ZIERIKZEESCHE NIEUWSBODE.
No. 5682.
Dingsdag 16 April 1889. ^aarg.
BERIGT.
Verschijnt DINGSDAG, DONDERDAG en ZATURDAG De pnjs per 3 inaanden is 1,30, franco per post 1.60.
ADVERTENTIËN, van 1-8 regels 30 Cts., meerdere regels 10 Cts„ kunnen uiterlijk tot des Maandags, Woensdags en Vrijdags voormiddags 10 ure nesorgd worden. Broolt lette, wordt n„ar pUaUruimt, hrnkni.
Wegens den GOEDEN VRIJDAG zal „de Nieuws
bode" van 20 dezer op aanstaanden Zaturdag
avond worden uitgegeven.
KENNISGEVING.
De BURGEMEESTER van Zierikzee brengt ter
kennis van de Ingezetenen dat er op Woensdag den
17 April e.k.des namiddags te 1% uurop het Raad
huis, eene openbare Vergadering van den Gemeente-
Raad zal gehouden worden.
Zierikzee, den 15 April 1889.
De Burgemeester,
W. A. OCHTMAN, Wetb. R B
ZAKEN TER TAFEL TE BRENGEN
Behandeling van het kohier van den hoofdelijken
omslag voor 1889enz.
Nieuwstijdingen,
©«geland.
Een Engelsche boerenzoon, vermaard om zjjn bui
tengewone kracht en behendigheid in het boksen en
verloofd met het mooiste meisje van zjjn dorp, woonde
onlangs met zjjne aanstaande een landeljjk feeBt bjj.
Er werd daar „pandverbeuren" gespeeld en nagenoeg
alle meisjes werden daarbjj, naar 's lands gebruik, tel
kens en telkens weer harteljjk gekust. Maar onder dat
spel zag men bet gezigt van den Hercules meer en
meer betrekken. Iedereen keek bem verwonderd aan.
Wat zou hem schelen Jaloersch kon hjj niet wezen
niemand bad bet nog gewaagd, het meisje van den
vermaarden bokser te kussen.
Daar trad de reus plotseling, met fonkelende oogen
en opgeheven vuist, midden in den kring en riep met
een van toorn bevende stem: „Hoor eens, ik wilgeen
schandaal maken, maar „„Wat is er Heeft
iemand u beleedigd vroegen de omstanders, terwjjl
zjj op een behoorlijken afstand voor hem uitweken.
„Gjj hebt mij allen beleedigd. Ieder meisje is hier
minstens twaalf malen gekust, en mjjn meisje niet 1 Mjj
dunkt, zjj is toch zoo goed als een vau de anderen.
Maar ik zeg u, wie haar verder nog zoo minacht, die
krijgt het met mjj te doen."
Bij die woorden stroopte hjj zjjn mouwen op on
dreigde met zjjne vervaarlijke armen.
Natuurlijk beijverden zich nu al de jongelieden om
'a boksers zonderlinge reden tot jaloezie uit den weg
te ruimen. Na afloop van het spel kon hjj zeker
zijn, dat geen der schoonen zooveel gekust was als
zijn meisje.
Op Jersey is eene vrouw gearresteerd, die 42
jaar manskieeren droeg en als koerier de wereld had
rondgereisd. Zij noemt zich Louis Hermann en schijnt,
tengevolge van het gebruik van opium, niet wel bjj het
hoofd te zjjn.
JFrawfetijft.
Het openen en sluiten der Parjjache tentoonstelling
zal iederen dag worden bekendgemaakt door salvo's van
geschut. Daartoe zjjn op het tweede plat van den Eiffel-
toren twee kanonnetjes geplaatst.
Ia de tweede helft van Mei zal de eerste pleizier-
trein van Weenen naar de Parjjsche tentoonstelling gaan.
iPuitsciilanfe.
Uit Ruhrort schrijft men aan het „Klever Kreis-
blatt"
In den laatsten tijd beleefden wjj hier aan den
beneden-Rjjn herhaaldelijk onpleizierige gebeurtenissen
op financieel gebied, ten gevolge van het in omloop
zjjn van valsche Nederlandsche banknoten, welke even
wel zeer goed van de echte te onderscheiden waren.
Wjj hebben nu vernomen, dat de winkelier H. Schu-
lenborg, van Ruhrort, te Rotterdam is gevangen ge
nomen, wegens de uitgifte van valsche banknoten van
25 gulden, waarmede hjj de vertering in eene herberg
voor zich en zijnen kameraad betalen wilde. Het be
wuste papiertje, waarmede hjj betaalde, was echter
zoo gloednieuw, dat de herbergierster bet haren man
toonde, die er mede naar de Bank en van daar naar
de politie ging. Toen de herbergier met drie politie
agenten terugkeerde, had de kameraad lont geroken
hij was eensklaps verdwenen. Schulenborg greep nu
den herbergier de banknoot uit de hand en wilde met
een „thaler" betalen. Hij werd echter gevangen ge
nomen. Vpf-en-twintig valsche banknoten werden bjj
hem gevonden.
Schulenborg was een in Ruhrort en omstreken zeer
bekend koopman, met eene uitgebreide familie. Als
koopman ging hij voor eenigen tjjd bankroet, waarna
zjjn huis afbrandde. De wijze, waarop hjj thans zjjn
geluk beproefd heeft, zal hem duur te staan komen.
Onlangs vermaakte iemand, met voorbijgang van
eene behoeftige erfgename, zjjn vermogen van circa een
millioen mark aan de Saksische broedergemeente der
Hernhutters. De koning van Saksen heeft slechts het
vereischte verlot verleend om dit legaat te aanvaarden,
mits zich de Hernhutters verbonden aan de erfgename,
eene weduwe, eene ljjfrente van 1200 M. per jaar uit te
keeren.
JSle^erlant).
Amsterdam, 13 April. De Amerikaansche
luchtreiziger is beden opgestegen en met zjjn valscherm,
zonder ongelukken gedaald.
Het Heilleger telt thans 3362 korpsen met 8008
officieren, dat is 1018 korpsen en 1933 officieren meer
dan in 1888. Er werden in Groot-Britannië wekeljjks
10.450 meetings in de open lucht gehouden. Het werk
van het Heilleger wordt in 32 vreemde landen voort
gezet, door officieren, die 19 talen spreken.
'sGravenhage, 13 April. Het geregtshof
alhier behandelde heden de zaak tegen een kleeder
maker te Bruinisse, die een met een valscheD naam
onderteekende klagt over den directeur van het post
en telegraafkantoor en over een besteller aan den
Minister rigtte.
De advocaat van Gigch, die voor den beklaagde op
trad, betoogde de met-strafbaarheid van het feit. De
Ambtenaar van het O. M. vorderde bevestiging van
het vonnis der Zierikzeesche regtbank tot gevangenis
straf van 4 maanden.
De uitspraak is op 27 April bepaald.
De „Standaard" verneemt, dat de Minister van
Binnenlandsche Zaken Donderdag een bezoek op het
Loo heeft gebragt en bij H. M. de Koningin ten ge-
hoore is toegelaten.
Zevenbergen, 13 April. In de heden gehouden
gemeenteraadszitting werd aan den heer A. Hartog Az.
te Sliedrecht concessie verleend voor den aanleg en de
exploitatie van een stoomtram van het station alhier
over Klundert naar Willemstad.
Vrijdag had te Zevenbergen de aangekondigde
keuring plaats van paarden voor bet leger. Er werden
60 paarden aangevoerd, waarvan geen enkele werd
aangekocht. De keurings-commisBie bestond uit de
heerenmajoor Diemer, majoor Scbreuder, (paarden
arts), kapitein Kromhout en luitenant de Jonge. Generaal
Alewjjn en Z.Ex. de Minister van Oorlog waren bjj
die keuring tegenwoordig.
Terneuzen, 13 April. In de gisteren gehouden
raadsvergadering werd in geheime zitting het kohier
van den hoofdeljjken omslag vastgesteld. Voorts werd
besloten tot uitbreiding van het onderwijzerspersoneel
aan school B. met een onderwjjzer, waarvoor eene op
roeping zal worden gedaan. De overige zaken, waar
onder het bestratingsplan, de benoeming van leden
voor de schoolcommissie enz. werden tot de volgende
vergadering aangebonden.
Onder vele bljjken van belangstelling herdacht
de heer L. J. van IJsselstejjn, Rjjkshavenmeester en
Commissaris van het Ned. Loodswezen alhier, den dag
waarop hjj vóór 40 jaar bp 's Rjjks-Waterstaat in
dienst traa als opzigter; vervolgens bekleedde hjj de
betrekking van Sluismeester en later die van Haven
meester.
Naar wjj vernemen zal de heer Domela Nieuwen-
huis op Paaschmaandag 22 dezer alhier optreden in
de alhier gevestigde afdeeling van den bond tot verkrij
ging van algemeen kies- en stemregt.
Te Aardenburg zal in Junjj a. s., gelijktijdig met
de aangekondigde landbouw-tentoonstelling aldaar, ook
eene gehouden worden vaD kippen en ander pluimge
dierte en honden.
Te Sluis is Donderdag de trammachinist A. v. S.
die bezig was het vuur uit de locomotief te halen,
terwijl de waggon van plaats verwisselde, bekneld ge
raakt tusschen waggon en machine, zoodat zjjn arm
gebroken werd en zjjne handen ernstig verwond. Zwaar
gekneusd werd hij met den tram naar Aardenburg
vervoerd en aldaar in het Burgergasthuis onder be
handeling gesteld van den door de tramdirectie daartoe
aangestelden geneesheer Dr. de Glopper, te Aardenburg.
Goes, 13 April. Niet ten onregte woei heden de
vlag van de ambachtsschooldie inrigting vierde haar
hoogtjj. Niet alleen zouden enkele leerlingen de school,
wegens volbragten leertjjd, verlaten, maar ook zou het
bewjjs geleverd worden hoe in alle opzigten uitmun
tend het onderwjjs is dat daar gegeven wordt. De
voorwerpen, bestemd voor de njjverheidstentoonstelling
(te Middelburg, waren kosteloos voor het Goesche
publiek ter bezigtiging gesteld. En niet weinigen pro
fiteerden van die gelegenheid. Nu kan men zien hoe
bet geld aan de ambachtsschool gegeven, wordt be
steed, werd door één opgemerkt. Nu, hoe dan? Wel,
uitstekend was het antwoord, dat wjj gaarne onder
schrijven.
Allereerst dan zag men in beide afdeelingen die
ter bewerking van het hout en die ter bewerking van
jjzer eene gansche rjj voorwerpen aanwijzende den
gang van het onderwjjs aan de verschillende klassen:
van de eenvoudigste tot de meest zameogestelde houten
en jjzeren voorwerpen. De volgorde doet met een oog
opslag zien dat de gang van het onderwjjs zeer goed
is geregeld. Omdat deze voorwerpen in zekeren zin de
metbode van het onderwjjs aangeven, trokken zjj min
der de aandacht, dan de andere die men zou kunnen
noemen „proefstukken". Daaronder valt het eerst te.
noemen een Eogelsche trap, bewerkt door den leerling
J. A. Hoogestegen en eene deur jour met blank
smeewerk vervaardigd door den leerling van den Dun-
gen. In het moderne heerenhuis van den heerdeMeu-
lemeester zjjn zulke deuren aangebragt, die door de
leerlingen der ambachtsschool zijn vervaardigd.
In de afdeeling smeder jj viel in bet oog eene sierljjke
gesmede jjzeren bloemtafel, vervaardigd door den leer
ling Stokmans.
Ongetwijfeld zal de collectie eene eervolle plaats in
nemen op de tentoonstelling te Middelburg, en als men
deze inzending vergeljjkt met die op de tentoonstelling
te Goes in 1888, dan moet men erkennen, dat de am
bachtsschool met groote schreden is vooruitgegaan.
Ook de zeer groote collectie teekeningen, door de
leerlingen vervaardigd, trok de aandacht. Hoe jammer,
werd opgemerkt, dat er voor zulke jongens zoo weinig
werk is. Dat zou het geval zjjn, als zjj in Goes bleven
doch voor jongens, die zulk onderwjjs hebben gehad,
staat de geheele wereld open. Eo een hunner, die heden
eervol ontslag kreeg, wegens volbragten diensttjjd, heeft
dan ook onmiddeljjk plaats gekregen op het atelier
der Staatsspoorwegen te Tilburg.
De Voorzitter van het bestuur der ambachtsschool,
de heer J. J. Ochtman, sprak den vertrekkenden jon
gelui op de meest harteljjke wjjze toe hjj wenschte
hun dat ze degelijke menachen in de maatschappij
zouden worden, en dat zouden ze als ze zich het ge
noten onderwjjs ten nutte maakten.
De leerlingen der afdeeling timmeren van Dungen en
Duvekot, en die der afdeeling Bmeden Stokmans en de
Boer, verwierven het diploma en kregen bovendien ieder
eene collectie gereedschappen door hen zelf en hunne
medeleerlingen vervaardigd.
Ook de leerling Röhner verliet, wegens vertrek naar
het buitenland de inrigting.
Wjj twjjfelen niet, of de medalje op de Goesche ten
toonstelling verworven, zal te Middelburg een collega
verwerven.
Voor een der openbare scholen (hoofd de heer
A. van Schelven) zjjn ter benoeming van twee onder
wijzers de volgende voordragten opgemaakt
le vacature: C. J. Snouck te Cortgene, M. Lindhout
te Renesse, P. A. van Bloppoel te Bruinisse.
2e vacatureM. Lindhout, P. A. van Bloppoel en
J. M. Meerman te St. Laurens.
Door het aanstaande vertrek van den onderwjjzer
A. M. van Driel naar Amsterdam zal aan die school
eene derde vacature ontstaan.
De heer W. van Djjk, commissaris van politie
alhier, is benoemd tot auditeur-militair bjj den schut
tersraad alhier en bjj het 3de bataljon rustende schut-
terjj in Zeeland.
Bij eene familie hier ter stede werden plotseling
verscheidene personen ongesteld. De geneesheer ver
moedde dat de oorzaak in het brood kon schuilen en
heeft daarop een gedeelte van het brood tot onderzoek
meegenomen. Het resultaat is nog niet bekend.
Yerselte, 14 April. De verzending van oesters
naar het buitenland begint merkeljjk te verflauwen;
Duitschland vraagt weinig meer en België ook veel
minder. Alleen Engeland neemt nog al flink weg. De
prijzen bljjven voor groote oesters vast, impérialen nog
veel gevraagd, doch de voorraad, welke trouwens klein
was, is nagenoeg geheel uitgeput. Men biedt voor im
périalen van ƒ65 tot ƒ70, dus hooge prjjzen. Gewone
eerste Boorten minderen ook in hoeveelheid en zjjn tot
ƒ40 te plaatsen, alles per duizend, de beste oesters van
deze soort zjjn grootendeels opgeruimd.
Voor kleinere soorten is zeer weinig vraag, zoowel
de grootere als kleinere tweede soorten zjjn dit jaar
weinig in trek, en de prjjzen dan ook laag, van f 20
tot ƒ28 naar qualiteit en grootte.
Het is een gelukkig verschijnsel dat het buitenland
deze kleine soorten niet meer zoo graag wil hebben,
daardoor zjjn de oesterkweekers nu wel verpligt, de klei
nere soorten naar zee terug te brengen en velen hunner
worden daardoor vërpligt om te werken op de leve
ring van betere en grootere oesters; dit is een groot
en algemeen belang dat te veel uit het oog is verloren.
Trouwens het nu bjjna afgeloopen seizoen heeft het
bewijs geleverd, dat men voor moojje goede oesters
ook hooge prjjzen wil besteden, terwjjï het werken op
beter product voor de oestercultuur de levensquaestie
is. Zooals reeds herhaald voorspeld is, gaan verschei
dene kleine ondernemingen, welke by de geboorte reeds
levensvatbaarheid misten, thans liquideerenen dit zal
de groote ondernemingen stellig ten goede komen die
kleintjes hebben veel kwaad gedaan. Het is to be
treuren dat de Staat, als verpachter, in de pacht voor
waarden geene bepalingen heelt gemaakt, dat oesters
beneden een zekere maat niet mogen verzonden wor
den, daardoor ware veel kwaad voorkomen geweest. In
Frankrjjk, alwaar de Staat ook als verpachter optreedt,
heeft men zoodanige bepalingen, welke zeer goed
werken.
In den loop der maand April zullen twee belangrjjke
verpachtingen van oestergronden plaats hebbenop
Woensdag 17 April een gedeelte der zoogenaamde
Bergsche banken en einde April komt een groot deel
van de Yersohe oesterbank in herverpachting, en wel
220 perceelen. Het is te hopen, dat de pachters dit
maal wat verstandiger zullen zjjn dan in 1882; dat zjj
begrepen zullen hebben, dat men voor oestergronden,
zelfs voor de beste, niet de fabelachtige prjjzen be
steden kan, en dat prjjzen van ƒ1500 jaarpacht per
H. A. onmogeljjk zjjn. Geheel gerust kan men daarom
trent nog niet zjjn, vele pachters hebben toch vrjj
groote behoefte aan zajygronden, en het zoude zeer
goed mogeijjk zjjn dut'er weder groote dwaasheden
werden begaan.
Een prjjs van 250 k 300 per H.A. is meer dan
voldoende, als men ten minste de oestercultuur winst
gevend wil doen zijn. Alles wjjst op dit oogenblik op
verbeterende vooruitzigten voor de kweekers, vele
schadeljjke factoren zjjn of worden opgeruimdde al-
gemeene voorraad kleingoed is verminderd en de
prjjzen hielden zich dit jaar in verhouding tot het
product goeddaarom zou het zeer te betreuren zjjn,
als men de zaken, door het besteden van al te groote
pachtsommen, nu weder in de war ging sturen. Mogten
wjj dit jaar eens werkelijk een warmen zomer krjjgen,
dan zjjn de vooruitzigten voor de volgende campagne
goed.
St. Maartensdijk, 12 April. Heden werd
alhier de eerste voorjaars-veemarkt gehouden. Aan
gevoerd waren ongev. 60 stuks hoornvee en 60 biggen.
De handel was levendig. Prjjzen werden besteed als
volgt: voor tweejarige ossen van 100—J 115, voor
twee en een halfjarige ossen van 115—/ 150, voor
vare koejjen tot ƒ125, voor jaarlingen van 60—ƒ70,
vette koejjen was weinig vraag naar.
Door een landbouwer werden 9 stuks ruim twee
jarige ossen verkocht voor 1400.
Biggen waren zeer duur. Voor acht- negenweekige
werd betaald van 11—12.
Haamstede, 12 April Bjj de heden plaats ge
had hebbende aanbesteding van de onderhoudswerken
aan den Burgh- en Westlandpolder was de laagste
inschrjjver de heer P. Vink te Noordgouwe voor
9898.
Voorts hebben nog ingeschreven de heeren C. Bolier Cz.
te Bruinisse voor 9928, H. J. Romejjn te Burgh
voor f 10.142. M. van de Linden te Zierikzee voor
10.276, B. den Exter van den Brink te Krabbendjjke
voor 10.300, H. C. van den Ende te Zierikzee voor
10.300 en K. Zomer te Burgh voor f 10.300.
De raming bedroeg 9942.
Zierilczee, 13 April. Heden werden aan de
Fairbank bjj de Zuidhavenpoort alhier gewogen twee
stuks hoornvee uit dit eiland, waarvan de een 1072
kilo en de andere 1043 kilo gewigt had. Beidon wor
den morgen naar Rotterdam vervoerd.
Voor de aanstaande verkiezing voor 6 leden van
de Provinciale Staten in het hoofdkiesdistrict Middel
burg werden in de vergadering van de liberale kies-
vereeniging »Eendracbt maakt Macht" te Middelburg,
afdeeling van de centrale vrjjzinnige kiesvereeniging
op Walcheren de aan de beurt van aftreding zjjnde
heeren Buteux, mr. Snonck Hurgronje, mr. Berdenis
van Berlekom, Van Teylingen, Van Uye Pieterse en
Van Woelderen voorloopig opnieuw als candidaten
gesteld.
Benoemd tot dijkgraaf van den Zonnemaire-polder
de heer J. M. v. d. Bout Mz.tot plaatsverv.-djjk-
graaf van den Schorerpolder, de heer C. Polderdjjk.
Zierikzoe, 15 April. De levering der Steenkolen
voor de Gasfabriek alhier, gedurende 1889, is gegund
aan de firma W. Hoven en Zn. te Rotterdam voor
62l/j per Heet.
Ten vorigen jare was de prjjs 52 Cts.
Voor de aanbesteding van het onderhouden en
herstellen van het post- en telegraafgebouw te Zierikzee,
van den dag der kennisgeving van de goedkeuring
der aanbesteding tot en met 31 December 1891 (raming
ƒ850), was nog, behalve door den laagsten inschrjjver,
den heer J. C. Koreman Jz., voor f 1100, ingeschreven
door de heeren M. Paasse voor 1163; H. C. van den
Ende voor f 1195; J. Lammers Jz. voor 1240 en
J. van Djjke Hz. voor 1254.
Alle in8chrjjvers wonen te Zierikzee.
Ziex'ilczee, 15 April. Heden morgen werd eene
jonge vrouw dood in het bed gevonden. Haar kindje
lag slapend bjj haar.
De heer M. Franken, vroeger aannemer te Zie
rikzee, thans te Pretoria, heeft eene Algemeene Ex
ploitatie- en Bouwmaatschappjj in de Transvaal in
het leven geroepen met een kapitaal van 2.50 000
pd. st. iu aandeelen van 1 pd. st. Het doel dezer
maatschappjj is „de nationale njj verheid der Z. A.
republiek te bevorderen. Hare werkkring zal zich voor
eerst bepalen tot het uitvoeren van publieke en par
ticuliere werken, a bouwmaatschappij b mjjnontginning
c cultuur. Als grondslag voor deze onderneming
heeft de heer Franken 44 bouwterreinen met en
zonder gebouwen te Pretoria in de centra der goud
velden en elders ingebragt ongeveer 150,000 acres (1
acre is ongeveer 3/s bunder.)
Genoemde heer ontvangt daarvoor 165,000 pd st.,
uitsluitend in aandeelen. yoorts bestaat het kapitaal
uit 60,000 pd. st. voor werkkapitaal en 25,000 reaerve-
aandeelen. De 60,000 aandeelen voor het werkkapitaal
zjjn overgenomen door een syndicaat, en daarop heeft
tot den 5den dezer te Pretoria, Johannesburg enz., de
gelegenheid tot inschrijving opengestaan, Het bestuur
aer Mjj. wordt gevormd door de heerenM. Franken,
te Pretoria, voorzitter P. J. Joubert, commandant-ge
neraal, superintendent van naturellen, lid van den
Uitvoerenden RaadS. J. Du Toit, vroeger superin
tendent van onderwjjs; J. D. Selliers, gouvernements
vendu-afslagerCarl Hanau, te Johannesburg, en M. J.
Albracht, consul voor België.
Een kereltje van 10 jaar te Vliasingen heeft veel
kans dat hjj door de regtbank te Middelburg naar
een verbeteringsgeaticht wordt opgezonden. De snuiter
had van de gelegenheid, dat eeu boer bezig was var
kens te wegen, gebruik gemaakt om diens zakje met
geld te kapen, terwjjl het langvingerige ventje daarna
nog een jas wegDam.
Bjj eene begrafenis, die Woensdags te Aalten plaats
vond en waarbjj de doodgraver G. Prins bezig wus
een graf te delven, stortte deze achterover en gaf on
middeljjk den geest. P. laat eene vrouw en vier
kinderen achter.
Een schipper, D. Rjjmerj uit Pannerden, die
naar het schjjnt. het ongeluk had om op een valschen
munter te geljjken, is te Koten, waar hjj voor zaken
was, door een veldwachter gearresteerd en naar Wjjk
bjj Duurstede gebragt, waar hij in hechtenis werd ge
nomen, om vervolgens naar Amsterdam te worden
getransporteerd. Daar werd hjj in vrjjheid gesteld.
Zeker heeft de veldwachter van Koten gedaan wat
hjj meende zjjn pligt te zjjn, maar 't is toch eene voor
i de algemeene vrjjheid gevaarljjke methode om iemand,
die aan een signalement beantwoordt in dit geval
was het een ringbaard maar aanstonds op te pakken,
j in de gevangenis te zetten en verder te transporteeren
I „Niet al te veel jjver" moet ook voor de veldwachters
gelden. Die van Koten had toch wel zoo goed gedaan
om eerst met zjjn arrestant naar Utrecht te gaan, waar
i diens schuit lag.
j KERKNIEUWS.
I De heer A. van Veen, pred. bjj de Ned. Herv. gem.
te Terneuzen heeft toezegging van beroep ontvangen
naar die gemeente te Benschop.
Aan den kerkeraad der Ned. Herv. gemeente te
Sliedrecht is door 75 manslidmaten eene acte van be-
schuldiging gezonden tegen den aldaar beroepen pre-
dikant dr. J. W. Lieftinck, te Rauwerd, met verzoek
I deze, met de daarbjj overgelegde stukken, onverwjjld
op te zenden aan het classicaal bestuur van het ressort
dier gemeente. Zjj bestaat in hoofdzaak uit aanhalingen
uit: „Waarom modern?" en „Voor iederen dag,"1 ge
schreven door dr. L. en ook nit „Onze godBdienstpre-
dikiDg", onder redactie van prof. Van Manen te Leiden
en dr. Lieftinck.
flaagsche Brieven.
*8 Gkavenhage 14 April.
De stille week i8 aangebroken en in den Haag
wordt die nog altoos gevierd door het stilstaan van
alle publieke vermakelijkheden. De geheele week
geen opera, geen muziekuitvoering en geen tooneel-
voorstelling, een wezenlijke penitentie voor de in
de residentie meer dan ergens anders flaneerende en
flirteerende jongelui, maar een heerljjke ontspanning
voor de zangers en tooneelisten, die dag aan dag
zich moeten inspannen om 't publiek te vermaken
en te bekoren, en voor de beroepsmuzikanten die
avond en avond moeten fiedelen en fluiten om zich
zelf een korst brood en het publiek een aangename
gewaarwording te bezorgen. En er wordt wat ge
musiceerd in een winter in ons HaagjeDe concerten
van allerlei soort wisselen elkaar onafgebroken af
en de liefhebbers van muziek en wie behoort
tegenwoordig niet tot dat gilde behoeven geen
enkel avondje over te slaan. Dat ook in de ge
zelschapskringen het muzikaal element sterk ont
wikkeld is, bewees een concert, in de afgeloopen
week gegeven door een gemengd koor »Melosophia",
dat uitsluitend kleinere toonwerken voor koorgezang
uitvoert, en waarvan de dames-leden meerendeels
bebooren tot de beste kringen van den Haag. Zelden
hoorden wjj door een betrekkeljjk klein koor, vrouwen
zang zoo schoon, krachtig en klankrijk. De wjjze
waarop Gounod's Vendredi Saint een goede keuze
voor de inleiding van de stille week werd ge
zongen, was buitengewoon fraai en maakte een
machtigen indruk op de toehoorders.
De Hagenaar, die meer van lachen houdt, kon
zich kostelijk vermaken bij de voorstellingen van
het Nederl. Tooneel, waarbij de vrouwen tegen
woordig op den voorgrond komen. Zenuwachtige
Vrouwen" en >Een beroemde vrouw" wisselen elkaar
op de aanplakbiljetten af. Tot welke categorie de
talentvolle vrouw behoorde, die de planken van het
tooneel verwisseld heeft met die van een trans
atlantische boot om met een acteur, die haar man
niet was, een snoepreisje te maken naar Amerika,
durf ik niet beslissen.
Eindelijk hebben de Hagenaars, die noch gevoel,
noch gemoed bezitten zouden ze er wel zijn?
om met muziek en tooneel te dweepen, maar die
enkel oog hebben voor 't schoone, ook gelegenheid
gehad hun smaak te bevredigen. De beide bekende
schilderijen ^Levensmoede" en »Felicie" waren
eenige weken hier tentoongesteld en trokken vrij
veel publiek, waaronder de nieuwsgierigen onge-
twjjfeld een even groot contingent leverden als de
kunstkenners. Men ziet dan ook niet dagelijks een
jonge vrouw in Eva's costuum, te midden van
bloemen; de étalage der schilderijen liet echter
nog al te wenschen over, en de gedachte om de
jeugdige schoone te reflecteeren in een breeden
spiegel pleit meer voor de kennis van den smaak van
het groote publiek dan voor den kunstsmaak van
den ondernemer.
Die de bloemen lief heeft ook zonder Eva's
dochteren, kon zjjn hart ophalen in 't Gebouw voor
Kunsten, waar de 's Gravenhaagsche Tuinbouw-
vereeniging de groote zaal in een bloementuin heeft
herschapen. De geuren en kleuren daar genoten,
zijn wel in staat om ons de geheele stille week bij
te blijven en ons voortebereiden op het Paaschfeest,
het Lentefeest bjj uitnemendheid.
Van nog veel meer zou ik u kunnen verhalen wat
in de laatste veertien "Hagen de Hagenaars heeft
bezig gehouden en wat met kunst; natuurschoon en
muziek niets hoegenaamds gemeens heeft. Van het
prqces Verstege-de Rochemont, waarbjj desympathiën
van het publiek zich hebben afgewend van den
gewezen adjudant van den Gouv.-gen. Loudon.
Indertijd, toen de brochure vau deu beer Verstege
verscheen, heb ik in deze kolommen de handelingen
van dien schrijver sterk afgekeurd en 'k doe dit nog;
het schrijven van boekjes om een vjjand aan de kaak
te stellen, vernedert meer den auteur dan den aan
gevallene. Maar wanneer het nu blijkt dat de
schrijver een man is van eer en datzelfde van den
aangevallene moeieljjk kan worden beweerd, dan is
het niet te verwonderen, dat men ten slotte nog
liever partij kiest voor den overmoedigen, niets
ontzienden schrijver dan voor den aangevallene. Het
proces nu heeft de Rochemont zeker niet gerehabili
teerd en al wordt Verstege veroordeeld wat
sommigen nog quaestieus achten zal de Rochemont
er in de algemeene opinie zeker niet door winnen.
Lasterprocessen komen aan de orde. Nu weer is
dat van den Haagschen Dr. le Rütte in voorbereiding.
Deze doctor heeft zich een jaar of vijftien geleden
hier in de stad komen vestigen, na langen tjjd in
Indië te hebben vertoefd. Zjjne Oosterscbe geneeswijze
paste hjj en vaak met veel succes op zijn
Westersche patiënten toe. Of hij daardoor op de
gedachte is gekomen om met andere vreemde
praktijken op hen de proef te nemen, weet ik niet,
maar een feit is het, dat hij een patient heeft be
wogen hem geld toe te vertrouwen, naar beweerd
wordt onder belofte van de uitkeering van een lijf
rente. Het geval was reeds weken lang bekend, maar
daar de politie geen termen had gevonden tot ver
volging, omdat de dokter in 't bezit was van een
schriftelijk bewijs der sedert overledene patient
en dus de zaak geschikt was, zou zij hebben dood
gebloed, had Recht voor Allen" er zich niet van
meester gemaakt om den dokter openlijk te be
schuldigen. Thans had men 't lieve leventje gaande,
en moest de dokter wel een aanklacht wegens laster
instellen, wilde hij niet al zijn prestige verliezen.
Wie in deze gezondigd heeft zal de rechter moeten
uitmaken, doch voor den dokter kan de afloop nooit
gunstig zijn. Met veel meer recht dan de heer
Verstege zal Recht voor Allen" kunnen beweren,
uit 't oogpunt van het algemeen belang, het publiek
gewaarschuwd te hebben.
Indien ik in de allerlaatste plaats ga spreken van
de politiek, dan is 't om u duideljjk te maken dat
zelfs in het politieke Centrum dat de residentie heet,
er wel andere dingen zjjn die het publiek bezig hou
den dan het Staatkundig tooneel op het Binnenhof.
Één oogenblik was er belangstelling. Toon ii>
plechtige zitting, den 3en April, de Koninklijke waar
digheid uit handen van den Vorst werd overgebracht
naar den Raad van State.
Het ongewone hoe droevig het ook zij lokt
altoos nieuwsgierigen, maar sedert men heeft waar
genomen dat de Raad van State, namens den Koning
handelende, de zaken opperbest heeft in orde ge
bracht, en de bron van besluiten en verordeningen
weer mildeljjk vloeit, troost men zich met het onver
mijdelijke. Gelukkig een volkwaar dergelijke tafe-
reelen op het Staatstooneel zonder ongevallen kunnen
afgespeeld worden. Of de bevoegdheid van den Raad
van State spoedig zal overgaan op die van een regent
is zoo goed als zeker. Ben ik goed ingelicht dan zal
de Raad van State den uitersten termijn van 4 Mei
tot indiening van een wet op het regentschap niet
afwachten, maar is even na de stille week de indie
ning dier wet te wachten, zoodat voor het einde der
maand de Vereenigde vergadering weder zou bijeen
komen. Of de Koningin als regentes zal optreden,
moet nog zeer onzeker zjjnveel zal afhangen van
den toestand des Konings, wiens kalmer toestand in
de afgeloopen week echter niet al te groote gerust
stelling mag inboezemen. Juist die onzekerheid was
oorzaak dat de Regering het formulier van afkondi
ging niet gewjjzigd heeft. Hoe kan men den naam
van den bekleeder of de bekleedster van het Konink-
ljjk gezag invullen als men niet weet wie die waar
digheid zal bekleeden op het oogenblik der afkondi
ging van de wetten Bij de Vrijdag jl. gevoerde
gedachtenwisseling over deze vormquaestie in de
Tweede Kamer, tusschen den Premier en den heer
Tak van Poortvliet, bleek opnieuw hoe het gezond
verstand meer waard is dan alle juristerij. Terwjjl
de Premier het recht van den bekleeder van de Ko
ninklijke waardigheid volhield om buiten voorkennis
der wetgevende Vergadering het formulier te ver
anderen, en de heer Tak beweerde dat alleen bij wet
dat formulier mocht gewijzigd worden, zei de Zierik
zeesche afgevaardigde, de heer van Kerkwijk, heel
leuklaat het formulier bij de wetsontwerpen gerust
weg, de Grondwet schrijft toch een bepaald formulier
voor dat bij de afkondiging van de wetten gebruikt
moet worden, degeen die bij de afkondiging regeert
zal dat formulier toepassen onder zijn naam." Wie
gelijk had? De heer van Kerkwijk. Het gebruikte
afkondigingsformulier wordt alleen om den vorm
reeds boven de wetsontwerpen geplaatstals die
worden ingediend, omdat in dat formulier is begre
pen de Considerans, die wel door de Kamer moet
worden vastgesteld.
De arbeidswet is dan toch ten slotte aangenomen
met heel veel moeite en heel veel hoofdbreken. Alleen
Domela Nieuwenhuis stemde tegen. De afgevaardigde
handelde daardoor consequent. Men kan zijn stand
punt verkeerd achten, van dat standpunt kon hij niet
anders handelen. Als men de aangenomen arbeidswet
nagaat, waarvan de stijl lang niet helder is, dan stuit
men vooral hierop dat het magere resultaat dat zij op
leveren kannog sterk zal inkrimpen door de onein
digheid der toegelaten uitzonderingen. Haast zou
men zeggen kunnenbjj deze wet zjjn de uitzonde
ringen regel. Alleen voor vrouwen en kinderen tot
16 jaar levert ze eenige bescherming op, maar daar
de wet alleen toepasselijk is op fabrieks-en huisarbeid
geeft dit niet veel. Intusschen daar de beste wet wel
eens schipbreuk lijdt op de toepassing, kan misschien
bjj deze wet de toepassing haar in waarde doen
stjjgen. Wij willen het hopen in 't belang van de
arbeiders.
De Tweede Kamer is voor korten tijd uiteen;
waarschijnljjk komt zij reeds den 30en April terug.
Tegen dien tijd zal de Schoolwetwijziging ook wel
door de Regering zjjn aangeboden, maar in dit zit
tingjaar is daarover geen beslissing te wachten.
Zoo regeert het clericale Ministerie reeds een jaar,
zonder iets van belang te hebben gebracht, ondanks
de pressie der clericale pers.
Dan wei kt de pressie beter in het gemeen-
teljjk bestuur van den Haag. Daar zijn het nog
altoos de winkeliers die het heft in handen hebben.
Eerst hebben zjj een jaar of wat geleden het Dage-
lijksch Bestuur doen buitelen en nu 't tegenwoordig
Bestuur aanstalten maakte om niet naar hun pijpen
te dansen, hebben zij de groote trom geroerd en
hun zin gekregen. Er zal dit jaar niet gespuid wor
den gedurende 't badseizoen; de gezondheidstoestand
in den Haag, waarvoor een kostbaar afwaterings- en
ververschingskanaal naar zee is gegraven, wordt on
dergeschikt gemaakt aan het belang van de badplaats
Scheveningen. Erkend moet het worden, dat door
't Dageljjksch Bestuur de keuze moeiljjk was, maar
indien men vooraf geweten had dat er slechts een
half jaar mag worden gespuid, dan zou men andere
middelen hebben moeten beramen om de Haagsche
stinkgrachten te zuiveren. Ook met de quaestie der
coöperatie schermen de winkeliers tegenwoordig hard.
Zoo zelfs dat bij de jongste raadsverkiezing de heer
Heldring door de anti-Eigen Hulpvereeniging „maat
schappelijk belang" in eene geheime circulaire ia
bestreden omdat hij wel is waar geen lid van E. H.
maar dan toch ook niet lid van Maatschappelijk Be
lang was, wat de nu gekozenede heer van Was-
senaer van Rosande, wél was. Welk een pressie 1
En dat ten aanzien van een man als Heldring die
in de havenquaestie zeer ten gunste van den aanleg
was gestemd en toch bij de Scheveningsche Kiesver
eeniging moest onderdoen voor den heer Van Was-
