ZIHIKZEESCHE NIEUWSBODE.
Dinsdag 2 Juli 1889.
Directeur-Uitgever J. WAALE.
BERICHT.
AF KON Dl GIN G.~
Verschijnt DINSDAG, DONDERDAG en
ZATERDAG.
De prijs per 3 maanden is f 1.30, franco per post
f 4.60.
Noord-AmerikaTransvaal, Indië enz.
eens per week, f '10,per jaar.
45ste JAARGANG. No. 5713.
Advertentiënvan 43 regels 30 Cts.
meerdere regels 40 Cts., kunnen uiterlijk tot des
Maandags, "Woensdags en Vrijdags voormiddags
40 ure bezorgd worden.
Grootc letter Wordt naar ■plaatsruimte berekend.
Advertentiën en Abonnementen
worden voortdurend aangenomen
aan het bekende Bureau Zierik-
zeesche Nieuwsbode, ten huize van
den heer A. J. DE LOOZE.
Door het POSTKANTOOR te Zierikzee zjjn gedurende
de 2de helft der maand Mei 1889de volgende
brieven verzonden aan personen wier naam op het adres
vermeld, ter plaatse van bestemming onbekend waren
Karei Mijnssen, Amsterdam.
Van Bruinisse
J. Scbikker, Rotterdam.
Van üreischor
Wed. Boogaart, Vlaavdingen.
Het HOOFD van het Gemeentebestuur te Zierikzee
maakt bekend, dat door den heer Provincialen Inspec
teur der Directe Belastingen te Middelburg is executoir
verklaard het kohier voor de belasting op het Personeel
dezer gemeente, dienstjaar 1889/90, wjjk B, dat op
heden aan den heer Ontvanger der Directe Belastingen
alhier wordt ter hand gesteld ter invordering, en dat
ieder verpligt is zjjn aanslag op den bij de wet be
paalden voet te voldoen.
Zierikzee, den 1 Juljj 1889.
J. P. N. ERMERINS.
N ieuwstijdingen.
W ost-Indië.
Gedurende ruim een jaar is op Caratyio .geen
regen van eenige beteekenis gevallen. Ongeveer vjjttien
maanden lang heeft de tropische zon alles verschroeid.
Tengevolge van deze buitengewoon langdurige droogte
J is de oogst geheel mislukt en verkeert een groot
gedeelte der arme bevolking in een zeer erbarmeljjken
toestand. De arbeidende stand, die in andere jaren
althans wat maïs had, om het leven te rekkeD, is nu
broodeloos en beeft letterljjk niets, want door gebrek
aan werk, kan door het grootste gedeelte van de
bewoners der districten buiten de stad geen cent
verdiend worden, zoodat men niet in staat is levens
behoeften te koopen.
Er wordt dan ook niet alleen groote armoede, maar
honger geleden.
Een gevolg van het gebrek aan het hoogstnoodige
voedsel is, dat vele gevallen van scheurbuik onder het
volk voorkomen. Reeds zijn lijders daaraan bezweken.
De te Curasao gevestigde-Loge »De Vergenoeging"
heeft, getroffen door 't naamloos lijden van zoovelen,
een commissie benoemd, om liefdegaven voor de nood
lijdende en zieke medemenschen in te zamelen en hen
van levensmiddelen te voorzien. Reeds is, gelukkig,
een vrij aanzienlijke som ontvangen en sedert het
begin van Februari 1.1. is elke week, aan een groot
aantal behoeftigen, onverschillig van welken godsdienst,
een bedrag uitgedeeld, voldoende voor hun levens
onderhoud; bovendien worden gedurende de laatste
weken nog ruim 200 ljjders aan scheurbuik geregeld
van voldoend dageljjksch voedsel voorzien.
JFranfertjU.
Het vreeseljjk ongeluk te Pomblaine, waar een
geheele bruiloft werd vergiftigd door het gebruik van
vanilleroom, schijnt aan misdaad te moeten worden
toegeschreven. De vader van den bruidegom heeft zich
8teeds tegen het huwelijk verzet en gezegd„De brui
loft is nog niet afgeloopen. Mjjn zoon zal den dag,
waarop hjj getrouwd is, niet licht vergeten". Volgens
de beweringen der getuigen heeft hjj de tafel ver
laten op het oogenblik van het dessert en is toen in
de kamer gegaan waar de room en het gebak stonden.
Hjj heeft ze dus kuDnen vergiftigen. Bij onderzoek is
geblekeD, dat de lijken der overleden slachtoffers
arsenik bevatten.
De vergiftigden van de bruiloftspartij te Pom
blaine bjj Nancy worden erger ziek in plaats van beter.
Van de 25 deelnemerö aan het bruiloftsmaal zjjn 18
ziek en twee reeds overleden. De toestand van den
bruidegom, den broeder der bruid en een drietal jonge
meisjes is hopeloos.
In de Belgische grensgemeente Bommershoven,
bjj Tongeren, heeft een gendarme een dubbelen moord
gepleegd. In den nacht van 28 op 24 Juni waren de
inaréchaussées Peeters en Varendonck, van de brigade
Tongeren, aldaar op surveillance. Na verscheiden her
bergen te hebben bezocht, landde men ook aan in die
van zekeren Lakei, waar gedanst werd. De maréchaus-
sée Peeters danst herhaalde malen mede, waarover zjjn
wapenmakker hem berispte. P. werd hierover boos op
zijn kameraad en later nog meer op den basteleio,
die hem wegeos zjjne verregaande dronkenschap „drank"
weigerde. Hjj laadde terstond zjjn karabjjn en plaatste
zich nadat allen uit de zaal gevlucht waren in
een hoek onder bedreiging ieder te zullen doodschieten,
die den drempel mocht ovevschrjjden,
Toevallig kwamen er nog twee jongelieden uit het
dorp, en alvorens men tjjd had hen te waarschuwen,
had een kogel reeds beiden doorboord. De eene, August
Dieu, bleef op de plaats dood, de andere van Huizen,
overleed 's anderen daags. Peeters is aangehouden.
JSlefccrlanfe.
\s Gruvenhago, 27 Juni. De Tweede Kamer
is thans bijeengeroepen tegen Dinsdag 9 Juli a. s., des
nam. twee nur.
Rotterdam, 29 Juni. De aanvoer van bloem
kool was zoo groot in de laatste dagen, dat er voor
2 de 100 stuks verkocht werden. Heden morgen
keerden verscheidene Westlandsche schippers met hun
volgeladen schuiten onze stad den rug toe, en gingen
hun fortuin in Amsterdam zoeken.
Hoofdplaat. Deze gemeente is wegens het
overljjden van den heer A. J. van Braambeek op
kerkelijk gebied herderloos.
De Burgemeester is al eenige weken afwezig en dan
gaat het met de besturing der gemeente voorbeeldig.
Alles wat dit jaar geschiedde, en moest gebeuren,
heeft bjj zjjn absentie plaats gehad. Bruno stond te
Rome op gunstiger blaadje, dan de burgervader bjj
de Hoofdplaatsche ultramontanen staat aangeschreven.
IJzeiMiyico. Van de tramljjn verneemt men
o zoo weinig. Uit goede bron verneem ik echter, dat
ons tramcomité den moed niet opgeeft. Voor overgave
der concessie, die de heer Gerritsen te Groede dolgraag
verkreeg, schjjnt niet de minste kans te bestaan.
Ons is het onverschillig wie de tram exploiteert,
maar veel scheelt het ons of zjj al of niet komen zal.
Ter JNeuseen 29 Juni 1889. In de gisteren
gehouden raadsvergadering is o. a. op haar verzoek
eervol ontslag verleend als onderwjjzeres aan Mej.
H. Poelman en besloten sollicitanten voor die betrekking
op te roepen op eene jaarwedde van 450.
De Zweedsche brik «Familie" geraakte gisteren
morgen op onze reede in aanvaring met den Russischen
driemastBcboener «Johannes", beide komende van Gent.
De brik bekwam zoodanige schade aan het voorschip,
dat het op het kanaal terug is moeten komen om te
repareeren; de schoener leed geen schade.
Aan den heer J. L. van IJsselstejjn is met ingang
1 juli op zjjn verzoek eervol ontslag als rjjkshaven-
meester verleend en is in zjjn plaats als zoodanig
benoemd de heer J. J. Poortman te Zwolle, gep. luit.
ter zee le klasse.
Door eenige ingezetenen te Zaamslag werd Don
derdag j.l. eene vergadering gehouden ten einde van
gedachten te wisselen over de verkiezing van twee
leden van den gemeenteraad. Besloten werd twee
candidaten der liberale richting te proclameeren en
tevens een drietal—personen benoemd om de kiezers
voor te lichten.
Mïticloltmrg:, 30 Juni. Van omstreeks half tien
ure bewoog zich een talrjjke menigte op de Loskade
en de aanlegplaats aan het Monument om de Zierik-
zeesche pleizierbooten met hare pl. m. 500 feestgenooten
met de gunstig bekende Harmonie „Kuast en Eer" uit
uwe gemeente te ontvangen en te verwelkomen. Om
streeks 11 ure, onder het spelen van een flinke marsch,
arriveerde het eerst d9 stoomboot de „Schelde", daarna
de „Zeeland".
Eene algemeene verwelkoming had plaats tusschen
familieleden en bekenden en trok ieder op zijn eigen
gelegenheid stadwaarts.
Te 2 ure ving de matinée musicale in het Schut- I
tershof, waar de Zeeuw6che Tentoonstelling wordt
gehouden, aan. Ongeveer 3000 menschen bewogen zich i
in de zalen en den tuin. Het was niet alleen vechten j
in broederlijken zin om een plaats, maar ook om iets j
te verkrijgen ter versterking van den inwendigen
men8ch. Velen hebben dan ook niets kunnen bekomen j
er waren te weinig bedienden en er was ook veel te 1
weinig hulp in het buffet.
De uitvoering liep uitstekend van stapel en de heer
mr. G. N. de Stoppelaar, de voorzitter der tentoon-
stellingscommissie, een man die voor Middelburg's
ingezetenen meer dan goud waard is, bracht aan het
einde een uit het hart gevloeid woord van dank en j
hulde voor het gesmaakt kunstgenot. Hjj hoopte dat
„Kunst en Eer" meermalen Middelburg zou bezoeken. I
Een daverend applaus bezegelde het gesprokene.
Het gezelschap voerde daarna staande en met ont-
blooten hoofdë het „Wilhelmus" en het „Wien Neer-
landsch bloed" uit.
Des avonds bjj het vertrek waren duizenden aan de
Loskade om hare gewestgenooten uitgeleide te doen
geen „vaarwel" maar „tot wederziens" was het slot
woord van dezen genotvollen zomerdag.
„Kunst en Eer" heeft veel eer ingeoogst met hare
uitstekende uitvoering.
De tentoonstelling werd heden door 2100 betalende
personen bezocht.
Goes, 1 Juli. Bjj de aanstaande gemeenteraads
verkiezing op 16 dezer moeten 5 leden periodiek
aftreden, nl. de heeren Lambrechtsen, Jonquière, de
Jonge Mulock Houwer, Isebree Moens en den Boer.
In eene talrjjke bjjeenkomst van belangstellenden in
gemeenteraadsverkiezingen werden de drie eerstge-
noemden onmiddellijk bjj acclamatie candidaat gesteld.
De heer dr. A. Isebree Moens had te kennen gegeven,
dat hjj verzocht niet weder in aanmerking te komen,
omdat een langdurige ongesteldheid hem belet zjjne
verplichtingen als raadslid naar behooren waar te
nemen. Om het vjjftal aan te vullen werden tot candi
daten geproclameerd de heere I. de Meulemeester,
industrieel, en Kayser, ontvanger der registratie enz.
Welke heeren verklaarden een candidatuur aan te
nemen.
lerseke, 27 Juni. Men is druk bezig met
pannen voor de oestercultuur weêr in zee te leggen.
Door ^de warmte belooft het een goed jaar voor dien
tak van bestaan te zjjn. Men is zelfs op nieuw weêr
aan den gang met pannen af te krabben, omdat dit
jaar veel belooft. Enkelen hebben al 50 broedjes aan
een pan gezien.
lerseke, 30 Juni. Donderdag middag werd al
hier de vergadering gehouden van de ring der Chr.
Jongelingsvereenigingen op Zuid-Beveland. Yan acht
vereenigiogen waren afgevaardigden tegenwoordig. De
vraag: zjjn werken als van Mr. van Lennep en Bosboom-
Toussaint geschikt voor onze bibliotheken, lokte veel
bespreking uit. Enkele waren besliste voorstanders,
anderen meenden, dat men alleen beslist christelijke
boeken mag hebben. De vergadering oordeelde dat van
Lenneps werken geen bezwaar opleveren, behalve
Klaasje Zevenster en de Roos van Dekema.
Een lid der Ierseksche vereeniging droeg daarna een
door hem vervaardigd gedicht voor, gewjjd aan de
40-jarige regeering van Z. M. den Koning. De vergade
ring werd daarna gesloten, nadat men besproken had
om de eerstvolgende vergadering met Goesche kermis
te Kloetinge te houden.
BiMiiuissse, 29 Juni. Naar men verneemt zal de
alhier bestaande afdeeling der Vereeniging tot bevor
dering van de Nederlandsche Yisscherjj trachten haar
ledental uit te breiden. Als men nagaat, dat de geheele
gemeente er het grootste belang bjj heeft, dat onzen
visschersde uitoefening van hun bedrjjf zoo gemakkeijjk
mogeljjk wordt gemaakt, valt er niet aan te twjjfelen
of menigeen zal door toetreding als lid of als dona
teur de afdeeling willen steunen.
Zierilcaneo, 1 Juli. De arrondissemente-rechtbank
alhier heeft gedurende het eerste halfjaar van 1889
gewezen 77 strafvonnissen tegen 83 over hetzelfde
tjjdvak van 1888.
Heden herdenkt de heer H. de Vos den dag waarop
by vóór 25 jaar als CoDcierge op het Raadhuis
alhier werd aangesteld.
Per stoombooten „Zeeland" en „Schelde" ver
trokken gisteren morgen ruim 400 personen naar
Middelburg, ten einde de Tentoonstelling aldaar te be
zichtigen. De sluiswachters te Veere stelden hen in de
gelegenheid ook een bezoek aan die gemeente te
brengen. Op beide stoombooten werd het volgende
Reislied uitgereikt:
Heb je niet gehoord van de Zierikzeesche vloot,
Die een reisje naar elders gaat maken
Zjj heeft zooveel Dames en Heeren aan boord,
Die met blijdschap een plaatskaart bespraken 1
HoezeeHoezeeWjj stoomen weltevreê
Met onze Harmonie, met onze Harmonie,
Bjj Zang, Muziek en Poëzie!
Wa9 het sedert jaren een geldelyk bezwaar
Om een reisje naar de hoofdstad te maken
Het waren de leden van „KUNST EN EER",
Die dien Russischen toestand verbraken!
Hoezee 1 HoezeeWjj stoomen weltevreê
Met onze Harmonie, met onze Harmonie,
Bjj Zang, Muziek en Poëzie!
Wie zich op de „Zeeland" en „Schelde" nu bevindt,
Die smaakt een genot in zjjn leven,
Zooals hjj voor dezen nog nimmer genoot,
Van kennissen en vrienden omgeven
Hoezee! Hoezee! Wy stoomen weltevreê
Met onze Harmonie, met onze Harmonie,
Bjj Zang, Muziek en Poëzie
Klinke dus ons lied over Schelde en Kreek,
Dat de echo's het luide herhalen,
Om aan de Commissie met warmte en gloed
Onzeo billjjken dauk te betalen
HoezeeHoezee Wjj stoomen weltevreê
Met onze Harmonie, met onze Harmonie,
Bjj Zang, Muziek en Poëzie
Zierikxoo, 29 Juni. Gisteren werd in 't lokaal
der Sociëteit „Ons Genoegen" de 45e Algem. Vergade
ring der Onderwjjzers-Vereeniging in 't arrondissement
Zierikzee gehouden. Onder de aanwezigen merkte men,
behalve een vrjj groot aantal Onderwjjzers van binnen
en buiten deze gemeente, verscheidene autoriteiten op,
als: de WelEd. Gestr. Hm. mr. van Hoytema, arr.
schoolopziener, tevens voorzitterMr. De Witt Hamer,
districta-schoolopziener, Mr. Schneiders v.Greiffenswerth,
oud arr.-schoolopziener en eere-voorzitterbenevens
verscheidene leden der plaatselijke schoolcommissie en
voorstanders. De Voorzitter opent deze Vergadering
met eene schoone harteljjke toespraak en nadat ook
nog Mr. de Witt Hamer tot de Vergadering het woord
heeft gericht, werd met de' werkzaamheden aange
vangen. De notulen der 44e Algem. Vergadering te
Haamstede gehouden, werden gelezen en goedgekeurd.
Als plaats der volgende bjjeenkomst wordt Renesse ge
kozen, terwjjl men op voorstel van Mr. Schneiders v.
Greiffenswertb aanneemt dat de vergaderingen, buiten
te houden, bjj afwisseling te Haamstede of Renesse
zullen plaats hebben. Als deelnemers aan den wedstrjjd
in het improviseeren over één der acht onderwerpen,
staande de vergadering op gegeren door eenige daartoe I
aangewezene heeren, melden zich slechts enkele onder-
wjjzers aan. Na de nu invallende pauze heeft genoemde j
wedstrijd plaats. De uitspraak der jury beslist dat den
heer Lemson de eerste en den heer M. J. Waale de
tweede prijs toekomt, terwjjl de heer Hage, onderwijzer
te Zonnemaire, voor een door den voorzitter uitge
loofden 3en prjjs in aanmerking kan komen.
Nu is het woord aan den heer Oo9terman, die in
een uitvoerig, goed doorwerkt opstel, nu eens geestig,
dan weer hoogst ernstig, dikwijls bjjtend scherp, kort
om in zjjn eigenaardigen, aantrekkeljjken trant de
geschiedenis van den onderwijzersstand in Nederland j
schetst. Hjj geeft ons daarin tegeljjkde ontwikkelings-
geschiedenis van het volks- of openbaar-onderwjjs.
We zien het uit de modderpoelen van de onkunde en i
het bjjgeloof der donkere middeleeuwen langzamer- i
hand oprjjzen, dat heerljjke monument der voortschrij
dende verlichting en zich eindeljjk verheffen in de
reine, zuivere sferen van het vrjje denken en onder
zoeken onzer, uit het dwangbuis van het dogma ver
loste, eeuw. De wensch des sprekers, dat het bestand
moge gevonden worden tegen de heftige aanvallen
waarmee de onttroonde vorsten der duisternis het be
dreigen, wordt met daverend applaus begroet. De
Voorzitter bedankt spreker voor de schoone schets en
sluit om het vergevorderd uur de Vergadering. Ver
scheidene autoriteiten en onderwjjzers vereenigden zich
te 5 ure aan een vriendschappeljjken maaltyd, be
zochten daarna op uitnoodiging van het Bestuur, het
concert in Parkluet, gegeven door het gezelschap „Kunst
en Eer" en keerden daarna aan tafel terug, om in
aangename stemming een paar uren door te brengen.
Niet weiüig bracht daartoe zeker het zangcorps by,
bestaande uit eenige onderwjjzers onder leiding van
den heer Letzer, dat ook tjjdens de Vergadering tus- i
schen de werkzaamheden eenige nummers ten beste
had gegeven.
Zlorilxzeo, 29 JtiDi. Heden werd alhier ge
houden eene vergadering der Liberale Kiesvereeniging
voor het kiezen van candidaten voor de aanstaande i
verkiezine van 4 leden van den Gemeenteraad.
De Heer van Hoytema bracht op de candidatenlyst
de Heeren Jhr. Mr. J. W. D. Schuurbeque Boejje,
W. A. Ochtman, S. J. Ochtman en M. C. de Crane.
Door deD Heer Mr. A. J. F. Fokker werd daarop
herinnerd, dat volgens het gewjjzigde reglement door
deze Verreniging oek voor den Gemeenteraad, alleen
liberale candidaten kunnen worden gesteld. Treedt
een niet-liberaal af, zoo behoeft men dezen niet alleen
op grond dat hjj niet liberaal is, te bestrjjden en een
tegencandidaat te stellen, maar het gaat ook niet aan
zoo iemand als candidaat eener liberale vereeniging te
proclameeren.
In dergeljjke gevallen pleegt men overal het af
tredende lid niet candidaat te stellen en ook geen
candidaat in zjjn plaatstestellen. Spreker stelt daarom
voor de volgende motie dat de Kiesvereeniging ter
voorziening in de vacature ontstaan door het periodiek
aftreden van Jhr. Mr. J. W. D. Schuurbeque Boejje
geen candidaat te stellen.
De Heeren Six, v. Hoytema en van Manen treden
in eene uitvoerige bespreking van den Heer Boejje
en bestrjjden de motie, die door den voorsteller en
Mr. J. Moolenburgh verdedigt wordt.
Er ontstond in de tropische hitte, die in de zaal
hoerschte, een uiterst langdurig en vermoeiend debat,
waaraan behalve genoemde Heeren ook de H.H. Helder,
van deo Ende en de voorzitter Hejjse deelnamen.
Daarin wordt nog door Mr. Fokker gezegd, dat bjj
deze motie uitsluitend voorstelt om te voorkomen dat
de Kiesvereeniging den Heer Boejje niet herkiest, als
candidaat en een ander in zjjn plaats stelt. Daarvan
is gevaarbjj zou dit betreuren en dan zal tweespalt
in eigen boezem ontstaan. Wordt de Heer Boejje als
candidaat gekozen, dan zullen vele leden de vereeniging
verlaten, omdat zjj zulkB strijdig achten met het
reglement, wordt bjj daarentegen niet gekozen, dan
kon ook dat aanleiding geven tot scheuring. Door de
aanneming der motie werden deze bezwaren voorkomen
en bewandelt de vereeniging den gebruikeljjken en j
onpartjjdigen weg.
Spreker zegt eindeljjk dat als zjjne motie verworpen i
wordt, de juistheid zjjner waarschuwing zal bljjken, i
want dat alleen door het voorstellen der motie ver- i
scheidene leden zich hebben laten weerhouden tegen i
den Heer Boejje andere candidaten te noemen.
De voorzitter heropent nu de candidateoljjst, waarop j
door verschillende leden gebracht werden de namen
der H.H. van Hoytema, C. J. v. d. Bout, Röell en den
Bouwmeester. Nadat de Heer Fokker thans andermaal
aangedrongen had op het in stemming brengen zjjner
motie, wordt deze in rondvraag gebracht, en aangenomen
met 41 tegen 29 stemmen (allen kiezers).
Er is dus besloten dat de Kiesvereeniging in de
vacature van den Heer Boejje geen candidaat zal stellen.
Voor de drie overige vacatures werden als candidaten
gekozen met zeer groote meerderheid van stemmen de
aftredende Heeren W. A. Ochtman, S. J. Ochtman en
M. C. de Crane.
By kon. besluit zjjn herbenoemd tot kantonrechter-
plaatsvervanger in het kanton Goes mr. L. A. Bjjbau
en H. Kayser.
Bjj kon. besluit is aan Burgh een subsidie van
150 en "iaan Serooskerke, (Schouwen), een van 300
toegekend, boven en behalve de vergoeding van 30
pet., voor de behoorlyke inrichting van het lager
onderwjjs.
Het besluit der provinciale staten van Zeeland
tot ealamiteu8verklariDg van den Thomaespolder is
door den koning goedgekeurd.
Mejufvrouw C. Schippers, gemeente-vroedvrouw te
Coljjnsplaat, is als zoodanig benoemd te Hoogkarspel.
Met het oog op de Zondagsrust verscbjjoen in
't vervolg 's Maandags de ochtendbladen van het
Handelsblad en de Nieuwe RoUerdamsclie Courant niet
meer.
Te Utrecht zjjn voor de verkiezing van een lid
der Prov. Staten - wegens het bedanken van mr.
Rooyaards van den Ham uitgebracht 2427 stemmen,
waarvan 2418 geldige, en is gekozen jhr. mr. W. H.
de Beaufort het onlangs niet-herkozen lid in het
distrirt Ysselstein en lid van Ged. Staten met 1316
stemmen. Op mr. J. M. Schout Velthuis (anti-r.) waren
390 en op mr. G. M. Blankenhejjm (kath.) 700 stemmen
uitgebracht.
KERKNIEUWS.
Da. Ph. J. Wessels, pred. bij de Chr. Geref. Gem. te
Zierikzee, heeft bedankt voor het beroep naar de
Dol. Gem. te Dordrecht.
Beroepen bjj de Ned. Herv. Gemeente te Zaamslag,
Ds. Wüstenhof, predikant te Gent (België).
Bedankt voor het beroep naar Middelbnrg door ds.
J. W. Kautzraan, predikant te Dinxperloo.
Een brief uit <le A.i*«£-eiitiyiisclie
Republiek.
Onderstaande brief werd afgezonden dooreen vroeger
ingezetene van St. Maartensdijk aan zijne familie al
daar. De emigrant is timmerman van beroep.
Geliefde Familie!
Nu wij op de plaats onzer bestemming zijn gevoel
ik mjj verplicht volgens belofte U het een eu ander
van ons te doen weten. In de eerste plaats kan ik U
melden, dat wij eene zeer gunstige reis hebben ge
had. Het weder was goed en de behandeling aan
boord, vooral van onzen kapitein Bakker en dokter
Wolf, uitstekend. Met uitzondering van mijne vrouw
zijn wij allen veel zeeziek geweest en ik zelve was nog
eenige dagen ernstig ongesteld. Toen wij te Buenos-
Ayres aankwamen ben ik met mijn aanbevelingsbrief
naar de mjj aangewezen familie gegaan. De heer
Arning zoowel als diens zoon namen na lezing van
mijn brief ons dadelijk onder hunne bescherming, en
groot zjjn de opofferingen en moeiten, die zjj zich voor
ons getroostten. Aan hen hebben wij het dan ook te
danken, dat wjj zoo spoedig mogeljjk uit dat nare,
ellendige emigranten-hotel werden verlost. Ik moet
U lieden van die inrichting eene kleine beschrijving
geven. Het gebouw heeft veel het aanzien van een
panorama en bestaat uit drie verdiepingen, welke ver
deeld zijn in kamers, waarin zich pl. m. 60 70
britsen bevinden. Deze slaapplaatsen zjjn al zeer pri
mitief. Bedden of dekens worden overtollige weelde
geacht. Men logeert daar op de planken, welke boven
dien nog goed van wandluizen zijn voorzien. Verder
heeft men er een eetzaal, waar 's morgens ongeveer
1000 menschen hun ontbijt gebruiken en verder op
den dag nog twee maal soep. Dus soep en dan nog
eens soep; maar dit zal ons niet verwonderen, wan
neer wij weten, dat het brood er steeds zuur en droog
is. Ondanks al dat minder aangename moet men toch
nog bijna vechten om binnen te komen, ten einde wat
vast te krjjgen. Ik zal hierover niet verder uitweiden,
want eene pen is niet bij machte te beschrijven, wat
wij in de vijf dagen en vijf nachten van ons verbljjf
aldaar hadden te doorstaan. Ten spoedigste werd dan
ook voor ons eene woning gezocht, doch in de geheele
stad Buenos-Ayres was geen huis te vinden, dat
ruimte genoeg aanbood en geschikt was mjj en mijne
vrouw en 7 kinderen te bergen. Vonden wjj nog een
woning, dan was de huur voor ééne kamer, waar noch
bedstede, noch schoorsteen, noch kast in te vinden
was, 20 25 pesos per maand. (Een pesos is een geld
stuk ter koerswaarde van ongeveer 2 Nederl.) De
loonen daarentegen zijn schraal en het meeste voedsel,
alsmede huisraad zeer duur. Alleen het vleesch is
hier zeer goedkoop voor 20 cent heeft men hier eene
hoeveelheid, als waar men in Holland ƒ1,50 voor be
taalt. Om deze reden eten wij dan ook, en meest allen
hiei, dagelijks soep. De moeiljjkheid die het in had
eene woning te Buenos-Ayres voor ons te vinden,
deed onzen beschermer besluiten een huis voor ons
te zoeken te Tigere, waar bet hem dan ook gelukte
er een te vinden. Deze woning is opgebouwd van
aarde en mei riet gedektwij hebben 2 kamers en
een stuk keuken, doch in het geheele huis is geen
schoorsteen of geen enkele kast. Wat Tigere zelf be
treft: dit is een dorp l1/» uur sporens van de stad
Buenos-Ayres met hier en daar een groep buizen,
meestal van aarde opgebouwd. Eenige echter zijn van
hout opgetrokken en ook enkele van steen, veelal
gebouwd op palen. O gij, en terecht, zoo hoog ge
roemde zindelijkheid der Nederlandsche huismoeders,
mocht er eens een sprankje van uw geest neder
dalen in het hart der schoonen van Argentina,
hoe dankbaar zouden we zjjn; want waar men ook
komt: bjj bakker, slager, kruidenier of herbergier,
't is overal even vies en vuil. De straten zijn zoo goed
als ongebaande lange en bveede wegen, die dikwijls
onder water'staan. Het gebeurt ook wel, dat geheel
Tigere 2 a 3 dagen ééne zee gelijkt. Zooals gemakke-
ljjk te begrijpen is, stroomt het water dan ook de
woningen binnen. Mij is hier gezegd, dat bet soms
wel 50 60 centimeters hoog in huis staat; zoo erg
heb ik het echter nog niet aangetroffen. In den winter
die nu aankomt, zijn de overslroomingen naar ik heb
gehoord het ergst. Door tusscbenkomst van den heer
Arning is het mjj gelukt timmerwerk te krijgen bij
een Franschen patroon. Meesier en patroon spreken
Fransch, de madame Engelscb, de knechten Spaansch
en ik Zeeuwsch, een allegaartje dus, maar tevens ook
de reden, dat ik veel minder verdien dan mjjn maats.
I Onbeschrijflijk moeilijk is het elkander niet te kunnen
verstaan. Het is dan ook alleen aan de voorspraak van
mijn beschermer te danken, dat ik nog 1,80 daags
verdien, de voornaamsten hebben hier 2,50 a ƒ2,60.
Beklagenswaardig het huisgezin, dal zonder geld, zon
der kennis van de taal dezen vreemden bodem betreedt.
Had onze aanbeveling uit Nederland ons hier geen
hulp verschaft, aan de diepste ellende waren wij ter
prooi geweest. Denkt U eens ergens neergeplaatst in
een wild vreemd land, onder den blooten hemel, nu
eens deze ziek van het gezin, dan die; het is ons
overkomen, dat er drie tegelijk ziek waren. Ons
jongste kindje werd al spoedig hier ons door den dood
ontnomen. Denkt U dat alles eens goed in en ge hebt
een beeld der werkelijkheid zooals het in mijn gezin
te aanschouwen zou geweest zjjn, hadden vrienden
van vrienden zich mijner niet ontfermd. Van onze
landslieden, die met ons de reis hier heen gemaakt
hebben, hoorden wij nogniets. Alleen kan ik U melden,
dat dicht bij ons een spoortrein is in den brand ge
raakt, die o. a. met landverhuizers was gevuld. Er
waren bjj deze ramp 180 dooden en zwaar gekwetsten,
overigens zjjn er velen omgekomen van honger en
ellende, die op weg waren om land te ontginnen,
maïs te plukken of dienst te doen als straatveger. De
indruk, die dit land op mjj gemaakt heeft, is hoogst
ongunstig. Men moet hier zwaar en hard werken,
ook des Zondags, voor betrekkei jjk weinig loon. De
werkuren zjjn hier des zomers van 's morgens 5 of 6
uur tot 11 uur 's voormiddags en van 1 tot 6 uur
's namiddags. Komt men hier been als vrijgezel dan
slaat men er zich zeker gemakkelijker doorheen, maar
voor hen, die het wagen met een groot aantal jonge
kinderen is het eene gewichtige onderneming, wel
waard dubbel ernstig overwogen te worden. Wat
hier vooral goed te pas komt, is energie, onderne
mingsgeest, een doorzicht- in zaken boven anderen
en kennis van de taal. Zoo ken ik hier een Belg, een
Brusselaar, die al de bovengenoemde eigenschappen
in zich vereenigt. Voor dezen is de emigratie met
gelukkigen uitslag bekroond. Vóór vijf jaren hier
arm gekomen, bezit hjj thans een vermogen, dat de
renten van zijn kapitaal voldoende zouden zjjn om in
zjjn onderhoud te voorzien. Doch zulke voorbeelden
zijn zeer schaarscb, want maar weinige landverhuizers
zijn toegerust met dat geesteskapitaal, dat onzen Belg
bezit. Wat overigens in Holland wel' eens verteld
wordt, als zouden de landverhuizers hier bjj hunne
aankomst als slaven behandeld worden, dit is een
grove onwaarheid. We zijn geheel vrij en van terug
betalen van den overtocht heb ik niets vernomen.
Mochten er dus zijn, die nog een spaarduitje hebben
en wenschen te emigreeren, laten zjj zich niet af
schrikken door het pas genoemde sprookje, laten zy
niet hun laatsten penning aan den overtocht geven,
want die handelwjjze is geheel verkeerd. Tracht kos
teloos over te komen; ge zijt toch vrij en staat bij
aankomst hier niet met geheel ledige handen. Als
bewjjs dat het zedenbederf ook hier zeer groot is en
de ouderliefde, daarentegen soms zeer klein, kan
dienen, dat we er getuige van waren hoe 14- tot
16jarige meisjes werden verkocht voor 400 tot
600 francs, om gezonden te worden naar huizen van
ontucht. En dan hebben we hier nog iets, wat ons
vooral kwelling veroorzaakt; dit is n.l. het on
gedierte. Maakten wjj in het emigranten-hotel reeds
kennis met wandluizen, in en bij onze woning te
Tigere worden we geplaagd door ratten, slangen,
vliegen, muizen, muggen, mieren, enz. En een beet
van een mug der soort die men hier aantreft is veel
ernstiger, dan een muggebeet in Hollandmen kan
er zelfs soms wel ongesteld van wezen. Alles te
zamen genomen, geliefde familieleden 1 kunt ge wel
begrijpen, dat ik nog wel eens met heimeljjk ver
langen terug deuk aan dat Vaderland, dat ik wel
nooit meer zien zalaan die vrienden, wier hand ik
wel nimmermeer drukken zal; want ik moet het
bekennendit land is mjj tegengevallen. Wij zijn
niet goed ingelicht geworden en velen met ons. Wij
hebben er zien terugkeeren uit de binnenlanden,
(waar zij hoopten beter weg te komen dan hier),
met bebloede lichamen van de slagen die de inlanders
ban toebrachtenwij zagen arme lieden, die van
plek tot plek vluchtende, zeven dagen onder den
blooten hemel hun moede hoofd moesten ter ruste
leggen. Neen, wanneer wij huiverend naar buiten
staren, de regen aanschouwend, die uiet bjj droppels
maar bij plassen soms nedervaltwanneer wij
angstwekkend zitten luisteren naar de ongewoon
zware onweerswolken, die zich boven onze hoofden
ontlasten, dan hebben wij een gevoel in ons dat
zegt: bet is hier ook maar voor weinigen een land
van belofte. Wat onze kinderen betreft: 2 zjjn
dienstbaar bij een apotheker, 2 bezoeken de Spaansche
school en 2 houden hun moeder gezelschap thuis.
Zeer bevorderljjk voor het aanleeren der taal zou
zeker wezen, dat ik in 't bezit was van een Fransch
of Spaansch leerboekje. Kon de familie mjj dit zenden,
dat zou mij hoogst aangenaam zjjn.
En hiermede neem ik voor ditmaal van u allen
hartelijk afscheid, hopende in het laatst van Augustus
weder nieuwe mededeelingen te doen.
SCH ROEFSTOOMSCHIP „SCHELDE".
JC IE IW fSB TC*
Zierikzee en Rotterdam
EN TÜSSCHENGELEGEN PLAATSEN.
.JULI
Van ZIERIKZEE: Van ROTTERDAM:
Dinsdag 2 'snam. 2,—u.
Dinsdag 2 's morg. 7,— u.
Woensd. 3 7,30
Vrjjdag 5 7,30
Zondag 7 8,
Dond. 4 'smorg. 11,30
Zaterd. 6 11,30»
Maandag 8 's nam. 1,
De Directeur,
A. van GASTEL.
Sbvertentun.
V Gehuwd
A. H. W. van der VEGT
Ingenieur van het Waterschap Schouwen
en
J. W. T. van KONIJNENBURG,
die, mede namens hunne familiebetrekkingen, hunnen
dank betuigen voor de talrjjke bewjjzen van be
langstelling bjj gelegenheid van hnn Huweljjk onder
vonden.
's-Gbavenhage, 27 Juni 1889.
Eenige kennisgeving.
Heden overleedna een lijden van 4 dagen
"zacht en kalm onze geliefde moeder Wed. W. VAN
VERRE, geo. van der Meide, in den ouderdom van
91 jaar en 9 dagen.
Mede nameDS broeder, zuster en
Brouwershaven, verdere familie
29 Juni 1889. B. VAN VERRE.
Heden overleed onze waarde Vader en Groot-
vador DIRK VAN DEN BOUT, in den ouderdom van
bijna 75 jaar, na een langdurig en geduldig ljjden.
Zonnemaire, H. VAN DEN BOUT.
den 30 Juni 1889. W. VAN DEN BOUT—van 't Hof.
Strekkende deze kennisgeving aan vrienden en bekenden.
De ondergeteekenden betuigen hunnen har*
teljjken <lunk aan allen die bjjstand hebben
verleend en voornameljjk aan den Heer J. RIBBENS,
by de redding van hun zoontje.
C. DE GRAAF en Echtgenoote.
Zierikzee, 29 Juni 1889.
