaak
kennis menig landbouwer zijn bedrijf uitoefent. Van
wetenschappelijke vorming, van ernstige voorbe
reidende studie in den regel geen spoor; vandaar
dat ook landbouwonderwijs zoö'n uitstekend, maar
tot dusver tot schade en schande nog zoo weinig
toegepast middel is om te voorzien in den kwijnenden
toestand van sommige takken van den nationalen
landbouw
Zie, zulke middelen zijn natuurlijk, zij liggen voor
de hand en wijzen zichzelven aan.
Kunstmatig opgevoerde prijzen zijn verderfelijk
in hunne gevolgen. Wij hebben het hierboven bevestigd
gezien door de eigen woorden en redeneeringen
van den voorsteller zeiven. Daarom is de toepassing
van het voorstel-bahlman onverantwoordelijk. Blijft
de vrije invoer van goed en goedkoop graan ge
waarborgd, dan blijft ook een groot voorrecht
verzekerd aan allen, die werken voor hun dagelijksch
brood.
Amerika.
Uit New-York wordt gemeld, dat de aldaar^aange-
komen Transatlantische stoomschepen weder_ bericht
geven van verschrikkelijk weder, waarmede zij op den
overtocht te kampen hadden. De «CalaDd", die twintig
dagen onderweg was, heeft o. a. acht tien stormen
doorworsteld en reusachtige ijsbergen gezien.
Italië.
De pauselijke encycliek van 6 dezer is thans gepu
bliceerd. Zij draagt tot titelDe praecipuis Civium
Christianorum Officiis, en vangt aan met de woorden:
Sapientia Christiana. De Paus roept de volken op terug
te keeren tot de beginselen der Christelijke wijsheid,
en betreurt het, dat te zeer de genoegens des levens
worden gezocht en de hoogere genietingen des geestes
worden verwaarloosd. De vaderlandsliefde prijzende
stelt de Paus echter de liefde voor de kerk nog
hooger, de geloovigen aanmanende om, bij botsingen
tusschen de eischen van den Staat en de wetten van
de kerk, Gode meer te gehoorzamen dan de menschen.
In vele moderne Staten worden de Katholieken aan
gevallen; zij moeten daartegenover vereenigd blijven,
zich onderwerpende aan den Paus, tiet alleen in dog
matische zaken, maar ook in zaken van tucht. De
kerk, herhaalt de Paus thans ook weder, is geen
politieke partyzjj keurt elk regeeringsstelsel goed,
dat den godsdienst en de Christelijke moraal eerbie
digt. Wie de kerk in partijtwisten zouden willen
mengen, maken misbruik van den godsdienst. Het is
de roeping der Katholieken in de publieke zaak hun
steun te geven aan rechtschapen mannen, die in staat
zijn diensten te bewijzen aan de Katholieke zaak. Zij
moeten zich voor alle dingen onderwerpen aan den
Paus en de bisschoppen en met voorzichtigheid han
delen, want de Paus zelf heeft voorzichtigheid te be
trachten in burger lyke zaken.
Baldacchini, secretaris van het weldadigheids
bureel te Rome, is op den loop met 200,000 frs.
Het hoofd der geheime politie te Moskou, kapitein
Donotowitch, is door een meisje van 19 jaren dood
geschoten. Daarna doodde zjj zichzelf met een tweede
schot uit haar revolver. Men beweert dat het meisje,
dat werkzaam was by het telegraafkantoor, tot de
nihilisten behoorde en den moord pleegde in overleg
met de leiders der beweging.
Duitschland.
Ondanks de voorzorgen der politie zijn toch bij de
ter aarde bestelling van Keizerin Augusta te Char-
lottenburg weer vele ongelukken gebeurd. In den
Thiergarten klommen de menschen weer inde boomen.
Een jonge man viel uit een 'jpom, brak een been en
ver brij zëlde het sleutelbeen van eene dame door zyn
val. Een ander viel zoo ongelukkig, dat hij een oog
verloor. Eene dame werd in het gedrang een rib ge
broken en een andere werd ernstig, gewond door den
slag van een paard. Zeer groot was ook het aantal
vrouwen, welke door het gedrang in onmacht vielen.
Evenwel werden allen, dank zij de zoogenaamde vlie
gende" ambulances, die overal geposteerd en van
allerlei opwekkende middelen voorzien waren, spoedig
weer bijgebracht.
Berlijn, 18 Jan. De commissie uit den Rijksdag
nam met 18 tegen 2 stemmen aan het wetsontwerp
tot oprichting eener stoombootlijn op Oost-Afrika.
De booten zullen zooalB men weet een haven
in Nederland of in België aandoen.
België.
Te Brussel heeft een dierentemster, mevr. Castanet,
getracht een leeuw en een hyena van de menagerie-
Pezon, die aan het vechten waren, te scheiden. Zy
begaf zich slechts met een zweep gewapend, in de
kooi; de leeuw wierp zich terstond op haar en bracht
haar, ofschoon hy door oppassers met hooivorken ge
noodzaakt werd zyn prooi los te laten, zulke zware
wonden toe, dat men voor haar leven vreest.
Nederland.
Amsterdam, 18 Jan. Op de Lauriergracht in
perceel 67 is sedert eenigen tyd gevestigd een zoogenaamd
kosthuis of logement, genaamd »Het Laurierblad," toe-
behoorende aan J. van Kalsbeek. Hoewel uit den aard
der zaak wel eens voorkomt, dat woordenwisseling
onder de kostgangers ontstaat, is de inrichting echter
vrij goed aangeschreven.
Donderdagmiddag had een dier kostgangers, zekere
Klaas Boomstra, 54 jaren oud, gewezen tamboer van
het O. I. leger, zyn pensioen gehaald en voor een ge
deelte er van eenige nieuwe kleederen gekocht.
Zekere Leendert Kints, wonende Laurierstaat 172,
een vroegere kostbaas van Boomstra, wilde dezen vra
gen om f3, die hij hem nog schuldig was. De nieuwe
kleederen naast het bed van Boomstra vindende, nam
hij ze, na eenige woordenwisseling, mede. De eigenares
van het logement wist echter te bewerken, dat de
bewuste kleêren weer in het bezit van B. werden gesteld.
Kints, die zich verwyderd had, kwam omstreeks vyf
uur terug en toen de eigenares van de inrichting, voor
ruzie beducht, hem niet by B. toeliet, wist K. zich
onder een voorwendsel toegang te verschaffen. Opnieuw
ontstond twist tusschen B. en K., terwyl K. tot hand
tastelijkheden overging. Twee personen, die er by
tegenwoordig waren, Bertus Yermeulen en Jacob van
Goudoever, maakten K. op het onredelyke van zijn
handelwijze opmerkzaam.
Tevergeefs vroeg Boomstra»Leendert, wacht tot ik
myn volgend pensioen krijg." Spoedig gaf B. geen
geluid meer en eenige tyd daarna ontdekte men, dat
hij dood was. Geen der beide getuigen heeft een mes
of eenig ander wapen by Kints gezien, zoodat de uit
spraak van de geneesheeren, die de schouwing zullen
verrichten, in deze van groot gewicht zal zyn. Kints,
die zich dadelijk verwijderd had, is later voorloopig
in hechtenis genomen.
Steenbergen, 18 Jan. Krachtens opdracht
van den raad dezer gemeente hebben Burg. en Weth.
zich nader tot Ged. Staten gewend, ten einde de in
1885 gedane aanvrage om eene bydrage uit de provin
ciale kas in de kosten van verbetering door kei
bestrating van den Molenweg in den Heenschen polder,
andermaal by de Prov. Staten ter tafel te brengen.
De buitengewone slechte toestand van den weg en
de minder gunstige staat der gemeente-financiën doen
Burg. en Weth. vertrouwen, dat eene ruime bydrage
zal worden verleend.
"Vlissing'eia, 17 Jan. De gemeenteraad heeft
in zijne heden gehouden zitting besloten de aan de
gemeente toebehoorende gedenkpenningen, welke aan
het Zeeuwsch Genootschap der Wetenschappen te
Middelburg zouden worden geschonken, aan de alhier
opgerichte oudheidskamer te schenken. Mede werd
besloten aan bet R.-K. arm- en weesbestuur alhier
te verkoopen 1000 M3. gemeentegrond, gelegen in de
Glacisstraat, ten einde daarop een liefdadigheidsgesticht
te bouwen.
Tot voorzitter der Kamer van Koophandel en
Fabrieken alhier is benoemd de heer J. Yerkuyl
Quakkelaar, tot vice-voorzitter de heer P. J. Siegers.
Yolgens te Ylissingen ontvangen rapport is te
Zoutelande een Belgische vischsloep gestrand.
Mï<l<lelfcmrg:, 19 Jan. Tot voorzitter der Kamer
van Koophandel en Fabrieken alhier is benoemd de
heer mr. G. N. de Stoppelaar, tot vice-voorzitter de
heer J. A. Tuk en tot secretaris de heer mr. E. Fokker.
By gelegenheid van 's Konings jaardag, zal op
19 Februari door de vereenigde sociteiten der schuttery
en infanterie alhier eene soiiée met bal worden gegeven.
Mi<ldelburg-, 20 Jan. Heden nacht ten half
een ure werden de inwoners opgeschrikt door het ge
roep van brand. Spoedig bleek dat de brand uitge
broken was op een klein buitentje op den Ylissingschen
weg (oude). Het huiB is geheel uitgebrand.
Giro©!*», 19 Jan. Evenals alle andere plaatsen heeft
Goes ruimschoots zijn deel gehad van den verlammenden
invloed van de influenza. Personen, die gewoon waren
'8 morgens hun barbier te ontvangen, kregen daaren
tegen de boodschap, dat deze onmisbare persoon te
ziek was om het mes vast te houden; kantoren waar
anders personeel in overvloed is, werden waargenomen
door ééu klerk, die bovendien ook voor zevenachtste
gtïufluenceerd was. In 't kort: geen middel van be
staan, geen huishoudelyke kring waar de ziekte »m
Jlesschen(zooals iemand zei) geen storenden invloed
uitgeoefend heeft of nog uitoefent.
Ja toch, een cathegorie van de burgerij bleef vol
komen van do influenza bevryd zij n.l. die reke
ningen uit te schrijven hebben. In weerwil van het
woeden der ziekte, werden de beren van stal gelaten.
Waarop de influenza ook een storenden invloed heeft
uitgeoefend, niet op het traditioneele «De Heer
debet aanOf de stemming der geïofluenceerden
door het ontvangen van vele onverwachte beren beter
is geworden, mag betwijfeld worden!
Yoor de ambachtslieden zijn de verwachtingen
omtrent het jaar 1890 gunstiger dan omtrent zyn
voorganger. Heeft men in het afgeloopen jaar, zooals
de timmerlui en metselaars zeggen, nergenB een ladder
tegen een huis zien staan of op een dak zien liggen,
voor 1890 is de zekerheid dat men op meerder plaatsen
in de stad een steiger zal kunnen zien. Minstens een
viertal meer of minder groote verbouwingen zyn aan
besteed. Voor onze werklui des te beter. Opmerkelyk
is het ook, dat alle aanzienlijke huizen, waarvan in
het afgeloopen jaar nog al enkele onbewoond waren,
weer betrokken zyn. Nieuwe bewoners krijgt ons stadje
dus wel, maar nog steeds blyft zuster Anna reikhalzend
uitzien naar nieuweenergie!
Bruinisse, 18 Jan. Tot opzichter by de ver-
grooting der haven is benoemd dhr. L. van Popering.
Bij de aanbesteding van het afbreken der pastorie
der Ned. Hervormde gemeente bleek het minst inge
schreven te zijn door den heer Abr. Zoeter voor ƒ217.
Door de heeren P. Brouwer en J. Visser Jz. was res
pectievelijk voor 255 en 245 ingeschreven. Met
het toezicht op de slooping is belast de heer J. J.
Capelle. De geldleening voor den bouw eener nieuwe
pastorie ad 4U00 is ruim tweemaal volteekend.
De openbare school alhier werd 1 Jan. 11. bezocht
door 167 jongens en 165 meisjes. De herhalingsschool
telde 31 leerlingen, terwyl van het onderwys in de
Fransche en Engelsche talen door 16 leerlingen gebruik
gemaakt werd.
Zierikzee, 20 Jan. Wie Zaterdag avond het
voorrecht had een blik in de Concertzaal te slaan, werd
getroffen door 't vroolyke tooneel, dat daar te aan
schouwen viel. Behalve de leerlingen der handwerks
school voor meisjes (stichting van den heer Heyse)
waren van elk der drie openbare scholen A, B en C
ongeveer een 40tal der oudste leerlingen tegenwoordig,
beo evens enkele andere genoodigden: kinderen, dames
en heeren. Met van vreugde stralend gelaat genoten de
jeugdige feestgenooten van hetgeen de heer Chambly
wist te vertoonen, en van de versnaperingen, waarvoor
de gulle gastheer en gastvrouw rykelyk gezorgd hadden.
Wie die gastheer en gastvrouw waren? Geen inwoner
van Zierikzee zal ook maar even weifelen in 't geven
van een antwoord op die vraag. We houden ons ver
zekerd, dat deze vraag door de meesten zou beantwoord
worden met eennatuurlijk zjjn het de heer en mevrouw
HeyBe." Natuurlijk! Ja, en bij 't vele, dat reeds in het
belang der jeugd door deze kindervrienden werd ge
daan, neemt 't feest van Zaterdag avond een groote
plaats in. 't Feest was eerst bestemd voor genoemde
school voor meisjes-handwerkenmet dankbaarheid
namen de hoofden der scholen A, B en C de aange
boden gelegenheid waar om de leerlingen hunner
scholen, die 't minst in 't jaar '89 de school verzuimd
hadden, daarvoor dit bewyB van belangstelling in 't
getrouw bezoeken der school te helpen aanbieden. Jammer
dat de beerschende ziekte de oorzaak was, dat eenige
der tot 't feest uitgenoodigden daaraan geen deel konden
nemen.
In alle opzichten nu is deze feestviering geslaagd en
in de volmaakste orde liep 't feest ten einde, dank zij
ook de flinke wijze, waarop de heer Chambly voor
kinderen weet op te treden; door zijn eenvoud en
kalmte heeft hy zyn jeugdig publiek geheel in de
macht.
Met groote zelfvoldoening mogen de heer en mevrouw
Heyse op 't feest terugzien, en wel zal 'fc woord van
den heer Oosterman, die aan 't einde der feestviering
uit naam van de kinderen en hun ouders een woord
van dank sprak, vervuld worden: zegt aan iedereen,
dat er in onze gemeente goede menschen gevonden
worden, die uit wezenljjke belangstelling in 't lot der
jeugd vooral de jeugd uit de mindere volksklasse
met daden willen toonen, dat zij 't getrouw gebruik
maken van de gelegenheid tot ontwikkeling, op hoogen
prijs stellen.
Niettegenstaande een groot deel van den ge
meenteraad te Oosterland tot de anti-revolutionaire party
behoort, werd dezer dagen door dien raad met algemeene
stemmen besloten aan den koning dispensatie te vragen
voor het geven van kosteloos onderwijs aan de openbare
gemeentescholen.
Gedurende het vorige jaar zijn uit 's Heer-Arends-
kerke op een bevolking van ruim 3000 inwoners niet
minder dan 228 personen vertrokken, waarvan verre
weg het grootste gedeelte naar Argentina (Zuid-
Amerika).
In 1889 kwamen te Middelharnis binnen 1629
vaartuigen en vertrokken er 1667.
Door den gemeenteraad van Borsele is aan de
politiebeambten M. Karelse en L. J. Troupee aldaar
eene gratificatie van 30 verleend voor bijzondere
diensten bewezen in 1889.
Te Haosweerd vroeg een volksteller aan een
huismoeder: wanneer is dit kind geboren In den terf-
oest, luidde het antwoord. En dat? In de sukerpeetied.
En dat kleinste? Op dien aevend toen at zoo vroeg
doenker was, zeide het slimme vrouwtje.
Te Bergen op-Zoom is een hond afgemaakt, welke
vermoedelijk aan hondsdolheid lydende was en ver
scheidene honden gebeten heeft. Dientengevolge is het
bevelschrift afgekondigd, waarbij aan eigenaars van
honden bevolen wordt hunne honden te voorzien van
muilkorven gedurende 4 maanden.
In de laatste dagen sterven in de omstreken van
Breda vele kippen aan eene ziekte, welke by alle
dezelfde verschijnselen vertoont. Yerscheidene kippen-
houderB hebben al hunne dieren reeds aan die ziekte
verloren. Men vraagt zich af, of ook hier aan influenza
te denken valt.
In den Haag is op 70jarigen leef tyd overleden
de heer C. Goekoop, Dz. oud-burgemeester van Goe
dereede en Stellendam.
In Noord-Holland zyn door eene daarvoor aan
gewezen commissie voor de aanstaande tentoonstelling
te Buenos-Ayres -17 stuks rundvee aangekocht, waar
onder 4 stieren, en in Friesland 19 stuks. Vooral
onder de stieren bevinden zich prachtige dieren, zooals
de „Arabi Pacha", van de Beemster-veefokkersvereeni-
ging, en >Jacob VII" van den heer J. Wit Az. te
Midwoud, welke op de tentoonstelling, in 1889 te
Haarlem gehouden, bekroond is met den eereprijs.
Ook treft men by de kalfdragende koeien zeldzaam
schoone dieren aan.
Voor de tentoonstelling in Argentinië worden
door de provinciale vereeniging ter bevordering der
«Paardenfokkerij" in Groningen paarden (hengsten of
merriën) van voldoende hoogte en met veel knie
beweging, opgekocht tegen pl. m. f 900 per exemplaar.
Uit het jongste nommer van de Oorlogskreet,
het orgaan van het «Leger des Heils" waarin een
gedrukte toon heerscht, blijkt dat het leger hier te
lande achteruit gaat, wat aldus wordt uitgedrukt: »we
dalen, daalen, daalenn
Een leelijke vergissing.
De vrouw van zekeren v. Z., herbergier in de Harp-
atraat te Utrecht, nam Vrijdagmorgen een der kruiken
die op de toonbank stonden en meende zich daaruit
een glaasje licht bier in te schenken. Nadat zij een
teug genomen had, zakte zij plotseling ineen en verloor
het bewustzijn. Haar man liep dadelijk naar een ge
neesheer, die toevallig iu de buurt woonde en thuis
was. Zijne vrouw had by vergissing de kruik met loog
genomen. Zij is tengevolge daarvan ernBtig ongesteld.
Dat niet te veel gewaarschuwd kan worden tegen een
volksgewoonte, die reeds menigmaal treurige gevolgen
had, bleek ook te Hasselt weder. De vrouw van A. De
M. had zich aan een spykertje gestooteD, tengevolge
waarvan ze een weinig aan den arm bloedde. Ten einde
dat te stelpen, nam zij een stukje van een tabakzak
en legde er dat op; het gevolg was dan ook, dat het
bloeden ophield. Een paar dagen daarna was de arm
echter zoo gezwollen, dat geneeskundige hulp moest
worden ingeroepen en nu bleek, dat er bloedvergiftiging
had plaats gevonden en deze reeds zulk een voortgang
had gemaakt, dat zelfs amputatie van den geheelen
arm niet meer zou baten. De vrouw is dan ook reeds
overleden.
Zekere D., die ten vorigen jare naar Amerika
vertrok, kwam in den nacht van 11 op 12 dezer in
zjjne vroegere woonplaats (Stadskanaal) terug.
Lang genoot hij niet van zijn familiebezoek, want
de justitie, die nog wat met hem af te rekenen had,
nam hem den volgenden morgen reeds in arreBt en
bracht hem naar de gevangenis over.
Omtrent de arrestatie van Jansen, die vermoed
wordt, te zyn de .moordenaar van de schippert vrouw,
weduwe Bal, en haar zoon, beide varende op het schp
»Constance Marie", verneemt de Schiffahrt Zeitung
het volgende.
Jansen was vroeger schippersknecht en nu onlangs
milicien-infanterist te Bergen-op-Zoom, vanwaar hy in
November gedeserteerd en over de Belgische grenzen
gevlucht was. Te Rupelmonde is bij 's nachts op het
hem wellicht bekende schip der weduwe Bal geslopen
om van kleeding te verwisselen. Daarna heeft hy de
vrouw en haar zoon vermoord, en zich meeBter gemaakt
van de in kas zijnde gelden en de voorbanden kleeding.
Hy wierp zyn uniform in een bundel bijeen in de
Rupel, waaruit het later, met bloed bevlekt, is opge
haald. Eenige weken daarna nam hy dienst op het
Rynscbip »Bertha," dat naar de Ruhr moest vertrek
ken. Hy werd echter te Antwerpen door de politie
opgespoord en achter slot en grendel gebracht.
Een neef van de vermoorde weduwe, die' het eerst
als verdacht gearresteerd was, is weder losgelaten.
Te Tzum vervoegde zich iemand by den notaris,
die voorgaf een landbouwer te zyn met Dame Jouwstra.
Hij wenschte het boerenbedryf op te geven en stil te
gaan leven. Eenige overgespaarde penningen en het
bedrag van den verkoop zijner have zou hem daartoe
in staat stellen. Hij had reeds een huis gekocht en
moest nu de onkosten ad 260 betalen, doch schoot
te kort, daarom wendde hy zich tot genoemden notaris
en beloofde dezen het boelgoed te zullen houden. En
waarom niet by den notaris te Wommels dat boelgoed
aangegeven? Die man had hem eens te veel rente af
genomen voor eene koopsom voor twee koeien in een
boelgoed, die hij eenige dagen te laat aan het kantoor
betaalde. De oplichter meende den notaris te Tzum
van eene betere zijde te kennen. Hy had het getal
koeien, hokkelingen enz. in zyn zakboekje en verze
kerde, dat onder de 26 koeien stellig 5 of 6 waren,
die meer dan ƒ300 per stuk zouden opbrengen. Hy
vroeg ten slotte 260 voorschot, om de onkosten van
net pas gekochte burgerhuis te kunnen betalen. Den
notaris, die de dupe zou worden vaD deze oplichterij,
kwam een en ander wel wat verdacht voor, en terwyl
de schuldbekentenis geschreven en geteekend werd,
ging de klerk informeeren of men ook bekend was
met boer Jouwstra van Wommels, een groot uur van
Tzum gelegen. Doch van een boer Jouwstra wist nie
mand. Het kwam den notaris du goed voor, dat de
klerk dadelyk maar met Jouwstra Daar Wommels
ging, om den inventaris van het boelgoed op te nemen.
Nu begon Jouwstra lont te ruiken.
Dat kon heel goed, maar hij had nog eene bood
schap in de buurt, die zou hy eerst maar doen en met
een kwartier terug komen. Onze pseudo-Jouwstra
werd nagezien, en de klerk van den notaris zag, dat
hy den weg naar Franeker insloeg, en met verhaaste
schreden. Deze zette hem na, om 2yn spoor te houden,
terwyl de notaris intusschen liet inspannen. Aan de
schuchtere houding van den oplichter, die gedurig
over den schouder zag, kon men zien dat de man met
een kwaad geweten liep. Dicht by net dorp Hitzum
ontmoette de klerk den onbezoldigden rijksveldwachter
B., deelde hem het geval mede en deze legde beslag
op den vluchteling, die terstond zyn misslag bekende.
Naar Franeker opgebracht, bleek by het verhoor, dat
onze pseudo Jouwstra een oud bekende van de justitie
was en reeds vyf jaren gevangenisstraf op zijn mars
had wegens bet stelen van schapen. Denzelfden avond
is hy naar Leeuwarden getransporteerd, waar hy nu
voor zyne poging tob oplichting en wegens het zetten
eener valsche handteekening zal moeten terechtstaan.
De ongelukkige man hoort thuis in bet dorpje T. by
Sneek, heet volgens nadere opgave Flapper en is ar
beider van beroep. Vry vast wordt hy nu voor eenige
jaren onschadelyk gemaakt.
Hoewel de betrokken notaris eerst van plan was
alles «blauw-blauw" te laten blyven, is het toch maar
goed ruchtbaarheid en gevolg aan een en ander te
geven, ten einde anderen voor dergelijke oplichteryen
te waarschuwen.
INFLUENZA.
Uit Tessel: Vooral onder jonge kinderen en ouden
van dagen heerscht de griep; opmerkelyk is het, dat
de bewoners van Hoorn en Oudeschild bijna in 'tgeheel
niet door de ziekte worden aangetast. Van de scholen
op die twee dorpen mist men geen enkelen leerling
wegens griep; te Oosterend is het halve aantal der
leerlingen der openbare school lydend aan de ziekte.
Een aantal leeraren, alsmede de beide directeuren
van de twee hoogere burgerscholen voor jorgens te
Haarlem, kunnen wegens ziekte geen onderwys geven.
Aan alle leerlingen van die inrichtingen wordt daarom
tot a.s. Donderdag 23 Januari vacantie gegeveu.
De influenza onder het garnizoen te 'sHage is niet
alleen sterk aan het verminderen, doch ook nieuwe
gevallen komen in de laatste twee dagen niet meer voor.
Een der beide dokters te Elara is ook door «in
fluenza" aangetast. Ook het hoofd der school met
uitgebreid leerplan aldaar heeft zyne lessen om die
ziekte moeten staken.
De katholieke school voor meisjes te Vlaardingen
is gesloten tengevolge van het heerschen der griep.
Te Warmond, waar het aantal zieken 160 bedraagt,
lyden ook de onderwijzers aan de it fluenza en is
dientengevolge de openbare school gesloten.
Te Bergen-op-zoom zyn de mazelen epidemisch
heerschende verklaard.
De influenza is sterk afnemend.
Ingozondeu Stukken.
Geachte Redactie.
In antwoord op de vraag van den heer F. Allen,
betreffende het woord veenmolwenschte ik, nu juist
niet als philoloog, maar als liefhebber van onze rijke
moedertaal, het volgende op te merken.
Het woord veenmol wordt inderdaad niet in de ge
wone woordenboeken gevonden, die bij voorkeur alleen
de woorden vermelden, die als algemeen gangbaar en
door het geheele land verstaanbaar zijn aan te merken.
Men vindt het niet in de «Woordenlijst" van de Vries
en te Winkel, doch daarin worden nog veel meer
woorden gemist; maar men vindt het ook niet in het
uitgebreide Woordenboek van Weiland en evenmin in
