ZIERIKZEESCHE NIEUWSBODE.
rVo5679. Dingsdag 9 April 1889. 45ste Jaarg,
ONDERWIJZERES.
Persoonlijke dienstplicht.
Verschijnt D1NGSDAG, DONDERDAG en ZATURDAG De pnjs per 3 maanden is 1,30, franco per post 1.60.
ADVERTENTIËN, van 18 regels 80 Cts., meerdere regels 10 Cts., kunnen uiterlijk tot des Maandags, Woensdags en Vrijdags voormiddags 10 ure bezorgd worden. Qroote letter wordt naar plaatsruimte berekend
De BURGEMEESTER en WETHOUDERS van Zie
rikzee maken bekend, dat aan de openbare lagere
Meisjesschool (School D.) aldaar gevraagd wordt eene
Onderwijzeres
in het bezit der acte van hoofdonderwijzeres en met
aanteekening voor de vreemde talen, op eene belooning
van 700 's jaars.
Sollicitatiën en stukken worden vóór den 20 April
1889 ingewacht by den Burgemeester.
Z i e r i k z e e den 4 April 1889.
De Burgemeester en Wethouders
J. P. N. ERMERINS.
De Secretaris,
J. F. VAN DER LEK DE CLERCQ.
Sedert vele jaren is van verschillende zijden en
uit verschillende kringen aangedrongen op invoe
ring van den persoonlijken dienstplicht.
Vroeger kleefden velen de meening aan, dat de
Grondwet van 1848 zich tegen de invoering van
dat beginsel verzette. In zoover die hinderpaal
bestond, is hij nu uit den weg geruimd. De nieuwe
Grondwet legt aan alle Nederlanders daartoe in
staat, de verplichting op om mede te werken tot hand
having der onafhankelijkheid van het Rijk en tot ver
dediging van zijn grondgebied. Zij draagt aan de
wet op, den verplichten krijgsdienst te regelen,
en de wet moet ook de verplichtingen regelen,
die ten aanzien van 's lands verdediging opgelegd
kunnen worden aan hen, die niet tot de zee- of
landmacht behooren.
Ter voorbereiding van de uitvoering der bepa
lingen van de nieuwe Grondwet op dit punt, is
eene Staats-commissie ingesteld en, naar men ver
neemt, en trouwens ook verwachten kon, heeft
die Staats-commissie in haar reeds uitgebracht, maar
nog niet openbaar geworden verslag, zich vddr den
persoonlijken dienstplicht verklaard.
Op die geruchten en voordat de Minister van
Oorlog nog gelegenheid had, een op dat verslag
gegrond wetsontwerp in te dienen, of zelfs zijne
meening er over uit te spreken, die echter, naar
zijn verleden te oordeelen, niet tegen den persoon
lijken dienstplicht gericht zal wezen, is er van
r.-kath. zijde een hevig verzet tegen de invoering
van dat beginsel opgestoken, in die mate zelfs,
dat men de Kamerleden dreigde, hen niet te zul
len herkiezen, zoo zij er zich vddr verklaarden.
De auti-revolutionairen daarentegen zijn vddr dat
"beginsel. Het is niet zonder belaug na te gaan,
hoe men bij de verkiezing in Dordrecht geknut
seld heeft, om het den roomsch-katholieken mogelijk
te maken, op den anti-revolutionairen candidaat
te stemmen. De heer J. G. Schaardenburg ver
klaart zich niet tegen het beginseldat zou te
vlak in strijd zijn met de program's, maar hij stelt
zijne stem afhankelijk van den inhoud van het
ontwerp en kou er niet tegen hebben als
eene wet tot verbetering van het kazerneleven
voorafging. Op die wijze wint hij de stemmen
van de r.-katholieken, want de Maasbode bijv. ver
klaart hem voor zoo goed als een tegenstander,
daar er op die wijze nog heel wat water voorbij
Dordt zal stroomen, eer de heer Schaardenburg
vddr de afschaffing der dienstvervanging stemt.
Zdd leeft men met beginselen en met programma's.
Men kan denken, welke kracht er heerscht bij
eene meerderheid, bestaande uit twee deeleu, die
met kunstmiddeltjes van dat gehalte bijeen ge
houden moet worden!
V
Doch wij wenschen niet daarbij stil te staan,
maar de zaak zelve wat nader te bezien, opdat
onze lezers zich zeiven een oordeel kunnen vormen
over een der gewichtigste vragen van den dag.
Zooals de verplichte krijgsdienst nu geregeld is,
moeten alle jongelieden, die den dienstplichtigen
leeftijd bereikt hebben, loten, en worden van de
genen, die geene reden van vrijstelling hebben, (bv.
omdat zij eenige zoon zijn, lichamelijk ongeschikt
of te klein zijn enz.,) de laagste nommers voor
den dienst aangewezen tot zoodanig getal, als
voor iedere gemeente bepaald wordt om de sterkte
der lichting van een jaar te verkrijgen. De hoo-
gere nommers zijn niet onvoorwaardelijk vrij en
zij kunnen, van onder op, nog voor oproeping in
aanmerking komen, als van de eerst tot den dienst
aangewezenen er later komen te ontbreken.
De aldus voor den dienst aangewezenen behoe
ven echter niet hun dienstplicht zelf te vervullen;
zij kunnen een plaatsvervanger of een nummer-
verwisselaar stellen. Het onderscheid daartusschen
is: dat wie een plaatsvervanger stelt, geacht
wordt zijn dienstplicht zelf vervuld te hebben,
daar hij een ander (die niet behoefde te dienen)
zijne plaats laat innementerwijl hij die een num-
merverwisselaar neemt, geacht wordt vrij geloot te
zijndaar een vrij gelote zijn dienstplichtig
nommer overneemt. Het verschil in gevolgen is
o. a. dit, dat bij de berekening van den broeder-
dienst de plaatsvervanger wel, de nummerverwis-
selaar niet meetelt. Dit stelsel wijkt van den
algemeenen dienstplicht af, doordien een deel der
jongelingschap door het lot van den dienst blijft
vrijgesteldvan den persoonlijken dienstplicht wijkt
het af doordien men niet in persoon zijn dienst
plicht behoeft te vervullen, maar door betaling vau
een grootere of kleinere som gelds zich van dien
plicht kan afmaken.
Niet zelden worden beide begrippen met elkan
der verward, en spreekt men van algemeenen
dienstplicht als men eigenlijk persoonlijken dienst
plicht bedoelt.
Toch hebben beide begrippen niets met elkander
gemeen, en zou men algemeenen dienstplicht kun
nen invoeren met behoud der plaatsvervanging,
en kan persoonlijke dienstplicht niet alleen bestaan
als de geheele, doch ook zeer wel als slechts een
deel der jongelingschap opgeroepen wordt.
De algemeene dienstplicht zou ten gevolge heb
ben, of dat de Iegersterkte veel grooter werd, bf
dat men, ongeveer dezelfde sterkte van het leger
behoudende, den diensttijd zou kunnen verkorten.
Het eerste is niet noodig en kan buiten be
spreking blijven. Doch het tweede zou èn duur
èn ondoelmatig zijn.
Brengt men het leger tot de vereischte sterkte
door een grooter aantal jongelingen korter tijd te
doen dienen, dan moeten voor een grooter aantal
de kosten van kleeding en eerste oefening wor
den gemaakt, zoodat dit stelsel duurder is; terwijl
in de tweede plaats, uit militair oogpunt men op
goede gronden meer waarde hecht aan kleinere
lichtingen met langer diensttijd, dan aan grooter
lichtingen met korter diensttijd. Bovendien, al zijn
bij eene beperkte lichting niet als bij algemeenen
dienstplicht de verplichtingen van allen gelijk, de
kansen zijn toch wel gelijk. Ieder die aan de
loting deelneemt, heeft evenveel- kans als al zijue
lotgenoote», om een vrij nommer te trekken.
Noch de verplichtingen, noch de kansen zijn
gelijk bij behoud der dienstvervanging, 'tzij bij
algemeenen, 't zij bij beperkten dienstplicht. In
't eerste geval worden wel is waar alle, en in
liet laatste door loting zeker gedeelte der voor
den dienst geschikte jongelingen daartoe aange
wezen, maar daarom behoeven niet alle aangewe
zenen op gelijke wijze aan hunne verplichtingen te
voldoen. De minvermogenden moeten hun persoon
geven, hun leven wagen voor het vaderland,
de vermogenden kunnen dien plicht voor een hand
vol guldens afkoopen.
Dat schept eene ongelijkheid, die in hare ge
volgen zeer bedenkelijk is, en niet is weg te
nemen dan door de invoering van persoonlijken
dienstplicht.
Aan het leger ontbreekt door de dienstvervan
ging een groot aantal jongelieden, die door hun
meerdere ontwikkeling, hun groolere kennis, hunne
maatschappelijke omstandigheden in staat zouden
zijn om tot onderofficier en officier opgeleid te
wordeti, en als zoodanig of dadelijk bij het leger
of later bij de reserve dienst te doen.
Uit algemeen maatschappelijk oogpunt brengt
de persoonlijke dienstplicht dit groote voordeel,
dat ook het deel. der jongelingschap, 'twelk nu
niet aan den dienstplicht onderworpen wordt, in
de gelederen aan orde, tucht en ernstige plichts
betrachting gewend wordt, en dat meer en minder
vermogenden met elkander in aanraking komen en
elkander leeren waardeeren.
Boven dat alles staat de verheven zedelijke be-
teekenis van het beginsel van den persoonlijken
dienstplicht, dat alle zonen van liet vaderland ge
lijkertijd roept om hun eigen persoon, desnoods
hun eigen leven veil te hebben voor het behoud
van onze onafhankelijkheid, oiize zelfstandigheid,
onze duur verworveu vrijheid!
Nieuwstijdingen.
ÏDnitatKlttnïi.
Aan Keizerin Friedrich is uit de nalatenschap van
de hertogin Galliera in contanten 5'/3 millioen francs
uitbetaald, terwyl zy bovendien nog voorwerpen van
waarde tot een bedrag van 8 millioen trancs geërfd heeft.
De 5 millioen francB zullen in Engeland worden be
legd. Graaf Pless, Duitsch gezantschapsattaché te Parys,
bragt het geld naar Londen.
Eene netgekleede dame trad dezer dagen een
winkel te Greiz binnen en zag er het portret van een
jongen man, wat haar hart zoo zeer ontroerde, dat zy
den winkelhouder op ataanden voet 500 mark aan
bood, wanneer hy haar met het origineel van het
portret in kennis wilde brengenze was van goeden
huize en bragt eene bruidschat van 32,000 mark mede.
Over deze mededeeling was de winkelier te meer
verheugd, daar het portret zyn eigen zoon voorstelde,
fijj begaf zich alzoo naar Leipzig, waar de jonge man
in betrekking was, deed hem zyn onverwacht geluk
kennen en bragt bem zoo spoedig moge'.yk naar Greiz.
Daar het origineel volkomen aan de photograpbie be
antwoordde en de jonge man tegen eene bruid met
32,000 mark geen bezwaar bad, werd nog dienzelfden
avond de verloving in tegenwoordigheid van alle
bloedverwanten van den jongen man luisterryk gevierd.
Den volgenden dag zou een bezoek worden gebragt
aan do ouders der bruid en de schoone jonkvrouw ver
zocht haar geliefde zich maar wat ruim vau geld te
voorzien, opdat de ouders zouden kunnen bemerken,
dat ook hij niet onbemiddeld was. Dienvolgens stak
de bruidegom 600 mark by zich, die hy zyn meisje
wilde geven. Eerst werd zijn aanbod afgeslagen maar
ten slotte toch aangenomen, gelyk ook zjjne portemonnaie
inhoudende 10 mark 50 pf. Te Gera aangekomen bragt
het dametje haar verloofde in de wachtkamer tweede
klasse en verwijderde zich ouder voorwendsel, dat zij even
naar de bagage ging omzieD. „Hij" zat in de wachtkamer
en keek als wijlen „Ritter Toggenburg" uren lang naar de
zaaldeur, die wel is waar zeer dikwerf openging, evenwel
zonder dat „die Liebliche sich zeigte." Eindeljjk vernam
hij van een beambte, dat hy den trein naar Leipzig
gemist had en daarmede zijoe bruid was geëclipseerd.
Zyn retourkaart stelde den bedrogene tenminste in
staat naar Greiz terug te keeren.
23clgi«.
Brussel, 6 April. De openbaarmaking van het
nieuwe manifest van generaal Boulanger heeft in de
regeringskringen te Brussel eene vrjj levendige sensatie
gemaakt. Men heeft er een bewjjs in gezien, dat de
generaal en zjjne vrienden te Brussel het werkzame
middelpunt wilden vestigen van de boulangistische
propaganda. Bjjgevolg zou het voor de regering moeyelyk
wezeD, een dergelijken staat van zaken lang te dulden.
Tot nog toe heeft de Fransche regering aan het
Belgische Kabinet geene enkele mededeeling gedaan.
Alle geruchten van het tegendeel zyn onjuist.
Amsterdam, 6 April. Eene buitengewone
menigte was heden op de been en had zich geposteerd
langs en op de sport-terreinen achter het Rijksmuseum,
als lammeren zoo geduldig wachtende tot het don
ballon-parachute van den Amerikaan G. Grais believen
zou zjjne eerste opstijging te «bewerkstelligen." Gewone
luchtvaarten met gewone balloDS hebben wjj de laatste
jaren zóó vaak bijgewoond te Amsterdam, dat daar
de aardigheid wel wat af is. Het fijne van de zaak
lag heden dan ook in de parachute. Een mensch,
hangende aan een soort van parapluie, het waagstuk te
zien ondernemen of misschien is het niet eens een
I waagstuk en lykt het maar zoo op eenige honderde
j meters boven de aarde zich uit den ballon neer te
I latendat mogt iets nieuws heeten, en het was dan
J ook overal in den omtrek van het sportveld zwart
van menschen. Half vier was voor de opstijging en
neerdaling aangegeven - maar toen op dat uur de
ballon nog maar pas begon te zwellen, vond ieder dat
zeer natuurljjk. Het hoort zoo bjj een luchtballon, dat
hjj zich nooit aan het afgesproken uur houdt. Het ligt
altoos aau het gas, dat in gebreke bljjft. Maar ook ten
half zes was de ballon nog niet voldoende gevuld om
op te stjjgen. En de regimentsmuziek van het 7e mogt
al haar vroljjkste deuntjes spelen, het publiek liet
er zich niet meer door opmonteren. Men begon het
schouwspel moe te worden, en vele menschen, nameljjk
die, welke achter de omheining stonden en geen entrée
betaald hadden, vonden het, geloof ik, eene ver
ademing, toen te ongeveer 6 uren het berigt de rondte
deed, dat van de opstijging dezen avond niets komen zou.
Of het aan den ballon lag, aan het gas of aan den
luchtschipper, kan niet met zekerheid besliBt worden,
maar de menschen, die 1,19 of/0,50 geotterd hadden,
vonden het lang niet stichtelijk, dat zjj onverrigter
sake konden huiswaarts kt «reu. De intreegelden werden
niet teruggegeven; de mededeeling, dat de oude kaart
nu Maandag a.s. geldig zou zjjn, vond maar halt
gelootals Diet eene vrjj sterke politiemagt aanwezig
i ware geweest, staat het te bezien of het wel bjj
mopperen zou gebleven zijn. Maar thans liep alles
naar omstandigheden nog al redeljjk af.
A.xu9ter<1ain, 6 April. Met behulp van een
handigen Wethouder van den Burgerljjken Stand en
i beleidvol optreden van de politie is het huweljjk vaD
Doris (zie ons No. van Yrjjdag) dan toch gisteren om
2 uren voltrokken. Wel was de voorgenomen voltrekking
geen geheim gebleven voor het koffiepersoneel, dat dan
ook weder, behoorljjk vertegenwoordigd, present was;
maar zjj zjjn met een heel aardig kluitje in 't riet,
d. i. den O. Z. Achterburgwal op, gestuurd, waar een
schrikkelijk vertoon van politie-agenten hen in den
waan moest brengen, dat de eens zoo vurig beminde,
smokkelenderwjjze, zou uitgelaten worden. Toen dan
ook de Voorburgwal, d. i. de zjjde vóór den hoofdingang
van het stadhuis, door dezen maatregel zoo goed als
verlaten was, is Doris als een heer het hen daar wach
tende rjjtuig ingestapt en pjjlsnel met zjjne vrouw er
van door gegaan. Hjj zat reeds lang bjj een elders in
de stad wonend familielid een glaasje op den goeden
afloop te drinken, toen men er aan den achterkant
van het Raadhuis de lucht van kreeg.
A.m&t©x*<la.m. Op de voordragt ter benoeming
van een onderwyzer alhier staat als nummer een de
Heer C. Chr. Koole te Zierikzee.
Te Amsterdam is een gevaarljjk persoon in hech
tenis genomen, die voorgeeft Morel te heeteD. Hjj doet
zich voor als een uiterst beschaafd man, spreekt Duitsch,
Russisch, Engelsch en Fransch en is waarschjjnljjk
Franschman van geboorte, maar zeker inbreker van
beroep. Hy moet in korten tjjd zich schuldig gemaakt
hebben aan verscheidene diefstallen, o. a. bjj eene
weduwe te Rotterdam, waar hjj eenige sieraden ont
vreemdde, benevens eene parapluie op de kamer van de
dochter des huizes. Ook wist hjj zich daar van een geheel
nieuw pak het eigendom van den zoon der weduwe
te voorzien, waarna hij als bedelaar gekomen
als heer weder vertrok. Ook te Amsterdam droog hjj
bjj nacht verschillende woningen binnen naderde
zelfs een keer tot voor de bedstee van den heer des
huizes,, blies het nachtlicht uit en ging zyn gang, zonder
opgèmerkt' te worden.
Bjj den heer J., waar de politie hem onder eene
canapé zittende gesnapt heeft, wordt echter niets
vermist. Hjj schjjnt daar nog geen tjjd gehad te hebben
iets uit te voeren.
In een te Amsterdam gehouden financieele ver
gadering heeft zich het volgende merkwaardige geval
voorgedaan
Een der aandeelhouders had, omdat hjj om een of
andere reden zelf niet tegenwoordig kon zjjn, zjjn aan-
deelen op naam van een ander (een armen drommel)
over laten schrjjven, om zoodoende toch invloed op de
stemming te kunnen uitoefenen. Ongelukkig bevond
zich in de vergadering een achuldeischer van den man,
die op zjjn naam 6 aandeelen gesteld zag. De achuld
eischer ging onmiddeljjk naar zijn advocaat, om beslag
op die aandeelen te leggen.
De stemming kost dus vermoedelijk den eigenljjken
eigenaar het bedrag van de schuld van zjjn stern-
aannemer en de kosten.
's Gravonliugo, 6 April. De Tweede Kamer
heeft heden, bjj het voortgezet debat over art. 5 der
Arbeidswet het amend.—fieldt (normale arbeidstjjd
voor kinderen beneden de 14 jaar beperkt tot 9 uur)
na bestrydiDg door den Minister van Justitie
verworpen met 46 tegen 38 stemmen.
Daarentegen iB aangenomen met 57 tegen 26
stemmen een nieuw amendementSanders, waartegen
de Minister geen bezwaar maakte, om nachtarbeid te
verbieden voor personen beneden de 14 jaar of vrouwen,
behoudens overgangsmaatregelen.
Artikel 5 is daarna aangenomen.
De „St-Ct." bevat het volgende, door alle Minis
ters mede onderteekend
Besluit van den 4n April 1889, waarbjj door den
Raad van State, krachtens artikel 45 2°. van de
Grondwet, waarnemende het Koninkljjk gezag, ter
algemeene kennis wordt gebragt, dat bij de waar
neming, in naam des Konings, van het Koninklyk
gezag aanvaard heeft.
In naam van Z. M. Willem III, bjj de gratie Gods,
Koning der Nederlanden, Prins van Oranje Nassau,
Groot-fiertog van Luxemburg, enz. enz. enz.
De Raad van State, krachtens art. 45 2°. van de
Grondwet, waarnemende het Koninklijk gezag;
Op de voordragt van den Raad van Ministers van
3 April 1889, lit. A
Gezien het besluit van de vereenigde vergadering der
Staten-Geueraal van 3 April 1889, dat te dien zelfden
dage iB afgekondigd (Staatsblad no. 33)
Gelet op de artt. 40 en 45 van de Grondwet;
Brengt ter algemeene kennis, dat hij de waarneming
in naam des Konings, van het Koninklijk gezag aan
vaard heeft.
Last en beveelt, dat dit besluit in het «Staatsblad"
zal worden geplaatst en afschrift daarvan zal worden
toegezonden aan de beide Kamers der Staten-Generaal,
aan ieder der Ministerieele Departementen, aan de
Hooge Colleges van Staat en aan het Kabinet des Konings.
's Gravenhage, den 4n April 1889.
De Vice-President van den Raad van State,
VAN REENEN.
Het getal scholen met den bjjbel bedroeg op 31
Dec. 1888 in ons land 480 met 79.000 leerlingen. In
Zeeland bedroegen die cyfers 22 en 2781.
's G-raveuliagye, 7 April. Het heden aan het
koninkljjk Paleis te 's Gravenhage medegedeeld bul
letin luidt als volgt: >De toestand des konings heeft in
de laatste dagen geene verandering ondergaan.
Berden op Zoom, 5 April. Gister middag
geraakte alhier eea paard van de Wed. Daun, voor eene
koets bespannen, op hol. In dolle vaart kwam het de
Hoogstraat afrennen en 't mogt den koetsier niet ge
lukken het op de markt tot staan te brengen. Na
eenige malen van rigting te zijn veranderd, liep het
plotseling het naauwe St. Annastraatje in, waar de kar
j van den heer de M. den doortogt versperde. Het ra-
I zende dier drong echter de kleine opening, die er over
bleef, binnen met het gevolg, dat de koets zoodanig
met de kar in botsing kwam, dat het paard viel, de
I berries der koets daardoor braken, de ruiten werden
ingedrukt en het geheele voorstel erg werd beschadigd,
terwyl de stevige kar daarentegen in 't geheel geene
schade bekwam. Iu een oogwenk was het paard op de
been, verbrak het tuig en holde voort. Bjj het inslaan
der Korte Meesterstraat struikelde het echter en kon
men het daar grijpen. De koetsier, die op den bok bleef,
kwam met den schrik vrjj. Gelukkig was het erg regen
achtig, zoodat er geen enkel kind in 't straatje speelde.
Bjj mooi weer kan men er steeds verscheidenen zien
en men huivert bjj de gedachte aan de gevolgen,
indien er kinderen in het straatje waren geweest,
't Bleef nu bjj materieele schade.
Yerseke, 7 April. In de gisteren avond gehou
den gemeenteraadsvergadering, waarin alle leden tegen
woordig waren, deelde de Voorz. mede, dat de her
verpachting van het terrein aan de haven 120 had
opgebragt voor 16 perceelen.
Over een verzoek van den heer A. Van Selms om
ontslag als gemeente-geneesheer met ingang van 1 Mei,
en over het traktement voor zjjn opvolger werd met
gesloten deuren beraadslaagd. Na de heropening der
zitting voor het publiek werd het verzoek om ontslag
met alg. st. ingewilligd, een voorst, van B. en W. om
het traktement vast te stellen op 500 met vrjje wo
ning en tuin met 4 tegen 3 stemmen verworpen en
een voorstel van den heer Sauer om het te bepalen
op 750 met vrjje woning en tuin met 4 tegen 3 st.
aangenomen.
Nadat nog een stembureau was benoemd (bestaande
uit de heeren Van der Burght en Schipper) voor de
verkiezing op 14 Mei werd de vergadering gesloten.
"Wissel*ex-lto. De algemeene Nederl. politiebond
heeft aan den gemeente-veldwachter L. Bakker alhier
(standplaats Kamperland) de zilveren medaille voor 20-
jarigen trouwen politiedienst toegekend. Woensdag
werd dit- onderscheidiDgsteeken met het daarbjj behoo-
j rend brevet door den burgemeester dezer gemeente aan
hem overhandigd.
Tlxolen. Bjj de publieke aanbesteding voor de te
j bouwen kerk voor de doleerenden was ingeschreven
j door J. H. Krjjger te Poortvliet voor 4200, door L.
I van Zaltbommel Lz. te Poortvliet voor 4180 en door
D. van Hiele te Tholen voor 4025.
Benoemd tot onderwijzer te St. Anna Jacoba
Polder (St. Philipsland) de Heer J. J. J. de Lange te
Tholen.
Haamstede, 6 April. Door de Kinderen der
Openbare School alhier is, ten behoeve der Weezen
van de Belgische loodsen te Vlissingen, de slagtoffere
van de schipbreuk bjj Schouwenbank, byeengebragt
eene som van f 10,35.
Brouwershaven, 8 April. Heden morgen
werd hier van Noord-Schouwen gemeld, dat een schoener
zit tegen den binnenkant van den Ooster. Vele vaar
tuigen zjjn derwaarts vertrokken.
Zierikzee. 8 April. Wjj vestigen de aandacht
onzer lezers op achterstaande advertentie betreffende
de Tentoonstelling—Volksbelang. Wjj hopen dat velen
aan deze oproeping gehoor zullen geven, opdat de
Tentoonstelling aan het doel beantwoorde.
Door het Zeeuwsch Genootschap van Kunsten en
Wetenschappen zjjn o. a. tot leden benoemd de HH.
Mr. J. P. Cau en Mr. J. F. van der Lek de Clercq te
Zierikzee.
Bjj koninkljjk besluit van 5 April 1889 No. 4,
is *8 Konings commissaris in Zeeland gemagtigd tot
het bijeenroepen van de Staten dier provincie in
buitengewone vergadering, op Maandag 15 dezer, om
daarin aan de orde te stellen een voorstel van Gede
puteerde Staten tot calamiteus- verklaring van den
Thomaespolder.
De bevolking der provincie Zeeland bestond op
1 Jan. 1889 uit 99.877 m. en 101.970 vr., tot. 201.847
tegen 200.602 (99.197 m. en 101.405 vr.) op 1 Jan. 1888.
Eene der jonge dames, die dezer dagen te Middelburg
in het gebouw van het Provincaal bestuur examen voor
onderwjjzeres deed, is, terwyl zij onder handen ge
nomen werd, haar hoed kwjjtgeraakt. Of die ontvreemd
of verstopt is, is onbekend, doch de politie, die er mede
in kennis gesteld is, doet onderzoek. De hoed is nieuw
en van donkerblaauw pluche met eene groote veer.
Het zou zeker vreemd zijD, dat men in genoemd
gebouw voor diefstallen niet veilig is. Het is
te hopen dat het onderzoek hierover meer licht zal
verspreiden.
Te Goedereede is een liberale kiesvereeniging
opgerigt. Tot leden van het voorloopig bestnur zjjn
gekozen de heeren A. J. van Vessem, A. van Schouwen
en D. Zaayer Az.
Bijjkens een schrjjven uit de Transvaal aan een
Engelsch blad bestaat er aldaar groote behoefte aan
handwerkslieden. Timmerlieden, metselaars enz. ver
dienen 5 tot 6 pd. st. 60 tot ƒ72) per week.
Uit het zoogenaamd kanaaltje, nabjj de openbare
school aan de pasbaan te Breda, werden eergisteren
ochtend de centen en ook niets dan centen met
massa's opgevischt.
Deze niet alledaagsche vangst trok weldra tal van
visschers, totdat de schat ruim 16 eindelijk
was te voorschjjn gebragt.
Wjjl ook kinderen met 30 en meer centen ter school
kwamen, achtte de hoofdonderwjjzer het raadzaam, deze
gelden bij de politie te deponeeren, totdat bekend wordt,
op welke wjjze deze centen daar te water geraakten.
De strafgevangenis te Breda, die plaatsruimte
biedt aan ruim 200 personen, moet op het oogenblik
overbevolkt zjjn.
I. K, uit Princenhage, die met zjjne echtgenoote
in arrest was gesteld als beschuldigd van mishandeling
van zjjn S'/j-jarig zoontje, tengevolge waarvan het kind
gestorven zou zjjn, is wederom op vrjje voeten geBteld.
Een knecht, die gewoon was zyn heer op de
Hooigracht te Leiden iederen morgen te wekken, had
reeds van af zeven uur tot half tien gebeld en geklopt
doch zonder gevolg. De man werd ongerust en in de
gedachte, dat zjjn meester een ongeluk kon overkomen
zjjn, brak hjj, met behulp van sleutels en andere werk
tuigen, de deur open. Natuurljjk ontbrak het aan geen
nieuwsgierigen en vormde zich langzamerhand voor
het huis een geheele oploop. Dit ziet de eigenaar, die
uit geweest was en vol schrik de zamenscholing voor
zjjn huis bemerkt. In vliegende vaart komt bjj aan
hollen en vindt zjjn knecht bezig hem te zoeken!
De dienstbode in de Haarlemmermeer, die het
kind van haar meester in brand heeft gestoken, heeft
bekend. Zjj is pas 14 jaar oud; ze zit nu te Haarlem
in arrest.
De eisch tegen den socialist van der Stadt, die
voor de regtbank te Heeren veen teregt stond wegens
beleeding des Konings, is twee maanden gevangenisstraf.
Het kantongeregt te Groningen veroordeelde
den Heer G., predikant te Kropwolde (geschorst),
wegens openbare dronkenschap tot 5 boete of 3 dagen
gevangenisstraf.
Het kluchtspel Van Houten's cacao, wordt eerst-
daag8ch opgevolgd door een ander reclame-tooneelspel
>Van Buren's fiaagsche Leverworst." De heer van
Nieuwenhuizen, acteur, is er de gelukkige schrjjver van.
TELEGRAM.
JPax-^js, 8 April.
Boulanger schreef een brief, waarin hij zich veront
schuldigde verhinderd te zyn de Meeting bjj te wonen.
„Met lyf en ziel behoor ik Frankrijk" schrijft hjj.
„Weldra zal het algemeen stemregt de tegenwoordige
ondermjjners der Republiek wegjagen." De Meeting te
Rouaan werd door 2000 personen bjjgewoond. Vele
vechtpartjjen volgden daarna.
KERKNIEUWS.
Voor de meer dan 370 vacante predikantsplaatsen bij
de Herv. kerk is thans geen enkele candidaat meer
beroepbaar, terwjjl de candidateD, die in 1888 tot de
evangelie-bediening zjjn toegelaten, allen een beroep
hebben aangenomen, en reeds op verschillende plaatsen
werkzaam zjjn. De heer H. Pos te Utrecht, die nog
beschikbaar is, stelt zich echter nog niet beroepbaar.
Bjj de Chr. Ger. Kerk zjjn circa 90 vacante predikants-
plaatsen; geen enkele candidaat is thans beroepbaar.
Ingezonden Stukken.
Vervolg en Slot.)
Mijnheer de Redacteur!
Het grootste verschil tusschen liberaal en anti-re-
vultionair bestaat daarin, dat de eerste een voorstander
der openbare, de laatste van de bizondere school is.
En nu vraag ik U, kiezers, welke school werpt de
beste vruchten af ten opzichte onzer christelijke en
maatschappelijke deugden. Om dat te weten behoeft
ge geene zoogenaamde bidstonde bjj te wonen, die
zich ten doel stelt arme, behoeftige kinderen van on
ontwikkelde ouders van de openbare school af te
lokken door 't woord der overtuiging? Dwang wordt
daar niet bij toegepast, geloof dat niet. Maar reeds
hoor ik mij toeroepen Knecht maak je weg, want ge
blijft in uwe hardheid; wilt ge blijven, wilt ge uw
(soberen) kost blijven verdienen, dan moet ge ook uw
kinderen naar de chr. school zenden. Handelt een
liberaal ook zoo ten opzichte der kinderen van die
chr. school? Dat zien we goed op de zoogenaamde
hoogdagen, dan zijn alle anti-revolutionaire banden
verbroken. Dat zien we dagelijks bij de huweljjken,
die er gesloten worden. Als een vorig predikant
verklaren moest, dat de leerlingen der openbare school
beter in den bijbel thuis zjjn, dan die der bijzondere,
hoe is dat dan te verklaren De eerste oorzaak daar
van is, dat de ouders van de leerl. der openb. school
hunne ouderplichten niet vergeten, zooals in 't tegen
overgestelde geval maar al te dikwijls voorvalt, de
goeden niet te na gesproken.
En als tweede oorzaak noem ik u, dat onze open
bare school geen school is, waar Gods woord niet
mag binnentreden, maar waar geen soort van gods
dienst mag binnentreden,en die zijn er hier (2200 zielen)
maar vijf, behalve die, welke mij onbekend zijn. En
om U van de waarheid daarvan te overtuigen, noodig
ik U uit, te doen evenals een onzer raadsleden, die
zeker wel bij allen in een goed blaadje staat, daar hij
door beide partijen tot candidaat gesteld werd. Treedt
die school binnen, hoort, ziet en onderzoekt zooals
die vertegenwoordiger onzer gemeente, die voldaan
huiswaarts keerde en alle lasterlijke verzinselen van
een drijver der anti-r. partij kon tegenspreken. Waar
liederen alsde drie groote Christenfeesten, Kinder
avondgebed, Gezang 160, Psalm 3 enz. gezongen
worden, waar men de Bijbelsche Geschiedenis verhaalt
en laat verhalen, zal toch zeker geene school zijn, waar
Gods woord niet mag binnentreden. En toch is 't eene
school volgens die gehate wet van 1878. Die wet toch
laat zulke scholen toe, en geen goddelooze vergader
plaatsen zooals die anti-r. zeggen.
Eere gebracht aan 't hootd onzer openbare school,
die zijne gemeente door en door kent. Mocht die ook
eens candidaat zijn, dan zoudt ge eens zien wat ons
anti-revolutionairisme is! Zoo ziet ge dus, dat ia
mijne woonplaats ieder voorstander dier school een
liberaal mensch moet zijn, wat evenwel veel te wen
schen overlaat. (Socialisten houden we er niet op na
en Recht voor Allen heeft er alleen zijn vertegen
woordiger als men recht voor zeker iemand gaat
staan). Want dan zouden er 7 liberale gemeente
raadsleden zijn, en nu zijn er maar 4y2. Dat is al wel,
zal men zeggen. Neen, dat is niet zoo, want door de
kiezers van de derde soort zou 't kunnen verkeeren.
Kiezers denkt dus bij eene volgende verkiezing niet
is 't mijn vriend of vijand, maar is 't een echt liberaal,
is hij voor of tegen de openbare school. Want bedenkt
het wel, nu is de Tweede Kamer om; de anti-r. met
de kathol, samen zijn er de baas, wat op den duur
zal gaan als hond en kat; de tegenstanders der liberale
richting leggen het er op aan om ook zoo'n Eerste
Kamer te krijgen. Weest op uwe hoedeDe liberalen
hebben geld, soms veel geld noodig gehad, maar dat
zal bij onze tegenstanders eer vermeerderen, dan ver
minderen. Vooral als ook, zooals er sprake is, de bij
zondere scholen (al wat niet van rijk of gemeente uitgaat)
geld uit 's rijks kas zullen krijgen.
Dat is billijk zegt de tegenpartij, maar dan zult
ge ook billijk en meer dan billijk moeten betalen.
Ook gij tegenpartij, zult meer dubbeltjes moeten
brengen. Nu geeft ge vrijwillig uwe bijdragen, dan
komen er nog de gedwongen opbrengsten bij, dat
zult ge ondervinden. Dan moet de billijkheid in alle
takken van bestuur tot hare uiterste grenzen getrok
ken worden, dat vergeten vele antir. en die 't weten
verzwijgen bet. Dan zullen de bijzondere scholen als
paddestoelen uit den grond x-ijzen. Arme ontvangers.
Belasting, belasting zal 't zijn en blijven. Weet dus
wel kiezer, wat ge doet: verzinteer ge begint uw biljet-
in te vullen, op dat ge geen kiezer van de derde soort
zijt, het verderf voor het land, die een liberaal lid voor
de Tweede Kamer kiest en een antir. voor den ge
meenteraad of de Provinciale staten (de laatste kiezen
zoo ge weet de leden der Eerste Kamer), maar toont,
dat ge iets zijt. Men kan niet God dienen en den
Mammon, evenmin kan men tegelijk liberaal en antir.
zyn, zooals velen denken.
Aldus M. de R. staat bet op politiek gebied met
mijne woonplaats. Zijn er meer zulke gemeenten iu
ons land Treurige toestand, niet waar En zoo
iemand der tegenpartij lust had er tegen op te komenf
denkt dan daai-aan wat het kefstigste aangevallen
wordt, heeft maar al te vaak een goeden kern en
't zijn de slechtste vruchten niet, waaraan de rupsen
knagen. Wie zijn de vruchten en wie de rupsen
Laat u ook niet door 't laatst ingezonden stuk
medesleepen, maar neemt dan alle ingezonden stukkeu
vergelijkt ze en trekt zonder iemands bijstand daar-
