ZIERIKZEESCHE NIEUWSBODE.
Donderdag 19 December 1889.
Directeur-Uitgever J. WAALE.
VOLKSTELLING.
NIEUWSTIJDINGEN.
Verschijnt DINSDAG, DONDERDAG en
ZATERDAG.
De prijs per 3 maanden is f 1.30, franco per post
f 4.60.
Noord-AmerikaTransvaal, Indië enz. verzending
eens per week, f 10,— per jaar.
46ste JAARGANG.
No. 5786.
Advertentiënvan 13 regels 30 CU.,
meerdere regels 10 Cts.kunnen uiterlijk tot des
Maandags, "Woensdags en Vrijdags voormiddags
10 ure bezorgd worden.
Groote letter wordt naar plaatsruimte berekend.
De uren van openstelling van het Hulp-
kantoor der Posterijen te Haamstede zjjn
op Zon- en feestdagen nader geregeld op 7—8, 11—12.
Door het POSTKANTOOR te Zierikzee zjjn gedurende
de 2de helft der maand November 1889 de volgende
brieven verzonden aan personen, wier naam op het adres
vermeld, ter plaatse van bestemming onbekend waren
Yan Brouwershaven
Mej. van der Goes, Amsterdam.
Yan Bruinisse:
G. Flohil, Kerkwerve.
Van Oosterland:
J. Visser, Amsterdam.
Van Serooskerke:
J. A. van den Bos, Kralingen.
Amerika.
J. Tuinman,
KENNISGEVING.
De BURGEMEESTER en WETHOUDERS van
Zierikzee herinneren belanghebbenden aan de be
paling van art. 10 der Wet van 5 Mei 1889 (Staats
blad No. 48), houdende bepalingen tot het tegengaan
van overmatigen en gevaarlijken arbeid van jeugdige
personen en van vrouwen, welk art. o a. voorschrijft,
dat het hoofd of de bestuurder van een binnen
de gemeente uitgeoefend wordend bedrijf of van
eene aldaar gevestigde ondernemingindien daarin
of daarvoor, op of na 1 January 1890, arbeid wordt
verrigt in eene fabriek of eene werkplaats door een
persoon beneden zestien jaren, verpligt is te
voren voor eiken zoodauigen persoon eene Kaart
aan te vragen bij den Burgemeester dier gemeente
of bij een door dezen aan te wijzen persoon, onder
opgave van den naam, de voornamen, den dag en de
plaats van geboorte van dien jeugdigen arbeider,
en van den naam en de woonplaats van het hoofd
des gezins, waarbij - of van het gesticht waarin
deze inwoont.
Bedoelde kaarten bebooren, voor zooveel deze
gemeente betreft, te worden aangevraagd bij den
heer Commissaris van politie aan zijn Bureau op
het Raadhuis, 's voormiddags van 10—12 uur.
Zierikzee, den 13 December 1889.
De Burgemeester en Wethouders,
J. P. N. ERMERINS.
De Secretaris,
J. F. VAN DER LEK DE CLERCQ.
V er zetting Iflar kt dag.
De BURGEMEESTER en WETHOUDERS van
Zierikzee maken bekend, dat wegens het invallen
van de Kerstdagen, op Woensdag en Donderdag
25 en 26 December e.k., de gewone MARKT-
JöAG in deze gemeente in de volgende week .zal
worden gehouden op Vrijdag den 27 Decem
ber e.k.
Zierikzee, den 16 December 1889.
De Burgemeester en Wethouders,
J. P. N. ERMERINS.
De Secretaris,
J. F. VAN DER LEK DE CLERCQ.
De BURGEMEESTER en WETHOUDERS van Zie
rikzee,
Gelet op de Circulaire van den heer Commissaris
des Konings in deze provincie van den 17 Juljj 1.1.
(Provinciaal blad no. 75);
Herinneren de ingezetenen aan de volgende bepa
lingen van het Kon. Besluit van den 27 Julij 1887
(Staatsblad no. 141), regelende de verpligting der
ingezetenen tot het doen van aangifte voor de bevol
kingsregisters, luidende als volgt:
•Art. S. Zjj die hunne werkelijke woonplaats
»uit eene gemeente van het Rijk naar eene andere
•gemeente overbrengen, doen hiervan eene verklaring
»aan het bestuar der gemeente, die zjj verlaten en
waar zjj in bet bevolkingsregister zjjn ingeschreven,
met opgaaf der gemeente, waar zjj wenschen zich te
vestigen.
•Zjj ontvangen een kosteloos getuigschrift van ver-
andering van werkelyke woonplaats.
•Art. <5. Ter plaatse, waar zjj huDne werkelijke
woonplaats overbrengen, doen zjj uiterlijk binnen ééne
•maand na hunne aankomst eene verklaring aan het
•gemeentebestuur, met overlegging van het getuig
schrift in het vorige artikel vermeld.
>Art. Elk hoofd van een huisgezin geeft uiter-
lijk binnen ééne maand kennis aan het gemeentebestuur
vau ieder lid dat in het huisgezin wordt opgenomen
of daar uitgaat, inwonende dienst- en werk boden
•daaronder begrepen. Die kennisgeving gaat vergezeld
van de noodige opgaven om in de bevolkingsregisters
te worden ingeschreven.
•Dezelfde kennisgeving geschiedt door afzonderljjk
•levende personen, wanneer zjj andere personen in hun
huisgezin opnemenV
Bestuurders van instellingen, gestichten en inrig-
•tingen, niet staande onder bestuur of toezigt van het
openbaar gezag, waar personen, onder eenig bestuur
zamenwoneD, geven maandeljjks aan het gemeente-
bestuur kennis van alle personen, die in de zamen-
•woniDg zjjn opgenomen of daarvan zjjn uitgetreden.
De verpligting vervalt, wanneer langs een anderen
weg de vereischte kennisgeving voor het bevolkings
register gedaan is.
•Art. 8. Onverminderd de bovenstaande voor-
•schriften is een ieder, door het gemeentebestuur
•daartoe opgeroepen, verpligt tot het doen der opgaven
•die vereischt worden om de bevolkingsregisters in te
vullen.
Art. O. Overtreding der bepalingen van dit be-
•sluit wordt gestraft met hechtenis Tan ten hoogste
veertien dagen of geldboete van ten hoogste honderd
•gulden."
Verder wordt de aandacht gevestigd op de bepaling
der Verordening tot verdeeling der gemeenten in wjjken,
waarbjj is voorschreven, dat op elk gebouw, bewoond of
onbewoond, aan den hoofdingang op eene van buiten zigt
bare plaats de wijkletter en het huisnummer ter grootte
'van vijftig millimeters of strepen in olieverf moeten ge
plaatst zijn en dat de eigenaars en de beheerders moeten
zorg dragen dat de wijkletter en het huisnummer steeds
behoorlijk zigtbaar en onveranderd blijven.
Zierikzee, den 17 December 1889.
De Burgemeester -en Wethouders,
J. P. N. ERMERINS.
De Secretaris,
J. F. VAN DER LEK DE CLERCQ.
Engeland.
De os, van het shorthorn-ras, waarmede de Koningin
van Engeland op de Smitbfieldshow den eersten prjjs
behaalde, ia voor de slachtbank verkocht voor niet
minder dan 150 guineas of 1890.
Spanje.
In Spanje is eene zeldzame werkstaking uitgebroken,
n.l. onder de schoolmeesters. De onderwijzers, door de
gemeenten onder waarborg van den staat gesteld,
worden zoo onregelmatig betaald, dat verscheidene
letterljjk van honger gestorven zjjn. Velen zeiden hunne
schitterende carrière vaarwel, anderen namen het beroep
van bedelaar bjj de hand. Niet minder dan vjjf en
zeventig millioen piasters hadden de onderwijzers te
vorderen, toen een commissie de regeering verzocht de
Bchuld over te nemen of de directe betaling te gelas
ten. Alles wat maar eenigen invloed had hielp de
commissie met woorden. Op 't oogenblik is de
schuld met een paar millioen vermeerderd. Toen een
meer menscheljjk gouverneur, die van Saragossa, zeide,
geen verlof tot het houden van stierengevechten te
zullen geven in elke gemeente, waar men de onder
wijzers niet geregeld betaalde, werd hjj afgezet. Men
begrijpt dus wel dat de nieuwe gouverneur voorzich
tiger is.
Italië.
De te Piacenza gevestigde vereenigiDg voor het geven
van hulp en verstrekken van inlichtingen aan land
verhuizers ontraadt ten stelligste het emigreeren naar
de Argentjjnsche republiek aan gezinnen met jonge
kinderen, daar de verandering van klimaat meestal
voor deze noodlottig is. Evenzoo aan talrijke gezinnen,
waarvan de vader de eenige kostwinner is, daar het
leven er duur is en handenarbeid er niet voldoende
betaald wordt om in de behoeften van een gezin te
kunnen voorzien, te meer nog daar gehuwde hand
werkslieden moeiljjk plaatsing vinden.
Ten laatste eindigt zjj met de uitdrukkelijke waar
schuwing aan alle handwerkslieden, zich vooral Diet
naar Buenos-Ayres te begeveD, waar op 't oogenblik
een crisis heerscht en volstrekt geen werk te verkrjjgen
Ib, terwjjl de prjjzen der levensmiddelen buitengewoon
gestegeu zjjn. Verleden jaar kon een werkliedengezin
met 3 francs 75 centimes in zjjn dagel jjkscbe behoeften
voorzien; thans is 10 francs per dag ternauwernood
toereikend.
Frankrijk.
16 Dec. De Kamer heeft de verkiezing
van den BoulaDgist Naquet (in het vjjfde arrondisse
ment van Parijs) met 266 stemmen tegen 222 ongeldig
verklaard.
Men weet dat zeker aantal Boulangistische amb
tenaren door de regeering ontslagen zjjn en dat Boulan-
ger hun daarna beloofd heeftdat de Boulangistische
knB hun de bezoldiging zal bljjven uitbetalen totdat
de generaal getriomfeerd zal hebben, als wanneer zjj in
hun ambt hersteld zullen worden. De ambtenaren zjjn
evenwel bedrogen uitgekomen. Aanvankelijk mogen zjj
eene uitkeering gekregen hebben, maar de Boulangis
tische kas raakte uitgeput, en zoo bleven die lieden
op de toegezegde nitkeering wachten. Een Bchrjjven van
eemgen hunner aan Bonlanger om hulp was er het
gevolg van. De Boulangistische Presse maakte thans
het antwoord van den generaal openbaar. Hij belooft
zjjoe medewerking aan allen en zendt aan elk hunner
200 fr. om in alle behoeften te voorzien.
-Duitschland.
Saarbruggo, 16 Dec. In de mjjnen Reden,
ItzeDplitz, König, Heinitz, DecbeD, Hochwald en
Schwalbach is het geheele werkpersoneel aan den
arbeid. In de mjjnen Dudweiler, Champhansen en
Snlzbach zjjn de mjjnwerkers grootendeels eu in de
mjjn J&gersf reilde is een klein gedeelte van het perso
neel te werk gekomen.
"Waldenburgf, 16 Dec. In de gisteren alhier
gehouden vergadering van mijnwerkers is besloten,
eene commissie te benoemen, die bjj de mjjnbesturen
voorstellen zal doen, ten einde een ondergrondschen
werktjjd Tao 8 uren te verkrijgen. Wordt dit niet
toegestaan, dan zal eene bijzondere députatie uit de
mijnwerkers zich tot den Keizer wenden. In den loop
der discussie hebben verscheidene sprekers gewaarschuwd
tegen alle buitensporigheden en alle inblazingen van
socialisten. Van werkstaking werd voorloopig afgezien.
De Foss. Zlg. bevat omtrent de cholera te Bagdad
berichten, die ongelooflijk zouden zjjn, indien het blad
er niet bjjvoegde, dat een DuitBch arts, dr. Hildesbeimer,
er uit vertrouwbare bron bevestiging van ontving.
•Zoodra de bevolking inzag, dat de vreeseljjke ziekte,
die te Bagdad was uitgebroken, de cholera was", zoo
schrjjfc de correspondent, »zocht ieder zich zoo spoedig
als het kon aan de besmetting te onttrekken. Er
heerBchte een onbeschrijfelijke aDgst. Binneu 2 dagen
had 2/3 der Israëlitische bevolking de stad verlaten.
De Christenen volgden spoedig en ook de Mohamme
danen konden zich, ondanks hun bekend fatalisme, niet
aan de algemeene paniek onttrekken en zochten bun
heil in de vlucht.
De stad levert een treurig schouwspel op. De stra
ten zjjn ledig, men waagt zich zoo min mogeljjk
buitenshuis. Het eenige wat men ziet is een eindelooze
reeks ljjkwagens, die naar het kerkhof trekt. Toch
moeten vele dooden onbegraven bljjven, omdat er geen
handen genoeg zjjn, om hen te begraven. Geen gezin
waarvan niet een of meer leden stierven. Rjjken en
armen vallen als slachtoffers.
•Op het oogenblik kampeeren 20,000 Israëlieten
eenige uren van de stad in een ware woestijn, bloot
gesteld aan een hevige hitte en zonder geooeg levens
middelen en bescherming tegen roofzuchtige inlanders.
In de stad sterven de zieken uit gebrek aan verpleging
en vele gezinnen verkeerea dagen lang zonder voedsel,
terwjjl de armen letterljjk verhongeren".
Volgens den Italiaanschen gezant to Teheran, is het
gevaar, dat de ziekte naar Europeesch Turkjje wordt
overgebracht, zeer groot, daar 40,000 Mohammedaansche
pelgrims te Kerbela bjj Bagdad zich gereed maken naar
huis terug te keeren en dus vermoedelijk de besmetting
zullen overbrengen.
Eene jonge dame te Berljjn, die een flesch bier
op de kachel te warmen had gelegd voor een gast,
wien het drinken van koud bier verboden was, liet
het bier wat lang liggen, en toen zjj het eindeljjk
kwam halen, sproDg de flesch uit een. Het arme meisje
werd door de glasscherven, welke haar in net aange
zicht vlogenernstig gewonden men vreestdat zij
voortaan blind zal zjjn.
België.
Een bakker van Wervick was over eenige dagen de
held van een zonderling avontuur.
Hjj reed met zjjne kar naar de Fransche grens, maar
werd onderweg door eene geweldige regenbui over
vallen.
Wen8chende te schuilen zonder tjjd te verliezen,
kroop hjj in zijne kar en hield onder het rjjden met
de eene hand het deksel open. Maar eene ongelijkheid
van den weg veroorzaakte eenen schok en klap,
daar lag het deksel toe.
Daar het slot bjj het toevallen was ingesprongen,
zat de man gevangen. Hjj riep, klopte, floot; maar hoe
meer leven hjj maakte hoe harder de honden over den
weg holden.
De man had reeds een mr met het doodzweet over
heel het lichaam gezeten, toen hjj er in slaagde eene
plank van den bodem los te werken en er een been
door te steken. Dit werd gezien door een smid,
wiens aandacht door het lawaai was gaande gemaakt.
De smid hield de hondenkar tegen en verloste den
gevangen bakker.
Nederland.
Amsterdam, 17 Dec. De drank is Zaterdag
nacht alhier weder de oorzaak geweest van een woest
tooneel. Eenige jongelieden traden omstreeks half een
een tapperjj in de Bethaniedwarsstraat binnen. In een
opgewonden toestand verkeerende, werd hun slechts
bier getapt. Iets later kwamen nog een drietal be
zoekers binnen, waaronder een zekere Bram Heggie,
geen onbekende van de justitie.
Eigenljjk zonder aanleiding ontstond een woorden
twist, die uitliep op een kloppartjj, waarin genoemde
Bram de voorvechter was.
Bevreesddat de inventaris zou beschadigd worden,
plaatste de vrouw van den kastelein zich tusschen de
vechtenden. Haar aanmaning om te eindigen werd
beantwoord met een stomp in een der oogen.
De kastelein zelf, Nadels geheeten en sedert een
vijftiental jaren werkzaam bjj de jjzergieterjj van den
heer Broekman had zich, omdat hjj eenigszins onwel
was, reeds te bed begeven. Toen hjj het rumoer ver
nam, stond hjj evenwel op en begaf zich half gekleed
naar het woonvertrek.
Toen ook hjj aanspoorde om de vochtparty te staken,
trad Bram op hem toe, hief de hand op en dreigde
Nadele een slag in het aangezicht te geven, maar in
plaats van een klap gaf hjj den kastelein verraderlijk
een trap tegen het onderljjf, waardoor deze op het
zelfde oogenblik dood neerzonk.
Ook een der bezoekers had van Bram op een lage
wjjze een trap ontvangen, zoodat hjj krimpend van
pjjn zich in een hoek had teruggetrokken. Toen hjj
Bram aanwees als de dader, stoof deze op bem los
en beet hem van een der vingers de helft af.
Bram Heggie bevindt zich in arrest. Het ljjk van
den verslagen kastelein is naar de cellulaire gevan
genis overgebracht, en volgens de verklaring van den
geneesheer zou de tapper een natuurlijken dood zjjn
gestorven door overspanning veroorzaakt.
Ou<l-Beierland, 16 Dec. De heer D. Hoogen-
boom, die zjjn ontslag nam als wethouder en lid van
den Raad dezer gemeente, maar met één stem meer
derheid weder is herkozen, zal zijn geloofsbrieven niet
indienen, en als lid en wethouder bljjven zitting nemen.
De heer H. meent daartoe het recht te hebben, omdat
de Gemeentewet zegtdatwanneer een lid zjjn ont
slag neemt, hjj in functie bljjft tot zjjn opvolger is
benoemd.
Hoofdplaat. Gisteren trad een wildkooper een
woning binnen, om een haas in ontvangst te nemen, na
eene reeds gekochte baas op de heining voor de deur
gelegd te hebben. Toen hjj de woning verliet was
haas no. 1 er van door. Vermoedeljjk "zal deze vier-
voetiger wel de hulp van een snelviogerigen tweevoeter
noodig gehad hebben, om te kunnen verdwjjnen.
Biervliet- De vorige week is een jongmensch
na driejarige afwezigheid teruggekeerd uit Amerika,
om by zjjn ouders de winterdagen door te brengen.
't Is braaf opgepast. M^t 100 gulden, waarvaji de
overtocht enz. moest bekostigd worden, vertrok de
boerenknecht haar de nieuwe wereld en dezen zomer
zond hij diezelfde som aan zjjn mingegoede oudera
terug. In Maart a. s. vertrekt hjj andermaal.
Ook Hoofdplaat kreeg een bezoek van een emigrant
uit Amerika, expresseljjk om zjjn aanstaande echtge-
noote te halen. Een reisje over den Oceaan is geen
onbeduidend huweljjksreisje.
Terneuzeu, 15 Dec. Door den Minister van
Waterstaat, Handel en Njj verheid is gunstig beschikt
op een verzoek door eenige inwoners der gemeente
Hoek gedaan, om ter verbetering der postverbinding
dier gemeente met Temeuzen, eene tweede bodeloop
in het leven te roepen. Met ingaDg van 1 Januari a.s.
zal deze tweede postverbinding worden ingevoerd.
Het vergelijkend examen voor hoofd der school
te Axel, waarvoor zich vjjf sollicitanten hebben aan
gemeld, zal op 19 en 20 December worden gehouden.
Goes, 16 Dec. Daar het herhaaldelijk is bewezen,
dat ratten de dragers zijn der trichinen; dat dit on
gedierte eene der oorzaken is van de herhaalde en
aanhondende trichinose, mag het verwondering ver
wekken, dat men, om de varkens te behouden, nog
niet meer jacht heeft gemaakt op de ratten.
In vele gemeenten heeft men een musschengilde, dat
de voor den landbouw schadelijke vogels tracht uit
te roeienwaarom zou het een onzinnig denkbeeld zjjn
eene rattendoodersvereeniging op te richten Belang
hebbende is ieder die een varken houdt; voorts de
slagers, terwjjl ook de burgers-consumenten belang
hebben by de zaak.
Ons dunkt zulk een vereeniging, die een prjjs uit
looft op het dooden van ratteD, zou in Goes zeer goed
raison hebben. Men behoeft juist niet het kunstje te
kennen van den „rattenfüager van Hameln" om meer
dere van dit scbadeljjk ongedierte in zijn macht te
kunnen krjjgen.
De houders van varkenshokken, die zich door de
laatstelijk vastgestelde verordening op de mestvaalten
en varkenshokken in hunne belangen gekrenkt achten,
en die op hun verzoek aan den Ruad om wjjziging in
die verordening te krjjgen nul op het rekest be
kwamen, zullen zich tot Gedeputeerde Staten wenden,
om van dat College te verkrjjgen wat de Raad hun
weigerde.
Hoogstwaarschijnlijk zullen zjj ook daar wel niet
ontvankelijk worden verklaard.
Heden avond had op het Slot Oostende het gewone
St. Nikolaasfeest der vereeniging voor Volksvermaken
plaats. De onmisbare tombola werd afgewisseld en
opgeluisterd door de medewerking der vereeniging
„Hercules" en van eenige leden van het muziekgezel
schap „Euphonia". Als altyd heerschte de prettigste
stemming onder de talrjjk opgekomen leden.
De bekende inbreker en gauwdief J. H. ge
zegd „Joosje den duivel" die reeds twintig jaren
lang vry logies voor rekening van den lande gehad
heeft, is op nieuw in handen van de justitie geraakt.
Uit een voorgaand nommer weet men hoe er ver
moedens bestondendat deze sinjeur bjj den Blager
Schneiders zou ingebroken en gerookt vleesch, tongen
en een paar pantoffels zou gestolen hebben. Het ge-
stolene was evenwel niet te vinden.
De politie is er eindeljjk in geslaagd net corpus
delicti te vinden. De persoon, die belast is met de
zorg voor het vroegere kantoor der firma Kakebeeke
en de daaraan grenzende woning van den chef der
vroegere fabriek, den heer Rohner, vond het gestolene
verborgen in een kast van laatstgenoemde woning,
welke odmiddelljjk grenst aan het woonhuis van den
bestolene.
J. H. heeft dientengevolge voorloopig domicilie ge
kozen in het huis van arrest te Middelburg.
Goes, 17 Dec. Algemeen wordt beweerd, dat de
plaats onzer inwoning er niet op vooruitgaat, dat zjj
stellig achteruitgaat. Nu, in vergelijking met de laatste
kwarteeuw kunnen wjj zeker op geen vooruitgang
roemeDvele zaten, instellingen, middelen van bestaan
zjjn voor goed verdwenen, maar of er daarom reden
is om steeds te zweren bjj >den goeden ouden tjjd"?
Hoort, wat de geschiedschrijver zegt:
•Dus verhief zich Goes, als uit niet, en aan de golven
ontwoekerd, en bleef in weerwil van verscheidene
tot ondergang dreigende rampen, als: verschillende
watervloedeneen vernielende pest, waardoor deze
stad bjjna geheel ontvolkt werd; een jjselyke brand,
welke drievierde gedeelten der stad in de asch legde;
een zware belegering van negen weken en meer andere
rampen; in weerwil van dat alles verhief zich Goes
onder Gods bewarende hand en bleef tot op dezen tjjd
io bet bezit harer stedeljjke rechten."
Men ziet het: ook vroeger was het niet alles cou
leur de rose, ook toen werd onze woonplaats geteisterd
door rampen van velerlei aard.
En de toen levenden? Zjj versaagden niet, maar
sloegen de hand aan den ploeg en deden wat hunne
hand vond om te doen. Luistert naar den trouwen
geschiedschrijver
•In het jaar 1549 liep de zoutnering (welke voor
velen het grootste middel van bestaan uitmaakte)
byna geheel te gronde, uithoofde men de stad, door
het toeslikken der haven en het verval der hoofden,
welke door verscheidene stormen en watervloeden
onbruikbaar waren niet naderen koo, en alzoo de
schepen voorbjj Goes naar andere plaatsen om zout
voeren. In ditzelfde jaar begon men evenwel de haven
uit te diepen en de hoofden te herstellen."
Ziet, in dit laatste ligt voor ons eene les: onze
zestiende eeuwsche voorouderen bleven niet in zak en
asscbe weeklagen over het verval hunner stad, zjj
trachtten de oorzaken van het verval weg te nemen.
Ea wij? Zullen wjj geen voorbeeld nemen aan onze
stoere voorouderen?
In het jaar 1618 zoo verhaalt de geschied
schrijver ontstond er brand (sommigen meenen
door onvoorzichtigheid van den loodgieter) in de
Groote Kerk, welke zoo hevig toenam, dat, niettegen
staande alle aangebrachte hulp, in den tijd van drie
uren het gansche dak met de toren verbrandde, en
het verwelf van het westeljjk gedeelte instortte:
zijnde het oosteljjk gedeelte uit dezen brand gered.
In 1621 werd zjj weder ten koste der inwoners op
nieuw herbouwd, veel fraaier dan zjj te voren geweest
was, hebbende toen gekost de som van circa honderd
dertig duizend gulden."
Niet waar, wjj kunnen bjj onze voorouders ter
8chole gaan, om van hen te leeren de handen uit de
mouwen te steken en aan bjjna vernietigende rampen
het hoofd te bieden!
Gaarne onderachrjjven wjj wat de trouwe geschied-
vorscher ten slotte zegt: »Moge de Goddelijke Voor
zienigheid Goes verder beschermen én bewaren voor
alle verdere onheilen; mogen de gestopte bronnen
van welvaart weder geopend worden; moge de kwij
nende Dering in alle takken van handel herleven, en
dat alzoo deze stad, onder Gods bewarende hand,
moge gezegend worden en bloeien tot in lengte van
dagen." Zoo zij het.
Zierilczee, 17 Deo. Bij de Zaterdag alhier ge
houden driemaandelyksche vergadering der onder wjjzers-
vereeniging in dit arrondissement bracht de Voorzitter,
Mr. van Hoyteina, in herinnering het feit, dat het
ontwerp tot herziening der wet op het lager onderwjjs
bracht van wet heeft verkregen. Hjj wenscht in het
midden dergenen, die billijkerwijze verlangen kunnen
zijn gevoelen daaromtrent te kennen, zijne meenÏDg
over de wet onbewimpeld uit te spreken. Hy verklaart
daarop zich te scharen in de rjj der voorstanders. Wel
zou hjj in sommige bepalingen wjjziging wenschen,
maar het hoofdbeginsel der wet keurt hjj goed om drie
voorname redenen
lo. is z. i. dat beginsel in overeenstemming met de
tegenwoordige behoeften van een groot deel van het
Nederlandsche volk;
2o. acht bjj de waarde van den godsdienst als op
voedend element, niet alleen in het huisgezin, maar waar
het mogeljjk is ook op de school van groot belang;
3o. is de felheid van den politieken strjjd voor het
oogenblik daardoor gebroken.
Hjj hoopt dat de openbare en bijzondere scholen in
de toekomst niet vjjandig tegenover elkander zullen
Btaan, maar naast elkander zich zullen vereenigen in
een edelen wedjjver voor goed onderwjjs, een toestand
die mogelijk is en waarvoor als voorbeeld kan aange
merkt worden de hoofdplaats van dit arrondissement.
Zjjns inziens wordt door dat denkbeeld de moed der
onderwjjzers aan de openbare scholen, tot wie bjj de
eer heeft thans te spreken, niet verflauwd, maar
aangewakkerd, en wordt het onderwjjs aan de scholen
bevorderd.
Te Utrecht is o. a. door de Geneeskundige Staats
commissie tot arts bevorderd: de heer J. F. Bax.
In de Staatscourant van 15/16 Dec. is opgenomen
de wet van 8 Deo. 1889 Staatsblad no. 175) tot ge
deeltelijke herziening der wet van 17 Aug. 1878
Staatsblad no. 127), ter regeling van het lager onderwys.
Een nagelaten geschrift van wjjlen Generaal
Reuther, handelende over »de Dienstplicht" in verband
met de voorstellen der Staatscommissie, is afzonderljjk
uitgegeven. Hierin wordt o.a. eene uitgewerkte schets
gegeven van eene volkswapening en van kadervorming,
ook buiten het leger.
Zierilüzee, 17 Dec. De derde Wintervergadering
van ons Departement der Nederlandsche Maatschappij
van Njjverheid op Maandag j.l. was zeer druk bezocht.
De heer F. W. Westeroüen van Meetoren, technoloog
te Amsterdam, leidde de besprekingen in over het
ODtwerp-Octrooiwet, uitgegeven door de Vereeniging
van Voorstanders eener Nederlandsche Octrooiwet. In
de eerste plaats bepleitte de spr. de wenscheljjkheid
van de invoering eener Octrooiwet; de verschillende
bezwaren, die men gewoooljjk daartegen inbrengt,
werden door den spr. uitvoerig nagegaan en op heldere
wijze bestreden. In de tweede plaats behandelde dhr.
van Meeteren de grondslagen, waarop het ontwerp
berust en de voornaamste artikelen.
De heer J. A. de Bruyne betoogde mede de wensche
ljjkheid eener Octrooiwet; hy gaf echter in overweging
het woord «octrooi", te vervangen door eene andere
benaming. Tegen het ontwerp ontwikkelde hjj enkele
bedenkingen, waarvan de gegrondheid door den heer
van Meeteren ten deele erkend werd. Eene conclusie
werd door het Departement niet genomen, daar het
ontwerp in handen eener commissie is gesteld, bestaande
uit de heeren J. A. de Bruyoe, Mr. J. F. van der Lek
de Clercq en jhr. C. C. Th. Six. De voorzitter bracht,
onder instemming der Vergadering, hulde aan den
heer Westeroüen van Meeteren voor zjjne fraaie en
duideljjke inleiding. Deze werd gevolgd door eene
hoogst belaogrjjke bydrage over «Voorkoming van
fabrieks-ongeluk ken".
Hoewel deze bijdrage, wegens het vergevorderd uur,
zeer beknopt was, slaagde de spr. er uitmuntend in,
eene algemeene aanwijzing van het onderwerp te geven;
met eene korte bespreking van de middelen ter voor
koming van ongelukken door drjjfwerk, besloot hy
deze mededeeling. Moge de heer Westeroüen van
Meeteren gelegenheid vinden haar later te vervolgen!
In den loop der vergadering werden herkozen de
heeren dr. J. K. de Bruyoe en B. W. Mondt als be
stuursleden, de heeren B. G. van der Have te Ouwerkerb,
M. Couvée Jr., J. C. v.tn Mervennóe en J. A. de Bruyne
als commissieleden. Gekozen werd als lid der Commissie
van Kunsten de heer J. W. D. Boejje.
Zierikzee, 17 Dec. In de eerste Leesvergadering
in dit saizoen ODzer Afdeeliog der Maatschappij
Tot Nut van 't Algemeen, heden avond gehouden,
trad als spreker op de heer Chappuis van Geer-
truidenberg.
De gunstige indruk, die genoemde heer als Nuts-
spreker hier van vroeger heeft achtergelaten, de
toenemende bekendheid met hem als niet-onverdienste
lijk novelle- en romandichter, zjj mochten de talrjjke
opkomst verklaren, de onverdeelde, gespannen aan
dacht, waarmede Paljas", eene dramatische schets,
die spreker vóór de pauze gaf, gevolgd werdde
harteljjke, gulle lach, die meermalen onder »Een
uiterste middel" door de zaal weerklonk, na de panze,
zij getuigden van de gevoelvolle of geestige wjjze,
waarop de Bpreker dit tweetal zjjner geesteskinderen
voor den dag weet te brengeD, zóó, dat ze ongetwijfeld
allen aanwezigen lief zijn geworden en by hen het
verlangen heeft doen ontstaan ook met de andere
kennis te maken.
De Zuidhollandsche Maatschappij tot redding van
schipbreukelingen heeft hare gouden medaille toege
kend aaD Leendert Nieman, voerende de blazerschuit
der Berging-maatschappij, en hare zilveren medaille
aan de opvarenden van dat vaartuig, Lauwerens Spuy,
Jan van Drimmelen en Jan Brandenburg, benevens
aan ieder hunner een loffelyk getuigschrift voor de
gevaarlijke redding der equipage, te zamen 23 personen,
van het den 28 November 1889 op de Maasvlakte ge
strande Eageleche stoomschip >Yoxford."
Zaterdag morgen werd te Vlaardingen het tele
grafisch bericht ontvangen van den Hoek van Holland
door schipper P. van Yperen dat hy des morgens te
zes uur op de reis van Vlaardingen naar Rotterdam
met zjjn schuit, genaamd Koophandel", op de hoogte yan
de zalmvisscherij >Prins Hendrik", door de stoomboot
•Veendam", komende van Rotterdam naar New-York,
overstoomd is, en onmiddellijk gezonken. Genoemde
schipper had het gelak op het stoomschip over te
klimmen en werd aan den Hoek van Holland aan wal
gezet. Daar er van den knecht niets wordt vernomen,
kan men met reden beducht zjjn, dat deze wel ver
dronken zal zjjn.
De verongelukte knecht, genaamd Jan van Asperen,
was eerst kort geleden gehuwd en staat diens jeugdige
vrouw ieder oogenblik op het punt moeder te worden.
Zaterdag vertrok van Amsterdam naar Montevideo
en Buenos-Ayres het stoomschip «Leerdam" met 16
kajuitspassagiers, benevens 426 tusBchendeks-passagiers.
Te Koewacht bemerkte P., die ib zjjne werkplaats
was, dat door eene kleine opening een jongen naar
binnen keek. Den beitel, waarmede hij werkte, op
nemende, liep hy ijlings naar het gat, steekt den beitel
er in en juist io het oog van den ongelukkigen knaap.
Te Dubbeldam zjjn een landbouwerskDecht en
zijne vrouw, per boerenwagen huiswaarts keerende,
door het hollen der paarden onder het voertuig ge
raakt. De man was terstond een ljjk, en de vrouw
overleed eenige oren daarna.
Zjj laten acht kinderen na.
Zierilczee, 18 Dec. Gisteren namiddag vergaderde
de Gemeenteraad. Met uitzondering van den heer Moolen-
burgh, die volgens kennisgeving wegens ambtsbezigheden
verhinderd was, waren alle leden gedurende het grootste
gedeelte der vergadering tot den afloop tegenwoordig.
De notulen van drie voorgaande vergaderingen werden
voorgelezen en onveranderd goedgekeurd.
Brieven van Ged. Staten met kennisgeving van berusting
in toegekend subsidie aan het Burg. Armbestuur voor
1890 en verhoogd subsidie voor 1889, tot goedkeuring van
af- en overschrijvingen op de gemeente-begrooting, ten ge
leide der vastgestelde begrootingen van de schutterij en
van de gemeente voor 1890, alsmede van de gemeente
rekening over 1888, werden voor kennisgeving aangenomen;
wat laatstgemeld stuk betreft, met de mededeelitig van den
Voorzitter dat Ged. Staten omtrent do verdeeling van het
presentiegeld der Wethouders bij de ontstane vacature van
Wethouder in 1888, een anderen maatstaf hebben aange
nomen dan Burg. en Weth. hebben gedaan, waardoor het
goed slot der rekening ruim f 50 hooger wordt. Daar de
door Ged. Staten gemaakte berekening bij het volgen van
den door hen aangenomen maatstaf niet klopt met die van
Burg. en Weth., zullen door deze laatsten nog nadere in
lichtingen gevraagd worden.
De heeren W. A. Ochtman, de Looze en Houwer werden
belast met het onderzoek der begrooting van het Burger-
Weeshuis voor 1890.
Het ingekomen verslag der Vereeniging »de Ambachts
school" over 1888/9 werd voor de leden ter inzage gelegd.
Op verzoek werd met ingang van 1 Febr. 1890 eervol
ontslag verleend aan den heer J. H. C. Heijse als regent
van het Burgerlijk Armbestuur, met dankbetuiging voor
de bewezen diensten.
Op de begrooting voor 1889 werd eenige af- en over
schrijving gedaan.
Ter inzage van de leden werd gelegd, een voorstel van
Burg. en Weth. omtrent het verzoek van den heer Mr.
J. F. van der Lek de Clercq, om zijn eigendomsrecht op
schorren in het Dijkwater, waarvan tot dusver de gemeente
zich als eigenares heeft gedragen, te erkennen. Dat voorstel
strekt, om het verzoek af te wijzen, een perceeltje waarvan
het eigendomsrecht der gemeente niet vast staat, van
adressant te koopen en de ten naamstelling op de gemeente
Zierikzee, die er recht op heeft, voor gemeenschappelijke
rekening in het reine te brengen, met teruggave aan
adressant van de door hem en zijne voorgangers betaalde
grondlasten.
De leden der vaste Raadscommissiën voor 1890 zagen
zich allen weder herbenoemd met overgroote meerderheid
van stemmen.
Op gelijke wijze werden herbenoemd de heeren:
1°. Jhr. C. C. Th. Six, als lid der Plaatselijke School
commissie
2°. Jhr. Mr. M. J. Schuurbeque Boeije als lid der Com
missie van Toezicht op het Midd. Onderwijs;
3°. P. J. Buijze als regent van het Burgerl. Armbestuur;
en 4°. Mr. C. J. Fokker als regent van het Burger-
Weeshuis,
allen met 1 Jan. e. k. aan de beurt van aftreding.
Het verslag der Commissie, benoemd tot onderzoek van
de voorstellen van Burg. en Weth. tot herziening der
tarieven van marktgelden en bruggelden, door den heer
S. J. Ochtman uitgebracht, werd ter visie voor de leden
gelegd en zal later in behandeling komen.
De Commissie stelt eenige wijzigingen voor, waarop wij
later terugkomen.
Mededeeling werd gedaan van twee brieven van het be
stuur van het Waterschap Schouwen, betreffende de oever-
afschuiving aan het Westhavenhoofd, waarvan de kosten
van voorziening zijn geraamd op f 106,000. In die kosten
zou de gemeente volgens de meening van het Waterschaps
bestuur >/3 moeten dragen, waarom zij hare plannen aan
het Gemeentebestuur ter goedkeuring onderwerpt.
Uit de mededeelingen van den Voorz. blijkt, dat nog niet
zoo bepaald vaststaat of de gemeente wel verplicht is om
i/3 in de kosten der voorziening bij te dragen.
Op voorstel van Burg. en Weth. worden de stukken tot
onderzoek en verslag gesteld in handen eener Commissie,
bestaande uit den Burgemeester en de heeren Fokker, Six,
van Manen en Schneiders van Greijffenswerth.
Zonder beraadslaging of hoofdelijke stemming werd over
eenkomstig het advies der rechtskundige Commissie afwijzend
beschikt op het verzoek van den heer J. van Westen, om
vergoeding van schade tengevolge der doorbraak van het
Sas geleden aan zijne veldvruchten in den Ilenriëttepolder.
Omtrent het verzoek van den heer D. Q Mulock Houwer,
om vergoeding van schade door hem geleden en nog te
lijden door de afsluiting van het Sas, waardoor het vervoer
van leem naar zijne steenbakkerij onmogelijk wordt, brengt
de rechtskundige Commissie verslag uit.
Dc Commissie adviseert:
a. om op het verzoek tot vergoeding van geleden en nog
te lijden schade, afwijzend te beschikken;
b. in beginsel aan te nemen en te besluiten, dat den
adressant uit een oogpunt van billijkheid eenige tegemoet
koming zal worden verleend in de ondervonden en nog te
ondervinden schade;
