ZIERIKZEESCHE IEllWSBODE.
Dinsdag 20 Augustus 1889.
NIEUWSTIJDINGEN"
Verschijnt DINSDAG, DONDERDAG en
ZATERDAG.
De prijs per 3 maanden is f 1.30, franco per post
f 1.60.
Noord-AmerikaTransvaal, Tndië enz. verzending
eens per week, f 10,per jaar.
46ste JAARGANG. No. 5734.
Directeur-Uitgever J. WAALE.
Advertentiënvan 43 regels 30 Cts.
meerdere regels 10 Cts., kunnen uiterlijk tot des
Maandags, "Woensdags en "Vrijdags voormiddags
10 ure bezorgd worden.
Groote letter wordt naar plaatsruimte berekend.
AFKONDIG INC.
Het HOOFD van het Gemeentebestuur te Zierikzee
maakt bekend, dat door den heer Provincialen
Inspecteur der Directe Belastingen te Middelburg
is executoir verklaard het eerste kwartaalskohier
voor de belasting op het personeel dezer gemeente,
dienstjaar 1889/90, dat op heden aan den heer
Ontvanger der Directe Belastingen alhier wordt
ter hand gesteld ter invordering, en dat ieder
verpligt is zijn aanslag op den bij de wet bepaalden
voet te voldoen.
Zieeikzee, den 17 Augustus 1889.
J. P. N. ERMERINS.
Oost-Indië.
Batavia, 15 Juli. Uit Kotta Radja wordt o. a.
geschreven, dat het met luitenant Steinmetz goed
vooruitgaat, en dat weer 150 mindere militairen met
deze mailboot naar Padang zyn overgebracht, waarvan
ruim 100 met beri-beri. Ook onder de officieren gaat
de ziekte weder eenige offers vragen, daar de apotheker
2e klasse De Wolö en de luitenant der infantrie Oos
terman wegens die ziekte moesten geëvacueerd worden.
Amerika.
Thomas Alva EdisoD, de groote uitvinder op wien
thans, bg een bezoek aan Europa, weder de alge-
meene aandacht is gevestigd, word den llen Febr.
1847 te Milan (Ohio) geboren, als de zoon van een
braaf handwerksman, van Hollandgcbe afkomst. Tot
1860 woonde by by zijn vader te Port Huron (Michi
gan). Als twaalfjarige knaap verkocht hy lucifers en
dagbladen aan de reizigers op den Grand-Trunk-
apoorweg. Ook moet hy toen in een waggon op dien
spoorweg een krantje gesteld, gezet en gedrukt hebben,
waarin hy allerlei nieuws mededeelde, dat een corres
pondentie-bureau hem aan de verschillende stations
berichtte. De knaap was daarmee vaak de groote bladen
voor. Zyn blad was o. a. bet eerste, dat bericht gaf
van den slag by Pittsburg.
Later verwierf hy zich in verschillende vakken
o. a. de telegraphie allerlei kundigheden. Vooral
legde hy zich toe op natuur-, schei- en werktuigkunde;
met welke schitterende uitkomsten is bekend.
Zyn naam werd eerst in 1877 populair iu Europa,
door zyn telephoon voor groote afstanden. Hy verkocht
het patent daarvan voor 100,000 dollars aan de Western
Union Company. Zyu phonograaf sinds korten tijd
door hem verbeterd en zyn tallooze andere nuttige
uitvindingen, en niet het minst zijn electrische lampen,
deden het overige om hem een wereldberoemden naam
te verschaffen.
Edison is tegenwoordig bezig met het voortzetten van
proeven met den >telephote", een toestel, waarmee
men op zeer groote afstanden zal kunnen zien. Zyn
werk daarmee vordert goed en hy hoopt binnen vyftien
of achttien maanden er mee gereed te zyn.
In zyn laboratorium te Menio Park en sedert eenige
jaren ook te Leweln, by Oranje (op 15 mylen afslands
van New-York), waar hy 3000 personen in zyn dienst
heeft, wordt het uitvinden met methode uitgeoefend
het zyn »uitvindingfabrieken" en er zyn daar hulp
middelen van allerlei aard, zooals nergens elders worden
gevonden. Er worden daar millioenen uitgegeven,
maar ook millioenen verdiend. Edison heeft thans voor
zich persoonlyk een vermogen van 10,000,000 ver
worven.
De beroemde uitvinder en zyn jonge vrouw (zyn
tweede) met wie hy sinds drie jaren gehuwd is, wonen
tegenwoordig te Leweln. Hun huis ziet er betrekkelijk
eenvoudig uit; maar alles geschiedt er als door toovery.
De deuren gaan er open door electriciteithet eten
komt er op tafel in wagentjes, door electriciteit ge
dreven; men vindt er electrische schellen, electrische
schilderyen, telephonen enz.
Deze moderne toovenaar, van wien men nog veel
voor de toekomst kan verwachten hy is pas 42 jaren
oud is een zeer eenvoudig man, vriendelijk, altyd
opgewekt, lang van gestalte, met zeer heldere blauwe
oogen en blonde haren, die reeds grijs beginnen te
worden. Hy leidt een weinig aan hardhoorendheid,
waardoor het moeilyk wordt een lang gesprek met hem
te voerenmaar hy tracht dat gebrek zoo goed mo
gelijk te verhelpen, door de woorden van de lippen
des sprekenden af te zien.
Van San Digo tot San Francisco en in de Noor
delijke havens van Oregon is desertie van zeelieden
zoo aan de orde van den dag dat zelfs de commandanten
van oorlogsschepen deze havens slechts in de hoogste
noodzakelijkheid bezoeken. Zoodra een schip in een
dier zeehavens binnenkomt, worden in den regel alle
manschappen door li9t of geweld overgehaald om te
deserteeren, om daarna door de huurbazen weder op
andere schepen te worden geplaatst. De »Krimps"' of
huurbazen hebben daar op drie wijzen voordeel door.
Ten eerste krjjgen zij hun verhuurloon van de zee
lieden, ten tweede van den gezagvoerder van wien zy
de manschappen afstelen voor nieuwe zeelieden, en
eindelijk van den kapitein voor het weder terugbe
zorgen van de afgetroggelde matrozen. Behalve het
handgeld dat de gezagvoerders betalen, en dat ge
woonlijk in de zakken dier bloedzuigers verdwijnt,
moeten de gezagvoerders voor iederen man nog 50
dollars, zoogenaamd bloedgeld betalen, zoodat sommige
schepen voor het aanwerven vaD nieuwe manschappen
over de duizend dollars hebben te betalen.
Om zeelieden buiten de huurbazen om te verkrijgen
is onmogelyk, dewyl deze de markt geheel in handen
hebben en de buiten hen aangeworven manschappen
weder van boord ronselen. Yele schepen hebben weken
lang zonder volk in deze havens zeilklaar gelegen,
dewijl de gezagvoerders zich het ongenoegen van die
zielverkoopers op den hals hadden gehaald, waarom
zy hun geen volk wilden leveren, en waren zy ten
slotte genoodzaakt om de grootste geldelijke offers te
brengen tot verkrijging van manschappen, om eindeljjk
naar zee te kunnen komen. Onlangs is echter de wet
gevende macht van den staat Oregon, in de haven van
Portland en Astoria tusschen beide gekomen om aan
deze hemeltergende toestand een einde te maken. Er
is eene wet gemaakt om aan de afzetterijen dier ron
selaars paal en perk te stellen. Artikel 1 bedreigt
ieder welke een zeeman tot desertie aanspoort of hem
verleid zonder toestemming van den gezagvoerder ook
slechts tijdelijk te verlaten, met gevangenisstraf of
geldstraf of met beide te zamen.
Eene gelijke straf treft diegene, welke een gedesser-
teerde zeeman in zyn huis ontvangt of verbergt. Vol
gens artikel 3 van genoemde wet wordt ieder die van
een zeeman geld aanneemt om hem aan boord van een
schip te verhuren met een gevangenisstraf van 100
dagen en eene geldboete van 200 dollars als maximum,
gestraft. Dezelfde straf heeft volgens artikel 4 diegene
te wachten, welke van een reeder of scheeps-gezag-
voerder meer dan 10 dollar voor het leveren van een
zeeman aanneemt, evenzoo ieder die zonder verlof van
den gezagvoerder of zonder daartoe bevoegd te zijn
aan boord van een schip komt dat geen passagiers
aan boord heeft. Officieren of manschappen mogen
wegens schulden niet vastgehouden of gearresteerd
worden. Voor diegene, welke een zeeman wegens schul
den arresteert of terughoudt, zyn nog veel zwaardere
straffen bepaald. Het havenbestuur van Portland en
Astoria is aangeschreven om beambten aan te stellen,
ten einde op de nauwkeurige naleving van deze wet
het oog te honden. Men mag hopen dat door deze
Dieuwe wet, zooverre die voor da havens in Oregon
in werking treedt, aan de schandelijke handelwyze
der huurbazen en zielverkoopers een einde gemaakt
zal worden. Het is te wenschen dat niet aleen voor
Oregon, maar ook in alle zeeplaatsen der wereld, der
gelijke strenge strafbepalingen tegen desertie van zee
lieden worden gemaakt.
Er is weer een wedetryd gehouden tusschen twee
passagiersbooten van Engeland naar New York. De
„Teutonic", een nieuwe boot van de „White-Star-Line",
wilde de reis in korter tyd afleggen dan de „City of
New-York" van de „Inman'Myn, maar verloor het.
De „Teutonic" had 6 dagen, 14 uren en 20 minuten
noodig, de „City of New-York" 6 dagen en 14 uren.
De „Teutonic" maakte echter de reis voor de eerste
maal, terwyl de »City of New-York" reeds geruimen
tijd in dienst is.
Engeland.
London, 16 Aug. Iu het Lagerhuis heeft de
heer Lewisham heden verklaard, dat de regeering nog
steeds overtuigd is, dat de toestand van het Neder-
landeche vee zoodanig is, dat zy het niet noodig acht
het in werkiDg treden van het bevel, waarby de invoer
van vee uit Nederland wordt toegelaten, zonder dat
het wordt geslacht of aan qurantaine onderworpen, te
verdagen tot na den daarvoor eenmaal gestelden
datum.
Frankrijk.
Een der lifts van den Eiffeltoren ia Donderdag by
net neerdalen opeens blyven steken, 20 Meter boven
het tweede platform. De vyftien passagiers, die na-
tuurlyk zeer verschrikt waren eenige dames vielsn
zelfs in onmacht werden met de hulp van een
geïmproviseerde brug naar de trap er uit geholpen.
Edison zal een maand te Parys blyven. Op zyn
reis van Amerika, zoo gaf hy aan een correspondent
te kennen, bracht hy uren achtereen door op het dek
van het schip, turend naar de wolken »en zich woe
dend makend over het verloren gaan van zooveel
kracht". Éénmaal hoopt hy ook den wind en de
Niagara-watervallen voor de electriciteit te kunnen
gebruiken. Ook de luchtvaart was een probleem, dat
hem ernstig bezig hield
-Duitschland.
Berlijn, 15 Aug. De Keizer van Oostenryk is
heden avond te 9 uren over Leipzig naar Ischl ver
trokken. Keizer Wilhelm begeleidde Keizer Frans Jozef
in een met vier paarden bespannen open rijtuig, naar
het Anhalter spoorwegstation, waar hartelyk afscheid
werd genomende Vorsten omarmden elkander her
haaldelijk. Langs den weg, welke naar het station ge
leidt, had een groote menigte post gevat, welke de
Vorsten met groote geestdrift toejuichte. Aartshertog
Frans en het gevolg des Keizers waren reeds aan het
station aanwezig en vertrokken een half uur later naar
Keizer Wilhelm wordt den 20n te Straatsburg
verwacht. Den 22n zal te zyner eere een optocht met
lampions worden gehouden, waarvoor zich ruim 6000
deelnemers hebben aangemeld. 16 muziekkorpsen en
1100 zangers zullen den Keizer een serenade brengen.
Nederland.
Amsterdam, 18 Aug. De vorige week over
leed alhier zekere Jan Smit, wonende in de Schoutensteeg,
in den ouderdom van 89 jaar. Hy was daar algemeen
bekend onder den naam van »Oompie" of »Janoom".
Deze man heeft indirect zeer veel bygedragen tot
de uitbreiding van het café Krasnapolsky, want daar
hy bezitter was van onderscheiden huisjes in genoemde
steeg, heeft by door verkoop er van medegewerkt tot
de ^vergrooting van dat café.
Één huisje slechts, hetwelk onmiddellijk aan den tuin
greost, en hetgeen de heer K. ook gekocht had, moest
blyven staan en door hem tot zyn dood bewoond blyven,
waarvoor hy dan ook van den heer K. wekelyks eene
/toelage van een paar flesschen wyn kreeg. Zijn leven
qvas gelijk aan dat van een armen kluizenaar, die, hoe
wel hy het er ruimschoots van nemen kon, dit alleen
niet deed, maar zelfs uit zuinigheid of liever gierigheid
niets liet reinigen, en zelfs zyn eigen lichaam op dat
punt geheel verwaarloosde, totdat eene week of zes ge
leden, toen hy ziek werd, eene nicht van hem in huis
kwam, een en ander schoonmaakte en op orde bracht.
Nu hy echter dood is kan het café Krasnapolksy,
zoo noodig, al wederom door vergrooting van den tuin
worden uitgebreid. Voor 8 jaar ongeveer werd by
genoemden Jan Smit een zak met 1000 gestolen, waar
van de daders nimmer ontdekt zyn; wel een bewysdat
de man, die als een behoeftige leefde, er zeer goed
byzat en een beter leven had kunnen hebben.
Verschillende bewoners der Schoutensteeg zyn door
hem in zijn testament bedacht.
Als een bewys voor het drukke passagevervoer
naar Amerika met de booten der Nederlandsch-
Amerifeaanache Stoomvaartmaatschappij" moge dienen,
dat cle directie een rODdschryven aan baar agenten
heeft gezonden, waarin zy worden verzocht geen pas
sagiers le en 2e klasse aan te nemen, welke als zoo
danig vóór of op den I4n September a.6. wenschen
te vertrekken.
Graveuliago, 18 Aug. De Minister van
Buitenlandsche zaken brengt ter kennis van belangheb
benden, dat de consul to Buenos-Ayres, de heer Van
Riet, voor het laatst tijdens zyn verblyf hier te lande,
aan 's Ministers departement te spreken zal zijn op
Dinsdag en Woensdag 20„en 21 Augusutns e.k., des
voormiddags van 10 tot 12 en des namiddags van 2
tot 4 uren.
Den opzichter by den waterstaat 3de kl. J. Koo
reman, te Hellevoetsluis, die mot 1 September verplaatst
wordt, is nader Nieuwediep als standplaats aangewezen.
Belle voetsluis, 17 Aug. De heer J. van den
Berg, commissaris der loodsen alhier, vierde gisteren
zyn 50jarig jubileum. Den 16 Aug. 1839 als matroos
in den Loodsdienst opgenomen, werd hy reeds in Juli
'46 bevorderd tot zeeloods. In die betrekking onder
scheidde hy zich door getrouwe vervulling zyner
plichten, zoozeer, dat de kapiteins van thuisvarende
schépen den kloeken loods volgaarne hunne bodems toever
trouwden. Na een dikwerf moeitevollen diensttijd van
22 jaren, werd hy 1 Juli 1868 benoemd tot adjuoct-
commissaris der loodsen te Helle voetsluis. Daarna klom
by op tot commissaris en werd als zoodanig aan den
Hoek van Holland geplaatst. Deze standplaats ver
wisselde by weldra met die te Brouwershaven en 1
Mei 1885 werd by overgeplaatst naar zyn tegenwoor
dige standplaats. Ter belooning zyner betoonde mensch-
lieveudheid by het redden van drenkelingen werd hy
in Maart '83 benoemd tot broeder van den Ned. Leeuw.
Te Brouwershaven zoowel als te Hellevoetsluis keurden
zyn medeburgers hem eene plaats in den Gemeente
raad waardig. Ook hier toonde by te zyn, die hy
steeds waseen rondborstig, eerljjk zeeman met een
helder hoofd en warm hart
Den krassen 70jarige was gisteren een onvergetelyke
feestdag bereid. Des morgens te 11 uren werden hy
en zyn familieleden door het loodspersoneel in het keurig
versierde commissaris-kantoor ontvangen. Daar werd
hy begroet door den loodsschipper le kl. M. van der
Kuil, die den jubilaris namens het personeel van den
kustdienst een prachtige pendule in den vorm van een1
vuurtoren aanbood. Diepbewogen dankte de heer Van
den Berg voor dit zoo toepasselijk huldeblyk. Daarna
richtte ae heer J. de Neef, ontvanger der loodsgelden,
een hartelyke toespraak tot den held van 't feest, die
niet minder erkentelyk werd beantwoord. In den loop
van den dag werd hy door tal van autoriteiten ge
complimenteerd. De inspe<£kur in het 4de en 5de dis
trict, A. de Brujjne, was daartoe zelfs opzettelyk uit
Rotterdam overgekomen.
Ter eere van het zeldzame feest waren vele gebouwen
en alle vaartuigen, van de Marine zoowel als van par
ticulieren, met de Nederl. driekleur getooid.
Buist, 16 Aug. In de heden gehouden gemeente
raadszitting is besloten tot opheffing der gasfabriek op
15 November a.s.
Vlissingen. 17 Aug. In den Gemeenteraad is
S'ateren besloten tot het aanstellen van eenen contro-
ur voor de bevolking^op een belooning van 600
'sjaars. Op het verzoek van de afdeeling van den
Sociaal-democrati8chen Bood om van gemeentewege
werklieden in de gelegenheid te stellen tot bywoning
van de Parysche wereldtentoonstelling, werd metalge-
meene 9temmen al wjj zend beschikt.
Middelburg-, 17 Aug. In de zitting van den
Gemeenteraad werd heden tot tijdelyk wethouder be
noemd de heer van der Harst, tevens tot ambtenaar
van den burgerlyken stand.
De Leer De Stoppelaar, eerst benoemd, had voor de
benoeming bedankt.
De Voorzitter herdacht in een gevoelvolle rede den
overleden verdienstelijken wethouder den heer Ermerins.
Cortgene, 17 Aug. De oeverafschuiviDg van den
Anna Friso-polder is ongeveer 190 M. laDg, 100 M.
breed en de grootste diepte ongeveer 10 M. Deoostdam
achter het oeverwerk is weggevallen, het oeverwerk op
het landeind, de middeldam en de nol zyn beschadigd.
Ierselre, 18 Aug. De heer J. C. van den Burght
heeft zjjne benoeming als wethouder aangenomen.
Zoo langzamerhand begint men over den toestand
der oesters op de Iersche oeBterbank een juist oordeel
te vellen; de maanden Mei en Juni, met de hooge
temperaturen, gaven sterke groei aan jonge en oude
oesters; het water was toen warm en het oesterbroed
viel dit jaar ODgeveer 14 dagen vroeger dan gewoonlijk
en in ruime mate. Iu het vorige seizoen was de broed-
val geheel mislukt. Voor dit jaar telt men op vele
plaateen 30, 40, ja 50 oesterbroedjes per pan als ge
middeld cjjfer, terwyl zelfs pannen met 100 en meer
broedjes als uitzondering worden gevonden; hierover
dus alle reden van tevredenheid. De grootere oesters,
bestemd voor de comsumtie in dit komende seizoen,
aanvangende met 1 Sept., zyn nu reeds beter gevischt
en veel sterker ontwikkeld dan in bet vorige jaar.
Wat meer warmte en minder regen is thans zeer ge-
wenscht en komen die factoren de oesterkweekers in
de eerstkomende zes weken nog ten goede, dan is met
allen grond dit jaar eene zeer mooie oesterproductie
te wachtenwat najaarswarmte is echter noodig, ten
einde verdere verkoeling van het water te voorkomen.
De val van mosselzaad deed dit jaar op de oester-
banken zeer weinig nadeel, hetgeen werkelijk een
geluk mag genoemd worden, waDt dat zaad heeft in
de laatste drie jaren zeer veel nadeel toegebracht. Over
het algemeen is dus de toestand der oestercultuur op
dit oogenblik veel gunstiger dan in de laatste jaren
en herademen de oeBterkweekers dan ook niet weinig.
Terneuzi-u, 17 Aug. Onder gunstig weder had
eergisteren en gisteren de tweedaagsche schietwedstrijd
plaats, uitgeschreven door de Scherpachuttersvereeniging
»Voor Vaderland en KoniDg" alhier.
De Korpsprys (zilveren medaille) werd behaald door
de vereeniging »Medioburgum" van Middelburg.
Bij de verkiezing van een lid voor den Gemeen
teraad te Sas van Gent werden uitgebracht 81 stemmen.
Gekozen werd de heer E. Schits met 46 stemmen.
Sehorpenisse, 18 Aug. Door het gemeente
bestuur alhier is benoemd tot keurmeester op het
geslachte vee, de heer J. Z. Riscb, Ryks-en Provinciaal
Veearts in onze gemeente.
Diirltslancl, 17 Aug. Gisteren arriveerden alhier
eenige leden vau do rechterlijke macht te Rotterdam,
ten einde een onderzoek in te stellen naar een ver
moedelijk gepleegden kindermoord.
Zonder dat iemand er mede bekend was, is alhier
eene vrouw bevallenmen vond althans eenige uren
later een kinderlijkje in een emmer water onder bed
staan. Het lijkje werd geschouwd door de heeren dr.
De Voogd uit Arnhem, die toevallig te Dirksland
logeert en dr. Rinkel en naar men zegt, is uit die
schouwing gebleken, dat bet wicht geleefd heeft en
het hoofd was ingedrukt bjj het stoppen in den emmer.
De moeder moet dan ook de misdaad bekend hebben.
Zïerilsisee, 19 Aug. Indien het gezegde: »men
moet de kwaal kennen om ze te beBtryden", waarheid
bevat (en hieraan twjjfelen wjj niet) dan heeft de heer
Mr. A. J. F. Fokker, Voorzitter van het Bestuur van
het Waterschap Schouwen, een nuttig werk gedaan,
met hetschryven vaneen werkje getiteld:]» Een nieuwe
vjjand onzer zeeweringen".
De bekende ethnoloog deelt hierin mede, de resul
taten van persoonlyk en anderer onderzoek naar de
werking van de voor onze zeeweriugen zoo verderfelijke
Limnoria lignorum en geeft middelen aan om deze
zooveel mogeljjk te bestrjjden.
Elk die met waterstaatszaken in betrekking staat,
behoorde zich dit werkje, dat in eiken boekhandel
verkrygbaar is en slechts 60 centen kost, aan te
schaffen.
Onze stadgenoot, de heer E. W. Mus, ontving
een schry ven van schipper C. Boomsluiter te Stavenisse,
waarin deze meldt, dat bjj het door eerstgenoemde
vervaardigde vocht tegen de pokken aan vaartuigen
heeft gebruikt, en dat hy j 1. Zaterdag, toen by na
44 dagen zyn vaartuig weder op de balken zette, daar
aan geen enkele pokken heeft gevonden, terwijl het
anders in 14 dagen vol zat.
De jaarlykscbe oproeping van deelgerechtigden
in de renten der nalatenschap van Clara Jansdr. van
Sparwoude, brengt ons in herinnering boe deze edele
vrouw, evenals een Vrouwe van Renswoude te Utrecht
cn een Pieter Mogge te Zierikzeehet grootehaar
toebedeelde vermogen, tot heil der verre nakomeling
schap heeft dienstbaar gemaakt.
Ten jare 1615 ter weeskamer van Delft gedeponeerd,
dienen de gelden, nu onder beheer van hetRjjk staande,
om de daartoe door haar aangewezen deelgerechtigden
eene jaarlykscbe toelage en bjj echtvereenigingen eene
soort huwelijksgift te verstrekken.
Ook heeft de erflaatster er voor gezorgd, dat eenige
studie-beurzen, ten bedrage van f 150 s jaars, voor
minvermogende jongelieden, die zich te Leiden tot
predikant willen bekwamen, beschikbaar zjjn.
Geen wonder dus, dat een grafschrift op een pilaar
in de Oude Kerk te Delft haar naam in zegenend
aandenken houdt en tot edelaardige navolging opwekt.
Bjj het examen voor de hoofdakte zijn te Breda
geslaagd de heeren J. Roda, te Hansweert en A. van
der Brugge, onderwjjzer te Kapelie.
De heer A. W. Wisse, hoofd der school te Elle-
woutsdjjk, is geslaagd voor de akte Fransch te Utrecht.
Zierikzee 19 Aug. Naar wjj vernemen, is door
de arrondissemeDts-rechtbank alhier tegen C. J. K.,
van beroep schoenmaker, wonende te Bruinisse, ver
dacht van brandstichting, rechtsingang verleend met
hevel tot gevangenhouding.
Te Doesburg heeft Vrydag avond de vrouw van
den visscher C. S. haren man door vitriool trachten om
het leven te brengen. Onder voorwendsel hem een
borrel te willen geven, goot zjj den half slapenden
man het vocht in den mond. Gelukkig heeft hjj maar
weinig binnen gekregen. Hemd en borstrok, die door
de vitriool gebrand waren, zyn door de politie in be
slag genomen en de vrouw achter slot en grendel
gebracht. Volgens algemeen gerucht leefde de vrouw
in ongeoorloofde betrefckiug met een tamboer van het
in Doesburg liggende garnizoen.
Vrydag kwam de landbouwer J. V. te Westkapelle
van zjjn werk, begaf zich naar zjjn schuur en viel
daar onmiddellijk dood. De oorzaak ia onbekend.
Men schrijft uit Yzendyke
Het Leger dee Heils tracht ook hier veroveringen te
makeD. Nadat het terrein te voren was verkend en een
lokaal tot het houden van bijeenkomsten gevonden
was, werd Vrjjdag avond te 7 uren, onder leiding
van een paar officieren, de eerste oefening gehouden,
die Zondag avond om denzelfden tyd herhaald zal
worden. Er werd gepreekt, gebeden en liederen gezon
gen; terwyl de Heilsoldaat verkocht werd.
Achter in het overvolle lokaal der byeenkomst was
het vrjj rumoerig. Na afloop der oefeniDg bleef het
volk zingende voor het huis byeentoen de leger
afdeling naar buiten trad, werd zy onder groot getier
geleide gedaan naar de plaats waar zjj haar intrek
had genomen.
Aan de Heeren C. J. van Houten Zoon te
Weesp is door den KoDÏhg vergunning verleend, hunne
fabriek te mogen noemen „DeKoninklijke van Houtens
Cacaofabriek".
Hetgeen aan die onderscheiding dubbele waarde geeft,
is de omstandigheid, dat het verzoek tot het mogen
voeren van dien naam is geschiedt op eene uitnoodi-
ging daartoe, welke ZM., met betuiging van 's Konings
tevredenheid over hunne Cacao, aan die heeren had
laten doen.
KERKNIEUWS.
Aan den kerkeraad te Vlissingen is door de ge
meente Vlissingen een stuk grond verkocht, gelegen
aan de Ruyter-, de Nieuwe Kolvenier- en de Glacis-
straten ter grootte van 805 M2. 2,50 de M2., waarop
binnen een jaar de nieuwe kerk zal verrjjzen.
Beroepen te Brandwjjk en Ghybeland Ds. D. Bollée
te Oosterland.
Ingezonden Stukken.
Mijnheer de Redacteur!
Vergun mij een plaatsje in uw veelgelezen blad
en wel naar aanleiding van een door mjj ontvangen
brief van een onzer vroegere stadgenooten Leendert
Franse, van beroep schilder, thans in Zuid-Amerika.
Buenos-Ayees 8 Juli 1889.
Volgaarne wil ik eens aan mjjne belofte voldoen,
om U het een en ander van mjj en mjjn gezin te
laten weten. Wjj hebben een reis gehad van veertig
dagen en zijn allen gezond en wel hier aangekomen.
Aan boord viel het ons niet mede, vooral in het
laatst, om reden er zoo weinig orde was en d- zinde
lijkheid veel te wenschen overliet. Bij aankomst zijn
wij dadelijk in het Emigrantenhuis gegaan, waar het
ons niet tegen vielhet is ingericht als een paarden
spel. Verbeeldt u ons daar met een duizendtal men-
schen van alle natiën aan tafel te zien zitten, en
niemand te kunnen verstaan. Zoodra wjj hier waren
was er al dadeljjk groote aanvraag voor lui, die mede
naar buiten wilden gaan om op het veld te werken,
ik had daar echter nog geen lust in en dacht ik zal
mjjn beurt nog wat afwachten; en werkeljjk eenige
dagen later kwam er een heer, familie van ds. Zaal
berg, welke mjj het groote geluk bezorgde, om mjj
dadelyk in dienst te brengen bij een rijtuigfabrikant,
waar ik als schilder en lakker onmiddellijk werk
kreeg, waar wjj met 30 schilders nu werkzaam zjjn,
uitgezonderd smidswagenmakersdvaaiers enz.
Ik ben nu twee volle weken hier werkzaam geweest
en het bevalt me zeer goed. Verbeeldt u mijn blijd
schap toen ik mjjn weekgeld ontving van mjjn
patroon (want ik had nog niets ontvangen in die
14 dagen) en dat ilc toen ontving bijna 50,Hol-
landsch geld, alzoo 24,per week, derhalve volle
reden van tevredenheid; wjj zjjn dan ook blijde dat
wij de reis ondernomen hebben. De woning van
mijn vrouw en kinderen is ook heel wel, en zij kun
nen er zich ook zeer goed mede behelpen. De meeste
levensmiddelen zijn hier goedkoop. Voor 20 centen
rundvleesch kunnen wjj 2 dagen volop eten met ons
gezin en voor 1,20 koopt men een geslacht
schaap; die zijn nu wel niet zoo groot als somwjjlen
bjj den heer Arnold in Zierikzee hangen, maar hier
kan men volop vleesch eten, en aardappels proeven,
want die zijn hier duur; alle soorten van groenten
zjjn hier ook te bekomen, zoodat de voeding over
het algemeen niet veel verschil oplevert.
Het is een fraaie en drukke stad; in geheel mjjn
leven heb ik nog nooit zooveel zien rjjden en tram
men als nu hier. Voor metselaars en timmerlui is hier
nog volop werk, evenals in andere steden. Bij aan
komst der booten staan de heeren gereed om de
ambachtslui onmiddellijk in beslag te nemen, ten
minste als zij er zin in hebben, want wjj zjjn allen
vrij man in Amerika, men kan doen en laten wat
men wil, en die wil werken kan hier meer dan ruim
zyn brood verdienen.
Later schrijf ik U nog wat meer over de stad en
de bouworde.
Groet alle vrienden en bekenden van ons en vooral
diegene welke ons in de laatste dagen zoo welwillend
en offervaardig hebben ter zjj de gestaan.
L. FRANSE.
UEd. dankzeggende voor de verleende plaats
ruimte, heb ik de eer te zjjn,
UEd. dw. dienaar,
Zieeikzee. Js. LAMMERS Jz.
Amsterdamsche Schetsen.
Do Volksredenaar.
Er kan niet gezegd worden, dat er in de hoofdstad
van ons landje veel opgewekt politiek leven bestaat.
De meer dan g^inge opkomst der kiezers bij ver-
kiozingen bewijst zulks. Allerminst zal men dus in
den Jordaan onder de gewone lieden althans
personen aantreffen, die zich bij voorkeur bezighouden
met de zaken van het nBinnenhof" of met genoegen
de verslagen der Raadszittingen lezen. Neen, nog altijd
laten zij de «Heeren" maarzorgen, zonder zich bepaald
boos te maken, als, niettegenstaande alle reeds aan
geheven en nog aan te heffen klachten de grachten
nog steeds 6tinken, iederen avond het gezellig buur
praatje aan de deur vergald wordt door voorbyrjjdendo
karren, die hunne lading opnemen uit overal gereed
staande onbedekte emmers, welke karren door het
volk met den vereerenden bijnaam van: «flacons van
Boldoot" versierd worden, als nog steeds de volksbuurten
des zomers in het stof verdwynen en des winters in
sneeuwmodderpoelen veranderen. De echte Jordaner
zal er het hoofd over schudden, maar verder niets.
Toch eene liefhebberij, neeu een bepaalde manie is
het hem geworden in eene of andere herberg hier
wijnhuis" genaamd te komen luisteren naar do
wijsgeerige taal van den eenen of anderen staathuis
houdkundige van de le soort. Eens hadden wij het
genoegen zoo'n spreker te hooren. En zooals hij was,
zijn ze allen.
Het is eenigen tijd geleden, dat wij een glas bier
gingen gebruiken in een wijnhuis op den hoek van
een der drukste straten. Zooals bij die inrichtingen
gewoonlijk het geval is, bevond zich ook daar achter
de kleine tapperij een ruimer lokaal, waartoe men
door eene deur, die met den weidschen titel: «Café"
pronkt, toegang kreeg. De waardin gaf ons te ver
staan, dat wij beter dat «café" konden binnengaan,
om op ons gemak ons glaasje te drinken, dan in hot
kleine voorhuis te blijven staan. Wij traden dus binnen
en konden in de eerste oogenblikken bijna niet onder
scheiden tengevolge van den dichten rook, die het
geheele vertrek vulde. Zelfs de groote petroleumlamp
boven het «billard" opgehangen, was vooreerst niet in
plaat ons te helpen. Eindelijk waren onze oogen aan
den walm gewend en na ons te hebben neèrgezet aan
een hoektafeltje, waaraan nog een paar lieden gezeten
waren, konden wij de zaal allengskens overzien. Er
waren omstreeks dertig mannen aanwezig, waarvan
de meesten uit korte steenen pijpjes rookten, terwijl
eene enkele sigaar van de soort, die men gewoonlijk
«stinkstok" noemt, hare eigenaardige geuren zolder-
waarts zond. De rookers waren allen werklieden van
verschillende ambachten, ongeschoren gezichten, som
migen zelfs leken ongewasschen, hooge zijden petten,
vuile boezeroens en talrjjke «bittertjes" en «klaartjes."
Behalve de onze was er maar een hoed in het vertrek
en die nog wel een «hooge", van zeer verdacht allooi.
De eigenaar van dat respectabel hoofddeksel vertoonde
een lang, mager, bleek gelaat met ellendig doffe oogen
onder een voorhoofd dat schier van de wenkbrauwen
tot den nek reikte. Hij droeg een roodachtig zwarte
jas en zijne vuile handschoenen lagen op den bewusten
hoed. Met zeer veel statigheid dronk hij zijn «cognacje"
en kuchte nu en dan zeer deftig. Het viel ons op, dat
de overige bezoekers met zekeren eerbied naar hem
keken.
Op onze vraag aan een der beide mannen, die aan
ons tafeltje zaten, wat er te doen was, kregen wij
schouderophalend ten antwoord, dat die «hooge hoed"
van avond weêr eens spreken zoude over «de rechten
van den burger."
«Zoo", was ons antwoord, «en dan is bet toch
zeker wel gepermitteerd dien sprek«T eens te hooren?"
«Wel zeker, meneer! maar ilc waarschuw uwé,
as dat uwé der niks van geloove mot, wat dat de
vent zanikt, want
«Zeg dat niet Jan", viel zijn kameraad den spreker
in de rede. «Die «hooge hoed" weet zijn weetje wel
en
De man kon niet verder komen, want de hooge
hoed althans de eigenaar kwam overeind en
beklom een stoel. Met een plechtig handgebaar en een
diepzinnig gekuch verzocht hij stilte. Alle gesprek
hield op, alle oogen richtten zich naar den spreker,
die eenige moeite scheen te hebben zich op zijn ver
heven, doch wel wat zwak standpunt te handhaven.
«Burgers!" aldus begon de groote redenaar, «zijt
gij menschen, redelijke wezens met versland begaafd?"
Hier keken enkelen der aanwezigen elkander aan,
als wilden zij vragen, waar dat plechtige begin naar
toe moest. Een hunner, die een bijzonder dom gezicht
onder een buitengewoon smerige pet ronddroeg, ver
klaarde uit naam van het gezelschap dat de vergade
ring uit de gevraagde redelijke wezens bestond, door
luidkeels te roepen: «Wel waarachies, wullie hebbe
verstand, wat denk je wel?"
Zonder op dat welsprekend antwoord te letten ging
de redenaar voort:
«Ziet gij dan niet in, dat gij uitgezogen wordt door
het kapitaal, dat wereldverslindend monster, dat
o
Hier begroef de spreker zijne verontwaardiging en
het overschot zijner volzin in een glas bier, dat de
gedienstige waardin even te voren voor hem op het
billard gezet had.
De aanwezigen maakten van dit intermezzo gebruik,
om hunne respectieve glaasjes te ledigen en op nieuw
te doen vullen, waarna de man vervolgde:
«Domme, ontzettend domme lieden zyn ze, die niet
met hand en tand ijveren tegen de bestaande mis
bruiken, die alles over hun kant laten gaan. Ik zeg
u, gij allen zijt machines, die werken ten voordeele
van het kapitaal, die zwoegen voor het kapitaal, die
gebrek lijden voor het kapitaal
Een der aanwezigen viel hier den spreker niet zeer
parlementair in de rede met de nuchtere opmerking:
Ik geloof, vriendje, als jij wat meer van dat «kapitaal"
hadt, jij dan niet hier zulke zotteklap zoudt staan
uitslaan". Hierop volgde eene algemeene beweging.
De volgelingen van den redenaar sprongen van hunne
zetels op en schreeuwden door elkander van: «Er uit
met hem! Wat doet hij hier!" enz. De vrienden van
den onderbreker bulderden daartegen in «Hij heeft
gelijk. Weg met den «hoei." Er uit met dien oproer
kraaier" enz.
Het was een onbeschrijfelijk rumoerig tooneel. Een
kleine, dicht ineengedrongen kolendrager, die zijn drift
niet meer meester was, vloog op den spreker toe,
pakte den 'stoel, waarop deze stond, by de pooten en
trok dit nuttige huismeubel met redenaar en al omver.
Een andere kolendrager, doch in wat langeren en
smalleren vorm gegoten, wierp zijn bierglas naar het
hoofd van een der vijanden van den hoogen hoed. Nu
was het in een oogwenk eene algemeene vcchtparty.
Stoelen vlogen door de lucht, glazen volgdeneen
ijselijk geschreeuw en gevloek weèrklonk. Hier en daar
stonden bij de tafeltjes, die nu haast allen omver ge
smeten waren, vierkante spuwbakjes. Spoedig vlogen
ook die sierlijke en doelmatige meubeltjes met hunnen
