ZIERIKZEESCHE NIEUWSBODE.
Donderdag 21 November 1889.
STAATSBEGRQOTIM.
Directeur-Uitgever J. WAALE.
PATENTOPNEMINGEN.
NIEUWSTIJDINGEN.
Haagsche Brieven,
Verschijnt DINSDAG, DONDERDAG en
ZATERDAG.
De prijs per 3 maanden is f 1.30, franco per post
f 1.60.
Noord-AmerikaTransvaalIndië enz. verzending
eens per weekf 10,per jaar.
46ste JAARGANG. No. 5774.
Advertentienvan 13 regels 30 Cts.
meerdere regels 10 Cts., kunnen uiterlijk tot des
Maandags, Woensdags en Vrijdags voormiddags
10 ure bezorgd worden.
Groote letter wordt naar plaatsruimte berekend.
Het HOOFD van het Gemeentebestuur te Zie-
riksee maakt bekend, dat de bij art. 35 en 36 der
wet op het Patentregt bedoelde algemeene opnemingen
eerstdaags in deze gemeente zullen plaats hebben.
Hij maakt dus een ieder, die aan de verpligtingen
bij gemelde wet voorgeschreven, niet heeft voldaan,
indachtig om de gevolgen, welke uit die nalatig
heid zouden kunnen voortvloeijen, door suppletoire
aangifte te voorkomen.
Zïerikzbe, den 18 November 1889.
J. P. N. ERMERINS.
Algemeene Beschouwingen
OVER I)E
Overeenkomstig de gewoonte, is ook nu weder
het afdelingsverslag over Hoofdstuk I der Staats-
begrooting, welk hoofdstuk op zich zelf zelden of
nooit aanleiding tot opmerkingen geeft, gebruikt
tot het leveren van algemeene beschouwingen, zoo
wel over het geheele regeeringsbeleid, als over
den geldelijken toestand des rijks.
De lezing van die beschouwingen rcaakt op hen,
die gewoon zijn de uitingen der pers te volgen,
den indruk, alsof men een kort overzicht der in
den laatsten tijd verschenen hoofdartikelen voor
zich hadaan de eene zijde worden dezelfde be
zwaren aangevoerd, die men herhaaldelijk in de
vrijzinnige bladen gevonden heeft, en de zwakke
verdediging der met de regeering bevriende
organen vond aan den anderen hier een flauwen
weerklank.
Het zou derhalve de moeite niet loonen, dit
verslag te ontleden. Wij zonden in hoofdzaak, zij
het in anderen vorm, hetzelfde moeten zeggen,
wat wij bij onderscheiden gelegenheden in hel
midden hebben gebracht.
Ons geven deze algemeene beschouwingen echter
aanleiding tot eene vraag: Waar is de meerder
heid, waaraan dit ministerie zijn ontstaan te
danken heeft?
Zie dat men, meerderheid zijnde, de be
zwaren der minderheid niet deelt, ze niet
wil erkennen, ze met een onbeteekenend praatje
van de haan tracht te" schuiven, dat laten wij
gelden.
Doch, waar blijft de aandrang tot verwezen
lijking van het anti-liberaal program; waar de
aandrang tot vervulling der beloften, die in de
verkiezingsdagen van 1888, als uit een hoorn des
overvloeds over de lichtgeloovige kiezers werden
uitgestort
Heeft dit ministerie bezuinigd? Het verslag zegt:
Tegenover dezen aandrang (tot bezuiniging) werd
(van anti-liberale zijde) opgemerkt, dat bezuini
ging hoogst moeieljjk was, waar men te rekenen
heeft met vóór de optreding van het ministerie
ingestelde dure organightiën van vei-schillende
takken van Staatsdienst". Eilieve, bestonden de
orgauisatiön niet in de dagen van 1888, toen
bezuinigingen werden voorgespiegeld?
Zeker wel, maar toen had men de kiezers te
belezen om anti-liberale keuzen te doen, en
nu moet men de ongeduldigen, die op verwezen
lijking der toen geopende uitzichten zouden willen
aandringen, .diets te maken, dat zij geen recht
hebben, om op de vervulling der gedane beloften
te rekenen.
Zal men intusschen die dure organisation door
goedkoopere vervangen Och neen, men
maakt wel eene onderwijswet, die veel grooter
uitgaven van den Staat zal vorderen, maar
anders? »In het algemeen werd opgemerkt
(zoo heet het tegen de beschuldiging dat het
ministerie over het geheel te veel stil zit); dat
het niet aanging, over de niet-indiening van
wetsvoorstellen te klagen, zoolang tal van reeds
ingediende regeeringsontwerpen bij de Kamer nog
onafgedaan waren gebleven".
Derhalve: de bezuiniging komt niet, omdat de
dure organisation blijven, en de dure organisation
verdwijnen niet, omdat de Kamer eenige onbe-
teekenende voorstellen niet afgedaan heeft. De
Minister van Financiön mag stil zitten en den
Minister van Oorlog behoeft zich niet te haasten,
omdat een paar hunner ambtgenooten wel iets
uitgevoerd hebben 1
Men doorziet gemakkelijk het zinledige van deze
schjjnverdedigingen. De ware reden, waarom het
Ministerie niet krachtiger optreedt, en waarom
demeerderheid haar Ministerie niet met meer
nadruk en klem uitnoodigt, ja opvordert om in
haar geest werkzaam te zijn, is dat er geen geest
der meerderheid bestaat. Dezelfde oorzaak, waarom
de vrijzinnige meerderheid geruimen tijd een Mi
nisterie-Heemskerk moest gedoogen, is oorzaak,
dat de anti-vrijzinnige meerderheid het Ministerie-
Mackay, zooals het reilt en zeilt, voor lief moet
nemen. Dezelfde oorzaak, maar in veel sterker
mate aanwezig. Waren de vrijzinnigen het op
sommige en daaronder belangrijke punten niet
eens, de tegenwoordige meerderheid is het in be
ginsel oneens, en staat op hoofdpunten van Staats
beleid lijnrecht tegenover elkander.
Dat is het geheim van de zwakheid der tegen
woordige regeering; d&t is het geheim vau de
zoetsappigheid der tegenwoordige meerderheid.
En hoe men dat moge willen verbloemen, door
te spreken van »ons kostelijk Ministerie",
door de punten van verschil te bedekken met den
mantel der liefde, althans der vergevensgezindheid,
hoe de eene partij als hulptroep optrekt om
te strijden voor het haar onverschillig beginsel, dat
der andere partij na aan bet harte ligt, het
zal niet batgn.
Een huis dat tegen zich zejf verdeeld is, kan
niet bestaan! Deze tegen zich zelve verdeelde
meerderheid zal uit elkander vallen als een huis,
dat op een zandgrond is gebouwd.
Wanneer?
Zij, die geloovcn haasten niet. Wij die ver
trouwen hebben in de deugdelijkheid van de
vrijzinnige beginselen, kunnen kalme toeschouwers
big ven van het ontbindingsproces der tegenwoor
dige meerderheid, die de kiemen der ontbinding
in zich zelve draagt, en er zich niet van kan
ontdoen, omdat zij zonder die zich zelve niet
meer wezen zou.
Ook in ons midden waren kiemen, wel niet
van ontbinding, maar toch van afscheiding werk
zaam. Wij kunnen die evenwel uitstooten. Zij
maken geen onafscheidelijk deel van onze begin
selen uit. Integendeel, ze zijn daaraan vreemd.
En de tijden van tegenspoed, die wij thans door
leven, zijn wellicht geschikt om tot die uitdrijving
mede te werken, om ons te nopen, aan de pun
ten van verschil, die met overeenstemming in
algemeene richting gepaard gaan, niet meer ge
wicht toe te kennen dan daaraan toekomt, maar
daarentegen de punten, waarover wij het eens
zijn of kunnen worden, op den voorgrond te
brengen.
Met de bestrijding onzer tegenpartij hebben
wij ons minder bezig te houden, dan met de
versterking onzer eigen gelederen. Als de thans
verbonden antagonisten, die geen van beiden het
op den duur kunnen aanzien, dat de andere in
kracht en in bloei toeneemt, elkander den rug
toedraaien, laten wij dan gereed, laten wij dan
goed toegerust, laten wij dan eendrachtig zijn.
Dan zal de tijdelijke verdrukking ook nu weer
tot nieuwe ontwikkeling, tot grooteren vooruit
gang, tot meerder kracht en heiliger geestdrift
leiden.
Azië.
De Ararat, de klip der zondvloedzee, waarop volgens
het bjjbelecb verhaal de ark strandde, is in dezen herfat
voor het eerst beklommen door een meisje. Een hout
vester ondernam, vergezeld van zjjne 17jarige dochter
en zijn zoon van 14 jaren, benevens 3 gidsen, de be
stijging. Toen men op een hoogte van 14,000-voet kwam,
kon de jongen van vermoeienis niet verder; de vader
bleef op 16,750 voet hoogte. Inmiddels zetten het meisje
en de drie Koerden de bestijging voort, tot zjj op 16,917
voet hoogte den top bereikten. Daar was net zoo koud,
dat het meisje flauw viel, zoodat zjj by de daling door
de gidsen moest worden ondersteund.
Amerika.
De onlangs te Chicago overleden millionair Crerar
heeft 240,000 gd. vermaakt voor een standbeeld voor
Lincoln eD ruim 5 millioen gl. voor een openbare biblio
theek te Chicago, op voorwaarde dat Fraosche romans
en boeken, aanvallen op het Christeljjk geloof bevattend,
zullen worden uitgesloten
Kio-Janeiro, 17 Nov. De minister van finan
ciën in het voorloopig gouvernement heeft zich naar
de Nationale bank begeven en aan den president der
Bank bevestigd, dat alle door de vorige regeering aan
gegane verbindtenissen geëerbiedigd en nagekomen zullen
worden. De tegenwoordige regeering zal stipt de orde
handhaven en per telegraaf eene circulaire aan de
vreemde regeeringen zenden.
De provincie Bahia heeft zich bjj de Republiek aan
gesloten.
Engeland.
Te Londen dreigt de werkstaking in de dokken op
nieuw in den vroegeren omvang uit te breken; de
werklieden schijnen telkens met nieuwe eischen, eigenljjk
voorwendsels, voor den dag te bomen. Een van de nu
aan de orde zjjnde punten is de vraag, of de bazen en de
klerken tol de Unie zullen loetreden, hetgeen deze wei
geren; dit zou de aanleiding tot de groote »strike" zjjn.
Louden. 19 Nov. De Times vernam zonder ont
roering de tjjding omtrent de omwenteling in Brazilië.
Het blad ziet geene reden waarom eene republiek niet
even goed hare schalden zou betaleD als een monarchie.
Alleeu is het beducht voor eene uiteenscheuring van
het rjjk.
De Morning Post vreest dat Brazilië een tijdperk
van wanorde is ingetreden, daar de leden vau het
nieuwe gouvernement geene voldoende waarborgen voor
de orde scbjjr.en op te leveren.
De Daily Teleqraph acht bet voor Europa van weinig
belang, welken regeeringsvorm Brazilië hebbe, mits de
vrede er slecbts bewaard blijve. Indien de nieuwe
bestuurders de orde weten te handhaven en de on
metelijke hulpbronuen des lands te ontwikkelen, dan
kuunen zij op de welwillendheid van Europa staat
maken.
JLourfeu, 19 Nov. Volgens alhier ontvangen
particuliere berichten uit Brazilië heeft de Keizer
slechts een uur tjjd gekregen om heen te gaan. Hjj
heeft geen afstand van de regeeriog willen doeD, en
verklaarde alleen voor geweld te zwichten. Omringd
van zjjne familie heeft hjj op hoogst waardige wijze
de deputatie ontvangen, die hem kwam mededeelen
dat het keizerrijk was afgeschaft. Als eenige concessie
werd hem toegestaan, onder de keizerlijke vlag te
varen op een oorlogsschip, onder geleide van twee
andere oorlogsvaartuigen, waarmede koers werd gezet
naar Lissabon.
Turkije.
De Sultan van Turkije is onuitputtelijk geweest in
attenties voor zijne keizerlijke Duitsche gasten. Hunne
met Oostersche pracht ingerichte vertrekken bevatten
alles, wat zij maar met mogelijkheid noodig konden
hebben, en bjj hun heengaan werden zjj op Ooster-
Bche wijze overstelpt met allerlei kleine geschenken:
karren vol fijne Turksche cigaretten, fraaie Oostersche
tapijten, kostbare rooktoestellen voor den keizer, een
ontzaglijken voorraad bonbons van allerlei soorten en
zjjden stoffen voor de keizerin, enz. Voorts mochten
de leden van het gevolg der aanzienlijke gasten op
een voor deze gelegenheid gehouden tentoonstelling
ten paleize zich verschillende voorwerpen als een
aandenken uitzoeken.
Nederland.
Amsterdam, 18 Nov. Heden nacht te ongeveer
3 uren brak een felle brand uit op de eerste étage
van perceel 7 in de Huidenstraat.
In dit perceel wordt (in het huis) een affaire in
huishoudelijke artikelen gedreven, terwjjl van de
bovenverdiepingen de eerste, waar de brand is uitge
broken, bewoond werd door deo inspecteur van politie F.
Dornbosch, met vrouw, dienstmeisje en twee kinderen;
de tweede door een kleermakerBgezio.
Uit den mond van het tienjarig zoontje, dat zich
ongedeerd in veiligheid heeft weten te brengen, ver
neemt men omtrent de ontzettende gebeurtenis het
volgende
In het eene van do twee op de achterkamer staande
ledekanten sliepen de moeder en het vierjarig zusje;
in het andere de meid en de knaap zelf.
Midden in den nacht wordt hij wakker, terwijl de
kamer met rook- is gevuld en tegeu het behang tusschen
den schoorsteen en den scheidingswand vau voor- en
achterkamer wel dertig kleine vlammetjes spelen.
Het veutje wekt de meid en zegt haar, dat de I
kamer in brand staat, waarop deze haastig opstaat
en een lucifer ontsteekt, welke echter dadelijk uitgaat. I
IntuBschen ziet hij, dat have kleederen branden, welk i
vuur zjj beiden dooven. Nu trachten beiden moe en
zusje te wekken, doch de arme moeder is slechts met
moeite wakker te krijgen. Toen men haar uit het bed
getild had en zjj eiudeljjk ontwaakte, hadden de
kleederen van het meisje weder vlam gevat en werd
op meer plaatsen in de kamer het vuur zichtbaar en
vermeerderde ook de rook.
Hij riep nu tot moeder, dat er brand wos, waarop
zjj eenigszins wezenloos antwoord gaf en zeidedatden
sleutel van den gesloten kamerdeur zoek was. Deze
sleutel was echter niet te vinden en voor de glazen
middendeuren, welke toegang verleenen tot de voor
kamer, stond een kast, zoodab ook deze tweede uitgang
versperd was. Er was dus geen andere weg om zich
te redden, dan het raam in den achtergevel, waarmede
men uitziet op de binn",npU\:.ts.
Op eens zag de knaap zjjn moeder niet meer, welke
naar het schijnt, weder achterover in het ledekant
was gevallen, want toen hjj zich naar het raam begaf
en dit openschoof, hoorde bij in die richting hare
stem. Terwjjl hjj uit het raam klom eu overstapte op
het kozjjn van het keukenvenster, hoorde hij haar
zeggen, dat zjj voor het zusje zou zorgen.
Een oogenblik later stond bet dienstmeisje met het
kind op den arm voor het geopende raam.
De knaap liet zich langs de pjjp van de watevloozing
op de binnenplaats zakken en kwam, door middel van
een deur, die hjj met eenige krachtsinspanning geopend
kreeg, in het beneden-winkelhuis. Hjj wist echter niet,
dat dit des nachts onbewoond was, en stiet dus hier
overal op gesloten deuren.
Eensklaps hoort hjj het inslaan van ruiten en komt
de brandweer, die zich den toegang tot het bovenhuis
door de toenemende vlammen ontzegd zag, zich 'door
het benedenhuis een weg banen en hem redden.
Hij had geenerlei letsel bekomen.
De dienstbode waagde met het kind op den arm
naar beneden te springen. Zjj viel op de steenen van
de binnenplaats en bezeerde zich deerlijk. Zjj werd in
deerniswaardigen toestand gevonden door de bewoners
van het onder den winkel gelegen onderhuis, nadat
zjj eerst beproefd hadden de van binnen getraliede
ruiten stuk te slaan. Door het wegbreken van eenige
der tralies kon men het ongelukkige meisje naar
binnen trekken, waar bleek, dat zjj ernstig gekwetst
was en een been had gebroken. Ook het kind was
deerljjk gewond aan de beentjes, het hoofd en de
polsen. Beiden werden zoo spoedig mogeljjk naar het
gasthuis vervoerd.
Toen de brandweer, welke zeer spoedig aanwezig
was, in zoover het vuur meester was, dat men
op de achterkamer kon komen, vond zjj daar in het
ledekant het verkoolde ljjk van de arme inspecteurs-
vronw.
Een uur heeft dit treurig drama geduurd; toen
waren de vlammen met behulp vau eene stoomspuit
en vier Vechtwaterkranen bedwongen.
Het knaapje is liefderjjk door een der buren in huis
opgenomen. De arme vader is radeloos.
Oraveiiliag^e. De Tweede Kamer hervatte
heden hare werkzaamheden. Ingekomen waren de ge
loofsbrieven van het nieuw gekozen lid voor's Graven-
hage, den heer Guyot, en reeds bekende wetsontwerpen
der regeering en het wetsvoorstel-Reekers op het
visschen met de wonderkuil.
Donderdag zullen behandeld worden naturalisatie-
ontwerpen, de overeenkomst met Egypte betrekkelijk
de rechtspraak en het ontwerp ter overweging in
hoever eene aanvulling der sociale wetgeving nood
zakelijk is.
In de Tweede Kamer is thans electrisch licht
aangebracht. Voorloopig heeft men het gaslicht er nog
bjjgehouaen voor het geval er eens iets aan 't elec-
trische mocht haperen, ofschoon daarovergeen klachten
worden vernomen. Tegenover de verslaggevers der
dagbladen heeft de huishoudelijke commissie zich zeer
verdienstelijk gemaakt door het nieuwe licht op de
journalistentribune aan te brengen in groene kelken,
die op de lessenaar een lichtgroen zacht licht werpen,
dat weldadig voor de oogen is.
Rotterdam, 18 Nov. Zondag morgen circa 4
uur heeft er in de nabjjbeid van Rotterdam een
spoorwegongeluk plaats gehad, dat, boe ernstig ook,
zich alleen tot materieele schade bepaalt.
Een déraillement heeft plaats gehad met den zoo-
genaamden suikertrein, die sedert een maand ingevoerd
is, en van Rozendaal naar Rotterdam (Fejjeuoord)
rijdt, onder de gemeente IJselmonde aan gene zjjde
van het stationsgebouw aldaar, juist aan den overweg
van den IJselmondachen djjk bij den Rotterdamschen
straatweg, aan het seinhuis nummer I. Zeventien
wagens zjjn ontspoord. Twee daarvan zjjn benedendjjks
gevallen. Een vijftiental zit deels in en op elkaar, en
geeft het vreeseljjke schouwspel te zien, dat de spoor
wegongelukken altjjd zoo hoog ernstig maakt. Als
men een oogenblik denkt, dat in deze waggons
menschen hadden kunnen zitten, gaat eene koude
rilling door de leden. Paneelen, zoowel aan de voor-
en acbterzjjden, zjjn afgebroken en versplinterd, wielen
zijn op elkaar gestapeld en geljjken een reusachtig
cjjfer 8, loopplanken en portieren zjj a verwrongen en
verzet, of steken dwars door andere waggons, terwjjl
de suiker die overal uit-, langs- en doorloopt, als
geheel verloren kan beschouwd worden, daar slecbts
eenige honderdtallen zakken verwijderd zjjn geworden.
Per8oonljjke ongelukken vielen, wonder genoeg, niet
voor. De conducteur De Graaf, die bagagewagen D 95
achter de locomotief reed, en de remmers Tuinkers en
Jansen waren na het déraillement in een hoogst
moeieljjke en gevaarljjke positie. De wagens waarin
zjj zich bevonden, waren ten onderste boven gekanteld,
waardoor het jjzerwerk van de schuifdeuren zoo verzet
was, dat aan openmaken niet te denken viel. De Graaf
werd door een raampje uit zjjn netelige positie gered,
terwijl Tuinkers en Jansen, door het verbrijzelen van
houtwerk, de waggons konden verlaten.
Io plaats van op het eerste goederen-spoor, waarop
hjj verwacht werd, bevood de trein zich op het tweede,
waaruit de oorzaak der ontsporing verklaard moet
worden, daar èn seinen èh wissels op veilig stonden.
Onmiddellijk na het ongeluk werd van verscheiden
plaatsen hulp ontboden, zoodat men spoedig met de
ontruiming der banen kon aanvangen. Ongeveer 15
man waren gisteren middag reeds aan 't ontruimen.
Om half vier gisteren middag stond de looomotief
No. 168 weder overeind, zoodat men toen kon con-
stateereo, dat de betel gesproDgèn was.
De schade, aan de machine beloopeD, wordt dan ook
op niet minder dan ƒ10.000 geraamd.
Ook bleek dat de tender geheel uit zijn verband was.
De overige schade aan het materieel wordt op een
halve ton geschat. De wagens zjjn alle van de Bel
gische Maatschappjj. Alle treinen ondervonden gisteren
natuurljjk, tengevolge der ontsporing, vertraging in
hun dienst.
Nieuw vliet. Yoor de betrekking vau hoofd
der openbare Bchool alhier hebben zich 17 sollicitanten
aangemeld.
19 Nov. De eenige ia ons land
bestaande fabriek van langet, lint en koord (voor boo-
riDnenstand), welke reeds 150 jaren te Haarlem bestaat,
zal naar hier worden overgebracht. De firma G. Mes
alhier heeft deze fabriek van den eigenaar te Haarlem
gekocht. Bedoelde fabriek zal in de Lange Noord
straat worden opgericht.
In de afgeloopen week zijn te Middelburg slechts
vier personen overleden; doch als eene bijzonderheid
ban worden medegedeeld, dat deze vier personen te
zamen den leeftjjd van 308 jaren hadden bereikt.
Thans is door de Vereeniging „Uit het Volk
Voor het Volk" alhier definitief besloten dat bet Sint-
Nicolaasfeest voor on- en minvermogende kinderen
van 6 tot 12 jaren, welke de openbare- of bjjzoudere
scholea te dezer stede bezoeken, gehouden zal worden
op Donderdag 5 December a. s. Het bestuur wordt
bjjgestaan door een 21tal dames. Deze dames zullen
het bestuur behulpzaam zjjn bij het inpakken en be
zorgen der cadeau x.
Zierikzee, 19 Nov. Vrjjdag jl. stond voor de
Rechtbank alhier terecht J. C. de V., koopman te
Stavenisse, beklaagd: lo. van mishandeling van een
paard en 2o. beleediging van een bedienend beambte.
De Ambtenaar van het O. M., Mr. Horch, achtte de
ten laste gelegde feiten bewezen en vorderde beklaagde's
veroordeeling tot 1 maand gevangenisstraf.
De verdediger, Jhr. Mr. J. W. D. Schuurbeque Boeije,
bestreed het eerste ten laste gelegde feit op grond, dat
niet was gebleken, dat beklaagde het opzet had gehad
om het paard noodeloos te pjjnigen en het wreed te
behandelen en concludeerde daarom tot vrjjspraak.
De Rechtbank sprak beklaagde van bet eerste feit
vrjj en veroordeelde hem voor het tweede feit tot eene
boete van 25.
Bjj kon. besluit is, op zjjn verzoek, eervol ont
slag verleend aan A. van Leeuwen Adrz., als djjkgraaf
van den Sophiapolder; en zjjn benoemd tot lid van
het bestuur der waterkeering van den calamiteuaen
Willem-Annapolder F. de Back; tot gezworen van den
Borrenbroodpolder M. P. vau der Klooster.
Naar men meldt heeft de heer W. Mejjers,
secretaris en ontvanger der gemeente Rittkem, tegen
1 JaD. a.s. eervol ontslag aangevraagd.
Op initiatief der heeren L. van der Weel, M. van
Oosten en J. Barbier te Coljjnsplaat, is eene jjsclub
opgericht. Reeds is een stuk land gehuurd, geëffend
en onder water gezet. Op dit oogenblik zjj a 63 per
sonen lid der vereeniging en zjjn genoemde heeren
respectievelijk tot voorzitter, secretaris en penning
meester benoemd; in eene volgende vergadering zullen
nog benoemd worden een vice-voorzitter en drie com-
De Bond voor Nederlandse/ie suiker fabrikanten, te
Rozendaal gevestigd, is ontbonden. Daardoor zal
zoo schrjjft men aan het N. v. d. D. eene groote
verandering plaats hebben in den suikerbietenhandel.
Terwijl tot op dit oogenblik elk jaar de prjjs, dien
men voor de bieten zoude betalen, door den bond
werd vastgesteld, zal dit nu niet meer geschieden. Een
gevolg hiervan zal zjjn, dat er concurrentie zal ont
staan tusschen de fabrikanten onderling, zoodat dit den
landbouwer ten goede zal komen. Terwijl vroeger de
landbouwers zich steeds moesten tevreden stellen met
den prjjs, eenmaal door den bond van fabrikanten
vastgesteld, zal nu de eene fabrikant meer willen be
steden dan de ander, zoodat nu eindelijk de zoozeer
door de landbouwers gewenschte concurrentie zal zjjn
aangebroken.
Naar aanleiding van het-vermelde artikel, in den
Limburger Koeriervan den pastoor Thissen te Am-
Btenrade, over het ootwerp-M.ickay, ontving de redactie
van dat blad het Volgend schrijven uit België (van een
priester uit een der grensgemeenten):
Mijnheer de Redacteur!
„In uw nummer van Zaterdag jl. sprekende over de
nieuwe schoolwet in Nederland en hare noodlottige
gevolgenverwijst u o. a. naar België. Het zjj der
halve een uwer Belgische lezers geoorloofd te wjjzen
op een noodlottig gevolg, dat de nieuwe schoolwet
almede na zich zal slepen, vooral in kleinere gemeenten,
waar men van het rjjkssubsidie mocht gebruik maken
tot oprichting eener bjjzondere school naast de openbare.
Niet slechts haat en vjjandschap tusschen openbare
en bjjzondere onderwjjzers, maar tevens en op dit
laatste punt wil ik meer de aandacht trekken totaal
verlies van orde en tucht in beide scholen vloeit hier
uit voort. Ik spreek van eigen ODdervioding. Immers,
wat ten «went voor de deur staat, is hier reeds jaren
het geval. Het zjjn niet meer de onderwjjzers, die in
de school baas zjjn maar de kinderen. En dat kan
niet anderswjjl ieder onderwjjzer best weet dat
wegens de betreurenswaardige toegevendheid der ouders,
dezen hunne kinderen onmiddelljjk naar de andere
school sturen, zoodra Pietje ot Betje met een bekreten
gezicht te huis aankomen, zjj het dan ook ten gevolge
eeoer rechtvaardige bestraffing.
Wil dus de onder wijzer de bjj hem schoolgaande
kinderen behouden en hen beletten over te gaan naar
de andere schooldan moet bij maar alles door de
vingers zien, hjj moet, zooals hjj zegt, de kinderen maar
cootenteeren en hen nog lekkers geven op den koop
toe. Dit alles zien wjj in België gebeuren, vooral in
kleinere gemeentenwaar de ouders tusschen twee
scholea de keus hebben. Er wordt steen en been over
geklaagd, en alom hoort men zeggen: de kinderen
leeren niets, zjjn ondeugend, eDz. Maar wat helpt
klagen De toestand is nu eenmaal zoo, ten gevolge
der bestaande schoolwet. (Met al deze gebreken, staat
onze Belgische schoolwet ver boven de nieuwe school
wet in Nederland. Zjj heeft op de uwe o. a. dit voor,
dat ook io de openbare scholen van België, op eenige
weinige door de wet niet ongewraakte uitzonderingen
na, het godsdienstonderwjjs of de catechismus boven
aan op het onderwjjsprogramma staat.)"
Zioi'ikzee, 19 Nov. Naar wjj vernemeD, heeft
de Officier van Justitie hooger beroep aangeteekeüd
tegen het vonnis, waarbjj C. J. K., schoenmaker te
Bruinisse, beklaagd van opzettelijke brandstichting, is
vrijgesproken.
Naar de Amst. Ct. verneemt, is de acteur Louis
Bouwmeester ernstig ongesteld en maakt men zich
bevreesd voor zjjn geestvermogens. Men spreekt van
godsdienst-waanzin.
In Noordbrabant worden pogingen aangewend, om
gedenkpenningen, die voor raio geoefende oogen op bet
eerste gezicht voor gouden tientjes kunnen beschouwd
worden, uit te geven. Veldhoven Aalst en Waalre
hadden zij dezer dagen tot hun exploitatieveld geko-
zeD. Het zouden twee Limburgers zjjnde een klein
van gestalte, de andere groot. De laatste bljjft buiten
op den uitkjjk staaD, terwjjl de andere tracht zjjn slag
te slaan door bjj neringdoenden iets gerings te koopen
en daarvoor zjjn quasi-goudgeld in betaling te geven.
Te Waalre en Aalst zjjn de maréchaussees hen op de
hielen geweest, doch zjj verdwenen in de bosschen en
konden niet achterhaald worden. Wellicht is deze
herhaalde waarschuwing niet overbodig.
Maandag middag ia in het huis van arrest te Assen
opgenomen een meisje van 15 jaren, dienstbode bjj een
boer te Boogeveen, onder verdenking dat zjj de boer-
derjj van haren meester ia brand gestoken heeft, ten
gevolge waarvan het huis met 13 koeien en 2 paarden
eene prooi der vlammen werden. Naar men verneemt
moet het meisje békend hebben de misdaad uit wraak
te hebben volvoerd.
- Joa. Lamine, kleermaker te Stein (Limburg), tegen
wieo, als vermoedelijken dader van den op 10 dezer
aldaar op J. Driessen gepleegden moordbevel van
aanhouding was uitgevaardigd, heeft zich Zaterdag jl.
vrijwillig bjj den brigadier der rijksveldwacht te Geleen
ter beschikking der justitie gesteld en bevindt zich
thans iu de gevangenis te Maastricht. Hij had zich
sedert den avond dat de moord gepleegd is tot op het
oogenblik dat hjj zich aanmeldde schuil gebonden.
Het bevel tot zjjne aanhouding zou zjjn uitgevaar
digd naar aanleiding eener verklaring van twee per
sonen, die L. korten tjjd vóór dat de moord ruchtbaar
werd in het bezit van een dolkmes hebben gezien.
Een zeer treurig ongeval heeft zich in den nacht
van Zaterdag 'op Zondag te Kralingen voorgedaan.
De 17jarige zoon van den heer v A. werd Zondag
morgen dood in zjjn bed gevonden, gestikt door den
petroleumwalm van het lichtje op zijne slaapkamer.
De vorige week zaten in een koffiehuis te Aston
(N.-B.) vier heeren kaart te spelen, die samen 310
jaren telden. Zjj speelden zelfs nog zonder bril: de oudste
was 84, de jongste 69 jaar.
KERKNIEUWS.
Bjj de Nederd. Herv. gemeente te Vlissingen is, ter
voorziening in de vacature-Klomp, beroepen de heer
A. Guldenarm, thans te Alkmaar.
Bedankt voor het beroep naar Sirjansland door
den cand. T. Hoog te Heivoort.
Beroepen bjj de Chr. Geref. gem. te Medemblik,
Ds. K. B. van DiemeD, pred. te Bodegraven.
Uitslag der verkiezing voor 4 notabelen bjj de
Herv. Gem. te Zierikzee.
Ingeleverd 148 briefjes, waarvan 4 van onwaarde.
Het getal geldige stemmen bedroeg alzoo 144. Hiervan
verkregen do Heeren J. van der Lioden, Mr. C. J.
Fokker, S. G. Nauta van der Grjjp elk 139 stemmen
en de heer A. G. Kjjn 138 stemmen, welke heeren
alzoo zjjn gekozen. De overige stemmen waren verdeeld
over verschillende personen.
Bruinisse, 19 Nov. Bij de heden gehouden
stemming voor twee leden in het college van Notabelen
der Ned. Herv. Kerk alhier werden uitgebracht 42
stemmen. Hiervan verkregen de Heeren A. van Pope-
ring Jz. 39 en D. Jumelet Wz. 29 stemmen, zoodat
beide Heeren werden herkozen.
's Gbavenhage, 18 Nov. 1889.
O heilige Nicolaas, hoeveel dankbaarheid zijn
wjj u niet schuldig? Wij, want ik bedoel zoowel
wjj menschen in 't algemeen, als wjj Nederlan
ders en Hagenaars in 't bijzonder. Niet alleen
zjjt gij de verpersoonlijking der kindervreugd ge
worden, misschien wel u ondanks, want de
faam der eeuwen zal uw menschelijke hoedanig
heden wel wat vergroot hebben en, uwe daden
tot eene legende hebben verwerkt, maar gij
verdient nog bjjzonder aller menschen dank om
dat gij juist de Decembermaand voor den tijd
van uw naamfeest hebt gekozen. Gij, in uw
alwetendheid, waarde Sint, wist toen, hoewel gij
in 't mildere zuiden woondet en werktet, zeker
reeds hoe kil en koel, hoe somber en. naargeestig,
de November- en Decembermaanden in 't Noorden
gewooulijk zijn, en boe noodzakeljjk het voor geest
en hart is 't licht der liefde, der vreugde en
der weldadigheid te doen stroomen door onze
mistige, vochtige, glibberige Hollandsche straten.
Als half November in 't land is dan beginnen
grooten en kleinen aan niets anders te denken
dan aan den 6den van Wintermaand, dan brengen
de moeders de dartelende kleinen tot ernst en
aandacht door over u te spreken, Bisschop der
Bisschoppen, dan kloppen de kleine hartjes van
verwachting en de groote harten kloppen
ook nog wel eens mêe.
Maar toch, wanneer ik heden begin aan u
mijn hulde te bieden, dan is het minder omdat
gij de vreugde in 't land brengt voor kleintjes
en grooten, dan wel omdat gij de kunst verstaan
hebt u te doen aanbidden door ieder menschen-
kind, zonder onderscheid van rang of stand, van
godsdienst of geloof. Zie, bisschop Nicolaas, wij
allen erkennen u en uw macht, christenen en
joden, orthodoxen en modernen, aristocraten en
socialisten. Ieder viert uw feest, op zjjn manier
misschien, maar toch hjj viert het! Loopen de
meergegoedeu reeds nu de winkels af om het
snufje van de nieuwste aardigheden en mooiïg-
heden te koopen, overal bereid men zich voor
om de mingegoeden in de feestvreugde te doen
deelen. Hier maakt men een uitdeeling van
warme kleeding klaar, daar worden kinderfeestjes
georganiseerd en de socialisten zelfs hoe
weinig vrede ze ook hebben met de maatschap-
pel jjke orde verlaten in dat opzicht het
oude spoor niet: zij zorgen voor feestavonden op
St. Nicolaas.
Het neulraliteits-beginsel dat in het St. Nico-
laasfeest zijn hoogste triomf mag vieren, daarop
wilde ik thans allereerst wijzen uit een algemeen
oogpunt. Wij Nederlanders, met onze twisten en
krakeelen, met ons geschreeuw op politiek-, gods-
dienstig- en maatschappelijk gebied, wij mogen
toch nog blij zijn dat er één dag in 't jaar is
waarop we ze laten rusten om slechts te denken
aan^ hetgeen kan strekken om onze kinderen
niet alleen onze eigen kleintjes maar ook die
van onze buren en vrienden en kennissen en
van een heirleger van armen en misdeelden
vroolijk te doen zijn en gelukkig te maken. Die
vreugde heeft aan 't genot van anderen, die-is
nog geen verloren schepsel en daar kan nog iets
goeds van groeien al is hjj nog zoo oud.
Waarom wij, Hagenaars, eindelijk bjjzonder
reden hebben om ons te verheugen met bet aan
staande feest? Ik zal het u zeggen: Ten eerste
denken wij nu een beetje minder over die eeuwige
spuiïugs-quaestie die als een donkere wolk over
ons gemeenteleven hangt. Wandel nu eens door
Spui- en Veenestraten, vol van rijkvoorziene
magazijnen, wie denkt dan nog over het vuile
grachtwater en de onwelriekende geuren die er
uit opstijgen. De dames, in hare sierlijke winter-
toiletjes hebben wel wat anders te doen, en gij
weet, wjj mannen volgen zoo gaarne bet voor
beeld der schoone sekse, dat wij in dezen tijd
over niets anders durven spreken, dan over het
nieuwste kinderspeelgoed en de fraaiste surprises.
Maar er is nog een andere redefa tot blijdschap
voor de Hagenaars. Zonder het aanstaande feest
zou bet in de Koninklijke residentie allerbedroe
vendst stil zijn. Sedert onze Koning eu zjjn Hof
