ZIERIKZEESCHE NIEUWSBODE. Donderdag 14 November 1889. Directeur-Uitgever J. WAALE. NIEUWSTIJDINGEN. Toolsche Brieven. Verschijnt DINSDAG, DONDERDAG en ZATERDAG. De prijs per 3 maanden is f 1.30, franco per post f 1.60. Noord-AmerikaTransvaal, Indië enz. verzending eens per week, f 10,per jaar. 46ste JAARGANG. No. 5771. Advertentiënvan 13 regels 30 Cts., meerdere regels 10 Cts.kunnen uiterlijk tot des Maandags, Woensdags en Vrijdags voormiddags 10 ure bezorgd worden. Groote letter wordt naar plaatsruimte berekend. Transvaal. Johauncsburgf. Aan het Dagblad schrjjft de Transvaabche briefschrijver van daar onder anderen het volgende: «Daar was dan eindelijk Johannesburg, het wonder van Zuid-Afrika, de hoofdplaats van Witwatersrand, het middelpunt der goudD jjverheid van het zuid-oostelijk gedeelte der Transvaal, de plaats waar millioenen dagelijks verhandeld worden, en waarop thans de blikken der 8peculeerende menschheid vol verwachting onop houdelijk gericht zijn! Ik rees op van mjjn zitplaats om die stad vol beloften te aanschouwen en ontwaarde in het door lage heuvels ingesloten terreineen oceaan van stof, eene gele zee van met zanddeeltjes bezwangerde huisenhooge wolken en torenhooge wind hozen, in welke men met moeite ten net van rechte, elkander regelmatig kruisende straten en een breed vlak van dofgrjjze platte metalen daken vermocht te onderscheiden. Die lucht van fijne, droge, steeds beweeglijke stof is vooir Johannesburg eeo even gewoon verscngnsel als voor Napels de heldere blauwe lucht, voor Londen de mist, voor Edinburg do regen. De inwoners leeren zich daarin schikken als in het onvermijdelijke; want ze weten dat voorloopig althans wegens de afwezigheid eoner straatbevloering tegen de stof even weinig te doen is als tegen de muskieten in het zomersche Amsterdam. Sommigen beschutten hunne gezichtsorganen met brillen van gaas; enkelen be schermen hunne ademhalingswerktuigen met een stukje gaas voor den mond (respirator) of met een sluier; de groote menigte evenwel wandelt, onverschillig voor de mogelijke gevolgen, door de immer met een laag fijn roskleurig poeder bedekte, ongeplaveide straten; terwijl iedere voetstap, iedere tred van paard, ezel of os, iedere wenteling van een wagenrad, iedere flauwe zucht van den wind bijdragen tot instandhouding van den stof nevel, welke zich vasthecht op uwe kleeaereo, aan gezicht en handen, en doordringt in uw neus, mond en longen. Doch niettegenstaande deze achadeljjke en kwaad aardige atmosfeer en de betrekkelijke scbaarschte en onbetrouwbaarheid van het drinkwater Johannesburg tot een zeer ongezonde stad doen zjjn en de dood er met verrassende snelheid menigvuldige slachtoffers, meest longzieken, pleegt te maken, zoo schijnt niettemin de aantrekkingskracht van het goud zóó onweerstaan baar te wezen voor het ondernemingsvolle, winzuchtige, blanke ras, dat niets den nooit rustenden stroom van Afrikaanders, Engelschen en Duitschers vermag te temperen. En hoewel Johannesburg voor den ver wenden westerling niet de minste bekoorlijkheid bezit, integendeel schier niets dan stuitende eigenschappen vertoont, toch breidt zjj zich uit met ongeloofelyke snelheid en verrijzen er de huizen en paleizen uit den grond met een van buitengewone geestkracht getuigende, bewondering afdwingende vaardigheid. Inderdaad mag Johannesburg »het wonder van Zuid- Afrika" genoemd worden. Nog pnB drie jaar geleden was de plek, waar thans de stad staat, slechts kaal veld, met het eigenaardige ruige karakter, hetwelk de goudvormingen van den bodem plegen mee te deelen. In den zomer placht het vee van eenige weinige, ver uiteengelegen boerenplaatsen rustig te grazen boven sluimerende goudriflen. Op eens weerklonk de mare dat aan den Witwatersrand edel metaal was gevonden. Spoedig daarna Juni 1886 werd de streek als goudveld geproclameerd. Thans leveren de goudmijnen om Johannesburg maandelijks 40 50 duizend onsen goud op, 45 per ons, om tot 100 aan te groeien, zoodra de ontbrekende machinerieën zullen zjjn aan gevoerd en de ontginning in vollen gang zal gebracht wezen. De stad zelve verliest alleDgs haar uiterljjk van schamele nederzetting eener oorspronkelijke en have- looze bevolking van del vers. Geleidelijk maken de lage, dikwjjls onooglijke huisjes van gebogen ijzeren of van blikken platen plaats, voor hooge, monumen tale steeuen gebouweD, waarin weelderige winkels en magazijnen, druk bezochte kantoren, bureaux en bars zich vestigen. Geheele reeksen van nieuwe en ruime woningen zjju in aanbouw, en zoo groot is de be hoefte aan een onderkomen, dat, terwijl de metselaars en timmerlieden nog bezig zijn met de bovenverdie pingen, de lagere reeds dienst doen als toevluchtsoorden voor de hongerenden en dorstigen, of tot andere nut tige doeleinden op handelsgebied zjjn iogericht. Ook is een nieuw beursgebouw in wording; om niet eens te sprekeu van de clubs en villa's, welke een sieraad beloven te worden voor de zoo groeizame jeugdige stad. Een aantal kerken en kapellen, twee schouwburgen en een renbaan zullen binnenkort bjj avond electrisch verlicht worden. Het merkwaardigste in den snellen groei van Jo hannesburg is het feit, dat bijna alles wat men er ziet, menschen en zaken, er per post- en ossenwagen heen gesleept is. De naaste punten, die met het treinecnet verbonden zjjn (Biggersberg van Natalsche, Kimberley van Kaapsche zijde) liggen ettelijke dagreizen van de goudstad verwijderd. De tusschenliggende opening wordt aangevuld door een heirleger van ossenwagens voor het goederen- en immigrantenvervoer, en een geregelden dienst van diligences voor de meer gegoede reizigers. Niemand heeft het aantal wagenvrachten geteld, dat noodig is om een stad met thans 20 duizend inwoners te doen verrijzen en te onderhouden, ze te vullen en gevuld te houden met alles, wat een veeleischende, met goud spelende en enkel goud voortbrengende menschenmassa kan verslinden en versljjten. Dit maakt er het leven ook duurder dan in andere koloniale steden. Kopergeld is er totaal onbekend; de kleinste munt (de driestuiver) is schaarsch, beneden de sixpence (zes stuiver) kan men er bijna niets koopen. De loonen zjjn wel hoog, doch de koopkracht van het geld is gering. Toch kunnen jjver en onder neming er vooruitkomen. Even rjjk als Johannesburg is aan geldkantoren, even arm is het aan boomen. Men zoekt ze er te ver geefs. Het is een belangrjjke stad, doch ik gun zelfs mjjn vjjand niet er lang te wonen." Afrika. De correspondent van de New-York Herald te Zan zibar, die Stanley is tegemoet gezonden met genees middelen, waaraan deze behoefte moet hebben, seint van 10 dezer aan zjjn blad, dat kapitein Wissmann hem heeft medegedeeld, dat hjj Stanley gerust tegemoet kan gaan, om hem chinine, tabak enz. te brengen. De kapitein zal hem een escorte medegeven, dat zich bjj zjjn manschappen zal voegen, mits hjj reist ODder de Duitsche vlag. De Duitsche regeering heeft kapitein Wissmann geseind, den correspondent alle gewenschte assistentie te verleenen. Oost-Indië. Eene onaangename vergissing wordt door de Sa- marangsche Locomotief gemeld: Een Indisch ambtenaar laat zich twee attesten geven natuurljjk door verschillende dokters één ten bewjjze dat hjj volmaakt gezond is, voor de levens verzekering, en één dat zjjne gezondheid in den laatsten tjjd veel te wenschen overlaat, om verlof te krjjgen. In der baast sluit bjj echter het eerste attest in bjj zjjn rekest om verlof, terwijl hij het tweede doet toe komen aan den agent der assurantie-maatschappjj. On- noodig te zeggen, dat de man noch verlof kreeg, noch verzekerd werd. Amerika. De sneeuwstorm in Nieuw-Mexico moet 7 herders, 20,000 schapen en verscheidene duizenden stuks groot vee hebben doen omkomen. Twee spoortreinen waren een week ingesneeuwd; de passagiers moesten veedooden en het vleeBch op van de voertuigen gemaakte vuren braden, om in het leven te bljjven. In den staat Kentucky hebben twee leiders der republikeinsche partjj, na geruimen tjjd met elkander overhoop gelegen te hebben, het wapen van het woord verwisseld voor pistool en mes. De een, Swope, schoot den ander, Goodloe, in den buik, en wondde hem zoo gevaarljjk, dat er voor zjjn leven gevreesd wordt. Goodloe heeft echter nog tjjd gehad Swope met dertien messteken naar de andere wereld te helpen. In kolonel Goodloe, die lid van het Congres was, verliest president Harrison een warm aanhanger en een zjjner ver trouwdste vrienden. Engeland. Het Engehche stoomschip »Queensland", komende van Baltimore, is op de jersche kust vergaan; do «General Picton" is, op reis van Engeland naar Iquique, in volle zee verbrand. Spanje. Den lOden dezer zjjn te Madrid bijeenkomsten van anarchisten gehouden, ter gelegenheid van den ver jaardag der terdoodveroordeeling van de anarchisten, die in 1887 te Chicago opgehangen zjjn. Schering en inslag van de redevoeringen, die gehouden zjjn, was: omverwerping der bestaande maatschappij. De rjjk- dommen moeten verdeeld worden en allen in de maat schappij moeten geljjk zjju. Eenige rustverstoring heeft er niet plaats gehad. Italië. Rome* 12 Nov. Galetti, markies van Cambiaggi, zaakgelastigde van Italië te Tanger, die het slachtoffer werd van straatroovers, is zóó ernstig gewond, dat hjj bediend is. De regeeriog heeft van Marokko ge- ei8cht: bestraffing der misdadigers, teruggave der ge stolen waarden en eerherstelling der Itahaansche vlag. Een gedeelte der vloot heeft order gekregen zich gereed te houden, Volgens de Standard verklaarden de geneesheeren van den Paus, dat deze vroeger of later plotseling zal sterven. In verband hiermede heeft de Paus verschil lende beschikkingen genomen. Waarschijnlijk is dit feit de aanleiding geweest tot een serie geruchten over een plotselinge ongesteldheid, die den Paus na afloop van den lijkdienst voor den Koning van Portugal zou hebben overvallen. Turkije. Konstautinopel, 11 Nov. De Sultan deed de Grieksche Regeering berichten, dat hjj in zake de woelingen op Crcta volledige amnestie schonk. Duitschland. In den sneltrein van Parjjs naar Keulen is tusschen Rothe Erde en Aken een lamp gesprongen in een dames-slaapwagen, waardoor de bedden in brand ge raakten. De verschrikte passagiers sloegen de ruiten stuk en schreeuwden om hulp. De rem werkte gelukkig terstond, de trein bleef staan en het personeel bluschte den brand met eenige emmers water. Eene der damcB had zich aan den pols bezeerd, doch overigens kwam men met den schrik vrjj. Er was nogal materiëele schade aangericht. België. Donderdag 14 Nov. zal de zaak Corvilain-De Lannoy voor de rechtbank te Antwerpen (bekende buskruit fabriek) behandeld worden. Men vermoedt dat de be handeling eene gansche week in beslag nemen zal. Een zonderling ongeval heeft te Luik plaats ge had. Een tandmeester had zich een klein wondje aan den vinger veroorzaakt bjj het trekken van eeu tand. De vioger zwol op tot aan den arm en de heelkundige was verplicht, ten prooi aan eene hevige koorts, te bed te gaan liggen. Een dokter ontdekte met het microscoop een zeer klein deeltje van den bedorven tand in de wond. Men vreeBt dat de arm van den tandmeester zal moeten worden afgezet. Nederland. Voorbui-g, 11 Nov. Den 6n dezer stond in een der bladen eene advertentie, waarbjj verschillend per soneel voor eeu waterschap werd gevraagd; welk stond er niet bjj. Gegadigden moesten hunne brieven, voor zien van twee postzegels, zenden aan den boekhandelaar C. L. Dabl alhier. De gemeente-politie, onder wier oogen genoemde advertentie kwam, onderstellende, dat hier oplichterij in het spel kon zjjn, vervoegde zich bjj dien boekhandelaar, die haar mededeelde, dat er reeds een 170tal brieven waren ingekomen en dat er zich bovendien velen bjj hem perBOonljjk, zelfs uit Den Holder, hadden vervoegd om inlichtingen. Toen nu Maandag de inzender dier advertentie de brieven opvroeg en in ontvangst had genomen, stond er eensklaps een gemeenteveldwachter voor hem, die hem eenige vragen deed, waarop hij niet voldoende kon of wilde ant woorden. In arrest genomen, bekende bjj, dat zjjn doel was postzegels in te zamelen. De man, die aan den boekhandelaar den naam van Yan den Burg had opgegeven, noemde zich thans Valkenier de Greeve, en zeide uit Delft afkomstig te zjjn. *s Gravenhage, 11 Nov. Sedert eenigen tjjd zjjn zoowel in binnenlandsche als in bnitenlandsche dagbladen berichten opgenomen omtrent gruwelen, welke op het eiland Lombok door een Arabischen handelaar jegens ontvluchte en door hem weder op gevatte slaven zouden zjjn begaan, welke daarop nederkomen dat die personen, na de wreedste mishan delingen te hebben ondergaan, ter dood zouden zjjn gebracht of den dood zouden hebben gevonden ten gevolge van onmenscheljjke folteringen. De Gouv.-Gen. van Nederl.-Indië heeft onmiddelljjk een onderzoek ter plaatse doen instellen, waarvan als voorloopige uitkomst kan worden medegedeeld, dat de vorsten op genoemd eiland de ten laste gelegde wreed heden ontkennen, ook in een brief aan den resident, en zelfs tegenspraak verzoeken in de officieele courant, met vervolging van de verspreiders van het gerucht. Volgens hen zouden alleen twee manneljjke slaven, wegens ontvluchting, overeenkomstig 'a lands wetten, zjjn gevonnist en gedood; doch zou er geen mishande ling hebben plaats gehad van vrouwen, die na een korte hechtenis zouden zjjn vrijgelaten. De Minister van Binnenlandsche Zaken heeft bjj eene algemeene aanschrjjving de voorschriften ter uit voering der 7e algemeene tienjarige volkstelling nader toegelicht. Aan de Commissarissen des Konings wordt opnieuw eeu nauwlettend toezicht op het werk aan bevolen. Tevens heeft de Minister aan de Commissarissen des Konings een aantal publicatiën verzonden, beBtemd om in het begin der maand December in iedere gemeente te worden aangeplakt. Daarbjj worden de ingezetenen op hunne verplichtingen met betrekking tot de volks telling gewezen, en op nauwkeurige en volledige in vulling der kaarten aangedrongen. Tot dusver zjjn er bjj de Eerste Kamer 278 adres sen tegen de schoolwet ingekomen. Ilotterdam, 12 Nov. Ter veemarkt van heden (Dinsdag) waren aangevoerd1713 runderen, 329 vette, 13 nuchtere kalveren, 1783 schapen, 414 varkens, 245 biggen. Runderen le qual. 76, 2e qual. 70, 3e qual. 64, kalveren le qual. 95, 2e qual. 92l/5, 3e qual. schapen le qual. 65, 2e qual. 60, 3e qual. varkens le qual. 27, 2e qual. 26, 3e qual. 25 ct. Kt*y.l>l>oii<lijIce. In de raadsvergadering van Zaterdag jl. is tot secretaris en ontvanger der gemeeote Krabbendjjke benoemd de heer Elenbaas, onderwjjzer te Kruiningen, met 5 van de 6 stemmen. Op den heer De Groot, beambte ter secretarie te Katwjjk en no. 1 der aanbevelingsljjst, werd ééne stem uitgebracht. Goes, 11 Nov. Onder vele bljjken van wel verdiende achting en belangstelling vierde gisteren de heer A. van Schelven, hoofd der openbare school B alhier, zjjn zilveren ambtsfeest. De heer van Scbelvea was achtereenvolgens als onderwjjzer te Zierikzee, Oudbejjerland en nogmaals te Zierikzee werkzaam. SiDds 1870 is ZEd. hoofdonderwijzer, eerst te 's Graven polder en sedert 1 Nov. 1876 alhier. Ooderwjjzers en oud-onderwjjzer8, leerlingen en oud-leerlingen hebben dien dag tot eon onvergetfclijken gemaakt. De school was prachtig versierd; onderwjjzers en leerliogen had den zich daartoe bejjverd. Onder de verschillende geschenken, die den jubilaris werden vereerd, noemen wjj als hoofdgeschenk een prachtige driepits-gaskroon, geschenk van onderwjjzers en leerlingen, welke onder een gepaste toespraak door den onderwjjzer Goedbloed werd overhandigd. De kin deren werden beden door den jubilaris onthaald. Dat het werk van den heer van Schelven zeer wordt gewaardeerd, is algemeen bekend. Dat kunnen de velen uit den mingegoeden burgerstand getuigen, die de heer van Schelven voorthielp om, na zjjne school verlaten te hebben, aan de H. B. school of elders onderwjjs te ontvangen en die thans een flinke betrekking in de maatschappij bekleeden. En niet alleen de kinderen, die vlug in 't leeren zijn, hielp hjj voort, maar ook minder met geestesgaven bevoorrechten, trachtte hjj op te wekken en tot volharding te bewegen, terwjjl hjj ongelukkigen eene plaats aan opleidingsscholen wist te bezorgen. Het willekeurig verzuim, veelal in slordigheid der ouders zjjn oorzaak vindend, bestreed hjj zooveel hjj dit kon. De heer van Schelven is daarenboven een man uit één stuk, die niet tevreden is met zjjn leerlingen onderwjjs te geven voor de school, maar hen ook tracht te vormen tot nattige leden der maatschappjj. Geen wonder, dat zjjne leerlingen en vele Goese- naars, den feestdag van dezen onderwjjzer niet onop gemerkt hebben laten voorbjjgaan. Goes, 12 Nov. Kalm, bjjzonder kalm, is het op den besten toondag. Koeien, o natuurljjk; pracht exemplaren, die bewjjzen dat de Zuid-Bevelandsche boer met zjjn tjjd meegaat. Maar bjj na alles ontbreekt wat dien besten toondag tot een eigenljjken kermisdag maakt, tot zelfs de carouBsel is absent. Een oud GoeBenaar gaf als zjjne meening te kennen, dat er te weinig drukte in de portemonnaie is om veel drukte op de straat te maken. De oude man kon wel geljjk hebben. Scherponisse, 11 Nov. De vereenigiDg »Tot Nut en Ontspanning" heeft dezen winter 25 jaren bestaan, de eerste vergadering voor dit seizoen werd gehouden op Vrjjdag 8 Nov. Als redenaar was de heer L. Heg boer aangewezen, doch-door geringe opkomst kwam er van de lezing niets, noch van eenige bjjdrage. Deze vereeniging heeft sedert eenige jaren haar bloeitjjd achter den rug. Zjj was eertjjas een aan trekkingskracht niet alleen voor deze gemeente, maar voor alle plaatsen van het eiland, nu schjjnt zjj hare ontbinding nabjjwjj betreuren het, dat men niet meer prjjs stelt op eene vereeniging, die 25 jaar achtereen zoo menige nuttige en gezellige avond opleverde. Mocht zjj als eene schjjndoode herleven! Zierikzeo, 12 Nov. Als een bjjzonderheid in den tegenwoordigen tjjd deelen wjj mede, dat J. B. van Hekke heden 25 jaar tuinbaas is geweest op de buitenplaats «Zorgvliet" onder Noordgouwe, bjj de familie Schuurbeque Boejje. Heden morgen ontstond brand in 15 mud onge- bluschte kalk, geborgen in het vooronder van het beurtschip van A. van Djjk, waarbjj waarschijnlijk water gekomen was. Men mocht er spoedig in slagen den brand te blusschen. Zekere S., knecht bjj den landbouwer de V. onder Noordgouwe, had j.l. Zondag te Dreischor deelgenomen aan eene vechtpartjj, waarbjj hjj ook van een vuur wapen had gebruik gemaakt. Sedert werd bjj vermist, totdat men heden morgen zjjn ljjk opgehangen op de hofstede vond. Benoemd tot wethouder te Ouwerkerk, in de plaats van den heer B. Giljam, die zjjn ontslag als zoodanig had genomen, de heer Johs. Romejjn. Door de liberale kiesveneeniging te Renesse is be sloten, een adreB te richten aan de Eerste Kamer der Staten-Generaal met verzoek, het aanhangig wetsvoor stel in zake het lager onderwijs te willen verwerpen. Door den raad der gemeente Culemborg is tot gemeente-chirurg benoemd de heer J. Hocke Hoogen- boom, arts te Vlissingen. Maandag werd te Ovezand een varken geslacht van ruim 400 pd. Het dier had in de maag twee levensgroote ratten. Dat is een vernieuwd bewjjs voor de stelling dat varkens ratten met smaak consumeeren en maakt een voortdurend toezicht op varkensvleesch dringend noodig, daar meermalen gebleken is dat de ongure ratten ver spreiders van trichinen zjjn. ...4 De Rotterdarasche Lloyd hoeft besloten over te gaan tot den bouw van twee nieuwe stoomsehepen, welken bouw zal plaats hebben bjj de Koninkl. Maat schappjj >de Schelde" te Vlissingen. Volgens het overzicht van de bevolking der Nederlandsche krankzinnigengestichten, opgenomen in de Psychiatrische bladen, waren in die gestichten op 1 Januari 1889 aanwezig 2906 mannen en 2940 vrouwen, dus te zamen 5846 krankzinnigen, ongeacht do ljjders in het St. Antonius gesticht te Rotterdam, en in de kleine gestichten te Haarlem en te Goresel verpleegd. Donderdag j.l. heeft op het Waasenaarsche Slag, onder de gemeente Waasenaar, een duel op het pistool plaats gehad tusschen baron d'A. v. G., le luitenant der jagers, en den student P. uit Leiden. Het wisselen der schoten is zonder verwonding van eene der partjjen afgeloopen. De geruchten, volgens welke een der duellanten in den schouder zou zjjn getroffen, zjjn derhalve ongegrond. De justitie heeft zich het geval aangetrokken en een onderzoek doen instellen. De justitie uit Maastricht heeft zich Maandag naar Stein begeven, waar een persoon vermoord op den weg is gevonden. Bijzonderheden ontbreken. De Amsterdamsche barbiers en kappers hebben definitief besloten met 1 Jan. 1890 des Zondags na 1 uur niet meer te werken, om, mocht de proef gelukken, met primo Mei den geheeleu Zondag tot rustdag te twee revolverschoten te hebben gelost, die haar echter niet troffen, heeft hjj het wapen tegen zich zei ven gekeerd en zich van het leven beroofd. De schok van de ontploffing der projectielen door het noodlottig kanonschot van een artillerist-zelfmoor denaar in het artillerie-park te Arnhem op Donderdag j.l. is te Ubbergen-Beek allerwegen, vooral aan den voet en op de helling van den Hunnerberg, duidelijk waargenomen. Huizen toch trilden daardoor op hunne grondvesten, terwjjl ramen, deuren of andere voor werpen rinkelden, zoodat enkele bewoners beangst hunne huizen verlieten. Men was algemeen van meening met een aardbeving te doen te hebben gehad, totdat de dagbladen opheldering omtrent het ongewoon ge weldig verschjjnsel brachten. De afstand tusschen de punten van waarneming en de plaats des onheils is hemelsbreedte p.m. 3 uren. Te Groningen heeft Zondagavond ongeveer 10 uur eene ernstige verwonding plaats gehad. Zekere Jacobus van Oort, oud 13 jaar, stond in de Kleine Gelkingestraat te praten met een jongen en een meisje van ODgeveer denzelfden leef tjjd, toen hun al daar passeerde Hendrik Velleman, oud 14 jaar, een jeugdig koopman in galanterieën, die hun scheldwoorden toevoegde. Een der knapen riep hem toen een beleedigend woord toe, waarop Velleman een vleeschmes, hetwelk hjj voor zjjne moeder had gekocht, te voorschjjn haalde, op van Oort toeliep en dezen daarmede twee wonden toebracht, eene nabij het linkeroor en eene in de borstkast tusschen de 7de en 8ste rib. Onder het uitspreken van de woorden »o God! hjj steekt me in het hart", zonk het slachtoffer ineen, doch werd spoedig liefderijk opgenomen en verbonden door en ten huize van den heer J. Rejjenga, arts aldaar. De wond nabjj het linkeroor bleek van geen be- teekenis te zjjn, maar die in de borstkas, eene groote gapende wonde schuin van boven naar beneden toe gebracht, deed den geneesheer het ergste vreezen." De dader is door de politie in hechtenis genomen en heeft zjjne schuld bekend. Een persoon te Opende (Grom), arbeider en han delsman, die nog geen jaar gehuwd is, kwam thuis van zjjn werk. Zjjn vrouw was er niet, maar op de tafel stond met krjjt geschreven «Wordt niet ongerust over mjj, ik ben weggegaan en kom niet terug". Ver schillende voorwerpen, die zjj in de huishouding ge bracht had, waren met haar verdwenen. Te Meedhuizen (Gron.) is de arbeider B. door een stier zoo gevaarljjk aangevallen, dat de man aan de olgen overleden is, eene vrouw en 5 jeugdige kin hulpbehoevend nalatende. gevolgf deren 1 KERKNIEUWS. Da heer M. Keulemans, predikant bjj de Chr. Ger. gemeente St. Pieterstraat te Middelburg en naar die gemeente te Zierikzee beroepen, nam Zondag avond in de Waalsche kerk afscheid van zjjne gemeente naar aanleiding van Hebr. Xin 8. Na een hartelijk af scheidswoord, door den heer A. Littoojj den scheidenden predikant gewjjd, zong hem de overtalrjjke schare het 4e vers van psalm 121 toe. De Heer J. van Haeringen, predikant bjj de Chr. Ger. Gera. te Werkendam, heeft voor het beroep naar die gemeente St. Pieterstraat te Middelburg bedankt. Beroepen bij de Herv. Gemeente te Haamstede ds. J. F. L. Boonacker te Oterleek. Beroepen te Sirjansland Th. Hoog J.Mz. te Hei voort c. a. (N.-B.) Goes, 10 Nov. Aan het einde der godsdienst oefening, die heden ochtend van wege den Potestanten- bond in de doopsgezinde kerk gehouden werd, deed de voorganger, ds. Kielstra vao Middelburg, mededeeling, dat eeu twintigtal leden van de Nederlandsch Herv. en andere gemeenten hunne attestatie bjj de doopsge zinde gemeente hadden ingeleverd, of zich daarbjj hadden aangesloten. Deze, wier namen werden afge lezen, werden verzocht na afloop der oefening te bljjven, ter bespreking van gewichtige aangelegenheden. Zoodoende zal dan weer de doopsgezinde gemeente van Goes, waaraan geheel Zuid-Beveland verplichting heeft, omdat van de doopsgezinden te Goes in de 16e eeuw de reformatorische beweging in dat eiland uitging, herleven. Maandag namiddag heeft te Arnhem zekere M., die reeds voor geruimen tjjd de echteljjke woning had verlaten, onder de viaduct der Janspoort een aan slag op het leven zjjner vrouw gepleegd. Na op haar Een merkwaardig verschijnsel in onze schaarschheid aan predikanten. En toch is het ambt van dominee tameljjk goed bezoldigd en achtings waardig. Bovendien is de leeraar der gemeente niet overstelpt met ambtsbezigheden. Menig andere positie presteert bjj geljjke belooning meerdere en zwaardere diensten. Ondanks al deze voordeelen, is dit ambt bij de studeerende jongelingschap niet gewild. Men studeert liever voor advocaat, ingenieur (civiel of niet civiel) of arts, al weet men, dat deze geleerden elkander in den weg loopen om in de maatschappjj geplaatst te worden. Het wemelt in ons land van Mrs. in de rechten zonder prakt jjk, die hunkeren naar een postje buiten de balie of rechtszaal. En ingenieursHoe- velen loopen er niet rond, wier diploma een kapitaal zonder interest is! Zjjn de studenten, die thans in de medicjjnen studeeren, eens klaar, dan zal het platte land, eveneens als nu de steden, over-voorzien wezen van Aesculapen. De studie der godgeleerdheid schjjnt verdrongen door de beoefening der exacte wetenschappen. Voor waar een teeken des tjjds! Ook in ons eiland ondervinden wij de gevolgen van het gering getal bedienaars van de Ned. Herv. Kerk. Wij beleven hier werkeljjk een domineesnood. Van de 8 predikantsplaatsen zjjn er 5 vacant. Er zullen derhalve kerken zjjn, waar de kansel den ganschen Zondag ledig zal staan. Gelukkig, dat de kerkeraden een middel weten om ook zonder dominee kerk te houden. Zjj bevorderen den voor zanger een voudig tot voorganger en de zaak marcheert toch. Genoemde titularis leidt dan de godsdienstoefening en doet net als een heusche domineebehalve dat hjj een gedrukte preek leest. De dominees lezen ook wel, maar toch hebben zij geen gedrukt boekje voor zich. En al heeft de een ook al meer talent dan de ander om den toon, de houding en gebaren van een kanselredenaar na te bootsen, toch valt er in den regel niet te klagen over de opkomst der gemeente, wat in de eerste plaats kerk en armen ten goede komt. De Tolenaars zjju op enkele uitzonderingen na, bepaald kerksch. Of zij ook voorbeeldig gods dienstig zjjn, is een andere vraag. Kerkmin en gods dienstzin gaan niet altijd hand aan hand. Wat de taak van de overheden der vacante kerken zeer moeielijk maakt, is de doleerzucht, die zich ook hier vertoont onder de leden der Ned. Herv. Ge meenten. Natuurljjk dienen zjj, bjj ontstentenis van den herder, te waken, dat de kudde bjjeen gehouden worde. En in een kudde zonder herder, dwaalt zoo licht een schaap af. Nu telt de doleerende partjj hier niet veel aan hangers en bovendien behooren de meeste tot de zoogenoemde smalle gemeente, zoodat zjj slechts op kleine schaal het scheurmaken kan uitoefenen. Niet alleen «geen geld geen Zwitsers", maar ook geen geld geen dominees. Er zijn, meen ik, 3 doleerende gemeenten, waarvan 2 vroeger afgescheiden waren en reeds een kerkgebouw hadden. In ons stadje alleen is een doleerend kerkje verrezen. Geen van deze gemeenten heeft een eigen pi'edikant. Zjj moeten zich behelpen met rondtrekkende dominees of oefenaars. En zelfs lang niet iederen Zondag kunnen zjj zich de uitgaven van reis-, verbljjfkosten, enz., getroosten, die de overkomst van d.e predikers na zich sleept. De Toolsche gemeente heeft indertjjd een predikant beroepen, doch naar men zegt zjjn de fondsen inder daad niet van dien aard, dat zjj voldoenden waarborg geven tot het aangaan van een dergelijke financieel© verbintenis. Reeds bjj den bouw der kerk moet zich de geringe draagkracht harer geldmiddelen geopenbaard het getal gedeeld n 6 maal Op godsdienstig: of juister kerkelijk gebied, is er in het stedeke Tolen heel wat voorgevallen, sedert daar een volgeling van Kuyper de gemeente geleid heeft. Bespotteljjke en bedroevende dingen zjjn er geschied. Het lust mij niet een bloem lezing der gebeurde zaken te geven. Dit is zeker, dat de menschen er door verbitterd in plaats van verbeterd zijn. Na het vertrek van dezen geesteljjken bewinds man zetten enkele broeders den aangebonden strijd tegen de synodaalgezinden voort, maar het atrijd- vuur woedt niet meer zoo fel. Het is wellicht geen gewaagde voorspelling, dat het beeld van de rookende vlaswiek weldra van toepassing zal zjjn op deze kerkelijke partjj. De godsdienst heeft veel goeds gebracht; de kerkleer niets anders dan haat en tweedracht! Dl XI. IntreKonden Stukken. Voorstel tot wijziging van het Tarief der Havengelden. Reeds bij herhaling heeft onze Gemeenteraad dit voorstel op de agenda zien verschijnen en het laat zich aanzien, dat nu weldra daarover beslist zal worden. Wij betwijfelen of aan dit voorstel wel de aandacht gewijd is, die het verdient, en wenschen het daarom met een enkel woord bij het publiek in te leiden. Wat het voorstel beoogt is het kortst uit te drukken met: verhooging van het Havengeld en de abonnementen van de binnenschepen (stoombooten en zeilvaartuigen). Volgens het voorstel zoude voortaan worden geheven van schepen: V'.m 1 tot beneden 50 ton 2 Ct. per ton. 50 100 4 d j> 100 450 5 s 150 200 6 n en voor iedere 50 ton daarboven '1 Cent per ton meer. Het abmnemeyit zal (voor hen, die daartoe in aan merking kunnen komen) worden berekend naar het reizen in het jaar, waarover het abonnement loopt, g door 20, met dien verstande, dat nooit minder dan en niet meer dan 10 maal het enkelvoudig tarief zal worden betaald. Laat ons eens nagaan hoe voor de hier tehuis behoorende schependit tarief zoude werken tegenover het bestaande tarief van 2 Cent per ton voor zeilschepen en 5 Cent voor stoombooten, met een abonnement van 3 maal het Haven geld. Voor deze is het zoo goed als regel, dat ze ge abonneerd zijn; er wordt dus voor betaald 6 Cent per jaar voor zeilvaartuigen en 15 Cent voor stoombooten. Hoeveel zoude dit volgens het voorstel voortaan zijn? Dit valt niet gemakkelijk zoo in eens te zeggen. Om het tarief toe te passen, zooals het voorgesteld is, moet van ieder vaartuig boek gehouden worden, wanneer het aan komt en wanneer het vertrekt. Op het einde van het jaar worden de reizen samengeteld en door 20 gedeeld. Het getal dat men dan verkrijgt is het aantal malen, dat men het Havengeld moet vermenigvuldigen voor het jaarlijksch abonnement. Hel kan echter niet minder dan 6 maal en niet meer dan 10 maal zijn. Het mag niet juist practisch genoemd worden om zulk een maatstaf te stellen, die ons geheel nieuw, maar zeer weinig aanbevelingswaardig toe schijnt. De belanghebbenden behooren zelf boek te houden, de Havenmeester zal dit evenzeer moeten doen en als na alloop van het jaar de verrekening moet plaats hebben, worden die svederzijdsche aanteekeningen vergeleken. Wie zal uitspraak doen, als er verschil blijkt en het aantal reizen bij beide niet gelijk is? Wie kan er instaan voor juiste aanteekeningen, nog niet zoozeer voor de grootere vaartuigen, die niet zooveel reizen maken, maar b.v. voor de klaarboot, voor ballasthalers, vletters en dergelijke, die zonder vasten regel, dikwijls bij nacht en ontij moeten varen? En als de deeling niet tot een even cijfer, als uitkomst, leidt, hoe dan? Moet men dan benaderen en naar welken regel? Het is geen gelukkige inval geweest het abonnement op die wijs te regelen. Maar, vragen wij, is die geheele omhaal tot iets dienstig? Wij meenen dit te moeten betwijfelen. Als een schip 120 of minder reizen per jaar zal gemaakt hebben, zal het abonnement in ieder geval het zesvoudig Havengeld zijn. De vaartuigen, die meer dan 120 reizen maken, zullen alleen de heele kleine en de stoombooten zijn. Dit in aanmerking nemende, dan zoude vrij wat beter een vasten, niet zoo aan het aantal reizen vastgeknoopten maatstaf kunnen gesteld zijn. Bepalen we ons echter bij het voorgestelde, en wel bij die vaartuigen, waarvan het zeker is, dat ze geen 12U reizen per jaar zullen maken. De klasse beueden de 50 ton, zal het dubbele van het tegenwoordige Havengeld moeten betalen. Met den ter visie gelegden staat in handen, rekenen wij daaronder b.v. A. van der Hucht, de vaartuigen van P. Ribbens, H. Zigmondt, J. C. F. Pankow, G. van der Linde, M. Beije, J. de Rijke, E. Freeke, enz. De klasse van 50 tot beneden 100 ton zoude 24 cent oi 4 maal het nu gehevene moeten betalen. Schipper A. van Dijk komt daardoor van circa f 3,50 tot 14; C. van der Ploeg van ruim f 3 tot circa f 12,50; M. van der Ploeg van bijna f 6 tot zoo ongeveer f 24; zoo is ook het geval met L. de Ronde, J. Vermeulen en J. de Vries, die alle tot het viervoudige van het bestaande havengeld worden opge voerd. Hierop volgt de klasse 100 tot beneden 150 ton, waarvoor het abonnement 30 cent zal bcloopen. Dit betreft L. Anker, die van p.m. f 6,50 tot ruim f 33 wordt verhoogd en 11. Berrevoets van ruim f 6 tot p.m. f 32 per jaar. De meest misdeelde van de geabonneerde zeilvaartuigen is de „Noach" van schipper J. var. de Velde. Deze wordt bevorderd van 6 centtot een abonnement van 36 cent alzoo van ruim f 6 tot ruiin f 66 per jaar Dit alles betreft zeilschepen, waarvan het te verwachten is, dat ze minder dan 120 reizen! zullen maken. Voor de stoomschepen die thans 15 cent per ton per jaar betalen, is dit anders; deze maken meest alle meer dan 120 reizen en van deze kan dus alleen gezegd worden, dat afhankelijk van het meer ol' minder druk varen het havengeld zal loopenalleen voor de „Zierikzeesche Koophandel" (95 ton) kan gerekend wordendat het abonnement tot 6 maal 4 of 24 cent zal stijgen en voor de „Stad Zierikzee No. 2"

Krantenbank Zeeland

Zierikzeesche Nieuwsbode | 1889 | | pagina 1