te zitten. De koning ontkwam als door een wonder
aan den dood en Prins Albert stierf enkele dagen
daarna. De artsen noemden typhus als de oorzaak,
maar ingewyden wisten dat de Prins vergiftigd was.
Frankrijk.
In het begin van dit jaar werd te Pont-a-Mousson
groote ontsteltenis gewekt door een reeks moorden,
zeB in den tyd van drie maanden, klaarblijkelijk door
eenzelfden misdadiger gepleegd.
De vermoedelijke bedrijver van die gruwelen, een
drukkersgezel, Dauga/genaamd, staat nu te Nancy
terecht. Hy moet vroeger in Gers twee moorden van
denzelfden aard gepleegd hebben, alsmede in 1887 te
Goltey twee menschen en in 1888 te Saint Nabor een
echtpaar hebben vermoord.
Sedert Tropmann heeft geen misdadiger zich te ver
antwoorden gehad wegens een zoo lange reeks van
misdadeu.
Dauga is een gewezen militair en oud gendarme. Hjj
telt 40 jaren en zijne jeugd was onberispelijk. Alleen
in de laatste jaren viel er op hem aan te merken.
Er is sprake van een hotel op de eerste ver
dieping van den Eiffel toren.
Nederland.
Amsterdam, 29 Nov. De bakkersgezellen
alhier vragen aan hunne patroons een maximum
werktijd van 78 uren per week, in vele gevallen thans
100 ureD. Voorts vragen ze een miuimum-loon van
15,60 voor meesterknecht, voorman of ovenist, thans
maximum f 14. Voor gewone knechts J 13,60, thans
maximum 11. Voor halfwassen is de vraag 11,
thans maximum 8. Voor overwerk f 0,20 per uur
met evenredige stijging naar verhoudiog van het loon,
thans maximum 0,12 k 0,15 per uur.
In de broodfabrieken zijn de loonen hooger dan de
minima, thans door de particuliere bakkers betaald.
Behalve de loonen wordt de zoogenaamde broodkost
(brood en koffie) kosteloos verstrekt.
Er zjjn te Amsterdam 6 broodfabrieken en ongeveer
500 particuliere bakkers, te zamen werkende met
bijna 2500 arbeiders.
Gravenhago, 28 Nov. In tegenwoordigheid
van eivolle tribunes kwam heden de Minister van
Koloniën over de Indische begrooting aan het woord.
Allereerst verdedigde hij zjjn financieel beleid door te
betoogen, dat de belangen der inlandsche bevolking
groote uitgaven vorderen; tekorten geen ongewone
verschijnselen zjjn; een juiste raming der koffieprijzen
onmogelijk is, maar dat met het oog op de veilingen
een koffieprijs van 48 ets. niet te hoog is. Het sluiten
eener spoorwegleening is nog niet beslist. Op de dienst
takken zal hij zooveel mogelijk bezuinigen.
Hjj hoopt in een volgende begrooting reeds gevolg
te geven aan de ter raadpleging naar Indië opgezonden
voorstellen der koffiecommissie tot verhooging van den
inkoopsprijs met 5. Uitbreiding van het Christendom
is z. i. het eenige wapen tegen uitbreiding van den
Islam, wier rechten evenwel eerbiediging eischen.
De verkeerdelijk aan de Synode bezorgde brief be
oogde geen opwekking van gevoeligheid, maar alleen
behartiging van de belangen der Protestantsche kerken
in Indië. Hij is voor handhaving van het opium
pachtstelsel, maar zal een proef nemen met de regie.
Smokkelen is niet te weren, al keurde hjj niet alles,
wat vroeger gebeurd is goed; zoo kwam hij op tegen
Nieuwenhuizen'8 bewering, dat onze schatkist met
gestolen Indisch geld verrykt is. Aan den gouverneur
van Atjeh wordt zooveel mogelijk vrjjheid van han
delen gelaten. Hij kan in- en uitvallen doen. De Mi
nister legde telegrammen over, waaruit bleek, dat de
onderhandelingen over onderwerping der hoofden op
den goeden weg zjjn.
De heer van Nunen, zjjne financieele beschouwingen
volhoudende, betoogde, dat in Atjeh alleen heil te
wachten is van een blokkade van alle havens zonder
onderecheid en schorsing van alle onderhandelingen
tot pacificatie.
De heer Yan Houten huldigde den toenaderings-
zucht van den Minister en van de woordvoerders der
overzyde tot de hervormingspolitiek, die is: den in
lander zijn grond en vruchten zijns arbeids te verzekeren.
In zake de koffiecultuur wilde hjj geen renvooi
enquête-rapport naar Indië, maar behandeling der zaak
in Februari.
In de Atjeh-quaestie is de blokkade niet mogeljjk,
omdat wij contracten hebben met staatjes om onze
suzereiniteit te vestigen.
Bergen-op-Zooin, 27 Nov. Bjj de verkiezing
voor den gemeenteraad (vacature van Opdorp) zjjn
uitgebracht 406 stemmen, blanco 16; volstrekte meer
derheid 196. Daarvan verkregen de heeren Van Opdorp
104, Jacobs 197 en Yeenhujjzen 70 stemmen. Gekozen
alzoo de heer Jacobs.
Middelburg, 28 Nov. Heden avond te 8 ure
hield de Liberale Kiesvereeniging «Eendracht maakt
Macht" eene vergadering, waarin het wetsontwerp op
het lager onderwys in behandeling kwam. Na hevige
discussiën tussohen de voor- en tegenstanders, werd
ten slotte besloten zich tot de Liberale Unie te wenden
en verwerping dezer wet te verzoeken.
Ierseke, 27 Nov. Het muziekgezelschap Mozart"
zal op Vrjjdag 6 December, met medewerking der
red ery kersvereen iging, eene openbare uitvoering geven
op de bovenzaal van J. Harthoorn. Tevens zal er dien
avond weder gelegenheid bestaan om donateur van
eerstgenoemde vereeniging te worden.
De handboogschuttery «St. Bastiaan" alhier,
heeft in hare vergadering van Maandagavond benoemd
tot hoofdman de heer Joos Sandee Pz. en tot deken
de heer J. Kramer.
Verleden Maandag had een jongen van 12 jaar
het ongeluk van een steiger op de steeoen te vallen,
zoodat hjj bewusteloos bleef liggen. Aan het hoofd
was hy ernstig verwond. Met eene draagbaar is hy
naar huis vervoerd.
Goes, 27 Nov. Een groot varkeD en 5 kleine
die het trichineuse varken op den mesthoop van de
weduwe L. Rijk gezelschap hielden, zjjn voor rekening
van het Rjjk onteigend. Bjj onderzoek zjjn deze dieren
vrjj van trichinen gebleken en hun vleesch wordt nu
ten voordeele van den Staat verkocht. Als de mest
hoop, waaraan naar men zegt ruim 70 voer mest is,
op eenigerlei wijze moet gedesinfecteerd worden, kan
dat ook nog belangrjjke kosten na zich sleepen.
De heer E. van den Bosch is, in plaats van den
heer J. H. Hannink, benoemd tot tweeden generalen
brandmeester.
In de bijeenkomst der afdeeling Heinkenszand
van de Zeeuwsche Maatschappij van Landbouw werd
medegedeeld, dat tot Gedep. Staten van deze provincie
het verzoek was gericht, om wijziging te brengen in
het provinciaal reglement op de keuring van paarden.
Het denkbeeld was geopperd om een band te vlechten
tusschen de landbouwmaatschappjjen in Zeeland, Noord-
Brabant en Limburg, met het doel om een zuivel-
consulent aan te stellen.
De heer J. M. Kakebeeke, die bedankt had voor de
betrekking van vice-voorzitter van het hoofdbestuur,
is als zoodanig vervangen door den heer L. A. Bybau
van Golynaptaat.
Er werden voorloopige plannen gemaakt voor de
landbouw- en vee-tentoonstelliDg, bjj gelegenheid van
het Congres, dat het volgende jaar hier zal gehouden
worden. Aan de tentoonstelling zullen verbonden
worden een ploegwedstrijd en een van werktuigen tot
zuivering van graan. Ter beatryding van de nood
zakelijke kosten hoopt men op bijdragen van de pro
vincie, van de gemeente en van particulieren. Het
Congres zal vier dagen duren.
Gisteren, op den laatsten toondag, waren 127
stuks hoornvee en 17 schapen aangevoerd. Mager vee
werd tegen goede prijzen vlug van de hand gezel.
Goes, 28 Nov. Het bouwen van eene nieuwe
pastorie voor de Chr. Geref. Gem. is aangenomen door
den heer J. Snoep voor 5871. De beide andere in
schrijvers waren de heeren W. F. van Riet 5890
en J. de Jonge 5900.
Gedachtig aan het bekende by bel woord «Doet allen
wel, maar inzonderheid de huisgenooten des geloofs",
waren geen andere aannemerB uitgenoodigd.
Het is eene goede gewoonte, die navolging
verdient, en die hier langzamerhand burgerrecht heeft
verkregen, dat eene vereeniging, welke eene opvoering
voor hare leden zal geven, van te voren, in den vorm
van eene groote repetitie, tegen geen of zeer laag
gesteld entrée, bet volk in de gelegenheid stelt om
die vertooning bij te wonen.
De vereeniging voor volksvermaken is daarmede
begonnen en anderen hebben dat nagevolgd. De
entrée prjjs is 15 cent of een dubbeltje, waarvoor
nog een glas bier verstrekt wordt.
Vroeger, en nog wel, concurreerden de winkels
in de kleur der gevels, en sprak men van den roodeo,
den groenen, den blauwen winkel. Zelfs ging de
spraakmakende menigte zoover, om de winkeliers aan
te duiden als den rooden, den groenen, enz.
In onzen tjjd van scherpe concurrentie, duiden de
winkeliers hunne winkels aan als «de goedkoope", »de
tweede goedkoope". Spoedig zal er verrjjzen de «aller
goedkoopste", die dan op zjjne beurt in de schaduw
zal gesteld worden door den: >hier-geeft-men-alles-om
niet". De concurrentie is soms buitengewoon scherp!
Ooi-ter®»©- Door de afdeeling «Noord-Beveland"
van de Maatschappij ter bevordering van landbouw
en veeteelt in Zeeland i& Maandag gekozen tot voor
zitter dhr. G. J. van de Linde, thans vice-voorzitter,
in de plaats van dhr. J. H. Bybau, die als zoodanig
niet meer in aanmerking wenschte te komen, en tot
vice-voorzitter dhr. L. Bierens te Kamperland, terwjjl
herbenoemd werden dbrn J. H. Bybau, J. W. Vader
en P. de Keyzer.
Tlioleii. Woensdag is alhier een wagen met
steenkolen geladen en bespannen met twee paarden,
behoorende aan den landbouwer C. Bergers, io de
haven gevallen. Onmiddellijk voeren er eenige schippers
naar toe, sneden het tuig los en brachten de paarden
naar de andere zyde van de haven, alwaar ze tegen
den dijk opgetrokken en op het droge gebracht werden.
Een der paarden is een weinig gekwetst, terwjjl van
den wagen den disselboom gebroken is.
Schorpenisso. Door de muziekvereeniging
«Vooruitgang is ons streven", zal in den loop van
den winter eene uitvoering worden gegeven en zullen
weldra pogingen worden aangewend, tot het oprichten
van eene zangvereeniging voor gemengd koor.
Moge deze niet op gebrek aan deelneming afstuiten.
Staveuisso. By Koninklijk besluit is de heer
C. Dorst Lz. herbenoemd als Burgemeester dezer
gemeente, met ingang van 30 November.
Brouwershaven, 29 Nov. Gisterenavond
trad alhier op de heer A. Kattermole van Amsterdam
en gaf aan een hoewel niet byzonder talrjjk, doch
uitgelezen publiek, eenige voordrachten ten gehoore.
Hjj mocht, vooral voor zjjoe komische voordrachten,
nog al eenige toejuiching inoogsten.
Ouwerlrerk, 28 Nov. Heden werd alhier het
ljjk (jevonden van J. M. uit deze gemeente. De onge
lukkige had door verdrinking een eind aan zjjn leven
gemaakt. Men vermoedt, dat financiëele omstandigheden
hem tot dezen stap hebben gebracht.
Ziex-ilczee, 28 Nov. Den 14 dezer werd alhier
eene vergadering gehouden, bjjgewoond door 22 paar
denfokkers, om eene nieuwe vereeniging te constitueeren,
wier doel is: aanschaffing van een dekhengst. Daar
men in de laatste 25 jaren van Duitsche hengsten beeft
gefokt, kreeg men paarden met prachtige taille, doch
wier bewegingen te veel te wenschen overlaten, om
lot zeer hooge prjjzen verkocht te kunnen worden.
Er werd dan ook ten sterkste op aangedrongen, dat
men een paard zou aankoopen, dat draven kan, dat
ten volle beantwoordt aan de door den paardenhandel
gestelde eischeD van draf.
Het oog is daartoe gevallen op den Norfolk-hengst,
die goede eigenschappen bezit als landbouwpaard,
zoowel als handelspaard.
Tot onderzoek en aankoop werd eene commissie be
noemd, bestaande uit de heeren A. H. Geluk, rjjks-
veearts te Ellemeet, C. Berrevoet te Ellemeet en J.
Klompe te Serooskerke, welke trachten zal nog dezen
winter een hengst aan te koopen.
Bij kon. besluit is pensioen verleend ad 1208
aan den kapt.-magazjjnm. der artillerie D. v. d. Linden
te Terneuzen; en verplaatst naar Terneuzen de le
luit.-magazynm. F. Hots, thans te "Wierikkerschans.
Naar meD meldt is de benoeming van den heer
C. A. van Vessem tot kantoorhouder voor den tele-
phoondienst te Zaamslag door den minister van water
staat niet goedgekeurd. Thans is benoemd de heer
C. P. Geelhoedt, op eene jaarwedde van 75.
De Minister van Oorlog is voornemens de mili
ciens, die nog niet in de behandeling van het nieuwe
geweer geoefend zjjn, in het voorjaar daartoe onder de
wapenen te roepen.
Bij besluit van den minister van financiën van
1877 werd bepaald, dat van het bedrag, dat de staat
ontvangt voor het lossen van nachtbooten buiten de
diensturen der ambtenaren, door de kommiezen 10 cent
per uur zou worden genoten boven hun salaris. De
verificateurs bleven, ofschoon zjj mede daarbjj dienst
doen, van dit voordeel uitgesloten. Deze ambtenaren
hebben zich thaDs tot de inspectie gewend met het
verzoek in dat voordeel te mogen deelen.
Naar wjj vernemen, heeft de minister van financiëo,
van dit verzoek in kennis gesteld, gunstig daarop
beschikt.
De militaire gevangenen te Leiden, ongeveer
150 in getal, zullen in het begin der volgende maand
(de juiste datum wordt natuurljjk geheim gehouden)
naar Leeuwarden worden vervoerd. Het transporteeren
zal geschieden per nachttrein en ODder een sterk mi
litair geleide. Het vertrek van Leiden is bepaald op
ongeveer 11,30 nam. en de aankomst te Leeuwarden
ongeveer 4,30 v. m.
De Perzische industrie heeft met de onlangs aan
onderscheidene gelukkigen toegezonden oraeteekenen
niet juist een overwinning behaald. De plaat of ster
is van vernikkeld blik, waarop, in plaats van email,
groen papieren strookjes zyn geplakt. Het geheel is,
volgens het Nieuws, vervat in een pillendoos en bevat
geen ordelint.
De heer Domela Nieuwenhuis heeft Zondag in
het Herv. kerkgebouw te St. Anna-Parocbie gesproken
over de Fransche revolutie en trad verder in een
vergelijking tusschen toen en nu. Er waren ongeveer
1500 toehoorders.
Geertruida Blommers, de dienstbode, die zich zoo
dapper hield bjj den joDgsten brand in de Huidenstraat
te Amsterdam, is herstellende. Toch zal zjj vermoede
lijk nooit geheel genezen van de bekomen kwetsuren
en van de gemoedsaandoeningen door het verschrikkelijk
geval veroorzaakt. Het comité dat voor haar gelden
inzamelt, is dus doende, om haar een bestaan te ver
zekeren. De giften vloeien vrjj ruim, maar er is veel
noodig, om het beoogde doel te bereiken.
Door de politie te Haarlem is aangehouden en
naar het huis van bewaring overgebracht J. M., oud
49 jaar, geboren te Brouwershaven, die op heeterdaad
was betrapt op diefstal van eenige boenders en 24
rollen sajet. Bjj hare arrestatie bleek al spoedig, dat
zij ook gesignaleerd was in het Algemeen Politieblad
door den commissaris van politie te Delft, die hare
aanhouding verzocht wegens aldaar door haargepleeg-
den diefstal.
Onder de oudheden van de stad Bolsward behoort
een zandlooper, die wellicht meer dan drie eeuwen oud
is en nog steeds dienst doet. Een zeer eigenaardig ge
bruik toch is daaraan verbonden. Zoodra de stadhuiaklok
het uur aangeeft, waarop de vergadering van den
gemeenteraad is uitgeschreven gewoonljjk zeven uur
's avonds treedt de stadsbode de vergaderzaal binnen
en plaatst den zandlooper voor den voorzitter. Zoodra
deze ledig geloopen is, wat ongeveer een kwartier ver-
eischt, valt de presidentiale hamer, en wordt de
vergadering geopend. De leden, die daarna binnentreden,
verbeuren de helft van hun presentiegeld. Zeker eene
oude, maar daarom geene slechte gewoonte, wier na
volging voor menige vergadering aanbevelenswaardig
wezen zou.
Men schrjjft aan de Prov. Gron. Ct.: De gevolgen
van het opvoeren der loonen door werkstaking bljjven
niet uit. Reeds is te Rotterdam en Amsterdam eene
toestrooming merkbaar uit andere deelen van het land,
waar in menig flink arbeidersgezin een schok is gevoeld
bij het vernemen welke werkloonen in de groote steden
worden verdiend. Eene vergelijking van een 7 st 8 tot
hoogstens 10 gulden weekgeld, dat in menig bedrjjf
door den besten werkman niet kan worden overschreden,
geeft dan ook wel aanleiding om te watertanden bjj
het lezen van cijfers als 16 tot 20 gulden en hooger
weekloon, voor arbeid waartoe alleen een paar krachtige
armen noodig zijn. Het laat zich aanzien, dat met den
winter voor de deur, waardoor menig bedrijf in het
binnenland vrjj wel stilstaat, de bovenbedoelde neiging
tot verhuizing naar de havenplaatsen nog zal toenemen.
Hetzelfde geldt eene beweging van matrozen, stokers
en tremmers, waarvan thans sprake schijnt. Indien
vele schippersknechts en stokers van de binnenvaart
hunne loonen vergeljjken met de bestaande en in den
laatsten tijd opnieuw verbeterde gages der schepelingen
in de havenplaatsen, dan kan het geen verbazing
wekken, dat elke ferme Hollandsche joDgen van de
binnenvaart overloopt naar de groote vaart, waar
bij weldra beter op zjjne plaats zal zjjn dan menig
verloopen sujet, dat daar thans een loon ontvangt ver
boven de waarde van den arbeid door hem geleverd.
Een werkje om duizelig te worden alleen van
't idee. Een Duitsch werkman heelt dezer dagen aan
de buitenzyde van een hoogen fabrieksschoorsteen te
Winterswijk een bliksem afleider bevestigd, zonder
stelling, hyschmachine of ladder zelfs.
Nadat hjj zich overtuigd had van den solieden bouw
van den schoorsteen, sloeg hjj een jjzeren kram in een
der voegen van het metselwerk. Boven deze bevestigde
hjj een^tweede kram. Toen ging hjj op de eerste kram
staan en hamerde boven de tweede een derde in. Zoo
ging hjj voort tot hjj den top van den hoogen schoor
steen bereikt had. Hier werd nu het boveneind van
den bliksem-afleider aangebracht, en de kloeke werkman
daalde weer langs zjjne krammen af, en bevestigde
gaandeweg de metalen reep aan den schoorsteen. Bin
nen enkele uren was alles afgeloopen.
Om zjjne handen bjj den arbeid vrjj te hebben, en
tevens tot zyn veiligheid, had hjj een ring om het
ljjf gelegd, die telkens met touw en haak aan een
opvolgende kram werd verbonden.
Zierilczce, 29 Nov. Ter terechtzitting van
de arrond.-rechtbauk stond Vrjjdag j.l. W. v. H.,
landbouwer te Sirjansland, beklaagd le van mishande
ling, 2e van beleediging van een bedienend beambte.
De ambtenaar van het Openb. Min., Mr. Horch,
vroeg vryspraak voor het le feit en vorderde voor het
2e feit 25 boete.
Voor beklaagde trad als verdediger op Jhr. Mr.
J. W. D. Schuurbeque Boeye.
De rechtbank sprak heden beklaagde vrjj van het
eerste feit en veroordeelde hem voor het tweede tot
3 boete of 3 dagen hechtenis.
Verder werden nog veroordeeld
lo. J. v. P., kleermaker en winkelier te Bruinisse,
wegens mishandeling, tot 15 boete of 14 dagen
hechtenis, met vryspraak van het meerder te laste
gelegde.
2o. J. B., huisvrouw van W. v. d. M. te Ooslerland,
arbeidster, wegens mishandeling, tot 1 boete of 2
dagen hechtenis.
3o. C. de V., boekbindersleerling te Zierikzee, wegens
mishandeling tot 3 boete of 6 dagen hechtenis.
TELKGRAM.
'is Gravenhage, 29 November.
Tweede Kamer. Bjj het debat over de uitgaven
op de Indische begrooting is met 41 tegen 38 stemmen
verworpen het amendement om de aanstelling van
rechtskundige voorzitters en griffiers bjj de landraden
te schorsen. Aangenomen met 51 tegen 28 stemmen
werd het amendement om geen adsistent-resident in
Groot-Mandeleng aan te stellen. Maandag voortzetting.
K K it K IN I E U W S.
Beroepen te Renswoude ds. G. W. A. de Veer, te
Middelburg.
Het bericht omtrent de beroeping van den cand.
K. Loggers naar Makkum berustte, naar men ons thans
meldt, op eene vergissing.
Gemengde Berichteu.
De waarde van onze rijksdaalders aan zilver is
slechts f 1,75. Een voorbeeld voor andere landen
De openbare schuld der Vereeoigde Staten van Noord-
Amerika is in de maand October verminderd met 9
millioen dollars. In de vorige week is te New-York
een bjjzonder zwaarwichtige" persoonlijkheid ten
grave gebracht, te weten de reuzin Annie Price. Deze
vrouw, een geboren Iersche, wa9 ruim 6 voet lang en
woog 525 pond. Zjj liet zich in de laatste jaren als
natuurwonder bekjjken en werd voor de zwaarste
vrouw in de Vereenigde Staten gehouden. Dan is
het te Zierikzee anders! Het gouvernement van
Unsterwold in Zwitserland heeft aangekondigd dat
er geld genoeg in kas was, en er dus dit jaar geene
belastingen behoeven betaald te worden. Een
driejarige hengst >Axtell" in Indiaoia (N.-A.) is
verkocht voor den ongeëvenaarden prijs van 262,500.
Een eenvoudig middel is ontdekt om muizen te
verdelgen. Men heeft ze onthaald op brood in jenever
gedrenkt en dit middel heeft ook hen ten verderve
gebracht. Zij hadden er zich 's nachts aan te goed
gedaan, tot het laatste stukje, de laatste druppel
verdwenen was en 's morgens kon men bjj verscheidene
den dood constateeren, tengevolge van misbruik van
sterken drank. Tegenwoordig komen er te Paiys
treinen met violen-ruikertjes aan, elke waggon bevat
5000 kilo van deze bloemetjes. «Wat is het verschil
tusschen den Duitschen Keizer en Stanley?" De
Duitsche Keizer i9 de reiziger onder de Keizers en
Stanley is de Keizer onder de reizigers. «Een
soldaat moet zyn leven duur verkoopen", zei een
luitenant, en hij trouwde een rjjke bankiersdochter.
Twee meisjes te St. M. moesten geen praats hebben
van fatsoenlijke joogens of meisjes, waarvan niets te
zeggen valt, want zelf kunnen zjj niets krjjgeu dan
verloopen huzaren of een uitgeschudde kleermakers
knecht. Laten zjj maar eerst op hun eigen gedrag j
zien. Een meisje te Arnemuiden moest zoo niet j
naar Salomon gluren, wanneer hjj over de markt
gaat en dan maakt zij hem een grap over een brief, J
die zjj niet had verwacht. Maar Betje moest niet met
heeren langs de straat loopen, want zjj is nog maar
19 juar en als zjj eenmaal in het schuitje zit, dan zal
men haar laten varen. Een timmermanszoon te
W. wordt aangeraden zulke lastertaal niet meer te
spreken tegen zeker iemand in Goes, want dat zou
wel eens bewezen kunnen moeten worden.
Dus, Louwtje! weet goed wat je zegt,
Anders kom je voor 't gerecht,
Weet van iets het rechte goed,
Eer ge daarvan praatjes doet,
Die joDgen heeft te veel fatsoen,
Om het door u gezegde te doen.
En eer je eens anders fouten ziet,
Vergeet dan eerst uw broeder niet,
Houdt dus voortaan uw mondje dicht,
Anders brandt ge uw gezicht.
Ingezonden Stukken.
De beste Loterij.
Sedert de laatste jaren worden steeds meer lot»
aangeboden. Men zou haast zeggen dat de regeering,
zoovele uitzonderingen op de Wet van 21 Mei 1836 t
laten, den lust voor het spel en gevaarlijke speculi
toch reeds zoo verbreid in alle klassen der maatscht
wil aanmoedigen.
Deze richting moet inet kracht worden bestreden.
Wij willen daarom het publiek opmerkzaam make
eene loterij, die altijd open, volgens wetten geregeld,
waarlijk zedelijke strekking, de meeste winstkansen aanb
Naar onze meening is dit de beste loterij. En hoe heet
zoo hooren wij vragen. Assurantie!" Kom aan I Assur£
eene loterij. Is 't mogelijk
Zeker 1 de zaak is duideljjk genoeg. Eene gewone lo
is de inleg van sommen door een aantal personen gesl
Van dit bedrag wordt een aanzienlijk deel voor onko;
en voor een bizonder doel, betrekking hebbende op ki
of liefdadigheid, afgehoudenhet overblijvende meestal
meer dan '/iot Vs °f soms van het geheel, wordt
gekeerd aan hen die het toeval aanwijst, door de uitlo
van nummers, waarvan vooruit de waarde is bepaald.
Verzekering, hetzij die brand, hagel, ongeval of dood
doel heeft, handelt niet anders.
Zij vraagt eene gelijke of ten minste evenredige stort
van de verzekerden die aan dezelfde kansen blootstaan,
het bedrag dezer storting keert zij, op vastgestelde vc
waarden, prijzen of schadevergoedingen uit aan dezulken,
het toeval aanwijst door hem niet een onheil te treffen,
als er een overschot is, wordt dit door de Maatschaj
gehouden, ter bestrijding der kosten en als bate van
aandeelhouders.
Men ziet hieruit de overeenkomst der beide stelsi
Zoowel voor de gewone loterij als voor de verzekering
het punt van uitgang: de inleg van vastgestelde sommi
terwijl het tweede punt van overeenstemming is, dat 1
toeval de begunstigde loten aanwijst.
Bij de loterij is het een wentelend rad en eene kinds
hand anders gezegd het toeval die de uitkomen
nummers aanwijst. Bij de verzekering is het evenzeer 1
toeval, dat de met een prijs begunstigden aanwijst. I
toeval neemt verschillende vormen aanhet openbaa
zijne macht, door een huis te doen verbranden, door ei
schip te doen vergaan door een persoon, op straat
in huis, lichamelijk leed te berokkenen door et
menschenleven vroegtijdig of onverwacht af te breke
Maar in alle gevallen is het het toeval, dat de winners di
prijzen, die loten vertegenwoordigende, aanwijst.
Maar bij alle overeenkomst tusschen loterij en verzekerin,
hoeveel verschil in doel, in beginsel, in uitkomsten, i
beteekenis der loten 1
Bij de gewone loterij heeft men geen ander doel da
eene soort winst, die noch door arbeid, noch door spaai
zaamheid verkregen wordt. Het is het spel in de voll
beteekenis des woords. Zij, die er zich aan overgeven, hope
in één slag rijk te worden, en deze begeerte heeft iet
ziekelijks.
By de verzekering-loterij daarentegen is de begeerte de
belanghebbenden eene geheel andere: door het stortci
hunner bijdragen en door die onderlinge vereeniging, willei
zij zich beschermen tegen het noodlot en de hardheii
zijner slagen verzachten. Uitgaande van een ander standpun
trachten zij niet door het spel zich te verrijken, maar pogei
te behouden wat zij bezitten, of hun tegen onheilen t
beschermen. Hier: jacht naar winst zonder arbeid, ginds
behoud der vruchten van arbeid en spaarzaamheid. Ziedaai
de beide doeleinden van de gewone loterij en van de ver
zekering-loterij.
Zou men aarzelen wie der beide als de zedelijkste aan
te wijzen? Zeker nietl Immers de verzekering bewyst
waarachtige diensten, zij doet de prijzen toevallen aan hen
die ze noodig hebben en wel juist te dien tijde dat die
behoefte zich vertoont. Uw huis is verbrand; zonder de
verzekering-loterij, zijt gij een geruïneerd man, maar nu
gered, indien ge één der nümmerloten hebt genomende
prijs, vertegenwoordigende de waarde van het vernielde
huis, wordt u tegelijk met het onheil door het noodlot
gezonden. Gij wordt op straat overreden en breekt dienten
gevolge uw been en dit onheil maakt u misschien tijdelijk
of voortdurend ongeschikt voor de waarneming uwer be
trekking. Hebt gij echter een lot in de loterij eener
verzekering tegen ongevallen, dan hoeft gij niet te vreezen
gij trekt onmiddellijk een prijs,* die de geldelijke nadeelen
van het onheil vereffent.
Eene ziekte sleept u in den bloei der gezondheid, binnen
weinige dagen, ten grave en ontrooft aan uw gezin den
steun en den arbeid van zijn verzorger?
Zonder zorg kunt gij uw hoofd neèileggen, want daags
na uw dood ontvangen uwe erven den prijs van het lot
dat gij uit wijze voorzorg gekocht hebt en waarvoor zij
gevrijwaard zijn voor armoede met al zijn lijden en ver
zoekingen.
Iedere schrede op dezen onderzoekingsweg doet ons dus de
voortreffelijkheid van de verzekering-loterij boven de andere
loterij-vormen uitkomen.
Onthoudt vooral het laatste punt, waarop wij de aandacht
vestigden: de prijzen die de verzekering den winners uitkeert,
komen hun op het rechte oogenblik, dat van het gevaar of het
onheil zelf, ten goede.
Bij de gewone loterijen is de prijs een winst, die als 't ware
uit de lucht valt, evenzeer in voor- als in tegenspoed, bij
gelegenheid van eene enkele trekking; bij de verzekering
komt zij altijd als hulp, als geneesmiddel, als redder. En
niet waar? het geld dat op het juiste tijdstip komt, wordt
als vertiendubbeld in waarde.
Het lot in de verzekering-loterij is dus altijd meer waard,
dan een in de gewone loterij, zelfs bij gelijke omstandig
heden. Is dat alles? Munt de lotqrij, die Assurantie heet,
alleen uit door haar zedelijke, behoudende en hulpbrengende
kracht? Neen, zij heeft nog eene eigenschap, die haar vooral
voor hen, welke zich in hunne keuze alleen laten leiden
door geldelijke en persoonlijke overwegingen, verre boven
de gewone loterijen verheft.
De Assurantie is de loterij, die de meeste prijzen uitloot.
Deze waarheid is gemakkelijk aan te toonen. De loterijen
keeren gewoonlijk niet meer dan >/io hun kapitaal uit.
Hoe edelmoedig ook, zelden gaan ze boven en eene der
loterijen, in den laatsten tijd geautoriseerd, heeft een middel
tot reclame gevonden in het feit, dat het bedrag der prijzen
het van 't bedrag der uitgegeven biljetten bereikte.
Zelfs in die aanvallen van edelmoedigheid staan die loterijen
nog verre ten achter bij de verzekering.
Van alle zijden beschouwd, kan men dus met recht
zeggen, dat de Assurantie de beste loterij is. Zij, die er van
houden in de loterij te spelen, kunnen niet weifelen tusschen
de loten der verzekering en die der gewone loterij.
Het lot van de gewone loterij is eene som afgenomen
van onze inkomsten, alleen voor het genoegen om te spelen.
Het lot van de verzekering vertegenwoordigt eene som
geheven van ons inkomen,, om ons te vrijwaren tegen de
slagen van het noodlot, tegen het verlies van kapitaal hoe
ook genaamd't zij huis, meubelen, oogst, persoonlijke
werkzaamheid.
Het gewone loterij-biljet verwekt bij den kooper maanden
lang de koorts eener ongezonde hoop, de begeerte naar
winst, die niet het gevolg is van arbeid. De verzekerings
polis vervult het gemoed met de voldoening van een vol
brachte plicht, veroorzaakt een gerust geweten en kalme
nachten.
Het loterij-biljet geeft maar zeer geringe kansen op winst
en maakt maar zeer weinigen gelukkig, tengevolge van het
kleine aantal prijzen, die in hun geheel maar een klein
gedeelte van het bedrag der uitgegeven biljetten vertegen
woordigen. De verzekerings-polis verschaft een wissen prijs
aan hem, die door het noodlot wordt getroffen en brengt
verzachting voor de slagen op het oogenblik zelfs dat
die vallen. Het bedrag der verzekeringsprijzen is belangrijk
en wisselt af ran de helft tot het totaal der geplaatste
biljetten. Men kan zich de loterij voorstellen als eene zorge-
looze fee, die, zonder aanzien des persoons, met karige hand
hare gaven uitstrooit; de verzekering daarentegen als eene
weldoende engel, die bij voorkeur de ongelukkige opspoort
en hen ter hulpe snelt om met milde hand het leed, door
het noodlot hun toegebracht, te lenigen. Deze opmerkingen
leiden tot een zeer eenvoudig besluit.
Ieder onzer kan, als hij er van houdt te spelen, wel eens
eenige loterij-biljetten koopen, maar het zij ons altijd een
heilige plicht, verzekeringsloten te koopen, dat is: verzeke-
rings-contracten te sluiten.
Het is bij ons gewoonte geworden ons meubilair of ons
huis te verzekeren, doch maar weinigen denken er aan hun
lichaam te verzekeren, 't zij tegen vroegtijdigen dood of
tegen tijdelijke ongevallen.
Haasten wij ons dit verzuim te hei-stellen, door het
sluiten dier contracten. Deze schenken ons zeiven en ons
gezin zoo heerlijke gerustheid. Laat de dood ons onverwachts
overvallen of een ongeval ons de werkkracht ontrooven, de
