ZIERIKZEESCHE NIEUWSBODE.
Zaterdag 28 September 1889.
Feuilleton.
Verschijnt DINSDAG, DONDERDAG en
ZATERDAG.
De prijs per 3 maanden is f 1.30, franco per post
f 1.60.
Noord-AmerikaTransvaal, Indië enz. verzending
eens per week, f 10,per jaar.
46ste JAARGANG. No. 5751.
Directeur-Uitgever J. WAALE.
Advertentiënvan 13 regels 30 Cts.
meerdere regels 10 Cts.kunnen uiterlijk tot de
Maandags, "Woensdags en Vrijdags voormiddags
10 ure bezorgd worden.
Groole letter wordt naar plaatsruimte berekend.
Plaatsing van kinderen op de
School A.
Zitting ran Commissarissen dier
School in het schoollocaal in den Wevershoek (hoofd
de onderwijzer J. Th. Oostermak), op ZatoWlnfi»-
den September 18S9, 'a avonds T uur,
tot het ontvangen en beoordeelen der aanzoeken oin
plaatsing van kinderen op die School.
Plaatsing van kinderen op de
School B.
Zitting; vuii Commissarissen dier
School in het schoollocaal aan het Kerkhof (hoofd de
onderwijzer P. van der Have), op Zaterdag den
Soptembor. 's avonds te T" uur,
tot het ontvangen en beoordeelen der aanzoeken om
plaatsing van kinderen op die school.
Algemeen Overzicht.
De groote dag 22 September is voorbij en de uitslag
van een groot gedeelte der verkiezingen in Frault-
rijk befcend. Hoog was by de beide partjjen, waarin
men de Franschen verdeelen kan, nl. de grondwets
mannen en de herzieners, de verwachting gespannen
beiden rekenden zy op eene glansrijke overwinning;
tot heden zyn de Boulangisten teleurgesteld en moeten
zjj ia afwachting blyven op den uitslag der herstem
mingen, waarvan het getal heden reedB tot 166^ is
gestegen. Teleurstellend is die uitkomst voor de beide
partyen; voor de Republikeinsche, omdat zy en naar
ooze meeniug terecht, gehoopt had, dat het kiezerskorps
door de onthullingen, die by het proces Boulanger zyn
aan het licht gekomen, genoeg zou hebben gekregen
van de Boulangisten en dezen hun vertrouwen zouden
hebben opgezegd en die nu toch tot de erkenning
moeten komen, dat niet minder dan 153 anti republi
keinen reeds by de eerste stemmiug werden gekozen,
waaronder de leiders der Boulangisten. Is dit voor de
laatsten verblijdend, niet minder teleurstellend is voor
hen het feit, dat ondanks alle pogingen om het volk
voor de herziening te winnen, ondanks het beroep op
hot volk om als hoogste rechtbank uitspraak te doen
in het proces Boulanger, dat volk 217 mannen koos,
die ondanks alle politiek verschil, al hun denken,
weten, willen, veil hebben voor het behoud der Repu
bliek, en dat onder die gekozenen ook de Ministers
zyn. Aan welke zyde de overwinning zal behaald
worden is thans moeielyk te bepalen; toch komt het
ons voor, dat de Republikeinen, de grondwetsmannen,
de meerderheid zullen behouden, doch eene meerderheid,
niet groot genoeg om krachtig handelend op te treden.
Voor een herboren en verjongend Frankryk, dat zege
vierend uit de stembus te voorschyn treden zou, zien
wjj nog niets; evenmin als van de verwezenlijking der
profetie van Boulanger, dat het kiezerskorps hem ver
kiezende zjjn vonnis zou te niet doen, wat het ontslag
van het Ministerie zou tengevolge hebben en binnen
één maand na de verkiezing de aftreding van President
Carnot. De verkiezingsstrijd kalm gestreden, is op den
dag der verkiezing tot eene uitbarsting gekomen. Te
Parijs was eene ontzaggelijke menigte op de been en
heeft de garde nog gebruik moeten maken van do
wapenen om het volk uiteen te dryren. De dag van
de verkiezing heeft aan veler verwachting den bodem
ingeslagen. Als men bedenkt dat op Dinsdag 17 dezer,
toen de gelegenheid tot candidaatetelling gesloten werd,
niet miuder dan 1855 candidaten waren aangegeven,
zjjnde ongeveer 3maal meer candidaten dan zetels, dan
zal men begrijpen, dat menige candidaat Zondag zich
goed heeft moeten houden, om zyne teleurstelling niet
al te zeer aan den dag te leggen.
Van teleurstelling gesproken, het kan wel niet anders
of deze moet zich ook meeBter hebben gemaakt van
den Lord-Mayor en den Kardinaal Manning, die na
ongelooflijk veel moeite zich te hebben gegeven, ein
delijk de werkstaking in IDi»f;ola.ii<ï meenden tot
een goed einde te hebben gebracht, en die nu ontwaren
moesten, dat een deel der arbeiders den onzinnigen
eisch stelde, dat de vreemde werklieden uit de dokken
zouden worden verwijderd. De dokbesturen mochten en
konden dien eisch niet inwilligen, on de publieke
opinie stelde zich aan hunne zyde, vooral toen de
werkstakers vechtpartijen begonnen te leveren. Gelukkig
is thans de vrede iD de meeste dokken hersteld en de
arbeid hervatdoch thans dreigt Engeland weder een
nieuwe ramp door de bedreiging der katoenhandel.
Deze schynt zich Diet staande te kunnen houden, vooral
nu het vooruitzicht bestaat, dat de prys voor
Amerikaansche katoen weldra op 7 pence per pond
zal komen. In October zullen waarschijnlijk alle spin
nerijen gedurende een veertien dagen den arbeid staken.
Gebeurt dat, dan zal de nood onder de arbeidende
klasse zeer groot worden en te hopen is het, dat de
reservefondsen der werklieden-vereenigingen blyken
zullen groot genoeg te zyn om den nood te lenigen.
Meer en meer krijgt het plan om Keizer Franz Jozeph
van Oostoiiryic als Koning van Boheme te doen
kronen, vaster vormen. In ons vorig overzicht wezen
wjj er op, hoe dat plan ter sprake is gekomen na do
benoeming van Graaf Thun al3 Stadhouder van Oosten
rijk en hoe vooral de Duitschgezinde party deze kroning
wenscht tegen te houden. Zy toch vreest, dat, wordt
Keizer Franz nu gekroond als Koning van Boheme,
evenals hij dit in 1866 als Koning van Hongarije werd
gedaan, er langzamerhand naast het Hongaarsche Ko
ninkrijk een Slavisch zal ontstaan, dat zyn invloed
geducht gelden doet. Komt er een Koningrijk Boheme,
dan loopt men gevaar dat Oostenrijk wordt een
Staten-Bond, zoodat men langzamerhand, evenals de
Yereenigde Staten van Noord-Amerika, do Vereenigde
Staten van Oostenrijk zou zien verrjjzen, verbonden
door den persoonlijken band van het Huis Habsburg.
De Russiscli© Kroonprins is na een harteljjk
afscheid van den Duitschen Keizer genomen te hebben
vertrokken, niet naar Frankryk, zooals men eerst had
gemeld, waar hjj de gast van President Carnot zou
zyn geweest, maar naar Denemarken, waarheen ook de
Keizerin-Weduwe met hare dochter is vertrokken. De
komst van den Czaar is nu officieel aangekondigd tegen
27 dezer, wanneer hy zyn intrek in het paleis te
Potsdam nemen zal en minstens drie dagen hoopt te
blvijen.
sSpnuje is in een geschil gewikkeld met Marokko.
De Mooren hebben een Spaansch vaartuig aangevallen
en eenige opvarenden gevangen genomen. De Spaansche
regeering eischt natuurlijk voldoening van den Sultan
en eischt terugzending der gevangenen, betaling van
eene vergoeding voor de schade aan de Spanjaarden
berokkend, voldoening aan de Spaansche vlag en strenge
bestraffing dergenen, die het Spaansche schip aan
hielden en plunderden. Voldoet Marokko niet aan deze
eischen, zoo zal SpaDje krachtige maatregelen nemen.
De toestand in het Oosten blyft vrjj wel onver
anderd. De Porto is teruggekomen op haar voornemen
om een nota te zenden aan de Groote Mogendheden
in zake Bulgarije.
De toestand op O rota scbjjnt nog niet de ware.
Naar aanleidiog van nieuwe inhechtenisnemingen op
Creta heeft de Grieksche gezant by de Porte aange
drongen op tegemoetkoming aan de wenschen der
Cretenzers en het afkondigen eener algemeene amnestie.
Uit Armoniö komt het bericht, dat de Shah
van Perzië het verzoek heeft afgeslagen om eene Ar
menische kolonie op Perzisch grondgebied te stichten.
Nu zullen de Armeniërs een anderen uitweg moeten
zoeken, of, wat uog beter ware, de Porte make hun
het verbljjf in hun eigen land wenschelyk.
NIEUWSTIJDINGEN.
Engeland.
Het stoomschip King Orry, dat Zaterdag 11. te Liver
pool aankwam, bracht aan boord een vijftigjarig zee
man, O'Neil, mede, die met een jonkman, Rice
genaamd, van Dinsdag tot Vrjjdag in een boot had
rondgedreven op de onstuimige zee, zonder eenig
voedsel of water. Die twee waren de eenig overge
blevenen der elf mannen van een te zwaar beladen
kolen8chip, dat, door een storoi overvallen, onverwachts
gezonken was. Zij beiden wisten zich door zwemmen
boven water te houden en daarna in een dicht by hen
drijvende boot te komen.
Zjj dreven in dit wrakke vaartuigje drie dagen rond,
in de nabyheid van het eiland Man. Wel veertig
schepen kwamen hen voorbjj, sommige zoo dicht, dat
de boot byna overvaren werd, maar hunne noodseinen
werden door niemand opgemerkt en hulpgeroep werd
overstemd door het geloei van den wind en de golven.
Eerst Vrijdag namiddag merkte men aanboord van de
King Orry de arme schipbreukelingen op. Intusschen
was de arme Rice, die bijna geheel ontkleed was, van
uitputting bezweken.
De zee was Vrijdag zoo onstuimig, dat men geen
boot kon uitzetten om de beide mannen te hulp te
komen. Maar een der matrozen waagde zich toen met
levensgevaar over boord, sprong in hun boot en bracht
den levenden en don dooden man op het schip.
Men hield op de Orry een inzameling voor O'Neil
en een gedeelte van het bijeengebrachte geld werd zyn
redder aangebodenmaar de kloeke zeeman wilde niets
aannemen.
Frankrijk.
r*ar\js, 26 Sept. De commissie voor het nazien
der stemopnemingen in het departement der Seine heeft
de biljetten met den naam Boulanger nietig verklaard
en dientengevolge JofFrin in het arrondissement Mont-
martre ala gekozen geproclameerd met 5700 stemmen.
Ook de stembiljetten met den naam van Rochefort
zjja vernietigd.
Ondanks de verkiezingadrukte werd de Parysche
tentoonstelling Zondag door 187,815 personen bezocht.
België.
Gintïhni de ramp te Autwerpen meldt men nog het
volgende
De schipper Joh. van Wageniugen, van Stad aan
't Haringvliet, lag 200 meter van de plaats des
onhoils en stond op het oogenblik der ontploffing op
het dek zich te wasschen. De schok was zoo hevig,
dat bij werd neergeslagen en eenigeu tijd bewusteloos
bleef liggen. Toen hij weer bykwam, hing er eene
zware damp over zyn schip. De knechts zaten in het
achteronder te schreien, doch waren, evenals deschip-
per, ongedeerd gebleven. De patronen, meerendeels
plat, waren door de poortjeB van het vooronder ge
drongen en lagen als gezaaid over 't dek. Van de roef
waren alle planken gescheurd en het dek geheel weg
geslagen. De meeBte luiken lagen over elkaar geschoven,
terwyl een vry dikke yzeren staDg geheel verbogen
was. Op een nabijliggend vaartuig werd een yzeren
band zoodanig tegen den mast geslingerd, dat by drie
maal daaromheen sloeg, en wel zoo netjes, dat de
fknapate smid het niet kon verbeteren.
Italië.
Napels, 27 Sept. Gisteren tegen 10 uur 's mor-
geD8 ia er een met wolkbreuk gepaard gaande orkaan
boven deze stad losgebarsten. Van alle kanten vielen
ongeloofelijke massa's water op de stad neder. De
verwarring was onbeschryfelyk, omdat meer dan 150
huizen in verscbilleode gedeelten der stad dreigden in
te storten. Alleen in de Cavour-straat werdeD 37 huizen
volkomen overstroomd. De bewoners konden nog ont
vluchten eenige kinderen, die zy in de huizen hadden
achtergelaten, werden door de pompiers zwemmende
gered. De villa van den minister Crispi had bet zwaar
te verantwoorden. Was daar niet door flinke mannen
de tuindeur opengerukt en aan het water een uitweg
gegeven, dan 2ou do villa door de nederstortende
massa's ondermynd en ingestort zyn. Crispi nam zelf
deel aan het reddingswerk, dat voornamelijk door
bergsaglieri verricht werd. De tuin der villa is geheel
verwoest. In verschillende groote paleizen zagen de
bewoners zich verplicht op de vlucht te gaan, wegens
het gevaar van instorten. Ook in de voorsteden Polippo
en Formi is de schade zeer groot.
Nederland.
's Gra/veiiliag;©, 26 Sept. Het wetsontwerp
tot wjjziging der Onderwijswet is heden door de Tweede
Kamer aangenomen met 71 tegen 27 stemmen.
De heer D. H. P. de Zeeuw, leeraar aan de H. B. S.
te Veendam, schryft in een der Haagache bladen een
stuk, waarin hjj vraagt of de offervaardigheid voor de
slachtoffers der ramp te Antwerpen niet overdreven
wordt nu men leest dat de koning van België 12,000,
de Paus 10,000, de keizer van Duitschland 10,000 francs
gaven en er zoowel in België als in 't buitenland col
lecten en liefdadigheids-voorstellingen worden geor
ganiseerd.
«Behalve de materieele schade zjjn 72, nu misschien
eenigen meer, slachtoffers ten grave gebracht, maar
hoevelen dier dooden waren broodwinnaars 't Meest
waren 'tjonge meisjes, die van 40 tot 50 centimes
daags verdienden, en zjj konden toch niet gerekend
worden de kostwinnaars voor 't geheele gezin te zjjn.
»In alle zaken kan overdrjjving zijn; de gemoederen
zijn over 't geheel door de ramp tot mededeelzaamheid
gewekt en er wordt zoo menig arm huisgezin
in eigen omgeving voorbijgegaan".
Veendam wordt, zegt de heer De Zeeuw, sinds eenige
weken geteisterd door de zoo gevreesde ziekte, febris
typhoïdea; meer dan dertig gevallen zjjn bekend, zes
personen overleden er aan en er heerscht in
gezinnen armoede, ja bittere armoede. Er heeft zich
een commissie gevormd, ter ondersteuning der zieke
en behoeftige huisgezinnen.
»Lezer8 van dit blad, hebt ge in eigen woonplaats
op dat gebied niets te verrichten, zendt eerst dan iets
naar Antwerpen als ge de behoeftigen hier bedacht
hebt", roept de heer De Zeeuw ten slotte uit.
Rottcx*<la,m, 25 Sept. Eergisteren werd door
den agent van politie 3e kl. 2e afd.Adriaan Rein-
goed, aan de Oosterkade aangehouden een wagen,
waarop een geslachte koe werd vervoerd, welke per
Zierikzeesche boot was aangevoerd. Ter keuring naar
het abbatoir gebracht, werd het vleesch aldaar voor
consumtie ongeschikt verklaard en op de gebruikelijke
wijze vernietigd.
Rotterdam, 25 Sept. Hoewel de verleden week
alhier begonnen werkstaking van bootwerkers weldra
geëindigd was wjjl bjjna al de cargadoors de ge
vraagde loonsverhooging van 20 op 25 cents hebben
toegestaan worden nog steeds van socialistische
zyde pogingen gedaan om nieuwe werkstakingen uit
te lokken.
Ter bestrijding van die- pogingen werd heden
aangeplakt een woord aan werklieden aan booten en
kaden." Daarin wordt herinnerd, dat het weekgeld
aan de vaste beurtbooten bedraagt 12 20, het
daggeld aan graanbooten gemiddeld 3,60 en aan
ertsbooten gemiddeld 4 i 5. Ia verband hiermede
wordt hun gevraagd of het billjjk is hooger loon te
eischen. Zjj worden voorts aangemaand liever hun ver
stand te raadplegen, dan zich blindelings door de socia
listen te laten leiden.
Rotterdam, 26 Sept. Aan alle stoomboot-
reederjjen alhier ia heden morgen door sjouwerlieden
het werk gestaakt. Deze werkstaking gaat uit van de
losse sjouwerlieden, welk voorbeeld door de meesten
der vaste werklieden ofschoon zjj gaarne aan het
werk zouden bljjven uit verschillende overwegingen
wordt gevolgd.
De hoofdgrief der werkstakers is niet zoozer tegen
de patroons gericht, als wel tegen de bazen, die de
ploegen werklieden aannemen. Deze zouden geene naar
hun inzien billyke verdeeling van het loon onder de
werklieden toepassen het loon der losse sjouwerlieden
wordt- te gering geacht in verhouding tot dat der
vaste. Dientengevolge verlangen zjj verhooging van
loon. Dit althans bljjkt uit de mededeeliDgen, die
heden middag op en voor de beurs door de werkstakers
aan de nieuwsgierige menigte werden gedaan.
Aan de Boompjes en de verschillende andere kaden
verschilde de toestand heden in niets anders van dien
der overige dagen, dan dat men hier en daar groepjes
werklieden zag staan, den stand van zaken besprekende
waartu8schen zich een talrjjker politie-personeel beweegt
dan gewoonlijk.
Het spreekt van zelf, dat men op die booten, waar
men bezig was met laden of lossen, zich zelf zooveel
mogelijk tracht te helpen. Zoo is op de Harwich-boot
met de eigen bemanning het werk voortgezet.
Op de stoomboot >Holland," van de Nederlandsche
Stoomboot-maatschappij, is in den loop van den middag
het werk weder aangevangen met het vaste werk
volk, onder toezicht der politie. Aan de Nederlandsch-
Amerikaansche Stoomvaart Maatschappij heeft men het
werk heden niet meer hervat.
Gisteren avond is in het vergaderlokaal 'der
socialisten aan de Binnenrotte een bijeenkomst der
ontevredenen, onder leiding van de hoofden dpr
socialistische party alhier gehouden, waarin tot de
werkstaking op heden is besloten.
X>irl£Slo.n<l, 24 Sept. Heden morgen vertrokken
uit deze gemeente 7 huisgezinnen, gezamenlyk 63
Eersonen, op ééne na alle tot den landbouwersstand
ehoorende. Voorzeker een bewjjs dat het ook hier
voor den werkman, vooral in landbouw, niet te
houden i3. De loonen zijn hier laag en in den winter
loopen de meeste leeg, dan worden alle menschen nog
lastig gevallen met betaling van belastingen enz. Het
is voor hun te hopen dat zjj in Argentinië weer een
vaderland mogen vindeu, waar niet alleen liberaal
gepraat wordt, maar ook liberaal en humaan gehandeld.
Ook uit Nieuwe Tonge zijn heden 2 huisgezinnen
naar Argentinië vertrokken.
De collecte voor de ramp van Antwerpen, gehouden
door Gemeente en Kerk gezamenlyk, heett opgebracht
47,04.
MidileUburgr26 Sept. Op de buitenplaats
„Molenbaix" had heden een ernstig ongeval plaats.
De eigenaar, de heer Baron T. v. A., rentmeester van
het Kroondomein, had een bunzing geschoten, die nog
SCHETSEN
uit
Noord-Amerika,
DOOR
Een Oiid-Schouwennnr.
VI.
In plaats van eene sabel, zyn de politie-agenten
voorzien van een stok of liever een korten, vry dik
ken knuppel, misschien ter lengte van 3 decimeters.
Deze is echter alleen voor den dagdienst bestemd.
Voor den nachtdienst en bij oproeren gebruiken zij
er een, die een weinig langer ia. Van deze knuppels
of clubs weten zjj zeer handig en voor den ontvanger
van den slag dikwjjls noodlottig gebruik te maken.
Wee den ongelukkige, wiens hoofd in onzachte aan
raking komt met dit lang niet malsche wapen. Het
is wel gebeurd dat een enkele slag door de krachtige
hand van een politie-agent genoeg was, om iemands
schedel te doen splijten, zoodat hjj het bestierf.
Behalve met dien knuppel zjjn de politie-agenten
ook gewapend met een revolver, waarvan zij slechts
in de uiterste gevallen gebruik mogen maken. Te
schieten op iemand, die aan hunne handen ontsnapt,
wordt gestraft.
Evenals bij alle plechtige gelegenheden, nationale
feesten, optochten enz. de militairemacht en de
schutterijen in Europa geroepen worden om de feeste
lijkheden door hunne tegenwoordigheid op te luisteren,
worden die in Amerika bijna altijd volmaakt door het
paradeeren der politiemacht en van de brandweer,
welke laatste aan de optochten deelneemt, gezeten op
de brandwagens en voorzien van alle benoodigdheden
bij het blusschen van brand, terwijl de politie op mi
litaire wijze, club op schouder voortmarcheerend, den
optocht opent en sluit.
Elke stad is verdeeld in wards of wijken, die elk
een of twee leden, aldermen, naar den gemeenteraad
zenden. Enkele steden, zooals Detroit in Michigan
bezitten, behalve wat men in dit geval het Lagerhuis
zou mogen noemen, ook nog een Hoogerhuis, welks
leden verkozen worden door alle burgers over de ge
heele stad. Hier heeft men dus het eigenaardige
geval van een gemeenteraad, samengesteld uit twee
kamers, een Eerste en een Tweede. Ook de Mayor
of Burgemeester wordt gewoonlijk door de burgerij
gekozen, terwijl sommige stedeljjke ambtenaren dooi
de bevolking, andere door den gemeenteraad, nog
andere door den Mayor worden benoemd. Over het
algemeen heeft de Mayor eener Amerikaansche stad
veel meer macht dan een Nederlandsch Burgemeester,
hoewel de tijd zijner ambtsbekleeding meestal een of
twee jaar duurt.
Vele of lange straatnamen is een gruwel in de
oogen van eiken praktischen Amerikaan. Hoewel er
verscheidene straten gedoopt worden naar mannen of
vrouwen van nationale vermaardheid, andere den
naam ontvangen van den een of anderen burger, die
zich jegens zijne vaderstad verdienstelijk heeft ge
maakt, weör andere genoemd worden naar de natio
naliteit, welke in die buurt de meeste vertegenwoor
digers heeft, ontvangen vele straten eenvoudig een
letter van het alphabet tot naam, zooals straat A, laan
B, enz., terwjjl andere eenvoudig worden aangeduid
door cijfers, zooals 1ste, 2de, 3de straat.
Waar in de vroegste geschiedenis van de ontwik
keling der Vereenigde Staten van Noord-Amerika de
steden meestal werden aangelegd op de oevers of bij
de mondingen van bevaarbare rivieren of langs de
zeekust, is dit thans niet meer zoo in die mate het
geval. De rivieren, vooral in het Westen, hebben be
trekkelijk weinig meer te doen met den groei en de
ontwikkeling der steden. Steden, al zijn zij gunstig
gelegen aan rivieren, die niet tegelijk centrum zjju
van een uitgebreid spoorwegnet, ontwikkelen zich
over het algemeen niet meer zoosnelals die, welke eene
minder gunstige ligging aan het water hebben, maar
middelpunten zijn van het spoorwegverkeer.
Waar de bevolking zich in vroegere jaren langs
de zeekust en de oevers der bevaarbare rivieren ver
spreidde, heeft de aanleg van het spoorwegnet over
de Vereenigde Staten daarin eene algeheele verande
ring gebracht. Thans worden er dikwijls spoorbanen
aangelegd door eene geheel onbebouwde, onbewoonde
streek, maar die vele natuurlijke voordeelen bezit,
zooals vruchtbaarheid van den bodem en kolen, goud,
ijzer of andere delfstoffen bevat, welke slechts op
middelen van vervoer wachten om productief te wor
den gemaakt.
Nadat de baan gelegd ie en de voorloopige stations
aangewezen zyn, worden er in de eerste plaats land
bouwers aangelokt, door de gunstige voorwaarden
waarop zij van de spoorwegmaatschappij land koopen
kunnen en ook door den lagen prijs, die in dat geval
geëischt wordt voor het vervoer van hunne gezinnen,
hunne bagage en hun vee. De strook gronds aan
beide zijden der baan wordt langzamerhand door
nijvere landbouwers ingenomen, boewei natuurlijk
de streek, welke verder van de lijn venvyderd ligt,
nog slechts eene wildernis blijft, die mogelijk na ver
loop van enkele jaren eerst bevolkt worden zal. Na
verloop van tijd ontstaan er gehuchten, dorpen,
steden, vooral als de bodem voor iets winstgevenders
geschikt is dan landbouw. Andere spoorbanen begin
nen de zoo even beschreven baan te kruisen, nog
andere volgen en dus ontstaat er een zeker middel
punt van spoorwegverkeer. Fabrieks- en handwerks-
nijverheid brengen meer leven aan en op die wijze
ontstaan er steden, die, geheel onafhankelijk van
waterwegen, een grooten bloei bereiken.
Soms echter speelt de spoorwegbouw-woede den
kapitalisten leeljjke parten. Wanneerdeondernemers
geen kapitaal genoeg kunnen krijgen, of onvoorziene
hinderpalen zich voordoen, of wanneer eene concur-
reerende baan goedkooper vervoeren kan dan haar
concurrent en door vele andere oorzaken meer, ge
beurt het wel, dat er jaren verloopen, voordat een
zekere baan winstgevend wordt en de eerste inleg
gers, als zij niet wachten kunnen, er al of bijna bun
geld in verliezen. Dit en andere speculatiën waren de
voorname oorzaak der crisis van 1873, die zoowel in
Europa als in Amerika duizenden arm, maar daarna
ook duizenden rijk gemaakt heeft.
In een land, waar bij alle mannen van zaken zoo
veel ondernemingsgeest bestaat, kan het geen
verwondering baren, wanneer ook de winkeliers in
dit opzicht niet van achteren staan. Zij wenden alle
pogingen aan om hunne nering voor de aandacht
van het publiek te brengen en te houden, en hun
kapitaal zoo vlug als dat mogelijk is, om te zetten.
Allerlei middelen worden biertoe uitgedacht en
degene, die hierin het beste slaagt, is gewoonlijk de
meest voorspoedige neringdoende.
Inde eerste plaats leggen zich de winkeliers er op toe,
hunne waren op zijn voordeeligst uit te stallen. Vooral
de kruideniers stallen zooveel op de stoep uit, als zij
kunnen. Om echter gewoonlijk het stelen van appelen
en andere vruchten ot eetbare waren te verhinderen,
overdekken zij de manden met een soort traliewerk,
dat gemakkelijk weggenomen kan worden, maar toch
niet spoedig genoeg, om den kwajongens gelegenheid
te geven hun lust tot stelen bot te vieren. Doch niet
alleen kruideniers, ook manufacturers, verkoopers
van gemaakte kleedingstukken, handelaars in meu
belen en anderen, laten zich niet terughouden door
de moeiten, verbonden aan het dagelijks buiten bren
gen en binnen halen hunner koopwaar, maar doen
hun best, zooveel als zij kunnen uit te stallen, waarbij
echter gewoonlijk gezorgd wordt datgene, wat te
licht is, met een kettinkje te bevestigen. In geval er
eene hevige regenbui of sterke windvlaag komt op
zetten, worden alle banden aan 't werk gesteld om
de uitstalling spoedig binnen te balen, maar nauwe
lijks is het gevaar geweken of fluks worden de waren
weör op de stoep gedragen. Reclame" door uitstal
ling is een der eerste grondbeginselen van den Ame-
rikaanschen winkelier.
Ruime winkels met groote raamkasten zyn in
Amerika aan de orde van den dag, terwijl velen der
grootere manufacturers er expres iemand op na
houden, wiens eenige bezigheid hierin bestaat, door
eene sierlijke uitstalling voor de winkelramen de
aandacht der voorbijgangers te trekken. Die window-
dressers, zooals zij genoemd worden, ontvangen soms
een salaris van meer dan tweeduizend dollars per
jaar. Dit geld verdienen zij echter niet zoo gemakke
lijk als het wel schijnt. Het «bekleeden" der winkel
ramen is zoowel eene wetenschap als eene kunst en
de man, die zich voor winkelraambekleeder" uit
geeft, moet niet alleen een buitengewoon goeden
smaak bezitten,maar ook eene degelijke kennis
hebben van de leer der kleuren.
Wordt vervolgd.
