ZIERIKZEESCHE NIEUWSBODE. Dinsdag 24 December 1889. jsss^ssSSSti^ "■5&9&SS. sme - ÉiS3SSF= ,53K?»5®r-*« a volkstêllihgT T' VOLKSTELLING. Directeur-Uitgever J. WAALE. KENNISGEVING. ONS STANDPUNT. NIEUWSTIJDINGEN. I""' BdemeeTte\g^ngerchrev°i°totCeen bedrag ÏS«f05- de ^«insen k pan Verschijnt DINSDAG, DONDERDAG en ZATERDAG. De prijs per 3 maanden is f 1.30, franco per post f 1.60. Noord-AmerikaTransvaal, Indië enz. verzending eens per week, f 10,per jaar. 46ste JAARGANG. No. 5788. Advertentiënvan 13 regels 30 Cts. meerdere regels 10 Cts., kunnen uiterlijk tot des Maandags, Woensdags en Vrijdags voormiddags 10 ure bezorgd worden. Groote letter wordt naar plaatsruimte berekend. Wegens het Kerstfeest zal de Nieuwsbode op a.s. Woensdagavond NIET worden uitgegeven. BERICHT. In het No. van 1 Januari a.s. zal weder gelegenheid zijn tot het plaatsen van Nieuwjaars-Félicitatiën, contant a 30 Cents. Dit No. zal worden gedrukt op Oude jaarsavond, zoodat -liet op Nieuwjaars morgen oveial is verspeid. De inzending van Advertentiën, voor dat No. bestemd, kan plaats hebben uiterlijk tot Dinsdag 31 December a.s. te 12 uur. Sluiting der jacht op klein wild. De COMMISSARIS DES KONINGS in Zeeland, gezien het besluit van Gedeputeerde Staten vun 13 December 1889, No. 80; gelet op Art. 11 der Wet van 13 Juni 1857 (Staats blad No. 87); maakt bekend, dat de sluiting der jacht op klein wild, met uitzondering van die op houtsnippen, ook met schietgeweer, in de provincie ia bepaald op Dins<lug 31 Ducqmboi* 1889, met zons ondergang, eu dat het tijdstip van de sluiting der jacht op houtanippen en waterwild nader zal worden vastgesteld. Middelburg, 16 December 1889. De Commissaris des Konings voornoemd, DE BR A UW. (Wet van 22 April 1879, Staatsblad n°. 63.) (Koninklijk besluit van 21 Aug. 1889, Staatsblad a°. 108.) De BURGEMEESTER en WETHOUDERS van Zie- rikzee brengen ter algemeene kennis, dat dit jaar zal gehouden worden de 1de algemeene tienjaarlijksche volkstelling. Deze beeft ten doel de aanwijzing van allen die te middernacht tusschen 31 December 1889 en 1 Januari 1890 hunne werkelijke woonplaats binnen Nederland hebben. Deze allen worden aangewezen, onverschillig of zjj op genoemd tjjdatip in hunne woning al dun niet aanwezig zjjn. Ook ;worden aangewezen zjj die, zonder werkelijke woonplaats binnen Nederland te hebben, op genoemd tijdstip aldaar aanwezig zjjn. Omtrent deze allen moeten de opgaven verstrekt worden, die gevraagd worden op kaarten, die tusschen 26 December 1889 en 1 Januari 1890 zullen worden rondbezorgd, en dadelijk na Nieuwjaar zullen worden teruggehaald. Door of voor ieder moet aan zjjne woning worden ingevuld eene WITTE KAART (voor een man of jongen) of eene BRUINE KAART (voor eene vrouw of meisje). Bovendien moet door of voor ieder aan de woning waar hjj tijdelijk aanwezig is, ingevuld worden eene GROENE KAART (voor een tijdelijk aan wezigen man of jongenl of eene ROODE KAART (voor eene tijdelijk aan wezige vrouw of meisje). Het hoofd van ieder gezin of de bestuurder van iedere instelling, gebouw, gesticht of schip, waar de kaarten worden bezorgd, is verplicht voor de behoorlijke invul ling zorg te dragen. DEZE ZORGE ER DUS VOOR, DAT AAN DEN TELLER, WANNEER HIJ DE KAARTEN BEZORGT, WORDE OPGEGEVEN HOEVEEL WITTE, BRUINE, GROENE OF ROODE KAARTEN ER IN DE WO NING NOODIG ZIJN. Overtreding van de voorschriften betreffende de volks telling wordt krachtens artikel 20 der wet van 15 April 1886 Staatsblad no. 64J, gestraft met hechtenis van ten hoogste veertien dagen oj geldboete van ten hoogste honderd gulden. De nauwkeurige, door de volkstelling te verkrijgen kennis der bevolking is eene zaak van algemeen be lang. Tot het verkrjjgeu dier kennis iB noodig, dat alle vragen op elke kaart met de meest mogelijke nauw keurigheid en volledigheid worden beantwoord. Op verzoek der Regeering Loodigen Burgemeester en ^Wethouders allen met aandrang uit, door nauwkeurige v-olledige invulling der kaarten tot het welslagen der Vvoi>telliDf? mede te werken. ZiEairr.ra,' de0 23 December 1889. n- iburgemeester en Wethouders voornoemd, u J. P. N. ERMERINS. De Secretaris, j F yA>ï DER LEK DE CLERCQ. De BURGEMEESTER en WETRlnPDERS van Zierikzee, Gelet op hunne bovenstaande Kennisgeving',- betref fende de in dit jnar te houden 7e algemeeOO tien- .jaarljjksche Volkstelling; Brengen, voor zooveel noodig, ter kennis van Ren, die tot de invulling der kaarten niet in staat zijn, •dat de tellers bjj de invulling hun bijstand verleenen, •of do invulling zeiven verrichten, met behulp van de opgaven, die zjj van de personen zeiven of, is dit niet mogelijk door afwezigheid als anderzins, dan van hunne huisgenooten of van de naaste buren kunnen verkrijgen. Zjj noodigen een ieder met aandrang uit, door het geven van alle inlichtingen, die door de tellers mochten wordon gevraagd, tot het welslagen der Volkstelling mede te werken. Zierikzee, den 23 December 1889. De Burgemeester en Wethouders, J. P. N. ERMERINS. De Secretaris, J. F. VAN DER LEK DE CLERCQ. De onderwijswet is aangenomen en door Z. M den Koning bekrachtigd. De strijd is dns voorioopig beslecht. Wat ral de nieuwe wet ons brengen? Vrede of nieuwen stryd? Verbetering of achteruitgang van het openbaar onderwijs? Dat zal voornamelijk afhangen van de wjjze, waarop de wet door de partijen wordt opgenomen en door de Regeering wordt uitgevoerd. Zullen de anti-liberalen, tevreden met liet be haalde voordeel, do ontvangen rijksbijdrage aanwenden tot verbetering van het bijzonder onderwijs en de openbare school voortaan ongemoeid laten? Zullen de vrijzinnigen de wet naar haar goest en Ijedoolin- toepassen, ook m zoover zij aan het bijzonder onderwijs ten goede komt? Wie zal het wagen daaromtrent voorspellingen te doen, waar in den boezem van onze geestver- wanten zooveel verschil van meening bestond? Waar aan de eene zijde aanneming, en aan de andere zijde verwerping van het wetsvoorstel in s lands belang geacht werd, zou hot van ongepasten eigenwaan getuigen, als wij wilden voorspellen hoe de gang van zaken zijn zal. Ook bij de anti-liberalen is de indruk zeer ongelijk, tegenover veler waardeerend oordeel, ook over' de houding der linkerzijde, slaan bijv. de anti revolutionaire Standaard en de r.-katholieke Maas- tlrl eü? ,n aa°' Jie weini& 8°eds zou d°en vei wachten, als men moest aannemen, dat die bladen de meening en de voornemens hunner partijen in baar geheel verkondigden. Ons komt het niet onmogelijk voor, dat er aan die zijde, by de uitvoering der wet een niet on belangrijke strijd zal ontstaan tusschen hen, die de wet beschouwen als een minimum, waarmee uien voorshands genoegen moet nemen, - en hen die van gevoelen zijn, dat in om land dat, wat nu verworven werd, het hoogst bereikbare is, waar- ree men tevreden moet, maar ook kan zjjn over 15 Z?d,e daarenbcgen zal, nu de strijd over de wet mistreden is, o. i. bet ver-schil minder groot kunnen blijken dan men bij oppervlakkige beschouwing geneigd zou zijn te gelooven. Want: tot welke slotsommen men ook gekomen sy, aller uitgangspunt was betzelfde; aan weers zijden heeft men s Innds belang willen behartigen aan weerszijden bleek men de openbare school in befde ge rouw. Zij die ten slotte meenden dat zij de wet konden of moesten aannemen, of die er zich hun ondanks bij neerlegden, hebben gemeend dat zij dit konden en moesten doen, len deele omdat zij eene poging tot verzoening wilden be hoeven ten deele omdut zij van de wet geen kwaad duchtten voor het openbaar onderwijs; ten deele omdat zij, hoewel niet gerust in dit laatste opzicht, van oordeel waren, dat andere belangen een offer in dit opzicht wettigden. En zij, die daarentegen de waarborgen, door de wet bun geboden, niet voldoende achtten, 0f zij die meenden geen duimbreed te mogen toegeven, namen dat stand punt in, met omdat zij geen verzoening wilden, of omdat de andere belangen hun niet ter harte gingen. Neen, het was enkel en alleen omdat zij of het streven naar verzoening een onbereikbaar ideaal achtten, öf van oordeel waren, dat bij volksonderwijs alle andere belangen moesten achterstaan, of wel dat de strijd over het onder wijs met de hoofdoorzaak was waarom die belanden met behartigd werden, of dat, al bleef de onderwijs strijd onverminderd voortduren, elk ander onderwerp zeer goed tot een einde kan worden gebracht. In beginsel zijn en blijven ivij één. Nog altijd ligt de zorg voor goed en algemeen volksonderwijs ons allen als het hoogste volksbelang na aan bet hart. ■Nog altijd is de openbare school de vaan, waarom alle vrijzinnig denkende in den lande zich van ganscher harte scharen zullen, om hare belangen voor te staan, baar tegen eiken aanval te ver dedigen, baar te steunen waar zij aan steun behoefte mocht hebben. Om die banier ons scharende, behooren wij, ook al zijn er wellicht bij den strijd die gevoerd werd harde woorden gevallen, elkander de hand dei- verzoening te bieden. Onvruchtbaar zou bet zijn, nu den strijd voort te zetten over de vraag: wie gelijk beeft gehad. Daarover zal de ervaring uitspraak doen, en zij die bet meest beducht zijn voor de gevolgen der wet, zullen het vurigst verlangen, dat de ervaring juist hun ongelijk geve, en zullen zich het meest en het eerst geroepen achten, om de handen uit te steken, waar iets in 't belang der openbare school is te doen. Dit dus zij ons standpunt: hoe wij over 'twets ontwerp mogen gedacht hebben, thans aanvaarden wij de wet als een feit. Wij zullen haar, voor zooveel ons betreft en van ons afhangt, te goeder trouw tegenover het bijzonder onderwijs helpen uitvoeren; nauwkeurig toezien, dat aan het open baar onderwijs geen schade worde toegebracht, zoo min in strijd met als in naam van de wet; wij sluiten de gelederen en terwijl wij als trouwe hoeders van de openbare school schouder aan schouder staan, leggen wij ons toe op de verwezenlijking van andere punten van het liberaal programma. Als wij dan streven naar belasting-hervorming in den zin van gelijkmaking van belastingdruk en van ontheffing der minder bedeelden, of naar invoering vun den persoonlijken dienstplicht; als wij den strijd aanbinden tegen de beschermende richting van onzen tijd; als wij ter wille van het maatschappelijk vraagstuk, de belangen van den werkenden stand ons aantrekken, of als wij eindelijk het koloniale vraagstuk in vrijzinnigen geest trachten op te lossen, dan zullen wij telkens velen naast ons vinden, die tot dusver tegenover ons stonden, omdat een klove ons ver deelde, die thans zeker nog niet gedempt, maar voor velen onzer tegenstanders toch overbrugd is. En danWij staan in het geloof aan onze beginselen, wier kracht onweerstaanbaar is. Wat ook gebeuren moge, de eens verwonnen vrijheid gaat nimmer meer te loor. En zóó, wat wij niet hopen en niet verwachten, een onzer duur verworven vrijheden, onzer eenmaal verwonnen rechten, in ernst bedreigd mocht worden, dan zal er een strijd uitbarsten, waarbij de na gevoerde slechts kinderspel zal blijken, en waarin de vrijheid over winnen zal. Dan zal bet blijken, dat Nederland niet alleen de bakermat der vrijheid was, maar haar ook ten allen tijde een veilige wijkplaats bieden wil, en kan ol< zul. Transvaal. Uit Port-Natal werd het volgende in de laatste dagen van October geschreven: »Op dit oogenblik regent het hier, dat het giet; maar die regen ia goud waard. Op vele plaatsen, verder het binnenland in, heerschte sinds weken groote ellende. De Kaffers hebben niet meer te eten. Millies (Turksch koren) koet 24 per mud. Door de aan houdende droogte kon niets geplant worden, en zelfs het voeder voor de beesten ontbrak. Bjj honderden stierven de arme dieren. Daardoor was alle transport gestaakt, en de levensmiddelen in Transvaal en op de Goudvelden stegen tot enorme prjjzen. Yoor 1 pond boter moest f 6 worden betaald, voor suiker f 0,60 per pond, brood 30 cents per pond, enz. enz. Dat arme menschen dus van honger omkomen, is te begrjjpen. »In de Transvaal was de nood zoo boog geklommen, dat het gouvernement 5000 pd, st. besteed heeft, om overal aan den weg tusschen Ladysmit en Pretoria stallen te maken, waar de trekbeesten gevoed konden worden. Voorts werd aan eiken wagen van de eerste 250 wagens, die 23 October uit Natal naar Johannis- burg of Pretoria op weg waren met levensmiddelen, 20 pd. 9t. premie uitbetaald. >Op de boerderjjen in Vrjjstaat en Transvaal moeten de boeren de lammeren doodmaken, om de schapen te kunnen behouden, die echter toch nog bjj honderden tegeljjk sterven, door gebrek aan voeder en aan water." Perzië. De cholera, uit Mesopotamia ingevoerd, gaat voort zich uit te breiden in Perzië. Volgens een telegram uit Askhabad aan de Semaine Médicale is de ziekte nog niet voorgekomen in Kkorassan en Teheran, maar woedt zjj hevig op de Turksch-Perzische grens en in Midden-Perzië. De bewoners van die streken vluchten naar den Caucasus, waar zjj grootendeels in ellendigen toestand aankomen. De cenigszins bemiddelden schepen zich te Euzeli in naar eene Russische haveD, gewoon lijk Buka. Dit is voor Europa hoogst gevaarljjk, vooral wjjl de Russische provinciën Caucasië, Transcaucasiö, Turkestan en het Transcaspisch gebied, voor wat be treft den gezondheidsdienst, in een zeer primitieven toestand verkeeren. Het particuliere initiatief is er nul, en alles hangt af van de maatregelen, die de regeering in dit uitgestrekte gebied zal treffen. Eng-eland. JL.omlou, 21 Dec. De New-Yorker Times ont vangt uit Rio Janeiro telegramen, meldende dat een opstand is uitgebroken onder de soldaten in die stad, waarvan de regeering velen liet arresteeren, tevens oefent zjj eene strenge censuur op de telegrammen uit. De mist op de Noordzee heeft nog een zeeramp veroorzaakt. De »Tenby Castle", van St. Nazaire naar Barrow, is op de rotsen bjj Holyhead gestrand. Van de bemanning, 14 personen, werden slechts 11 gered. In het Kanaal had verder nog een aanvaring plaats, tusschen do »Cleddy", van Odessa naar Antwerpen, en een onbekend schip. 11 der opvarenden zjjn behouden aangeland in hun eigen boot; een tweede met 13 man wordt vermist. Bjj Ventnor is een ljjk gevonden, naar men denkt dat van een dezer. Op de Clyde is een schip in aanbouw, dat de »Great Eastern" van de zoilvloot moet worden. Het schip voert 5 masten, heeft een inhoud van 9600 ton en laadt 6160 ton; de lengte is 114'/, M., de breedte lö'/a- Het ruim wordt in 8 compartimenten verdeeld. Italië. Trots de strenge koude, die in de Alpen heeracht, gaat het Italiaansche leger door met manoeuvres te houden. In vier dagen stierven acht soldaten. Frankrijk. Boalanger heeft een manifest gericht tot zjjne kiezers in Clignancourt, waarin hjj protesteert tegen het be sluit der Kamer, die den candidaat, welke slechts de minderheid vertegenwoordigt, met bandtasteljjke schen ding van de republikeinsche beginselen, als den ge kozene heeft toegelaten. Boulanger voegt er bjj, dat men op den dag, dat men een einde zal willen maken aan het parlementarisme en aan het volk zjjne souvereine rechten wil teruggeven, op hem kan rekenen. Duitschland. Groote belangstelling en deelneming is te Berljjn opgewekt door het droevig lot van den keizer van Brazilië. De vele weldaden, die deze monarch herhaal- deljjk aan Berljjncrs heeft betoond, zjjn daarvan oor zaak. Zoo geschiedde het voor eenige jaren, dat een Berljjnsch koopman heimeljjk Berljjn ontvluchtte, zijn vrouw en kinderen in gebrek en kommer achterlatende. Geruimen tjjd duurde het, eer men wist waar de vluchteling zich ophield, totdat men vernam, dat hjj zich in Brazilië bevond. Toen nu kort daarop Dom Pedro op zjjn reis door Duitschland Berljjn bezocht, wendde zich de vrouw tot den edelen monarch om zjjne tuaschenkomst in te roepen, ten einde den vluchteling te bewegen naar haar terug te keeren. De keizer ontving de vrouw ten gehoore, maakte zjjne aanteekeningen van haar verhaal en beloofde al het mogeljjke te doen om haar man op te sporen. In langen tjjd hoorde de vrouw niets, totdat zjj op een goeden dag een brief ontving van haar ontrouwen echtgenoot, die haar om vergiffenis smeekte en onder toezending van een zekere som gelds haar mededeelde, dat bij, kort te voren, aan net keizer!jjk paleis te Rio Janeiro ontboden, door niemand minder dan door den keizer aan zjjn plichten tegenover vrouw en kinderen was herinnerd en dat de wjjze, waarop dit geschied was, hem zóó had getroffen, dat bjj zjjn woord had gegeven om tot zjjn gezin terug te keeren of dit naar Brazilië te doen overkomen. Werkeljjk ontving de vrouw spoedig daarop de noodige gelden voor de reis en later kwam Dom Pedro are" getroffen heeft. Belg-ie. lï° heerecht "op ;e,°dM»St»n »Uo°ny een beetelling deed van 5000 kilo b. n Louvière, en do werk- »De fabrieken Boöll te La. Donviore. Ulire„ huiven ophouden hebben eenige dagen lie ieor talrüt in »De bestuurders van suikeriabni 9teenkolen. bet Centrum 8P"J°T°°o"lallgBmSgelnk te rekken, ÏÏÏZ rwou -tl'u^i'conW"; «■,~o iök'", genS N.err de ^■ssts ÏZ „eek voor week >»d°""h3°!ette7.? voegt eene den patroon het mes op er indien de correspondentie aan zunen de patroons weldra eene^nUnwe verhooging '0110 de werklieden kunnen '"Spreekt vanself, dat dit val moeten gerchieden thana te Dover van steenkolen te voormen. Nederland. 21 Dec. Weder meldde de telegraaf v ^'"oJSTukken 'van een Nederland.ch stoomschip. ft i' *n^ö«: M^TSn gebleven zeilschip'18 g >ptjns wiiTem I ESS?'Frin.? f'2g6e„r; Z?Z SJZ ^^^^e^Weat^ndiwhe^M^l^beviekt ont* overige schipbreukelingen u thaQ8 ook ia ann. $omer:fVtafi '°0dat th"' a"6 opvarenden gered zyn. bijoa gebeel 'boo?Ti883 in de vaart gekomen, bnd een '„hond.van1250 torn d aihier i» den ouderdom van htdëeTwarm «-ig °>"el -an hTd faee/dnarven ^gege^ he^^r^rtm^n-Binneniand^e^ken^ee^ STSr maatregelen in verband met de uitvoering van de nieuwe wet op het lager onderwye. -. 91 nee Heden avond vertrok •Uraguaü" van Hamburg. iQ Dec Door den heer F. Walraven k*nnaUuun, E^a^°'d® Hoe^cbenweg^znUen westelijken kansarm worden geplaatst- 0 ,q belang van de "Swe^briöei en andere bandelaren, gevolg worden gegeven. Heden kwam alhier de Terneuxo.^ 21 j£a'mer in hare zittina van tgding dat de 1 we 70,000, die op de be- gisteren avond de p "Waterstaat, voor den grooting voor het Hoof uitgetrokken, aanleg van nieuwe X. dit schepen had aan8®n0Se0De'ndfTuimte tot lossing lang wachten rSn o? elders lossen gingen. do«de aanname van STdeTX««t 5n handel seer worden gebaat^ Toioptong't d« nienwjaarscollecte was dit jaar 605 tegen/-585 bet vorige jaar. en Kuise, hoofd eene hoo{d der gchool t0 nomen door de HA J. t,e Kattendjjke, B. van Sin onderwar te Lochem en G. van Wynganr- de„, ouderwijzer te Graven ag^ '.Grmln^'.tn gevolge waarvan laatstgenoemde boot is gezonken. „.zonken stoomschip heeft siob°iu eigen boot gered en werd opgenomen aan boord

Krantenbank Zeeland

Zierikzeesche Nieuwsbode | 1889 | | pagina 1